Bài giảng GA Sinh 9 đã sửa đến hết HKI theo CKTKN

Ngµy so¹n: 08-08-2010 Tn: 1
Ngµy d¹y: 11-08-2010 TiÕt: 01
PhÇn I- Di trun vµ biÕn dÞ
Ch¬ng I- C¸c thÝ nghiƯm cđa Men®en
Bµi 1: Men®en vµ di trun häc
I. MỤC TIÊU:
1/Kiến thức:
-Nêu được nhiệm vụ, nội dung và vai trò của di truyền học.
-Giới thiệu Menđen là người đặt nền móng cho di truyền học.
- Nêu được phương pháp nghiên cứu di truyền của Men đen
2/ Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình.
- Phát triển tư duy phân tích, so sánh.
3/Thái độ:
- Xây dựng ý thức tự giác và thói quen học tập theo môn học.
II. CHUẨN BỊ:
- GV: Tranh phóng to H1.2 SGK ; Bảng phụ.
- HS: Chuẩn bò bài trước ở nhà.
III.THÔNG TIN BỔ SUNG:
Biến dò và di truyền gắn liền với quá trình sinh sản, liên quan tới các cơ chế di truyền ,biến dò
diễn ra ở cấp độ phân tử và tế bào.
IV.HOẠT ĐỘNG DẠY- HỌC:
1/ Ổn đònh:
2/ Bài mới:
Mở bài: Di truyền học tuy mới hình thành từ đầu thế kỷ XX nhưng chiếm một vò trí quan trọng
trong sinh học. Menđen-Người đặt nền móng cho DT học.
Ho¹t ®éng 1: Di trun häc
Mơc tiªu: Häc sinh kh¸i niƯm di trun vµ biÕn dÞ. N¾m ®ỵc mơc ®Ých, ý nghÜa cđa di trun häc.
Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- GV cho HS ®äc kh¸i niƯm di trun vµ biÕn
dÞ mơc I SGK.

-ThÕ nµo lµ di trun vµ biÕn dÞ ?
- GV gi¶i thÝch râ: biÕn dÞ vµ di trun lµ 2
hiƯn tỵng tr¸i ngỵc nhau nhng tiÕn hµnh song
song vµ g¾n liỊn víi qu¸ tr×nh sinh s¶n.
- GV cho HS lµm bµi tËp  SGK mơc I.
- Cho HS tiÕp tơc t×m hiĨu mơc I ®Ĩ tr¶ lêi:
- C¸ nh©n HS ®äc SGK.
- 1 HS däc to kh¸i niƯm biÕn dÞ vµ di trun.
- HS l¾ng nghe vµ tiÕp thu kiÕn thøc.
- Liªn hƯ b¶n th©n vµ x¸c ®Þnh xem m×nh
gièng vµ kh¸c bã mĐ ë ®iĨm nµo: h×nh d¹ng tai,
m¾t, mòi, tãc, mµu da... vµ tr×nh bµy tríc líp.
- Dùa vµo  SGK mơc I ®Ĩ tr¶ lêi.
1
Kết luận:
- Khái niệm di truyền, biến dị (SGK).
- Di truyền học nghiên cứu về cơ sở vật chất, cơ chế, tính quy luật của hiện tợng di truyền và biến dị.
- Di truyền học có vai trò quan trọng không chỉ về lí thuyết mà còn có giá trị thực tiễn cho khoa học
chọn giống, y học và đặc biệt là công nghệ sinh học hiện đại.
Hoạt động 2: Menđen ngời đặt nền móng cho di truyền học
Mục tiêu: HS hiểu và trình bày đợc phơng pháp nghiên cứu Di truyền của Menđen: phơng pháp phân
tích thế hệ lai.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV cho HS đọc tiểu sử Menđen SGK.
- Yêu cầu HS quan sát kĩ hình 1.2 và nêu nhận
xét về đặc điểm của từng cặp tính trạng đem
lai?
- Treo hình 1.2 phóng to để phân tích.
- Yêu cầu HS nghiên cứu thông tin SGK và nêu
phơng pháp nghiên cứu của Menđen?

- GV: trớc Menđen, nhiều nhà khoa học đã
thực hiện các phép lai trên đậu Hà Lan nhng
không thành công. Menđen có u điểm: chọn
đối tợng thuần chủng, có vòng đời ngắn, lai 1-2
cặp tính trạng tơng phản, thí nghiệm lặp đi lặp
lại nhiều lần, dùng toán thống kê để xử lý kết
quả.
- GV giải thích vì sao menđen chọn đậu Hà
Lan làm đối tợng để nghiên cứu.
- 1 HS đọc to , cả lớp theo dõi.
- HS quan sát và phân tích H 1.2, nêu đợc sự t-
ơng phản của từng cặp tính trạng.
- Đọc kĩ thông tin SGK, trình bày đợc nội dung
cơ bản của phơng pháp phân tích các thế hệ lai.
- 1 vài HS phát biểu, bổ sung.
- HS lắng nghe GV giới thiệu.
- HS suy nghĩ và trả lời.
Kết luận:
- Phơng pháp phân tích các thế hệ lai của Menđen (SGK).
Hoạt động 3: Một số thuật ngữ và kí hiệu cơ bản của Di truyền học
Mục tiêu: HS nắm đợc, ghi nhớ một số thuật ngữ và kí hiệu.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV hớng dẫn HS nghiên cứu một số thuật
ngữ.
- Yêu cầu HS lấy thêm VD minh hoạ cho từng
thuật ngữ.
- Khái niệm giống thuần chủng: GV giới thiệu
cách làm của Menđen để có giống thuần
chủng về tính trạng nào đó.
- GV giới thiệu một số kí hiệu.

- GV nêu cách viết công thức lai: mẹ thờng
- HS thu nhận thông tin, ghi nhớ kiến thức.
- HS lấy VD cụ thể để minh hoạ.
- HS ghi nhớ kiến thức, chuyển thông tin vào
vở.
2
viết bên trái dấu x, bố thờng viết bên phải. P:
mẹ x bố.
Kết luận:
1. Một số thuật ngữ:
+ Tính trạng
+ Cặp tính trạng tơng phản
+ Nhân tố di truyền
+ Giống (dòng) thuần chủng.
2. Một số kí hiệu
P: Cặp bố mẹ xuất phát
x: Kí hiệu phép lai
G: Giao tử
: Đực; Cái
F: Thế hệ con (F
1
: con thứ 1 của P; F
2
con của F
2
tự thụ phấn hoặc giao phấn giữa F
1
).
4. Kiểm tra đánh giá:
- 1 HS đọc kết luận SGK.

- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi 2, 3,4 SGK trang 7.
5. Hớng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK.
- Kẻ bảng 2 vào vở bài tập.
- Đọc trớc bài 2.
Ngày soạn: 10-08-2010 Tuần: 1
Ngày dạy: 13-08-2010 Tiết: 02
Bài 2: lai một cặp tính trạng
3
I. MỤC TIÊU:
1/ Kiến thức:
- Nêu được TN của Menđen và rút ra nhận xét.
- Hiểu và ghi nhớ các khái niệm kiểu hình, kiểu gen, thể đồng hợp, thể dò hợp
- Giải thích được kết quả TN theo quan điểm của Menđen
-Phát biểu nội dung quy luật phân li.
2/ Kỹ năng:
- Phát triển kỹ năng phân tích kênh hình
- Rèn luyện tư duy phân tích số liệu, tư duy logic.
3/ Thái độ:
- Củng cố niềm tin khoa học khi nghiên cứu tính quy luật của hiện tượng sinh học.
II. CHUẨN BỊ:
GV: Tranh phóng to H2.1 SGK ; Bảng phụ.
HS: Chuẩn bò bài trước ở nhà.
III. THÔNG TIN BỔ SUNG:
Men Den hiểu rằng các kết quả thí nghiệm chỉ giải thích được nếu thừa nhận rằng các điểm
sai khác về di truyền giữa các dạng bố mẹ đem lai phụ thuộc vào các nhân tố di truyền riêng rẽ
và ổn đònh được truyền lại qua các thế hệ nhờ các tế bào sinh dục.
IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.

