slide 1 ñaát nöôùc nguyễn khoa điềm tröôøng thpt chu vaên an ñaklak ngöõ vaên lôùp 12 chuaån – tieát 28 29 giaùo vieân nguyeãn thò ngaùt a tìm hiểu chung i tác giả nguyễn khoa điềm sinh năm 1943 tại

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.7 MB, 28 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1></div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

ĐẤT NƯỚC

NGUYỄN KHOA ĐIỀM

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

A. Tìm hiểu chung.
 I. Tác giả.

-Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943 tại xã Phong Hoà,

huyện Phong Điền, tỉnh Thừa Thiên - Huế, trong một gia 
đình trí thức có truyền thống u nước và cách mạng.

- Ông từng giữ nhiều trọng trách: Tổng thư kí hội nhà văn 
Việt Nam khoá V, Bộ trưởng bộ văn hố thơng tin, Bí thư 
Trung ương Đảng,...

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

Dựa vào tiểu dẫn, em
hãy nêu những nét cơ

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

-Ơng thuộc thế hệ các nhà thơ thời kì chống Mĩ cứu 
nước.

-Thơ ông giàu chất suy tư, xúc cảm dồn nén, mang màu 
sắc chính luận.

- Tác phẩm chính: Đất ngoại ô (thơ, 1972), Mặt đường 
khát vọng (trường ca, 1974), Ngơi nhà có ngọn lửa ấm

(thơ, 1986),...

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

II. Đoạn trích.
1. Xuất xứ.

- Đoạn trích thuộc phần đầu chương V của trường ca Mặt 
đường khát vọng.

- Trường ca Mặt đường khát vọng được tác giả hoàn

thành ở chiến khu Trị - Thiên năm 1971, viết về sự thức 
tỉnh của tuổi trẻ đô thị vùng tạm chiếm miền Nam về non 
sông đất nước, về sứ mệnh của thế hệ mình, xuống đường 
đấu tranh hồ nhịp với cuộc chiến đấu chống đế quốc Mĩ 
xâm lược.

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

Trình bày hiểu biết
của em về xuất xứ

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

2. Bố cục.

a. Phần 1 (Khi ta lớn lên...muôn đời...). Cảm nhận về

đất nước.

b. Phần 2 (còn lại). Tư tưởng: "Đất Nước của Nhân 
dân".

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

B. Đọc - hiểu văn bản
I. Hướng dẫn đọc.

Giọng đọc phù hợp giọng điệu chung của đoạn trích: giọng 
tâm tình tha thiết, trầm lắng, trang nghiêm.

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

II. Tìm hiểu văn bản.

1.Cảm nhận về đất nước (Phần một)

Đất nước có trong những cái “ngày xửa ngày xưa” mẹ 
thường hay kể.

Đất nước bắt đầu với miếng trầu bây giờ bà ăn

Đất nước lớn lên khi dân mình biết trồng tre mà đánh 
giặc.

Tóc mẹ thì bới sau đầu

Cha mẹ thương nhau bằng gừng cay muối mặn
Cái kèo, cái cột thành tên

Hạt gạo phải một nắng hai sương xay, giã, giần, sàng
Đất nước có từ ngày đó...

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

-> Cảm nhận về đất nước qua những gì đơn sơ, gần gũi, 
thân thiết trong đời sống của con người Việt Nam

-> Đất nước hiện lên với những phong tục tập quán lâu đời; 
truyền thống yêu nước, cần cù, thuỷ chung của dân tộc.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

II. Tìm hiểu văn bản.

1. Cảm nhận về đất nước .

Tác giả tách ý niệm đất nước thành hai yếu tố đất và nước

để cảm nhận và suy tư.

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

Đọc đoạn thơ: “Đất là
nơi…giỗ Tổ.”.Ở đoạn
thơ này, tác giả cảm nhận

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Đất là nơi anh đến trường.
Nước là nơi em tắm

Đất Nước là nơi ta hò hẹn

Đất Nước là nơi em đánh rơi chiếc khăn trong nỗi nhớ thầm
Đất là nơi “con chim phượng hồng bay về hịn núi bạc”

Nước là nơi “con cá ngư ơng móng nước biển khơi”
Thời gian đằng đẵng

Khơng gian mênh mơng

Đất Nước là nơi dân mình đoàn tụ
Đất là nơi Chim về

Nước là nơi Rồng ở

Lạc Long Quân và Âu Cơ

Đẻ ra đồng bào ta trong bọc trứng
……….

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

-> Đất nước là không gian gần gũi với cuộc sống mỗi con 
người; là không gian gắn với kỉ niệm đầy dịu ngọt của tình 
u đơi lứa; là núi sông, rừng bể; là không gian sinh tồn

của cộng đồng dân tộc qua bao thế hệ

-> Đất nước hiện ra vừa thiêng liêng, lớn lao, vừa gần gũi, 
thân thiết với mỗi người.

Đất nước trên phương diện địa lí và lịch sử, khơng gian và

thời gian.

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

-> Sử dụng sáng tạo chất liệu văn hoá dân gian: tục ăn 
trầu, bới tóc; truyện cổ tích Trầu cau; truyền thuyết

Thánh Gióng, Hùng Vương; ca dao,... tạo nên cách cảm 
nhận tự nhiên, bình dị mà mới mẻ, sâu sắc.

Tóm lại: khái niệm về Đất Nước khơng phải là cái gì trừu 
tượng mà rất cụ thể trong đời sống vật chất và tinh thần 
của người Việt. Đoạn thơ là một định nghĩa về Đất Nước 
thấm đẫm văn hoá của người Việt.

