slide 1 văn hoá ẩm thực trung hoa trong hồng lâu mộng đặc điểm tiểu thuyết nhân tình thế thái văn hoá ẩm thực trung hoa trong hồng lâu mộng tổng quan nền ẩm thực trung hoa ông tổ ẩm thực trung hoa 2 g

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Văn hoá ẩm thực Trung Hoa trong

Hồng Lâu Mộng

Đặc điểm tiểu thuyết

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Văn hoá ẩm thực Trung Hoa

trong

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Tổng quan nền ẩm

thực Trung Hoa

<b>-</b>Ông tổ ẩm thực Trung Hoa: 2
giả thuyết:

+Bành Tổ(Tiễn Khanh) phụ
trách việc nếm canh cho Vua Thuấn,
được vua ban cho đất Bành Thành.

+Y Dỗn(Chí) tể tướng đầu đời
Thương, phụ trách bếp núc cho vua
Thành Thang và từng phò vua phạt
Kiệt.

-Người Trung Quốc từ xa xưa
vốn đã rất coi trọng chuyện ăn uống.
Nhiều tài liệu liên quan đến vấn đề ẩm
thực đã được ghi chép từ rất sớm.

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

<b>-8 trường phái ẩm thực Trung </b>
<b>Hoa:</b> Sơn Đông, Tứ Xuyên,

Quảng Đông, Phúc Kiến, Giang
Tô, Chiết Giang, Hồ Nam và An
Huy

 mỗi trường phái được ví bằng

một hình tượng nghệ thụât.

-Một số thói quen và quan niệm ẩm
thực của người Trung Quốc:

+Người miền Bắc chủ yếu ăn màn
thầu, mì. Người miền Nam chủ
yếu ăn cơm.

+Đũa là một vật dụng quen thuộc
dùng trong chế biến và thưởng
thức món ăn. Người Trung Quốc
cho rằng, sử dụng đũa trong khi
ăn thể hiện sự điềm đạm, khoan
thai và lịch sự. Người Trung Quốc
khơng dùng dao nĩa vì cho rằng
đó là những vũ khí sát thương

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

+Quan niệm về sự đủ đầy: Gà và cá là hai món
ăn thường xuất hiện trong bữa ăn nguời

Trung Quốc. Gà và cá sau khi chế biến
được xếp đầy đủ lên dĩa, thể hiện sự trọn
vẹn, đủ đầy, “đầu xi đi lọt”. Món gà, cá

được dọn lên bàn ăn mà thiếu vây, đi,
cánh,...thì sẽ là một điều kiêng kị.

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

+Áp dụng nguyên lý ẩm thực trị
nước: Y Doãn từng khuyên vua
Thành Thang áp dụng nguyên lý
ẩm thực và điều tiết hương vị
vào việc trị thiên hạ.(Nấu nướng
cũng như kỹ năng cỡi ngựa bắn
cung, như thể biến hoá âm

dương sinh vạn vật. Người đầu
bếp giống như người trị vì thiên
hạ)

 Nền ẩm thực Trung Hoa nổi

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

...

HỒNG

LÂU

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

Tác giả

-<b>Tào Tuyết Cần</b>(1716-1763?)
tên Triêm, tên tự là Mộng Nguyễn, Cần
Phố, hiệu là Tuyết Cần, Cần Khê,

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9></div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

<b>-Cao Ngạc </b>tự là Vận Sĩ, tự là Hồng Lâu Ngoại Sĩ(Người ngoài lầu

hồng, khơng dính dáng tới cơng danh phú q), từng làm quan dưới hai triều
Càn Long và Gia Khánh, cũng từng trải qua nhiều hoạn nạn, thăng trầm trong
cuộc đời.Hai mươi tám năm sau ngày Tào Tuyết Cần mất, Cao Ngạc đã dựa
trên nền tảng và ý hướng văn phong của Tào Tuyết Cần để viết tiếp 40 hồi
cuối của Hồng Lâu Mộng và được dư luận đón nhận.

Tào Tuyết Cần và Cao Ngạc có nhiều nét tương đồng về cuộc đời và

suy nghĩ, do đó dễ dàng đồng cảm tâm sự của nhau. Chính vì vậy mà sau hai
mươi tám năm, dù đã có rất nhiều người thử viết tiếp Hồng Lâu Mộng của Tào
Tuyết Cần đều không thành công. Phải đến Cao Ngạc, đoạn kết của Hồng Lâu
Mộng mới thực sự đáp ứng được sự mong đợi của mọi người.