2. KiĨm tra bµi cò
- Tr×nh bµy néi dung c¬ b¶n cđa ph¬ng ph¸p ph©n tÝch c¸c thÕ hƯ lai cđa Men®en?
3. Bµi häc
VB: B»ng ph©n tÝch thÕ hƯ lai, Men®en rót ra c¸c quy lt di trun, ®ã lµ quy lt g×? Chóng
ta sÏ t×m hiĨu trong bµi h«m nay.
1. Khi cho lai hai c©y ®Ëu hoa ®á víi nhau, F
1
thu ®ỵc 100% hoa ®á. Khi cho c¸c c©y ®Ëu F
1
tù thơ phÊn, F
2
cã c¶ hoa ®á vµ hoa tr¾ng. C©y ®Ëu hoa dá ban ®Çu (P) cã thc gièng thn chđng
hay kh«ng? V× sao?
2. Trong c¸c cỈp tÝnh tr¹ng sau, cỈp nµo kh«ng ph¶i lµ cỈp tÝnh tr¹ng t¬ng ph¶n:
a. H¹t tr¬n – nh¨n c. Hoa ®á – h¹t vµng
b. Th©n thÊp – th©n cao d. H¹t vµng – h¹t lơc.
( §¸p ¸n: c)
Ho¹t ®éng 1: ThÝ nghiƯm cđa Men®en
Mơc tiªu: Häc sinh hiĨu vµ tr×nh bµy ®ỵc thÝ nghiƯm lai mét cỈp tÝnh tr¹ng cđa Men®en, ph¸t biĨu ®-
ỵc néi dung quy lt ph©n li.
Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- GV híng dÉn HS quan s¸t tranh H2.1 vµ giíi
thiƯu sù tù thơ phÊn nh©n t¹o trªn hoa ®Ëu Hµ
Lan.
- GV giíi thiƯu kÕt qu¶ thÝ nghiƯm ë b¶ng 2
®ång thêi ph©n tÝch kh¸i niƯm kiĨu h×nh, tÝnh
tr¹ng tréi, lỈn.
- HS quan s¸t tranh, theo dâi vµ ghi nhí c¸ch
tiÕn hµnh.
- Ghi nhí kh¸i niƯm.

4
- Yêu cầu HS: Xem bảng 2 và điền tỉ lệ các loại
kiểu hình ở F
2
vào ô trống.
- Nhận xét tỉ lệ kiểu hinìh ở F
1
; F
2
?
- GV nhấn mạnh về sự thay đổi giống làm bố và
làm mẹ thì kết quả phép lai vẫn không thay đổi.
- Yêu cầu HS làm bài tập điền từ SGK trang 9.
- Yêu cầu HS đọc lại nội dung bài tập sau khi
đã điền.
- Phân tích bảng số liệu, thảo luận nhóm và
nêu đợc:
+ Kiểu hình F
1
: đồng tính về tính trạng trội.
+ F
2
: 3 trội: 1 lặn
- Lựa chọn cụm từ điền vào chỗ trống:
1. đồng tính
2. 3 trội: 1 lặn
- 1, 2 HS đọc.
Kết luận:
a. Thí nghiệm:
- Lai 2 giống đậu Hà Lan khác nhau về 1 cặp tính trạng thuần chủng tơng phản

VD: P: Hoa đỏ x Hoa trắng
F
1
: Hoa đỏ
F
2
: 3 hoa đỏ: 1 hoa trắng
b. Các khái niệm:
- Kiểu hình là tổ hợp các tính trạng của cơ thể.
- Tính trạng trội là tính trạng biểu hiện ở F
1
.
- Tính trạng lặn là tính trạng đến F
2
mới đợc biểu hiện.
c. Kết quả thí nghiệm Kết luận:
Khi lai hai cơ thể bô smẹ khác nhau về 1 cặp tính trạng thuần chủng tơng phản thì F
1
đồng
tính về tính trạng của bố hoặc mẹ, F
2
có sự phân li theo tỉ lệ trung bình 3 trội: 1 lặn.
Hoạt động 2: Menđen giải thích kết quả thí nghiệm
Mục tiêu: HS giải thích đợc kết quả thí nghiệm theo quan niệm của Menđen.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV giải thích quan niệm đơng thời và
quan niệm của Menđen đồng thời sử dụng
H 2.3 để giải thích.
- Do đâu tất cả các cây F
1

đều cho hoa
đỏ?
- Yêu cầu HS:
- Hãy quan sát H 2.3 và cho biết: tỉ lệ các
loại giao tử ở F
1
và tỉ lệ các loại hợp tử
F
2
?
- Tại sao F
2
lại có tỉ lệ 3 hoa đỏ: 1 hoa
trắng?
- GV nêu rõ: khi F
1
hình thành giao tử,
mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di
truyền phân li về 1 giao tử và giữ nguyên
- HS ghi nhớ kiến thức, quan sát H 2.3+ Nhân tố di
truyền A quy định tính trạng trội (hoa đỏ).
+ Nhân tố di truyền a quy định tính trạng trội (hoa
trắng).
+ Trong tế bào sinh dỡng, nhân tố di truyền tồn tại
thành từng cặp: Cây hoa đỏ thuần chủng cặp nhân
tố di truyền là AA, cây hoa trắng thuần chủng cặp
nhân tố di truyền là aa.
- Trong quá trình phát sinh giao tử:
+ Cây hoa đỏ thuần chủng cho 1 loại giao tử: a
+ Cây hoa trắng thuần chủng cho 1 loại giao tử là a.

- ở F
1
nhân tố di truyền A át a nên tính trạng A đợc
biểu hiện.
- Quan sát H 2.3 thảo luận nhóm xác định đợc:
GF
1
: 1A: 1a
+ Tỉ lệ hợp tử F
2
5
bản chất của P mà không hoà lẫn vào nhau
nên F
2
tạo ra:
1AA:2Aa: 1aa
trong đó AA và Aa cho kiểu hình hoa đỏ,
còn aa cho kiểu hình hoa trắng.
- Hãy phát biểu nội dung quy luật phân li
trong quá trình phát sinh giao tử?
1AA: 2Aa: 1aa
+ Vì hợp tử Aa biểu hiện kiểu hình giống AA.
Kết luận:
Theo Menđen:
- Mỗi tính trạng do một cặp nhân tố di truyền quy định (sau này gọi là gen).
- Trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền trong cặp nhân tố di truyền trong cặp nhân
tố di truyền phân li về một giao tử và giữ nguyên bản chất nh ở cơ thể P thuần chủng.
- Trong quá trình thụ tinh, các nhân tố di truyền tổ hợp lại trong hợp tử thành từng cặp t ơng ứng và
quy định kiểu hình của cơ thể.
=> Sự phân li và tổ hợp của cặp nhân tố di truyền (gen) quy định cặp tính trạng thông qua quá trình

phát sinh giao tử và thụ tinh chính là cơ chế di truyền các tính trạng.
- Nội dung quy luật phân li: trong quá trình phát sinh giao tử, mỗi nhân tố di truyền phân li về một
giao tử và giữ nguyên bản chất nh ở cơ thể thuần chủng của P.
4. Kiểm tra đánh giá:
- Trình bày thí nghiệm lai một cặp tính trạng và giải thích kết quả thí nghiệm của Menđen?
- Phân biệt tính trạng trội, tính trạng lặn và cho VD minh hoạ.
5. Hớng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Làm bài tập 4 (GV hớng dẫn cách quy ớc gen và viết sơ đồ lai)
Vì F
1
toàn là cá kiếm mắt đen nên tính trạng màu mắt đen là trội so với tính trạng mắt đỏ.
Quy ớc gen A quy định mắt đen ; Quy ớc gen a quy định mắt đỏ
Cá mắt đen thuần chủng có kiểu gen AA ; Cá mắt đỏ thuần chủng có kiểu gen aa
Sơ đồ lai:
P: Cá mắt đen x Cá mắt đỏ
AA aa
GP: A a
F
1
: Aa (mắt đen) x Aa (mắt đen)
GF
1
: 1A: 1a 1A: 1a
F
2
: 1AA: 2Aa: 1aa (3 cá mắt đen: 1 cá mắt đỏ).
Ngày soạn: 15-08-2010 Tuần: 2
Ngày dạy: 18-08-2010 Tiết: 03
Bài 3: lai một cặp tính trạng (tiếp)

