Lo âu và một số yếu tố liên quan ở sinh viên trường cao đẳng y dược hồng đức thành phố hồ chí minh năm 2020

B ăGIÁOăD CăVÀă ÀOăT O
TR
NGă IăH CăTH NGăLONG
------------*------------

PH MăTH ăHI U

LOăỂU VÀ M TăS
ăSINHăVIểNăTR
H NGă

Y UăT ăLIểNăQUANă
NG CAOă

NGăYăD

Că

CăTHÀNHăPH ăH ăCHệăMINHăN Mă2020

LU NăV NăTH CăS YăT ăCỌNGăC NG

HÀăN Iă- N Mă2020


B ăGIÁOăD CăVÀă ÀOăT O
TR
NGă IăH CăTH NGăLONG
KHOA KHOA H C S C KH E
B MỌN Y T CỌNG C NG
------------*-----------

PH MăTH ăHI U

LOăỂUăVÀăM TăS ăY UăT ăLIểNăQUANă
ăSINHăVIểNăTR
NGăCAOă NGăYăD
Că
H NGă
CăTHÀNHăPH ăH ăCHệăMINH
N Mă2020
ChuyênăngƠnhăYăt ăCôngăc ng
Mưăs :ă8720701

LU NăV NăTH CăS YăT ăCỌNGăC NG

Ng

iăh

ngăd năkhoaăh c:

TS.BS. VÕăTH ăKIMăANH
HÀăN Iă- N Mă2020

Thang Long University Library


i
L I C Mă N
ầ i nói đ Ố tiên em xin g i đ n Ban Giám Hi Ố, phịng saỐ đ i h c, B Mơn

Y t cơng c ng tr

ng

i h c Th ng ầong, lịng ốơ cùng kính tr ng ốà c m n sâỐ

s c.
Th y Cô đã d y chúng em không nh ng có ki n th c ố chỐn mơn mà cịn
d y chúng em c cách s ng, cách nhìn nh n ố n đ c ng nh cách gi i qỐy t ố n
đ m t cách đúng đ n . Th y Cô đã d y chúng em cách nhìn cỐ c s ng m t cách
m i m ốà t

i đ p h n. Và c ng thông qỐa đó, Th y Cơ c ng đã g i nh ng hoài

bão, nh ng

c m c a bao th h , đàn anh ch đi tr

c đ chúng em ti p t c ph n

đ Ố h n, s ng tích c c h n.
c bi t em xin chân thành c m n TS. BS. Võ Th Kim Anh, ng
h

ng d n em hoàn thành lỐ n ố n này. Xin đ

i đã

c c m n Cô, c m n nh ng bài

h c qỐý báỐ, nh ng l i đ ng ốiên, em lỐôn lỐôn t hào ốà c m đ ng khi đ

c cô

giúp đ đ hoàn thành nhi m ố h c t p đ y ố t ố nh ng c ng ốinh qỐang.
Xin đ

c c m n Ban Giám Hi Ố, Phòng

ào t o, Phịng T ch c hành

chính, phịng Cơng tác H c sinh – Sinh ốiên ốà t p th Khoa C B n, đã lỐôn
đ ng ốiên, giúp đ , t o đi Ố ki n thỐ n l i đ em hồn thành đ
Xin đ
ốiên c a Tr

c khóa h c này.

c chân thành c m n Th y Cô, qỐý ph hỐynh sinh ốiên, các em Sinh
ng Cao đ ng Y d

c h ng

c thành ph H Chí Minh đã t o đi Ố

ki n thỐ n l i cho tôi thỐ th p s li Ố thành công ốà đ y đ .
CỐ i cùng, xin g i l i c m n t i gia đình, ng
nh ng l i đ ng ốiên, s giúp đ

i thân ốà b n bè, xin c m n

dành cho tơi đ tơi hồn thành khóa h c này.
Thành ph H Chí Minh, tháng 11 n m 2020
H c ốiên

Ph măTh ăHi u


ii
L IăCAMă OAN
Kính g i:

Phịng ào t o Sau đ i h c Tr
B môn Y t công c ng Tr

ng

ng

i h c Th ng Long
i h c Th ng Long

H i đ ng ch m lu n v n t t nghi p
Tên tôi là: Ph măTh ăHi u – H c viên l p Cao h c YTCC K7, chuyên ngành Y t
công c ng Tr

ng

i h c Th ng Long.

Tôi xin cam đoan:
-

ây là lu n v n do tôi th c hi n d

is h

ng d n c a TS. BS. Võ Th Kim Anh

Các s li u trong lu n v n này là do tôi tr c ti p thu th p và k t qu trình bày trong
lu n v n là hồn tồn trung th c, chính xác, ch a có ai cơng b d

i b t k hình

th c nào.
Tơi xin hoàn toàn ch u trách nhi m v l i cam đoan này.
Thành ph H Chí Minh, tháng 11 n m 2020
H c viên

Ph măTh ăHi u

Thang Long University Library


iii
M CL C
DANH M C CÁC CH

VI T T T .............................................................. v

DANH M C CÁC B NG .............................................................................. vi
DANH M C HỊNH ........................................................................................ vi
TV N
CH

.................................................................................................. 1

NG 1 T NG QUAN TÀI LI U ........................................................... 4

1.1. T ng quan v r i lo n lo âu ................................................................... 4
1.2. Tình tr ng r i lo n lo âu

sinh viên qua các nghiên c u trên th gi i

và t i Vi t Nam .................................................................................. 12
1.2.1. Các nghiên c u trên th gi i ........................................................ 12
1.2.2. Các nghiên c u t i Vi t Nam ....................................................... 18
1.3. Gi i thi u s l

c v đ a đi m nghiên c u.......................................... 19

1.4. Khung lý thuy t nghiên c u ................................................................ 21
Hình 1.1. Khung lý thuy t nghiên c u ........................................................... 21
CH

NG 2

2.1.

it

IT

NG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ............. 22

ng, th i gian và đ a đi m nghiên c u ...................................... 22

2.2. Thi t k nghiên c u ............................................................................. 23
2.3. C m u và ph
2.4. Ph

ng pháp ch n m u ..................................................... 23

ng pháp thu th p d li u .............................................................. 25

2.4.1. Ph

ng pháp thu th p s li u đ i v i nghiên c u đ nh l

ng ..... 25

2.4.2. Ph

ng pháp thu th p d li u đ i v i c u ph n đ nh tính ........... 26

2.5. Các bi n s , ch s trong nghiên c u và tiêu chu n đáng giá.............. 27
2.5.1. Các bi n s đ i v i nghiên c u đ nh l

ng ................................. 27

2.5.2. Tiêu chu n đánh giá r i lo n lo âu s d ng trong nghiên c u ..... 32
2.5.3. Các ch đ nghiên c u đ nh tính .................................................. 32
2.6. Ph
2.7.

