Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (763.13 KB, 12 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
<b>A. KIẾN THỨC CẦN NHỚ </b>
<b>1/ Lợi ích của việc chứng minh hai tam giác bằng nhau là suy ra được các cặp cạnh tương ứng </b>
bằng nhau, các cặp góc tương ứng bằng nhau.
<b>2/ Các trường hợp bằng nhau của tam giác </b>
* Trường hợp cạnh - cạnh - cạnh: Nếu ba cạnh của tam giác này bằng ba cạnh tương ứng
của tam giác kia thì hai tam giác đó bằng nhau.
* Trường hợp cạnh - góc - cạnh: Nếu hai cạnh và một góc xen giữa của tam giác này bằng
hai cạnh và góc xen giữa của tam giác kia thì hai tam giác đó bằng nhau
* Trường hợp góc - cạnh - góc: Nếu một cạnh và hai góc kề của tam giác này bằng một
cạnh và hai góc kề của tam giác kia thì hai tam giác đó bằng nhau.
<b>3/ Việc chứng minh hai đoạn thẳng (hay hai góc) bằng nhau ta làm như sau: </b>
- Xét xem hai đoạn thẳng (hay hai góc) là hai cạnh (hay hai góc) thuộc hai tam giác nào.
- Chứng minh hai tam giác đó bằng nhau
- Suy ra hai cạnh (hay hai góc) tương ứng bằng nhau.
<b>4/ Chú ý: </b>
- Nối hai cạnh có sẵn trên hình để tạo ra một cạnh chung của hai tam giác.
- Trên một tia cho trước, đặt một đoạn bằng một đoạn thẳng khác.
- Từ một điểm cho trước, vẽ một đường thẳng song song với một đoạn thẳng.
- Từ một điểm cho trước, vẽ một đường thẳng vng góc với một đoạn thẳng.
<b>B/ CÁC VÍ DỤ: </b>
<b>Ví dụ 1: Cho góc vng xOy, điểm A trên tia Ox, điểm B trên tia Oy. Lấy điểm E trên tia đối của </b>
<b>tai Ox, điểm F trên tia Oy sao cho OE= OB, OF= OA. </b>
a. Chứng minh AB = EF, AB EF.
b. Gọi M và N lần lượt là trung điểm của AB và EF. Chứng minh rằng tam giác OMN
vuông cân.
Hướng dẫn
GT <i><sub>xOy</sub></i><sub>= 90</sub>0
; AOx, BOy ; OE = OB, OF= OA ; M AB: MA = MB
N EF: NE = NF
KL a) AB = EF, AB EF
b) OMN vuông cân
Chứng minh
a. Xét AOB và FOE có:
OA = OF ( GT)
<i>AOB</i> = <i>FOE</i> = 900 AOB và FOE(C.G.C)
OB = OE (GT)
AB = EF( cạnh tương ứng)
<i>A</i> = <i>F</i> (1) ( góc tương ứng)
1
2
3
Xét FOE : <i>O</i> = 900 <i>E</i>+<i>F</i> = 900 (2)
Từ (1) và (2) <i>E</i>+<i>A</i> = 900 <i>EAH</i>=900 EH HA hay AB EF.
2AB( M là trung điểm của AB)
EN = 1
2EF( M là trung điểm của EF)
Mà AB = EF BM = EN
Mặt khác: FOE : <i>O</i> = 900 <i>E</i>+<i>F</i> = 900
OAB : <i>O</i> = 900 <i>A</i>+<i>B</i><sub>1</sub> = 900
Mà <i>A</i> = <i>F</i>(cmt) <i>E</i>= <i>B</i><sub>1</sub>
Xét BOM và EON có :
OB = OE (gt) ; <i>B</i><sub>1</sub>= <i>E</i>(cmt) ; BM = EN (cmt)
BOM = EON (c.g.c)
OM = ON (*) Và <i>O</i><sub>1</sub>= <i>O</i><sub>2</sub>
Mà <i>O</i><sub>2</sub>+<i>O</i><sub>3</sub>=900 nên <i>O</i><sub>1</sub> +<i>O</i><sub>3</sub>=900 <i>MON</i>= 900 (**)
Từ (*) và(**) OMN vng cân
<b>Ví dụ 2: Cho ABC cân đỉnh A. Trên cạnh AB lấy điểm D, trên tia đối của tia CA lấy điểm E </b>
sao cho BD = CE. Nối D với E. Gọi I là trung điểm của DE. Chứng minh ba điểm B, I, C thẳng
Hướng dẫn
Phân tích: B, I, C thẳng hàng <i>BIE</i>+<i>EIC</i>= 1800
Cần c/m <i>BID</i>=<i>EIC</i>
Mà <i>BID</i>+<i>BIE</i>= 180
Cần tạo ra một điểm F trên cạnh BC: EIC = DIF
<b>Ví dụ 3: Cho ABC, </b><i>A</i>= 600. Phân giác BD, CE cắt nhau tại O. Chứng minh rằng :
a. DOE cân
b. BE + CD= BC.
