SKKN lơp 1 2021 đề tài nghiên cứu : “Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1B

0
Mục
1
1.1
1.2
1.3
1.4
2
2.1
2.2
2.3
2.3.1
2.3.2
2.3.3
2.3.4
2.3.5
2.3.6
2.3.7
2.3.8
2.4
3
3.1
3.2

MỤC LỤC
Nội dung
Mở đầu
Lý do chọn đề tài
Mục đích nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu

Nội dung
Cơ sở lí luận của sáng kiến kinh nghiệm
Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm
Các biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1 trường
Tiểu học Quảng Vinh.
Biện pháp 1: Nâng cao trình độ nhận thức của giáo viên , gia
đình , học sinh.
Biện pháp 2: Giáo dục kĩ năng sống qua tiết chào cờ, tiết sinh
hoạt lớp.
Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động trải
nghiệm.
Biện pháp 4: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông hoạt
động lao động cơng ích.
Biện pháp 5: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thơng qua hoạt
động vui chơi, giải trí.
Biện pháp 6: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua
hoạt động ngoại khóa, văn nghệ, thể dục thể thao.
Biện pháp 7: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thơng qua tổ
chức: Giáo dục sức khỏe. An tồn giao thơng, phịng tránh tai
nạn thương tích, đuối nước…
Biện pháp 8: Tăng cường cơng tác phối hợp giữa gia đình và
nhà trường, xã hội trong việc giáo dục kỹ năng sống cho các
em.
Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.
Kết luận, kiến nghị
Kết luận
Kiến nghị

1. Mở đầu

Trang
1
1
1
2
2
2
2
3
4
4
6
7
8
10
10
12

12
14
14
15


1
1.1. Lí do chọn đề tài.
Trẻ em chính là những chủ nhân tương lai của đất nước, là những người
quyết định sự phát triển của đất nước trong những năm tới. Nếu khơng có kĩ
năng sống, các em sẽ khơng thể thực hiện tốt trách nhiệm đối với bản thân, gia

đình, cộng đồng và đất nước. Lứa tuổi HS là lứa tuổi đang hình thành những giá
trị nhân cách, giàu ước mơ, ham hiểu biết, thích tìm tịi, khám phá. Song còn
thiếu hiểu biết sâu sắc về xã hội, còn thiếu kinh nghiệm sống, dễ bị lơi kéo, kích
động... Đặc biệt là trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cơ chế thị trường hiện nay,
thế hệ trẻ thường xuyên chịu tác động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu
cực, ln được đặt vào hồn cảnh phải lựa chọn những giá trị, phải đương đầu
với những khó khăn, thách thức, những áp lực tiêu cực. Nếu không được giáo
dục kĩ năng sống, nếu thiếu kĩ năng sống (KNS) các em dễ bị lôi kéo các hành vi
tiêu cực, bạo lực, lối sống ích kỉ, thực dụng,dễ bị lừa dảo, lợi dụng, dễ bị phát
triển lệch lạc về nhân cách.
Một trong những nguyên nhân dẫn đến các hiện tượng tiêu cực của một
bộ phận học sinh phổ thông trong thời gian qua như: chơi game, đua xe, nghiện
hút, bạo lực, ăn chơi sa đọa...hay một số nguyên nhân dẫn đến những vụ bắt cóc,
xâm hại, những vụ đuối nước thương tâm....chính là do các em thiếu những kĩ
năng sống cần thiết như : kĩ năng xác định giá trị, kĩ năng từ chối, kĩ năng kiên
định, kĩ năng giải quyết vấn đề, kĩ năng thương lượng, kĩ năng giao tiếp... Ở bậc
Tiểu học ngoài trang bị cho học sinh vốn kiến thức cơ bản trong học tập,lao
động cần phải giáo dục học sinh có KNS, kĩ năng làm người để học sinh có thêm
kinh nghiệm thích ứng với mơi trường xã hội.
Vì vậy việc giáo dục KNS cho học sinh, thế hệ trẻ là rất cần thiết, giúp
các em rèn luyện hành vi có trách nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng
và Tổ quốc; giúp các em có khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của
cuộc sống, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với gia đình, bạn bè và mọi người,
sống tích cực, chủ động, an toàn, hài hoà và lành mạnh. Mặt khác để nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện cho thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn nhân lực cho sự
nghiệp cơng nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước, đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc
tế, trách nhiệm của giáo dục - đào tạo là phải đảm bảo cho người học tiếp cận
với chương trình giáo dục kĩ năng sống. Từ năm học 2010 - 2011 đến nay Bộ
GD - ĐT đã đưa nội dung giáo dục kĩ năng sống lồng ghép vào các môn học ở
bậc tiểu học. Trung tâm giáo dục KNS mở các lớp tập huấn cho GV, phụ huynh

và học sinh nhằm trang bị cho các em có những kĩ năng phịng tránh một số tai
nạn hay những tình huống lừa đảo, xâm hại xảy ra trong cuộc sống. Năm học
2020-2021 thực hiện chương trình giáo dục phổ thơng mới 2018 và chương trình
thay sách lớp 1, ngồi việc GDKNS qua các mơn học, Bộ GD&ĐT cũng đã đưa
vào chương trình mơn học Hoạt động trải nghiệm. Đây là một môn học mới
được triển khai đầy đủ nhất các KNS cho các em.
Hiện nay, việc rèn kĩ năng sống của các em ở trường Tiểu học cịn nhiều
hạn chế. Ngun do chính là trong tư tưởng phụ huynh chỉ chú trọng đến việc
các con học chữ, việc rèn kĩ năng sống cho học sinh còn chiếu lệ, chưa nhận
thức được tầm quan trọng của việc rèn kĩ năng sống cho con em mình. Một số
phụ huynh do mải mê kiếm tiền, không quan tâm tới việc dạy dỗ con cái hoặc do


2
nng chiều con q mức. Nếu nói rằng thầy cơ giáo không quan tâm đến việc
dạy rèn kĩ năng sống là không đúng, nhưng việc rèn kĩ năng sống ở đây chưa
được chú trọng nhất là việc lồng ghép vào tất cả các môn học cũng như lồng
ghép vào các hoạt động ngoại khóa.
Tuy nhiên, việc tích hợp giáo dục kĩ năng sống qua các mơn học cịn
mang tính chất gò ép, chất lượng hiệu quả chưa cao bị hạn chế bởi thời lượng và
nội dung chương trình của mơn học. Hơn nữa, giáo dục kĩ năng sống phải thông
qua hoạt động vì chỉ có thơng qua hoạt động mới có thể hình thành kĩ năng, nâng
cao nhận thức, phát triển thái độ, tình cảm, niềm tin, bản lĩnh cũng như sự năng
động, sáng tạo ở học sinh, mà hoạt động lại là thế mạnh, đặc trưng của giáo dục
ngoài giờ lên lớp.
Chính vì vậy tơi ln có suy nghĩ làm thế nào để giúp học sinh có kĩ năng sống
tốt. Từ đó tơi quyết định chọn đề tài nghiên cứu : “Một số biện pháp giáo dục
kĩ năng sống cho học sinh lớp 1B trường Tiểu học Quảng Vinh.” nhằm góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà trường đồng thời giúp cho người
học có một vốn sống nhất định để tiếp tục bước vào những lớp học cao hơn và

vào cuộc sống thực tại cần thiết hiện nay.
1.2. Mục đích nghiên cứu.
Nghiên cứu đề xuất những biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho học sinh lớp
1 thơng qua hoạt động trải nghiệm, qua đó góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện cho học sinh trường Tiểu học Quảng Vinh hiện nay.
1.3. Đối tượng nghiên cứu:
Đề tài nghiên cứu thực trạng của việc giáo dục kĩ năng sống của học sinh lớp 1
nói riêng và học sinh trường Tiểu học Quảng Vinh nói chung từ đó đưa ra một số
biện pháp nâng cao hiệu quả trong việc thực hiện các hoạt động giáo dục kỹ
năng sống cho học sinh lớp 1B thông qua hoạt động trải nghiệm.
1.4. Phương pháp nghiên cứu.
- Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Đọc sách, đọc các tài liệu tham khảo về
giáo dục KNS cho học sinh tiểu học, các văn bản chỉ đạo của ngành…
- Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế, thu thập thông tin. Khảo sát kĩ năng
sống cho học sinh lớp 1B trường Tiểu học Quảng Vinh.
- Phương pháp quan sát: Quan sát thực tế việc giáo dục kĩ năng sống của giáo
viên của giáo viên, việc thực hiện của học sinh.
- Phương pháp thông kê, xử lí số liệu: Thống kê tốn học được sử dụng để xử
lý, phân tích các dữ liệu nhằm định lượng kết quả nghiên cứu.


