Quản lý chất lượng dạy học môn tiếng anh ở các trường trung học cơ sở tại huyện ba tri, tỉnh bến tre
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.32 MB, 150 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ GIÁO DỤC
NGUYỄN THỊ PHƯƠNG HIỀN
QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC
CƠ SỞ TẠI HUYỆN BA TRI, TỈNH BẾN TRE
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 06 năm 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO THẠC SĨ
CHUYÊN NGÀNH QUẢN LÝ GIÁO DỤC
NGUYỄN THỊ PHƯƠNG HIỀN
QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC
CƠ SỞ TẠI HUYỆN BA TRI, TỈNH BẾN TRE
GVHD: TS. NGUYỄN THÀNH NHÂN
Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 06 năm 2020
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây luận văn Thạc sỹ “Quản lý chất lượng dạy học môn tiếng
Anh ở các trường THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre” là nghiên cứu của riêng tôi.
Các kết quả nghiên cứu nêu trong luận văn là trung thực và chưa được cơng bố trong
bất kỳ cơng trình nào khác.
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Phương Hiền
LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận văn, tác giả đã nhận
được sự động viên, giúp đỡ tận tình, tạo điều kiện thuận lợi của các cấp lãnh đạo, các
thầy giáo, cô giáo, các bạn đồng nghiệp và gia đình.
Xin trân trọng cảm ơn tới các thầy cô Khoa Giáo dục, Đại học Khoa học Xã hội
và Nhân văn và các thầy cô đã tham gia giảng dạy, giúp đỡ tơi hồn thành khóa học.
Xin chân thành cảm ơn các thầy cô là hiệu trưởng, các bạn đồng nghiệp trên địa
bàn huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre, cung cấp thông tin, số liệu, cho ý kiến và tạo điều kiện
thuận lợi trong quá trình nghiên cứu thực tế để làm luận văn.
Đặc biệt, xin trân trọng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS. Nguyễn Thành
Nhân- Người hướng dẫn khoa học đã tận tâm bồi dưỡng kiến thức, phương pháp
nghiên cứu và trực tiếp giúp đỡ, động viên để tác giả hoàn thành luận văn này.
Mặc dù đã nỗ lực cố gắng rất nhiều trong q trình nghiên cứu, song luận văn
khơng tránh khỏi những thiếu sót, tác giả kính mong nhận được những lời chỉ dẫn của
các quý thầy cô, ý kiến đóng góp trao đổi của các bạn đồng nghiệp để luận văn được
hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn !
Tác giả luận văn
Nguyễn Thị Phương Hiền
MỤC LỤC
Lời cam đoan............... ................................................................................... .......... i
Lời cảm ơn ............................................................................................................... ii
Mục lục ................................................................................................................... iii
Danh mục các ký hiệu và chữ viết tắt .................................................................... . iv
Danh mục các bảng biểu .......................................................................................... v
Trang
MỞ ĐẦU.........................................................................................................................1
1. Lý do chọn đề tài..........................................................................................................1
1.1. Căn cứ khoa học........................................................................................................1
1.2. Căn cứ pháp lý...........................................................................................................2
1.3. Căn cứ thực tiễn........................................................................................................2
2. Mục tiêu nghiên cứu....................................................................................................3
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu.............................................................................3
3.1. Khách thể nghiên cứu................................................................................................3
3.2. Đối tượng nghiên cứu................................................................................................3
4. Giả thuyết nghiên cứu..................................................................................................3
5. Nhiệm vụ nghiên cứu............................................................................................... ...4
6. Phạm vi nghiên cứu......................................................................................................4
7. Phương pháp nghiên cứu..............................................................................................5
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận...............................................................................5
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn............................................................................5
- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi
- Phương pháp phỏng vấn sâu
- Phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động
7.3. Phương pháp xử lý dữ liệu........................................................................................5
8. Dự kiến đóng góp mới của luận văn............................................................................5
9. Bố cục của đề tài..........................................................................................................6
CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH (NHƯ LÀ MỘT NGOẠI NGỮ) TRONG NHÀ TRƯỜNG
PHỔ THÔNG................................................................................................................7
1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề. ..........................................................................7
1.1.1. Tình hình nghiên cứu ngồi nước..........................................................................7
1.1.2. Tình hình nghiên cứu trong nước.........................................................................12
1.1.3. Nhận xét chung....................................................................................................14
1.2. Các khái niệm cơ bản..............................................................................................14
1.2.1. Chất lượng............................................................................................................14
