Luận văn Thạc sỹ Kinh tế: Giải pháp phát triển dịch vụ thanh toán quốc tế tại Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam

TR

B
NG

GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T TP H CHÍ MINH
----------------

NGUY N NH

NG C

GI I PHÁP PHÁT TRI N D CH V
THANH TOÁN QU C T T I
NGÂN HÀNG TH
NGO I TH

NG M I C

NG VI T NAM

LU N V N TH C S KINH T

TP H

PH N

CHÍ MINH – N M 2012

TR

B
NG

GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C KINH T TP H CHÍ MINH
----------------

NGUY N NH

NG C

GI I PHÁP PHÁT TRI N D CH V
THANH TOÁN QU C T T I
NGÂN HÀNG TH
NGO I TH

NG M I C

NG VI T NAM

Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã s : 60340201

LU N V N TH C S KINH T
NG

IH

NG D N KHOA H C

TS. TR M TH XUÂN H

TP H

PH N

NG

CHÍ MINH – N M 2012


L I CAM

OAN

Tôi tên: Nguy n Nh Ng c, là tác gi c a lu n v n th c s có t a đ
“Gi i pháp phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t t i Ngân hàng th
m i c ph n Ngo i th

ng

ng Vi t Nam”.

Tôi xin cam đoan nh ng n i dung trong lu n v n này là k t qu c a quá
trình nghiên c u, d a trên ki n th c đ

c h c, s u t m và t ng h p t các ngu n

tài li u tham kh o cùng v i nh ng tìm tịi và sáng t o nghiêm túc c a b n thân.
Tôi xin ch u trách nhi m hoàn toàn v pháp lu t đ i v i lu n v n c a
mình.
TP.HCM, ngày 22 tháng 11 n m
2012
Tác gi lu n v n

NGUY N NH

NG C


M CL C
L I CAM OAN
M CL C
DANH M C CÁC T

VI T T T

DANH M C B NG BI U,
L IM
CH

TH

U---------------------------------------------------------------------------------- 1
NG 1: C

S

LÝ LU N V

PHÁT TRI N D CH V

QU C T T I CÁC NGÂN HÀNG TH

THANH TOÁN

NG M I -------------------------------- 3

1.1. M t s v n đ chung v ho t đ ng thanh toán qu c t trong các ngân hàng
th

ng m i ------------------------------------------------------------------------------------- 3

1.1.1. Khái ni m ho t đ ng thanh toán qu c t ----------------------------------------- 3
1.1.2.

c đi m ho t đ ng thanh tốn qu c t ------------------------------------------ 3

1.1.3. Vai trị c a ho t đ ng thanh toán qu c t t i các ngân hàng th

ng m i

Vi t Nam ---------------------------------------------------------------------------------------- 5
1.1.3.1.

i v i các ngân hàng th

ng m i ---------------------------------------------- 5

1.1.3.2.

i v i n n kinh t ------------------------------------------------------------------ 7

1.1.4. R i ro trong ho t đ ng thanh toán qu c t t i các ngân hàng th

ng m i 8

1.1.4.1. R i ro tín d ng ----------------------------------------------------------------------- 8
1.1.4.2. R i ro đ o đ c ----------------------------------------------------------------------- 9
1.1.4.3. R i ro qu c gia --------------------------------------------------------------------- 10
1.1.4.4. R i ro pháp lý ----------------------------------------------------------------------- 10
1.1.4.5. R i ro h i đoái ---------------------------------------------------------------------- 10
1.1.4.6. R i ro tác nghi p ------------------------------------------------------------------- 11
1.2. Phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i các ngân hàng th

ng m i Vi t

Nam --------------------------------------------------------------------------------------------- 11
1.2.1. Khái ni m v d ch v thanh toán qu c t tai ngân hàng th

ng m i Vi t

Nam --------------------------------------------------------------------------------------------- 11
1.2.2. Khái ni m v phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i ngân hàng th

ng

m i Vi t Nam --------------------------------------------------------------------------------- 12

1.3. S c n thi t ph i phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i các ngân hàng
th

ng m i Vi t Nam ----------------------------------------------------------------------- 12

1.4. Các nhân t
ngân hàng th

nh h

ng đ n phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i các

ng m i Vi t Nam --------------------------------------------------------- 13

1.4.1. Các chính sách kinh t v mơ c a Chính ph Vi t Nam----------------------- 13
1.4.2. Các y u t t các ngân hàng đ i lý ----------------------------------------------- 15
1.4.3. Các y u t t phía khách hàng c a ngân hàng th
1.4.4. Nhóm các nhân t t chính ngân hàng th

ng m i ----------------- 16

ng m i ---------------------------- 17

1.5. Các ch tiêu đánh giá s phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i ngân hàng
th

ng m i Vi t Nam ----------------------------------------------------------------------- 18

1.5.1. Các ch tiêu đánh giá s phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i ngân
hàng th

ng m i theo chi u r ng --------------------------------------------------------- 18

1.5.2. Các ch tiêu đánh giá s phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i ngân
hàng th

ng m i theo chi u sâu----------------------------------------------------------- 18

1.6. Bài h c kinh nghi m cho phát tri n ho t đ ng TTQT --------------------------- 18
K t lu n ch
CH
T

ng 1---------------------------------------------------------------------------- 21

NG 2: TH C TR NG PHÁT TRI N D CH V
T I NGÂN HÀNG TH

NG M I C

THANH TOÁN QU C

PH N NGO I TH

NG VI T

NAM ------------------------------------------------------------------------------------------- 22
2.1. Gi i thi u t ng quan v h th ng Vietcombank ---------------------------------- 22

2.1.1. S l

c quá trình hình thành và phát tri n c a h th ng Vietcombank --- 22

2.1.2. Nh ng k t qu đ t đ

c c a Vietcombank -------------------------------------- 24

2.1.3. Tình hình ho t đ ng kinh doanh c a Vietcombank đ n n m 2011 --------- 25
2.1.4. Mô hình t ch c th c hi n d ch v thanh toán qu c t trong h th ng
Vietcombank ---------------------------------------------------------------------------------- 27
2.2. Th c tr ng phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t t i Vietcombank ------ 29
2.2.1. V doanh s thanh toán xu t nh p kh u c a Vietcombank ----------------- 29
2.2.2. V th ph n thanh toán qu c t c a Vietcombank so v i c n
2.2.3. V s l

c----------- 32

ng khách hàng doanh nghi p th c hi n thanh toán qu c t t i

Vietcombank ---------------------------------------------------------------------------------- 34


2.2.4. V t ch c, th c hi n, m c đ gi m thi u r i ro, chi phí ho t đ ng, s hài
lịng c a khách hàng trong ho t đ ng thanh toán qu c t

t i h

th ng

Vietcombank ---------------------------------------------------------------------------------- 34
2.3. R i ro trong ho t đ ng thanh toán xu t nh p kh u t i Vietcombank ------- 37
2.3.1. R i ro trong ho t đ ng thanh toán nh p kh u --------------------------------- 37
2.3.2. R i ro trong ho t đ ng thanh toán xu t kh u ---------------------------------- 40
2.4. Nh ng t n t i --------------------------------------------------------------------------- 41
2.4.1. Chính sách khách hàng ch a toàn di n và ch a đi vào chi u sâu ---------- 42
2.4.2. S đa d ng v s n ph m, d ch v -------------------------------------------------- 42
2.4.3. Công tác qu ng bá, ti p th ch a th c s đ
2.4.4. Công ngh ngân hàng ch a đáp ng đ

c xem tr ng ------------------- 43

c yêu c u công tác ----------------- 43

2.4.5. Th t c nghi p v còn nhi u b t c p --------------------------------------------- 44
2.4.6. Công tác h tr ch a đáp ng đ
2.4.7.