Hướng dẫn
GT <sub>ABC, </sub><i><sub>A</sub></i><sub>=60</sub>0 ;
BD: Phân giác <i>B</i>(DAC) ; CE: Phân giác <i>C</i>(EAB)
BD CE = {O}
KL a. DOE cân
b. BE + CD= BC.
a) Ta có: ABC: <i>B</i>+<i>C</i>=1800 - <i>A</i>=1800 - 600 = 1200 (Định lý tổng ba
góc của một tam giác)
Mà <i>B</i><sub>1</sub>=
2
<i>B</i>
(BDlà phân giác<i>B</i>); <i>C</i><sub>1</sub>=
2
<i>C</i>
(CE là phân giác <i>C</i>)
Nên <i>B</i><sub>1</sub>+<i>C</i><sub>1</sub>=
2
<i>B C</i>
=
0
120
2 = 60
0
OBC có <i>BOC</i> = 1800 - (<i>B</i><sub>1</sub>+<i>C</i><sub>1</sub>) = 1800 - 600 =1200 (Định lý tổng ba góc của một tam
giác)
Mặt khác:<i>BOC</i>+<i>O</i><sub>1</sub> = 1800( kề bù) ; <i>BOC</i>+<i>O</i><sub>2</sub> = 1800( kề bù)
<i>O</i><sub>1</sub>=<i>O</i><sub>2</sub>=600
Vẽ phân giác OF của <i>BOC</i> (FBC) <i>O</i><sub>3</sub>=<i>O</i><sub>4</sub>=
2
<i>BOC</i>
=600
Do đó : <i>O</i><sub>1</sub>=<i>O</i><sub>2</sub>=<i>O</i><sub>3</sub>=<i>O</i><sub>4</sub>=600
Xét BOE và BOF có:
<i>B</i><sub>2</sub>= <i>B</i><sub>1</sub>(BDlà phân giác<i>B</i>); BO cạnh chung ; <i>O</i><sub>1</sub>=<i>O</i><sub>4</sub>=600
BOE = BOF(g.c.g)
OE = OF (1) ( hai cạnh tương ứng) Và BE = BF
c/m tương tự COD = COF(g.c.g)
OD =- OF (2) (hai cạnh tương ứng) và CD = EF
Từ (1 ) và (2) OE = OD DOE cân
b) Ta có BE = BF ; CD = CF (cmt)
BE+CD=BF+FC=BC
Vậy : BE + DC= BC
<b>* Nhận xét: </b>
<b>- Ví dụ 3 cho ta thêm một cách vẽ đường phụ:Vẽ phân giác OF của </b><i>BOC</i>. Khi đó OF là
một đoạn thẳng trung gian để so sánh OD với OE.
- Ta cũng có thể vẽ thêm đường phụ bằng cách khác: Trên BC lấy điểm F sao cho BF=
BE. Do đó cần c/m BOE = BOF(g.c.g) và COD = COF(g.c.g).
<b>C. BÀI TẬP TỰ LUYỆN. </b>
<b>Bài 1: Tam giác ABC và tam giác A'B'C' có AB=A'B', AC= A'C'. Hai góc A và A'bù nhau. Vẽ </b>
trung tuyến AM rồi kéo dài một đoạn MD = MA. Chứng minh:
b. AM = 1
2B'C'
<b>Bài 2:Cho tam giác ABC. vẽ ra ngoài tam giác này các tam giác vuông cân tại A là ABE và </b>
ACF. Chứng minh:
a. BF = CE và BF CE
b. Gọi M là trung điểm của BC. CMR: AM = 1
2EF
<b>Bài 3: Cho ABC, vẽ ra ngoài tam giác này các tam giác vuông cân tại A là ABE và ACF. Vẽ </b>
AH vng góc với BC. Đường thẳng AH giao EF tại O. CMR: O là trung điểm của EF.
<b>Bài 4: Cho ABC có </b><i>A</i> = 600 . Dựng ra ngồi tam giác đó các tam giác đều ABM và CAN.
a. CMR: Ba điểm A, M, N thẳng hàng
b. c/m BN = CM
c. Gọi O là giao điểm của BN và CM. Tính <i>BOC</i>.
