<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<i><b>Chương V: ĐẠO HÀM</b></i>
<b>BÀI 1: ĐỊNH NGHĨA VÀ Ý NGHĨA HÌNH HỌC </b>
<b>GV: LÝ NGỌC HẢI</b>
<b>I. Đạo hàm tại một điểm.</b>
<b><sub>Các bài toán dẫn đến khái niệm đạo hàm</sub></b>
<b><sub>Định nghĩa đạo hàm tại một điểm</sub></b>
<b><sub>Cách tính đạo hàm bằng định nghĩa.</sub></b>
<b><sub>Quan hệ giữa sự tồn tại của đạo hàm và tính </sub></b>
<b>liên tục của hàm số.</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>
<b>1. TIẾP TUYẾN CỦA ĐƯỜNG CONG</b>
<b>Trong mp Oxy, cho đường cong (C), M<sub>0</sub>(x<sub>0</sub>,y<sub>0</sub>) (C),</b>
<b> M(x,f(x)) di chuyển trên (C) tới M<sub>0</sub> và ngược lại, lúc </b>
<b>đó M<sub>0</sub>M tiến tới giới hạn M<sub>0</sub>T, thì M<sub>0</sub>T</b> <b>là tiếp tuyến</b>
<b> của (C) tại M<sub>0 </sub> .(M<sub>0</sub> là tiếp điểm). </b>
<b>Nhận xét:</b>
<b>Hệ số góc của cát tuyến M<sub>0</sub>M là</b>
<b>Khi M M<sub>0</sub></b>
<b>Vậy: </b>
<i>x</i>
<i>y</i>
<i>H</i>
<i>M</i>
<i>HM</i>
<i>o</i>
tan
)
(
lim
tan
lim
, <sub>0</sub>
0
0
<i>x</i>
<i>f</i>
<i>x</i>
<i>y</i>
<i>x</i>
<i>M</i>
<i>M</i>
<sub></sub>
</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>
<b>2. Ý NGHĨA HÌNH HỌC CỦA ĐẠO HÀM</b>
<b>Định lí:</b>
<b>Đạo hàm của hàm số y=f(x) tại x<sub>0</sub> là hệ số góc của tiếp </b>
<b>tuyến M<sub>0</sub>T của (C) tại điểm M<sub>0</sub>(x<sub>0</sub>,f(x<sub>0</sub>))</b>
)
(
lim
tan
lim
, <sub>0</sub>
0
0
<i>x</i>
<i>f</i>
<i>x</i>
<i>y</i>
<i>x</i>
<i>M</i>
<i>M</i>
<sub></sub>
<b>3. PHƯƠNG TRÌNH TIẾP TUYẾN </b>
<b>Phương trình tiếp tuyến của đồ thị (C) của </b>
<b>hàm số y=f(x) tại M</b>
<b><sub>0</sub></b>
<b>(x</b>
<b><sub>0</sub></b>
<b>,f(x</b>
<b><sub>0</sub></b>
<b>)) là: </b>
<b>y – y</b>
<b><sub>0</sub></b>
<b>=f</b>
<b>’</b>
<b>(x</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>
<b>3. PHƯƠNG TRÌNH TIẾP TUYẾN </b>
<b>Ví dụ:</b>
<b>Viết Pt tiếp tuyến của đồ thị (C): y=f(x)=x</b>
<b>2</b>
<b> – 2x +3</b>
<b>a. Tại điểm có hồnh độ x=2</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>
<b>Ví dụ:</b>
<b>Viết Pt tiếp tuyến của đồ thị (C): y=f(x)=x</b>
<b>2</b>
<b> – 2x +3</b>
<b> </b>
<b>a. Tại điểm có hồnh độ x=2</b>
<b>Xác định toạ độ M: x</b>
<b><sub>M </sub><sub>, </sub></b>
<b>y</b>
<b><sub>M</sub></b>
<b><sub>Tính f</sub></b>
<b>’</b>
<b>(x)</b>
<b>Tính hệ số góc f</b>
<b>’</b>
<b>(x</b>
<b>M</b>
<b>)</b>
<b><sub>Lập Pt tiếp tuyến y - y</sub></b>
<b><sub>M</sub><sub> = </sub></b>
<b><sub>f’(x</sub></b>
<b><sub>M</sub></b>
<b><sub>)(x - x</sub></b>
<b><sub>M</sub></b>
<b><sub>)</sub></b>
<b>M</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>
<b> Ta có M(2, y</b>
<b><sub>M</sub></b>
<b>)(C) y</b>
<b><sub>M </sub><sub>= </sub></b>
<b>2</b>
<b>2</b>
<b> – 2.2 + 3</b>
<b> y</b>
<b><sub>M</sub> = </b>
<b>3 M(2,3)</b>
<b><sub> f</sub></b>
<b>’</b>
<b>(x)=2x – 2</b>
<b> Hệ số góc của tiếp tuyến tại M(2,3): f</b>
<b>’</b>
<b>(x</b>
<b>M</b>
<b>)=2x</b>
<b>M</b>
<b>- 2=2</b>