c yêu c u ------------------------------------ 44

c thù c a h th ng Ngân hàng th

ng m i c ph n Ngo i th

ng Vi t

Nam --------------------------------------------------------------------------------------------- 45
2.4.8. Nh ng khó kh n mà h th ng Vietcombank g p ph i t môi tr

ng kinh

t v mô ----------------------------------------------------------------------------------------- 45
2.4.9. H th ng v n b n pháp lý cho thanh toán xu t nh p kh u ------------------ 46
2.5. Nh ng nguyên nhân c a t n t i ------------------------------------------------------ 48
2.5.1. V n đ con ng

i --------------------------------------------------------------------- 48

2.5.2. Giá c d ch v c th là các kho n phí d ch v ch a h p lý ------------------ 49
2.5.3. Ch a đ u t
th

c qu ng bá ti p th s n ph m, phát tri n

ng hi u Vietcombank thích đáng ---------------------------------------------------- 50

K t lu n ch
CH

và có chi n l

ng 2---------------------------------------------------------------------------- 51

NG 3: GI I PHÁP PHÁT TRI N D CH V

T I NGÂN HÀNG TH

NG M I C

THANH TOÁN QU C T

PH N NGO I TH

NG VI T NAM

-------------------------------------------------------------------------------------------------- 52
3.1.

nh h

3.1.1. Chi n l

ng phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t c a Vietcombank ---- 52
c phát tri n ho t đ ng kinh doanh c a Vietcombank đ n 2015 ----

--------------------------------------------------------------------------------------------------- 52


3.1.2.

nh h

ng phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c t c a Vietcombank -- 53

3.2. Gi i pháp phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i Vietcombank ----------- 55
3.2.1.

y nhanh ti n đ nâng c p công ngh ngân hàng nh m đáp ng yêu c u

c a ho t đ ng thanh toán qu c t --------------------------------------------------------- 55

3.2.2. Chú tr ng chính sách ti p th , đa d ng hóa s n ph m và chính sách ch m
sóc khách hàng-------------------------------------------------------------------------------- 56
3.2.2.1. Chính sách ti p th và đa d ng hóa s n ph m -------------------------------- 56
3.2.2.2. Chính sách ch m sóc khách hàng ----------------------------------------------- 60
3.2.3. T ng c

ng cơng tác phịng ch ng r i ro thanh tốn qu c t ---------------- 62

3.2.4. T ng c

ng cơng tác tuy n d ng, đào t o ngu n nhân l c ------------------- 63

3.3. Các gi i pháp h tr -------------------------------------------------------------------- 66
3.3.1.
3.3.1.1.

i v i Ngân hàng th

ng m i c ph n Ngo i th

ng Vi t Nam----------- 66

y m nh công tác ti p th , công ngh ngân hàng, phát tri n th

Ngân hàng TMCP Ngo i th

ng hi u

ng Vi t Nam --------------------------------------------- 66

3.3.1.2. Nâng cao vai trò c a các chi nhánh và v n phòng đ i di n c a Ngân hàng
th

ng m i c ph n Ngo i th

ng Vi t Nam

3.3.1.3. Hoàn thi n b máy t ch c và m ng l
3.3.1.4. T ng c

n

c ngồi ------------------------- 67

i thanh tốn qu c t ------------- 67

ng cơng tác phịng ch ng r i ro trong ho t đ ng Thanh toán

XNK c a Ngân hàng th

ng m i c ph n Ngo i th

ng Vi t Nam --------------- 68

3.3.2.

i v i các doanh nghi p ho t đ ng kinh doanh xu t nh p kh u ---------- 69

3.3.3.

i v i Chính ph và Ngân hàng Nhà n

K t lu n ch

c ------------------------------------- 70

ng 3---------------------------------------------------------------------------- 73

K t lu n ---------------------------------------------------------------------------------------- 74
DANH M C TÀI LI U THAM KH O
PH L C 1
PH L C 2
PH L C 3


DANH M C B NG BI U,

TH

B ng 2.1. So sánh tình hình tài chính 2010 – 2012
B ng 2.2. Doanh s thanh toán XNK c a Vietcombank qua các n m
B ng 2.3. Giá tr , th ph n thanh toán XNK, xu t kh u, nh p kh u riêng l
c a Vietcombank
B ng 2.4. Th ph n thanh tốn XNK c a Vietcombank qua các n m

Hình 2.1. C c u d n tín d ng c a Vietcombank
Hình 2.2. Mơ hình t ch c ho t đ ng TTQT t i Vietcombank
Hình 2.3. Giá tr thanh tốn XNK c a Vietcombank qua các n m
Hình 2.4. Th ph n thanh toán XNK, xu t kh u, nh p kh u riêng l
Hình 2.5. Th ph n thanh toán XNK c a Vietcombank qua các n m

DANH M C T

VI T T T

ASEAN

:Hi p h i các qu c gia ông Nam Á

ATM

: Máy rút ti n t đ ng

BCT

: B ch ng t

CTQ

: C p th m quy n

ICC

: Phòng th

ng m i qu c t

(International Chamber of

Commerce)
L/C

: Th tín d ng

NH

: Ngân hàng

NH L

: Ngân hàng đ i lý

NHTM

: Ngân hàng th

PGD

: Phòng giao d ch

TTQT

: Thanh toán qu c t

TTTT

: Trung tâm thanh toán

TTV

: Thanh toán viên

XNK

: Xu t nh p kh u

WTO

: T ch c th

Vietcombank

: Ngân hàng th

ng m i

ng m i th gi i (World Trade Organization)
ng m i c ph n Ngo i th

Vietcombank HO : H i s chính Ngân hàng th
Vi t Nam

ng Vi t Nam

ng m i c ph n Ngo i th

ng

1

L IM
1) TÍNH C P THI T C A

U

TÀI

Thanh tốn qu c t là m t trong nh ng l nh v c ho t đ ng kinh doanh c a
NHTM. TTQT ra đ i và phát tri n không ng ng nh là m t y u t khách quan. Tuy
nhiên, trong ho t đ ng TTQT luôn ti m n nh ng r i ro, đ c bi t trong môi tr

ng

h i nh p sâu r ng và c nh tranh gay g t nh hi n nay gi a các h th ng NHTM
trong n

c và v i các NHTM 100% v n n

th ng Ngân hàng TMCP Ngo i th

c ngồi, các NHTM nói chung, h

ng Vi t Nam nói riêng c n ph i có nh ng bi n

pháp phịng ng a và h n ch r i ro trong TTQT. Do đó, tác gi quy t đ nh l a ch n
đ tài: “Gi i pháp phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i Ngân hàng th
m i c ph n Ngo i th

ng

ng Vi t Nam”.

