Bài soạn Lịch sử & Địa lí địa phương

TUẦN 31
Lịch sử Lớp 5
(Dành cho địa phương)
Bài : QÚA TRÌNH HÌNH THÀNH TỈNH CÀ MAU
I. Mục tiêu:
Nắm được một số sự kiện về quá trình hình thành tỉnh Cà Mau:
+ Cà Mau là vùng đất trẻ mới được mở mang khai khẩn cách đây khoảng trên 300 năm.
+ Các tên gọi của tỉnh và các huyện từ trước năm 1975 đến nay.
+ Cà Mau là vùng đất đầy tiềm năng ; con người cần cù lao động ...
II. Đồ dùng dạy - học:
Sách lịch sử địa phương Cà Mau.
III. Các hoạt động dạy - học :
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Giới thiệu bài : Quá trình hình thành tỉnh
Cà Mau.
Hoạt động 1: Thời kì trước năm 1975
- GV cho HS đọc SGK (trang 15 – 17) và
thảo luận nhóm trả lời câu hỏi:
+ Cà Mau được hình thành trong thời gian
nào?
+ Vùng đất Cà Mau được khai khẩn như thế
nào?
- GV nhận xét kết luận
Hoạt động 2: Từ năm 1975 đến 1996.
- GV cho HS đọc SGK (trang 17 – 18) và trả
lời câu hỏi:
+ Em hãy nêu những Nghị định, quyết đinh
của Chính phủ về Cà Mau sau ngày miền
Nam hoàn toàn giải phóng?
- GV nhận xét kết luận
Hoạt động 3: Từ cuối năm 1996 đến nay.

- Cho HS đọc SGK (trang 19) và thảo luận
nhóm trả lời câu hỏi:
+ Tỉnh Cà Mau được tái lập vào ngày tháng
năm nào?
+ Khi mới tái lập tỉnh Cà Mau có mấy đơn
vị huyện, thị? Gồm những đơn vị huyện, thị
nào?
- HS đọc SGK và thảo luận nhóm đôi.
- Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét.
+ Cà Mau là vùng đất trẻ mới được mở mang
khai khẩn cách đây khoảng trên 300 năm.
+ Vào những năm cuối thế kỉ XVII một số
lưu dân người việt, người Hoa đã đến cư trú
và làm ăn sinh sống dựng thành một xã có tên
gọi Cà Mau. Ngày 25/10/1955 ngụy
quyến Sài Gòn tách Cà Mau ra khỏi Biêu
Liêu thành lập tỉnh An Xuyên, về phía chính
quyền Cà Mau thì vẫn gọi khu vực Cà Mau.
- HS đọc SGK và trả lời cá nhân.
- Lớp nhận xét bổ sung.
+ Sau ngày miền Nam hoàn toàn giải phóng
Chính phủ cách mạng lâm thời ra Nghị định
hợp nhất một số tỉnh ở miền Nam. Hai tỉnh
Cà Mau (An Xuyên) và Bạc Liêu hợp thành
tỉnh Minh Hải...
- HS đọc SGK và thảo luận nhóm 4.
- Đại diện nhóm trả lời, nhóm khác nhận xét.
+ Tỉnh Cà Mau được tách ra từ tỉnh Minh Hải
vào ngày 1 tháng 1 năm 1997
+ Khi mới tái lập tỉnh Cà Mau có 7 đơn vị