3
2. Nội dung
2.1. Cơ sở lí luận.
2.1.1.Ý nghĩa của việc rèn kĩ năng sống cho học sinh
“Kỹ năng” là khả năng thao tác, thực hiện một hoạt động nào đó. Có
nhiều điều ta biết, ta nói được mà khơng làm được. Như vậy, ln có một
khoảng cách giữa thơng tin, nhận thức và hành động. Biết thuốc lá có hại nhưng
bỏ thuốc lá rất khó vì rất khó thay đổi một hành vi, biết tập thể dục là rất tốt cho
sức khỏe nhưng để có hành vi tập thể dục đều đặn thì cả là một vấn đề. Trong

cuộc sống, ta thường khen hành vi của một ai đó, thí dụ: em viết chữ thật đẹp,
bạn thuyết trình thật hay; cậu ấy sửa máy móc giỏi lắm… Điều này có nghĩa
chúng ta đang nói về những cá nhân ấy đã biết sử dụng kiến thức học được vào
thực hiện thành thục các nhiệm vụ khác nhau của cuộc sống. Với kỹ năng sống
cũng vậy, nếu bạn có đầy đủ các kiến thức trong cuộc sống, thế nhưng bạn lại
chưa có kỹ năng cuộc sống (bao gồm rất nhiều kỹ năng) và biết sử dụng linh
hoạt các kỹ năng này thì khơng đảm bảo được là bạn sẽ có thể đưa ra quyết định
hợp lý, giao tiếp có hiệu quả hay có mối quan hệ tốt với những người khác. Vì
vậy bạn cần phải có các kỹ năng đặc biệt cho cuộc sống và được gọi là “Kĩ năng
sống” (KNS)
Kỹ năng sống (life skills) là cụm từ được sử dụng rộng rãi nhằm vào mọi
lứa tuổi, trong mọi hoạt động. Kỹ năng sống đề cập đến mọi lĩnh vực hoạt động
từ học tập để chuẩn bị vào nghề, cách học ngoại ngữ, kỹ năng làm cha mẹ đến tổ
chức trại hè. Tuy nhiên một số tác giả phân biệt giữa những kỹ năng để sống còn
như học chữ, học nghề, làm toán … tới bơi lội … với “kỹ năng sống” theo nghĩa
mà tài liệu đề cập. Đó là năng lực tâm lý xã hội để đáp ứng và đối phó với
những yêu cầu và thách thức của cuộc sống hằng ngày, mà đặc biệt tuổi trẻ rất
cần để vào đời.
Kỹ năng sống là những kỹ năng cần có cho hành vi lành mạnh, tích cực
cho phép mỗi cá nhân đối mặt với những thách thức của cuộc sống hằng ngày.
Vào đầu thập kỷ 90, các tổ chức Liên Hiệp Quốc (LHQ) như WHO (Tổ
chức Y tế Thế giới), UNICEF (Quỹ cứu trợ Nhi đồng LHQ), UNESCO (Tổ chức
Giáo dục, khoa học và văn hóa LHQ) đã chung sức xây dựng chương trình giáo
dục Kỹ năng sống cho thanh thiếu niên. “Bởi lẽ những thử thách mà trẻ em và
thanh niên phải đối mặt là rất nhiều và đòi hỏi cao hơn là những kỹ năng đọc,
viết, tính tốn tốt nhất (UNICEF) nhiều định nghĩa khác nhau nhưng thống nhất
trên nội dung cơ bản.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 1993 “Năng lực tâm lý xã hội là
khả năng ứng phó một cách có hiệu quả với những yêu cầu và thách thức của
cuộc sống. Đó cũng là khả năng của một cá nhân để duy trì một trạng thái khỏe

mạnh về mặt tinh thần, biểu hiện qua các hành vi phù hợp và tích cực khi tương
tác với người khác, với nền văn hóa và mơi trường xung quanh. Năng lực tâm lý
xã hội có vai trị quan trọng trong việc phát huy sức khỏe theo nghĩa rộng nhất
về thể chất, tinh thần và xã hội. KNS là khả năng thể hiện, thực thi năng lực tâm
lý xã hội này. Đó là năng lực tâm lý xã hội để đáp ứng và đối phó với những yêu
cầu và thách thức của cuộc sống hằng ngày.


4
Theo UNICEF, giáo dục dựa trên KNS cơ bản là sự thay đổi trong hành vi
hay một sự phát triển hành vi nhằm tạo sự cân bằng giữa kiến thức, thái độ, hành
vi. Ngắn gọn nhất đó là khả năng chuyển đổi kiến thức (phải làm gì) và thái độ
(ta đang nghĩ gì, cảm xúc như thế nào, hay tin tưởng vào giá trị nào) thành
hành động (làm gì, và làm như thế nào?)
Thuật ngữ “Kĩ năng sống” được người Việt Nam bắt đầu biết đến từ
chương trình của UNICEF (1996) “Giáo dục KNS để bảo vệ sức khỏe và chống
HIV/AIDS cho thanh thiếu niên trong và ngoài nhà trường”. Thơng qua q
trình thực hiện chương trình này, nội dung của khái niệm KNS và giáo dục KNS
ngày càng được mở rộng.
Trong giai đoạn đầu tiên, khái niệm KNS được giới thiệu trong chương
trình này chỉ bao gồm những kĩ năng sống cốt lõi như: kĩ năng tự nhận thức, kĩ
năng giao tiếp, kĩ năng xác định giá trị, kĩ năng gia quyết định, kĩ năng kiên định
và kĩ năng đạt mục tiêu. Ở giai đoạn này, chương trình chỉ tập trung vào các chủ
đề giáo dục sức khỏe của thanh thiếu niên. Giai đoạn 2 của chương trình tập
trung vào chăm sóc và giáo dục trẻ nhà trẻ, trẻ mẫu giáo đổi mới đã chú trọng
các nội dung như: phát triển thể chất, nhận thức, phát triển ngôn ngữ, tình cảm,
nghệ thuật và thẩm mỹ của trẻ. Trong tất cả các nội dung đều chứa đựng nội
dung KNS.
Song kĩ năng sống là khái niệm được sử dụng rộng rãi nhằm vào mọi lứa tuổi
trong lĩnh vực hoạt động thuộc các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội. Kĩ

