Quản lý nhà nước về đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…..……/………..

……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

VĂN ĐỨC DIỆP

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤU THẦU
TRONG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG BẰNG NGUỒN VỐN
NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Đắk Lắk - Năm 2020


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO

BỘ NỘI VỤ

…..……/………..

……/……

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

VĂN ĐỨC DIỆP

QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẤU THẦU TRONG ĐẦU
TƯ XÂY DỰNG BẰNG NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH
TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK LẮK

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Mã số: 8340403

Người hướng dẫn khoa học: TS. Đỗ Thị Kim Tiên

Đắk Lắk - Năm 2020


i

LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai
công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả luận văn

Văn Đức Diệp


ii

LỜI CẢM ƠN
Lời đầu tiên, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Học viện Hành chính
Quốc gia, Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Tây ngun, q

thầy, cơ giáo đã tận tình truyền đạt kiến thức và giúp đỡ tơi trong suốt q trình
học tập, nghiên cứu tại Học viện Hành chính Quốc gia khu vực Tây nguyên.
Tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến TS. Đỗ Thị Kim Tiên đã trực tiếp
hướng dẫn, dành nhiều thời gian và tận tình giúp đỡ tơi trong q trình nghiên
cứu và giúp tơi hồn thành Luận văn này.
Tôi xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng
cơng trình giao thông và nông nghiệp phát triển nông thôn tỉnh Đắk Lắk đã
quan tâm, tạo điều kiện cho tôi tham gia và hồn thành khóa học. Cảm ơn các
đồng nghiệp tại UBND tỉnh Đắk Lắk, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đắk Lắk đã
cung cấp thông tin, số liệu phục vụ cho việc nghiên cứu và đóng góp ý kiến
trong quá trình nghiên cứu Luận văn.
Bản thân đã nổ lực và cố gắng hết sức nhưng do năng lực và thời gian
nghiên cứu có hạn nên Luận văn khơng sao tránh khỏi những thiếu sót. Kính
mong nhận được sự chỉ dẫn và ý kiến đóng góp của q thầy, cơ giáo để Luận
văn hoàn thiện hơn.
Đắk Lắk, ngày

tháng

năm 2021

TÁC GIẢ LUẬN VĂN

Văn Đức Diệp


iii

MỤC LỤC
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................... ii

MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ........................................................................................... 1
2. Tình hình nghiên cứu .................................................................................... 3
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu ................................................................ 7
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ................................................................. 8
5. Phương pháp nghiên cứu............................................................................... 8
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn ................................................... 11
7. Kết cấu của luận văn ................................................................................... 12
Chương 1 ......................................................................................................... 13
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM ........................................................ 13
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU THẦU TRONG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
BẰNG NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH............................. 13
1.1. Khái niệm, đặc điểm đấu thầu xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách cấp
tỉnh ................................................................................................................... 13
1.2. Quản lý nhà nước về đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân
sách tại cấp tỉnh ............................................................................................... 19
1.2.1. Khái niệm quản lý nhà nước về đấu thầu xây dựng bằng nguồn vốn ngân
sách trên địa bàn tỉnh ...................................................................................... 19
1.2.2. Nội dung quản lý ................................................................................... 20
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến công tác quản lý nhà nước về đấu thầu trong đầu
tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách tại cấp tỉnh ....................................... 26
1.4. Kinh nghiệm quản lý nhà nước về đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng
nguồn vốn ngân sách tại một số địa phương trong nước và của một số tổ chức,
quốc gia trên thế giới ....................................................................................... 32


iv

Tiểu kết chương 1............................................................................................ 38
Chương 2 ......................................................................................................... 40

THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU THẦU TRONG ĐẦU TƯ
XÂY DỰNG BẰNG NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
ĐẮK LẮK ....................................................................................................... 40
2.1. Đặc điểm điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội tỉnh Đắk Lắk .................... 40
2.2. Thực trạng đầu tư xây dựng bằng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk
......................................................................................................................... 44
2.3. Thực trạng quản lý nhà nước về đầu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn
vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ........................................................ 51
2.4. Đánh giá thực trạng Quản lý nhà nước về đầu thầu trong đầu tư xây dựng
bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk .................................... 77
Tiểu kết chương 2............................................................................................ 84
Chương 3 ......................................................................................................... 86
GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC .................................. 86
VỀ ĐẦU THẦU TRONG ĐẦU TƯ XÂY DỰNG BẰNG NGUỒN VỐN
NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH .......................................................... 86
ĐẮK LẮK ....................................................................................................... 86
3.1. Quan điểm, mục tiêu và định hướng Quản lý nhà nước về đầu thầu trong
đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk ......... 86
3.2. Các giải pháp hoàn thiện công tác Quản lý nhà nước về đầu thầu trong đầu
tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk................ 89
3.3. Một số kiến nghị..................................................................................... 102
Tiểu kết chương 3.......................................................................................... 103
KẾT LUẬN ................................................................................................... 105


v

CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BKHĐT

Bộ Kế hoạch và Đầu tư

ĐTMSC

Đầu tư mua sắm công

ĐTXD

Đầu tư xây dựng

NSĐP

Ngân sách địa phương

NSTW

Ngân sách trung ương

ODA

Hỗ trợ Phát triển Chính thức

QH

Quốc hội

QLNN

Quản lý nhà nước

TS

Tiến sĩ

UBND

Ủy ban nhân dân


vi

DANH MỤC CÁC BẢNG
Số bảng
hiệu
2.1

2.2

Tên hàng
Một số chỉ tiêu kinh tế của tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 20152019
Một số chỉ tiêu xã hội chủ yếu của tỉnh Đắk Lắk giai
đoạn 2015 - 2019