ng pháp x lý d li u................................................................... 33
o đ c trong nghiên c u ................................................................... 33


iv
Ch

ng 3 K T QU NGHIÊN C U ........................................................... 34

3.1. M t s đ c đi m c a đ i t

ng nghiên c u ........................................ 34

3.1.1. M t s đ c đi m dân s xã h i c a đ i t

ng nghiên c u ........... 34

3.1.2. Các đ c đi m v h c t p, l i s ng, tâm lý và gia đình c a đ i
t

ng nghiên c u ............................................................................. 35

3.2. T l lo âu

sinh viên tr

ng Cao đ ng Y D

c H ng

c thành ph

H Chí Minh ...................................................................................... 42
3.3. M t s y u t liên quan đ n t l r i lo n lo âu
CH

sinh viên ............... 45

NG 4 BÀN LU N ............................................................................. 55

4.1. Th c tr ng r i lo n lo âu c a sinh viên tr

ng Cao đ ng Y D

c H ng

c n m 2020 .................................................................................... 55
4.2. T l lo âu

sinh viên tr

ng Cao đ ng Y D

c H ng

c thành ph

H Chí Minh ...................................................................................... 61
4.3. M t s y u t liên quan đ n m c đ lo âu c a sinh viên .................... 62
K T LU N .................................................................................................... 69
KI N NGH .................................................................................................... 70
TÀI LI U THAM KH O ..................................................................................
PH L C ...........................................................................................................

Thang Long University Library


v
DANH M CăCÁCăCH
T ăvi tăt t

Ti ngăAnh

VI T T T
Ti ngăVi t

RLLA

-

R i lo n lo âu

THPT

-

Trung h c ph thơng

PVS

-

Ph ng v n sâu

TLN

-

Th o lu n nhóm

KTC

-

Kho ng tin c y

OR

Odds ratio

T s s chênh

WHO

World Health Organization

T Ch c Y t Th Gi i

ICD – 10

Intermational classification of
diseases

B ng phân lo i b nh Qu c
t l n th 10 c a T ch c
Y t th gi i

DSM - IV

Diagnostic

Statistical S tay ch n đoán và th ng kê
các r i lo n s c kho tâm th n,
Manual of Mental Disorders
phiên b n l n th t
and


vi
DANH M CăCÁCăB NG
B ng 2. 1. S l

ng m u c n l y

m i khóa .......................................................... 24

B ng 3.1. M t s c đi m dân s xã h i c a đ i t

ng nghiên c u ......................... 34

B ng 3.2. Phân b các y u t h c t p c a đ i t

ng nghiên c u ............................ 35

B ng 3.3. Phân b các y u t l i s ng c a đ i t

ng nghiên c u ........................... 37

B ng 3.4. Phân b các đ c đi m tâm lý c a đ i t

ng nghiên c u ......................... 39

B ng 3.5. Phân b các đ c đi m gia đình c a đ i t
B ng 3.6. M c đ lo âu c a đ i t

ng nghiên c u ...................... 40

ng nghiên c u .................................................. 42

B ng 3.7. M i liên quan gi a t l r i lo n lo âu v i các đ c đi m c a sinh viên .. 45
B ng 3.8. M i liên quan gi a t l lo âu v i y u t h c t p c a sinh viên .............. 46
B ng 3.9. M i liên quan gi a t l lo âu v i các y u t l i s ng ............................ 49
B ng 3.10. M i liên gi a t l lo âu v i các y u t tâm lý c a sinh viên ................ 51

B ng 3.11. M i liên quan gi a t l lo âu v i các y u t gia đình .......................... 53
DANH M CăHỊNH
Hình 1.1. Khung lý thuy t nghiên c u ..................................................................... 21
Hình 3.1. T l r i lo n lo âu theo gi i tính ............................................................. 43
Hình 3.2. T l r i lo n lo âu theo th i gian h c ..................................................... 44

Thang Long University Library


1
T V Nă
Các báo cáo g n đây v v n đ s c kh e tâm th n cho th y là báo cáo ngày
đang có xu h

ng gia t ng mà trong đó bao g m các r i lo n lo âu, stress, tr m c m

[35]. Lo âu (anxiety) là m t r i lo n c m xúc đ c tr ng b i c m giác lo s lan t a,
khó ch u m h kèm theo tri u ch ng th n kinh t ch nh đau đ u, vã m hôi, h i
h p, si t ch t

ng c, khô mi ng, khó ch u

th

ng v và b t r t khơng th ng i

yên hay đ ng yên m t ch [12]. Trung tâm ki m sốt và phịng ng a d ch b nh
Hoa K (CDC) đ a ra khái ni m v r i lo n lo âu nh sau: R i lo n lo âu đ

cđ c

tr ng b i lo l ng quá m c và không th c t v công vi c hay s ki n h ng ngày,
ho c có th quá t p trung cho các đ i t
Theo

ng ho c hình th c nào đó [23].

c tính c a T Ch c Y T Th Gi i (WHO), ngày nay c b n ng

có ít nh t m t ng

i thì

i s c n ch m sóc s c kh e tâm th n t i m t th i đi m nào đó

trong cu c đ i c a h [41]. C ng theo d báo c a WHO đ n n m 2020 gánh n ng
b nh t t do s c kh e tâm th n gây ra đ ng th hai sau gánh n ng b nh t t s c kh e
tim m ch [17]. Theo các cu c kh o sát d ch t , t l hi n m c

c tính c a r i lo n

lo âu trong dân s chung c a Hoa K là 3,1% và 5,7% trong su t đ i c a h [40].
R i lo n tâm th n là m t trong nh ng b nh không lây nhi m ph bi n trên toàn
c u. Theo cu c đi u tra s c kh e tâm th n c a T ch c Y t Th gi i v r i lo n
tâm th n

sinh viên kh o sát trên 21 qu c gia cho th y t l sinh viên trúng tuy n

nh p h c vào các tr

ng đ i h c chi m 20,3% sinh viên có r i lo n DSM-IV/CIDI

12 tháng trong đó sinh viên n chi m t l cao h n so v i nam gi i [21].
Nam,
th n th