2) M C ÍCH NGHIÊN C U
H th ng hố các lý lu n liên quan đ n ho t đ ng thanh tốn qu c t c a
NHTM. Tìm hi u, phân tích và lu n gi i các yêu c u c n thi t ph i th c hi n đ
phát tri n các d ch v TTQT trong các NHTM Vi t Nam trong đi u ki n h i nh p
kinh t qu c t .
ánh giá th c tr ng ho t đ ng d ch v thanh tốn qu c t c a Vietcombank
thơng qua các s li u th ng kê, nh ng t n t i và nguyên nhân.
Ho ch đ nh chi n l

c phát tri n cho ho t đ ng TTQT t i Vietcombank.

a ra m t s gi i pháp, ki n ngh nh m ti p t c phát tri n các d ch v thanh
toán qu c t t i Vietcombank h

ng t i ho t đ ng bán kèm, bán chéo các s n

ph m, tài tr xu t nh p kh u đ gia t ng doanh thu, l i nhu n ho t đ ng và đa d ng
hóa s n ph m d ch v .
IT

3)
it

NG VÀ PH M VI NGHIÊN C U

ng nghiên c u: Ho t đ ng TTQT t i Vietcombank.

Ph m vi nghiên c u: NHTM c ph n Ngo i th

ng Vi t Nam.

Th i gian nghiên c u: L y s li u t i NHTM c ph n Ngo i th
n m 2009 đ n n m 2012.
4) PH

NG PHÁP NGHIÊN C U

tài s d ng các ph

ng pháp nghiên c u sau:

ng Vi t Nam t


2

Ph

ng pháp nghiên c u duy v t bi n ch ng: Phân tích, xem xét s phát tri n

c a ho t đ ng thanh toán qu c t trong m i quan h v i các y u t bên ngồi (y u
t kinh t , chính tr , xã h i c a qu c gia và qu c t ), các y u t bên trong (các y u
t n i t i c a ngân hàng th

ng m i), và m i quan h trong s phát tri n cùng v i

các ho t đ ng ngân hàng khác
Ph

ng pháp l ch s : Xem xét ho t đ ng thanh toán qu c t trong quá kh , hi n

t i đ rút ra các m t đ

c và ch a đ

c trong phát tri n ho t đ ng thanh toán qu c

t . T đó, đ ra các gi i pháp nh m nâng cao hi u qu trong phát tri n các d ch v
thanh toán qu c t .
Ph

ng pháp l y ý ki n chuyên gia: L p bi u câu h i và x lý toán h c các k t

qu thu đ

c t ý ki n chuyên gia v phát tri n d ch v TTQT đ đ a ra đ nh h

ng

qu n lý phù h p.
Các ph

ng pháp khác:

tài c ng s d ng các ph

ng pháp phân tích th ng kê, mơ t , t ng h p, t

duy logic, phân tích h th ng …. đ lu n gi i các v n đ liên quan c a đ tài.
5) K T C U C A

TÀI

Ngoài l i m đ u và k t lu n, k t c u c a đ tài bao g m 3 ch
Ch
th
Ch

ng 1: C s lý lu n v phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i các ngân hàng
ng m i
ng 2: Th c tr ng phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i Ngân hàng th

m i c ph n Ngo i th
Ch

ng:

ng Vi t Nam

ng 3: Gi i pháp phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i Ngân hàng th

m i c ph n Ngo i th

ng

ng Vi t Nam

ng


3

CH

NG 1: C

S

LÝ LU N V PHÁT TRI N D CH V THANH TOÁN

QU C T T I CÁC NGÂN HÀNG TH

NG M I

1.1. M t s v n đ chung v ho t đ ng thanh toán qu c t t i các ngân hàng
th

ng m i

1.1.1. Khái ni m ho t đ ng thanh toán qu c t
TTQT là vi c th c hi n các ngh a v ti n t , phát sinh trên c s các ho t đ ng
kinh t và phi kinh t gi a các t ch c hay cá nhân n
nhân n

c này đ i v i t ch c hay cá

c khác, ho c gi a m t qu c gia v i t ch c qu c t , thơng qua m ng l

i

ngân hàng trên tồn c u.
1.1.2.

c đi m ho t đ ng thanh toán qu c t

 Thanh toán liên quan t i đ ng ti n, đ a đi m, ph

ng ti n, ph

ng th c và

th i gian thanh toán
Ho t đ ng TTQT liên quan m t thi t đ n 5 y u t đó là đ ng ti n, ph
ph

ng ti n,

ng th c, đ a đi m và th i gian thanh toán.
ng ti n. Trong giao d ch TTQT, các bên tham gia thông th

ng

các qu c

gia khác nhau. Vì v y, ho t đ ng TTQT liên quan đ n ngo i t hay hai lo i đ ng
ti n khác nhau. Các bên tham gia TTQT ph i th ng nh t l a ch n m t đ ng ti n

đ m b o giá tr các giao d ch ngo i th
trong TTQT đ

ng. Thông th

ng đ ng ti n nói chung

c phân bi t thành hai lo i đ ng ti n là đ ng ti n tính tốn và đ ng

ti n thanh toán.

ng ti n đ

c l a ch n làm đ ng ti n tính tốn th

ng là đ ng

ti n n đ nh hay còn g i là đ ng ti n m nh. Và đ ng ti n thanh toán là đ ng ti n mà
hai bên s d ng đ chi tr cho nhau.

ng ti n thanh toán tr

c tiên ph i là đ ng

ti n t do chuy n đ i và sau đó ph bi n v i t p quán thanh toán qu c t .
tính tốn và đ ng ti n thanh tốn đ

ng ti n

c l a ch n cùng m t lo i ngo i t ho c hai lo i

ngo i t khác nhau.
Ph

ng ti n. Các ph

ng ti n đ

c s d ng trong TTQT là h i phi u (Draft/ Bill

of Exchange), séc, ti n m t. Nh ng ph bi n nh t v n là h i phi u đ
m nh l nh tr ti n vô đi u ki n do m t ng
khác (g i là ng

i b ký phát) yêu c u ng

ho c đ n m t ngày có th xác đ nh đ

i (g i là ng

c xem là

i ký phát) đòi ti n ng

i

i này tr ngay ho c đ n m t ngày c th

c trong t

ng lai tr m t s ti n nh t đ nh


4

cho ng

i có tên trên t h i phi u ho c theo l nh c a ng

i này ho c cho ng

i

c m h i phi u.
Ph

ng th c. Trong ho t đ ng th

tr ti n hàng gi a ng
ng

ng m i qu c t t t y u s d n đ n vi c nh n

i xu t kh u và ng

i nh p kh u, đó là ho t đ ng TTQT,

i ta có th th c hi n ho t đ ng này b ng nhi u cách th c, đ

th c TTQT. Hi n nay trên th gi i có nhi u ph

c g i là ph

ng

ng th c thanh toán nh : Ph

ng

th c chuy n ti n, ph

ng th c ghi s , ph

ch ng t , … M i ph

ng th c thanh tốn có nh ng u nh

hi n thành mâu thu n quy n l i gi a ng
vi c l a ch n ph
đ

ng th c nh thu, ph

ng th c tín d ng

c đi m khác nhau, th

i xu t kh u và ng

i nh p kh u. Do v y,

ng th c thanh toán nào là tùy thu c vào quan h c a h và ph i

c ghi rõ vào h p đ ng mua bán ngo i th

ng.