I. MUẽC TIEU:
6
1/ Kiến thức:
- HS hiểu và trình bày được nội dung, mục đích và ứng dụng của phép lai phân tích.
- Giải thích được vì sao qui luật phân li chỉ nghiệm đúng trong điều kiện nhất đònh.
- Nêu được ý nghóa của qui luật phân li đối với lỉnh vực sản xuất.
- Hiểâu và phân biệt được sự DT trội không hoàn toàn với DT trội hoàn toàn.
2/ Kỹ năng:
- Phát triển tư duy lí luận như phân tích, so sánh.
- Rèn kó năng hoạt động nhóm.
- Luyện kỹ năng viết sơ đồ lai.
II. CHUẨN BỊ:
GV: Tranh phóng to H3 SGK ; Bảng phụ.
HS: Chuẩn bò bài trước ở nhà.
III.THÔNG TIN BỔ SUNG:
Mục đích của phép lai phân tích là nhằm xác đònh kiểu gen của các cá thể mang tính trạng
trội.
Khái niệm lai phân tích sẽ được phát triển hay mở rộng trong những quy luật di truyền phức
tạp hơn.
IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.
2. KiĨm tra bµi cò
- Ph¸t biĨu néi dung quy lt ph©n li? Men®en gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiƯm trªn ®Ëu Hµ Lan nh thÕ
nµo? (s¬ ®å)
- Gi¶i bµi tËp 4 SGK.
3. Bµi häc
Ho¹t ®éng 1: Lai ph©n tÝch
Mơc tiªu: Häc sinh tr×nh bµy ®ỵc néi dung, mơc ®Ých vµ øng dơng cđa phÐp lai ph©n tÝch.
Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS

- Nªu tØ lƯ c¸c lo¹i hỵp tư ë F
2
trong thÝ nghiƯm
cđa Men®en?
- Tõ kÕt qu¶ trªn GV ph©n tÝch c¸c kh¸i niƯm:
kiĨu gen, thĨ ®ång hỵp, thĨ dÞ hỵp.
- H·y x¸c ®Þnh kÕt qu¶ cđa nh÷ng phÐp lai sau:
P: Hoa ®á x Hoa tr¾ng
AA aa
P: Hoa ®á x Hoa tr¾ng
Aa aa
- KÕt qu¶ lai nh thÕ nµo th× ta cã thĨ kÕt ln
®Ëu hoa ®á P thn chđng hay kh«ng thn
chđng?
- §iỊn tõ thÝch hỵp vµo « trèng (SGK trang–
11)
- 1 HS nªu: hỵp tư F
2
cã tØ lƯ:
1AA: 2Aa: 1aa
- HS ghi nhí kh¸i niƯm. - C¸c nhãm th¶o
ln , viÕt s¬ ®å lai, nªu kÕt qu¶ cđa tõng tr-
êng hỵp.
- §¹i diƯn 2 nhãm lªn b¶ng viÕt s¬ ®å lai.
- C¸c nhãm kh¸c hoµn thiƯn ®¸p ¸n.
- HS dùa vµo s¬ ®å lai ®Ĩ tr¶ lêi.
1- Tréi; 2- KiĨu gen; 3- LỈn; 4- §ång hỵp
tréi; 5- DÞ hỵp
- 1 HS ®äc l¹i kh¸i niƯm lai ph©n tÝch.
7

- Khái niệm lai phân tích?
- GV nêu; mục đích của phép lai phân tích
nhằm xác định kiểu gen của cá thể mang tính
trạng trội.
Kết luận:
1. Một số khái niệm:
- Kiểu gen là tổ hợp toàn bộ các gen trong tế bào cơ thể.
- Thể đồng hợp có kiểu gen chứa cặp gen tơng ứng giống nhau (AA, aa).
- Thể dị hợp có kiểu gen chứa cặp gen gồm 2 gen tơng ứng khác nhau (Aa).
2. Lai phân tích:
- là phép lai giữa cá thể mang tính trạng trội cần xác định kiểu gen với cá thể mang tính trạng lặn.
+ Nếu kết quả phép lai đồng tính thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen đồng hợp.
+ Nếu kết quả phép lai phân tính theo tỉ lệ 1:1 thì cá thể mang tính trạng trội có kiểu gen dị
hợp.
Hoạt động 2: ý nghĩa của tơng quan trội lặn
Mục tiêu: HS nêu đợc vai trò của quy luật phân ly đối với sản xuất.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầu HS nghiên cứu thồn tin SGK, thảo
luận nhóm và trả lời câu hỏi:
- Nêu tơng quan trội lặn trong tự nhiên?
- Xác định tính trạng trội, tính trạng lặn nhằm
mục đích gì? Dựa vào đâu?
- Việc xác định độ thuần chủng của giống có ý
nghĩa gì trong sản xuất?
- Muốn xác định độ thuần chủng của giống cần
thực hiện phép lai nào?
- HS thu nhận và xử lý thông tin.
- Thảo luận nhóm, thống nhất đáp án.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác
nhận xét, bổ sung.

- HS xác định đợc cần sử dụng phép lai phân
tích và nêu nội dung phơng pháp hoặc ở cây
trồng thì cho tự thụ phấn.
Kết luận:
- Tơng quan trội, lặn là hiện tợng phổ biến ở giới sinh vật.
- Tính trạng trội thờng là tính trạng tốt vì vậy trong chọn giống phát hiện tính trạng trội để tập hợp
các gen trội quý vào 1 kiểu gen, tạo giống có ý nghĩa kinh tế.
- Trong chọn giống, để tránh sự phân li tính trạng, xuất hiện tính trạng xấu phải kiểm tra độ thuần
chủng của giống.
Hoạt động 3: Trội không hoàn toàn
Mục tiêu: HS phân biệt đợc hiện tợng di truyền trội không hoàn toàn với trội lặn hoàn toàn.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- GV yêu cầu HS quan sát H 3, nghiên cứu thông
tin SGK hoàn thành bảng GV đã phát.
- HS tự thu nhận thông tin, kết hợp với quan
sát hình, trao đổi nhóm và hoàn thành bảng.
- Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác
nhận xét, bổ sung.
8
§Ỉc ®iĨm Tréi kh«ng hoµn toµn ThÝ nghiƯm cđa Men®en
KiĨu h×nh ë F
1
- TÝnh tr¹ng trung gian - TÝnh tr¹ng tréi
KiĨu h×nh ë F
2
1 tréi: 2 trung gian: 1 lỈn 3 tréi: 1 lỈn
- GV yªu cÇu HS lµm bµi tËp ®iỊn tõ SGK.
- Cho 1 HS ®äc kÕt qu¶, nhËn xÐt:
+ ThÕ nµo lµ tréi kh«ng hoµn toµn?
- HS ®iỊn ®ỵc cơm tõ :

1- TÝnh tr¹ng trung gian
2- 1: 2: 1
KÕt ln:
- Tréi kh«ng hoµn toµn lµ hiƯn tỵng di trun trong ®ã kiĨu h×nh c¬ thĨ lai F
1
biĨu hiƯn tÝnh tr¹ng
trung gian gi÷a c¬ thĨ bè vµ mĐ, cßn F
2
cã tØ lƯ kiĨu h×nh lµ 1: 2: 1.
4. KiĨm tra ®¸nh gi¸:
Khoanh trßn vµo ch÷ c¸i c¸c ý tr¶ lêi ®óng:
1. Khi cho c©y cµ chua qu¶ ®á thn chđng lai ph©n tÝch. KÕt qu¶ sÏ lµ:
a. Toµn qu¶ vµng c. 1 qu¶ ®á: 1 qu¶ vµng
b. Toµn qu¶ ®á d. 3 qu¶ ®á: 1 qu¶ vµng
2. ë ®Ëu Hµ Lan, gen A quy ®Þnh th©n cao, gen a quy ®Þnh th©n thÊp. Cho lai c©y th©n cao víi c©y
th©n thÊp F
1
thu ®ỵc 51% c©y th©n cao, 49% c©y th©n thÊp. KiĨu gen cđa phÐp lai trªn lµ:
a. P: AA x aa c. P: Aa x Aa
b. P: Aa x AA d. P: aa x aa
3. Trêng hỵp tréi kh«ng hoµn toµn, phÐp lai nµo cho tØ lƯ 1:1
a. Aa x Aa c. Aa x aa
b. Aa x AA d. aa x aa
5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK.
- Lµm bµi tËp 3, 4 vµo vë.
- KỴ s½n b¶ng 4 vµo vë bµi tËp.
Ngµy so¹n: 17-08-2010 Tn: 2
Ngµy d¹y: 20-08-2010 TiÕt: 04
Bµi 4: lai hai cỈp tÝnh tr¹ng

I. MỤC TIÊU:
1/ Kiến thức:
- HS mô tả được TN lai hai cặp TT của Menđen
9
- Biết phân tích kết quả TN lai hai cặp TT của Menđen
- Hiểu và phát biểu được nội dung quy luật PLĐL của Menđen
-Giải thích được khái niệm biến dò tổ hợp
-Nhận biết được biến dò tổ hợp xuất hiện trong phép lai hai cặp tính trạng của Menden.
2/ Kỹ năng:
- Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình
- Rèn kỹ năng phân tích kết quả thí nghiệm
II. CHUẨN BỊ:
GV: Tranh phóng to H4 SGK ; Bảng phụ.
HS: Chuẩn bò bài trước ở nhà.
III.THÔNG TIN BỔ SUNG:
Tỉ lệ phân li từng cặp tính trạng đều 3:1 kết quả này cho thấy sự di truyền của từng cặp tính
trạng đều tuân theo quy luật phân li nghóa là bò chi phối bởi một cặp gen ,trong đó gen trội át
hoàn toàn gen lặn.
IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.
2. KiĨm tra bµi cò
- Mn x¸c ®Þnh ®ỵc kiĨu gen cđa c¸ thĨ mang tÝnh tr¹ng tréi cÇn lµm g×?
- T¬ng quan tréi lỈn cã ý nghÜa g× trong thùc tiƠn s¶n xt ?
- KiĨm tra bµi tËp 3, 4 SGK.
3. Bµi häc
Ho¹t ®éng 1: ThÝ nghiƯm cđa Men®en
Mơc tiªu: Häc sinh:
- Tr×nh bµy ®ỵc thÝ nghiƯm lai hai cỈp tÝnh tr¹ng cđa Men®en.
- BiÕt ph©n tÝch kÕt qu¶ thÝ nghiƯm tõ ®ã ph¸t triĨn thµnh quy lt ph©n li ®éc lËp.

Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- Yªu cÇu HS quan s¸t h×nh 4 SGK, nghiªn cøu
th«ng tin vµ tr×nh bµy thÝ nghiƯm cđa Men®en.
- Tõ kÕt qu¶, GV yªu cÇu HS hoµn thµnh b¶ng 4
Trang 15.
(Khi lµm cét 3 GV cã thĨ gỵi ý cho HS coi 32 lµ 1
phÇn ®Ĩ tÝnh tØ lƯ c¸c phÇn cßn l¹i).
- GV treo b¶ng phơ gäi HS lªn ®iỊn, GV chèt l¹i
kiÕn thøc
- HS quan s¸t tranh nªu ®ỵc thÝ nghƯm.
- Ho¹t ®éng nhãm ®Ĩ hoµn thµnh b¶ng.
- §¹i diƯn nhãm lªn b¶ng ®iỊn
10
Kết luận:
1. Thí nghiệm:
- Lai bố mẹ khác nhau về hai cặp tính trạng thuần chủng tơng phản.
P: Vàng, trơn x Xanh, nhăn
F
1
: Vàng, trơn
Cho F
1
tự thụ phấn
F
2
: cho 4 loại kiểu hình.
Tỉ lệ phân li kiểu hình ở F
2
:
9 vàng, trơn

3 vàng, nhăn
3 xanh, trơn
1 xanh, nhăn.
=. Tỉ lệ kiểu hình ở F
2
bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó => các cặp tính trạng di truyền
độc lập với nhau.
2. Kết luận SGK.
Hoạt động 2: Biến dị tổ hợp
Mục tiêu: HS nắm đợc khái niệm và ý nghĩa của biến dị tổ hợp.
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- Yêu cầu HS nhớ lại kết quả thí nghiệm ở F
2
và trả lời câu hỏi:
- F
2
có những kiểu hình nào khác với bố mẹ?
- GV đa ra khái niệm biến dị tổ hợp.
- HS nêu đợc; 2 kiểu hình khác bố mẹ là vàng,
nhăn và xanh, trơn. (chiếm 6/16).
Kết luận:
- Biến dị tổ hợp là sự tổ hợp lại các tính trạng của bố mẹ.
- Chính sự phân li độc lập của các cặp tính trạng đã đa đến sự tổ hợp lại các tính trạng của P làm xuất
hiện kiểu hình khác P.
Kiểu hình F
2
Số hạt Tỉ lệ kiểu hình F
2
Tỉ lệ từng cặp tính trạng ở F
2

Vàng, trơn
Vàng, nhăn
Xanh, trơn
Xanh, nhăn
315
101
108
32
9
3
3
1
Vàng 315+101 416 3
Xanh 108+32 140 1
Trơn 315+108 423 3
Nhăn 101+32 133 1
- GV phân tích cho HS thấy rõ tỉ lệ của từng
cặp tính trạng có mối tơng quan với tỉ lệ
kiểu hình ở F
2
cụ thể nh SGK.
- GV cho HS làm bài tập điền từ vào chỗ
trống Trang 15 SGK.
- Yêu cầu HS đọc kết quả bài tập, rút ra kết
luận.
- Căn cứ vào đâu Menđen cho rằng các tính
trạng màu sắc và hình dạng hạt đậu di
truyền độc lập?
- HS ghi nhớ kiến thức
9 vàng, trơn: 3 vàng, nhăn: 3 xanh, trơn: 1 xanh,

nhăn
= (3 vàng: 1 xanh)(3 trơn: 1 nhăn)
- HS vận dụng kiến thức ở mục 1 điền đựoc cụm
từ tích tỉ lệ.
- 1 HS đọc lại nội dung SGK.
- HS nêu đợc: căn cứ vào tỉ lệ kiểu hình ở F
2
bằng tích tỉ lệ của các tính trạng hợp thành nó.
11
4.Kiểm tra đánh giá:
- Phát biểu nội dung quy luật phân li?
- Biến dị tổ hợp là gì? Nó xuất hiện ở hình thức sinh sản nào?
5. Hớng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Kẻ sẵn bảng 5 vào vở bài tập.
- Đọc trớc bài 5.
Ngày soạn: 22-08-2010 Tuần: 3
Ngày dạy: 25-08-2010 Tiết: 05
Bài 5: lai hai cặp tính trạng (tiếp)
12
I. MỤC TIÊU:
1/ Kiến thức:
- HS hiểu và giải thích được kết quả lai hai cặp TT theo quan niệm của Menđen
- Phân tích được ý nghóa của qui luật PLĐL đối với chọn giống và tiến hóa.
-Nêu dược ứng dụng của quy luật phân litrong sản xuất và đời sống.
2/ Kỹ năng:
- Phát triển kó năng quan sát và phân tích kênh hình
- Rèn kó năng hoạt động nhóm.
II. CHUẨN BỊ:
GV: Tranh phóng to H5 SGK ; Bảng phụ.

HS: Chuẩn bò bài trước ở nhà
III. THÔNG TIN BỔ SUNG :
Để cho 4 loại giao tử F1 phải dò hợp tử về hai cặp gen ,chúng phân li đợc lập với nhau trong
quá trình phát sinh giao tử .
Ngoài việc lập khung pen net để xác đònh tỉ lệ kiểu gen ở F2 như trong SGK còn có thể
nhân trực tiếp tỉ lệ các loại giao tử đực và cái ,về thực chất là tính xác suất đồng thời của hai
loại giao tử đực và cái gặp nhau chính bằng tích xác suất của 2 loại giao tử đó.
Iv. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.
2. KiĨm tra bµi cò
- C¨n cø vµo ®©u Men®en l¹i cho r»ng c¸c tÝnh tr¹ng mµu s¾c vµ h×nh d¹ng h¹t ®Ëu trong thÝ nghiƯm
cđa m×nh di trun ®éc lËp víi nhau?
( C¨n cø vµo tØ lƯ kiĨu h×nh F
2
b¶ng tÝch tØ lƯ c¸c tÝnh tr¹ng hỵp thµnh nã).
- CỈp tÝnh tr¹ng thø nhÊt cã tØ lƯ ph©n li 3:1, cỈp tÝnh tr¹ng thø 2 cã tØ lƯ ph©n li lµ 1:1, sù di trun
cđa 2 cỈp tÝnh tr¹ng nµy sÏ cho tØ lƯ ph©n li kiĨu h×nh nh thÕ nµo?
(3:1)(1:1) = 3: 3: 1: 1
- BiÕn dÞ tỉ hỵp lµ g×? nã xt hiƯn trong h×nh thøc sinh s¶n nµo? V× sao?
3. Bµi häc
Ho¹t ®éng 1: Men®en gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiƯm
Mơc tiªu: Häc sinh hiĨu vµ gi¶i thÝch ®ỵc kÕt qu¶ thÝ nghiƯm theo quan ®iĨm cđa Men®en.
Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- Yªu cÇu HS nh¾c l¹i tØ lƯ ph©n li kiĨu h×nh ë
F
2
?
- Tõ kÕt qu¶ trªn cho ta kÕt ln g×?
- Yªu cÇu HS quy íc gen.