Vi t

c tính k t qu đi u tra qu c gia 1999-2000 cho th y t l m c 10 b nh tâm
ng g p, chi m kho ng 15% dân s (kho ng 13,5 tri u ng

các r i lo n tâm th n ph bi n và kho ng 3 tri u ng

i) đang m c

i m c các lo i tâm th n n ng

[1].
Hi n nay, v n đ s c kh e tâm th n h c đ

ng là m t v n đ ngày càng đ

c


2
quan tâm. Các b nh lý v s c kh e tâm th n
v i t l ng

i m c b nh

h c sinh, sinh viên cao h n h n so

qu n th chung và đ c bi t

l a tu i này ít đ

c ti p

xúc v i đi u tr do k th v m t tâm lý. V i sinh viên, th i gian ph i làm quen
v i m t môi tr

ng h c t p

b c đ i h c v i nhi u khác bi t v kh i l

dung tri th c, cách h c, các m i quan h v i th y m i, b n m i, ph
m i, môi tr

ng s ng m i và đi u ki n kinh t

v i h c ph thông.
s ph m Trung

ng, n i

ng pháp h c

thành ph có nhi u khác bi t so

i h c S ph m thành ph H Chí Minh và tr

ng Cao đ ng

ng th c hi n m t nghiên c u kh o sát v t l r i lo n lo âu trên

650 sinh viên k t qu có 110 sinh viên có d u hi u r i lo n lo âu t nh đ n n ng,
trong đó m c trung bình chi m kho ng 50% [9]. C ng theo m t nghiên c u c t
ngang mô t v th c tr ng stress, lo âu, tr m c m

sinh viên y khoa th c hi n trên

483 sinh viên n m th 2 khoa y và khoa r ng hàm m t

iH cYD

H Chí Minh cho th y t l stress, tr m c m, lo âu l n l

t là 71,4%, 28,8%, 22,4%

đa s

c thành ph

m c đ nh và v a. 52,8% sinh viên có cùng ba lo i r i lo n trên [15].
Nh các tr

ng

là m t trong nh ng tr

i h c, Cao đ ng khác, tr

ng Cao đ ng Y D

ng đào t o cho nhân l c y t trong c n

c H ng

c

c. V i đ i ng

gi ng viên có trình đ cao, c s v t ch t khang trang luôn t o cho sinh viên đ

c

c m th y an tâm h c t p, rèn luy n k n ng [19]. Sinh viên ngành y đ c thù v i
kh i l

ng ki n th c y khoa, áp l c h c t p v i các mùa thi c ng th ng. Do v y mà

v n đ lo âu c a sinh viên ngành y c n đ

c quan tâm, tuy nhiên hi n nay ch a có

nghiên c u nào v v n đ này. Câu h i đ t ra là t l r i lo n lo âu
tr

ng Cao đ ng Y D

c H ng

sinh viên

c Thành Ph H Chí Minh n m 2020 là bao

nhiêu? Có nh ng y u t nào liên quan đ n r i lo n lo âu

sinh viên?. Tr l i câu

h i này giúp góp ph n kh c ph c k p th i do r i lo n lo âu gây ra t đó nâng cao
hi u qu và ch t l

ng đào t o, đ ng th i s đ a ra nh ng h

pháp k p th i đ nâng cao ch t l
ắLo âỐ ốà m t s y u t liên quan

ng h tr và các gi i

ng h c t p c a sinh viên. Vì lý do đó, nghiên c u
sinh ốiên tr

ng Cao đ ng Y D

c H ng

Thang Long University Library

c


3
Thành ph H Chí Minh n m 2020” đ
1.

ánh giá th c tr ng lo âu

c th c hi n v i m c tiêu:

sinh viên tr

ng Cao đ ng Y D

c H ng

thành ph H Chí Minh n m 2020.
2. Phân tích m t s y u t liên quan gi a lo âu c a đ i t

ng nghiên c u

c


4
CH

NGă1

T NG QUAN TÀIăLI U
1.1. T ng quan v r i lo năloăơu
1.1.1. Kháiăni m lo ơu
Lo âu (anxiety) là m t r i lo n c m xúc đ c tr ng b i c m giác lo s lan t a,
khó ch u m h kèm theo tri u ch ng th n kinh t ch nh đau, vã m hôi, h i h p,
si t ch t

ng c, khơ mi ng, khó ch u

th

hay đ ng n m t ch . Lo âu là m t hi n t

ng v và b t r t không th ng i n
i tr

c

nh ng tình hu ng khó kh n và các m i đe d a c a t nhiên, xã h i mà con ng

i

ph i tìm cách v
tr

t qua, t n t i và v

ng ph n ng c a con ng

n t i. Lo âu là m t tín hi u báo đ ng, báo

c m t nguy hi m s p x y ra đ n đ con ng

đ u v i s đe d a [12]. Lo âu đ
và m t đi khi tình hu ng đ

c xem là bình th

i s d ng m i bi n pháp đ

ng

ng khi phù h p v i tình hu ng

c gi i quy t. Nh ng khi lo âu khơng có ngun nhân

rõ r t ho c quá m c so v i mong đ i, các tri u ch ng và gây nhi u khó ch u dai
d ng nh h

ng đ n các ho t đ ng hàng ngày thì nó đã tr thành m t tình tr ng

b nh t t.
Bình th
âu th

ng ai c ng có lúc c m th y lo l ng vào lúc này lúc khác, đ c bi t lo

ng xu t hi n

giai đo n cu c s ng c ng th ng. Tuy nhiên, lo l ng tr nên

nghiêm tr ng, liên t c gây tr ng i các ho t đ ng th

ng ngày thì đây là m t d u

hi u c a r i lo n lo âu [18]. Trung tâm ki m sốt và phịng ng a d ch b nh Hoa K
(CDC) đ a ra khái ni m v r i lo n lo âu nh sau: R i lo n lo âu đ

c đ c tr ng

b i lo l ng quá m c và không th c t v công vi c hay s ki n h ng ngày, ho c có
th quá t p trung cho các đ i t

ng ho c hình th c nào đó [23].