a đi m thanh toán. Các bên tham gia giao d ch ngo i th

ng có th ch n m t

đ a đi m b t k làm n i nh n thanh toán. Vi c ch n l a này tùy thu c vào yêu c u
công vi c và m i quan h gi a các bên. Thông th
n

ng đ a đi m nh n thanh tốn là

c xu t kh u vì nh th d dàng t o thu n l i cho bên xu t kh u thu h i v n và

trang tr i các chi phí xu t kh u… Tuy nhiên c ng có tr
di n ra

n iđ

c ch đ nh không ph i là n

ng h p vi c thanh tốn

c xu t kh u có th đ chuy n v n t

ho t đ ng xu t kh u đ n đ u t t i đó ho c n i đó chính là ngu n cung ng hàng
hóa chính cho ho t đ ng xu t kh u…
Th i gian thanh toán. Tr tr
này th

c, tr ngay, tr sau ho c h n h p.

i v i đi u ki n

ng ph i kèm theo m t m c th i gian mà hai bên th ng nh t l y đó làm c

s tính th i gian. Nh ng m c th i gian th

ng đ

c ch n là ngày ký h u v n đ n

cho lô hàng đã xu t kh u, ngày ký phát h i phi u, ngày ch p ch n h i phi u ho c
m t m c th i gian b t k mà hai bên th ng nh t ch n làm c s .
 Thanh toán qu c t ph c v cho ho t đ ng kinh t đ i ngo i, phi m u d ch,
đ u t , tài chính
Thanh tốn là khâu quan tr ng trong quá trình s n xu t và l u thơng hàng hóa,
đ c bi t là đ i v i ho t đ ng XNK. TTQT đ

c t ch c t t thì giá tr c a hàng hóa

trao đ i và d ch v th c hi n gi a các ch th

các qu c gia khác nhau m i đ

th c hi n, góp ph n thúc đ y ho t đ ng ngo i th

c

ng phát tri n. Và chính vì v y


5

TTQT đã tr thành m t nhân t quan tr ng đ đánh giá hi u qu ho t đ ng kinh t
đ i ngo i c a m t qu c gia trong b i c nh quan h qu c t đ

c m r ng nh ngày

nay. Ngoài ra, TTQT còn ph c v cho các ho t đ ng phi m u d ch khơng mang tính
th

ng m i nh thanh tốn các kho n chi phí c a các c quan ngo i giao, ngo i

th

ng

n

c, các t ch c, cá nhân,… Ho c các kho n thanh toán chuy n ti n c a các nhà

n

đ ut n

c s t i, các chi phí v v n chuy n và đi l i c a các đồn khách nhà

c ngồi vào th tr

ng tài chính Vi t Nam hay ng

t c a nhà đ u t Vi t Nam ra th tr

c l i các kho n đ u

ng tài chính th gi i.

 Thanh toán qu c t g p nhi u r i ro h n so v i thanh toán trong n
Khác v i thanh toán trong n

c, TTQT th

c

ng g p nhi u r i ro do s bi n đ ng

c a ti n t , s b t n chính tr c a m t qu c gia, do s khác bi t v lu t pháp, c
ch chính sách, do v trí đ a lý c a các bên tham gia cách nhau làm h n ch vi c tìm
hi u, giám sát kh n ng thanh tốn c ng nh tình hình ho t đ ng s n xu t kinh
doanh c a con n … Các ch th tham gia trong các ph

ng th c TTQT

nhi u

qu c gia khác nhau và tham gia vào nhi u l nh v c ngành ngh khác nhau do đó
ch u s

nh h

ng m nh m c a mơi tr

ng chính tr , xã h i c a các qu c gia nh :

b o đ ng, chi n tranh, đình cơng, thiên t i, d ch b nh,... làm cho các đi u ki n trên
th tr

ng tài chính c ng b thay đ i đ t ng t. Do v y, các bên tham gia xu t nh p

kh u và ngân hàng b đ ng trong vi c th c hi n các ngh a v đã cam k t gây thi t
h i cho các bên tham gia.
1.1.3. Vai trò c a ho t đ ng thanh toán qu c t t i các ngân hàng th

ng m i

Vi t Nam
1.1.3.1.

i v i các ngân hàng th

ng m i

 Thanh tốn qu c t góp ph n t o ra thu nh p cho các ngân hàng th

ng m i

Ho t đ ng TTQT đã tr c ti p t o ra l i cho NHTM thơng qua các kho n phí d ch
v TTQT. Ngu n thu phí d ch v TTQT là m t trong nh ng ngu n thu ch y u
trong t ng thu phí d ch v ngân hàng. So v i thanh toán trong n

c t l ph n tr m

đ tính phí c ng nh m c t i đa t i thi u c a các lo i phí liên quan đ n ho t đ ng
thanh toán qu c t cao h n r t nhi u.


6

Ngồi ra TTQT khơng ch là m t nghi p v ngân hàng thu n túy mà cịn đóng
vai trị trung tâm không th thi u trong dây truy n ho t đ ng kinh doanh, b sung
và h tr các m t ho t đ ng nghi p v khách c a ngân hàng và gián ti p ra l i
nhu n t các m t ho t đ ng khác nh ho t đ ng kinh doanh ngo i t , các d ch v tài
tr th

ng m i, bao thanh toán, b o lãnh,…

 T ng ngu n v n huy đ ng và phân tán r i ro trong kinh doanh c a các
ngân hàng th

ng m i

Thanh toán qu c t t o đi u ki n thu hút khách hàng, m r ng ngu n v n huy
đ ng, làm t ng s d ti n g i trong quá trình th c hi n các ph

ng th c TTQT cho

khách hàng ch ng h n nh vi c ký qu m L/C c a doanh nghi p nh p kh u, qu n
lý tài kho n ti n g i thanh toán b ng ngo i t và Vi t nam đ ng c a các doanh
nghi p xu t kh u, qu n lý các tài kho n chuyên dùng góp v n đ u t vào Vi t Nam
ho c đ u t t Vi t Nam ra n

c ngoài, qu n lý các tài kho n Nostro, Vostro c a

các đ nh ch tài chính trung gian,… ây là nh ng ngu n huy đ ng giá tr l n và
th

ng n đ nh trong m t kho n th i gian nh t đ nh do v y góp ph n làm t ng tính

thanh kho n cho ngân hàng.
Phát tri n ho t đ ng TTQT giúp NHTM m r ng ho t đ ng kinh doanh thông
qua vi c cung ng các d ch v ngân hàng qu c t đ ng th i đ y m nh quy mô c ng
nh hi u qu c a các m ng ho t đ ng khác c a NHTM nh kinh doanh ngo i t , tài
tr th

ng m i,…Trong b i c nh n n kinh t suy thối, mơi tr

li t nh hi n nay, kinh doanh đa n ng luôn là m t ph

ng c nh tranh kh c

ng sách h u ích đ duy trì

ho t đ ng kinh doanh hi u qu cao và phân tán r i ro cho các NHTM.

c bi t đ i

v i các khách hàng có quan h tín d ng ho c s d ng các s n ph m tài tr xu t
nh p kh u t các NHTM thì vi c s n ph m d ch v TTQT c a chính ngân hàng đó
đ h p d n đ doanh nghi p l a ch n s d ng là đi u ki n thu n l i và là m t kênh
hi u qu đ ngân hàng có th qu n lý vi c s d ng v n vay, giám sát đ

c tình hình

kinh doanh c a khách hàng, t o đi u ki n qu n lý, nâng cao hi u qu đ u t và
ki m soát r i ro.