năng sống dược hiểu theo nghĩa hẹp chỉ bao gồm những năng lực tâm lí xã hội.
Theo nghĩa rộng, KNS khơng chỉ bao gồm năng lực tâm lí xã hội mà còn bao
gồm cả những kĩ năng tâm vận động. Từ những quan niệm trên có thể thấy, KNS
bao gồm một loạt các kĩ năng cụ thể, cần thiết cho cuộc sống hàng ngày của con
người. Bản chất của KNS là kĩ năng tự quản lí bản thân và kĩ năng xã hội cần
thiết để cá nhân tự lực trong cuộc sống, học tập và làm việc hiệu quả. Nói cách
khác, KNS là khả năng làm chủ bản thân của mỗi người, khả năng ứng xử phù
hợp với những người khác và với xã hội, khả năng ứng phó tích cực trước các
tình huống của cuộc sống.
Giáo dục KNS là thực hiện quan điểm hướng vào người học, một mặt đáp
ứng nhu cầu của người học có năng lực để đáp ứng những thách thức của cuộc
sống và nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân. Mặt khác, thực hiện
giáo dục KNS thông qua những phương pháp hướng đến người học (lấy học
sinh làm trung tâm) và phương pháp dạy học tương tác, cùng tham gia, đề cao
vai trò tham gia chủ động, tự giác của người học và vai trị chủ đạo của người
dạy sẽ có những tác động tích cực đối với những quan hệ người dạy và người
học, người học và người học. Đồng thời, người học cảm thấy họ được tham gia
vào các vấn đề có liên quan đến cuộc sống của bản thân, họ sẽ thích thú và học
tập tích cực hơn.
Như vậy, giáo dục KNS cho người học, cụ thể là học sinh tiểu học đồng
thời thể hiện tính khoa học và nhân văn của giáo dục.
Thực chất của của cách tiếp cận kĩ năng sống đó là: Học để biết, học để
làm, học để tự khẳng định mình và học để cùng chung sống. Vì vậy mục tiêu của
giáo dục kĩ năng sống đó là:


5
+ Giúp học sinh có khả năng ứng xử hiệu quả, nhạy bén trước các nhu cầu
và thách thức của cuộc sống hàng ngày.
+ Trang bị cho học sinh những kiến thức, kĩ năng phù hợp. Gíup học sinh

biến những kiến thức thành thái độ, hành vi thói quen tích cực, lành mạnh loại
bỏ những hành vi, thói quen tiêu cực.
+ Giúp HS biết chuyển từ nhận thức đúng thành hành vi đúng, biết thay
đổi hành vi mới.
+ Giúp HS hoàn thiện và phát triển toàn diện nhân cách.
Do vậy việc sớm đưa giáo dục KNS giúp các em rèn luyện hành vi có trách
nhiệm đối với bản thân, gia đình, cộng đồng, xã hội. Sớm GD KNS giúp các em
có được trải nghiệm để có khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của
cuộc sống, xây dựng mối quan hệ tốt đẹp với bạn bè, gia đình, xã hội, sống tích
cực, vui vẻ, an tồn và lành mạnh. Người thiếu KNS dễ bị vấp váp, dễ bị thất
bại, dễ bị lợi dụng, dễ bị sa ngã ....trong cuộc sống; thiếu kĩ năng sống là một
nguyên nhân nảy sinh nhiều vấn đề xã hội…
Hiện nay, với chương trình SGK mới các giáo sư, tiến sĩ, các nhà biên
soạn SGK đẫ đưa ra một môn học mới là Hoạt động trải nghiệm đưa vào
chương trình SGK lớp 1 mới nhằm rèn KNS cho các em ngay từ lớp học đầu
tiên. Qua nghiên cứu tôi thấy hoạt động trải nghiệm rất quan trọng trong việc rèn
kỹ năng sống. Bởi nhiệm vụ trọng tâm cơ bản của hoạt động trải nghiệm là tăng
cường nhận thức; bồi dưỡng thái độ tình cảm và hình thành hệ thống kỹ năng
hành vi. Đặc biệt là nhiệm vụ hình thành hệ thống kỹ năng, hành vi, nhiệm vụ
này nhằm rèn cho học sinh những kỹ năng thực hiện các công việc lao động đơn
giản, các kỹ năng sáng tạo nghệ thuật, thực hiện các bài thể dục, các trò chơi,
các hành vi ứng xử đối với mọi người trong gia đình; nhà trường và xã hội. Kỹ
năng tham gia hoạt động tập thể, kỹ năng biết phối hợp với mọi người cùng thực
hiện hoạt động chung, nâng cao ý thức tự chủ, tự tin chủ động giao tiếp với mọi
người. Dựa vào những kỹ năng hành vi này để rèn luyện kỹ xảo, thói quen đạo
đức bền vững và tự quản trong sinh hoạt tập thể. Như vậy chúng ta phải biết
phát huy tận dụng nhiệm vụ của mơn học để góp phần rèn luyện KNS cho học
sinh một cách hiệu quả nhất.
Mặt khác, hoạt động trải nghiệm là những hoạt động gần gũi, phù hợp với
tâm sinh lý lứa tuổi, lôi cuốn các em tham gia; phạm vi kiến thức kỹ năng rộng

lớn, thuận lợi cho giáo viên hướng dẫn lựa chọn các hình thức, phương pháp
giáo dục phù hợp. Học sinh dễ tiếp thu, được trực tiếp tham gia hoạt động từ đó
hình thành kỹ năng một cách nhanh chóng. Do đó, nghiên cứu về kĩ năng sống
cho học sinh lớp 1B thông qua động trải nghiệm là một yêu cầu khách quan và
cần thiết.
2.1.2. Mục tiêu của việc rèn kỹ năng sống cho häc sinh líp 1B
trường Tiểu học Quảng Vinh thơng qua hoạt động trải nghiêm.
- Kỹ năng sống cho học sinh lớp Một rất quan trọng, đó cũng là những kĩ
năng - sự phản hồi của kết quả tiếp thu rèn luyện sau một quá trình học tập của
các em. Nó thể hiện kết quả nhận biết thể hiện hành vi và khả năng xử lí hành vi
qua các chủ đề trong môn học.


6
- Hoạt động trải nghiệm hình thành ở học sinh thói quen tích cực trong
cuộc sống hằng ngày, chăm lao động, thực hiện trách nhiệm của người học sinh
ở trường cũng như ở nhà và địa phương. Biết tự đánh giá và điều chỉnh bản
thân. Hình thành những hành vi giao tiếp, ứng xử có văn hóa. Có ý thức hợp tác
nhóm và hình thành được năng lực giải quyết vấn đề.
2.1.3 Một số kĩ năng rèn luện kĩ năng sống cho häc sinh líp 1B
trường Tiểu học Quảng Vinh.
- Kĩ năng quan sát.
- KĨ năng giao tiếp.
- Kĩ năng hợp tác.
- Kĩ năng giải quyết vấn đề.
- Kĩ năng tự đánh giá và điều chỉnh bản thân.
2.2. Thực trạng của việc rèn kỹ năng sống cho học sinh lớp 1
trng Tiu hc Qung Vinh
2.2.1 Thuận lợi.
- Trong năm học 2020-2021 tôi đợc phân công dạy lớp 1B.

Lớp học cã 34 häc sinh ®Ịu ë trong cùng phường.
- Các em đa số rất ngoan, dễ vâng lời, nghe lời cơ giáo, thích học tập và
thi đua với các bạn, d khớch l ng viờn khen thng vv.Các em đều
đà học 8 buổi/ tuần ở lớp 1 nên thực hiện tơng đối tốt các nề
nếp, đi học đúng giờ, đều đặn, đầy đủ sách vở.
- Nhìn chung các bậc phụ huynh đà cựng vi giỏo viờn rất
quan tâm đến việc học hành của con em mình nh: Chun b
y sách vở, đồ dùng học tập, thường xuyên nhắc nhở và tạo điều kiện tốt
cho con em mình đến lớp cng nh hc tp nh.
- Bản thân tôi đà đợc đào tạo chuẩn kiến thức cơ bản.
c tập huấn chơng trình thay sách nên sẵn sàng đón nhn
chng trỡnh SGK lp 1 mi.
- Tôi luôn học hỏi đồng nghiệp, tự học qua truyền hình,
báo chí để tìm ra những phơng pháp dạy học phù hợp với
từng môn, lớp học. Tích lũy kinh nghim cho bản thân mình.
- Trong Trờng Tiểu học Qung Vinh của tôi khối lớp 1 luôn
đợc nhà trng quan tâm sát sao, Ban Giám hiệu tạo mäi
®iỊu kiƯn như: tổ chức thao giảng, dự giờ hàng tháng, tổ chức những buổi
học chuyên đề thảo luận về chuyên môn để rút ra những ý kiến hay, những đề
xuất kinh nghiệm tốt áp dụng trong việc giảng dạy. Ưu tiên phòng học rộng
rÃi, thoáng mát có đủ ánh s¸ng, cung cấp đủ tài liệu, phương tiện để
nghiên cứu, hc hi, ging dy.... để nâng cao chất lợng dạy học,
hoàn thành tốt mọi kế hoạch đề ra. i ng giáo viên của trường có
tay nghề vững lâu năm trong cơng tác, có nhiều kinh nghiệm, có ý thức tốt về
trách nhiệm người giáo viên và sẵn sàng giúp đỡ đồng nghiệp về chuyên môn
cũng như giúp nhau tháo gỡ những khó khăn hay xử lý các trường hợp học sinh
cá biệt về học tập cũng như hạnh kiểm.
2.2.2 Khã khăn.