Trang
41

42-43

Tổng vốn đầu tư từ nguồn ngân sách cho các dự án đầu
2.3

tư xây dựng cơ bản giai đoạn 2015 - 2019 trên địa bàn 43-44
tỉnh Đắk Lắk

2.4

Tổng hợp kết quả đấu thầu các dự án đầu tư xây dựng sử
dụng vốn ngân sách giai đoạn 2015 -2019

46-47

Tiết kiệm (giảm giá) trong đấu thầu các dự án đầu tư xây
2.5

dựng sử dụng vốn ngân sách giai đoạn 2015-2019 trên

49

địa bàn tỉnh Đắk Lắk
Tình hình tuyên truyền về pháp luật và chính sách về đấu
2.6

thầu đối với các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân

50

sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk
Công tác phổ biến, tuyên truyền, các văn bản quy phạm
2.7

pháp luật và chính sách về đấu thầu các dự án đầu tư xây 52-53
dựng sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk
Tình hình xây dựng chính sách, pháp luật về đấu thầu

2.8

trong đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách trên địa

56

bàn tỉnh Đắk Lắk
Cơng tác xây dựng chính sách, pháp luật về đấu thầu
2.9

trong đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách trên địa
bàn tỉnh Đắk Lắk

56


vii

Số bảng
hiệu

Tên hàng

Trang

Tình hình báo cáo về đấu thầu các dự án đầu tư xây dựng

2.10

sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai

58

đoạn 2015-2019
Công tác báo cáo hoạt động đấu thầu các dự án đầu tư
2.11

xây dựng sử dụng vốn ngân sách hàng năm trên địa bàn 59-60
tỉnh Đắk Lắk
Số lượng lớp đào tạo, bồi dưỡng về đấu thầu các dự án

2.12

đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh 62-63
Đắk Lắk

2.13

Tình hình đào tạo đấu thầu các dự án đầu tư xây dựng sử
dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

65-66

Công tác đào tạo, bồi dưỡng về đấu thầu các dự án đầu
2.14

tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk

71

Lắk
Công tác giải quyết kiến nghị, khiếu nại, tố cáo và xử lý
2.15

vi phạm pháp luật trong đấu thầu các dự án đầu tư xây
dựng sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

72


viii

DANH SÁCH CÁC ĐỒ THỊ
Số hiệu
đồ thị

Tên đồ thị

Trang

Công tác phổ biến, tuyên truyền, các văn bản quy phạm
2.1

pháp luật và chính sách về đấu thầu các dự án đầu tư xây

53

dựng sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk
cơng tác xây dựng chính sách, pháp luật về đấu thầu
2.2

trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên

58

địa bàn tỉnh Đắk Lắk
Công tác báo cáo hoạt động đấu thầu các dự án đầu tư
2.3

xây dựng sử dụng vốn ngân sách hàng năm trên địa bàn

60

tỉnh Đắk Lắk
Công tác đào tạo, bồi dưỡng về đấu thầu các dự án đầu
2.4

tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk

67

Lắk
Công tác theo dõi, giám sát, kiểm tra, thanh tra về đấu
2.5

thầu các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách

72

trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk
Công tác giải quyết kiến nghị, khiếu nại, tố cáo trong đấu
2.6

thầu các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách
trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk

75


1

MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đấu thầu là một hoạt động của nền kinh tế thị trường, tuân theo các quy
luật khách quan của thị trường như quy luật giá trị, quy luật cung - cầu, quy
luật cạnh tranh,... Thông qua đấu thầu, các chủ đầu tư, bên mời thầu có nhiều
cơ hội để lựa chọn những nhà thầu phù hợp với mình, mang lại hiệu quả cao
nhất với giá cả cạnh tranh nhất. Đồng thời, các nhà thầu cũng có cơ hội để cạnh
tranh với nhau, nhằm đạt được các hợp đồng cung cấp hàng hóa sản xuất ra,
cung cấp kiến thức mà mình có hoặc cung cấp các dịch vụ mà mình có khả
năng đáp ứng nhằm tối đa hóa lợi nhuận. Thơng qua đấu thầu, các hoạt động
kinh tế đều được kích thích phát triển như các ngành sản xuất trực tiếp, các
ngành công nghiệp phụ trợ, chế biến,...Với việc nhiều nhà thầu đứng vai trò
tổng thầu để kết hợp được các nhà chế tạo, nhà sản xuất, các chuyên gia tư vấn
nhằm thực hiện các gói thầu quy mơ lớn, tổng hợp nhiều lĩnh vực đã làm cho
hoạt động kinh tế được diễn ra theo hướng chun mơn hóa, theo chiều sâu và
đa phương hóa, theo chiều rộng.