huyện, thị gồm : TX. Cà Mau, H. Thới Bình,
U Minh, Trần Văn Thời, Cái Nước, Ngọc
Hiển, Đầm Dơi.
+ Hiện nay tỉnh Cà Mau có 9 đơn vị huyện,
+ Hiện nay tỉnh Cà Mau có mấy đơn vị
huyện, thị? Gồm những đơn vị huyện, thị
nào?
+ Nêu những nét chính khi tỉnh Cà Mau mới
được tái lập?
- GV nhận xét kết luận :
Tiềm năng của biển, của rừng, của đất ở Cà
Mau rất lớn. Rừng ngập mặn có giá trị trên
thế giới về hệ sinh thái, đứng sau rừng
Amazon . Biển Cà Mau cũng đầy hứa hện về
hải sản và dầu khí trong tương lai.
Củng cố – Dặn dò :
- GV đọc cho HS nghe về anh hùng Trần
Văn Thời (trang 339)
- GV nhận xét tiết học.
- Dặn HS: Về nhà sưu tầm tư liệu, mẫu
chuyện địa phương liên quan đến CM.
thị gồm : TP. Cà Mau, H. Thới Bình, U Minh,
Trần Văn Thời, Cái Nước, Phú Tân, Ngọc
Hiển, Năm Căn, Đầm Dơi.
+ Cà Mau là vùng mới khai phá nhưng là
vùng đất đầy tiềm năng, con người Cà Mau
được hội nhập khi xưa đi mở đất...
- HS chú ý nghe.
Địa lí lớp 5
(Dành cho địa phương)

Bài : VỊ TRÍ LÃNH THỔ
VÀ BẢN ĐỒ HÀNH CHÍNH TỈNH CÀ MAU
I. Mục tiêu:
- Nêu được một số đặc điểm chủ yếu của tỉnh Cà Mau:
+ Vị trí địa lí: thuộc đồng bằng sông Cửu Long, là tỉnh cực Nam của tổ quốc.
+ Giới hạn, lãnh thổ: gồm 2 phần: phần đất liền (5211 km
2
) và vùng biển chủ quyền
(100000 km
2
).
+ Lịch sử phát triển địa chất của tỉnh Cà Mau.
- Chỉ và mô tả được vị trí các huyện, thành phố trên bản đồ hành chính tỉnh Cà Mau.
II. Đồ dùng dạy học:
GV: Sách LS-ĐL Cà Mau tập II-Bản đồ hành chính Cà Mau.
III. Các hoạt động dạy học:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Bài cũ:
- Hỏi: Nêu các đại dương trên thế giới?
- GV nhận xét, đánh giá.
2. Bài mới:
Giới thiệu bài: Vị trí lãnh thổ và bản đồ hành
chính tỉnh Cà Mau.
Hoạt động 1: Tìm hiểu vị trí địa lí và lãnh thổ
- GV giới thiêu trên bản đồ hành chính Cà Mau.
- GV chia nhóm, giao nhiệm vụ và thời gian thảo
luận cho các nhóm.
Câu hỏi thảo luận nhóm
- 1 HS trả lời.
- Lớp nhận xét.

- HS theo dõi.
- Hình thành nhóm 4, bầu thư kí để ghi
chép.
- HS nhận câu hỏi thảo luận trong 5 phút.
+ Tỉnh Cà Mau được tái lập từ ngày tháng năm
nào?
+ Nêu diện tích đất liền và vùng biển chủ quyền
của tỉnh Cà Mau?
+ Kể tên một số đảo ở Cà Mau?
+ Cà Mau giáp với những tỉnh nào?
- GV nhận xét, kết luận:
+ Cà Mau được tái lập ngày 1 tháng 1 năm 1997.
+ Diện tích phần đất liền: 5211 km
2
. Vùng biển
chủ quyền gần: 100000 km
2
.
+ Các đảo: Hòn Đá Bạc (Trần Văn Thời); Hòn
Chuối, Hòn Buông (Phú Tân); Hòn Khoai (Ngọc
Hiển)
+ Cà Mau tiếp giáp các tỉnh: Kiên Giang ở phía
bắc và Bạc Liêu ở phía đông bắc.
Hoạt động 2: Tìm hiểu lịch sử thành tạo và địa
hình Cà Mau.
- GV giới thiêu sơ lược về lịch sử phát triển địa
chất của tỉnh Cà Mau.
- GV nêu câu hỏi: Nêu đặc điểm địa hình của tỉnh
Cà Mau?
- GV nhận xét, kết luận:

Cà Mau có địa hình thấp, phần lớn lãnh thổ Cà
Mau thuộc đồng bằng thấp, khá bằng phẳng, có độ
cao từ 0,5m đến 1,5m. Hướng địa hình nghiêng
dần từ Bắc xuống Nam, từ Đông Bắc xuống Tây
Nam.
Hoạt động 3 : Tìm hiểu bản đồ hành chính Cà
Mau
- GV giới thiệu: Cà Mau gồm có 1 thành phố trực
thuộc tỉnh và 8 huyện, 97 xã, phường, thị trấn và
861 khóm ấp.
-Yêu cầu HS xác định vị trí thành phố và các
huyện trên bản đồ.
- GV nhận xét, bổ sung.
3. Củng cố-Dặn dò:
- Hỏi: Em hãy cho biết huyện Trần Văn Thời gồm
có bao nhiêu xã, thị trấn? Diện tích và dân số của
huyện là bao nhiêu?
- Dặn HS: Chuẩn bị bài tiếp theo.
- Nhận xét tiết học.
- Đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo
luận. Nhóm khác nhận xét bổ sung.
- HS chú ý lắng nghe.
- HS phát biểu cá nhân.
- Lớp theo dõi nhận xét, bổ sung
- HS chú ý lắng nghe.
- HS lên bảng xác định và mô tả vị trí các
huyện, thành phố trên bản đồ.
- HS trình bày: Huyện Trần Văn Thời
gômg có 11 xã và 2 thị trấn. Diện tích 716
km

2
, dân số trung bình 195263 người.
TUẦN 32
Lịch sử Lớp 5
(Dành cho địa phương)
Bài : NHÂN DÂN CÀ MAU ĐẤU TRANH CHỐNG MĨ – NGỤY
(1960 – 1968)
I. Mục tiêu:
Nêu được một số sự kiện tiêu biểu về cuộc đấu tranh chống Mĩ – Ngụy của nhân dân Cà
Mau trong những năm 1960 – 1968, thể hiện:
+ Mĩ – Ngụy thực hiện âm mưu thâm độc như tăng cường bộ máy cai trị, đóng thêm đồn
bốt, mở nhiều chiến dịch đánh vào vào vùng giải phóng ở khu vực Cà Mau.
+ Quyết tâm chống giặc của nhân dân Cà Mau: khắc phục khó khăn, phát động phong trào
chiến tranh nhân dân, xây dựng ấp xã chiến đấu và củng cố vùng giải phóng nông thôn.
+ Đảng bộ và quân dân tỉnh Cà Mau nêu cao tinh thần chiến đấu, vừa đánh địch vừa bảo vệ
vùng căn cứ cách mạng không chỉ trong tỉnh, mà còn cho cả khu Tây Nam Bộ, tạo được nguần lực
ch kháng chiến.
II. Đồ dùng dạy - học:
Sách lịch sử địa phương Cà Mau.
III. Các hoạt động dạy - học :
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
Giới thiệu bài: Nhân dân Cà Mau đấu tranh
chống Mĩ – Ngụy (1960 – 1968)
Hoạt động 1: Tình hình Cà Mau trong kháng
chiến chống Mĩ.
- GV cho HS đọc mục I : Tình hình Cà Mau
trong kháng chiến chống Mĩ. (SGK trang 227 –
228) và đưa ra câu hỏi:
+ Mĩ – Ngụy thực hiện những âm mưu gì ở Cà
Mau trong những năm 1960 - 1968?