1.1.2. Cácăr i lo năliênăquanăđ n r i lo n lo ơuă
R i lo n lo âu toàn th
R i lo n lo âu toàn th là s lo âu, lo l ng thái quá v r t nhi u l nh v c khác

Thang Long University Library


5
nhau và khơng th nào ki m sốt đ
kéo dài trên sáu tháng. Ng

c. D u hi u này h u nh t n t i m i ngày và

i b nh th

ng có các tri u ch ng nh đau c , m t m i,

khó t p trung, nh y c m, đau đ u, bu n nôn, khó th và m t ng [28].
R i lo n lo âu tồn th có t l 3-5% trong dân s và nó th
c m ch y u. Kho ng 50% ng

ng kèm v i tr m

i b nh kh i phát lo âu toàn th

ho c v thành niên. Nh ng tri u ch ng m n tính và có xu h
th i k sang ch n. ịi h i đi u tr th

th i thi u nhi

ng n ng h n trong

ng không xác đ nh, dù m t s ng

i b nh lo

âu toàn th tr nên g n nh m t tri u ch ng trong m t vài n m [28].
R i lo n ho ng lo n (có ho c khơng có ám nh s kho ng tr ng)
R i lo n ho ng lo n đ

c đ c tr ng b i các c n ho ng lo n t ng giai đo n,

các th i k lo âu m nh mà kh i phát đ t ng t và gia t ng v c
th i gian10 phút. Các c n ho ng lo n th

ng đ trong kho ng

ng x y ra kho ng 2 l n m i tu n và kéo

dài 30 phút m i c n, dù v y chúng hi m khi theo sau m t mơ hình c đ nh. Trong
c n, ng

i b nh có các tri u ch ng tim và hô h p m nh đ a ng

tin r ng s s p ch t. M c dù sa van hai lá th
lo n ho ng lo n, không ch ng minh đ
này. Gi a các c n, ng

i b nh th

ng g p

i b nh v i ni m

nh ng ng

i b nh có r i

c là có liên quan nhân gi a hai tình tr ng

ng phát tri n lo âu ch đ i, m t s s hãi c ng

th ng r ng s có m t c n khác làm h n ch nhi u h n ch c n ng c a ng

i b nh.

R i lo n ho ng lo n có th có các d ng: [12]
R i lo n ho ng lo n kèm ch ng s

kho ng r ng (Panic Disorder With

Agoraphobia).
R i lo n ho ng lo n không kèm ch ng s

kho ng r ng (Panic Disorder

Without Agoraphobia).
C n ho ng lo n (Panic Attack).
Các ám nh s chuyên bi t và s xã h i
Các ám nh s đ

c đ c tr ng b i s s hãi vơ lý, khơng có c s v nh ng


6
v t d ng ho c tình hu ng nào đó. Ám nh s chuyên bi t là s s vô lý nh ng th
nh r n, thang máy, ho c nh ng khu v c đóng kín (ám nh s ch kín). B n ch t
c a các kích thích này (ví d , các hi n t

ng t nhiên c a đ ng v t ho c th c v t)

mà gây kh i phát tri u ch ng phân chia các ám nh s thành các phân nhóm [12].
Ám nh s xã h i cịn g i là r i lo n lo âu xã h i là s s bùng phát b n thân
lúng túng n i công c ng ho c s d ng nhà v sinh công c ng.
R i lo n ám nh bó bu c

Nh ng ng

i b r i lo n ám nh bó bu c tr i qua nh ng c m xúc, t duy và

hình nh (ám nh) thâm nh p, ngoài ý mu n, tái di n và lo âu. S lo âu đ

c gi m

nh đ n m t ph m vi nào đó b i th c hi n nh ng hành vi l p đi l p l i (bó bu c) và
đơi khi b i chính suy ngh ám nh. Tri u ch ng thơng th

ng nh t trong ám nh bó

bu c là s tránh né nhi m b n tay và nhu c u b c bách ph i r a tay l p đi l p l i
sau khi s vào các đ v t. Vi c ki m tra l p đi khóa c a, khóa bình ga và đ m các
đ v t là nh ng s th

ng th y khác. Nh ng hành vi nh v y có th tiêu t n hàng

gi đ ng h và d n đ n nh ng h u qu y khoa (ví d , h h i da tay ho c r a tay
quá k ). Nh ng ng

i b nh ám nh bó bu c th

ng có s th u hi u; h nh n th c

r ng nh ng suy ngh và hành vi này là vô lý và mu n lo i b chúng [12].
Vì r i lo n Tourette và đ ng kinh thái d
đ ng l p l i, r i lo n ám nh b t bu c ph i đ

ng c ng liên quan đ n nh ng v n
c phân bi t v i nh ng r i lo n này.

M c dù chúng là chúng b nh khác nhau, ám nh bó bu c v r i lo n Tourette có
liên quan v di truy n; có t l cao ám nh bó bu c trong đó nhu câu ý th c v s
hồn h o có th bi u hi n

nh ng hành vi l p l i, nh ng trong đó nh ng nghi th c

gi ng nh r a tay không n i b t [12].
Các r i lo n stress và các r i lo n thích ng
Kho ng m t n a ti p xúc v i nh ng ch n th
cu c đ i. H u h t nh ng ng

ng tâm lý ý ngh a trong su t

i này đ u h i ph c hoàn toàn; nh ng ng

i khác ti p

Thang Long University Library


7
t c có nh ng tri u ch ng và có th ch n đốn là r i lo n stress- r i lo n stress sau
ch n th

ng và r i lo n stress c p.

i v i nh ng ch n đoán này, ph i ti p xúc v i

m i đe d a m ng s ng ho c nguy c t vong tác đ ng đ n ng
thân ho c h hàng c a ng

i b nh ho c b n

i b nh. Nh ng ví d v nh ng s ki n nh v y bao

g m b o hành tình d c, chi n tranh, đ ng đ t, cháy và tai n n nghiêm tr ng. Nh ng
tri u ch ng ph i kéo dài lâu h n m t tháng đ đáp ng đ các tiêu chu n ch n đoán
DSM- IV-TR cho stress sau ch n th

ng mà trong th m n tính có th kéo dài

nhi u n m. Nh ng tri u ch ng kéo dài 2 ngày đ n 4 tu n đ
c p h n là stress sau ch n th

c ch n đoán là Stress

ng [12, 43].

Tr i nghi m l i bao g m nh ng suy ngh ho c ký c thâm nh p v s ki n x y
ra không mong đ i (h i t

ng) c ng nh ác m ng tái di n s ki n đó.

