Sang kien kinh nghiem lop 5

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (88.04 KB, 8 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

SKKN: Kh¸c phơc tình trạng nhầm lÉn gi÷a phơ ©m S/x
cho HS líp 5

A. Đặt vấn đề
I/ Cở sở lý luận

Ngôn ngữ là công cụ thông báo quan trọng nhất của lồi ngời và cũng là
cơng cụ bặt biệt mà chỉ lồi ngời mới có. Nhờ ngơn ngữ mà lồi ngời có thể trao
đổi t tởng để đạt tới chỗ hiểu nhau. Ngơn ngữ cịn là một công cụ mà con ngời
dùng để suy nghĩ, nhận thức, nó ghi lại kết quả của t duy. Do đó mục tiêu của mơn
Tiếng Việt ở trờng tiểu học là cung cấp cho học sinh những tri thức cơ bản về ngôn
ngữ Tiếng Việt, giúp học sinh thực hiện những năng lực và thói quen viết – nói
đúng tiếng Việt văn hoá và tiếng Việt chuẩn mực. Nghĩa là học sinh biết dùng chữ,
ghi lời nói, biết đọc hiểu chữ viết hay nói khác đi là biết đọc thơng viết thạo tiếng
mẹ đẻ hoặc đọc thông viết thạo tiếng ngơn ngữ. Do đó việc dạy cho học sinh tiểu
học đọc đúng, viết đúng là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, tạo nền móng cho sự
phát triển ngơn ngữ của học sinh.

II/ C¬ së thùc tiƠn.

Trong thực tiễn giảng dạy, tơi nhận thấy khi viết có một số học sinh hay
nhầm lẫn giữa các phụ âm: l/n, ch/tr, s/x…dẫn đến việc các em hiểu sai nghĩa của
từ và sử dụng từ sai. Những nguyên nhân cơ bản đa đến thực trạng này là:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

- Về phía học sinh: Do một số nơi ở Thái Bình trong khi nói hoặc viết thờng
có thói quen sử dụng lẫn lộn các phụ âm nh: ch/tr, l/n, r/d/gi, s/x dẫn đến việc học
sinh bị nhầm lẫn giữa các phụ âm. Ngồi ra, cịn có những em phát âm ngọng và
viết cũng ngọng theo. Một trong những nguyên nhân cơ bản nữa là nhiều học sinh
cha nắm vững nguyên tắc ghi âm, ghi thanh, cha chú trọng đến nét nghĩa trong từng
văn cảnh thờng chỉ viết theo cảm tính, khi viết lại không tập trung chú ý…

III/ Phạm vi và giới hạn đề tài.

Qua cơ sở lí luận và cơ sở thực tiễn trên tơi đã có một sáng kiến về việc “
Khắc phục tình trạng nhầm lẫn giữa hai phụ âm đầu s/x khi nói và viết ở học sinh
lớp 5”

B. Giải quyết vấn đề.
I. Những phát hiện:

Qua thèng kª bài thi chất lợng đầu năm môn Tiếng Việt lớp 5 Trờng tiểu học
Tân Bình về âm tiết và mặt cấu trúc các em mắc những lỗi sau:

- Lỗi về phụ âm đầu: 17/33

- Lỗi về vần: 9/33

- Lỗi vỊ thanh: 5/33

Trong đó lỗi về phụ âm đầu s/x là 11 bài

Qua tìm hiểu tơi thấy lỗi về phụ âm đầu s/x tập trung chủ yếu ở 9 em thuộc
xóm Trờng Mại. Điều đó chứng tỏ các em nhầm lẫn hai phụ âm s/x là do các em có
thói quen sử dụng lẫn lộn hai phụ âm này theo địa phơng nơi các em ở. Những em
này không những nhầm lẫn khi viết mà khi phát âm, các em cũng phát âm lẫn lộn.
Còn 2 em khác là do tính cẩu thả, khơng tập trung chú ý khi viết. Hầu nh các em
này đều cha nắm vững nguyên tắc ghi âm, cha chú trọng đến nét nghĩa trong từng
văn cảnh thờng chỉ viết theo cảm tính.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

II. Biện pháp.

1) Phân loại học sinh.