7
Tuy nhiên, cùng với những thuận lợi trên, bản thân tơi vẫn cịn gặp một số
khó khăn sau:
- Điều kiện để tổ chức tốt một buổi HĐTN còn hạn chế.
- Trình độ học sinh trong lớp khơng đồng đều. Bên cạnh những em phát
triển, học tốt, tiếp thu nhanh vẫn còn một số em yếu về thể chất, chưa mạnh dn
nên ảnh hởng nhiều đến chất lợng học tập nh các em: Em
Quõn, Yn Nhi, Tun. Trong lớp còn một số em tác phong chậm
chạp, nhỳt nhỏt.
2.2.3. Thc trng v kĩ năng sống của học sinh lớp 1B năm học 2020 2021.
Năm học 2020 - 2021, tôi được nhà trường phân công giảng dạy lớp 1B,
tổng số là 34 em, một số em có hồn cảnh khó khăn, chưa có sự quan tâm chu
đáo, chặt chẽ của cha mẹ. Mặt khác một số em thời gian để vui chơi, tiếp cận với
thế giới tự nhiên cịn ít, hoặc ít tiếp xúc trước đám đơng. Một số gia đình có điều
kiện kinh tế thì lại nng chiều con q mức. Do vậy kĩ năng sống của các em bị
hạn chế, trong đó các kĩ năng sơ giản ban đầu như chào hỏi, giao tiếp, hợp tác.
Ví như khi có người khách đến lớp HS khơng chào hoặc tiếng chào lí nhí thiếu
tự nhiên, ít khi dùng “cảm ơn, xin lỗi”… Nhiều học sinh ít khi tham gia tranh
luận, ngại nói ra khó khăn của bản thân, một số khơng biết giao tiếp theo những
qui tắc tối thiểu trong gia đình và ngoài xã hội. Nhiều trẻ thiếu kĩ năng tự phục
vụ cho bản thân kể cả vệ sinh thân thể; kĩ năng làm một số việc đơn giản như
dọn dẹp sắp xếp bàn học, phòng học, nhà cửa… Đặc biệt một số em khơng xử lí
được một số tình huống đơn giản trong cuộc sống, rất rụt rè thiếu tự tin trong
giao tiếp, thiếu bản lĩnh để vượt qua khó khăn do vậy dễ nản chí.
Từ thực trạng nêu trên, tơi đã suy nghĩ và xác định cho bản thân mình cần
phải có biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh lớp 1qua HĐTN thật hiệu quả.
Do đó từ đầu năm học tôi đã tiến hành khảo sát kĩ năng sống của học sinh lớp
1B như sau:
Thời điểm

Tổng số học
sinh lớp 1B

Tháng
9/2020

34 em

Học sinh có
kĩ năng sống tốt
SL
13 em

TL
38,2 %

Học sinh có
kĩ năng sống chưa tốt
SL
21 em

TL
61,8 %

+) Qua khảo sát kĩ năng sống của học sinh lớp 1B tôi nhận thấy ...........
+) Nguyên nhân:
- Tuy phụ huynh rất quan tâm đến việc học hành của con em mình nhưng
số học sinh là con em làm nông nghiệp quá nhiều (100%) điều kiện khó khăn
nên bố mẹ phải mưu sinh xa nhà hoặc đi làm thêm từ sáng tới tối mới về nªn
thường để con ở nhà một mình hoặc gửi ông bà, việc chăm lo dạy bảo cho con

em mình ở nhà bị hạn chế. Một số em trong những tuần đầu năm rất nhút nhát
khơng dám nói to, rụt rè khi cô gọi tên.


8
- Học sinh trong lớp sống rải rác khắp địa bàn của tồn phường.
Ý thức được vai trị của giáo dục kĩ năng sống cho học sinh, tôi đã đưa ra
một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp.
2.3. Các biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho học sinh lớp 1 trường
Tiểu học Quảng Vinh.
2.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao trình độ nhận thức của giáo viên , gia
đình, học sinh.
- Từ thực trạng trên tôi đã tiến hành họp phụ huynh học sinh đầu năm học:
Đề nghị và yêu cầu thống nhất trang bị đầy đủ sách vở, đồ dùng cần thiết phục
vụ cho môn học.
- Yêu cầu phụ huynh thường xuyên nhắc nhở việc học bài đọc bài ở nhà
của con em mình, đồng thời hướng dẫn phụ huynh cơ bản về cách dạy con rèn
luyện các kĩ năng qua môn học…để phụ huynh nắm rõ cách dạy học hỗ trợ giáo
viên kèm cặp con em mình ở nhà.
- Tham mưu với nhà trường để giáo viên có đủ tài liệu tham khảo, đồ
dùng dạy
học,khuân viên hoạt động, điều kiện để HS trải nghiệm, GV tự làm thêm tranh
ảnh mơ hình,dụng cụ, sưu tầm thêm những mơ hình vật thật để tiết dạy vui, sinh
động. Đồng thời tăng cường vận dụng Ứng dụng cơng nghệ th«ng tin trong
dạy học, qua những hình ảnh động cũng góp phần gây hứng thú giúp các em
hưng phấn trong hoạt động.
- Giáo viên có thể cho học sinh cịn chậm, nhút nhát cặp tổ với học
sinh mạnh dạn. Bạn nhanh nhen mạnh dạn sẽ giúp bạn mình mạnh dan
hơn.
- Bồi dưỡng, luyện tập cho học sinh sau khi phân loại học sinh ngay từ đầu năm

giáo viên nên nắm vững tâm lí, kĩ năng của học sinh trong lớp mình theo các
mức Hồn thành tốt, Hoàn thành, Chưa hoàn thành. Đối với các học sinh Chưa
hoàn thành giáo viên nên dành nhiều thời gian để quan tâm giúp đỡ cho đối
tượng này tham gia hoạt động mạnh dạn hơn.
2.3.2. Biện pháp 2: Giáo dục kĩ năng sống qua tiết chào cờ, tiết sinh
hoạt lớp.
Để giáo dục cho các em kĩ năng giao tiếp, kĩ năng hợp tác, đảm nhận trách
nhiệm. Trong tiết chào cờ tôi đã kết hợp với hoạt động của nhà trường và với
hoạt động theo chủ đề của Đội để phát động phong trào. Giao nhiệm vụ cho các
tổ trưởng theo dõi, đánh giá từng hoạt động của các bạn trong tổ. Tơi đã đưa ra
tiêu chuẩn bình xét, đánh giá. Ngay những tuần đầu tiên khi các em làm
quenvới sinh hoạt dưới cờ; Xây dựng đơi bạn cùng tiến;Tìm hiểu an toàn trường
học; Tham gia vui tết trung thu; Tìm kiếm tài năng nhí; Nói lời hay ý đẹp; Rèn nề
nếp sinh hoạt; Đánh giá việc thưc hiện nề nếp sinh hoạt;..... và tổng kết vào các
tiết sinh hoạt lớp cuối tuần, các tổ trưởng có nhiệm vụ đánh giá các hoạt động
của các thành viên trong tổ. Qua đó rèn cho các em sự tự tin, giao tiếp rõ ràng
trước tập thể, các em biết đánh giá, bày tỏ ý kiến của mình trước những hành vi
đúng, sai.