T ng th c t nh bao g m s lo âu, t ng đáp ng gi t mình, gi m ng ho c gia
t ng s c nh gi i ( ví d gi t mình v i m t ti ng đ ng).
Tê li t c m xúc bao g m gi m tính c m xúc, m t kh n ng tr i nghi m s
h nh phúc, và khó k t n i v c m xúc v i nh ng ng

Tránh né bao g m t i l i vì đã thoát đ
th

ng n ng ( t i l i c a ng

i khác.

c trong khi ng

i khác đã ch t ho c b

i s ng sót); s phân ly và thu hút xã h i, và nh ng

c m xúc v s vô v ng và b tràn ng p.
1.1.3. Tiêuăchu n ch năđoánăr i lo n lo ơu
Hi n nay có 2 h th ng ch n đốn trên th gi i đ

c s s ng cho ch n đốn

các r i lo n tâm th n nói chung và các r i lo n lo âu nói riêng đó là ICD-10 và
DSM-IV-TR. Trong nghiên c u này, ng

i ta d a vào tiêu chu n ch n đốn RLLA

theo ICD-10, bao g m:
Ph i có m t kho ng th i gian kéo dài ít nh t 6 tháng v i s c ng th ng n i b t,
lo l ng và c m giác lo s v các s ki n, các r c r i hàng ngày.
ệt nh t 4 trong s các tri u ch ng đ

c li t kê d

i đây ph i có m t, ít nh t


8
m t trong s 4 tri u ch ng đó ph i n m trong m c (1) đ n (4):
Cácătri uăch ngăkíchăthíchăth năkinhăth căv t:
H i h p, tim đ p m nh, ho c nh p tim nhanh.
Vã m hôi.
Run.
Khô mi ng (không do s d ng thu c ho c m t n

c).

Cácătri uăch ngăliênăquanăđ năvùngăng căvƠăb ng:
Khó th .
C m giác ngh n.
au ho c khó ch u

ng c.

Bu n nơn ho c khó ch u

b ng (ví d : sơi b ng)

Cácătri uăch ngăliênăquanăđ nătr ngătháiătơmălý:
Chóng m t, ng t x u ho c chống váng.
C m giác m i đ v t không th t (tr giác sai th c t i),
S m t ki m ch .
S b ch t.

Cácătri uăch ngătoƠnăthơn:
Các c n đ m t ho c n l nh.
Tê cóng ho c c m giác kim châm.
Cácătri uăch ngăc ngăth ng:
C ng c ho c đau đ n.
B n ch n ho c không th th giãn.
Tâm lý c ng th ng.
Có c m giác có kh i trong h ng, ho c khó nu t.
Cácătri uăch ngăkhơngăđ căhi u khác:

Thang Long University Library


9
D b gi t mình.
Khó t p trung ho c đ u óc "tr nên tr ng r ng" vì lo âu.
D n i nóng, cáu g t vơ c .
Khó ng vì lo l ng. [6].
1.1.4. Gi i thi u v b côngă c đánhă giáă r i lo nă loă ơuă ZUNGă (ă Zungă SeflratedăAnxietyăScale)ăn m 1971
Các ph

ng pháp đo l

ng đ

c s d ng trong m i l nh v c khoa h c, k c

khoa h c xã h i và nhân v n. Trong m t qu n th , vi c đánh giá m c đ trí tu , các
n ng khi u, s thích, đ c đi m nhân cách c a t ng thành viên, giúp h l a ch n
ngh nghi p phù h p kh n ng và n ng l c. Trong y h c, khoa h c ch n đoán tâm

lý lâm sàng l y ph

ng pháp tr c nghi m tâm lý làm công c th c hành đ l

ng

hóa các tri u ch ng tâm th n, h tr ch n đoán lâm sàng, phát hi n nh ng l ch l c
v trí tu và nhân cách mang tính ch t tâm b nh h c, g i ra ph

ng h

ng đi u tr

và đánh giá k t qu đi u tr [2].
Trong l nh v c lâm sàng tâm th n h c trên th gi i, các tr c nghi m tâm lý
đ

c s d ng đ đánh giá nhóm các tri u ch ng v c m xúc nh thang đánh giá

tr m c m Beck (Beck Depression Inventory) n m 1961, thang đánh giá tr m c m
c a Hamilton (HDRS – Hamilton Depression Rating Scale), do M.Hamilton gi i
thi u 1960. Thang đánh giá lo âu Zung (Zung Self-rated Anxiety Scale) n m 1971,
Thang đánh giá lo âu – tr m c m – stress DASS (Depression-Anxiety-Stress Scale)
n m 1995; Thang GDS đ
b nh nhân là ng

c xây d ng đ nh n di n các tri u ch ng tr m c m

i già (Brink TL., 1982; Yesavage JA., 1983). Thang đánh giá

tr ng thái tâm th n MMSE (Mini – Mental State Examination) còn đ

c g i là

thang Folstein n m 1975; nhóm các tri u ch ng v trí nh , trí tu nh thang đo trí
tu Weschler dành cho ng

i l n (Weschler Adult Intelligence Scale – WAIS) n m

1955, tr c nghi m trí nh Weschler (Weschler Memory Scale) n m 1945, tr c


10
nghi m khn hình ti p di n Raven n m 1936; và đánh giá v nhân cách nh thang
đánh giá đa di n nhân cách Minnesota – MMPI (Minnesota Multiphasic Personality
Inventory) n m 1943, b ng nghi m kê nhân cách Eysenck (Eysenck Personality
Inventory – EPI) n m 1947 [2].
Vi t Nam, vi c s d ng các tr c nghi m tâm lý vào nh ng m c đích th c
ti n cịn khá m i m , nh ng b

c đ u c ng đã đ

c áp d ng trong ngành y t v i

m c đích h tr ch n đoán b nh đ c bi t trong chuyên khoa tâm th n.T i Vi n S c
kh e Tâm th n, B nh vi n B ch Mai Phòng Tr c nghi m tâm lý t nhi u n m nay
đã s d ng các thang đánh giá tr m c m đ l
thái tr m c m. Cơng vi c đó đ

ng hóa m c đ r i lo n các tr ng

c ti n hành m t cách th

ng xuyên trên c b nh

nhân tâm th n n i trú c ng nh ngo i trú, k c trên nh ng b nh nhân có m t s
bi u hi n r i lo n c m xúc c a các chuyên khoa khác nh tim m ch, tiêu hóa, c
x

ng kh p hay ph c h i ch c n ng, nh ng k t qu thu nh n đ

c đã góp ph n h

tr ch n đoán lâm sàng các r i lo n tr m c m và đánh giá ti n tri n trong đi u tr ,
giúp cho các th y thu c chun khoa có thêm thơng tin đ k t lu n b nh, tr ng thái
b nh và t đó ch n l a các gi i pháp đi u tr phù h p [2]. Nh v y tr c nghi m tâm
lý nói chung và các thang tr c nghi m đánh giá tr m c m nói riêng gi m t vai trị
và có giá tr nh t đ nh trong th c hành lâm sàng tâm th n h c.
Thang
m c, đ

ánh giá tr m c m Zung (SAS) là thang t đánh giá g m có 20 đ

c s d ng r ng rãi trong các nghiên c u d ch t h c (Zung WW., 1965).