Cùng với sự phát triển của đất nước, trong những năm qua, kinh tế tỉnh
Đắk Lắk có nhiều chuyển biến rõ nét, đời sống nhân dân trên địa bàn ngày càng
có nhiều sự thay đổi đáng kể theo chiều hướng tích cực. Một trong những đóng
góp vào sự phát triển kinh tế trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đó chính là hoạt động
đầu tư vào các dự án xây dựng từ vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh. Hoạt động
đầu tư xây dựng này đã tạo ra huyết mạch giao thông, cơ sở vật chất hạ tầng,...
cho sự giao lưu, giao thương và tạo đà cho sự phát triển kinh tế của Tỉnh.
Hiện nay, nhu cầu đầu tư xây dựng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk đang là rất
lớn. Tuy nhiên trên thực tế, công tác (hoạt động) lập quy hoạch xây dựng, lập
dự án đầu tư xây dựng cơng trình; khảo sát, thiết kế xây dựng; đấu thầu lựa


2

chọn nhà thầu; thi công, giám sát xây dựng; quản lý dự án; nghiệm thu, bàn
giao đưa cơng trình vào khai thác sử dụng;...đang còn nhiều hạn chế, bất cập.
Đấu thầu là một hoạt động trong chuỗi các hoạt động trong đầu tư xây
dựng bằng nguồn vốn ngân sách. Trong thời gian qua, cơng tác QLNN về đấu
thầu nói chung và đấu thầu đối với các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân
sách nói riêng trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk cịn nhiều hạn chế như tính cạnh tranh
chưa cao, đơi khi cịn mang tính định hướng, kết quả thanh tra cho thấy một số
chủ đầu tư lập thẩm định hồ sơ mời thầu yêu cầu năng lực kinh nghiệm cao hơn
so với quy định, chưa xem xét đánh giá đầy đủ về năng lực và kinh nghiệm của
các nhà thầu; chưa đăng tải kế hoạch lựa chọn nhà thầu, kết quả lựa chọn nhà
thầu theo quy định; hiệu quả kinh tế chưa cao thể hiện qua số liệu tỷ lệ tiết kiệm
giảm thầu thông qua đấu thầu rộng rãi còn thấp; tỉ lệ đấu thầu qua mạng chưa
đáp ứng tỉ lệ theo quy định,... Tình trạng này có thể xuất phát từ nhiều nguyên
nhân, trong đó một phần là do thiếu tính thống nhất giữa các văn bản pháp luật
và hướng dẫn về đấu thầu, quy trình quản lý chưa chặt chẽ, thiếu đồng bộ; thiếu
tính chun nghiệp và chun mơn hóa. Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý chưa

phù hợp, cùng với năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý
đấu thầu chưa cao. Việc ứng dụng công nghệ thơng tin trong QLNN về đấu
thầu cịn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tế;…
Vì các lý do trên, tác giả chọn đề tài “Quản lý nhà nước về đấu thầu
trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk”
làm đề tài cho luận văn thạc sĩ của mình nhằm tìm hiểu thực trạng QLNN về
đấu thầu các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh
Đắk Lắk; từ đó đề xuất các giải pháp giúp tỉnh hồn thiện cơng tác QLNN về
đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh
trong thời gian tới.


3

2. Tình hình nghiên cứu
Liên quan đến nội dung của đề tài đã có một số cơng trình nghiên cứu đề
cập, tiếp cận ở mức độ khác nhau về QLNN đối với đấu thầu có sử dụng ngân
sách nhà nước. Tính đến thời điểm hiện tại, có thể kể đến một số cơng trình sau
đây:
- Giáo trình “Quản lý nhà nước về kinh tế”(2015), Nhà Xuất bản Đại học
Quốc gia Hà Nội của tác giả Phan Huy Đường làm chủ biên, đã đúc kết lý luận
và thực tiễn QLNN về kinh tế trong nền kinh tế thị trường hiện đại và trong quá
trình đổi mới nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam.
Giáo trình đã khái quát hóa các khái niệm, phạm trù, các yếu tố, bộ phận cấu
thành, các chức năng, nguyên tắc, phương pháp, tổ chức bộ máy thông tin và
quyết định quản lý, cán bộ, công chức QLNN về kinh tế [3]. Trong giáo trình
này tác giả trình bày nhiều kiến thức về quản lý kinh tế, cách thức quản lý cán
bộ, cơng chức, từ đó vận dụng vào cơng tác quản lý nhà nước về kinh tế.
- Giáo trình “Quản lý nhà nước về kinh tế”(2015), Nhà Xuất bản Lao
động xã hội do Đỗ Hoàng Toàn và Mai Văn Bưu chủ biên đã trình bày hệ thống

quan điểm QLNN về kinh tế. Giáo trình gồm bốn nội dung chính, đó là tổng
quan, quy luật và nguyên tắc, công cụ và phương pháp, mục tiêu và chức năng.
Trong đó tác giả cho rằng: “QLNN về kinh tế là sự quản lý của nhà nước đối
với toàn bộ nền kinh tế quốc dân bằng quyền lực của nhà nước, thông qua pháp
luật, chính sách, cơng cụ, mơi trường, lực lượng vật chất và tài chính trên tất cả
các lĩnh vực và bao gồm tất cả các thành phần kinh tế”. Từ đó tác giả khẳng
định: “QLNN về kinh tế là nhân tố cơ bản quyết định sự phát triển của nền kinh
tế quốc dân” [11]. Có thể nói, những đóng góp của tác giả đã giúp chúng ta thấy
được vai trò quan trọng của QLNN đối với nền kinh tế. Đấu thầu cũng là một
hoạt động, lĩnh vực liên quan đến kinh tế, ảnh hưởng chặt chẽ đến hiệu quả
kinh tế và sự phát triển kinh tế.