<b>-Gỉa thuyết khác về tác giả Hồng Lâu Mộng:</b>

<b>+Hồng Thăng:</b>Văn nhân cuối đời Minh, tác giả “Trường Sinh

Điện”giả thuyết của nhà nghiên cứu Lưu Mộng Khê, Phái Tố Cấp, Thổ Mặc

Nhiệt,...

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11>

Tác phẩm

-Tên gọi: Thạch đầu ký,
Kim lăng thập nhị hoa, Hồng Lâu
Mộng.

-Là một trong tứ đại kỳ thư
của văn học cổ điển Trung

Quốc(gồm Tam Quốc diễn nghĩa
của La Quán Trung, Tây Du Ký
của Ngô Thừa Ân và Thuỷ Hử
của Thi Nại Am).

-Thời gian sáng tác: giữa
thế kỷ 18,đời Kiền Long, triều đại
nhà Thanh, Trung Quốc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(12)</span><div class='page_container' data-page=12>

-Năm 1792-1793 được in và lưu truyền
khắp nơi trên đất nước Trung Quốc.
-Được dịch ra nhiều thứ tiếng trên thế

giới.

-Ảnh hưởng: Hồng Lâu Mộng là một
kiệt tác tổng hợp các vấn đề tình
yêu, triết học, y học, văn hoá, ẩm
thực, trang phục,... Sức ảnh hưởng
của nó mạnh đến nỗi người Trung
Quốc say mê đọc nó, bình luận và
sáng tác về nó, khi ngồi vào bàn
bàn luận văn chuơng là phải nói
đến nó đầu tiên. các học giả phải
thành lập bộ môn nghiên cứu Hồng
Học chuyên nghiên cứu các vấn đề
Hồng Lâu Mộng.Năm 1987, tác

phầm Hồng Lâu Mộng đã được

</div>
<span class='text_page_counter'>(13)</span><div class='page_container' data-page=13>

<b>-Nội dung:</b>

Hồng Lâu Mộng là câu chuyện tình
giữa Gỉa Bảo Ngọc và Lâm Đại Ngọc.
Gỉa Bảo Ngọc và Lâm Đại Ngọc, hai
anh em cô cậu ruột, cùng ở một nhà từ
lúc bé. Lớn lên, vì Bảo Ngọc được bà
nội nng chiều, riêng cho ở trong
vườn Địa Quan cùng với đám “quần
thoa”, nên anh ta và Đại Ngọc gần gũi
nhau.

Bảo Ngọc sống giữa đám a hoàn nhan
sắc, anh nêu lên cái “nguyên lý nữ
tính” rất xa lạ với tư tưởng “trọng nam
khinh nữ” của xã hội Phong Kiến lúc
bấy giờ.

Nhưng dần dần, Bảo Ngọc chỉ yêu có
Đại Ngọc thôi. Đại Ngọc kiều diễm, yếu
đuối, tâm hồn phong phú và nhạy cảm.
Trong khi cả nhà chờ mong Bảo Ngọc

học giỏi, thi đỗ, làm quan giữ nếp nhà
thì Bảo Ngọc lại chán ngấy con đường
mịn nhàm chán đó. Và hiểu anh, duy
nhất chỉ có một người, đó là Đại Ngọc.

</div>
<span class='text_page_counter'>(14)</span><div class='page_container' data-page=14>

Đại Ngọc vì gia cảnh đền ở nhờ trong phủ họ Gỉa, mặc cảm “ăn bám ở
nhờ” ln ln làm nàng cứ n chí là “cưới em Lâm”. Lúc giở khăn che

mặt Bảo Ngọc mới bật ngửa. Lâm Đại đau khổ.

Nàng cảm thấy mình thật cơ đơn. Tình cảnh của nàng con gái, lại mang
phận ở nhờ, mà ở trong cái xã hội ghê khiếp ấy thì nàng chẳng là cái gì
cả, nàng chỉ là một cánh bèo dạt, một cánh hoa rơi.

Giả Bảo Ngọc và Lâm Đại Ngọc đã đến với nhau như thế. còn bi đát
hơn nhiều so với Bảo Ngọc, nàng là Nhưng trong tình yêu này, họ chưa
được hưởng bao nhiêu hạnh phúc; chưa nếm mật ngọt tình yêu, họ đã
cảm thấy mật đắng của cuộc đời. Họ luôn bị bủa vây trong trùng điệp
của mạng lưới phong kiến. Họ không thể tự quyết định cho số phận tình
yêu của mình.

Cuối cùng Gỉa mẫu và bọn phu nhân trong phủ họ Gỉa đã quyết định!
Họ chọn Tiết Bảo Thoa cho Gỉa Bảo Ngọc. Họ thực hiện kế hoạch “đánh
tráo” làm cho Bảo Ngọc Ngọc sau cơn ốm nặng, chết trong niềm đau
đớn, oán hận bằng đốt thơ, đốt khăn tặng trong lúc cả nhà mừng đám
cưới của người mình yêu.