M t h n ch c a SAS là cách tr l i tính đi m (không bao gi , đôi khi, ph n l n
th i gian, ln ln), đi u này có th làm b nh nhân ng

i già nh m l n; do đó, h

c n ph i có s tr giúp c a tr c nghi m vi ho c nh ng ng

i khác đ hoàn thành

tr c nghi m (Brink TL, Yesavage JA, Lum O & cs, 1982). M t v n đ khác n a
thang đo này là đi m trung bình đ i v i ng

i già cao h n đáng k so v i nh ng

ng

i già bình th

d

i tr h n, đi u này d n đ n nhi u ng

ng b đánh giá thành

ng tính gi (Zung WWK., 1975). Ch ng h n nh , Zung đ a ra ng

Thang Long University Library

ng đi m


11
phân lo i là 40 đ i v i tr m c m v i đ nh y là 88%, nh ng d
l 44% (Zung WW, Green RL., 1973). H n n a, SAS th
ng

ng tính gi l i có t

ng b sót tr m c m

i già n u tr m c m bi u hi n ch y u b ng các tri u ch ng v c th (Raft D,

Spencer RF, Toomey T & cs, 1977). Do nh ng h n ch nêu trên nên nhi u tác gi
cho r ng không nên s d ng SAS trong các nghiên c u hay đánh giá lâm sàng v
tr m c m ng

i già (Myers JK, Weissman MM., 1980; Carroll BJ, 1973).

và đ đ c hi u đ i v i SAS s d ng ng

nh y

ng đi m 60 cho th y đ nh y t 58% -

76%, còn đ đ c hi u t 82% - 86% (Kitchell MA, 1982; Okimoto JT, 1982). M c
dù có nhi u ý ki n khác nhau trong vi c s d ng SAS
nh ng nó v n ti p t c đ

nhóm qu n th ng

c dùng trong nghiên c u, đ c bi t là

(Schrijnemaekers VJJ & cs,1993), vì nó ghi nh n đ
và đ tu i trong c u trúc y u t c a thang

Thang l
đ

nhóm qu n th ng

i già (Kivela S &
ng nghi m

i già (Gosker CE & cs, 1994; Hulstijn EM & cs, 1992) [2].

ng giá lo âu c a Zung do William W.K Zung xây d ng (1971) còn

c g i t t là SAS (The Zung Self Rating Axiety Scale). SAS là thang đo l

giá v m c đ
đ

Châu Âu

c nh ng khác bi t v gi i tính

cs, 1986). SAS b n rút g n (12 đ m c), tuy nhiên b n này ít có đ
trong tr m c m ng

i già,

ng

i tr

ng thành, và đã đ

c ch nh lý trên ng

ng

i Vi t Nam

c s d ng khá ph bi n t i các B nh vi n tâm th n và trong nghiên c u khoa

h c.
Thang l
ng

ng giá SAS g m có 20 đ m c, trong đó có 5 đ m c tính đi m

c, m i đ m c có 4 l a ch n và ch đ

c ch n 1 giá tr t 1 – 4.

m c có giá tr t ng d n: 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 10, 11, 12, 14, 15, 16, 18, 20.

Cáchăđánhăgiáăchoăđi m:
Khơng có
ơi khi
Ph n l n th i gian


12
H u h t ho c t t c th i gian

Có 5 câu tính đi m ng

c l i (4-3-2-1) là câu 5, 9, 13, 17, 19.

Cáchătínhăđi măm căđ ăloăơu:
Lo âu nh : 40-44 đi m
Lo âu trung bình: 45-52 đi m
Lo âu trên trung bình: 53-56 đi m
Lo âu mang tính ch t b nh lý: >57 đi m
ătinăc yăvƠăh ăs ăt

ngăquanăc aăthangăđoăZung:ă

H s tin c y chung c a thang đo Zung là 0,83 và h s t

ng quan 0,69 [42].

Chúng tôi ti n hành đánh giá đ tin c y Cronbach’s Alpha c a thang đo Zung trên
m u n = 30 sinh viên t i tr

ng

i h c d b TP.HCM, k t qu Cronbach’s Alpha

chung c a Zung là 0,85. Nhìn chung k t qu cho th y thang đo Zung có th ch p
nh n đ

c v đ tin c y.

1.2.ăTìnhătr ng r i lo năloăơuă sinh viên quaăcácănghiênăc uătrênăth gi iăvƠă

t i Vi t Nam
1.2.1. Cácănghiênăc uătrênăth gi i
Hi n nay, t l g p ph i r i lo n tâm th n h c đ
v n đ ngày càng đ

c quan tâm. Các b nh lý v s c kh e tâm th n

sinh, sinh viên cao h n h n so v i t l ng
bi t

ng ngày càng cao và là m t

l a tu i này ít đ

i m c b nh

l a tu i h c

qu n th chung và đ c

c ti p xúc v i đi u tr do k th v m t tâm lý. M c dù r i

lo n tâm th n là y u t d báo báo đ ng đáng k liên quan đ n thành tích h c t p
trong su t quá trình h c t i tr

ng, nh ng h u h t các nghiên c u v r i lo n tâm

th n c a h c sinh đ u t p trung vào các tr

ng ti u h c và trung h c c s [21].

Theo cu c đi u tra d ch t h c, t l hi n m c

c tính c a r i lo n lo âu trong

dân s chung c a Hoa K là 3,1 % và t l b nh nhân m c su t đ i là 5,7% trong
đó gi i n có t l hi n m c g p hai l n nam gi i [40].

Thang Long University Library


13
S ph bi n và các y u t nguy c liên quan đ n lo l ng và tr m c m gi a
nh ng sinh viên đ i h c Trung Qu c. Lo l ng, tr m c m và th m chí ý t
đang tr thành các v n đ s c kh e tâm th n ph bi n nh t nh h

ng t t

ng đ n sinh

viên đ i h c Trung Qu c. Nghiên c u này đã đi u tra s ph bi n c a các v n đ
s c kh e tâm th n trên 1048 sinh viên đ i h c đ n t Th

ng H i b ng công c

sàng l c ng n đ kh o sát tri u ch ng lo âu và tr m c m, c ng nh ý t

ng t sát

câu h i v s c kh e b nh nhân (PHQ-9), thang đo v r i lo n t ng quát (GAD-7),

s c kh e tinh th n b ng b ng câu h i v ki n th c y t (MK), b ng câu h i v thái
đ liên quan đ n b nh tâm th n (MA), b ng câu h i v ki n th c tâm lý, bài ph ng
v n v th n kinh( MINI), thang đo s c kh e t đánh giá (SFHMS). Thang đo t tin
(SES), b ng câu h i v khi u ng

ng b (SCQ), và thang đánh giá nh n th c –

10 (PSS-10). H n m t n a sinh viên b ít nh t m t v n đ s c kh e tâm th n.
Kho ng 65,55% sinh viên n m nh t b tr m c m, và 46,85% lo âu. Tình tr ng s ng
vùng nơng thơn, thu nh p gia đình th p và ni m tin v tơn giáo có liên quan đáng
k đ n các v n đ s c kh e tâm th n [32].
S ph bi n và t

ng quan c a ch ng tr m c m, lo âu và t t gi a các sinh

viên đ i h c. S c kho tinh th n trong s sinh viên đ i h c đ i di n cho m t m i
quan tâm y t công c ng quan tr ng và ngày càng t ng mà d li u d ch t là c n
thi t. M t cu c kh o sát d a trên Web đ

c th c hi n cho m t m u ng u nhiên t i

m t đ i h c cơng l p l n có h s nhân kh u h c t
Các r i lo n tr m c m và lo âu đã đ

ng t nh sinh viên qu c gia.

