TẮC RUỘT (BỆNH học NGOẠI NGÀNH điều DƯỠNG SLIDE)

TẮC RUỘT


MỤC TIÊU
• Phân biệt tắc ruột cơ học và cơ năng
• Nêu ngun nhân tắc ruột
• Trình bày triệu chứng tắc ruột cơ học
• Chẩn đốn tắc ruột
• Nên ngun tắc điều trị tắc ruột


ĐỊNH NGHĨA
• Tắc ruột là sự ngừng
trệ lưu thơng trong
lịng ruột
• Tắc ruột cơ năng: liệt
ruột
• Tắc ruột cơ học: do
nguyên nhân thực thể
gây ra


GIẢI PHẪU


GIẢI PHẪU


NGUN NHÂN
LỊNG RUỘT

TR DO NGHẼN

THÀNH RUỘT
BÊN NGỒI
ĐÈ VÀO

NGUN NHÂN

THỐT VỊ NGHẸT

TR DO THẮT

LỒNG RUỘT
XOẮN RUỘT
DÂY CHẰNG


NGUYÊN NHÂN

TRONG LÒNG RUỘT


NGUYÊN NHÂN

TẠI THÀNH RUỘT


NGUYÊN NHÂN

TẮC RUỘT DO THẮT- THOÁT VỊ NGHẸT

XOẮN RUỘT


NGUYÊN NHÂN



DÂY CHẰNG CHẸN QUAI
RUỘT

TẮC RUỘT DO THẮT- LỒNG RUỘT


SINH LÝ BỆNH
TẮC RUỘT
RUỘT DÃN
Ứ ĐỌNG

RL TUẦN HOÀN

VI TRÙNG ↑

THIẾU OXY
PHÙ NỀ

↓ SỨC SỐNG

↑ TÍNH THẤM

HOẠI TỬ,
THỦNG

THỐT DỊCH

VIÊM PHÚC MẠC

NHIỄM TRÙNG

SỐC

NÔN

MẤT NƯỚC
ĐIỆN GIẢI


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
• TRIỆU CHỨNG CƠ NĂNG:
• Đau bụng:
•
•
•
•

Bao giờ cũng có và sớm nhất
Đau từng cơn
Ruột co bóp mạnh, mỗi lúc dồn dập hơn
Thời gian: giữa các cơn ngắn lại, thời gian cơn dài ra

• Nơn:
• Tắc càng cao, nơn càng nhiều
• Nơn ra nước vàng hoặc lợn cợn, dịch phân
• Sau nơn thấy dễ chịu


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
• TRIỆU CHỨNG CƠ NĂNG:
• Bí trung đại tiện:
• Là triệu chứng quan trọng, quyết định chẩn đốn.
• BN trung tiện lại có thể hết đau
• Tắc cao có thể cịn đi cầu được


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
• TRIỆU CHỨNG THỰC THỂ:
• Bụng chướng
• Dấu quai ruột nổi
• Dấu rắn bị
• Sờ bụng:
•
•
•
•

Bụng mềm, sẹo, khối thoát vị…
U, dị vật, búi giun
Các điểm đau khu trú
Đến trễ có thể có dấu viêm phúc mạc

TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG


TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
• TRIỆU CHỨNG THỰC THỂ:
• Gõ:
• Gõ vang do nhiều hơi

• Nghe:
• Nhu động ruột tăng nhiều , âm sắc cao
• Phân biệt tắc ruột và liệt ruột

• Khám hậu mơn:
• Sờ thấy u
• Bóng trực tràng rỗng

• Khám tồn thân: mất nước, điện giải, nhiễm trùng


CẬN LÂM SÀNG

• SINH HĨA MÁU:
• Máu cơ: Hb, Hct tăng do nơn nhiều mất nước.
• Rối loạn điện giải: Na+, Cl-, K+giảm do nơn nhiều.
• Bạch cầu tăng (đa nhân) do nhiễm trùng dịch ruột ứ
đọng.
• Ure và Cre máu tăng khi đến trễ, chức năng thận bị ảnh
hưởng.
• Đánh giá tình trạng tồn thân, giúp ích cơng tác hồi sức,
điều chỉnh các rối loạn sinh lý của tắc ruột.


CẬN LÂM SÀNG
• X QUANG BỤNG ĐỨNG KHƠNG SỬA SOẠN
• Lựa chọn đầu tiên
• Rẻ tiền, nhanh, hữu ích

• Các dấu hiệu có thể thấy:
•
•
•
•

Ruột non dãn >3cm trên chỗ tắc, dưới chỗ tắc thì xẹp
Mực nước hơi
Thành ruột dầy
Hình ảnh chuỗi ngọc, tràng hạt


CẬN LÂM SÀNG
• X QUANG BỤNG ĐỨNG KHƠNG SỬA SOẠN

Đặc điểm

Ruột non Ruột già

Vị trí

Giữa bụng

2 bên

Chân-vịm

Rộng-thấp

Hẹp-cao

Nếp niêm mạc Chạy suốt
chiều ngang
ruột, nằm san
sát nhau, rất
dầy

Chiếm 1 phần
lòng ruột, thưa
dần.


CẬN LÂM SÀNG

CẬN LÂM SÀNG


CẬN LÂM SÀNG
• CHỤP ĐẠI TRÀNG CẢN QUANG
• Chẩn đốn xác định
• Tìm vị trí tắc, ngun nhân.
• Một số hình ảnh:
Ung thư:cắt cụt
Lồng ruột:càng cua, đáy chén.
Xoắn đại tràng chậu hông: mỏ chim