</div>
<span class='text_page_counter'>(15)</span><div class='page_container' data-page=15>

<b>Ẩm thực </b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(16)</span><div class='page_container' data-page=16>

• Những món ăn trong Hồng Lâu Mộng: canh da gà nấu măng
chua, chân ngỗng ướp, cháo gạo cẩm,bánh đậu, yến sào, bánh
bột hoài sơn nhân táo, cháo dừ, bánh mạc đầu, chân giò ninh
dừ, cháo mai hoa, bánh sữa cháo lạp bát, thịt chim trĩ, cháo
gạo trắng với hành, canh đặc với nước đường, canh lá sen và
ngó sen, cua luộc, cà xào, bánh hấp bột ngột lá sen, bánh cuốn
mỡ ngỗng, bánh miến hấp, cháo gạo tấm, cháo vịt, bánh canh
thịt lợn nướng nấu măng tươi, cháo và dưa muối, canh hợp
khoan, quả cát tường, trứng luộc...

</div>
<span class='text_page_counter'>(17)</span><div class='page_container' data-page=17>

<b>Các món uống trong Hồng Lâu Mộng</b>

-Trà và rượu là 2 thức uống xuất hiện thường xuyên nhất trong
sinh hoạt thường ngày người dân Trung Quốc.Trà, rượu trở

thành nhã thú của mọi giai tầng trong xã hội,trên có nhà

vua,q tộc,các bậc vương giả, dưới có dân thường, khơng ai
không biết đến trà và rượu.

-Rượu :được uống vào dịp lễ vào cung,tết Nguyên tiêu,tết

Đoan Dương hay những buổi họp hoan,bữa tiệc đêm khuya….
(Tết Đoan Dương :Tiết phu nhân

bày tiệc rượu mời mẹ con họ Tiết
Tết nguyên tiêu:Giả Mẫu cho

hơn 10 bàn rượu)

Vd: +rượu đồ tô: nấu bằng cỏ đồ
tô, uống vào những ngày tết

</div>
<span class='text_page_counter'>(18)</span><div class='page_container' data-page=18>

-Các loại rượu thơng thường thì được dùng hàng ngày khi gặp
gỡ để mời nhau,trong các bữa cơm thường ngày,hay những
lúc trời lạnh, uống vào cho ấm người, điều hồ khí huyết…
-Rượu là thức uống đặc trưng không thể thiếu trong các buổi

hội họp, trong các bữa

ăn uống chuyện trò,kể

chuyện,gãy đàn, xem hát…
được coi là một thu tiêu
dao.Sau những phút

</div>
<span class='text_page_counter'>(19)</span><div class='page_container' data-page=19>

- Trà: bất cứ người Trung Quốc cũng đều biết đến thức uống truyền thống này.

-Trong HLM trà xuất hiện nhiều nhất, từ người sang trọng đến cả bậc bình dân cũng
uống trà, nó xuất hiện ngay phút đầu gặp gỡ, sau bữa tiệc,sau khi làm lễ xong hay
buổi sáng - đêm khuya tỉnh dậy…

+Trà bình dân: các bà vú các nơ tì trong phủ uống

+Trà sen Phúc Kiến: Bảo Ngọc,Giả Mẫu và các tiểu thư uống
Đây là loại trà uống khi sáng thức dậy,

uống ăn kèm với chút mứt gừng(hồi 52),và
cả khi nửa đêm thức dậy.

Nó có tác dụng để ấm người trong khí
lạnh để bảo vệ sức khoẻ.

-Bên cạnh đó trà cịn thể hiện

một nét văn hố: sự cung

kính lễ phép, phong tục dâng kính của con
cháu đối với ông bà ,cha mẹ những người

Trên, đồng thời thể hiện mối quan hệ tình cảm
bạn bè với nhau.(hồi 53: Vưu Thị pha trà dâng
Giả Mẫu và Giả Dung dâng mời các bà cùng
hàng với Giả Mẫu,rồi cứ tiếp theo các tầng bậc
lớn bé….

</div>
<span class='text_page_counter'>(20)</span><div class='page_container' data-page=20>

Các thức uống được chế biến từ hoa quả:

+

Nước <b>quả mai khuấy đặc với</b> nước đường

+<b>Uống dai nước thơm</b>:cách
dùng lấy 1 thìa nước thơm pha
với 1 bát nước uống

>Tác dụng làm tan máu
tụ, lưu thơng khí huyết,
phục hồi sức khoẻ sau
khi bị thương.