- Nh¾c l¹i tØ lƯ kiĨu h×nh ë F
2
?
- Sè tỉ hỵp giao tư (hỵp tư) ë F
2
?
- HS nªu ®ỵc tØ lƯ:
Vµng 3
Xanh 1
Tr¬n 3
Nh¨n 1
- HS rót ra kÕt ln.
- 1 HS tr¶ lêi.
- HS nªu ®ỵc: 9 vµng, tr¬n; 3 vµng, nh¨n; 3
xanh, tr¬n; 1 xanh, nh¨n.
- TØ lƯ kiĨu h×nh ë F
2
t¬ng øng víi 16 hỵp tư.
- cã 4 lo¹i giao tư ®ùc vµ 4 lo¹i giao tư c¸i, mçi
lo¹i cã tØ lƯ 1/4.
13
=
=
- Số loại giao tử đực và cái?
- GV kết luận : cơ thể F
1
phải dị hợp tử về 2
cặp gen AaBb các gen tơng ứng A và a, B và
b phân li độc lập và tổ hợp tự do để cho 4 loại
giao tử: AB, Ab, aB, ab.

- Yêu cầu HS theo dõi hình 5 và giải thích tại
sao ở F
2
lại có 16 tổ hợp giao tử (hợp tử)?
- GV hớng dẫn cách xác định kiểu hình và
kiểu gen ở F
2
, yêu cầu HS hoàn thành bảng 5
trang 18.
- HS hoạt động nhóm và hoàn thành bảng 5.
Kiểu hình
Tỉ lệ
Hạt vàng, trơn Hạt vàng, nhăn Hạt xanh, trơn Hạt xanh, nhăn
Tỉ lệ của mỗi
kiểu gen ở F
2
1AABB
4AaBb
2AABb
2AaBB
(9 A-B-)
1AAbb
2Aabb
(3 A-bb)
1aaBB
2aaBb
(3aaB-)
1aabb
1aabb
Tỉ lệ của mỗi

kiểu hình ở F
2
9 3 3 1
- Từ phân tích trên rút ra kết luận.
- Phát biểu nội dung của quy luật phân li
độc lập trong quá trình phát sinh giao tử?
- Tại sao ở những loài sinh sản hữu tính,
biến dị lại phong phú?
- Gv đa ra công thức tổ hợp của Menđen.
Gọi n là số cặp gen dị hợp (PLĐL) thì:
+ Số loại giao tử là: 2
n
+ Số hợp tử là: 4
n
+ Số loại kiểu gen: 3
n
+ Số loại kiểu hình: 2
n
+ Tỉ lệ phân li kiểu gen là: (1+2+1)
n
+ Tỉ lệ phân li kiểu hình là: (3+1)
n
Đối với kiểu hình n là số cặp tính trạng tơng
phản tuân theo di truyền trội hoàn toàn.
- Nêu ý nghĩa của quy luật phân li độc lập?
- Menđen đã giải thích sự phân li độc lập của các
cặp tính trạng bằng quy luật phân li độc lập.
- Nội dung của quy luật phân li độc lập: các cặp
nhân tố di truyền phân li độc lập trong quá trình
phát sinh giao tử.

- HS rút ra kết luận.
- HS lắng nghe và tiếp thu kiến thức, chuyển kiến
thức vào vở.
- HS dựa vào thông tin SGK để trả lời.
Kết luận:
- Từ kết quả thí nghiệm: sự phân li của từng cặp tính trạng đều là 3:1 Menđen cho rằng mỗi cặp tính
trạng do một cặp nhân tố di truyền quy định, tính trạng hạt vàng là trội so với hạt xanh, hạt trơn là
trội so với hạt nhăn.
- Quy ớc gen:
A quy định hạt vàng
14
a quy định hạt xanh
B quy định hạt trơn
b quy định hạt nhăn
- Tỉ lệ kiểu hình ở F
2
tơng ứng với 16 tổ hợp giao tử (hợp tử) => mỗi cơ thể đực hoặc cái cho 4 loại
giao tử nên cơ thể F
1
phải dị hợp về 2 cặp gen (AaBb), các gen A và a, B và b phân li độc lập và tổ
hợp tự do cho 4 loại giao tử là: AB, Ab, aB, ab.
- Sơ đồ lai: Hình 5 SGK.
- ở sinh vật bậc cao, kiểu gen có rất nhiều gen, các gen thờng ở thể dị hợp. Sự phân li độc lập và tổ
hợp tự do của chúng tạo ra vô số loại tổ hợp về kiểu gen và kiểu hình ở đời con cháu nên sinh vật rất
đa dạng và phong phú.
- Quy luật phân li độc lập giải thích nguyên nhân xuất hiện biến dị tổ hợp (đó là sự phân li độc lập và
tổ hợp tự do của các cặp gen) làm sinh vật đa dạng và phong phú ở loài giao phối.
- Biến dị tổ hợp là nguồn nguyên liệu quan trọng của chọn giống và tiến hoá.
4.Kiểm tra đánh giá:
- Kết quả phép lai có tỉ lệ kiểu hình 3: 3:1:1, các cặp gen này di truyền độc lập. Hãy xác định kiểu

gen của phép lai trên?
(tỉ lệ kiểu hình 3:3:1:1 = (3:1)(1:1) => cặp gen thứ 1 là Aa x Aa
=> cặp gen thứ 2 là Bb x bb
Kiểu gen của phép lai trên là: AaBb x AaBb)
5. Hớng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Làm bài tập 4 SGk trang 19.
Hớng dẫn:
Câu 3: ở loài sinh snả hữu tính giao phối có sự phan li độc lập và tổ hợp tự do của các gen trong quá
trình phát sinh giao tử và thụ tinh, sinh sản vô tính không có quy luật này.
Câu 4: Đáp án d vì bố tóc thẳng, mắt xanh có kiểu gen aabb sinh ra con đều mắt đen, tóc xoăn trong
đó sẽ mang giao tử ab của bố, vậy giao tử của mẹ sẽ mang AB => kiểu gen của mẹ phải là AABB.
- HS làm thí ngiệm trớc ở nhà:
+ Gieo 1 đồng xu
+ Gieo 2 đồng xu.
Mỗi loại 25 lần, thống kê kết quả vào bảng 6.1 và 6.2.
Ngày soạn: 24-08-2010 Tuần: 3
Ngày dạy: 27-08-2010 Tiết: 06
Bài 6: Thực hành
Tính xác xuất xuất hiện các mặt của đồng kim loại
15
I. MỤC TIÊU:
1/ Kiến thức:
- Biết xác đònh xác suất của 1 và 2 sự kiện đồng thời xảy ra thông qua việc gieo các đồng
kim loại
- Biết vận dụng xác suất để hiểu đượctỉ lệ các loại giao tử và tỉ lệ các KG trong lai 1 cặp
tính trạng.
2/ Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng hợp tác trong nhóm
- Biết vận dụng kết quả tung đồng kim loại để giải thích kết quả Menden.

3/ Thái độ:
- Giáo dục tính kỷ luật.
II. CHUẨN BỊ:
- GV: Bảng phụ ghi kết quả thống kê của các nhóm
- HS:Mỗi nhóm có sẳn 2 đồng kim loại
Kẻ bảng 6.1 và 6.2 vào vở
III.THÔNG TIN BỔ SUNG:
Về mặt thống kê ,số lần gieo càng nhiều càng đảm bảo độ chính xác trong việc xác đònh xác
suất .Vì vậy ,một trong các điều kiện nghiệm đúng của các quy luật Men Đen là số lượng cá thể
thống kê đủ lớn.
IV.HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.
2. KiĨm tra bµi cò
- Men®en ®· gi¶i thÝch kÕt qu¶ thÝ nghiƯm lai hai cỈp tÝnh tr¹ng cđa m×nh nh thÕ nµo?
- BiÕn dÞ tỉ hỵp cã ý nghÜa g× ®èi víi chän gièng vµ tiÕn ho¸? T¹i sao ë c¸c loµi sinh s¶n giao phèi
biÕn dÞ phong phó h¬n nhiỊu so víi loµi sinh s¶n v« tÝnh?
- Gi¶i bµi tËp 4 SGK trang 19.
3. Bµi häc
Ho¹t ®éng 1: TiÕn hµnh gieo ®ång kim lo¹i
Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- GV lu ý HS: Híng dÉn quy tr×nh :
a. Gieo mét ®ång kim lo¹i
Lu ý : §ång kim lo¹i cã 2 mỈt (sÊp vµ ngưa),
mçi mỈt tỵng trng cho 1 lo¹i giao tư, ch¼ng h¹n
mỈt sÊp chØ lo¹i giao tư A, mỈt ngưa chØ lo¹i
giao tư a, tiÕn hµnh:
- LÊy 1 ®ång kim lo¹i, cÇm ®øng c¹nh vµ th¶ r¬i
tù do tõ ®é cao x¸c ®Þnh.
- Thèng kª kÕt qu¶ mçi lÇn r¬i vµo b¶ng 6.1