9

Học sinh bày tỏ ý kiến cá nhân trong tiết sinh hoạt lớp
Bản thân giáo viên học cách lắng nghe, tìm hiểu nguyên nhân, và dùng lời
lẽ mềm mỏng bằng những tình cảm, cử chỉ yêu thương của mình khi u cầu điều
gì đó với học sinh. Tránh hành hung, nói nặng lời đối với những học sinh nghịch
ngợm hay mắc lỗi.
Ngoài ra, giáo viên cần tranh thủ đọc sách cho các em nghe trong mọi tình
huống như những lúc sinh hoạt đầu giờ, hoặc đọc sách các em nghe trong giờ
sinh hoạt lớp.Tăng cường kể cho các em nghe các câu chuyện cổ tích, câu

chuyệnvề người tốt việc tốt,…Tổ chức cho học sinh xem băng, giới thiệu về
danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa của địa phương. Qua đó rèn luyện
đạo đức cho các em, giúp các em hồn thiện mình, dạy các em u thương bạn
bè, yêu thương con người.Tạo hứng thú cho các em, gợi mở tính tị mị, ham học
hỏi, phát triển khả năng thấu hiểu ở trẻ. Giáo dục các em tình yêu quê hương,
đất nước.
2.3.3. Biện pháp 3: Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động trải
nghiệm.
Truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “ Lá lành đùm lá rách”… Là
những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Thông qua hoạt động “ Tìm hiểu về
Những người có cơng với q hương”; “ Tham gia ngày hội làm việc tốt” “ Mùa
xuân trên quê hương em.”...., giáo dục cho các em tình yêu quê hương đất nước,
niềm tự hào dân tộc và giáo dục các em có tinh thần trách nhiệm, có nghĩa vụ
đối với cộng đồng; các em sẽ được bồi dưỡng thêm về nhân cách, đặc biệt là
tình người.
Ngay từ đầu năm học tơi nắm bắt hồn cảnh gia đình từng học sinh, kiểm tra
sách vở, đồ dùng học tập của các em. Tôi kiến nghi lên nhà trường ủng hộ sách cho
HS nghèo , phát động phong trào quyên góp ủng hộ các bạn sách vở, đồ dùng học
tập để khi bước vào học chương trình mới 100% các em có đủ sách giáo khoa, đồ
dùng học tập, tạo niềm vui, hứng thú bước vào năm học.


10
Hằng năm mỗi dịp Tết đến xuân về tôi phối kết hợp với Liên Đội tổ chức
phong trào tiết kiệm ủng hộ “Tết vì người nghèo”. Đây là một phong trào có ý
nghĩa vơ cùng to lớn, thể hiện tinh thần tương thân, tương ái giúp các bạn học
sinh nghèo trong nhà trường đón một cái tết thật đầm ấm. Phong trào này đã
được các bạn học sinh ủng hộ nhiệt tình bằng tấm lịng của mình. 100% các bạn
đều tham gia. Với việc làm này đã giúp các em thể hiện kĩ năng thể hiện sự cảm
thông, các em có thể đặt mình trong hồn cảnh của người khác. Qua đó các em

có thể hiểu rõ cảm xúc và tình cảm của người khác, cảm thơng với hồn cảnh
hoặc nhu cầu của họ.

Hình ảnh trao quà tết cho học sinh nghèo trong dịp Tết Nguyên Đán(EM
XIN THẦY ÁNH NHÉ)

Trong chương trình của mơn Hoạt động trải nghiện có 9 chủ đề. Chủ đề 4:
Biết ơn. Ở chủ đề này các em được nghe kể về các chú bộ đội, được giao lưu với
các bác cựu chiến binh về nói chuyện truyền thống về Quân đội Nhân dân Việt
Nam, nghe hát các bài hát về chú bộ đội từ đó các em hiểu hơn về công việc
cũng như sự hi sinh to lớn của các thế hệ đi trước, các em sẽ tự hào và phát huy
truyền thống dân tộc. Để giáo dục học sinh biết ơn các gia đình thương binh liệt
sĩ, người có cơng đối với đất nước. Tôi phối hợp với Liên đội tổ chức cho học
sinh đi thăm các gia đình chính sách trên địa bàn phường, tổ chức cho HS đi
viếng nghĩa trang liệt sĩ một năm 2 lần vào ngày 27-7 và vào dịp Tết Nguyên
Đán. Qua hoạt động này học sinh được rèn luyện các kĩ năng tìm kiếm và xử lí
thơng tin, kĩ năng đảm nhận trách nhiệm, kĩ năng thể hiện sự cảm thông, chia
sẻ…


11

Học sinh tham gia viếng nghĩa trang liệt sĩ
2.3.4. Biện pháp 4: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thơng hoạt động
lao động cơng ích.
Đây là một loại hình đặc trưng của hoạt độngtrải nghiệm. Thông qua lao
động công ích sẽ giúp các em gắn bó với đời sống xã hội, với cơng cuộc xây
dựng đất nước. Ngồi ra lao động cơng ích cịn góp phần làm cho các em hiểu
thêm về giá trị lao động, từ đó giúp trẻ có ý thức lao động lành mạnh. Lao động
cơng ích giúp trẻ vận dụng kiến thức vào đời sống như: Vệ sinh lớp học, sân

trường, làm đẹp bồn hoa, cây cảnh cho đẹp trường, lớp, gieo trồng chăm sóc và
quan sát về sự phát triển của cây; khám phá về thiên nhiên; tìm hiểu về mơi
trường xung quanh;.... Đây là hoạt động thật sự cần thiết giúp các em thích nghi
với cuộc sống xung quanh. Sau này dù có rơi vào hồn cảnh khắc nghiệt nào thì
các em vẫn có thể tồn tại được. Đó là nhờ các em biết lao động.
Hoạt động này được tiến hành thường xuyên trong trong các tiết trải
nghiệm , từ đây các em được trải nghiệm thực hành chia sẻ việc làm của mình,
nhận xét đánh giá rút ra bài học cho bản thân để giáo dục kỹ năng sống cho học
sinh. Qua đó để hiểu thêm về cơng việc của người lao động, biết trân trọng sức
lao động và thành quả lao động.


12

Học sinh chăm sóc cơng trình măng non của nhà trường
Phát động phong trào “Lớp học, sân trường em không có rác” để thực
hiện phong trào này tơi bố trí hợp lý các thùng đựng rác tại các phòng học, hành
lang. Ở từng thùng đựng rác được dán khẩu hiệu tuyên truyền như “Hãy bỏ rác
đúng nơi qui định”, phân cơng các bạn tổ trưởng giám sát, theo dõi tình hình
thực hiện của các bạn mình. Kịp thời phát hiện, nhắc nhở những bạn thực hiện
chưa tốt, tổng hợp báo cáo giáo viên chủ nhiệm có học sinh vi phạm. Qua lao
động các em càng có ý thức hơn trong việc giữ gìn trường lớp sạch, vì vậy lớp
tơi ln được đội cờ đỏ nhà trường đánh giá là lớp có ý thức thực hiện vệ sinh
tốt.
Tóm lại: Qua việc thực tổ chức thực hiện giáo dục lao động cho học sinh
đã mang lại hiệu quả thiết thực, các em thấy được ích lợi của việc lao động; có ý
thức tốt trong việc giữ gìn vệ sinh chung, học sinh bỏ rác đúng nơi qui định;
khuôn viên trường luôn được giữ gìn sạch đẹp.
2.3.5. Biện pháp 5: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt
động vui chơi, giải trí.