</div>
<span class='text_page_counter'>(21)</span><div class='page_container' data-page=21>

Các món ăn trong Hồng lâu mộng

Đa dạng phong phú nhưng cũng rất cầu kỳ thể hiện ở cách
chế biến món ăn,cách bày trí cũng như cách thưởng thức
- Yến Sào: món ăn sang trọng dùng trong cung vua,các phủ

giàu có dành cho các bậc vương giả, các tiểu thư công tử.
+ Giả Mẫu được ăn ở trong

cung khi đi lễ triều ,đi chúc
mừng Nguyên Xuân.

+ Đại Ngọc ăn khi bị bệnh.
>Đây là thức ăn để bồi bổ
sức khoẻ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(22)</span><div class='page_container' data-page=22>

- Canh ngó sen và lá sen:kết hợp với gà và gia vị nấu lên bát
canh bổ dưỡng,có tác dụng giải nhiệt (Bảo Ngọc dùng khi ốm
và là món ăn Nghênh Xuân hay dùng)

+ Cách làm:đựng trong cái khuôn bằng bạc dài độ hơn 1
thước, rộng 1 tấc trên mặt đúc những lỗ xắp xỉ như hạt đậu
giống hình hoa cúc hoa mai hoặc như hoa tua xen,củ ấu

 Cho thấy sự cầu kỳ trong chế biến thức ăn của bậc vương

</div>
<span class='text_page_counter'>(23)</span><div class='page_container' data-page=23>

- Cua luộc:cua chọn kỹ
lưỡng ,phải là những con
cua tươi sống ,to

khoảng 2,3 con đủ 1
cân là được. Cua
được luộc trong nồi
nước nóng,mỗi lần
ăn chỉ lấy 10 con,ăn

</div>
<span class='text_page_counter'>(24)</span><div class='page_container' data-page=24>

-Canh hợp hoan:nấu bằng hoa hợp hoan,một thứ hoa màu
đỏ,sớm nở tối cụp > tượng trưng cho sự đoàn kết, họp mặt

-Canh thịt lợn nấu với măng tươi:ăn bồi bổ sức khỏe (khi Bảo

Ngọc vừa hết bệnh)

-Cháo và dưa muối: món ăn thanh đạm cho những người bị
bệnh.

-Món cà xào:đây là món ăn bình thường dân dã nhưng được
họ Giả làm rất công phu

Cách làm: vào tháng 4,5 đi hái cà đem về, gọt bỏ núm chỉ lấy
ruột,đem thái nhỏ như sợi tóc khơ, sau đó bắt một con gà mẹ
ninh ra nước,hấp cà lên xong đem ra phơi, 9 lần phơi 9 lần hấp
lại đem phơi khô xong đem bỏ vào trong lọ sứ bịt thật kín.Khi
ăn lấy một thì trộn với thịt gà xào mà ăn

 Quả là một món ăn hết sức cầu kỳ mà chỉ có ở bậc vương giả

</div>
<span class='text_page_counter'>(25)</span><div class='page_container' data-page=25>

• Cháo vịt:ă n vào sau những

đêm kết thúc xem hát,

chuyện trị,...

• Món dành ăn chay:bánh

bao nhân đậu phụ,đậu phụ,

cháo gạo tấm nấu với táo…

• Ngồi ra cịn các món

</div>
<span class='text_page_counter'>(26)</span><div class='page_container' data-page=26>

Kết luận:

-Ẩm thực Hồng lâu mộng thực
chất là nói về sinh hoạt ăn uống hàng ngày

của gia đình họ Gỉa hai phụ Vinh-Ninh

Ẩm thực của giới quý tộc phong kiến Trung
Quốc.

-Xuất hiện một cách tự nhiên trong
mạch kể chuyện, bên cạnh nhiều cảnh sinh
hoạt khác.

-Gồm cả hai vấn đề ăn và uống
của hàng trăm nhân vật. “Ẩm” thì có rượu,
trà, nước hoa quả. “Thực” thì có những
món bánh trái, thức ăn hàng ngày, những
món ăn dành cho người bệnh, những món
ăn phục vụ trong các dịep lễ, tết,...

-Các món ăn trong Hồng lâu mộng
đều là những món ăn bổ dưỡng, giúp cơ
thể tráng kiện. Dù cho sử dung nguyên liệu
bình thường hay quý hiếm, các món ăn
trong hai phủ Vinh-Ninh đều được chế biến
rất cơng phu, có kỹ thuật.