1.2.2. Dạy học.
...........................................................................................................15
1.2.3. Chất lượng dạy học..............................................................................................16
1.2.4. Trung học cơ sở ..................................................................................................17
1.2.5. Môn học Tiếng Anh (như là 1 ngoại ngữ) bắt buộc ở các trường THCS...........17
1.2.6. Chất lượng dạy học môn học tiếng Anh ở các trường THCS...........................18
1.2.7. Quản lý................................................................................................................18
1.2.8. Quản lý chất lượng...............................................................................................22
1.2.9. Chất lượng trong giáo dục .................................................................................22
1.2.10. Quản lý chất lượng trong giáo dục ....................................................................23
1.3. Các căn cứ xem xét, đánh giá chất lượng dạy học môn Tiếng Anh ở các trường
THCS..............................................................................................................................29
1.4. Quản lý chất lượng dạy học môn học Tiếng Anh ở các trường THCS...................30
1.4.1. Mục đích, ý nghĩa
của quản lý chất lượng dạy học trong nhà trường
THCS..............................................................................................................................30
1.4.2. Quản lý chương trình và hoạt động dạy học mơn học trong nhà trường THCS.
........................................................................................................................................32
1.4.3. Các cấp độ và nội dung quản lý chất lượng dạy học môn học trong nhà trường
phổ thông.......................................................................................................................38
1.4.4. Nội dung quản lý chất lượng dạy học môn học tiếng Anh trường THCS ...........39
1.4.5. Các căn cứ đánh giá hiệu quả quản lý chất lượng dạy học môn Tiếng Anh trường
THCS .............................................................................................................................40
1.4.5.1. Quản lý kế hoạch dạy học của giáo viên tiếng Anh
1.4.5.2. Quản lý nội dung, chương trình dạy học mơn tiếng Anh
1.4.5.3. Quản lý cơng tác bồi dưỡng giáo viên Tiếng Anh.
1.4.5.4. Quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh
1.4.5.5. Quản lý việc kiểm tra đánh giá kết quả giảng dạy môn Tiếng Anh.
1.4.5.6. Quản lý hoạt động học tập môn tiếng Anh của học sinh
1.4.5.7. Quản lý cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ cho việc dạy học môn tiếng
Anh
1.4.5.8. Công tác phối hợp với phụ huynh học sinh.
1.4.5.9. Chế độ chính sách cho giáo viên.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1.................................................................................................46
CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN
TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG THCS TẠI HUYỆN BA TRI, TỈNH BẾN
TRE................................................................................................................................47
2.1. Giới thiệu chung về tổ chức khảo sát thực trạng.....................................................47
2.1.1. Mẫu nghiên cứu........................................................... ........................................51
2.1.2. Công cụ khảo sát..................................................... .... .......................................53
2.1.3. Quy ước thang đo ................................................................................................53
2.2. Kết quả khảo sát thực trạng tình hình về giáo dục và quản lý chất lượng dạy học
tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre........................54
2.3. Đánh giá tầm quan trọng của quản lý chất lượng dạy học mơn Tiếng Anh ở các
trường THCS .................................................................................................................56
2.4. Mục đích quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở
tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre........................................................................................56
2.5. Nội dung quản lí chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở
tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre........................................................................................58
2.6. Các tiêu chí quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung học cơ
sở tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre...................................................................................59
2.7. Thực trạng quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung học cơ
sở tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre...................................................................................60
2.7.1. Công tác quản lý kế hoạch thực hiện chương trình dạy học mơn tiếng Anh ở các
trường trung học cơ sở ..................................................................................................60
2.7.2. Quản lý công tác bồi dưỡng giáo viên ................................................................62
2.7.3. Công tác quản lý việc thực hiện đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở
các trường trung học cơ sở ............................................................................................68
2.7.4. Công tác quản lý kiểm tra, đánh giá của GV ở các trường trung học cơ sở.
........................................................................................................................................69
2.7.5. Công tác quản lý hoạt động dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở
........................................................................................................................................72
2.7.6. Công tác quản lý chất lượng học tập môn tiếng Anh của HS ở các trường trung
học cơ sở .......................................................................................................................73
2.7.7. Cơng tác tài chính........................................................................................ .......75
2.7.8. Cơng tác quản lý cơ sở vật chất...........................................................................76