4

- Giáo trình "Quản trị học" (2015), Nhà xuất bản Đại học Kinh tế Quốc
dân do Trương Quang Dũng chủ biên đã đề cập những kiến thức cơ bản về quản
trị một tổ chức. Nội dung của giáo trình gồm 09 bài chính, đó là đại cương và
quản trị học; môi trường hoạt động của tổ chức; chức năng hoạch định; chức
năng tổ chức; chức năng điều khiển; chức năng kiểm sốt; thơng tin và quyết
định quản trị; sự phát triển của các thuyết quản trị và một số tình huống quản
trị. Giáo trình cùng cung cấp những khái niệm, bản chất của môi trường hoạt
động của một tổ chức; các yếu tố môi trường tác động đến tổ chức; cách phân
tích những cơ hội, nguy cơ, điểm mạnh, điểm yếu,… tác động đến kết quả hoạt
động kinh doanh của tổ chức [2].
- Nguyễn Thái Diễm (2016), Một số vấn đề về pháp luật đấu thầu quốc
tế tại Việt Nam, Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ. Tác giả đã đưa ra những vấn đề
lý luận về một số vấn đề lý luận cơ bản về đấu thầu quốc tế. Các quy định pháp
lý cơ bản hiện hành của Việt Nam về đấu thầu quốc tế trong tương quan so sánh
với một số quy định quốc tế, như về lựa chọn nhà thầu, hợp đồng, quyền và

nghĩa vụ của các bên trong đấu thầu, vi phạm và xử lý vi phạm trong đấu thầu.
Tổng quan thực trạng thực thi, áp dụng pháp luật về đấu thầu quốc tế tại Việt
Nam và một số giải pháp đề xuất: hoàn thiện pháp luật Việt Nam về đấu thầu
quốc tế, nâng cao năng lực con người [1]. Sau khi nghiên cứu những cơ sở lý
luận liên quan đến pháp luật đấu thầu này, tác giả sẽ vận dụng vào phân tích cơ
sở lý luận về đấu thầu đặc biệt là một số nội dung như quy trình lựa chọn nhà
thầu, hợp đồng, quyền và nghĩa vụ của các bên trong đấu thầu, vi phạm và xử
lý vi phạm trong đấu thầu nói chung và đối với các dự án đầu tư xây dựng sử
dụng vốn ngân sách tại tỉnh Đắk Lắk .
- Cù Đức Qn (2016), Hồn thiện cơng tác quản lý đấu thầu cho các
dự án ODA tại Ban Quản lý dự án tỉnh Lào Cai, Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ.
Tác giả đã hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý đấu thầu; phân tích thực trạng


5

công tác quản lý đấu thầu của Ban Quản lý dự án ODA tỉnh Lào Cai, giai đoạn
2012-2015; trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nhằm hồn thiện hiệu quả quản
lý đấu thầu của Ban Quản lý dự án ODA tỉnh Lào Cai. Nghiên cứu cũng góp
phần nâng cao hiệu quả quản lý đấu thầu trong mơ hình Ban Quản lý dự án
ODA cấp tỉnh, một mơ hình đang được Bộ Kế hoạch đầu tư, Bộ Xây dựng và
các Bộ ngành có liên quan đề xuất áp dụng tại các địa phương để nâng cao hiệu
quả quản lý các dự án ODA [10]. Tuy nhiên, trong nghiên cứu này, tác giả
khơng phân tích cơng tác quản lý đấu thầu cho các dự án ODA tại Ban Quản lý
dự án tỉnh Lào Cai bằng cách khảo sát, phát phiếu khảo sát các cán bộ, công
chức làm công tác quản lý đấu thầu cho các dự án ODA tại Ban Quản lý dự án
tỉnh Lào Cai nên kết quả phân tích chưa thực sự khách quan, đầy đủ sát với
thực tế.
- Trần Thái Tuân (2017), Quản lý nhà nước trong lĩnh vực đấu thầu các
dự án đầu tư ở Ban quản lý dự án, Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, Bộ Công an,

Luận văn tốt nghiệp thạc sỹ. Tác giả hệ thống hóa cơ sở lý luận về các quy định
hiện hành; phân tích thực trạng QLNN trong lĩnh vực đấu thầu các dự án đầu
tư ở Ban quản lý dự án, Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, Bộ Cơng an; sau đó phân
tích những kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế đó. Sau
khi phân tích các hạn chế và ngun nhân của hạn chế, tác giả đã đề xuất một
số giải pháp hồn thiện chính sách pháp luật QLNN, biện pháp nâng cao hiệu
quả QLNN với hoạt động đấu thầu. Luận văn đã đưa ra 03 nhóm giải pháp để
hồn thiện hơn công tác QLNN trong lĩnh vực đấu thầu các dự án đầu tư ở Ban
quản lý dự án, Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật, Bộ Cơng an, đó là nhóm giải pháp
về cơ sở pháp lý; nhóm giải pháp về đào tạo và nhóm giải pháp về chế tài xử lý
sai phạm [12].