7

 T ng c

ng quan h v i m ng l

i ngân hàng đ i lý

Phát tri n ho t đ ng TTQT t o đi u ki n cho các NHTM Vi t Nam m r ng quy
mô ho t đ ng v
NH n

t ra kh i biên gi i qu c gia, thi t l p m i quan h đ i lý v i các

c ngoài. Nâng cao uy tín c a ngân hàng trên tr

khai thác ngu n tài tr trên th tr

ng qu c t . Trên c s đó

ng tài chính qu c t , t các NH n

c ngoài, thu

hút thêm khách hàng.
Ngoài ra, ho t đ ng TTQT đóng vai trị vơ cùng quan tr ng trong th i đ i công
ngh phát tri n m nh m nh hi n nay.

ó là, ho t đ ng TTQT t o môi tr

ng cho

các NHTM ng d ng công ngh thông tin tiên ti n, hi n đ i trên th gi i trong ho t
đ ng ngân hàng thông qua vi c tham gia n i m ng thông tin và ng d ng công ngh
cao trong x lý thông tin giúp cho các NHTM Vi t Nam có th theo k p v i s phát
tri n c a th gi i, không b l c h u và thua kém các NH n

c ngoài ho t đ ng trên

lãnh th Vi t Nam góp ph n th c hi n m c tiêu phát tri n các d ch v ngân hàng
hi n đ i.
1.1.3.2.

i v i n n kinh t

 Thu hút ngu n ngo i t nh m đáp ng nhu c u v n cho n n kinh t
các n

c đang phát tri n nh Vi t Nam nhu c u v n cho phát tri n kinh t là

r t l n. B ng ch ng là chúng ta đang th c hi n chi n l
h

ng v xu t kh u, t ng c

n

c ngoài, vay n n

c phát tri n n n kinh t

ng các bi n pháp thu hút đ u t tr c ti p, gián ti p

c ngoài,… T t c các ho t đ ng này đã làm phát sinh các

ngh a v ti n t gi a ch th

Vi t Nam v i ch th

n

c có quan h h p tác.

V i vai trị trung gian thanh tốn, TTQT là ho t đ ng tr c ti p đ ln chuy n dịng
v n ch y t n

c ngồi vào Vi t Nam, chuy n v n t n i th a đ n n i thi u đ y

m nh phát tri n kinh t th gi i nói chung và Vi t Nam nói riêng.
 Góp ph n vào s t ng tr

ng c a n n kinh t

Thanh tốn q trình phát tri n giúp q trình l u thơng hàng hóa – ti n t gi a
ng

i mua và ng

h n. Lu ng v n đ

i bán

nh ng qu c gia khác nhau di n ra trơi ch y và hi u qu

c quay vịng nhanh h n, đ

c s d ng hi u qu h n và gi m

r i ro cho các doanh nghi p tham gia vào q trình thanh tốn. M i doanh nghi p là
m t ch th c a n n kinh t , hi u qu ho t đ ng c a doanh nghi p c ng góp ph n


8

vào s

t ng tr

ng c a n n kinh t th gi i nói chung và Vi t Nam nói riêng.

Ngoài ra, l i nhu n c a c a các NHTM thu đ

c t ho t đ ng TTQT c ng đóng

góp vào t ng thu nh p c a n n kinh t qu c dân.
 T ng c

ng quan h đ i ngo i v i các cá nhân, pháp nhân và chính ph

các qu c gia trên th gi i
Ho t đ ng kinh t đ i ngo i tr nên vô cùng quan tr ng đ i v i s phát tri n c a
m t qu c gia trong xu h

ng toàn c u hóa hi n nay. Q trình mua bán, ln

chuy n hàng hóa, d ch v gi a các t ch c, các nhân thu c các qu c gia khác nhau
tr nên th

ng xuyên h n và ho t đ ng TTQT có vai trị quan tr ng thúc đ y ho t

đ ng kinh t đ i ngo i c a các ch th kinh t .
1.1.4. R i ro trong ho t đ ng thanh toán qu c t t i các ngân hàng th
R i ro đ

ng m i

c hi u là nh ng vi c x y ra ngoài ý mu n ch quan c a con ng

đem l i nh ng h u qu không th d đoán tr
đ n các giao d ch th

cđ

i,

c. Ho t đ ng TTQT liên quan

ng m i qu c t , kho ng cách đ a lý xa cùng v i s khác bi t

v v n hóa kinh doanh, lu t pháp,… gi a các bên đ i tác tham gia vào q trình
thanh tốn đã làm t ng tính r i ro trong q trình thanh tốn.
1.1.4.1. R i ro tín d ng
R i ro tín d ng là r i ro m t kh n ng thanh toán c a m t trong các bên tham gia
vào thanh toán đ c bi t trong ph

ng th c tín d ng ch ng t .

R i ro do nhà nh p kh u b v n , phá s n m t kh n ng thanh tốn, đi u này s
gây khó kh n, t n th t cho nhà xu t kh u và NH phát hành L/C.
R i ro do nhà xu t kh u x y ra trong tr

ng h p NH đã th c hi n chi t kh u

ch ng t đ i v i hàng xu t kh u nh ng có nh ng sai sót trong khâu ki m tra ch ng
t , làm cho h s thanh toán b t ch i thanh toán và nhà xu t kh u m t kh n ng
thanh toán đ i v i kho n chi t kh u. T t y u kho n thi t h i này NH chi t kh u c a
nhà xu t kh u ph i gánh ch u hoàn toàn.

R i ro ngân hàng phát hành x y ra khi ngân hàng phát hành b v n , m t kh
n ng thanh toán d n đ n r i ro cho ngân hàng chi t kh u và ng

i xu t kh u.


9

1.1.4.2. R i ro đ o đ c
R i ro đ o đ c là nh ng r i ro x y ra khi m t bên tham gia c tình khơng th c
hi n đúng ngh a v c a mình gây thi t h i t i quy n l i c a ng

i khác.