2.7.9. Cơng tác quản lý chế độ chính sách cho GV........................................................78
2.7.10. Công tác phối hợp với PHHS ...........................................................................79
2.8. Nhận định chung về thực trạng và nguyên nhân của thực trạng.............................81
2.8.1. Nhận định chung về thực trạng............................................................................81
2.8.2. Nguyên nhân của thực trạng.................................................................................85
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2................................................................ .............................86
CHƯƠNG 3. ĐỀ XUẤT BIỆN PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHẤT
LƯỢNG DẠY HỌC MÔN TIẾNG ANH Ở CÁC TRƯỜNG THCS TẠI
HUYỆN BA TRI, TỈNH BẾN TRE. ....................................................................87
3.1. Cơ sở đề xuất các biện pháp....................................................................................87
3.1.1. Cơ sở pháp lý.......................................................................................................87
3.1.2. Cơ sở thực tiễn ....................................................................................................88
3.2. Nguyên tắc đề xuất biện pháp.................................................................................88
3.2.1. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa
3.2.2. Nguyên tắc đảm bảo tính hiệu quả
3.2.3. Nguyên tắc đảm bảo tính khả thi
3.2.4. Nguyên tắc đảm bảo tính đồng bộ
3.2.5. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn
3.3. Các biện pháp đề xuất.............................................................................................90
3.3.1. Biện pháp 1: Nâng cao năng lực ngoại ngữ, tin học của CBQL để quản lý chất
lượng dạy học môn Tiếng Anh ở trường THCS............................................................90
3.3.2. Biện pháp 2: Nâng cao nhận thức của giáo viên về mục tiêu, nội dung và các tiêu
chí quản lý chất lượng dạy học môn Tiếng Anh ở các trường THCS............................91
3.3.3. Biện pháp 3: Biện pháp cải thiện công tác quản lý chất lượng dạy học môn
Tiếng Anh ở các trường THCS......................................................................................92
3.4. Mối quan hệ giữa các biện pháp..............................................................................98
3.5. Khảo sát tính cần thiết và khả thi của các biện pháp...............................................99
TIỂU KẾT CHƯƠNG 3............................................................................................103
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ..........................................................................104
TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................... 109
PHỤ LỤC..................................................................................................................112
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BGD&ĐT
Bộ Giáo dục và Đào tạo
BGH
Ban giám hiệu
BDTX
Bồi dưỡng thường xuyên
CBQL
Cán bộ quản lý
CNTT
Công nghệ thông tin
ĐLC
Độ lệch chuẩn
GV
Giáo viên
HS
Học sinh
KT – KN
Kiến thức – kỹ năng
PHHS
Phụ huynh học sinh
SGD&ĐT
Sở Giáo dục và Đào tạo
SK
Sáng kiến
TB
Trung bình
THCS
Trung học cơ sở
DANH MỤC CÁC BẢNG
Tên bảng
Stt
1
Bảng 2.1. Kết quả đội ngũ lãnh đạo các trường THCS trên địa bàn huyện
Ba Tri, tỉnh Bến Tre
2
Bảng 2.2. Kết quả giáo viên các trường THCS trên địa bàn huyện Ba Tri,
tỉnh Bến Tre
3
Bảng 2.3. Kết quả mẫu nghiên cứu về đội ngũ lãnh đạo và GV các trường
THCS trên địa bàn huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre
4
Bảng 2.4. Ý nghĩa giá trị trung bình
5
Bảng 2.5. Chất lượng môn tiếng Anh
6
Bảng 2.6. Kết quả về giá trị trung bình (TB) và độ lệch chuẩn (ĐLC) về
mục đích quản lý chất lượng dạy học mơn tiếng Anh ở các trường trung
học cơ sở
7
Bảng 2.7. Kết quả giá trị TB, ĐLC về nội dung quản lý chất lượng dạy học
môn tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở
8
Bảng 2.8. Kết quả khảo sát giá trị TB, ĐLC về tiêu chí quản lý chất lượng
dạy học mơn tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở
9
Bảng 2.9. Kết quả giá trị TB, ĐLC về công tác quản lý kế hoạch thực hiện
chương trình dạy học mơn tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở
10
Bảng 2.10. Kết quả về giá trị TB, ĐLC về công tác bồi dưỡng giáo viên tại
trường
11
Bảng 2.11. Kết quả về giá trị TB, ĐLC về công tác bồi dưỡng giáo viên
ngoài nhà trường
12
Bảng 2.12. Kết quả về giá trị TB, ĐLC về công tác bồi dưỡng thường
13
xuyên(BDTX) cho giáo viên
Bảng 2.13. Kết quả về giá trị TB, ĐLC về công tác bồi dưỡng giáo viên
môn tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở
14
Bảng 2.14. Kết quả về giá trị TB, ĐLC về công tác quản lý việc thực hiện
đổi mới phương pháp dạy học môn tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở
15
Bảng 2.15. Kết quả về TB, ĐLC về công tác quản lý kiểm tra, đánh giá của
GV ở các trường trung học cơ sở.
16
Bảng 2.16. Kết quả về TB, ĐLC về công tác quản lý hoạt động dạy học
môn tiếng Anh ở các trường trung học cơ sở
17
Bảng 2.17. Kết quả về TB, ĐLC về công tác quản lý chất lượng học tập
môn tiếng Anh của HS ở các trường trung học cơ sở
18
Bảng 2.18 . Sự hài lòng của học sinh về nội dung và phương pháp dạy học
môn Tiếng Anh tại các trường trung học sở sở
20
Bảng 2.19. Cơng tác tài chính phục vụ cho công tác quản lý chất lượng dạy
học môn tiếng Anh ở các trường THCS.
Bảng 2.20. Kết quả về TB, ĐLC về công tác quản lý cơ sở vật chất
21
Bảng 2.21. Kết quả về giá trị TB, ĐLC về công tác quản lý chế độ chính
19
sách cho GV
22
Bảng 2.22. Kết quả về giá trị TB, ĐLC về công tác phối hợp với PHHS
23
Bảng 3.1. Tiêu chí đánh giá của trường học
24
Bảng 3.2. Qui ước điểm TB
25
Bảng 3.3. Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết và tính khả thi của các biện
pháp
26
Bảng 3.4. Kết quả khảo nghiệm sự đồng ý của CBQL về việc thực hiện
các biện pháp đề xuất
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
1.1. Căn cứ khoa học.
Đất nước ta đang bước vào giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa với mục
tiêu đến năm 2020 Việt Nam sẽ từ một nước nông nghiệp về cơ bản trở thành nước
công nghiệp, hội nhập với cộng đồng quốc tế. Nhân tố quyết định thắng lợi của
công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế là con người, là nguồn
lực người Việt Nam được phát triển về số lượng và chất lượng trên cơ sở mặt bằng
dân trí được nâng cao.