6

- Phạm Thái Long (2018), Tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt
động đấu thầu các dự án đầu tư bằng vốn nhà nước của Hà Nội, Luận văn tốt
nghiệp thạc sỹ. Tác giả đã đưa ra những vấn đề lý luận cơ bản về thực tiễn
QLNN đối với hoạt động đấu thầu các dự án đầu tư bằng vốn nhà nước. Nghiên
cứu thực trạng QLNN đối với hoạt động đấu thầu các dự án đầu tư bằng vốn
nhà nước của Hà Nội. Đưa ra phương hướng, một số giải pháp cơ bản tăng
cường hiệu quả QLNN đối với hoạt động đấu thầu các dự án bằng vốn nhà nước
của Hà Nội. Tuy nhiên, trong nghiên cứu này, tác giả chưa đưa ra bất cứ bài
học kinh nghiệm của các tỉnh, thành phố khác trên cả nước để làm cơ sở cho
công tác QLNN đối với hoạt động đấu thầu các dự án đầu tư bằng vốn nhà nước
của Hà Nội [5]. Luận văn cũng chưa làm nổi bật được bài học kinh nghiệm mà
thành phố Hà Nội học hỏi được từ các tỉnh, thành khác để vận dụng hợp lý và
sâu sắc hơn vào nghiên cứu của mình.
- Đỗ Kiến Vọng (2019) Quản lý nhà nước về đấu thầu mua sắm công ở
Việt Nam, Luận án tiến sĩ. Luận án xây dựng khung lý thuyết nghiên cứu, bao

gồm: lý thuyết về Chi tiêu công, Mua sắm công, Đấu thầu và ĐTMSC. Phân
tích làm rõ các nội dung về đặc điểm, chức năng và nguyên tắc của QLNN về
ĐTMSC; Nội dung cơ bản của QLNN về ĐTMSC; Những yếu tố tác động đến
hiệu quả của công tác QLNN về ĐTMSC; Các tiêu chí đánh giá hiệu quả QLNN
về ĐTMSC; nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế (kinh nghiệm về: Xây dựng môi
trường pháp lý; Tổ chức quản lý, Ứng dụng thành tựu khoa học kỹ thuật và Hội
nhập quốc tế) trong QLNN về ĐTMSCS của một số nước trên thế giới (Hàn
Quốc, Singapore), qua đó rút ra những bài học vận dụng cho Việt Nam; đánh
giá thực trang QLNN về ĐTMSC ở Viêt Nam giai đoạn từ năm 2005 đến năm
2017 và chỉ rõ nguyên nhân của thực trạng. Đồng thời, thực hiện khảo sát thực
tiễn để củng cô và làm rõ cho những đánh giá, nhận định về thực trạng công tác
QLNN về ĐTMSC ở Việt Nam. Trên cơ sở đó Luận án rút ra đươc những thành


7

công và những hạn chế, bất cập trong QLNN về ĐTMSC ở Việt Nam. Luận án
cũng đưa ra phát hiện về những bất cập và nguyên nhân gây ra những bất cập
trong công tác QLNN về ĐTMSC ở Viêt Nam. Đồng thời đưa ra các quan điểm,
định hướng và đề xuất trên nền tảng cơ sở khoa học các giải pháp đồng bộ, khả
thi nhằm nâng cao hiệu quả công tác QLNN về ĐTMSC ở Viêt Nam trong thời
gian tới [14].
Qua nghiên cứu các cơng trình liên quan cho thấy, mặc dù đã có một số
cơng trình nghiên cứu đề cập đến vấn đề chung về đấu thầu, công tác quản lý
đấu thầu các dự án tại các Ban Quản lý dự án tỉnh, quản lý nhà nước về đấu
thầu mua sắm công, hay tăng cường quản lý nhà nước đối với hoạt động đấu
thầu các dự án đầu tư bằng vốn nhà nước,...Tuy nhiên, phương diện lý luận,
chưa có cơng trình nào nghiên cứu một cách tồn diện, đầy đủ, làm rõ tính chất
đặc điểm của quản lý đấu thầu trong đầu tư vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh,
những khác biệt với quản lý đấu thầu nói chung, hay vấn đề quản lý nayỳ gắn

với địa bàn cụ thể là tỉnh Đắk Lắk,... Bên cạnh đó, những vấn đề thực tiễn của
Đắk Lắk đã và đang đặt ra những u cầu địi hỏi phải hồn thiện, nâng cao
chất lượng quản lý đấu thầu các dự án đầu tư sử dụng vốn ngân sách trên địa
bàn tỉnh, nhất là các dự án đầu tư xây dựng. Do đó, nghiên cứu vấn đề “Quản
lý nhà nước về đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên
địa bàn tỉnh Đắk Lắk” nhằm giải quyết những khoảng trống của các nghiên
cứu đi trước, đồng thời hướng tới phân tích thực trạng, tìm ra những điểm mạnh,
hạn chế, phân tích ngun nhân, đề xuất ra các giải pháp có thể áp dụng vào
tình hình thực tế của tỉnh trong những năm tới là cần thiết.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích


8

Đề tài nghiên cứu nhằm đưa ra các giải pháp hoàn thiện QLNN về đấu
thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk
Lắk.
3.2. Nhiệm vụ
- Hệ thống hóa cơ sở lý luận QLNN về đấu thầu trong đầu tư xây dựng
bằng nguồn vốn ngân sách.
- Đánh giá thực trạng QLNN về đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng
nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong thời gian qua, từ đó xác
định các thành cơng (kết quả đạt được), hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế.
- Đề xuất các giải pháp nhằm hồn thiện cơng tác QLNN về đấu thầu
trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của luận văn là: Hoạt động QLNN về đấu thầu
trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh.
- Phạm vi nghiên cứu:

+ Phạm vi khơng gian: tồn bộ các đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng
nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
+ Phạm vi thời gian: Luận văn phân tích thực trạng quản lý QLNN về
đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh
Đắk Lắk giai đoạn 2015-2019 và đề xuất giải pháp đến năm 2025.
+ Phạm vi nội dung: Công tác QLNN về đấu thầu trong đầu tư xây dựng
bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước do địa phương (tỉnh) quản lý (gồm: Vốn
NSĐP, vốn NSTW hỗ trợ có mục tiêu cho địa phương và Trái phiếu Chính).
5. Phương pháp nghiên cứu
Để đạt được các mục tiêu nghiên cứu nêu trên, luận văn sử dụng các
phương pháp chính, đó là:
5.1. Phương pháp điều tra


9

Để nghiên cứu đề tài luận văn, tác giả tiến hành khảo sát, thu thập ngẫu
nhiên khoảng 150 mẫu từ các cán bộ, công chức, cá nhân đang thực hiện nhiệm
vụ có liên quan đến cơng tác đấu thầu các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn
ngân sách thuộc các cơ quan, đơn vị sau: Văn phòng UBND tỉnh (tiến hành
khảo sát 01 lãnh đạo Văn phòng, 01 cán bộ phụ trách về công tác đấu thầu); Sở
Kế hoạch và Đầu tư (tiến hành khảo sát 01 lãnh đạo Sở, đồng thời tất cả các
lãnh đạo và chuyên viên thuộc các phòng: Phòng Đấu thầu, Thẩm định và Giám
sát đầu tư; Phòng Thanh tra); một số sở, ban ngành, đơn vị khác thuộc tỉnh (tiến
hành khảo sát 01 lãnh đạo đơn vị và 01 chuyên viên phụ trách về công tác đấu
thầu); các ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, khu vực và một số
chủ đầu tư/bên mời thầu các dự án đầu tư xây dựng sử dụng vốn ngân sách (tiến
hành khảo sát 01 lãnh đạo đơn vị và 03 cán bộ làm về công tác đấu thầu);
UBND các huyện, thị xã, thành phố (tiến hành khảo sát 01 lãnh đạo huyện, 01
lãnh đạo cấp phòng và 02 cán bộ phụ trách về công tác đấu thầu); một số đơn

vị tư vấn đấu (tổ chức, các nhân), nhà thầu (tư vấn, xây lắp,...) trên địa bàn tỉnh
(tiến hành khảo sát 01 lãnh đạo đơn vị và 01 cán bộ làm về công tác đấu thầu).
Bảng câu hỏi khảo sát được thiết kế dựa theo thang đo với 5 mức độ: 1Rất không đồng ý; 2-Khơng đồng ý; 3-Trung lập (bình thường); 4-Đồng ý và
5-Hồn tồn đồng ý.
Thời gian khảo sát: 02 tuần.
Hình thức khảo sát: Trực tiếp và qua email. Trường hợp khảo sát trực tiếp,
tác giả sẽ hướng dẫn cụ thể các cán bộ hoàn thành phiếu khảo sát. Trường hợp
khảo sát qua mail, sau 1 tuần mà các cán bộ chưa gửi phiếu khảo sát, tác giả
nhắn tin, gửi mail, gọi điện để nhắc nhở các cán bộ hoàn thành phiếu khảo sát.
Nội dung khảo sát đi sâu vào thực trạng QLNN về đấu thầu trong đầu tư
xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong thời gian
qua. Ngồi ra, tác giả cịn tham vấn về một số giải pháp để nhằm hoàn thiện


10

công tác QLNN về đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách
trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong thời gian tới.
Toàn bộ dữ liệu hồi đáp được tổng hợp kết quả thống kê mô tả.
5.2. Phương pháp thu thập số liệu
Là phương pháp dựa trên nguồn thông tin thứ cấp thu thập được từ những
tài liệu đã ban hành của cơ quản quản lý nhà nước và từ những số liệu điều tra
khảo sát làm cơ sở xây dựng luận cứ khoa học, đánh giá được thực trạng, đồng
thời làm cơ sở để đưa ra các biện pháp nhằm hoàn thiện hơn các vấn đề liên
quan đến công tác đấu thầu sử dụng ngân sách nhà nước cấp tỉnh.
Luận văn sử dụng nguồn số liệu thứ cấp được thu thập từ các nguồn:
- Báo cáo về tình hình thực hiện cơng tác đấu thầu trên địa bàn tỉnh của các
năm từ 2015-2019; báo cáo tình hình phát triển Kinh tế - Xã hội, bảo đảm Quốc
phòng - An ninh của tỉnh qua các năm từ 2015-2019; báo cáo tình hình thực hiện
kế hoạch xây dựng cơ bản các năm từ 2015-2019, các nghiên cứu như luận văn