R i ro đ o đ c t phía nhà nh p kh u: Trong quan h ngo i th
và thi n chí gi a ng

i mua và ng

cho s an toàn c a TTQT. Khi ng

i bán đ

ng s tin t

ng

c xem là y u t quan tr ng đ m b o

i nh p kh u khơng thi n chí c ý không mu n

th c hi n h p đ ng thì h có th d a vào sai sót cho dù là r t nh c a BCT đ đòi
gi m giá, kéo dài th i gian đ chi m d ng v n c a ng

i bán, th m chí t ch i

thanh tốn đ y ngân hàng vào tình th khó kh n.
R i ro đ o đ c t nhà xu t kh u: Nhà xu t kh u c ý giao hàng hóa khơng phù
h p v i h p đ ng ho c không giao hàng nh ng v n xu t b ch ng t hoàn h o phù
h p v i các đi u ki n, đi u kho n L/C, h p đ ng đã ký k t. Ngân hàng v n ph i
thanh toán cho ng
NH cho ng

i bán hàng theo h s ch ng t h p l . Vì vi c thanh toán c a

i th h

ng ch c n c vào BCT xu t trình mà khơng c n c vào vi c

ki m tra hàng hóa. Nhà nh p kh u m t ti n hàng, ph i tr thêm kho n phí NH cho
các phát sinh nh b o lãnh nh n hàng trong tr

ng h p lơ hàng đ n tr

c BCT

trong đó có v n đ n là ch ng t s h u hàng hóa, ch a có v n đ n thì hàng hóa
khơng đ
ph i b i th

c gi i t a, n u không nh n hàng theo quy đ nh thì nhà nh p kh u có th
ng kho n ti n gi tàu quá h n,…

R i ro đ o đ c t phía ng
hàng giao hàng cho ng

i chuyên ch : X y ra trong tr

đã thanh tốn đ y đ chi phí v n chuy n. Ho c ng
i bán giao cho ng

tr c l i, làm t n h i s tin t
ng

i bán

i chuyên ch nh ng b h l a đ o, nh n hàng l y ti n r i

bi n m t ho c bán m t hàng. Hàng hóa khơng đ n tay ng
tráo đ i hàng hóa mà ng

ng h p ng

ng gi a ng

i bán và gây thi t h i cho ng

i mua m c dù ng

i bán

i chuyên ch tinh vi rút ru t,

i mua trong quá trình v n chuy n đ

i mua và ng

i bán, t n h i uy tín c a

i mua.

R i ro đ o đ c t phía ngân hàng: Trong tr

ng h p ngân hàng phát hành trì

hỗn ho c t ch i thanh toán BCT cho nhà xu t kh u. Ho c đ i v i s thi u trung
th c c a NH chi t kh u, NH phát hành tin t
tr

ng h p NH là ng

ng thanh toán s g p r i ro. Trong

i gánh ch u r i ro đ o đ c, NH phát hành ph i th c hi n


10

thanh toán cho ng

ih

ng l i theo quy đ nh c a L/C ngay c khi nhà nh p kh u

ch tâm khơng hồn tr . Ho c trong tr

ng h p NH là ng

i gây ra r i ro đ o đ c,

NH m L/C có th vi ph m cam k t c a mình nh t ch i thanh tốn ho c trì hỗn
thanh tốn ho c đ ng v phía khách hàng gây khó kh n trong q trình thanh tốn.
Ngun nhân gây ra r i ro đ o đ c là do thông tin không đ y đ , không cân x ng.
S tách bi t gi a thanh toán theo h s và hàng hóa trên th c t .
1.1.4.3. R i ro qu c gia
ó là nh ng r i ro liên quan đ n s thay đ i v chính tr , chính sách kinh t ,
qu n lý ngo i h i c a m t qu c gia khi n cho nhà xu t kh u không nh n đ
nhà nh p kh u không nh n đ

c ti n,

c hàng hóa.

Các nguyên nhân gây ra các bi n c chính tr , kinh t xã h i: mâu thu n s c t c,
tôn tr ng, các cu c xung đ t thơng qua đình cơng, bi u tình, chi n tranh b o
đ ng,... Ho c cán cân thanh toán c a m t n
c a n
th

c b thâm h t n ng n bu c chính ph

c đó ph i thay đ i chính sách qu n lý ngo i h i và chính sách ngo i

ng,…

1.1.4.4. R i ro pháp lý
Ho t đ ng TTQT ch y u d a vào các thông l và t p qn qu c t . Song ngồi
các thơng l qu c t cịn có pháp lu t c a m i qu c gia đ t o nên m t hành lang
pháp lý đ y đ cho ho t đ ng thanh tốn qu c t
gia thơng th

n

c đó. Pháp lu t

các qu c

ng là tôn tr ng các thơng l qu c t và ít mâu thu n nh ng trên th c

t r t khó đ lu t pháp khơng có s mâu thu n ho c ch ng chéo hoàn toàn ch là c
g ng h n ch đ n m c th p nh t có th . Vì v y, v n đ am hi u pháp lu t c a qu c
gia đ i tác là r t c n thi t nh ng không h d dàng và r i ro pháp lý là khó tránh
kh i.
1.1.4.5. R i ro h i đoái
Ti n t đ thanh toán trong ho t đ ng TTQT thông th

ng đ

c th a thu n b ng

các đ ng ngo i t m nh, n đ nh. Tuy nhiên t giá h i đối ln bi n đ ng theo
cung c u c a th tr

ng và t n th t b i s bi n đ ng t giá là khó tránh kh i đ i v i

các ch th trong q trình thanh tốn.
ho c t ng giá quá nhanh, trong t ng tr

ng ti n thanh tốn có th b m t giá tr
ng h p bên xu t kh u ho c nh p kh u đ u


11

có th đ

c l i ho c ch u thi t h i. Vì th , m i khách hàng đ u mong mu n ngân

hàng c a mình có bi n pháp phòng tránh r i ro h i đoái khi h nh n đ

c m t

kho n thu nh p hay ph i thanh toán m t kho n ngo i t nào đó. Tuy nhiên, khơng
ph i ch có khách hàng m i đ i m t v i r i ro v h i đoái mà chính nh ng NHTM
c ng ph i đ i m t v i lo i r i ro này khi cung c p d ch v TTQT cho khách hàng.
R i ro h i đoái th

ng xu t hi n trong l nh v c ho t đ ng thanh toán qu c t c a

NHTM khi các NH: Cho khách hàng vay b ng ngo i t ; Phát hành gi y t gi y n

b ng ngo i t đ huy đ ng thêm v n (phát hành ch ng ch ti n g i); Mua ch ng
khoán có m nh giá b ng ngo i t ; Th c hi n các giao d ch v ngo i t c ng nh đáp
ng các nhu c u v ngo i t c a khách hàng.
1.1.4.6. R i ro tác nghi p
R i ro phát sinh do nh ng sai sót mang tính k thu t trong q trình thanh tốn
nh có s khác bi t trong BCT thanh toán v i n i dung c a L/C.
R i ro do không tuân th các quy đ nh c a thông l qu c t .
R i ro khi không tuân th ch đ b o m t trong qu n lý, s d ng thi t b và m t
mã dùng trong TTQT.
1.2. Phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i ngân hàng th

ng m i Vi t Nam

1.2.1. Khái ni m v d ch v thanh toán qu c t t i ngân hàng th

ng m i

Vi t Nam
D ch v TTQT là các d ch v liên quan đ n nh n, g i, thông báo, ki m tra, x lý
BCT XNK, chuy n tr ti n, thu h ti n, b o lãnh tr ti n, nh n hàng,… ph c v các
khách hàng công ty, doanh nghi p có ho t đ ng XNK theo các ph

ng th c TTQT

khác nhau và tài tr v n cho doanh nghi p XNK..
M t s d ch v TTQT ph bi n t i các NHTM hi n nay.

i v i nh p kh u cung

c p các d ch v nh : th tín d ng nh p kh u, nh thu nh p kh u, chuy n ti n.

i

v i xu t kh u: th tín d ng xu t kh u, nh thu xu t kh u, chuy n ti n đ n. Các d ch
v TTQT khác nh : chuy n v n đ u t tr c ti p n
v n đ u t gián ti p n
n

c ngoài vào Vi t Nam; chuy n v n đ u t c a Vi t Nam ra

c ngoài; chuy n ti n tr n vay, lãi vay n

n n

c ngoài.