<b>Bài 5: Chứng minh rằng: Nếu hai cạnh và trung tuyến ứng với cạnh thứ ba của tam giác này bằng </b>
hai cạnh và trung tuyến ứng với cạnh thứ ba của tam giác kia thì hai tam giác đó bằng nhau.
<b>Bài 6: Cho tam giác ABC có AB = AC ,gọi M là trung điểm cua cạnh BC </b>
a) Chứng minh 2 tam giác ABM&ACM bằng nhau
b) Chứng minh AM vuông góc với BC
c) AM là phân giác góc A
<b>Bài 7: Cho </b>ABC có AB < AC. Kẻ tia phân giác AD của
a) BDF = EDC.
b) BF = EC.
d) AD FC
<b>Bài 8. Cho </b>ABC, M là trung điểm của BC. Trên tia đối của tia MA, lấy điểm E sao cho
ME = MA.
a) Chứng minh AC // BE.
b) Gọi I là một điểm trên AC, K là một điểm trên EB sao cho AI = EK. Chứng minh 3
điểm I, M, K thẳng hàng.
<b>Bài 9. Cho góc nhọn xOy và tia phân giác Oz của góc đó. Trên Ox, lấy điểm A, trên Oy lấy điểm </b>
B sao cho OA = OB. Trên tia Oz, lấy điểm I bất kì. Chứng minh:
a) AOI = BOI.
b) AB OI.
<b>Bài 10. Cho góc nhọn xOy. Trên tia Ox, lấy 2 điểm A và C. Trên tia Oy lấy 2 điểm B và D sao </b>
cho
OA = OB ; OC = OD. (A nằm giữa O và C; B nằm giữa O và D).
a) Chứng minh OAD = OBC
b) So sánh 2 góc
<b>Bài 11. Cho </b>ABC vuông ở A. TRên tia đối của tia AC lấy điểm D sao cho AD = AC.
a) Chứng minh ABC = ABD
b) Trên tia đối của tia AB, lấy điểm M. Chứng minh MBD = MBC.
<b>HƯỚNG DẪN GIẢI </b>
<b>Bài 1: </b>
a) Xét AMC và DMB có:
AM = MD (gt) ; <i>AMC</i>= <i>DMB</i> (đối đỉnh); MC = MB( gt)
AC = BD ( hai cạnh tương ứng) ; <i>A</i><sub>1</sub>= <i>D</i>(hai góc tương ứng)
AC//BD ( vì có cặp góc SLT bằng nhau)
<i>BAC</i>+<i>ABD</i>= 1800(hai góc trong cùng phía)
Mà <i>BAC</i>+<i>A</i>'= 1800(gt)
<i>ABD</i>=<i>A</i>'
b) Xét ABD và B'A'C' có:
AB = A'B'(gt) ; <i>ABD</i>=<i>A</i>'(cmt)
BD = A'C'(=AC)
ABD và B'A'C'(c.g.c)
AD = B'C' ( hai cạnh tương ứng)
Mà AM = 1
2AD (gt) AM =
1
2B'C'
<b>* Nhận xét: Hai tam giác có hai cặp cạnh bằng nhau và một cặp góc xen giữa chúng bù nhau thì </b>
trung tuyến thuộc cạnh thứ ba của tam giác này bằng một nửa cạnh thứ ba của tam giác kia.
<b>Bài 2: </b>
a) Ta có: <i>EAC</i>= <i>EAB</i>+<i>BAC</i>= 900 + <i>BAC</i>
<i>BAF</i>= <i>BAC</i>+ <i>CAF</i>= 900 + <i>BAC</i>
<i>EAC</i>=<i>BAF</i>
Xét ABF và AEC có:
AB = AE(gt) ; <i>BAF</i>=<i>EAC</i>(cmt) ; AF = AC (cmt)
ABF = AEC(c.g.c)
BF = CE ( hai cạnh tương ứng) và<i>B</i><sub>1</sub>= <i>E</i><sub>1</sub>( hai góc tương ứng) (1)
E
A
F
B M C
O
I1
2
Gọi O và I lần lượt là giao điểm của CE với BF và AB.