</div>
<span class='text_page_counter'>(27)</span><div class='page_container' data-page=27></div>
<span class='text_page_counter'>(28)</span><div class='page_container' data-page=28></div>
<span class='text_page_counter'>(29)</span><div class='page_container' data-page=29></div>
<span class='text_page_counter'>(30)</span><div class='page_container' data-page=30></div>
<span class='text_page_counter'>(31)</span><div class='page_container' data-page=31></div>
<span class='text_page_counter'>(32)</span><div class='page_container' data-page=32></div>
<span class='text_page_counter'>(33)</span><div class='page_container' data-page=33></div>
<span class='text_page_counter'>(34)</span><div class='page_container' data-page=34></div>
<span class='text_page_counter'>(35)</span><div class='page_container' data-page=35></div>
<span class='text_page_counter'>(36)</span><div class='page_container' data-page=36>



Tiểu thuyết nhân tình thế thái lấy đề tài trong cuộc

sống đời thường, nói đến những tình cảm thơng

thường, những số phận của những con người bình

thường, chẳng phải là vua chúa,thân phận hoặc anh

hùng hảo hán xa lạ như tiểu thuyết lịch sử hay tiểu

thuyết thần ma. Đối với thể loại tiểu thuyết này có thể

xem Hồng Lâu Mộng là thành tựu tiêu biểu, ngoài ra

cịn có Kim Bình Mai, Chuyện Làng Nho…



Nếu như tiểu thuyết lịch sử lấy lịch sử để nói chuyện

đạo đức thì tiểu thuyết nhân tình thế thái phản ánh

hiện thực cuộc sống, bám sát cuộc sống, không tô vẽ

cường điệu

</div>
<span class='text_page_counter'>(37)</span><div class='page_container' data-page=37>



Nhân vật trong tiểu thuyết nhân tình thế thái được

miêu tả khơng công thức, không ước lệ hay khoa

trương mà là những nhân vật sống động, có máu thịt

rõ nét như con người thật

ví dụ: Trong Tam Quốc Chí Diễn Nghĩa, La Quán Trung

đã xây dựng hình tượng những con người phi thường

như “ Tào Tháo tuyệt gian, Khổng Minh tuyệt trí, Quan

Cơng tuyệt nghĩa” thì Hồng Lâu Mộng tác giả đề cập

đến những tính cách của con người bình thường:

hoang dâm, vơ sỉ như Giả Trân, Giả Liễn, Giả Dung…;

giết người không gớm tay dưới cái vỏ bọc tươi cười

xinh đẹp như Phượng Thư; lưu manh như Tiết Bàn;

bề ngoài nhân hậu nhưng bên trong tàn ác như Bảo

Thoa, Vương Phu Nhân…; hay yếu đuối như Đại

</div>
<span class='text_page_counter'>(38)</span><div class='page_container' data-page=38>



Nếu như tiểu thuyết lịch sử không gian là các cuộc

chiến tranh lớn nhỏ,thiên biến vạn hoá …trong tiểu

thuyết thần ma là khơng gian kì ảo( trên trời, trần gian,

âm phủ…) thì khơng gian nghệ thuật của tiểu thuyết

nhân tình thế thái là những khơng gian nhỏ, những

cảnh sinh hoạt trong gia đình

ví dụ: Hồng Lâu Mộng chủ yếu đề cập đến cuộc sống

của đại gia đình q tộc trong hai phủ Vinh - Ninh, ở

đó mấy trăm con người suốt ngày bận rộn tíu tít chỉ để

nhằm một việc làm thế nào để hưởng lạc, để bọn chủ

phong kiến tiêu khiển cho hết những năm tháng mà

bọn chúng cảm thấy lê thê, chán ngắt.



Trong tiểu thuyết lịch sử hay tiểu thuyết thần ma có

kịch tính cao độ thì tiểu thuyết nhân tình thế thái sự

việc diễn ra đều đều, bình thường như cuộc sống vốn

có, sức hấp dẫn khơng nằm ở chỗ li kỳ mà nằm ở

</div>
<span class='text_page_counter'>(39)</span><div class='page_container' data-page=39>

Tài liệu tham khảo:

-Bộ tiểu thuyết Hồng lâu mộng, NXB Văn hố thơng tin 2003.
-Bộ tiểu thuyết Hồng lâu mộng,NXB Văn học.

-Bài nghiên cứu Lịch sử văn hoá ẩm thực Trung Quốc của
Nguyễn Hoàng Thân, Khoa Ngữ văn, ĐHSP Đà Nẵng.

</div>
<span class='text_page_counter'>(40)</span><div class='page_container' data-page=40>

Nhóm 1 thực hiện.

</div>

<!--links-->