b. Gieo 2 ®ång kim lo¹i
GV lu ý HS: 2 ®ång kim lo¹i tỵng trng cho 2
gen trong 1 kiĨu gen: 2 mỈt sÊp tỵng trng cho
kiĨu gen AA, 2 mỈt ngưa tỵng trng cho kiĨu gen
aa, 1 sÊp 1 ngưa tỵng trng cho kiĨu gen Aa.
- HS ghi nhí quy tr×nh thùc hµnh
- Mçi nhãm gieo 25 lÇn, thèng kª mçi lÇn r¬i
vµo b¶ng 6.1.
16
- TiÕn hµnh
+ LÊy 2 ®ång kim lo¹i, cÇm ®øng c¹nh vµ th¶
r¬i tù do tõ ®é cao x¸c ®Þnh.
+ Thèng kª kÕt qu¶ vµo b¶ng 6.2
- Mçi nhãm gieo 25 lÇn, cã thĨ x¶y ra 3 trêng
hỵp: 2 ®ång sÊp (SS), 1 ®ång sÊp 1 ®ång ngưa
(SN), 2 ®ång ngưa (NN). Thèng kª kÕt qu¶
vµo b¶ng 6.2
Ho¹t ®éng 2: Thèng kª kÕt qu¶ cđa c¸c nhãm
Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- GV yªu cÇu c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ ®· tỉng
hỵp tõ b¶ng 6.1 vµ 6.2, ghi vµo b¶ng tỉng hỵp
theo mÉu sau:
- Häc sinh thùc hiƯn
TiÕn hµnh Gieo 1 ®ång kim lo¹i Gieo 2 ®ång kim lo¹i
S N SS SN NN
1
2
3
....
Céng

Sè lỵng
TØ lƯ %
- Tõ kÕt qu¶ b¶ng trªn GV yªu cÇu HS liªn hƯ:
+ KÕt qu¶ cđa b¶ng 6.1 víi tØ lƯ c¸c lo¹i giao
tư sinh ra tõ con lai F
1
Aa.
+ KÕt qu¶ b¶ng 6.2 víi tØ lƯ kiĨu gen ë F
2
trong lai 1 cỈp tÝnh tr¹ng.
- GV cÇn lu ý HS: sè lỵng thèng kª cµng lín
cµng ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c.
- HS c¨n cø vµo kÕt qu¶ thèng kª nªu ®ỵc:
+ C¬ thĨ lai F
1
Aa cho 2 lo¹i giao tư A vµ a víi
tØ lƯ ngang nhau.
+ KÕt qu¶ gieo 2 ®ång kim lo¹i cã tØ lƯ:
1 SS: 2 SN: 1 NN. TØ lƯ kiĨu gen lµ:
1 AA: 2 Aa: 1aa.
4. NhËn xÐt - ®¸nh gi¸
- GV nhËn xÐt tinh thÇn, th¸i ®é lµm viƯc cđa c¸c nhãm.
- C¸c nhãm viÕt b¸o c¸o thu ho¹ch theo mÉu b¶ng 6.1; 6.2.
5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ
- Lµm c¸c bµi tËp trang 22, 23 SGK.
KẾT QUẢ: BẢNG 6.1 VÀ 6.2 SGK
Nhóm Tỷ lệ
1 đồng kim loại 2 đồng kim loại
S N SS SN NN
1

17
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
...
100
TỔNG
CỘNG
Số lượng

%
Ngµy so¹n: 28-08-2010 Tn: 4
Ngµy d¹y: 01-09-2010 TiÕt: 07
Bµi 7: Bµi tËp ch¬ng I
I. Mơc tiªu
- Cđng cè, kh¾c s©u vµ më réng nhËn thøc vỊ c¸c quy lt di trun.
- BiÕt vËn dơng kiÕn thøc vµo gi¶i c¸c bµi tËp.
- RÌn kÜ n¨ng gi¶i bµi tËp tr¾c nghiƯm kh¸ch quan.
II. CHUẨN BỊ:
GV: Bảng phụ
HS: Chuẩn bò bài trước ở nhà.
II. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
18
- Kiểm tra sĩ số lớp.
2.Kiểm tra
3.Bài học
Hoạt động 1: Hớng dẫn cách giải bài tập
1. Bài tập về lai một cặp tính trạng
Hoạt động của GV và HS Nội dung
- GV đa ra dạng bài tập, yêu cầu HS nêu cách
giải và rút ra kết luận:
- GV đa VD
1
: Cho đậu thân cao lai với đậu thân
thấp, F
1
thu đợc toàn đậu thân cao. Cho F
1
tự thụ

phấn xác định kiểu gen và kiểu hình ở F
1
và F
2
.
+ HS tự giải theo hớng dẫn.
- GV lu ý HS:
VD
2
: Bài tập 1 trang 22.
P: Lông ngắn thuần chủng x Lông dài
F
1
: Toàn lông ngắn.
Vì F
1
đồng tính mang tính trạng trội nên đáp án
a.
- GV đa ra 2 dạng, HS đa cách giải. GV kết
luận.
VD
3
: Bài tập 2 (trang 22): Từ kết quả F
1
: 75%
đỏ thẫm: 25% xanh lục F
1
: 3 đỏ thẫm: 1 xanh
lục. Theo quy luật phân li P: Aa x Aa
Đáp án d.

VD
4
: Bài tập 3 (trang 22)
F
1
: 25,1% hoa đỏ: 49,9% hoa hồng: 25% hoa
trắng F
1
: 1 hoa đỏ: 2 hoa hồng: 1 hoa trắng.
Tỉ lệ kiểu hình trội không hoàn toàn. Đáp án
b, d.
VD
5
: Bài tập 4 (trang 23): 2 cách giải:
Cách 1: Đời con có sự phân tính chứng tỏ bố mẹ
một bên thuần chủng, một bên không thuần
chủng, kiểu gen:
Aa x Aa Đáp án: b, c.
Cách 2: Ngời con mắt xanh có kiểu gen aa
Dạng 1: Biết kiểu hình của P nên xác định
kiểu gen, kiểu hình ở F
1
, F
2
Cách giải:
- Cần xác định xem P có thuần chủng hay
không về tính trạng trội.
- Quy ớc gen để xác định kiểu gen của P.
- Lập sơ đồ lai: P, GP, F
1

, GF
1
, F
2
.
- Viết kết quả lai, ghi rõ tỉ lệ kiểu gen, kiểu
hình.
* Có thể xác định nhanh kiểu hình của F
1
, F
2
trong các trờng hợp sau:
a. P thuần chủng và khác nhau bởi 1 cặp tính
trạng tơng phản, 1 bên trội hoàn toàn thì chắc
chắn F
1
đồng tính về tính trạng trội, F
2
phân li
theo tỉ lệ 3 trội: 1 lặn.
b. P thuần chủng khác nhau về một cặp tính
trạng tơng phản, có kiện tợng trội không hoàn
toàn thì chắc chắn F
1
mang tính trạng trung
gian và F
2
phân li theo tỉ lệ 1: 2: 1
c. Nếu ở P một bên bố mẹ có kiểu gen dị hợp,
bên còn lại có kiểu gen đồng hợp lặn thì F

1
có
tỉ lệ 1:1.
Dạng 2: Biết kết quả F
1
, xác định kiểu gen,
kiểu hình của P.
Cách giải: Căn cứ vào kết quả kiểu hình ở đời
con.
a. Nếu F
1
đồng tính mà một bên bố hay mẹ
mang tính trạng trội, một bên mang tính trạng
lặn thì P thuần chủng, có kiểu gen đồng hợp:
AA x aa
b. F
1
có hiện tợng phân li:
F: (3:1) P: Aa x Aa
F: (1:1) P: Aa x aa (trội hoàn toàn)
Aa x AA( trội không hoàn toàn)
F: (1:2:1) P: Aa x Aa ( trội không hoàn
toàn).
c. Nếu F
1
không cho biết tỉ lệ phân li thì dựa
vào kiểu hình lặn F
1
để suy ra kiểu gen của P.
19

mang 1 giao tử a của bố, 1 giao tử a của mẹ.
Con mắt đen (A-) bố hoặc mẹ cho 1 giao tử
A Kiểu gen và kiểu hình của P:
Aa (Mắt đen) x Aa (Mắt đen)
Aa (Mắt đen) x aa (Mắt xanh)
Đáp án b, c.
Hoạt động 2: Bài tập về lai hai cặp tính trạng
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
VD
6
: ở lúa thân thấp trội hoàn toàn so với thân
cao. Hạt chín sớm trội hoàn toàn so với hạt
chín muộn. Cho cây lúa thuần chủng thân thấp,
hạt chín muộn giao phân với cây thuần chủng
thân cao, hạt chín sớm thu đợc F
1
. Tiếp tục cho
F
1
giao phấn với nhau. Xác địnhkiểu gen, kiểu
hình của con ở F
1
và F
2
. Biết các tính trạng di
truyền độc lập nhau (HS tự giải).
VD
7
: Gen A- quy định hoa kép
Gen aa quy định hoa đơn