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

Em hãy nhận xét về cách sử
dụng các chất liệu dân gian

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15></div>
(16)<div class='page_container' data-page=16></div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

-Đất nước kết tinh, hóa thân trong cuộc sống mỗi con

người, là sự gắn bó giữa Cá nhân và Cộng đồng, giữa thế 
hệ này và thế hệ khác.

-Khi có sự kết hợp giữa các cá thể thì đất nước bền vững 
và đầy sức sống. Khi chúng ta gắn bó với cộng đồng thì đất 
nước có sức mạnh và tầm vóc vĩ đại.

- Thế hệ sau sẽ "mang" đất nước đến những tương lai tốt 
đẹp hơn, huy hoàng hơn hôm nay.

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

Đọc đoạn thơ: “Trong anh và
em…muôn đời…”.Ở đoạn thơ
này, mạch thơ hướng vào những

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

- Đất nước là máu xương, là sinh mệnh của mình.

- Phải u q, bảo vệ, khi cần, có thể hi sinh cho đất 
nước.

-> Lời nhắn nhủ với thế hệ trẻ về trách nhiệm với đất nước
-> chỉ như lời tự nhủ, tự dặn mình, chân thành, tha thiết.
Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

2 Tư tưởng: "Đất Nước của Nhân dân"

-Những cảnh quan thiên nhiên kì thú gắn liền và chứa đựng 
cuộc đời, tâm hồn, lối sống của nhân dân.

-> Cảm nhận độc đáo, mới mẻ về thiên nhiên đất nước .

-> Gợi lên cội nguồn thiêng liêng của đất nước và truyền thống 
tốt đẹp của dân tộc: thuỷ chung, tình nghĩa, anh hùng, hiếu học 
-> niềm yêu mến, tự hào về đất nước.

- Cảm nhận khái quát sâu sắc và đầy thấm thía:

Ơi Đất Nước sau bốn nghìn năm đi đâu ta cũng thấy
Những cuộc đời đã hố núi sơng ta…

-> Sự hố thân của nhân dân vào dáng hình đất nước.

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

Nhà thơ cảm nhận về
những thắng cảnh của
đất nước như thế nào ?
Sự cảm nhận ấy

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20></div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

VỊNH HẠ LONG

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22></div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

HÒN TRỐNG MÁI

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

- Vai trị của nhân dân trong bốn nghìn năm dựng nước và 
giữ nước:

+ Cần cù trong lao động.

+ Anh hùng trong chiến đấu chống ngoại xâm.

+ Gìn giữ những nét văn hoá của dân tộc qua bao bão táp 
phong ba của lịch sử.

=> Nhân dân đã làm ra đất nước.

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

Khi nhìn vào bốn nghìn

năm đất nước, nhà thơ cảm

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25>

- Vẻ đẹp tinh thần của nhân dân:
+ Say đắm trong tình yêu;

+ Quý trọng nghĩa tình;

+ Quyết liệt trong căm thù và chiến đấu.

-> Vẻ đẹp tâm hồn của nhân dân được gợi lên từ những 
câu ca dao quen thộc.

=> Cảm nhận mới mẻ của tác giả về lịch sử, văn hoá của 
đất nước; vẻ đẹp tâm hồn của nhân dân.

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

</div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

3. Nghệ thuật.

- Sử dụng nhuần nhị, đa dạng, sáng tạo các chất liệu văn 
hoá và văn học dân gian trong câu thơ hiện đại -> đem lại 
sức hấp dẫn của đoạn trích.

-Giọng thơ trữ tình - chính luận sâu lắng, thiết tha.
- Hình thức biểu đạt giàu suy tư.

Em hãy nêu những ví dụ cụ thể và
nhận xét về cách sử dụng chất liệu

văn hố dân gian của tác giả ?Vì
sao có thể nói chất liệu văn hố
dân gian ở đoạn trích này gợi ấn
tượng vừa quen thuộc vừa mới lạ ?

(Các nhóm thảo luận)

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Nêu khái quát nội dung
và nghệ thuật của bài

thơ ?

Ngày... Đọc văn ĐẤT NƯỚC

Tiết 28,29 Nguyễn Khoa Điềm

III. Kết luận

-Đoạn trích thể hiện cảm nghĩ mới mẻ của Nguyễn Khoa Điềm

về đất nước qua những vẻ đẹp được phát hiện ở chiều sâu trên 
nhiều bình diện: lịch sử, địa lí, văn hố,...

- Đoạn thơ đã tạo ra một khơng gian nghệ thuật riêng đưa ta 
vào thế giới gần gũi, mĩ lệ và bay bổng của ca dao, truyền

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

Bài tập về nhà

</div>

slide 1 ñaát nöôùc nguyễn khoa điềm tröôøng thpt chu vaên an ñaklak ngöõ vaên lôùp 12 chuaån – tieát 28 29 giaùo vieân nguyeãn thò ngaùt a tìm hiểu chung i tác giả nguyễn khoa điềm sinh năm 1943 tại

ĐẤT NƯỚC

NGUYỄN KHOA ĐIỀM

VỊNH HẠ LONG

HÒN TRỐNG MÁI

Khi nhìn vào bốn nghìn

năm đất nước, nhà thơ cảm

<b>Bài tập về nhà</b>

Tài liệu liên quan

Tài liệu bạn tìm kiếm đã sẵn sàng tải về