c đánh giá b ng b ng câu h i v s c kho

b nh nhân (R. L. Spitzer, K. Kroenke, J. B. W. Williams, và Nhóm nghiên c u
ch m sóc s c kho ban đ u c a Nhóm đi u tra ch m sóc s c kho b nh nhân,

1999). T l tr l i là 56,6% (N= 2.843). T l hi n m c c a b t k r i lo n tr m
c m ho c lo âu là 15,6% đ i v i sinh viên đ i h c và 13,0% đ i v i sinh viên sau
đ i h c. ụ t

ng t sát trong 4 tu n v a qua đã đ

c báo cáo b i 2% h c sinh. H c

sinh báo cáo nh ng cu c đ u tranh v tài chánh có nguy c m c các v n đ v s c


14
kho tâm th n cao h n (odds ratio = 1,6-9,0). Nh ng phát hi n này làm n i b t nhu
c u gi i quy t v n đ s c kho tâm th n
ng

nh ng ng

i tr tu i, đ c bi t là nh ng

i có tình tr ng kinh t xã h i th p h n [25].
Nghiên c u c t ngang đ

24 tu i c a 4 tr

c th c hi n trên 506 sinh viên trong đ tu i t 18 -

ng đ i h c công l p

thung l ng Klang, Malaysia. Thông qua

m t b ng câu h i thang đo đánh giá tr m c m, lo âu -21 (DASS-21). D li u v đ c
đi m xã h i, b n thân, gia đình và l i s ng c ng đ

c thu th p. Qua phân tích k t

qu cho th y trong s t t c sinh viên, 27,5% có trình đ trung bình, và 9,7% b
tr m c m n ng; 34% có m c đ v a ph i, 29% lo âu n ng; và 18,6%

m cv a

ph i và 5,1% có c ng th ng nghiêm tr ng d a trên thang đo DASS -21. C hai m c
đ tr m c m và lo l ng đ u cao h n đáng k trong s các sinh viên đ tu i (20 tu i
tr lên), gi i n [38].
C ng theo T p chí tâm lý h c di truy n nghiên c u và phát tri n con ng

i có

nghiên c u c t ngang mô t v C ng th ng , Tr m c m, Lo âu và b nh t t

184

sinh viên đ i h c (145 ph n , 39 nam) n m 2010 cho th y có m i liên quan gi a
gi i tính, tu i trong đó c ng th ng chi m 9,5%; lo âu chi m 4,7%; tr m c m chi m
7,6% [36].
Theo m t nghiên c u c t ngang mô t đ

c ti n hành t i

i h c Istanbul,

Th Nh K v i c m u 376 sinh viên chu n b cho các k thi trong hai khóa n m
h c 2010-2011 trong đó 210 là sinh viên n chi m (55,9%) v vi c ki m tra m c
đ lo l ng th nghi m và các y u t liên quan trong sinh viên chu n b k thi đ i
h c. D li u đ

c thu th p thông qua b ng câu h i (SPSS 20). M c đ lo l ng th

nghi m c a t ng th sinh viên n cao h n đáng k so v i sinh viên nam [31].
S c ng th ng tâm lý c a sinh viên nói chung và sinh viên y nói riêng là m i
quan tâm l n c a y t công c ng trên toàn th gi i. Tuy nhiên, m t vài nghiên c u
đ

c ti n hành đ đánh giá các tri u ch ng lo âu c a sinh viên y khoa Trung Qu c.

Thang Long University Library


15
Nghiên c u c t ngang mô t đa trung tâm đ

c ti n hành vào tháng 6 n m 2014.

Các b ng câu h i t báo cáo bao g m thang đo m c đ lo âu c a Zung (SAS), Big
Five Inventory(BFI), Wagnlid và Young Resilience Scale (RS-14) và nhân kh u
h c phân ph i cho các đ i t
đã đ
tr

ng. M t ph

ng pháp l y m u ng u nhiên phân t ng

c s d ng đ ch n 2955 sinh viên y khoa (t l đáp ng : 83,57%) t i 4

ng cao đ ng y t

Liêu Ninh, Trung Qu c, cho th y t l r i lo n lo âu chi m

47,3% [39]. C ng theo nghiên c u c t ngang mô t v lo l ng k thi c a sinh viên y
khoa đ

c th c hi n trong 4 tu n tháng 5 n m 2006 t i Dow Medical College g m

120 sinh viên có 25,8% là nam và 74,2% là n . B ng câu h i kh o sát g m VAS
đ đo l

ng s lo l ng (m c đ lo l ng đ

c đánh d u là 64+/-28) c a k thi và 17

câu h i liên quan đ n l i s ng, v n đ tâm lý. Trong s các y u t khác nhau góp
ph n gây lo l ng cho k thi, kh i l

ng h c nhi u (90,8%), thi u luy n t p th d c

(90%) và th i gian thi dài (77,5%) [29]. Theo m t tr

ng Cao đ ng Y khoa

Nishtar, Multan th c hi n m t nghiên c u c t ngang mô t b ng b ng câu h i cho
815 sinh viên th i gian 6 tháng su t quá trình nghiên c u và khơng có b nh t phát.
Trong s 815 sinh viên, 482 sinh viên hoàn thành b câu h i. T l lo âu và tr m
c m cao đ

c tìm th y gi a các sinh viên (43,89%). T l lo âu và tr m c m trong

s nh ng sinh viên n m nh t, th hai, ba, b n, n m n m và n m cu i l n l

t là

45,86%, 52,58%, 47,14%, 28,75%, và 45,10%. Sinh viên n b tr m c m nhi u h n
sinh viên nam (OR= 2,05, KTC 95% = 1,42-2,95, p = 0,0001). Có s liên quan
đáng k gi a t l lo l ng và tr m c và n m h c c a tr

ng y khoa (p = 0,0276)