thạc sỹ, luận án tiến sỹ đã hoàn thành; các bài báo, tạp chí, các báo cáo tổng kết,
tham luận, các bài viết của các chuyên gia đấu thầu, các tài liệu đăng tải trên
các phương tiện thông tin đại chúng liên quan đến QLNN về đấu thầu.
- Chỉ thị, Nghị quyết, Quyết định và các văn của các cơ quan có thẩm
quyền của Nhà nước; những số liệu đã công bố của các cơ quan thống kê Trung
ương, các viện nghiên cứu, các trường đại học, những báo cáo khoa học đã
được công bố; các nghiên cứu ở trong và ngoài nước, các tài liệu xuất bản liên
quan đến cơng tác QLNN về đấu thầu.
5.4. Phương pháp phân tích
Phương pháp này được sử dụng để làm rõ các dữ liệu thứ cấp và sơ cấp
đã thu thập được:


11

Trên cơ sở thu thập các số liệu và thống kê, tác giả phân tích, đánh giá
tồn diện thực trạng QLNN về đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn
ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
- Về lý luận: Luận văn là cơng trình khoa học đã hệ thống hóa những cơ
sở lý luận về cơng tác QLNN về đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn
vốn ngân sách; phân tích thực trạng QLNN về đấu thầu trong đầu tư xây dựng
bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk trong thời gian qua và
trên cơ sở đó đưa ra các giải pháp giúp hồn thiện hơn nữa cơng tác QLNN về
đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh
Đắk Lắk trong thời gian tới.
- Về thực tiễn: Hiện nay chưa có nghiên cứu nào về cơng tác QLNN về
đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh
Đắk Lắk. Do đó, việc tác giả chọn đề tài này để nghiên cứu trong thời điểm
hiện nay là hết sức cần thiết và thiết thực; bên cạnh đó, bản thân tác giả hiện

đang công tác tại cơ quan chuyên môn quản lý dự dự án cấp tỉnh, nếu đề tài
được bảo vệ thành cơng, có tính mới, phù hợp với tình hình thực tế của địa
phương và áp dụng để thực hiện tăng cường và hồn thiện cơng tác QLNN về
đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách do địa phương quản
lý.
Luận văn sau khi hoàn thành sẽ trở thành tài liệu tham khảo hoặc góp
phần làm thay đổi nhận thức của các cán bộ lãnh đạo, quản lý và các cá nhân
tham mưu, tham gia hoạt động đấu thầu tại UBND tỉnh; các sở, ban ngành, đơn
vị thuộc tỉnh; UBND các huyện, thị xã, thành phố; các chủ đầu tư, bên mời
thầu; các doanh nghiệp (nhà thầu xây lắp, tư vấn,…);…; các giảng viên và học
viên trong các trường đại học liên quan đến môn học về đấu thầu, QLNN về
đấu thầu.


12

7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và các phụ lục có liên quan, luận văn được
kết cấu thành 03 chương chính, đó là:
Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm quản lý nhà nước về đấu thầu
trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh
Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về đấu thầu trong đầu tư xây
dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk giai đoạn 2015-2019
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về đấu thầu trong đầu
tư xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk.


13

Chương 1

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM
QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ ĐẦU THẦU TRONG ĐẦU TƯ XÂY
DỰNG BẰNG NGUỒN VỐN NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH
1.1. Khái niệm, đặc điểm đấu thầu xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách
cấp tỉnh
1.1.1. Một số khái niệm liên quan
Vốn ngân sách: Là tồn bộ các khoản tiền của Nhà nước có trên tài khoản
của ngân sách nhà nước các cấp. Vốn ngân sách hình thành từ nhiều nguồn thu
như: thuế, phí, lệ phí, thu ngồi thuế, thu từ vay nợ, thu từ viện trợ... Vốn ngân
sách nhà nước thuộc sở hữu của Nhà nước, kể cả vốn vay. Việc sử dụng vốn
ngân sách nhà nước phải căn cứ vào dự toán ngân sách đã được cơ quan nhà
nước có thẩm quyền quyết định, phù hợp với các tiêu chuẩn, định mức chi ngân
sách và đúng thủ tục do pháp luật quy định.
Vốn ngân sách của chính quyền địa phương: Là các khoản thu ngân sách
nhà nước phân cấp cho cấp địa phương hưởng, thu bổ sung từ ngân sách trung
ương cho ngân sách địa phương và các khoản chi ngân sách nhà nước thuộc
nhiệm vụ chi của cấp địa phương.
Vốn ngân sách cấp tỉnh: Là toàn bộ các khoản thu, chi của tỉnh, do
HĐND tỉnh quyết định và được thực hiện trong một năm để bảo đảm thực hiện
các chức năng, nhiệm vụ của tỉnh bao gồm các khoản tiền (tiền thu thuế phí, lệ
phí; tiền do trung ương chuyển về cho tỉnh quản lý để đầu tư; nguồn thu tiền sử
dụng đất; nguồn xổ số kiến thiết; nguồn bán đất; nguồn vốn viện trợ, vốn vay
có bảo lãnh của nhà nước)
Đấu thầu: Là một hình thức kinh doanh dựa vào tính chất cạnh tranh
cơng khai của thị trường, khơng có cạnh tranh thì khơng có đấu thầu và cũng