Đối với Việt Nam, một nước đang đứng trước thời đại phát triển, mở rộng ra
với cánh cửa tồn cầu hố, càng khẳng định hơn tầm quan trọng trong việc học
tiếng Anh. Trong điều kiện phát triển của các phương tiện truyền thông, trong bối
cảnh hội nhập, mở rộng giao lưu, học sinh được tiếp nhận nhiều nguồn thông tin đa
dạng, phong phú từ nhiều mặt của cuộc sống, có hiểu biết nhiều hơn, linh hoạt hơn
và thực tế hơn so với các thế hệ cùng lứa tuổi trước đây. Với các học sinh những thế
hệ tương lai của đất nước, việc học tiếng Anh lại càng trở nên cần thiết hơn bao giờ
hết.
Hoàng Văn Vân (2011), Tiếng Anh là một ngôn ngữ quốc tế được sử dụng
rộng rãi ở nhiều quốc gia và trong nhiều lĩnh vực văn hóa, kinh tế, xã hội và chính
trị. Mục tiêu giáo dục của mọi thời đại, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay là tập
trung vào việc phát huy tính tích cực, năng động và sáng tạo của học sinh, nhằm
hình thành năng lực nhận biết và giải quyết vấn đề cho người học. Để đạt mục tiêu
này cần phải tăng cường công tác quản lý chất lượng dạy học theo phương pháp dạy
học mới theo định hướng lấy học sinh làm chủ thể hoạt động dạy học, khuyến khích
các hoạt động tích cực, chủ động và sáng tạo.
2
Tiếng Anh, với tư cách là mơn tiếng nước ngồi, là mơn văn hóa cơ bản, bắt
buộc trong chương trình phổ thông, là một bộ phận không thể thiếu của học vấn
phổ thông. Môn Tiếng Anh ở trường phổ thông cung cấp cho học sinh một công cụ
giao tiếp mới để tiếp thu những tri thức khoa học, kỹ thuật tiên tiến, tìm hiểu các
nền văn hóa đa dạng và phong phú trên thế giới, dễ dàng hội nhập với cộng đồng
quốc tế. Với đặc trưng riêng, môn Tiếng Anh góp phần hình thành và phát triển
nhân cách học sinh, giúp cho việc thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện ở trường
phổ thông.
1.2. Căn cứ pháp lý.
Trong thời kỳ hội nhập và phát triển kinh tế, hiện nay Đảng và nhà nước ta
quan tâm đến việc nâng cao trình độ ngoại ngữ cho người dân đặc biệt là tiếng Anh.
Từ đó Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng rất quan tâm đến vấn đề dạy học ngoại ngữ tại
các cơ sở giáo dục, đào tạo. Ngày 30/09/2008 Thủ tướng chính phủ đã ra Quyết
định số 1400/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Dạy học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục
quốc dân, giai đoạn 2008 – 2020” quy định đề án thực hiện những nhiệm vụ quan
trọng nhằm đạt được mục tiêu chung là đổi mới toàn diện việc dạy học ngoại ngữ
trong hệ thống giáo dục quốc dân, triển khai chương trình dạy học ngoại ngữ mới ở
các cấp học, trình độ đào tạo nhằm đạt được một bước tiến rõ rệt về trình độ, năng
lực sử dụng ngoại ngữ cho người học.
Ủy Ban Nhân dân tỉnh Bến Tre xây dựng kế hoạch số 2103/KH-UBND ngày
27 tháng 5 năm 2011 về việc triển khai Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ
thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008-2020” nhằm nâng cao chất lượng dạy học
các chương trình ngoại ngữ hiện đang giảng dạy trong các trường phổ thông.
1.3. Căn cứ thực tiễn.
Môn học Tiếng Anh là một trong ba môn thi tuyển sinh vào lớp 10 trong
những năm gần đây. Việc quản lý hoạt động dạy học trong nhà trường THCS là
yếu tố đóng vai trị then chốt nhằm đảm bảo chất lượng dạy học bộ mơn nói chung
3
và mơn tiếng Anh nói riêng. Nhưng hiện nay đối với việc quản lý chất lượng dạy
học môn tiếng Anh trong nhà trường THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre nói riêng
có những thành tựu đáng kể chất lượng học bộ mơn đang chuyển biến theo chiều
hướng tích cực. Song trước u cầu đổi mới thì cơng tác quản lý chất lượng dạy học
mơn Tiếng Anh cịn nhiều khó khăn, thách thức: trình độ đội ngũ giáo viên tiếng
Anh chưa đồng bộ, còn một số giáo viên chậm đổi mới, ngại học hỏi nâng cao trình
độ chun mơn nghiệp vụ. Tỉ lệ điểm thi môn tiếng Anh của học sinh vào lớp 10
năm học 2018 – 2019 còn thấp. Phương tiện dạy học chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới
phương pháp dạy học, chưa được trang bị kịp thời, chế độ chính sách dành cho hoạt
động dạy học mơn Tiếng Anh cịn nhiều hạn chế...