Trị chơi là một loại hình hoạt động giải trí, thư giãn; là món ăn tinh thần
nhiều bổ ích và không thể thiếu được trong cuộc sống con người nói chung, đối
với học sinh nói riêng. Trị chơi là hình thức tổ chức các hoạt động vui chơi với
nội dung kiến thức thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, có tác dụng giáo dục “chơi
mà học, học mà chơi”.
Hiện nay, ngoài giờ học, một số học sinh thường chơi game, nghe nhạc,
xem ti vi... Có nhiều em quá mê game nên quên cả học, quên ăn uống. Ngồi chơi
và xem ti vi lâu quá sẽ ảnh hưởng đến đôi mắt và cột sống. Có em nhỏ tuổi đã bị
béo phì vì ăn nhiều chất mà thiếu vận động, có em mới học lớp 1 đã đeo cặp
kính cận dày, đi lệch vai, vẹo cột sống... Chủ đề 5:Mùa xuân quê em. Các em
được tìm hiểu các hoạt động trong ngày tết, các lễ hội diễn ra trong mùa xuân


13
như lễ hội chọi trâu, lễ hội đua thuyền, lễ hội Đền Hùng.... và một số trò chơi
trong lễ hội như trị chơi kéo co, ơ ăn quan, nu na nu nống, bịt mắt bắt dê,....
Trò chơi dân gian giúp cho các em rèn luyện thể chất, sự khéo léo, trở nên nhanh
nhẹn hoạt bát, tạo sự hoà đồng, thân thiện, đoàn kết... Những phút vui chơi thoải
mái, lành mạnh sẽ giúp các em thêm hào hứng để học tập và sống hồn nhiên
hơn. Hơn nữa, việc vui chơi lành mạnh cịn tạo ra nhiều đức tính tốt đẹp, hạn
chế những tật xấu, đồng thời rèn luyện thể chất và tâm hồn các em theo chiều
hướng tốt hơn.

Học sinh chơi trò chơi dân gian: “ Bịt mắt bắt dê”

Học sinh chơi trị chơi dân gian: “Ơ ăn quan”


14
Để văn hóa truyền thống thấm dần vào tâm hồn trẻ thơ, khơng có cách

nào hay hơn là áp dụng trò chơi dân gian vào trường học. Sự kết hợp giữa các
trị chơi dân gian, trị chơi có tính trí tuệ trong giải tốn tuổi thơ, trị chơi có tính
ứng xử trên cơ sở xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực sẽ giúp các
em được ơn luyện, trau dồi thêm kiến thức về lịch sử dân tộc, văn hóa dân gian.
Đối với trẻ thơ, trị chơi dân gian là một trong những yếu tố hình thành nên bản
sắc văn hố dân tộc, là nguồn sữa ni dưỡng thế giới tinh thần, là nhịp cầu nối
tâm thức các em với mọi bài học về cuộc sống xã hội bởi vì nó có sức hấp dẫn,
lơi cuốn mạnh mẽ nhất đối với các em. Tổ chức cho các em chơi các trò chơi
dân gian là phương tiện giúp các em phát triển tình cảm, đạo đức, tình đồn kết,
mở rộng nhận thức, tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, qua đó góp
phần giáo dục các em về truyền thống văn hoá của cộng đồng các dân tộc Việt
Nam. Chính vì vậy đan xen với các nội dung khác của mỗi chủ điểm hàng tuần
tôi thiết kế và tổ chức hướng dẫn cho học sinh chơi những trò chơi dân gian như
ô ăn quan, bịt mắt bắt dê, thả đỉa ba ba, chồng nụ, chồng hoa,…. Thông qua trị
chơi các em tự rèn luyện những đức tính và kĩ năng sống một cách tự nhiên và
đầy hứng thú.
2.3.6. Biện pháp 6: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thơng qua
hoạt động ngoại khóa, văn nghệ, thể dục thể thao.
Hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao là các hoạt động không thể thiếu
với các em. Các hoạt động này có ý nghĩa giáo dục to lớn đối với học sinh bậc tiểu
học. Các hoạt động này góp phần hình thành cho các em kỹ năng mạnh dạn, tự tin,
tính tổ chức, kỷ luật, tinh thần đồn kết, lịng nhân ái… đồng thời giúp thỏa mãn về
tinh thần cho trẻ sau những giờ học căng thẳng. Để chào mừng ngày Nhà giáo Việt
Nam 20-11 theo kế hoạch của Đội tôi tổ chức hội thi “vẽ tranh về thầy cô”, làm báo
tường với chủ đề”tri ân thầy cô”; tổ chức Hội thi vẽ tranh tuyên truyền về giáo dục
mơi trường, về an tồn giao thơng, thi kể chuyện cấp trường, thi biểu diễn văn nghệ
…Tổ chức cho các em thi đấu cờ vua, bóng đá mi ni… Thi múa hát tập thể sân
trường.

Học sinh biểu diễn văn nghệ chào mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11- LẤY

HÌNH ẢNH TH QUẢNG VINH NHÉ)


15
Đặc biệt trường tiểu học hay được tổ chức chương trình ngoại khóa như
Chương trình giao lưu với Hội người mù; Chương trình: “ Bảo vệ nụ cười” do
hãng kem đánh răng P/S tổ chức. Qua hoạt động này giúp các em có kĩ năng tự
phục vụ bản thân mình như: Các em biết đánh răng đúng cách, giữ vệ sinh răng
miệng hằng ngày, chống sâu răng, các em biết 6 bước rửa tay và thực hiện rửa
tay trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, biết chia sẻ giúp đỡ những người tàn tật...

Hướng dẫn học sinh đánh răng đúng cáchLẤY HÌNH ẢNH TH QUẢNG
VINH NHÉ)
Tóm lại: Hoạt động ngoại khóa, văn nghệ, thể dục thể thao là một hoạt
động cần thiết với các em, thông qua các hoạt động này rèn luyện cho các em kỹ
năng hợp tác, sự đồn kết gắn bó, rèn luyện sức khỏe, sự khéo léo, sự hiểu biết
xã hội, kĩ năng tự phục vụ bản thân, kĩ năng giao tiếp…. Ngoài ra các hoạt động
này cịn giúp các em thoải mái, sảng khối sau những giờ học căng thẳng
2.3.7. Biện pháp 7: Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua tổ
chức: Giáo dục sức khỏe. An tồn giao thơng, phịng tránh tai nạn thương
tích, đuối nước…
Trong năm học này bản thân tơi được đi tập huấn chương trình Bồi dưỡng
cho giáo viên phương pháp giáo dục kĩ năng sống do công ti Á Châu triển khai
và hiện tại ở trường cũng đã triển khai và tổ chức lớp học cho các em học qua
các chuyên đề để từ đó các em có được những kĩ năng cơ bản để tự phịng tránh
và giải quyết các tai nạn xảy ra nếu có. Giáo dục an tồn giao thơng, giáo dục
sức khỏe, phịng chống tai nạn thương tích… cho học sinh là nghĩa vụ và trách
nhiệm của mỗi giáo viên đối với các em học sinh và cha mẹ của các em. Giáo
dục học sinh thực hiện tốt luật lệ giao thông như là: đội mũ bảo hiểm khi ngồi
sau xe máy, đi bộ bên lề đường bên phải... Để hiểu rõ thêm về luật lệ giao thông