[30]. C ng theo cu c kh o sát c t ngang mô t gi a sinh viên n m th nh t 110
sinh viên và sinh viên n m cu i 122 sinh viên c a m t tr

ng y khoa, k t qu đ

c

báo cáo 30,8% sinh viên n m nh t có tri u ch ng v lo âu, 9,4% sinh viên n m
cu i (p<0,001) có lo âu trong đó sinh viên n chi m đa s [22].
Nghiên c u c t ngang mô t xác đ nh t l tr m c m và lo âu trong 358 sinh
viên y khoa đang theo h c t i m t tr

ng đ i h c t

Mã Lai và ki m tra s khác


16
bi t theo gi i tính, n m h c và giai đo n t p hu n c a ng

i tham gia (ti n lâm

sàng và lâm sàng). Ngoài ra, nghiên c u này đã ki m tra m c đ c ng th ng mà d
đoán tr m c m và lo l ng, s khác bi t gi a tr i nghi m và ph n ng c a ng

ih c

chán n n v i nh ng c ng th ng, và s khác bi t gi a tr i nghi m và ph n ng c a
các sinh viên y khoa lo l ng. T m quan tr ng c a stress sinh viên s d ng thang đo
đ đo stress và ph n ng v i Depression, Anxiety và Stress Scale đ

c s d ng đ

đo tr m c m và lo l ng. K t qu cho th y 44% sinh viên lo l ng và 34,9% b tr m
c m. Nhi u sinh viên n lo l ng h n nam sinh viên. Stress là m t y u t tiên đoán
cho ch ng tr m c m và lo l ng. M t s khác bi t đáng k đã đ

c tìm th y gi a

tr m c m, lo l ng và không lo l ng c a sinh viên v nh ng c ng th ng do s th t
v ng, thay đ i và ph n ng c m xúc c a h đ i v i nh ng ng

i c ng th ng. Nhìn

chung, các h c sinh chán n n và lo l ng b c ng th ng và ph n ng khác bi t cao
h n v i nh ng sinh viên không c ng th ng và nhóm sinh viên khơng lo âu [37].
M t nghiên c u c t ngang quan sát đ

c ti n hành t i

i h c Saint Joseph,

Lebanon, trong n m h c 2013-2014. Ch s Insomnia Severity Index (ISI), ch s
ch t l

ng gi c ng c a Pittsburgh (PSQI), thang đo đ tr Sleeping Epworth

(ESS), và m c đ r i lo n lo âu t ng quát (7) (GAD) đã đ

c g i t i 462 sinh viên

sau khi có s đ ng ý b ng v n b n -7).T l m t ng đáng k v m t lâm sàng là
10,6% (95% CI: 7,8-13,4%), th

ng g p h n

sinh viên n m th

trung bình c a ISI là 10.06 (SD = 3.76). 37,1% s ng

i tham gia là ng

kém. S bu n ng ban ngày quá m c (EDS) và gi c ng kém th

ng

nh t.

ng g p

i m
i ng
nh ng

i tham gia m t ng lâm sàng nhi u h n đáng k (p = 0,031 và 0,001). S lo

l ng quan tr ng v lâm sàng x y ra th
ng lâm sàng (p = 0.006) và

ng

ng xuyên h n

các h c sinh b ch ng m t

i ng kém (p = 0.003). 50,8% nh ng ng

i

tham gia có lo l ng đáng k v lâm sàng cho th y EDS so v i 30,9% nh ng
ng

i khơng có lo l ng đáng k

v

lâm sàng (p<0.0001). M c đ SD trong

m u nghiên c u c a sinh viên đ i h c Lebanon này cho th y t m quan tr ng c a

Thang Long University Library


17
vi c ki m tra s c kho gi c ng trong qu n th này. H n n a, m i liên h gi a
ch ng lo âu và gi c ng nh c nh chúng ta v t m quan tr ng c a vi c đi u tr lo âu
ngay khi phát hi n và không ch đ n gi n nh m vào vi c gi m các v n đ v gi c
ng [24].
M t cu c kh o sát d a trên Web n danh đã đ
h c và sau đ i h c t i m t tr

c phân phát cho sinh viên đ i

ng đ i h c có quy mơ v a ph i

y u t nguy c tâm lý xã h i và nhân kh u h c đã đ
đ

Ỏc. M t lo t các

c đo và mơ hình h i quy

c s d ng đ ki m tra các y u t d báo đáng k v tr m c m ch y u và GAD.

T ng c ng có 611 sinh viên hồn thành kh o sát. T l tr m c m ch y u và GAD
trong m u là t

ng ng là 7,9 và 17,5%. V nhân t nhân kh u h c, nguy c tr m

c m cao h n đ i v i sinh viên trong n m h c đ u tiên c a mình, và nguy c GAD
cao h n đ i v i sinh viên n , nh ng ng

i chuy n đ n h c đ i h c t nông thôn và

sinh viên g p ph i c ng th ng v tài chính. V các y u t tâm lý xã h i, h c sinh
thi u t tin v b ngồi có nguy c tr m c m l n h n đáng k và c m th y áp l c
quá l n đ thành công, thi u t tin và khó kh n trong vi c nghiên c u có liên quan
đáng k đ n nguy c GAD [26] .
Theo m t nghiên c u v R i lo n lo âu xã h i

tr v thành niên

út và các y u t liên quan b o l c gia đình. Nghiên c u này đã đ
hai tr

ng trung h c dành cho nam sinh

Abha,

-r p Xê-

c ti n hành t i

-r p Xê-út trong n m h c 2013.

thu th p d li u, m t b ng câu h i g i lên thông tin v đ c đi m n n và tình
tr ng cu c s ng hơn nhân c a cha m c ng nh bài ki m tra m c đ lo âu xã h i
Liebowitz (LSAS ),

đánh giá SAD, đã đ

viên tham gia nghiên c u. Tu i c a ng

c s d ng. T ng c ng có 454 sinh

i tham gia dao đ ng t 15 đ n 20 n m v i

trung bình 17,4 n m. T l SAD là 11,7%. Kho ng 36% và 11,4% h c sinh t
ng có d ng nghiêm tr ng và n ng h n c a SAD. B o l c gia đình đ

ng

c xem nh

là m t y u t nguy c đáng k cho SAD. Các y u t tiên đoán đ c l p c a SAD là
s b o l c gia đình (t s chênh [OR] = 3,97, kho ng tin c y 95% [31]: 1,90-8,31