14

khơng cần đến đấu thầu. Có thể nói đấu thầu là phương thức giao dịch đặc biệt.
Trong một vụ kinh doanh mua bán hay xây dựng các cơng trình,… có liên quan
đến nhiều người, nhiều bên khác nhau thì người ta thường áp dụng hoặc bắt
buộc phải áp dụng hình thức đấu thầu cạnh tranh công khai.
Tại Việt Nam, theo khoản 12 Điều 3, Luật Đấu thầu số 43/2013/QH13
do Quốc hội ban hành ngày 26/11/2013, thuật ngữ “đấu thầu” được định nghĩa
như sau “Đấu thầu là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực hiện hợp
đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa, xây lắp;
lựa chọn nhà đầu tư để ký kết và thực hiện hợp đồng dự án đầu tư theo hình
thức đối tác cơng tư, dự án đầu tư có sử dụng đất trên cơ sở bảo đảm cạnh tranh,
công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế” [6]. Kết quả của sự lựa chọn là có
hợp đồng được ký kết với các điều khoản quy định chi tiết trách nhiệm của hai
bên. Một bên là nhà thầu hay nhà đầu tư phải thực hiện các nhiệm vụ như nêu
trong hồ sơ mời thầu (có thể dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng
hóa hoặc chịu trách nhiệm xây dựng một cơng trình, một dự án...), một bên là
chủ đầu tư/bên mời thầu hay cơ quan nhà nước có thẩm quyền có trách nhiệm
giám sát, kiểm tra, nghiệm thu và thanh toán tiền.
- Đấu thầu xây dựng: Là hình thức đấu thầu với mục đích lựa chọn được
nhà thầu hoặc một nhóm nhà thầu (liên danh) đáp ứng được tốt nhất các yêu
cầu do bên mời thầu đặt ra để xây dựng các cơng trình.
Như vậy, có thể hiểu đấu thầu trong đầu tư xây dựng bằng nguồn vốn
ngân sách trên địa bàn tỉnh là quá trình lựa chọn nhà thầu để ký kết và thực
hiện hợp đồng cung cấp dịch vụ tư vấn, dịch vụ phi tư vấn, mua sắm hàng hóa,
xây lắp thuộc dự án đầu tư xây dựng sử dựng vốn ngân sách cấp tỉnh trên cơ
sở bảo đảm cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế.
1.1.2. Đặc điểm đấu thầu xây dựng bằng nguồn vốn ngân sách trên
địa bàn tỉnh


15

Thứ nhất, đây là hoạt động thương mại, trong đó bên dự thầu là các công
ty xây dựng, nhà đầu tư xây dựng có đủ điều kiện năng lực hoạt động xây dựng
và mục tiêu mà các công ty xây dựng, nhà đầu tư xây dựng hướng tới là lợi
nhuận, còn bên mời thầu là xác lập được hợp đồng xây dựng với các điều kiện
tốt nhất.
Thứ hai, là giai đoạn tiền hợp đồng. Hoạt động đấu thầu luôn gắn với
quan hệ cung ứng dịch vụ xây dựng. Trong nền kinh tế đấu thầu không diễn ra
như một hoạt động độc lập, nó chỉ xuất hiện khi xã hội có nhu cầu về cơ sở vật
chất. Mục đích cuối cùng của đấu thầu là là giúp bên mời thầu tìm ra chủ thể
có khả năng cung cấp dịch vụ xây dựng với chất lượng và giá cả tốt nhất. Sau
khi q trình đấu thầu hồn tất, người trúng thầu sẽ cùng với người tổ chức đấu
thầu đàm phán, để kí hợp đồng cung ứng dịch vụ xây dựng cơng trình.
Thứ ba, chủ thể tham gia quan hệ đấu thầu xây dựng. Trong hoạt động
đấu thầu có thể xuất hiện bên thứ ba như các công ty tư vấn giúp lập hồ sơ mời
thầu, chuyên gia giúp đỡ, đánh giá hồ sơ dự thầu. Tuy nhiên đây là hoạt động
không qua trung gian. Về chính sách, cần quy định thêm về tổ chức đấu thầu
chuyên nghiệp bao gồm đại lý đấu thầu, đơn vị sự nghiệp được thành lập và
chức năng thực hiện đấu thầu chuyên nghiệp. Việc thành lập và hoạt động của
đại lý đấu thầu thực hiện theo quy định của pháp luật. Quan hệ đấu thầu luôn
được xác lập giữa bên mời thầu và bên dự thầu. Nhưng vẫn có trường hợp ngoại
lệ như trong trường hợp chỉ định thầu.
Thứ tư, hình thức pháp lý của quan hệ đấu thầu xây dựng là hồ sơ mời
thầu và hồ sơ dự thầu. Hồ sơ mời thầu là văn bản pháp lý do bên mời thầu lập,
trong đó có đầy đủ những yêu cầu về kĩ thuật, tài chính và thương mại của cơng
trình xây dựng cần sử dụng. Cịn hồ sơ dự thầu thể hiện năng lực, mức độ đáp
ứng của bên dự thầu trước các yêu cầu trong hồ sơ mời thầu.