Xét AEI vuông tại A có <i>E</i><sub>1</sub>+<i>I</i><sub>1</sub>= 900(2)
Và <i>I</i><sub>1</sub>=<i>I</i><sub>2</sub> (đối đỉnh) (3)
Từ (1), (2) và (3) <i>B</i><sub>1</sub>+<i>I</i><sub>2</sub> =900 <i>BOI</i>= 900BF CE
b) Ta có:<i>EAB</i>+<i>BAC</i>+<i>CAF</i>+<i>FAE</i>= 3600
<i>BAC</i>+<i>FAE</i>= 3600 - (<i>EAB</i>+<i>CAF</i>) =3600-(900+900)=1800
Ta thấy: ABC và EAF có hai cặp cạnh bằng nhau và một cặp góc xen giữa chúng bù
nhau nên trung tuyến AM = 1
2EF
<b>Bài 3: </b>
Kẻ EI AH, FKAH (I, K AH)
Xét AEI và ABH có:
<i>I</i> = <i>H</i> = 900; AE = AB (gt)
<i>EAI</i>= <i>BAH</i>(cặp góc có cạnh tương ứng vng góc cùng nhọn)
AEI = ABH (cạnh huyền- góc nhọn)
EI = AH ( hai cạnh tương ứng)
Tương tự: AFK = CAH (cạnh huyền- góc nhọn)
FK = AH ( hai cạnh tương ứng)
Xét OEI và OFK có:
<i>I</i> = <i>K</i> = 900 ; EI = FK (=AH) ; <i>KFO</i>=<i>IEO</i>(SLT, EI//FK)
OEI = OFK(g.c.g)
OE = OF ( hai cạnh tương ứng)
E
A
F
B C
K
I
O
Mà OEF(gt)
O là trung điểm của EF.
a) ABM, CAN đều <i>BAM</i> = <i>CAN</i>=600
Vậy <i>MAN</i>=<i>BAM</i>+<i>BAC</i>+<i>CAN</i>= 600+600+600=1800M,A,N thẳng hàng
b) Xét ABN và ACM có:
AB = AM (gt); <i>BAN</i>=<i>CAM</i> (=1200) ; AN = AC(gt)
ABN = ACM(c.g.c)
BN = CM ( hai cạnh tương ứng)
và <i>C</i><sub>1</sub>=<i>N</i><sub>1</sub>(hai góc tương ứng)
c) <i>BOC</i> là góc ngoài của OCN
<i>BOC</i>=<i>OCN</i>+<i>ONC</i> = <i>C</i><sub>1</sub>+<i>ACN</i>+<i>ONC</i>
Mà <i>C</i><sub>1</sub>=<i>N</i><sub>1</sub>(cmt)
<i>BOC</i>=<i>N</i><sub>1</sub>+<i>ACN</i>+<i>ONC</i>= <i>ACN</i>+<i>ANC</i>=600+600=1200
<b>Bài 5: </b>
Lấy DAM: MD = MA
Lấy D'A'M': M'D' = M'A'
Xét ABM và DMC có:
MB = MC(gt) ; <i>AMB</i>=<i>CMD</i> (đối dỉnh)
AM = MD(cách lấy điểm D)
ABM = DMC(c.g.c)
1
A
B <sub>C</sub>
D
A'
C'
D'
M'
M B'
2 1 2 1
CD = AB( hai cạnh tương ứng) Và <i>A</i><sub>2</sub>=<i>D</i><sub>1</sub>(1)( hai góc tương ứng)
Xét ACD và A'C'D' có:
AC = A'C'(gt) ; AD = A'D' (vì AM = A'M') ; CD = C'D' ( = AB)
ACD = A'C'D'(c.c.c)
<i>A</i><sub>1</sub>=<i>A</i>'<sub>1</sub>và<i>D</i><sub>1</sub>=<i>D</i>'<sub>1</sub>(3)
Từ (1), (2),(3) <i>A</i><sub>2</sub> =<i>A</i>'<sub>2</sub>mà <i>A</i><sub>1</sub>=<i>A</i>'<sub>1</sub> <i>BAC</i>=<i>B A C</i>' ' '
Vậy ABC = A'B'C'(c.g.c)
* cách 2:
AMC và A'M'C' có:
AM = A'M'(gt); <i>A</i><sub>1</sub>=<i>A</i>'<sub>1</sub>(cmt); AC= A'C'(gt)
AMC = A'M'C' (c.g.c)
MC = M'C'( hai cạnh tương ứng)
Mà MC = 1
2BC; M'C' =
1
2B'C'(gt). Do đó: BC = B'C'.
<b>Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, nội </b>
<b>dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, </b>
<b>giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên </b>
danh tiếng.
<b>I. </b> <b>Luyện Thi Online</b>
- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng </b>
<b>xây dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và </b>
Sinh Học.
- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>
<i>trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường </i>
<i>Chuyên khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn </i>
<i>Đức Tấn. </i>
<b>II. </b> <b>Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>
- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chuyên dành cho các em HS
THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.
- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp </b>
<i>dành cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh </i>
<i>Trình, TS. Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc </i>
<i>Bá Cẩn cùng đơi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia. </i>
<b>III. </b> <b>Kênh học tập miễn phí</b>
- <b>HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả </b>
- <b>HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi </b>
miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và
Tiếng Anh.
<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>
<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>