tôi tổ chức cho học sinh của lớp thi giao thơng minh trên Internet. Qua đó các


16
em có ý thức hơn trong việc chấp hành luật lệ giao thơng, khơng những ở nơng
thơn mà cịn thực hiện tốt khi ra đơ thị.
Ngồi việc chú trọng thực hiện nội dung trên thì tơi cũng thường xun
hướng dẫn các em kỹ năng vui chơi, sinh hoạt đúng cách để không để xảy ra tai
nạn. Tổ chức cho học sinh xem băng hình hướng dẫn các em phịng chống đuối
nước, tai nạn thương tích.
Ví dụ: Nhắc nhở học sinh không sờ tay vào lỗ ổ cắm điện; không leo lên
lan can của nhà cao tầng; không xô đẩy nhau khi đi lên xuống cầu thang; không
chơi dao, kéo và các đồ vật sắc nhọn …
Giáo dục học sinh một số tình huống thường gặp trong trường như kỹ
năng xử lý tình huống khi thấy bạn bị ngã chảy máu chẳng hạn. Gặp tình huống
trên thì thứ nhất các em phải báo ngay cho thầy cô biết, thứ hai là phải khẩn
trương đưa bạn vào phòng y tế. Như vậy khi gặp các tình huống này xảy ra vì
các em đã học nên các em có thể xử lý được ngay.
Tóm lại: Qua việc giáo dục an tồn giao thơng, giáo dục sức khỏe, hướng
dẫn các em vui chơi đúng cách, phịng chống tai nạn thương tích …thì các em đã
tiếp thu và thực hiện khá tốt các nội dung giáo dục. Trong các năm học vừa qua
không xảy ra tai nạn thương tích nghiêm trọng trong trường; các em chấp hành khá
tốt Luật giao thơng; từng bước có hiểu biết và biết cách bảo vệ sức khỏe của bản
thân …
2.3.8. Biện pháp 8: Tăng cường công tác phối hợp giữa gia đình và
nhà trường, xã hội trong việc giáo dục kỹ năng sống cho các em.
Phụ huynh học sinh là một thành tố không thể thiếu trong ba thành tố để
thực hiện cơng tác giáo dục học sinh đó là Nhà trường – Gia đình – Xã hội.
Thực tế nhiều cha mẹ vì quá yêu thương mà bao bọc, làm hết tất cả mọi việc cho
các em mà không biết rằng điều đó vơ tình dẫn đến việc trẻ thiếu hụt kỹ năng

sống, không biết cách tự phục vụ bản thân, đôi khi việc giáo dục kỹ năng sống
cũng chưa được phụ huynh học sinh quan tâm đúng mức điều này khiến các em
gặp phải khó khăn khi trưởng thành.
Vì vậy trong các cuộc họp phụ huynh học sinh cùng với việc triển khai
các nội dung khác thì tơi đặc biệt chú ý đến vấn đề phối hợp để giáo dục kỹ năng
sống cho các em. Có thể nói rằng gia đình là cái nơi giáo dục quan trọng để hình
thành kỹ năng sống cho các em. Tơi tun truyền cho các bậc phụ huynh hiểu rõ
về tầm quan trọng của kĩ năng sống và các kĩ năng cơ bản nhất của các em, trao
đổi với phụ huynh học sinh xây dựng và kiểm tra việc thực hiện thời gian biểu ở
nhà. Hướng dẫn các em thực hiện thời gian biểu phù hợp. Ví dụ thời gian biểu
buổi sáng ngày bình thường của một học sinh như sáng 6 giờ dậy, đánh răng, rửa
mặt, mặc quần áo, ăn sáng sau đó đi học… phối hợp theo dõi, động viên, nhắc
nhở các em thực hiện theo thời gian biểu. Vào ngày thứ bảy, chủ nhật các em
được nghỉ thì cùng với mẹ nhặt rau nấu cơm, dọn dẹp nhà cửa, lau bàn ghế…
Hằng ngày các em có thể tự làm một số công việc phục vụ bản thân như: đánh
răng, rửa mặt, buộc tóc, gấp quần áo, sắp xếp góc học tập gọn gàng.
Phối hợp giáo dục các em về các ứng xử văn hóa. Ví dụ như có khách đến
nhà, hoặc đi chơi nhà người khác các em phải chào hỏi lễ phép với người lớn


17
tuổi hoặc đơn giản ở gia đình khi ăn cơm các em phải so đũa cho mọi người, cha
mẹ ăn xong phải lấy tăm cho cha mẹ …
Phối hợp trong việc nêu gương: Kỹ năng sống thì khơng phải chỉ học
trong nhà trường. Nhà trường chỉ quản lý học sinh trong thời gian ở trường còn
khi ra đường, về nhà thì cha mẹ mới là người thầy thực sự. Một thực tế là ở
trường, cô giáo dạy không được vứt rác bừa bãi mà phải cho vào thùng rác,
nhưng ngay trước mặt con, nhiều phụ huynh vứt rác xuống đường; ở trường cô
dạy các con phải đội mũ bảo hiểm khi ngồi sau xe máy nhưng thực tế bố mẹ đi
đón con lại khơng đội….. Vì vậy việc phối hợp với phụ huynh là cực kỳ quan

trọng. Nhà trường và gia đình phải cùng chung tay chỉ bảo các em, đồng thời
phụ huynh học sinh cũng phải là tấm gương cho các em noi theo.
Tóm lại: Cơng tác phối hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với gia đình và xã hội góp
phần quan trọng trong sự thành cơng của việc giáo dục KNS cho học sinh.
8. Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh thông qua hoạt động bán trú
tại trường. BỎ EM NHÉ!
Do đặc thù của trường là học 2 buổi trên ngày, đối với lớp tôi chủ nhiệm có
100% học sinh ăn ở lại bán trú nên vai trò của giáo viên trong việc giáo dục kỹ
năng sống cho các em càng quan trọng hơn vì phần lớn thời gian trong ngày là
các em ở trường, tiếp xúc trực tiếp với giáo viên chủ nhiệm, cơ giáo có thể ví như
một người mẹ chăm lo ăn, ngủ cho các em. Đây là điều kiện thuận lợi để tổ chức
giáo dục kĩ năng sống cho các em, đó là kĩ năng tự phục vụ, kĩ năng đảm nhận
trách nhiệm… Tôi hướng dẫn học sinh thực hiện tốt nề nếp rửa tay trước khi ăn,
khi ăn xong các em phải biết đánh răng. Sau khi ngủ dậy tôi hướng dẫn các em tự
gấp chăn, gối xếp đúng nơi qui định, sau đó xuống rửa mặt, chải đầu, buộc tóc
gọn gàng. Việc làm này được tiến hành thường xuyên liên tục hằng ngày khi các
em ở trường. Qua đó rèn luyện cho các em kĩ năng đảm nhận trách nhiệm, kĩ
năng nhận thức, kĩ năng tự phục vụ, làm chủ bản thân.

Học sinh bán trú tự gấp chăn sau khi ngủ dậy
2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục,
với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.


