Tài liệu Tuần 22 -tiết 42-VL9

Giáo án : V ật lí 9 GV: Lương Văn Cẩn
Tuần: 22 NS: 10/1/2011
Tiết : 42 ND: 14/1/2011
B ÀI 38 .
THỰC HÀNH: VẬN HÀNH MÁY PHÁT ĐIỆN VÀ MÁY BIẾN THẾ
I.Mục tiêu :
1.Kiến thức :
Luyện tập vận hành máy phát điện xoay chiều ; Nhận biết loại máy ( nam châm quay hay cuộn dây
quay ) các bộ phận chính của máy ; Cho máy hoạt động nhận biết hiệu quả tác dụng của ddòng điện
do máy phát ra không phụ thuộc vào chiều quay ( Đèn sáng , chiều quay của kim vôn kế xoay
chiều ) ; Càng quay nhanh thì hiệu điện thế giữa giữa hai đầu cuộn dây càng cao .
2.Kó năng : Luyện tập vận hành máy biến thế ; Nghiệm lại công thức
1 1
2 2
U n
U n
=
; Tìm hiểu hiệu điện
thế ở hai đầu cuộn thứ cấp khi mạch hở ;
3.Thái độ : Cẩn thận, trung thực khi làm thí nghiệm
II.Chuẩn bò :
1.Giáo viên : cho mỗi nhóm :
1máy phát điện xoay chiều nhỏ ;1bóng đèn 3V có đế ; 1máy biến thế nhỏ các cuộn có ghi số vòng lõi
sắt có thể tháo được ;1nguồn điện xoay chiều 3vôn , một vôn kế xoay chiều 0-15V ,6 sợi dây dẫn 30
cm
2.Học sinh : Xem trước bài và lập bảng báo cáo TN
III. Hoạt động dạy học :
1.Ki ểm tra sĩ số
2.Kiểm tra bài cũ
Nêu cấu tạo và hoạt động của máy biến thế?
Ta có được máy hạ thế và máy tăng thế trong điều kiện nào?

HOẠT ĐỘNG CỦA HS TRỢ GIÚP CỦA GV
Hoạt động 1 Ơn lại cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều và máy biến thế
Trả lời câu hỏi của GV *Nêu câu hỏi kiểm tra nhanh
-Nêu cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều
?
-Nêu cấu tạo và hoạt động của biến thế ?
*Nêu mục đích bài thực hành , lưu ý hs tìm hiểu thêm
một số tính chất của hai loại máy này chưa học trong bài
lí thuyết .
Hoạt động 2 Vận hành máy phát điện xoay chiều . Tìm hiểu thêm một số tính chất của máy phát
điện xoay chiều . nh hưởng của chiều quay của máy , tốc độ quay của máy đến hiệu điện thế ở đầu ra
của máy .
Mỗi cá nhân tự tay vận hành máy , thu thập
thông tin để trả lời C1 , C2
C1: Khi cuộn dây của máy phát điện quay
* Phân phối máy phát điện và các phụ kiện cho các
nhóm (bóng đèn , dây dẫn , vôn kế ) .
* Theo dõi giúp đỡ các nhóm gặp khó khăn .Hướng dẫn
càng nhanh thì hiệu điện thế càng lớn . Hiệu
điện thế lớn nhất là ………. Vôn.
.C2:Đổi chiều quay của cuộn dây đèn vẫn
sáng , vôn kế hoạt động bình thường .
Yêu cầu hs ghi kết quả vào bảng báo cáo
như sau :
- yêu cầu hs quan sát hình 38.1
- căn cứ vào hình vẽ yêu cầu hs mắc mạch điện như
hình vẽ .
- Dùng tay quay đều đặn đồng thời quan sát mức độ
sáng của bóng đèn kết hợp với đọc số chỉ của Ampekế
- Căn cứ vào thí nghiệm yêu cầu hs trả lời lệnh C1

- yêu cầu hs đổi chiều quay quan sát xem đèn có sáng
không ? và tiến hành trả lời C2
Hoạt động 3 Vận hành máy biến thế
a) Tiến hành TN lần 1 : cuộn sơ cấp
500vòng , cuộn thứ cấp 1000 vòng và mắc
mạch điện như hình 38.2 SGK ghi kết quả
đo vào bảng 1
b) Tiến hành TN lần 2 : cuộn sơ cấp 1000
vòng , cuộn thứ cấp 500 vòng ghi kết quả
đo vào bảng 1 ,tiến hành TN như lần 1
c) Tiến hành TN lần 3 : cuộn sơ cấp 1500
vòng , cuộn thứ cấp 500 vòng ghi kết quả
đo vào bảng 1 ,tiến hành TN như các lần
trước .
Thiết lập mối liên hệ số đo các hiệu điện
thế và số vòng của các cuộn dây ( Trả lời
C3 )
àSố đo của các hiệu điện thế tỉ lệ với số
vòng của các cuộn dây ( với một sai số nhỏ )
* phân phối máy phát điện và các phụ kiện (nguồn điện
xoay chiều , vôn kế xoay chiều , dây nối ) cho các nhóm
.
*Hướng dẫn và kiểm tra hs việc lấy điện vào nguồn
điện xoay chiều của từng nhóm trước khi hs sử dụng
( vào máy biến thế )
* Nhắc nhở hs chỉ lấy được dòng điện xoay chiều từ máy
biến thế ra , với hiệu điện thế 3V-6V . Dặn dò hs tuyệt
đối không lấy hiệu điện thế 220V ở phòng học .
* Hướng dẫn làm TN cụ thể :
Yêu cầu hs quan sát hình 38.2 và tiến hành lắp mạch

điện như hình vẽ
-Dùng cuộn dây 500 vòng làm cuộn sơ cấp và cuộn
1000 vòng làm cuộn thứ cấp của máy biến thế
+ Mắc vào hiệu điện thế xoay chiều 6V dùng vôn kế
xoay chiều để đo hiệu điện thế U
1
ở cuộn sơ cấp và U
2
ở
cuộn thứ cấp
- Dùng cuộn dây 1000 rồi 1500 vòng làm cuộn sơ cấp
và cuộn 500 vòng làm cuộn thứ cấp của máy biến thế
+ Mắc vào hiệu điện thế xoay chiều 6V dùng vôn kế
xoay chiều để đo hiệu điện thế U
1
ở cuộn sơ cấp và U
2
ở
cuộn thứ cấp
- Căn cứ vào kết quả đo ở trên yêu cầu hs thiết lập mối
liên hệ số đo các hiệu điện thế và số vòng của các
cuộn dây ( Trả lời C3 )
Hoạt động 4 Cá nhân hoàn thành báo cáo và nộp
-Hoàn thành báo cáo và nộp Yêu cầu cá nhân hoàn thành báo cáo và nộp
Hoạt động 5 Tổng kết buổi thực hành
Thực hiện theo các yêu cầu của GV - Thu báo cáo thực hành của hs ;- Đánh giá tiết thực
hành
- Kiểm tra, thu gom dụng cụ TN
N ỘI DUNG GHI BẢNG
I.Chu ẩn bị: ( SGK)/103

II.Nội dung thực hành
1.V ận hành máy phát điện xoay chiều đơn giản
C1,C2
2.Vận hành máy biến thế
C3
III.Mẫu báo cáo thực hành
1.V ận hành máy phát điện xoay chiều đơn giản
C1,C2
2.Vận hành máy biến thế
Bảng 1 ( SGK)/104
C3
IV.Nh ận xét- rút kinh nghiệm giờ thực hành
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………..