Chính các lý do trên, tác giả chọn đề tài “Quản lý chất lượng dạy học môn
tiếng Anh ở các trường THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre” để làm đề tài
nghiên cứu theo chuyên ngành QLGD. Nhằm tìm ra các biện pháp quản lý tốt chất
lượng dạy học mơn tiếng Anh, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn tiếng
Anh ở các trường THCS huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
2. Mục tiêu nghiên cứu
Đề tài khảo sát thực trạng công tác quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh
ở các trường THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre; từ đó đề xuất một số biện pháp
cải thiện công tác quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh để đạt được mục tiêu
đề ra.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1. Khách thể nghiên cứu: Công tác quản lý chất lượng dạy học ngoại ngữ ở các
trường THCS.
3.2. Đối tượng nghiên cứu: Quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường
THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre
4. Giả thuyết nghiên cứu
4
4.1. Chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh
Bến Tre cơ bản đáp yêu cầu cơ bản của môn học để học sinh lên lớp nhưng chưa
được giáo viên, học sinh thật sự hài lòng.
4.2. Việc quản lý chất lượng nâng cao dạy học môn tiếng Anh ở các trường THCS
tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre, chủ thể quản lý (Ban giám hiệu) cần chú trọng thực
hiện đồng bộ các khâu đầu tư, tổ chức thực hiện và kiểm soát các điều kiện, phương
tiện, môi trường cho hoạt động dạy học, kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của HS
theo yêu cầu chuẩn kiến thức, kĩ năng quy định đồng thời với việc bồi dưỡng nâng
cao trình độ chun mơn, năng lực sư phạm của đội ngũ giáo viên Tiếng Anh.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để đạt được mục tiêu nghiên cứu, đề tài thực hiện các nhiệm vụ sau:
5.1. Tổng quan lịch sử nghiên cứu vấn đề và hệ thống hóa các khái niệm, nội dung
cơ sở lý luận về quản lý chất lượng dạy học môn học Tiếng Anh (như là 1 ngoại
ngữ) ở các trường THCS.
5.2. Khảo sát, đánh giá thực trạng quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các
trường THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre, đưa ra các nhận định chung và nêu
nguyên nhân của thực trạng trên.
5.3. Đưa ra các giải pháp quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh ở các trường
THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
6. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung nghiên cứu: đề tài tập trung nghiên cứu về quản lý chất lượng
dạy học tiếng Anh ở các trường THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre
- Về địa bàn khảo sát: 16 trường THCS huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
- Về khách thể khảo sát: khảo sát tiến hành với cán bộ quản lý nhà trường
(Hiệu trưởng, phó hiệu trưởng, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên tiếng Anh và học
sinh ở các trường THCS.)
5
- Về thời gian nghiên cứu: nghiên cứu thực trạng diễn ra trong hai năm học:
2017 – 2018 và 2018-2019.
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Sử dụng các phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp, phân loại và hệ thống
hóa các kết quả nghiên cứu, tài liệu trong và ngoài nước liên quan đến quản lý chất
lượng dạy học tiếng Anh tại các trường THCS để xây dựng khung lí luận về quản lý
chất lượng dạy học tiếng Anh ở các trường THCS huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
7.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi: dành cho cán bộ quản lý nhà trường,
giáo viên tiếng Anh, học sinh để tìm hiểu thực trạng quản lý chất lượng dạy học
tiếng Anh ở các trường THCS huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre , đồng thời khảo sát tính
cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất.
- Phương pháp phỏng vấn sâu: Sử dụng phương pháp này đối với một số cán
bộ quản lý, giáo viên tiếng Anh và học sinh để làm rõ hơn kết quả thu nhận từ
phương pháp điều tra bằng bảng hỏi.
7.3. Phương pháp xử lý dữ liệu
Sau khi thu thập các phiếu thăm dò ý kiến, dựa vào kết quả điều tra, tác giả
sử dụng phần mềm SPSS 20.0 để phân tích số liệu, kết quả nghiên cứu thu thập
được trong quá trình nghiên cứu, tính tần suất xuất hiện và tỉ lệ phần trăm các nội
dung trong phiếu hỏi nhằm đánh giá thực trạng và định hướng công tác quản lý chất
lượng dạy học tiếng Anh ở các trường THCS.
8. Đóng góp mới của luận văn
8.1. Về lý luận
Đề tài hệ thống hóa được các vấn đề lý luận về quản lý chất lượng dạy học
Tiếng Anh THCS.