- GV nhận xét, kết luận.
+ Trước những âm mưu thâm độc của Mĩ –
Ngụy, Đảng bộ và nhân dân Cà Mau đã có
những chủ trương nào?
- GV nhận xét, kết luận.
Hoạt động 2: Tìm hiểu những sự kiện tiêu
biểu.
- GV cho HS đọc SGK và thảo luận theo nhóm
kể lại những sự kiện tiêu biểu của tỉnh Cà Mau
trong cuộc chiến đấu chống Mĩ – Ngụy giai
đoạn 1960 – 1968.
- HS đọc SGK và trả lời cá nhân
+ Mĩ – Ngụy thực hiện âm mưu thâm độc như
tăng cường bộ máy cai trị, đóng thêm đồn bốt,
mở nhiều chiến dịch đánh vào vào vùng giải
phóng ở khu vực Cà Mau....
+ Trước tình hình đó, Đảng bộ và nhân dân Cà
Mau đã có những chủ trương là: khắc phục
khó khăn, phát động phong trào chiến tranh
nhân dân, xây dựng ấp xã chiến đấu và củng cố
vùng giải phóng nông thôn.

- HS đọc SGK thảo luận nhóm 4 trong 5 phút.
- Lần lượt từng HS trong nhóm kể cho nhau
nghe những sự kiện tiêu biểu của tỉnh nhà
trong cuộc chiến đấu chống Mĩ – Ngụy giai
- Yêu cầu đại diện các nhóm kể.
- GV nhận xét, kết luận:
Từ năm 1960 – 1968, phong trào xây dựng vùng
giải phóng của tỉnh về chính trị, quân sự, binh

vận và xây dựng làng chiến đấu, thi đua sản
xuất, đẩy mạnh các mặt công tác khác trong
vùng giải phóng phát triển mạnh mẽ, tạo ra sức
mạnh tịa chỗ để đánh địch, bảo vệ quê hương.
Hoạt động 3: Tìm hiểu ý nghĩa thắng lợi
- Hỏi : Em hãy nêu ý nhĩa thắng lợi của Đảng và
quân dân tỉnh Cà Mau trong giai đoạn 1960 –
1968?
- GV nhận xét, kết luận
Củng cố – Dặn dò:
- GV nhận xét tiết học.
- Dặn HS: Về nhà sưu tầm tài liệu về kháng
chiến chống Mĩ, cứu nước ở Cà Mau.
đoạn 1960 – 1968.
- Đại diện các nhóm kể lại.
- Các nhóm khác nhận xét bổ sung.
- HS đọc SGK (trang 231) và trả lời câu hỏi.
+ Phát huy được sức mạnh của quần chúng
góp phần đánh bại chiến lược chiến tranh của
Mĩ – Ngụy.
+ Làm cho địch co cụm lại, vùng giải phóng
của ta ngày được mở rộng, tạo được hậu
phương vững chắc, đóng góp sức người, sức
của cho các mặt trận.
+ Đảng bộ và quân dân tỉnh Cà Mau nêu cao
tinh thần chiến đấu, vừa đánh địch vừa bảo vệ
vùng căn cứ cách mạng không chỉ trong tỉnh,
mà còn cho cả khu Tây Nam Bộ, tạo được
nguần lực ch kháng chiến.
Địa lí lớp 5

(Dành cho địa phương)
Bài : HỆ THỐNG SÔNG, RẠCH CÀ MAU
I. Mục tiêu:
- Nêu được một số đặc điểm chủ yếu của hệ thống sông, rạch ở tỉnh Cà Mau:
- Chỉ và nêu tên một số sông lớn trên bản đồ hành chính tỉnh Cà Mau.
II. Đồ dùng dạy học:
GV: Sách LS-ĐL Cà Mau tập II - Bản đồ hành chính Cà Mau.
III. Các hoạt động dạy học:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
1. Bài cũ:
- Hỏi: + Nêu diện tích đất liền và vùng biển chủ
quyền của tỉnh Cà Mau?
+ Cà Mau giáp với những tỉnh nào?
- GV nhận xét, đánh giá.
2. Bài mới:
Giới thiệu bài: Hệ thống sông, rạch Cà Mau.
- 2 HS trả lời.
- Lớp nhận xét.