c ngoài vào Vi t Nam, chuy n

c ngoài; chuy n ti n cho vay, thu h i


12

Ngồi ra, các NHTM cịn cung c p các s n ph m tài tr th

ng m i tr

c giao

hàng nh tài tr hàng l u kho, th tín d ng đi u kho n đ ; Tài tr sau giao hàng

nh chi t kh u BCT theo L/C, ng tr

c BCT nh thu, bao thanh toán. Và các s n

ph m tài tr chuyên bi t khác tùy thu c vào ngành ngh kinh doanh, chu trình kinh
doanh và đ c đi m riêng c a t ng doanh nghi p.
1.2.2. Khái ni m v phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i ngân hàng th

ng

m i Vi t Nam
Phát tri n là khuynh h

ng v n đ ng theo chi u h

ng ti n lên t th p đ n cao,

t đ n gi n đ n ph c t p, t kém hoàn thi n đ n hoàn thi n h n và cái m i ra đ i
trên c s k th a hoàn thi n cái c ho c thay th cho cái c . Nh v y, phát tri n
d ch v thanh toán qu c t đ

c đ nh ngh a theo ngh a h p và ngh a r ng.

Phát tri n d ch v TTQT đ nh ngh a theo ngh a h p là phát tri n s n ph m d ch
v TTQT, m ng l

i giao d ch c a NHTM nh m m c đích thu hút thêm khách hàng,

t ng doanh s TTQT và m r ng quy mô ho t đ ng t ng l i nhu n cho NHTM.
Tuy nhiên, phát tri n d ch v TTQT theo ngh a h p hàm ch a nhi u r i ro do

nhi u nguyên nhân khách quan t th tr

ng, lu t pháp qu c t , khách hàng,… và

nguyên nhân ch quan t phía n ng l c n i t i c a chính các NHTM,… Do v y
Phát tri n d ch v TTQT đ nh ngh a theo ngh a r ng là th c hi n tu n t nhi u
gi i pháp đ phát tri n s n ph m d ch v , m ng l
l

i NH L

n

i giao d ch c a NHTM, m ng

c ngồi, ngu n nhân l c, cơng ngh ,… nh m thu hút thêm khách

hàng, nâng cao doanh s , m r ng th ph n TTQT c a NHTM nh ng đ ng th i
ph i đ m b o ho t đ ng TTQT an toàn, h i nh p và t i thi u hóa nh ng r i ro đ c
tr ng c a ho t đ ng TTQT.
1.3. S c n thi t ph i phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i các ngân hàng
th

ng m i Vi t Nam

Phát tri n d ch v TTQT là h t s c c n thi t và có tính th c ti n cao đ i v i các
NHTM Vi t Nam hi n nay, b i vì:
Th nh t, xu t phát t yêu c u h i nh p kinh t qu c t ngày càng sâu r ng
H i nh p kinh t qu c t đem l i các NHTM Vi t Nam nhi u c h i đ phát tri n
nh ng c ng có r t nhi u nh ng thách th c. Các c h i trao đ i, h p tác qu c t

13

trong m i l nh v c ho t đ ng t o đi u ki n cho các ho t đ ng giao d ch qua các
ngân hàng ngày càng nhi u h n.

i u này t o đi u ki n phát tri n d ch v ngân

hàng nói chung đ c bi t là d ch v TTQT t i các NHTM Vi t Nam.
Th hai, giúp t ng thu phí d ch v c a các ngân hàng th
Xu th

các ngân hàng th

ng m i t i các n

ng m i

c phát tri n trên th gi i h

ng

t i t ng t tr ng thu nh p t d ch v cao h n t ho t đ ng tín d ng. Phát tri n d ch
v thanh tốn nói chung và d ch v TTQT nói riêng là m t trong nh ng ph

ng

cách nâng cao t tr ng thu phí d ch v nhanh chóng và hi u qu c a các NHTM
hi n nay b i vì nhu c u giao th

ng mua bán hàng hóa, d ch v xuyên qu c gia

ngày càng đa d ng làm phát sinh nhu c u s d ng d ch v TTQT c a các khách
hàng ngày càng t ng.
Th ba, nâng cao uy tín và th
ngồi n

ng hi u c a các ngân hàng th

ng m i trong và

c

Khi các NHTM càng chú tr ng đ n phát tri n d ch v nói chung và đ c bi t là
d ch v TTQT thì các NHTM càng n l c đ u t công ngh , nâng cao ch t l

ng

d ch v , ti p th qu ng bá s n ph m, m r ng quan h đ i lý v i các ngân hàng trên
th gi i c ng nh t ng c

ng công tác qu n lý. Nh v y nên ch t l

d ch v t t h n thu hút s l

ng khách hàng s d ng d ch v TTQT t i các NHTM

ngày càng nhi u và chính vì th mà uy tín và th
nâng cao.

ng s n ph m

ng th i uy tín và th

ng hi u c a các NHTM đ

c

ng hi u t o đi u ki n thu n l i đ các NHTM

phát tri n d ch v TTQT an toàn, b n v ng, h n ch r i ro do l a ch n đ

c các đ i

tác uy tín, n ng l c cao, có chính sách giá phí u đãi, th i gian giao d ch nhanh
chóng h tr ng

c l i cho vi c phát tri n d ch v TTQT nh thu hút ngày càng

nhi u khách hàng giao d ch.
1.4. Các nhân t
ngân hàng th

nh h

ng đ n phát tri n d ch v thanh toán qu c t t i các

ng m i Vi t Nam

1.4.1. Các chính sách kinh t v mơ c a Chính ph Vi t Nam
Các chính sách kinh t v mô c a m i n
đ nh h

ng phát tri n n n kinh t c a n

chính sách nh h

cđ

c đ a ra nh m m c đích đi u ti t,

c đó. Trong các chính sách này, có m t s

ng tr c ti p đ n ho t đ ng ngo i th

ng và nh h

ng gián ti p


14

đ n ho t đ ng TTQT nh : Chính sách kinh t đ i ngo i, chính sách qu n lý ngo i
h i, chính sách thu , chính sách qu n lý hàng hóa XNK,…
 Chính sách kinh t đ i ngo i
Chính sách kinh t đ i ngo i nói chung và chính sách ngo i th

ng nói riêng có

ý ngh a vơ cùng to l n đ i v i ho t đ ng TTQT, là c s n n t ng và có tác đ ng
tr c ti p đ n ho t đ ng TTQT. Vi c đ a ra các đ nh h

ng mang tính chi n l

b o h m u d ch hay t do hóa m u d ch c a Chính ph có nh h

c là

ng r t l n đ n

hành vi c a các doanh nghi p, t đó d n đ n s sơi đ ng hay tr m l ng c a ho t
đ ng TTQT.
M t s l a ch n chính sách đ i ngo i thiên v xu h
s gây khó kh n c n tr ho t đ ng ngo i th
d ch s t o đi u ki n cho ngo i th
th

c l i xu h

ng t do hóa m u

ng phát tri n. S phát tri n c a ho t đ ng ngo i

ng là nhân t quan tr ng nh h

đ ng ngo i th

ng, ng

ng b o h m u d ch n i đ a

ng t i ho t đ ng TTQT c a ngân hàng. Ho t

ng làm phát sinh nhi u h n nhu c u th c hi n ngh a v ti n t c a

qu c gia này đ i v i qu c gia khác và đó chính là đi u ki n đ NHTM m r ng và
phát tri n nghi p v TTQT.
 Chính sách qu n lý ngo i h i
Trong ho t đ ng TTQT, thông th
đ i.

