Cay da bieu tuong truyen thong cua lang que Viet Nam

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Cây đa - biểu tượng truyền thống của làng quê Việt Nam

Từ bao đời nay, mỗi người Việt đều coi mái đình, cây đa như một biểu tượng của làng
quê truyền thống. Ý nghĩa biểu tượng đầu tiên của cây đa là sự trường tồn, sức sống dẻo
dai.

<b>K</b>

hông phải ngẫu nhiên mà những bậc cao niên, những người đã có nhiều thành tựu ở
một lĩnh vực nào đó thường được đồng nghiệp và xã hội coi là "cây đa, cây đề", biểu
tượng cho sức làm việc quên mình, dẻo dai, cho sự tích lũy kiến thức phong phú.

Cũng với ý nghĩa trường tồn ấy, cây đa xuất hiện trong ca dao như một nhân chứng của
thời gian, chứng kiến những sự đổi thay của con người, của đất trời, đôi khi là cả một
vòng đời người.

<i>Trǎm nǎm dầu lỗi hẹn hò </i>
<i>Cây đa bến cũ con đò khác đưa. </i>
<i>Cây đa cũ, bến đị xưa </i>

<i>Bộ hành có nghĩa nắng mưa cũng chờ </i>

Hầu như làng quê truyền thống ở Bắc Bộ nào cũng có những cây đa cổ thụ thường ở đầu
làng, cuối làng, giữa làng và ở bên cạnh các di tích. Cuộc sống sinh hoạt của làng diễn ra
sôi động xung quanh gốc đa. Với người dân quê, gốc đa là nơi bình đẳng nhất, khơng có
sự phân biệt ngơi thứ.

<i>Khơng tiền ngồi gốc cây đa</i>
<i>Có tiền thì hãy lân la vào hàng</i>

Gốc đa là nơi trẻ nhỏ nơ đùa, thỏa thích nhặt búp, hái lá, chơi những trò chơi dân gian.
Gốc đa cũng là nơi dân làng ngồi nghỉ chân sau những giờ lao động mệt nhọc, trước khi
về làng hoặc đi khỏi làng. Gốc đa còn là nơi hẹn hò của trai gái:

<i>Em đang dệt vải quay tơ</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

<i>Hẹn giờ ra gốc cây đa</i>

<i>Phượng hoàng chả thấy thấy gà buồn sao. </i>

Khơng chỉ có vậy, cây đa làng Việt còn là biểu tượng tâm linh của con người. Trong làng,
cây đa có mặt ở nhiều vị trí khác nhau nhưng hầu như nó khơng vắng bóng ở các di tích,
đặc biệt là đình chùa. Tục ngữ có câu:

<i>"Thần cây đa, ma cây gạo, cú cáo cây đề"</i>
Hay:

<i>"Cây thị có ma, cây đa có thần"</i>

Cây đa xanh tốt tỏa bóng làm cho các di tích trở nên linh thiêng hơn, con người khi bước
đến di tích cũng cảm thấy được thư thái hịa đồng hơn với thiên nhiên. Cây đa được coi là
nơi ngự trị của các thần linh dân dã và các linh hồn bơ vơ. Cây đa nào càng già cỗi, càng
xù xì, rậm rạp thì càng gắn bó với thần linh. Gốc đa ở các di tích thường được dân chúng
thắp hương chung để tỏ lịng tơn kính các vị thần linh dân dã hoặc cầu cho những linh
hồn bơ vơ về nương nhờ lộc Phật không đi lang thang quấy nhiễu dân làng.

Như vậy, cây đa luôn là biểu tượng đẹp với hầu hết các ý nghĩa chuẩn mực của biểu
tượng: vừa hiện hữu, vừa tiềm ẩn, huyền bí, vừa mang hơi thở cuộc sống, vừa mang đậm
yếu tố tâm linh. Phải chǎng chính sự kết hợp này đã tạo nên biểu tượng cây đa có sức
sống bền lâu trong vǎn học dân gian, vǎn thơ bác học và trong tâm hồn mỗi con người
Việt Nam.

</div>

<!--links-->