Ngay t u nm, khi nhận lớp, tơi đã khảo sát xem có bao nhiêu em
nhầm lẫn giữa hai phụ âm đầu s/x rồi tìm hiểu nguyên nhân (do phát âm ở địa
ph-ơng, do ngọng hay do cha nắm đợc các nguyên tắc chính tả…) dẫn đến sự nhầm
lẫn đó để có kế hoạch giỳp tng em.

2) Luyện phát âm hai phụ âm s/x cho thËt chuÈn.

- Trớc hết, tôi luôn cố gắng phát âm chuẩn ở mọi lúc, phân biệt rõ cách phát
âm s/x đồng thời chú trọng luyện cho học sinh (đặc biệt là những em phát âm sai
do tiếng địa phơng và do ngọng) thông qua tiết Tập đọc (gắn với nghĩa và phân
biệt nghĩa của từ)

Ví dụ: Trong bài tập đọc: “ Nghĩa thầy trò” – Tiếng Việt 5 tập 2 “ Cuốn
sách”, trớc hết tôi cho học sinh nêu cách phát âm tiếng “sách” rồi gợi mở cho học
sinh giải nghĩa từ và phân biệt với tiếng “xách” trong từ “xách nớc”

- Ngồi tiết Tập đọc, tơi luyện phát âm cho các em ở tất cả các môn học, khi
các em phát biểu ý kiến hoặc thông qua giao tiếp với các em.

- Ngôn ngữ Tiếng Việt thờng đọc sao viết vậy nên khi các em đã phát âm
chuẩn thì khi viết cũng đỡ sai lỗi chính tả.

- Công việc này tôi làm thờng xuyên liên tục trong suốt năm học.
3) Chú trọng các tiết chính tả.

Trong tit học này, tôi lu ý hơn trong việc rèn chữ viết bằng cách đi từ
nghĩa đến chữ hoặc ngợc lại đi từ chữ đến nghĩa, nhấn mạnh vào biện pháp so
sánh đối chiếu, gợi mở để học sinh thấy đợc sự khác nhau về nghĩa của những

cặp từ dễ lẫn. Bởi vì để viết đúng chính tả ngồi việc phát âm chuẩn cần hiểu rõ
nghĩa của từ và nắm vững quy tắc viết chính tả.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Trong chơng trình lớp 5, một tuần chỉ có một tiết chính tả nên có rất ít thời
gian cho học sinh thực hành vì vậy tôi thờng xuyên cho học sinh thực hành trong
các tiết luyện Tiếng Việt qua một số hình thức sau:

a) Các dạng bài tập:

Bài 1: Điền vào chỗ trống s hay x:

- Chut a chnh go. - Nớc ……ôi lửa bỏng.
- Cao chạy ……a bay. - ……ôi hỏng bỏng không.
Bài 2: Chọn chữ trong ngoặc đơn điền vào chỗ trống cho thích hợp:
- Tơi ……lấy ca v ..g (x, s)

- Nó cố gắng vẫn không lµm …..bµi (xong, song)
- Con chim ……..xuèng …….nhµ (xµ, sµ)

- Cô bé …….ra ……..đẹp khác thờng (sinh, xinh)
Bài 3: Từ no vit sai, sa li cho ỳng:

- Ông x bà sÃi ở trong chùa.
- Anh tôi xắp vào hải quân.
- Tính soi mói là không tốt.

Bi 4: Tỡm t ng để phân biệt: xấu/sấu; sung/xung…
b) Tổ chức các trị chơi

Thơng qua các trò chơi rèn luyện cho học sinh kĩ năng nói-viết đúng phụ

âm s/x đồng thời giúp các em tiếp thu bài nhanh và nhớ lâu hơn.