ng s d ng các ngo i t m nh t do chuy n

xác đ nh giá tr quy đ i c a đ ng ti n n

c này sang đ ng ti n n

c khác

c n đ n khái ni m “t giá h i đoái”. T giá h i đoái là nhân t r t nh y c m, đ
xác đ nh b i m i quan h cung và c u th tr
lý và đi u ti t c a Nhà n

c. Nhà n

c

ng ngo i h i đ ng th i ch u s qu n

c th c hi n qu n lý ngo i h i thông qua vi c

đ ra các chính sách nh m ki m sốt lu ng v n đ ng c a ngo i h i vào ra và các
quy đ nh v tr ng thái ngo i t c a các t ch c tín d ng. C n c vào tình hình c th
và nh ng bi n đ ng trên th tr

ng mà Nhà n

ngo i h i t do hay th t ch t nh m h
vào n đ nh theo ch tr

ng c a Nhà n

c áp d ng các chính sách qu n lý

ng s v n đ ng c a ho t đ ng ngo i h i đi
c. Ho t đ ng TTQT liên quan đ n s v n

đ ng lu ng ti n t ra vào qu c gia, do đó t t y u ch u s qu n lý ngo i h i c a
Chính ph .


15

Bên c nh đó, ho t đ ng kinh doanh ngo i t c a c a NHTM có quan h ch t ch
v i ho t đ ng TTQT c ng ch u s

nh h

ng tr c ti p c a các chính sách qu n lý

ngo i h i c a Chính ph . Chính ph th c hi n đi u ti t đ ng th i ho t đ ng kinh
doanh ngo i t và ho t đ ng TTQT c a các NHTM. Chính ph ch đ o Ngân hàng
Nhà n

c th c hi n h n ch ho c m r ng ho t đ ng TTQT thông qua si t ch t

ho c m r ng ho t đ ng kinh doanh ngo i t c a NHTM. Vì doanh nghi p nh p
kh u s g p khó kh n trong TTQT n u NHTM không đáp ng đ
c n thi t và NHTM c ng không đ
kh u n u ch a đ m b o đ

c ngu n ngo i t

c phép bán ngo i t cho doanh nghi p nh p

c tr ng thái ngo i t mà Ngân hàng Nhà N

c quy

đ nh.
 Chính sách thu
Các chính sách thu c a Nhà n
doanh c a các doanh nghi p.

c có nh h

ng r t l n đ n ho t đ ng kinh

c bi t là ho t đ ng XNK. Thông qua vi c áp d ng

m c thu XNK cao hay th p đ h n ch hay khuy n khích s n xu t hay nh p kh u
đ i v i m t m t hàng nào đó. Ch ng h n nh m t s c t gi m thu nh p kh u trong
chính sách thu s giúp gia t ng kim ng ch th
đ

c gi m thu s có s l

ng m i. Các m t hàng nh p kh u

ng nh p kh u gia t ng, các doanh nghi p nh p kh u s

đ y m nh nh p kh u các m t hàng đó và góp ph n thúc đ y ho t đ ng TTQT c a
NHTM phát tri n m nh.
1.4.2. Các y u t t các ngân hàng đ i lý
ây là nhân t mà các NHTM c ng nh khách hàng b t bu c ph i quan tâm
nh ng l i khơng có kh n ng đ ki m sốt và d đốn tr

c tình hu ng. M i qu c

gia có m t n n kinh t chính tr xã h i v i nh ng đ c tr ng riêng, trong đó liên quan
đ n ho t đ ng TTQT nh t p quán kinh doanh, v n hóa mua bán hàng hóa,…
Nh ng s thay đ i ch đ kinh t , chính tr c a n

c b n hàng s

nh h

ng đ n

kh n ng đáp ng các cam k t đã th a thu n gi a các bên. Ch ng h n s suy thoái
kinh t , bi n đ ng chính tr s

nh h

ng b t l i đ n t do hóa th

đ ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p t đó nh h
tốn.

ng m i, đ n ho t

ng đ n quá trình thanh


16

Nh ng thay đ i v môi tr

ng pháp lý nh : c ch , chính sách c a m t qu c gia

nh thay đ i nh ng quy đ nh v d tr ngo i h i, quy đ nh v thu , phí XNK,…
N n kinh t c a m t qu c gia ch a n đ nh và th
bên đ i tác khơng d đốn tr

cđ

ng xuyên thay đ i khi n cho các

c tình hình làm nh h

ng đ n kh n ng thanh

tốn, có th gây thi t h i cho các bên tham gia, trong đó có NHTM.
Ngân hàng đ i lý
NH L

n

n

c ngồi c a các NHTM đóng vai trị đ c bi t quan tr ng.

c ngoài c a các NHTM Vi t Nam s là kênh thông tin c n thi t thơng

báo nhanh tình hình kinh t chính tr xã h i

n

c s t i và tình hình ho t đ ng,

kh n ng tài chính c a nhà nh p kh u ho c nhà xu t kh u n

c ngồi đang có quan

h .
Ngân hàng đ i lý c a m t NHTM cịn có ch c n ng gi i quy t công vi c ngay t i
n

c ngồi, đ a ph

ph

ng đó. M ng l

thanh toán ra n

ng khi mà các NHTM ch a có chi nhánh t i n

i NH L r ng kh p trên th gi i giúp cho vi c giao d ch và

c ngồi đ

phí và gi m thi u r i ro. Ng
hi n các d ch v

c đó, đ a

c th c hi n nhanh chóng, đúng đ a ch , gi m b t chi
c l i thơng qua NH L, NHTM l i có đi u ki n th c

y thác c a NH L đ m r ng ho t đ ng TTQT.

M t NHTM có m ng l

i NH L

nhi u n

m i quan h h p tác ch t ch v i các NH L

c trên th gi i, đ ng th i duy trì
n

c ngồi s r t thu n ti n trong

vi c liên l c, tra soát các giao d ch thanh tốn XNK. Các khách hàng có ho t đ ng
thanh tốn XNK ngày càng có xu h
tr

ng m r ng đ i tác làm n ngoài các th

ng truy n th ng vì v y s có nhi u th

ng v v i các đ i tác m i

các n

c

trên th gi i. Vi c xúc ti n thi t l p thêm các NH L trên th gi i giúp NHTM đáp
ng đ

c m i nhu c u c a khách hàng. Nh vi c thi t l p các quan h m i, các giao

d ch thanh tốn s v th ng NHTM mà khơng ph i qua trung gian giúp khách hàng
đ

c thanh toán ngay, ti t gi m chi phí khơng b l nh ng th

ng v làm n quan

tr ng, nh đó đ m b o hi u qu kinh doanh c a khách hàng.
1.4.3. Các y u t t phía khách hàng c a ngân hàng th
Trong n n kinh t th tr

ng m i

ng, khách hàng là y u t quy t đ nh s s ng còn c a

ngân hàng nói chung và ho t đ ng TTQT nói riêng. N u NH có th thu hút m t