8.2. Về thực tiễn
- Đề tài làm sáng tỏ thực trạng quản lý chất lượng dạy học Tiếng Anh ở các
trường THCS huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
6
- Đề tài đề xuất một số biện pháp cấp thiết, khả thi để quản lý chất lượng dạy
học Tiếng Anh ở các trường THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Từ những kết
quả nghiên cứu của đề tài là cơ sở để các nhà lãnh đạo ở các trường THCS trong
huyện Ba Tri quản lý và hoạch định chính sách có những đề xuất hay đưa ra kế
hoạch liên quan đến quản lý chất lượng dạy học Tiếng Anh ở các trường THCS tại
huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre. Giúp cho nhà quản lý thực hiện tốt công tác xây dựng
kế hoạch khắc phục những hạn chế, thiếu sót trong hoạt động dạy học mơn Tiếng
Anh và nâng cao quản lý chất lượng dạy học Tiếng Anh ở các trường THCS Ba Tri,
tỉnh Bến Tre. Bổ sung các nguồn tài liệu cho những Hiệu trưởng tiếp theo nghiên
cứu sau này.
9. Bố cục của đề tài
Ngoài phần mở đầu – kết luận, tài liệu tham khảo và phụ lục, đề tài được
chia thành ba chương cụ thể
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý chất lượng dạy học môn Tiếng Anh ( như là
một ngoại ngữ) trong nhà trường THCS.
Chương 2: Thực trạng quản lý chất lượng dạy học môn Tiếng Anh ở các trường
THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
Chương 3: Biện pháp quản lý chất lượng dạy học môn Tiếng Anh ở các trường
THCS tại huyện Ba Tri, tỉnh Bến Tre.
10. Tiến độ thực hiện.
Thực hiện đề tài từ tháng 11 năm 2018 đến tháng 11 năm 2019
7
CHƯƠNG 1 : CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC
MÔN TIẾNG ANH (NHƯ LÀ MỘT NGOẠI NGỮ)
TRONG NHÀ TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ
Tổng quan các nguồn tài liệu liên quan đến quản lý hoạt động giảng dạy của
giáo viên trong và ngoài nước đã được thực hiện để làm cơ sở khoa học cho những
nội dung đã được trình bày trong chương này. Chương 1 được chia làm 4 nội dung
nội dung chính 1) Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề, 2) Cơ sở lý thuyết và khái
niệm quản lý chất lượng dạy học môn tiếng Anh, 3) Các yếu tố ảnh hưởng quản lý
chất lượng dạy học môn tiếng Anh và 4) Mối quan hệ giữa các yếu tố và quản lý
chất lượng dạy học môn tiếng Anh.
1.1. Sơ lược lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Tình hình nghiên cứu ngồi nước
Vai trị của quản lý trường học trong việc tăng cường dạy học ngoại ngữ của
Rais F. Shaikhelislamov1 & Alsu N. Makhmutova1. “Cải thiện việc dạy ngoại ngữ
trong trường học là một thách thức lớn về chính trị và xã hội trong thế giới tồn cầu
hóa ngày nay. Chuyển đổi sang mơ hình dựa trên năng lực đòi hỏi sự thành thạo về
phương pháp mới, thiết kế chương trình giảng dạy và kỹ thuật đánh giá.” Bài báo
xem xét các chi tiết cụ thể về việc thực hiện các tiêu chuẩn giáo dục mới của Nhà
nước Liên bang (FSES) trong bối cảnh giảng dạy ngoại ngữ ở Nga. Đồng thời mô tả
các quan niệm về việc đạt được các yêu cầu tiêu chuẩn trong việc học ngoại ngữ.
Qua đó nêu bật những lý do ưu tiên trình độ ngoại ngữ ở cấp trường và đánh giá
tình hình với việc dạy ngoại ngữ ở Liên bang Nga. Hơn nữa, xem xét vai trò truyền
thống của giáo viên trong một lớp học lấy giáo viên làm trung tâm, gây bất lợi cho
sự phát triển tính cách của người học. Sau đó tiếp tục trình bày vai trò đa diện đổi
mới quan trọng của giáo viên ngoại ngữ. Cách tiếp cận khái niệm tập trung vào các
điều kiện tiên quyết để phát triển môi trường giáo dục xã hội mới và cung cấp cho
8
các nhà giáo dục lời khuyên thực tế liên quan đến cách chuyển đổi thành công các
yêu cầu của FSES sang giảng dạy ngoại ngữ. Đổi mới và nâng cao giáo dục ngoại
ngữ trong học tập có liên quan đến các cải cách giáo dục ở Nga.
Dạy tốt là yếu tố trung tâm duy nhất trong việc tiếp thu ngoại ngữ và điều
này phụ thuộc phần lớn vào chất lượng giáo dục của giáo viên và tính nhạy cảm của
quản lý trường học trong việc cải cách giáo dục đối với nhu cầu của giáo viên.
Trong bối cảnh giảng dạy ngoại ngữ, các trường thành cơng nên tính đến các chỉ số
chính như tạo ra bầu khơng khí có thể thúc đẩy trẻ em động lực nội tại để học ngoại
ngữ; hình thành học sinh độc lập trong các hoạt động dựa trên giao tiếp; mở rộng
phạm vi giao tiếp ngoại ngữ; tạo điều kiện cho phép sinh viên đánh giá kết quả đạt
được trong học ngoại ngữ.
