CƠNG THỨC THUỐC
ĐIỀU TRỊ CÁC BỆNH:
YHCT
HƠ HẤP- TMH, TIÊU HĨA,
TIM MẠCH, XƯƠNG KHỚP,
PHỤ KHOA
MỤC TIÊU
Trình bày được cấu tạo và tác dụng
của 10 bài thuốc YHCT chữa bệnh
Cảm cúm, Ho, Hen PQ, tăng huyết
áp, tiêu chảy, Mất ngủ, xương
khớp, táo bón, đau bụng kinh…
CÁCH PHÂN LOẠI DƯỢC
LIỆU
1.
2.
3.
4.
Theo học thuyết âm dương, ngũ hành,
bát pháp
Theo dược lý đông y
Theo đặc điểm thực vật, dược liệu
Theo dược lý trị liệu kết hợp đông tây
y
PHÂN THEO HỌC THUYẾT ÂM
DƯƠNG
Âm dược: dược liệu có tính trầm,
giáng, lạnh mát, mặn, chua, đắng;
dùng để trị dương chứng.
Dương dược: DL có tính phù, thăng,
nóng ấm, nhạt, cay, ngọt, phát tán;
dùng trị âm chứng
PHÂN THEO HỌC THUYẾT NGŨ HÀNH
Ngũ hành
Mộc
Hỏa
Thổ
Kim
Thủ
y
Màu sắc
Xanh
Đỏ
Vàng
Trắng
Đen
Mùi vị
Chua
Đắng
Ngọt
Cay
Mặn
Tác dụng lên 5
tạng
Can
Tâm
Tỳ
Phế
Thận
PHÂN THEO BÁT PHÁP
Hãn pháp: làm ra mồ hôi
Thổ pháp: gây nơn
Hạ pháp: tẩy xổ, nhuận tràng
Hịa pháp: hịa hỗn
Thanh pháp: làm cho mát
Ôn pháp: làm cho ấm
Tiêu pháp: làm cho tiêu tan
Bổ pháp: bồi bổ cơ thể
1. BÀI THUỐC CHỮA
CẢM
CƠNG THỨC CHUNG :
• Tía tơ
10g
• Kinh giới 10g
• Bạc hà 08g
• Lức dây 10g
• Cam thảo nam
• Sắn dây
12g
10g
TÁC DỤNG :
• Tinh dầu (Bạc hà, Tía tô . . ) làm dãn mạch ngoại vi, tăng
tiết mồ hơi giúp thải nhiệt, sát khuẩn đường hơ hấp
• Glycozide đắng (Cam thảo): kháng viêm
CHỈ ĐỊNH : cảm mạo, cúm, triệu chứng sốt
DƯC LIỆU CHỮA CẢM
BẠC HÀ
KINH GiỚI
TÍA TƠ
DƯC LIỆU CHỮA
CẢM
CAM THẢO NAM
SẮN DÂY
LỨC DÂY
BÀI THUỐC CHỮA CẢM
CẢM HÀN: ho, ngạt mũi, đổ mồ hơi, sợ
lạnh, sợ gió.
Bài thuốc chung gia các vị bổ như rễ
Đinh lăng, bố chính sâm,…
CẢM NHIỆT: sốt cao, khơng ra mồ hơi,
khát nước, tiểu ít.
Bài thuốc chung gia các vị kim ngân
hoa, lá dâu (tang diệp), …
2. CÁC VỊ THUỐC CHỮA HO
DL có tinh dầu: húng chanh, bạc hà,
sả, tràm, đại hồi
DL có saponin: cam thảo, cát cánh,
bán hạ
DL có glucozit: xạ can, vỏ rễ dâu, sâm
đại hành
DL có chất nhầy: mã đề, sâm bố chính
2. BÀI THUỐC CHỮA HO
CÔNG THỨC CHUNG
Gừng tươi
08g
Lá dâu
12g
Lá muồng trâu 08g
Hậu phác
08g
Mã đề
12g
TÁC DỤNG :
Flavone (Lá dâu, mã đề): kháng viêm,
chống tiết dịch
Tinh dầu ( Hậu phác , gừng ): sát khuẩn
hô hấp , long đờm
Glucoside Aucubine (Mã đề ): giảm ho, an
thần
DƯỢC LiỆU CHỮA HO
DƯỢC LiỆU CHỮA HO
MÃ ĐỀ
HẬU PHÁC
DƯỢC LiỆU CHỮA HO
Cát cánh
DƯỢC LiỆU CHỮA HO
HÚNG CHANH
Xạ can – rẽ quạt
DƯỢC LiỆU CHỮA HO
DƯỢC LIỆU CHỮA HO
3. BÀI THUỐC CHỮA HEN PHẾ
QUẢN
TÁC DỤNG :
CƠNG THỨC CHUNG
Nhục quế
Hạt tía tơ
Phèn phi
Mạch mơn
Sài đất
Ý dĩ
08g
10g
08g
20g
20g
12g
•Làm giãn phế quản
•Lỗng, long đờm
•Sát khuẩn hơ hấp
CHỈ ĐỊNH :
•Hen phế quản
•Viêm phế quản cấp –
mạn
THUỐC CHỮA HEN PHẾ QUẢN
BÀI THUỐC
CHUNG
THUỐC THAY THẾ
Nhục quế
Sinh khương, bèo cái, ngải
cứu
Hạt tía tơ
Phèn phi
Ý dĩ
Trần bì, vỏ chanh, lá tràm
Bối mẫu, bồ kết, bán hạ
Nghệ, mã đề
Sài đất
Xuyên tâm liên, đậu xanh,
sinh địa
Mạch mơn
Thục địa, tắc kè, hồi sơn,
mật ong
MẠCH MÔN
QUẾ
THUỐC CHỮA HEN PHẾ QUẢN
SÀI ĐẤT
4. BÀI THUỐC HẠ HUYẾT ÁP
CÔNG THỨC :
–
–
–
–
–
–
–
Rễ nhàu
12g
Toan táo
nhân 10g
Mã đề
12g
Trạch tả
12g
Hoa hoè 12g
Cỏ xước
12g
Thục địa
10g
TÁC DỤNG :
. Lợi tiểu : Mã đề , Trạch tả
. Làm giảm Cholesterol/máu: Cỏ
xước
. Chống xơ mỡ mạch: Flavone
Rutine (Hoa hoè)
rễ Nhàu
- An thần: Toan táo nhân (sao
đen)
CHỈ ĐỊNH :
Tăng áp huyết vô caên