18
Qua quá trình tổ chức các hoạt động đã khẳng định các biện pháp giáo
dục KNS cho học sinh lớp 1B trường Tiểu học Quảng Vinh thông qua môn học
hoạt động trải nghiệm là khả thi, có tác động làm thay đổi KNS của các em về
các phương diện: nhận thức, thái độ, hành vi.
Kết quả như sau khi áp dụng đề tài:

Thời điểm

Tổng số học
sinh lớp 1B

Tháng
3/2021

34 em

Học sinh có kĩ năng
sống tốt
SL
24 em

TL
62,9%

Học sinh có kĩ năng
sống chưa tốt
SL
10 em

TL
37,1%

Sau thời gian áp dụng các biện pháp rèn kĩ năng sống cho học sinh lớp 1
thông qua cá hoạt động ngồi giờ lên lớp. Các em rất thích tham gia các hoạt
động và các em có cơ hội trình bày, trao đổi và nhận xét lẫn nhau. Từ đó giúp
các em hình thành và có các KNS (Khơng viết tắt) cơ bản như khả năng nhanh

nhẹn, khéo léo, mạnh dạn, tự tin ,rèn các NL: NL thấu cảm với người khác; NL
ứng phó với cảm xúc: năng lực ứng phó với stress; NL tư duy sáng tạo; NL nhận
thức; Nl ra quyết định; NL giải quyết vấn đè; NL giao tiếp hiệu quả;...và tạo
khơng khí thi đua lành mạnh. Thông qua hoạt động này, đã giúp các em tự điều
chỉnh, bổ sung trao đổi, hợp tác tốt hơn qua đó giáo dục các em những kĩ năng
thực hiện những công việc lao động đơn giản, các kĩ năng sáng tạo nghệ thuật,
thực hiện các bài thể dục, trò chơi, các hành vi ứng xử với mọi người trong gia
đình, trong nhà trường và xã hội. Biết chia sẻ cảm thông với mọi người xung
quanh, bạn bè... Những kĩ năng tham gia hoạt động tập thể, kĩ năng tổ chức hoạt
động chung cùng nhau, biết phối hợp với mọi người cùng thực hiện hoạt động
chung, nâng cao ý thức tự chủ, tự tin, chủ động và giao tiếp với mọi người. Dựa
vào những kĩ năng, hành vi này để rèn luyện những kĩ xảo, thói quen đạo đức
bền vững và tự quản trong sinh hoạt tập thể. Giáo dục KNS giúp học sinh tự cảm
nhận, đánh giá, nhận xét qua các hành vi từ đó hình thành được các kĩ năng, học
sinh sống có trách nhiệm hơn và biết lựa chọn cách ứng xử phù hợp, ứng phó
các sức ép, thách thức trong cuộc sống, thúc đẩy hành vi mang tính xã hội. Học
sinh tỏ ra cởi mở hơn trong mối quan hệ giữa thầy - trò, hứng thú tự tin, chủ
động sáng tạo trong học tập. Sau khi được quan tâm giáo dục KNS học sinh xác
định được bổn phận và nghĩa vụ của mình đối với bản thân, gia đình và xã hội.


19
3. Kết luận, kiến nghị.
3.1. Kết luận
Trong công cuộc đổi mới hiện nay của đất nước ta khi yếu tố con người
được coi trọng về tiềm năng trí tuệ cùng với sức mạnh tinh thần. Nhân cách của
con người càng được đề cao và phát huy mạnh mẽ trong mọi lĩnh vực xã hội.
Thực tế hiện nay ngành giáo dục đào tạo đã được nhà nước quan tâm đưa lên
quốc sách hàng đầu thì việc dạy chữ nói chung và việc rèn kĩ năng sống nói
riêng là vấn đề đặc biệt quan trọng. Một nhà hiền triết đã nói “khoa học mà

khơng có hành vi đạo đức thì chỉ là sự tàn rụi của linh hồn”mà hành vi đạo đức đó
chính là kĩ năng sống của học sinh vì vậy việc thực hiện rèn kĩ năng sống cho học
sinh là cần thiết biết bao.
Trẻ em trong lứa tuổi tiểu học rất hồn nhiên ngây thơ trong trắng. Vốn kiến
thức, vốn kinh nghiệm sống của các em mới có rất ít. Vì vậy muốn đạt được mục
tiêu giáo dục phát triển tồn diện của nhà trường, các thầy cơ giáo cần phải kiên trì,
nhiệt tình, có tâm huyết với nghề, bên cạnh kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ,
người giáo viên phải có vốn kiến thức tâm lý học, hiểu được tâm sinh lý của trẻ. Từ
đó sẽ tìm ra được những phương pháp hiệu quả để giáo dục trẻ. Việc dạy “chữ” cần
luôn song hành với việc dạy “ làm người”, và phải được xuất phát ngay từ những
tình huống, những việc làm nhỏ nhất trong cuộc sống thực tế của học sinh. Ngay
trong những giờ học ngoài việc đảm bảo mục tiêu kiến thức kĩ năng của bài, giáo
viên cần chú ý đến rèn kĩ năng sống cho học sinh. Để làm tốt việc này theo tôi mỗi
thầy cô giáo cần phải:
+ Xác định rõ tầm quan trọng của việc rèn luyện kĩ năng sống cho học
sinh. Nắm vững những đặc trưng về phương pháp và hình thức tổ chức dạy các
kĩ năng giao tiếp, ứng xử vào các môn học và các hoạt động khác.
+ Tập trung vào việc đầu tư sọan giảng, phối hợp với Đội thiếu niên tổ chức
các hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho học sinh. Luôn tạo mọi điều kiện để các
em có thể bày tỏ, thể hiện mình, tham gia tốt các buổi hoạt động ngoại khóa của
trường, lớp. Điều quan trọng là mỗi thầy cơ giáo phải rèn cho mình tác phong
sinh hoạt chuẩn mực, phải hết lòng thương yêu, gần gũi với học sinh.
+ Phối kết hợp giữa ba mơi trường giáo dục: Gia đình - Nhà trường – Xã
hội giúp các em hoàn thiện nhân cách.
+ Bản thân giáo viên tích cực tham gia nghiên cứu, mạnh dạn trình bày và
áp dụng các đề tài khoa học, các sáng kiến kinh nghiệm, các ý kiến đề xuất mà
mình cảm thấy có hiệu quả, có tính khả thi về đổi mới phương pháp dạy học
nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học
3.2. Kiến nghị
Nhà trường cần chú trọng hơn nữa trong việc giáo kĩ năng sống cho học

sinh. Tăng cường tổ chức các hoạt động ngoại khóa thu hút các em tham gia.
Giáo dục KNS không chỉ trên bài giảng, trên lý thuyết mà phải chú trọng thực
hành để hình thành các kỹ năng cần thiết để xử lý nhanh các tình huống trong
thực tế cuộc sống. Phải tạo được sự hiểu biết trong nhận thức của giáo viên về
giáo dục KNS. Mọi giáo viên phải xác định rõ KNS khơng phải là những gì đó
q cao siêu, phức tạp. Cần giáo dục các em từ những việc hết sức đơn giản, gần


20
gũi với các em,… cần thực hiện kiên trì, quyết tâm từng bước trong suốt q
trình giảng dạy.
Cơng tác giáo dục kĩ năng sống cho các em rất cần sự lãnh chỉ đạo, chung
tay góp sức phối hợp hành động đồng bộ của hội cha mẹ học sinh, chính quyền,
tồn thể xã hội. Cần xây dựng môi trường xã hội trong sáng, lành mạnh.
Địa phương nên tạo điều kiện về cơ sở vật chất, khuôn viên, đầu tư xây
dựng trường lớp để các trường có điều kiện tổ chức các hoạt động giáo dục
NGLL theo mục tiêu giáo dục và mục tiêu giáo dục KNS
Qua việc nghiên cứu đề tài này do năng lực có hạn, mặc dù bản thân tôi
đã rất cố gắng nhưng đề tài sáng kiến kinh nghiệm khơng tránh khỏi những thiếu
sót, tơi rất mong sự giúp đỡ, góp ý, bổ sung của ban giám hiệu nhà trường, các
cấp quản lý giáo dục, bạn bè đồng nghiệp để đề tài được hồn thiện và tơi có
được những kinh nghiệm bổ ích áp dụng cho những năm học sau.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
XÁC NHẬN CỦA THỦ TRƯỞNG
ĐƠN VỊ

Quảng Vinh, ngày 5 tháng 4 năm 2021
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết, khơng sao chép nội dung của
người khác.

Người viết

Nguyễn Công Dũng
Lê Thị Hà


21
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Sách giáo khoa Hoạt động trải nghiệm 1- Nhà xuất bản..... Tác giả:
2. Sách giáo viên Hoạt động trải nghiệm 1- Nhà xuất bản..... Tác giả:
3.
4.
5.