Theo nghiên cứu “Đánh giá hiệu trưởng” Vai trò giám sát để đảm bảo chất
lượng tại các trường trung học ở Bang Ondo, Nigeria xác định bản chất của hiệu
trưởng vai trò giám sát các nhiệm vụ của giáo viên. Hơn nữa, nó đã điều tra các hạn
chế mà hiệu trưởng phải đối mặt trong việc thực hiện nhiệm vụ giám sát trong q
trình dạy và học. Điều này nhằm cung cấp thơng tin về việc sử dụng hiệu trưởng vai
trò trong việc tăng cường đảm bảo chất lượng trong các trường trung học. Kết quả
cho thấy hầu hết các hiệu trưởng đều chú ý theo dõi sự tham gia của giáo viên,
chuẩn bị ghi chú bài học và đầy đủ nhật ký công việc trong khi các nhiệm vụ như
cung cấp tài liệu giảng dạy, sách tham khảo, phản hồi và đánh giá các hoạt động với
các bên liên quan được thực hiện ít nhất bởi nhiều hiệu trưởng trong các trường
trung học. Nghiên cứu kết luận rằng những thách thức mà hiệu trưởng phải đối mặt
trong các nhiệm vụ quản trị tổ chức, đầu vào tài nguyên, cung cấp chương trình
giảng dạy và học sinh học tập đòi hỏi sự hợp tác hiệu quả và mối quan hệ hiệp đồng
hướng mục tiêu giữa nhà trường và các bên liên quan trong mơi trường của nó.
“Ứng dụng quản lý chất lượng trong giáo dục ngôn ngữ ” Frank Heywort
đánh giá kiểm tra các ứng dụng quản lý chất lượng (QM) trong giáo dục ngơn ngữ.
“Các khía cạnh chính của QM trong giáo dục ngơn ngữ là định hướng mục đích, mơ
9
tả các nguyên tắc và thực hành, bao gồm các khung mô tả khác nhau, và nơi thực
hành nghiên cứu hành động và nghiên cứu hành động. Mô tả chất lượng cho các
khía cạnh khác nhau của giảng dạy ngơn ngữ - kiểm tra và đánh giá, giáo dục.”
Bài viết “Các yếu tố chương trình trong giảng dạy ngoại ngữ và ngôn ngữ
thứ hai hiệu quả” của JACK C RICHARDS ở SEAMEO Regional Language Centre,
Singapore xem xét bốn yếu tố có thể có tác động đáng kể đến sự thành cơng của các
chương trình giảng dạy ngơn ngữ. Các yếu tố thể chế bao gồm văn hóa tổ chức của
trường học và cách tiếp cận của nó để duy trì chất lượng giáo dục. Các yếu tố giáo
viên bao gồm các kỹ năng và trình độ của giáo viên và mức độ hỗ trợ chuyên
nghiệp được cung cấp. Các yếu tố giảng dạy bao gồm triết lý giảng dạy được phản
ánh trong chương trình và cách giảng dạy tốt được hỗ trợ và duy trì. “Các yếu tố
học tập bao gồm người học quan điểm của chương trình cũng như phong cách và
động lực học tập và cách thức giải quyết chúng trong chương trình. Mỗi trong số
các yếu tố này được kiểm tra và đề xuất về cách chúng có thể đóng góp vào việc đạt
được chất lượng giảng dạy ngơn ngữ.”
Dạy ngơn ngữ chiếm một vị trí quan trọng trong chương trình giảng dạy của
mọi quốc gia trong khu vực SEAMEO. Trong nỗ lực tiếp tục cải thiện các tiêu
chuẩn giảng dạy cũng như thành tích học tập nhiều yếu tố cần được xem xét liên tục
bao gồm thiết kế chương trình giảng dạy chất lượng tài liệu giảng dạy vai trò của
bài kiểm tra quy định đối với đào tạo giáo viên và các loại hỗ trợ hành chính được
cung cấp bởi các trường học và các tổ chức giáo dục. Tuy nhiên các tài nguyên
giáo dục chính là giáo viên và các loại hình giảng dạy mà họ có thể cung cấp trong
trường học và lớp học. Trọng tâm của bài viết này là làm thế nào chất lượng giảng
dạy có thể đạt được và duy trì trong một chương trình ngơn ngữ. Cần kiểm tra các
yếu tố liên quan đến việc tạo điều kiện cho việc giảng dạy tốt diễn ra. Chất lượng
giảng dạy đạt được không chỉ là kết quả của việc giáo viên dạy tốt như thế nào mà
thông qua việc tạo ra bối cảnh và mơi trường làm việc có thể tạo điều kiện cho việc
10
giảng dạy tốt. Trong bài viết này bốn yếu tố sẽ được xem xét yếu tố giáo viên, yếu
tố giảng dạy và yếu tố người học.
