Phân tích bài ca dao Trèo lên cây khế nửa ngày - Ai làm chua xót lòng này, khế ơi

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (603.01 KB, 5 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

VĂN MẪU LỚP 10

PHÂN TÍCH BÀI CA DAO

Trèo lên cây khế nửa ngày,

Ai làm chua xót lịng này, khế ơi!

Mặt trăng sánh với mặt trời.

Sao Hôm sánh với sao Mai chằng chằng.

Mình đi có nhớ ta chăng?

Ta như sao vượt chờ Trăng giữa trời.

Phân tích bài ca dao Trèo lên cây khế nửa ngày - Ai làm chua xót lòng này, khế ơi! mà
Học247 giới thiệu dưới đây sẽ giúp các em cảm nhận được tâm trạng buồn tủi của những
đôi lứa yêu nhau nhưng không đến được với nhau. Đồng thời, dàn bài chi tiết và bài văn
mẫu này sẽ giúp các em định hướng được cách phân tích một bài ca dao. Mời các em cùng
tham khảo!

A.SƠ ĐỒ TÓM TẮT GỢI Ý

B. DÀN BÀI CHI TIẾT 
1. Mở bài

- Giới thiệu bài ca dao Trèo lên cây khế

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

cây khế”

Trèo lên cây khế nửa ngày, 
Ai làm chua xót lịng này, khế ơi!

Mặt trăng sánh với mặt trời. 
Sao Hôm sánh với sao Mai chằng chằng.

Mình đi có nhớ ta chăng? 
Ta như sao vượt chờ Trăng giữa trời. 
2. Thân bài

a. Hai câu đầu

Trèo lên cây khế nửa ngày, 
Ai làm chua xót lịng nay, khế ơi!

- Trèo lên cây khế là chuyện bình thường nhưng chàng trai lại trèo lên cây khế đến nữa
ngày, một điều vơ lí

- Những đó là tâm trạng của chàng trai, chua xót

- Mượn hình ảnh trèo cây khế nửa ngày để nói lên tình u với một cơ gái
b. Những hình ảnh đặc sắc trong bài ca dao:

- Sao mai, sao hôm, mặt trăng, mặt trời đều là những hình ảnh thiên nhiên thân thuộc
- Những hình ảnh thiên nhiên để nói rằng nó là những điều ngăn cản tình u đơi lứa
- Ý nói là mặt trăng và mặt trời chẳng bao giờ gặp nhau và sao mai, sao hôm cũng thế

- Thể hiện tâm trạng buồn tủi của những đôi lứa yêu nhau nhưng không đến được với nhau
3. Kết bài

- Bài ca dao thể hiện tình yêu chân thật và say đắm, nhưng trắc trở khi họ không đến được
với nhau.

C. BÀI VĂN MẪU

Đề bài: Phân tích bài ca dao:

Trèo lên cây khế nửa ngày, 
Ai làm chua xót lịng này, khế ơi!

Mặt trăng sánh với mặt trời. 
Sao Hôm sánh với sao Mai chằng chằng.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Gợi ý làm bài: 
Trèo lên cây khế nửa ngày, 
Ai làm chua xót lịng này, khế ơi!

Mặt trăng sánh với mặt trời. 
Sao Hôm sánh với sao Mai chằng chằng.

Mình đi có nhớ ta chăng? 
Ta như sao vượt chờ Trăng giữa trời.

Kho tàng ca dao tục ngữ dân gian của nước ta vô cùng phong phú đa dạng, nó thể hiện
những tâm tư tình cảm, nguyện vọng của người nông dân lao động gửi gắm vào trong những
câu thơ. Thể hiện những mong ước tình cảm lứa đôi nam nữ. Trong thời phong kiến xưa
người con gái không được tự do yêu đương mà sống trong những phép tắc đạo lý, vơ hình
“Cha mẹ đặt đâu con ngồi đó”. Người con gái sống trong gia đình phải tn theo tam tịng tứ
đức, khơng phải muốn làm gì thì làm như thời đại hiện nay.

Bài ca dao thể hiện tình cảm của đơi un ương đang u, những nhớ nhung da diết khơng
thể nói thành lời. Bài ca dao được viết theo cảm hứng bất chợt thể hiện những cảm xúc bộc
phát trong lòng tác giả bất ngờ khơng có sự tính tốn.

Trong ca dao đây không phải lần đầu người xưa viết lên những tâm sự tình cảm lứa đơi bất
chợt như vậy, mà cịn có rất nhiều bài khác được viết dưới dạng phong cách, ngôn ngữ
tương tự như bài ca dao sau:

Trèo lên cây bưởi hái hoa, 
Bước xuống vườn cà hái nụ tầm xuân.

Trèo lên cây bưởi hái hoa, 
Người ta hái hết đôi ta bẻ cành.

Trèo lên cây gạo cao cao,

Bước xuống vườn đào hái nụ tầm xuân.

Trong bài ca dao “Trèo lên cây khế nửa ngày” thể hiện những tình tiết vô cùng vô lý, phi
thực tế nhưng lại vơ cùng có lý với tâm trạng thất thần, vẩn vơ vơ vẩn không tập trung vào
việc gì mình đang làm của người con trai đang mắc bệnh tương tự. Đang mong nhớ người
yêu của mình, sự lo lắng cho tương lai của hai người gặp trắc trở khiến người con trai trèo
lên cây khế mà mất tới nửa ngày.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

nên họ nhầm tưởng đó là hai ngơi sao khác nhau và đặt cho nó là Sao Mai và Sao Hơm

Tình yêu của người con trai và người con gái trong bài ca dao này được ví như hai ngơi sao
đó cả đời ngăn cách khơng thể nào thấy mặt nhau, dù có vượt cả bầu trời thì tình cảm của họ
cũng luôn bị chia rẽ.

Danh xưng “Ta” và “Mình” thể hiện sự thân thiết gắn bó trong hai con người, thể hiện sự gần
gũi thân thiết như vợ chồng trong tâm tưởng người con trai ln coi người con gái mình u
thương là một phần cuộc sống.

Cách xưng hô này thể hiện sự nồng nàn yêu thương. Yêu nhau nhiều như vậy nhưng không
thể nào vượt qua những cách trở, trái ngang để tìm đến với nhau, khiến cho người con trai
cảm thấy xót xa “trèo lên cây khế nửa ngày” thể hiện tâm trạng thẫn thờ, ra ngẩn và ngơ như
người mất hồn.

Thông qua bài ca dao người xưa muốn lên án tố cáo tội ác của chế độ phong kiến khi chia rẽ
tình cảm nam nữ. Tình cảm lứa đơi, khi bắt người con trai và con gái đang yêu phải chia lìa
xa rời vì những phong tục cổ hủ lạc hậu.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh, nội dung
bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, giỏi về kiến

thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các trường chuyên danh tiếng.

I. Luyện Thi Online

- Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Phạm Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.

II. Khoá Học Nâng Cao và HSG

- Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chun dành cho các em HS THCS

lớp 6, 7, 8, 9 yêu thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt điểm tốt
ở các kỳ thi HSG.

- Bồi dưỡng HSG Toán: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành cho

học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS. Trần

Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đôi HLV đạt

thành tích cao HSG Quốc Gia.

III. Kênh học tập miễn phí

- HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các

môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu tham
khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi miễn

phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hoá, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng Anh.