VD: Trò chơi: “ Ai nhanh, ai đúng”

- Mục đích: Giúp các em học sinh phân biệt nghĩa các từ, từ đó nhận biết
cách viết.

- Nội dung: Giáo viên đa ra một cặp chữ có phụ âm đầu s/x (VD: Sơi/xơi),
u cầu học sinh trong 15 giây viết nhanh ra bảng 2 từ (một từ có tiếng “sơi”, một
từ có tiếng “xơi”) em nào tìm đợc nhanh, đúng thì sẽ thắng cuộc.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Trong giảng dạy, tôi luôn chú ý chấm chữa chính tả ở tất cả các mơn học đặc
biệt là trong tiết trả văn. Tôi hớng dẫn học sinh tự nhận ra lỗi và tự sửa lỗi ở bài
văn của mình.

6) Động viên khích lệ học sinh: Mỗi khi học sinh phát âm khơng đúng hoặc
nói sai, tơi nhẹ nhàng chỉ bảo để các em tự nhận ra lỗi của mình đồng thời tơi
ln động viên khích lệ các em thông qua việc chấm chữa bài, trong các tit hc
v cỏc trũ chi.

7) Hình thành mẹo luật chính tả cho học sinh.

Trong quá trình giảng dạy, tôi dần hình thành cho học sinh một số mẹo
luật chính tả phân biệt phụ âm đầu s/x. Chẳng hạn:

-V mt kt hp: trong õm tit, “s” không đi với các vần bắt đầu bằng
oa, oă, oe, . Do đó ta lại có: Xuề xồ, xoay xở, xoen xoét, xun xoe…Ngoại lệ nh:
soát lại, suýt soát, sột soạt, sờ soạng…

- Về mặt láy âm: s và x đều láy điệp âm đầu, nhng “s” lại khơng láy với “x”.

Do đó cả hai chữ đều phải là điệp “s” hoặc điệp “x”.

+ §iƯp “s” : së soạng, sồ sề, sục sạo, sung sớng, sỗ sàng
+ Điệp x: xao xuyến, xôn xao, xanh xao, xào xạc
- Đặc ®iĨm vỊ ng÷ nghÜa:

+ Từ hay âm tiết viết với “s” có từ hay yếu tố Hán Việt đồng nghĩa viết
với phụ âm khác (khơng viết với x) Ví dụ: (gà) sống – (gà) trống, se sẽ – khe
khẽ, sát – giết, s – thầy, …

+ Từ hay âm tiết với (x) có từ hay yếu tố Hán Việt đồng nghĩa với phụ âm
khác (khơng viết với s) Ví dụ: (Tinh) xảo – khéo; xốy (tóc) – khốy; xen –
chen; xóm – thơn…

- VỊ tõ vùng:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

+ Ngồi tên thức ăn và đồ dùng vào việc ăn uống hầu hết các danh từ đều
viết với “s” chứ không viết với “x”

Danh tõ chØ ngời : Ông s, bà sÃi, ông nguyên soái, sứ thần
Tên cây: Cây sen, cây sim, cây sung, cây sắn, cây si
Hiện tợng tự nhiên: Sao, sấm, suối, sơng, sông
Đồ vật: Hòn sỏi, song cửa, cái sọt, sợi dây

Động vật: Cá sấu, con sóc, con sò, con sên, con sếu

Ngoài lệ có: Xơng, cái xe, cái xuồng, cây xoan, cây xoài, bọ xít, xén tóc
- Những từ chỉ hơi đi ra viết với x: xì, xỉu, xọp, xẹp

- Những từ cã nghÜa sơp xng ®i víi “s”: Sơp, sơt, sÈy ch©n…

- Những từ cơng cụ ngữ pháp: nhiều chữ đi với “s”: sự, sẽ, sắp, sao, sẵn…
III. Kết quả đạt đợc:

Vận dụng những kinh nghiệm trên vào giảng dạy tôi thấy hầu hết học sinh
nắm đợc cách phát âm phụ âm s-x, phân biệt đợc phụ âm s/x đa vào cấu tạo và
nghĩa của từ. Những em: Nguyễn Thị Hồng Loan, Chu Văn Lăng, Nguyễn Hồng
Quân…đã có tiến bộ rất nhiều so với đầu năm học, điểm chính tả của các em từ
điểm 2, 3, 4 đến nay đều đã đạt điểm 9, 10. Các bài Tập Làm Văn không còn hiện
tợng viết nhầm lẫn giữa 2 phụ âm x-s.

Qua bài khảo sát chất lợng, lớp tôi đạt đợc kết qu nh sau:

Thời gian Lỗi về phụ âm s-x

Giữa học kỳ I 8/33 bài

Cuối học kỳ I 4/33 bài

Giữa học kú II 0/33 bµi

Nhờ các em viết đúng chính tả mà bài thi khảo sát môn Tiếng Việt cuối học
kỳ I và giữa học kỳ II đạt kết quả 100%.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

Để nâng cao chất lợng môn Tiếng Việt, tránh đợc sự nhầm lẫn giữa 2 phụ âm
s-x, giáo viên cần:

- Thờng xuyên phát âm chuẩn bằng cách tự rèn luyện mình, thầy cơ phải ý
thức đợc rằng giọng đọc của mình là giọng đọc mẫu, chuẩn làm chỗ dựa cho các
em bắt chớc và viết đúng chính tả.

- Phân loại học sinh để rèn đúng đối tợng.

- Thờng xuyên rèn luyện cách phát âm phụ âm s-x cho học sinh thông qua
tiết Tập đọc, lời phát biểu và sự giao tiếp của học sinh.

- Trong giờ học chính tả giáo viên tạo ra tình huống để các em phát huy tính
tích cực chủ động của mình bằng cỏch.

+ Cung cấp cho học sinh các ngữ cảnh cụ thể.
+ Tạo điều kiện trở đi trở lại các từ cần ghi nhớ.
+ Tăng cờng thao tác phân tích ngôn ngữ.

+ Tăng cờng yêu cầu học sinh tự sửa lỗi chính tả.

- Thờng xuyên cho học sinh thực hành thông qua nhiều hình thức khác nhau,
tạo nhiều hứng thú cho häc sinh häc tËp.

- Chú ý hình thành một số: “ mẹo luật” chính tả về phân biệt phụ âm đầu s-x
thơng qua các tiết dạy nh Chính tả, Tập đọc, Từ ngữ và trong những tiết thực hành.

- Rèn cho học sinh thói quen cẩn thận, chú ý khi viết để luôn viết đúng, viết
nhanh, viết đẹp, sạch sẽ và giữ gìn sạch vở.

- Chấm bài đầy , chi tit, chớnh xỏc.

- Kết hợp với Giám hiệu có kế hoạch kiểm tra chấm chữ, chấm vở của học
sinh theo tháng.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

yêu nghề, yêu trẻ, cần cù nhẫn nại.

D. phần Kết luận:

Trờn õy l nhng kinh nghiệm của tơi trong việc “ Khắc phục tình trạng nhầm lẫn
giữa 2 phụ âm s-x khi nói và viết ở học sinh lớp 5”. Kinh nghiệm này chắc rằng
còn nhiều hạn chế. Rất mong đợc sự góp ý chân thành của Quý ban lãnh đạo các
cấp, các thầy giáo, cô giáo của PGD Thành phố, các thầy giáo, cô giáo trong Ban
giám hiệu Nhà trờng cùng bạn bè đồng nghiệp góp ý xây dựng giúp tơi để trong 
t-ơng lai, những năm tới tôi giảng dạy cũng nh giỏo dc cỏc em ngy mt tt hn./.

Tôi xin chân thành cảm ơn!

Tân Bình, ngày 5 tháng 5 năm 2008