Dạy ngôn ngữ thường được thảo luận từ góc độ tương đối hẹp tập trung vào
phương pháp và kỹ thuật giảng dạy. Cải tiến trong giảng dạy ngơn ngữ có liên quan
đến việc sử dụng các phương pháp giảng dạy tốt hơn do đó tài liệu mở rộng về
phương pháp giảng dạy và tìm kiếm các phương pháp giảng dạy tốt nhất. Các yếu tố
trong bối cảnh giảng dạy có thể đóng một vai trị quan trọng trong việc xác định sự
thành công của việc dạy ngoại ngữ thứ hai hoặc ngoại ngữ. Trong những năm gần
đây người ta đã thừa nhận rằng vì việc dạy ngôn ngữ thường diễn ra trong một tổ
chức nào đó một số nguyên tắc quản lý thể chế hiệu quả được xác định trong các
loại cài đặt khác cũng có thể được áp dụng cho việc dạy ngơn ngữ. Do đó các khái
niệm như quản lý chất lượng của Google lập kế hoạch chiến lược thực hành tốt nhất
và trực tiếp hiện tại đã có các thuật ngữ về giảng dạy ngôn ngữ. Một số vấn đề cơ
bản đối với hiệu quả của các chương trình giảng dạy ngơn ngữ bao gồm các yếu tố
thể chế, yếu tố giáo viên và quá trình dạy và học.
Các vấn đề về quản lý, quản lý giáo dục, quản lý nhà trường, phương pháp
giảng dạy tiếng Anh đã được nhiều nhà nghiên cứu khoa học nghiên cứu và tổng
hợp thành các lí luận liên quan tới quản lý và giảng dạy tiếng Anh. Có thể kể đến
một số cơng trình tiêu biểu như: “Giảng dạy tiếng Anh Đại học Cambridge, 1995”
của Adrian Doff; "English Brainstormers" của Jack Umstatter, “Chương trình giảng
dạy lấy người học làm trung tâm" của Nunan D, “Phương pháp và phương pháp
giảng dạy ngôn ngữ” của Richards, J.C an Rogers; Alexandes W.Astin (2004), “
Đánh giá chất lượng để đạt được sự hoàn hảo”, Nhà xuất bản Đại học quốc gia
TP.HCM; Edward Sallis (2002), “Quản lý chất lượng toàn diện trong giáo dục”,
ebook;
"Sự cần thiết phải thực hiện quản lý chất lượng toàn diện trong giáo dục"
của Jaideep Motwani , Ashok Kumar, Tạp chí quốc tế về quản lý giáo dục. “Quản
11
lý chất lượng trong giáo dục”
của
Suzana Vlašić, Smiljana Vale , Danijela
Križman Puhar.
Mơ hình quản lý chất lượng của Edward Sallis bao gồm các yếu tố môi
trường giáo dục, trách nhiệm giải trình, thay đổi văn hóa. Nội dung của mơ hình tập
trung vào các yếu tố cụ thể về sự phát triển tổ chức lãnh đạo, chiến lược, hệ thống
và q trình hoạt động, học sinh, thay đổi văn hóa và sự đánh giá. Nhà quản lý, giáo
viên, nhân viên phải đáp ứng nhu cầu của học sinh, PHHS theo chuẩn đánh giá đo
lường. Sự lãnh đạo của nhà quản lý để đảm bảo cho các thành viên trong tổ chức
hoạt động đạt hiệu quả cao. Cần xây dựng nguồn lực hiện có để hoạt động có hệ
thống và đảm bảo quy trình.
Định nghĩa của IBM đặt nó đơn giản: "chất lượng bằng sự hài lòng của
khách hàng" (Unterberger, 1991). Alex Trotman, Phó chủ tịch điều hành Ford
Motor Company, đã gửi cùng một thông điệp: ‘chúng tôi biết những ngày, trong
những thời điểm khó khăn này, chúng ta phải thỏa mãn khách hàng hồn tồn'. Nó
khơng đơn giản như ‘nghe và trả lời bạn khách hàng và tất cả những điều tốt đẹp
khác sẽ theo sau ', nhưng đó là một điều nghiêm trọng khởi đầu. Các tổ chức coi
trọng chất lượng biết rằng phần lớn bí mật về chất lượng bắt nguồn từ lắng nghe và
đáp ứng thông cảm với nhu cầu và mong muốn của khách hàng và khách hàng của
họ. Chất lượng liên quan làm tốt nhiều thứ khác, nhưng trừ khi một tổ chức đặt
khách hàng trước tiên các điều kiện tiên quyết để phát triển chất lượng sẽ không tồn
tại.
Trong lĩnh vực dạy học đã được nhiều nhà triết học đồng thời là nhà giáo dục
học đã đề cập đến. Cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX khoa học giáo dục thực sự có sự
biến đổi về lượng và chất. Trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, các nhà
nghiên cứu đã đi sâu nghiên cứu về vai trò và trách nhiệm của đội ngũ cán bộ quản
lý trong việc quản lý hoạt động giảng dạy trong nhà trường. P.V.Zimin,
M.I.Konđakốp, N.I.Saxerđôtôp đã đi sâu nghiên cứu công tác quản lý hoạt động