Gen BB quy định hoa đỏ
Gen Bb quy định hoa hồng
Gen bb quy định hoa trắng
P thuần chủng hoa kép trắng x đơn đỏ thì tỉ lệ
kiểu hình ở F
2
nh thế nào?
Giải: Theo bài ra tỉ lệ kiểu hình ở F
2
:
(3 kép: 1 đơn)(1 đỏ: 2 hồng: 1 trắng)
= 3 kép đỏ: 6 kép hồng: 3 kép trắng: 1 đơn đỏ:
2 đơn hồng: 1 đơn trắng.
VD
8
: Bài tập 5 (trang 23)
F
2
: 901 cây quả đỏ, tròn: 299 quả đỏ, bầu dục:
301 quả vàng tròn: 103 quả vàng, bầu dục
Tỉ lệ kiểu hình ở F
2
là:
9 đỏ, tròn: 3 đỏ bầu dục: 3 vàng, tròn: 1 vàng,
bầu dục
= (3 đỏ: 1 vàng)(3 tròn: 1 bầu dục)
P thuần chủng về 2 cặp gen
Kiểu gen P:
AAbb (đỏ,bầu dục) x aaBB (vàng, tròn)
Đáp án d.

Dạng 1: Biết P xác định kết quả lai F
1
và
F
2
.
* Cách giải:
- quy ớc gen xác định kiểu gen P.
- Lập sơ đồ lai
- Viết kết quả lai: tỉ lệ kiểu gen, kiểu hình.
* Có thể xác định nhanh: Nếu bài cho các cặp
gen quy định cặp tính trạng di truyền độc lập
căn cứ vào tỉ lệ từng cặp tính trạng để tính
tỉ lệ kiểu hình:
(3:1)(3:1) = 9: 3: 3:1
(3:1)(1:1) = 3: 3:1:1
(3:1)(1:2:1) = 6: 3:3:2:1:1 (1 cặp trội hoàn
toàn, 1 cặp trội không hoàn toàn)
Dạng 2: Biết số lợng hay tỉ lệ kiểu hình ở F.
Xác định kiểu gen của P
Cách giải: Căn cứ vào tỉ lệ kiểu hình ở đời
con xác định kiểu gen P hoặc xét sự phân li
của từng cặp tính trạng, tổ hợp lại ta đợc kiểu
gen của P.
F
2
: 9:3:3:1 = (3:1)(3:1) F
1
dị hợp về 2 cặp
gen P thuần chủng 2 cặp gen.

F
1
:3:3:1:1=(3:1)(1:1) P: AaBbxAabb
F
1
:1:1:1:1=(1:1)(1:1) P: AaBbxaabb hoặc P:
Aabb x aaBb
20
4. Híng dÉn häc bµi ë nhµ
- Lµm c¸c bµi tËp VD
1,
6,7.
- Hoµn thiƯn c¸c bµi tËp trong SGK trang 22, 23.
- §äc tríc bµi 8.
Ngµy so¹n: 01-09-2010 Tn: 4
Ngµy d¹y: 03-09-2010 TiÕt: 08
Ch¬ng II- NhiƠm s¾c thĨ
Bµi 8: NhiƠm s¾c thĨ
I. MỤC TIÊU:
1/ Kiến thức:
- HS nêu được tính đặc trưng của bộ NST ở mỗi loài.
- Mô tă được cấu trúc hiển vi điển hình của NST ở kỳ giữa của nguyên phân và nêu được
Chức năng của NST.
-Trình bày được sự biến đổi hình thái NST trong chu kì tế bào.
2/ Kỹ năng:
- Rèn kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình
-Biết cách quan sát tiêu bản hiển vi hình thái NST.
-Kỹ năng sử dụng kính hiển vi.
21
3/ Thái độ:

- Giáo dục giới tính.
II. CHUẨN BỊ:
GV: Tranh phóng to H8.18.5 SGK ; Bảng phụ.
HS: Chuẩn bò bài trước ở nhà.
III.THÔNG TIN BỔ SUNG:
Bộ NST lưỡng bội được kí hiệu là 2n nghóa là số lượng NST trong tế bào là một số chẳn .Ở
một số loài NST giới tính không tồn tại thành từng cặp mà chỉ có một chiếc ở dạng XO như
ntrong tế bào lưỡng bội của giới đực .Châu chấu ,hay giới cái bọ gậy NST lưỡng bội 2n là số lẻ.
IV. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.
2. KiĨm tra bµi cò
Chän c©u tr¶ lêi ®óng:
1. ë ngêi, m¾t n©u lµ tréi (A) so víi m¾t xanh (a). Bè mĐ ®Ịu m¾t n©u con cã ngêi m¾t n©u, cã ngêi
m¾t xanh. KiĨu gen cđa bè mĐ ph¶i nh thÕ nµo?
a. AA x Aa b. Aa x Aa
c. Aa x aa d. AA x aa
2. PhÐp lai nµo díi ®©y sÏ cho kiĨu gen vµ kiĨu h×nh Ýt nhÊt?
a. AABB x AaBb b. AAbb x Aabb
c. AABB x AABb d. Aabb x aabb
3. Bµi míi
VB: ? Bè mĐ, «ng bµ, tỉ tiªn ®· trun cho con ch¸u vËt chÊt g× ®Ĩ con ch¸u gièng víi bè mĐ,
«ng bµ, tỉ tiªn? (NST, gen, ADN). Chóng ta cïng t×m hiĨu ch¬ng II – NhiƠm s¾c thĨ vµ cơ thĨ bµi
h«m nay, bµi 8.
Ho¹t ®éng 1: TÝnh ®Ỉc trng cđa bé nhiƠm s¾c thĨ
Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- GV ®a ra kh¸i niƯm vỊ NST.
- Yªu cÇu HS ®äc  mơc I, quan s¸t H 8.1 ®Ĩ
tr¶ lêi c©u hái:
- NST tån t¹i nh thÕ nµo trong tÕ bµo sinh dìng

vµ trong giao tư?
- ThÕ nµo lµ cỈp NST t¬ng ®ång?
- Ph©n biƯt bé NST lìng béi, ®¬n béi?
- GV nhÊn m¹nh: trong cỈp NST t¬ng ®ång, 1
cã ngn gèc tõ bè, 1 cã ngn gèc tõ mĐ.
- Yªu cÇu HS quan s¸t H 8.2 bé NST cđa ri
giÊm, ®äc th«ng tin ci mơc I vµ tr¶ lêi c©u
hái:
- M« t¶ bé NST cđa ri giÊm vỊ sè lỵng vµ
h×nh d¹ng ë con ®ùc vµ con c¸i?
- HS nghiªn cøu phÇn ®Çu mơc I, quan s¸t h×nh
vÏ nªu:
+ Trong tÕ bµo sinh dìng NST tån t¹i tõng cỈp
t¬ng ®ång.
+ Trong giao tư NST chØ cã mét NST cđa mçi
cỈp t¬ng ®ång.
+ 2 NST gièng nhau vỊ h×nh d¹ng, kÝch thíc.
+ Bé NST chøa cỈp NST t¬ng ®ång  Sè NST
lµ sè ch½n kÝ hiƯu 2n (bé lìng béi).
+ Bé NST chØ chøa 1 NST cđa mçi cỈp t¬ng
®ång  Sè NST gi¶m ®i mét nưa n kÝ hiƯu lµ n
(bé ®¬n béi).
- HS trao ®ỉi nhãm nªu ®ỵc: cã 4 cỈp NST
22
- GV rút ra kết luận.
- GV phân tích thêm: cặp NST giới tính có thể
tơng đồng (XX) hay không tơng đồng tuỳ
thuộc vào loại, giới tính. Có loài NST giới tính
chỉ có 1 chiếc (bọ xít, châu chấu, rệp...) NST ở
kì giữa co ngắn cực đại, có hình dạng đặc trng

có thể là hình que, hình hạt, hình chữ V.
- Cho HS quan sát H 8.3
- Yêu cầu HS đọc bảng 8 để trả lời câu hỏi:
- Nhận xét về số lợng NST trong bộ lỡng bội ở
các loài?
- Số lợng NST có phản ánh trình độ tiến hoá
của loài không? Vì sao?
- Hãy nêu đặc điểm đặc trng của bộ NST ở mỗi
loài sinh vật?
gồm:

+ 1 đôi hình hạt
+ 2 đôi hình chữ V
+ 1 đôi khác nhau ở con đực và con cái.
- HS trao đôi nhóm, nêu đợc:
+ Số lợng NST ở các loài khác nhau.
+ Số lợng NST không phản ánh trình độ tiến
hoá của loài.
=> rút ra kết luận.
Kết luận:
- Trong tế bào sinh dỡng, NST tồn tại thành từng cặp tơng đồng. Bộ NST là bộ lỡng bội kí hiệu là 2n.
- Trong tế bào sinh dục (giao tử) chỉ chứa 1 NST trong mỗi cặp tơng đồng Số NST giảm đi một
nửa, bộ NST là bộ đơn bội kí hiệu là n.
- ở những loài đơn tính có sự khác nhau giữa con đực và con cái ở 1 cặp NST giới tính kí hiệu là XX,
XY.
- Mỗi loài sinh vật có bộ NST đặc trng về số lợng và hình dạng.
Hoạt động 2: Cấu trúc của nhiễm sắc thể
Hoạt động của GV Hoạt động của HS
- Mô tả hình dạng, kích thớc của NST ở kì giữa?
- Yêu cầu HS quan sát H 8.5 cho biết: các số 1

và 2 chỉ những thành phần cấu trúc nào của
NST?
- Mô tả cấu trúc NST ở kì giữa của quá trình
phân bào?
- GV giới thiệu H 8.4
- HS quan sát và mô tả.
- HS điền chú thích
1- 2 crômatit
2- Tâm động
- Lắng nghe GV giới thiệu.
Kết luận:
- Cấu trúc điển hình của NST đợc biểu hiện rõ nhất ở kì giữa.
+ Hình dạng: hình hạt, hình que, hình chữ V.
+ Dài: 0,5 50 micromet, đờng kính 0,2 2 micromet.
+ Cấu trúc: ở kì giữa NST gồm 2 cromatit gắn với nhau ở tâm động.
+ Mỗi cromatit gồm 1 phân tử ADN và prôtêin loại histôn.
Hoạt động 3: Chức năng của nhiễm sắc thể
23
Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- Yªu cÇu HS ®äc th«ng tin mơc III SGK, trao
®ỉi nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái:
? NST cã ®Ỉc ®iĨm g× liªn quan ®Õn di trun?
- HS ®äc th«ng tin mơc III SGK, trao ®ỉi
nhãm vµ tr¶ lêi c©u hái.
- Rót ra kÕt ln.
KÕt ln:
- NST lµ cÊu tróc mang gen, trªn ®ã mçi gen ë mét vÞ trÝ x¸c ®Þnh. Nh÷ng biÕn ®ỉi vỊ cÊu tróc, sè l-
ỵng NST ®Ịu dÉn tíi biÕn ®ỉi tÝnh tr¹ng di trun.
- NST cã b¶n chÊt lµ ADN, sù tù nh©n ®«i cđa ADN dÉn tíi sù tù nh©n ®«i cđa NST nªn tÝnh tr¹ng
di trun ®ỵc sao chÐp qua c¸c thÕ hƯ tÕ bµo vµ c¬ thĨ.

4.KiĨm tra ®¸nh gi¸:
- Yªu cÇu HS tr¶ lêi c©u hái 1, 2,3 SGK.
5. Híng dÉn häc bµi ë nhµ
- Häc bµi vµ tr¶ lêi c©u hái SGK
- KỴ s½n b¶ng 9.1 vµ 9.2 vµo vë bµi tËp.
- §äc tríc bµi 10 – Nguyªn ph©n.
Ngµy so¹n: 06-09-2010 Tn: 5
Ngµy d¹y: 10-09-2010 TiÕt: 09
Bµi 9: Nguyªn ph©n
I. MỤC TIÊU
1/ Kiến thức:
- HS trình bày được ý nghóa sự thay đổi trạng thái (đơn,kép), biến đổi số lượng (ở tế bào
mẹ và con) và sự vận động của NST qua các kì của nguyên phân.
- Trình bày được những diễn biến cơ bản của NST qua các kỳ của nguyên phân
- Phân tích được ý nghóa của nguyên phân đối với sinh trưởng và sinh sản của cơ thể
2/ Kỹ năng:
- Phát triển kỹ năng quan sát và phân tích kênh hình
- Rèn kỹ năng hoạt động nhóm
3/ Thái độ :
HS hiểu được nhờ quá trình nguyên phân mà có thể phát triển cá thể ở những loài sinh
sản vô tính nhờ giâm, chiết, ghép cành và nuôi cấy mô.
II. CHUẨN BỊ:
- GV:Tranh phóng to các hình SGK
24
- Bảng phụ
- HS: chuẩn bò bài trước ở nhà
III. THÔNG TIN BỔ SUNG:
_Sự đóng duỗi xoắn của NST đều có ý nghóa sinh học nhất đònh .
-NST bắt đầu đóng xoắn ở kì đầu và đóng xoắn cực đại ở kì giữa tạo thuận lợi cho sự tập
trung ở mặt phẳng xích đạo thoi phân bào và phân li ở kì sau.

IV. HOẠT ĐỘNG DẠY - HỌC:
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc
- KiĨm tra sÜ sè.
2. KiĨm tra bµi cò
- Nªu tÝnh ®Ỉc trng cđa bé NST cđa mçi loµi sinh vËt. Ph©n biƯt bé NST lìng béi vµ bé NST ®¬n béi?
- Nªu vai trß cđa NST ®èi víi sù di trun c¸c tÝnh tr¹ng?
3. Bµi míi
VB: Mçi loµi sinh vËt cã mét bé NST ®Ỉc trng vỊ sè lỵng vµ h×nh d¹ng x¸c ®Þnh. Tuy nhiªn
h×nh th¸i cđa NST l¹i biÕn ®ỉi qua c¸c k× cđa chu k× tÕ bµo, bµi h«m nay c¸c em sÏ ®ỵc t×m hiĨu sù
biÕn ®ỉi cđa NST diƠn ra nh thÕ nµo?
Ho¹t ®éng 1: BiÕn ®ỉi h×nh th¸i NST trong chu k× tÕ bµo
Mơc tiªu: Tr×nh bµy ®ỵc sù biÕn ®ỉi h×nh th¸i NST trong chu k× tÕ bµo.
Ho¹t ®éng cđa GV Ho¹t ®éng cđa HS
- GV yªu cÇu HS nghiªn cøu th«ng tin, quan
s¸t H 9.1 SGK vµ tr¶ lêi c©u hái:
- Chu k× tÕ bµo gåm nh÷ng giai ®o¹n nµo? Giai
®o¹n nµo chiÕm nhiỊu thêi gian nhÊt?
- GV lu ý HS vỊ thêi gian vµ sù tù nh©n ®«i
NST ë k× trung gian, cho HS quan s¸t H 9.2
- Yªu cÇu HS quan s¸t H 9.2, th¶o ln nhãm
vµ tr¶ lêi:
- Nªu sù biÕn ®ỉi h×nh th¸i NST?
- Hoµn thµnh b¶ng 9.1.
- GV chèt kiÕn thøc vµo b¶ng 9.1.
- HS nghiªn cøu th«ng tin, quan s¸t H 9.1 SGK
vµ tr¶ lêi.
- HS nªu ®ỵc 2 giai ®o¹n vµ rót ra kÕt ln.
- C¸c nhãm quan s¸t kÜ H 9.2, th¶o ln thèng
nhÊt c©u tr¶ lêi:
+ NST cã sù biÕn ®ỉi h×nh th¸i : d¹ng ®ãng

xo¾n vµ d¹ng di xo¾n.
- HS ghi nhí møc ®é ®ãng, di xo¾n vµo b¶ng
9.1
KÕt ln:
Chu k× tÕ bµo gåm:
+ K× trung gian: chiÕm nhiỊu thêi gian nhÊt trong chu k× tÕ bµo (90%) lµ giai ®o¹n sinh trëng cđa tÕ
bµo.
+ Nguyªn ph©n gåm 4 k× (k× ®Çu, k× gi÷a, k× sau, k× ci).
- Møc ®é ®ãng, di xo¾n cđa NST qua c¸c k×: B¶ng 9.1
B¶ng 9.1- Møc ®é ®ãng, di xo¾n cđa NST qua c¸c k× cđa tÕ bµo
H×nh th¸i NST K× trung gian K× ®Çu K× gi÷a K× sau K× ci
- Møc ®é di xo¾n
NhiỊu nhÊt
Ýt
NhiỊu
- Møc ®é ®ãng xo¾n
Ýt
Cùc ®¹i
25