<b><sub> Pt tiếp tuyến của (C): y – 3 = 2(x - 2)</sub></b>
<b> y=2x-1</b>
<b>Ví dụ:</b>
<b>Viết Pt tiếp tuyến của đồ thị (C): y=f(x)=x</b>
<b>2</b>
<b> – 2x +3</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>
<b>Ví dụ:</b>
<b>Viết Pt tiếp tuyến của đồ thị (C): y=f(x)=x2 – 2x +3</b>
<b> b. Song song với đường thẳng 4x – 2y + 5=0</b>
<b><sub> Đưa Ax + By + C=0 về dạng y=ax + b </sub></b>
<b>để xác định hệ số góc a</b>
<b><sub>Tính f</sub>’(x)</b>
<b><sub> Lý luận: tiếp tuyến với (C) tại M(C) song</sub></b>
<b> song với đt y = ax + b thì f’(x</b>
<b>M)=a</b>
<b> Giải pt f’(x<sub>M</sub>)=a x<sub>M </sub></b><sub></sub><b> y<sub>M</sub></b>
<b> Lập pt tiếp tuyến y - y<sub>M</sub> = f’(x<sub>M</sub>)(x - x<sub>M</sub>)</b>
<b>M</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>
<b>Ví dụ:</b>
<b>Viết Pt tiếp tuyến của đồ thị (C): y=f(x)=x</b>
<b>2</b>
<b> – 2x +3</b>
<b> b. Song song với đường thẳng 4x – 2y + 5=0</b>
<b><sub> Đường thẳng 4x – 2y + 5=0 y =2x + </sub>5</b>
<b>/</b>
<b><sub>2</sub></b> <b><sub> (a=2)</sub></b>
<b><sub> f</sub>’(x)=2x – 2</b>
<b> Tiếp tuyến (C) qua M(C), song song y =2x + 5/</b>
<b>2</b>
<b> f’(x<sub>M</sub>)=a </b>
<b> 2x<sub>M </sub>- 2=2 x<sub>M</sub> = 2</b>
<b> y<sub>M </sub>=3 </b>
<b><sub> Pt tiếp tuyến của (C): y – 3 = 2(x - 2)</sub></b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>
<b>Ví dụ:</b>
<b>Viết Pt tiếp tuyến của đồ thị (C): y=f(x)=x2 – 2x +3</b>
<b> c. Vng góc với đường thẳng x + 4y=0</b>
<b><sub> Đưa Ax + By + C=0 về dạng y=ax + b </sub></b>
<b>để xác định hệ số góc a </b>
<b><sub> Tính f</sub>’(x)</b>
<b><sub> Lý luận: tiếp tuyến vng góc với đt y = ax + b</sub></b>
<b> thì f’(x</b>
<b>M)= -1/a</b>
<b> Giải pt f’(x<sub>M</sub>)= -1<sub>/</sub></b>
<b>a , tìm xM </b><b> yM</b>
<b>Lập pt tiếp tuyến y - y<sub>M</sub> = f’(x<sub>M</sub>)(x – x<sub>M</sub>)</b>
<b>M</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>
<b>Ví dụ:</b>
<b>Viết Pt tiếp tuyến của đồ thị (C): y=f(x)=x</b>
<b>2</b>
<b> – 2x +3</b>
<b> c. Vng góc với đường thẳng x + 4y=0</b>
<b> Đường thẳng x + 4y = 0 y = -1<sub>/</sub></b>
<b>4x (a= -1/4)</b>
<b><sub> f</sub>’<sub>(x)=2x – 2</sub></b>
<b> Tiếp tuyến qua M</b><b>(C) vng góc với đt : </b>
<b>y = - ¼ x</b>
<b> f’(x<sub>M</sub>)= -1/</b>
<b>a</b>
<b> 2x<sub>M</sub></b> <b>- 2=4 </b>
<b> x<sub>M</sub> = 3 y<sub>M</sub>=6 </b>
<b><sub> Pt tiếp tuyến của (C): y – 6 = 4(x - 3)</sub></b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>
<i><b> </b></i>
<i><b>Bài tập trắc nghiệm</b></i>
<b>1) (C): y= x</b>
<b>3</b>
<b> -2x + 3. Lấy M</b>
<b>0</b>
<b> có x</b>
<b>M</b>
<b> = 1. Tiếp </b>
<b>tuyến của (C) tại M</b>
<b><sub>0</sub></b>
<b> có Pt là: </b>
<b>a. y = 2x + 2</b>
</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>
<b>2) (C): y= x</b>
<b>4</b>
<b> + x . Tiếp tuyến của (C) vng góc với </b>
<b>đt : x + 5y = 0 có pt là:</b>
<b>Bài tập về nhà: 5, 6 trang 156 SGK</b>
<i><b> </b></i>
<i><b>Bài tập trắc nghiệm</b></i>
</div>
<!--links-->