Bài giảng MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG VIẾT CHỮ CHO HỌC SINH LỚP 1

Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng viết chữ cho học sinh lớp 1
MỘT SỐ BIỆN PHÁP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG VIẾT CHỮ
CHO HỌC SINH LỚP 1

I- Đặt vấn đề:
1- Cơ sở xuất phát :
Chữ viết là một trong những phát minh gây ấn tượng nhất, là thành tựu đánh dấu
sự phát triển của nhân loại. Việc hình thành và xây dựng những thói quen tốt về chữ
viết cho học sinh là một trong những nội dung giáo dục quan trọng. Mặt khác, chữ
viết còn thể hiện nền văn hoá, sự tinh hoa của một dân tộc. Ông cha từ xưa đã có
truyền thống hiếu học, coi trọng nhân tài, đặc biệt là những người “văn hay- chữ tốt”.
Trong thực tế, đôi khi chỉ qua chữ viết của một người ta có thể nhận ra một vài nét
trong tính cách của họ. Nhưng quan trọng hơn cả là cùng với lời nói, chữ viết là
phương tiện giao tiếp của con người. Chữ viết đúng, sạch, đẹp, rõ ràng không những
giúp người đọc dễ hiểu mà còn tạo thiện cảm với người đọc.
Tôi nhận thấy chương trình Tiểu học đổi mới hiện nay nhằm Giáo dục học sinh
phát triển toàn diện trong đó môn Tập viết (Tiếng việt 1) chiếm vị trí rất quan trọng,
không thể thiếu trong các môn học ở lớp 1 và cấp tiểu học trong trường phổ thông.
Và trong chương trình giảng dạy môn Tiếng việt 1 gồm có 2 nội dung chính đó là
đọc và viết. Ngoài việc rèn luyện kỹ năng đọc cho học sinh tôi nhận thấy rèn luyện
kỹ năng viết cho học sinh cũng là một khâu rất quan trọng. Được học tập các chuyên
đề và chương trình thay sách ở các khối lớp 1 tôi nhận thấy : môn Tập viết là môn
học thẩm mĩ và mang tính nghệ thuật nhiệm vụ chính là củng cố nâng cao những kiến
thức ban đầu về thẩm mĩ và kỹ năng thực hành thẩm mĩ khéo léo, cẩn thận, sáng
như : viết những nét cơ bản, cong, uốn lượn, nét thẳng, nét sổ,… giúp học sinh nhằm
giáo dục thẩm mĩ tạo điều kiện cho các em cảm nhận được cái đẹp, yêu thích và vận
dụng kiến thức Viết chữ đẹp vào học tập trong giao tiếp, sinh hoạt trong cuộc sống
hằng ngày. Hơn thế nữa môn Tập viết còn là 1 phương tiện để diễn tả tình cảm thể
hiện ngôn ngữ viết tư duy và những nét đẹp các em ưa thích thể hiện qua từng nét
chữ, con chữ, giúp người đọc dễ hiểu và có cái nhìn thiện cảm, ấn tượng tốt đối với
nét chữ rõ ràng, đẹp, khuôn mẫu…

Thông qua môn học Tập viết ( Tiếng việt 1) nhằm giáo dục thẩm mĩ, tạo điều kiện
cho học sinh tiếp xúc, làm quen, cảm nhận được sự giàu, phong phú, trong sáng của
tiếng Việt là tiếng mẹ đẻ, gắn liền với đời sống và giáo dục học sinh yêu quý bảo vệ
sự trong sáng của tiếng Việt.
Giáo viên thực hiện : Trần Thị Ngọc Diễn - Trường tiểu học Ngọc Đông 1
1
Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng viết chữ cho học sinh lớp 1
Qua đó để cung cấp cho HS một số liến thức ban đầu về kiến thức đọc, viết nói
chung và tính thẩm mĩ, phong phú tiếng Việt của dân tộc nói riêng. Đồng thời bồi
dương năng lực quan sát, phân tích, làm quen một số kỹ năng đơn giản về viết chữ,
mẫu chữ truyền thống, hiện đại, chữ sáng tạo theo thời đại văn minh, phát huy trí
tưởng tượng sáng tạo, yêu thích cái đẹp, nuôi dưỡng tư tưởng, tình cảm về tính thẩm
mĩ trong HS. Đồng thời phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu mĩ thuật cho HS góp phần
hình thành nhân cách, đạo đức con người mới XHCNVN.
2- Thực tiễn của vấn đề và hướng giải quyết vấn đề :
Mặc dù nhiệm vụ của tiết dạy phân môn Tạp viết (Tiếng việt 1) là như thế nhưng
qua các năm được BGH Trường Tiểu học Ngọc Đông 1 phân công giảng dạy lớp 1
tại nhà trường và riêng trong giảng dạy môn Tiếng việt lớp 1B, tôi nhận thấy việc dạy
như thế nào để cho đạt yêu cầu một tiết học Tập viết và qua đó rèn luyện cho HS “
Viết chữ đẹp” ở các lớp Tiểu học nói chung và khối lớp 1 nói riêng, là một vấn đề
không phải là một việc dễ làm mà đã gây cho tôi những bâng khuâng, trăn trở khi
chuẩn bị cho một tiết dạy, do những nguyên nhân sau:
a- Nguyên nhân khách quan:
- Đa số phụ huynh chưa chú ý đến việc viết chữ của con mình còn quan niệm đây
là môn học chưa cần thiết, chưa quan trọng, còn xem là môn học phụ,chủ yếu cho
con học Tiếng việt(Tập đọc) và Toán là chính. Còn các em có viết chữ đẹp được hay
không thì không quan trọng, đa số PHHS chưa quan tâm thực sự đến việc học của HS
nhất là lớp học vùng nông thôn sâu nơi tôi đang công tác.
- Giáo viên chưa thực sư quan tâm đến chữ viết của học sinh, chủ yếu chỉ lo giải
quyết kịp chương trình giảng dạy ở các phân môn theo phân phối chương trình do

BGH quy định và công tác hoạt động khác chi phối đến thời gian của người GV dạy
lớp, nên ít quan tâm đến việc quan tâm rèn luyện cho HS viết chữ đẹp là vấn đề rất
quan trọng.
- Một số phụ huynh chưa quan tâm đến việc mua đồ dùng cho HS như: bút mực
có ngòi viết tốt, bút chì tẩy, vỡ tập luyện viết, vỡ ô li riêng cho môn tập viết, bảng
con… trang bị ĐDHT cho các em đi học còn thiếu thốn nhiều.
- Tài liệu, các phương tiện ĐDHT do trên cung cấp, tranh ảnh, bảng mẫu chữ viết
phục vụ cho việc học viết chưa nhiều.
b- Nguyên nhân chủ quan :
- Riêng bản thân tôi và HS lớp 1B do tôi giảng dạy là vùng nông thôn, đa số các
em gặp nhiều hạn chế về khả năng tập viết và phân môn Tiếng việt ở các bài học vần
(Tiếng việt) nói chung là những bài viết chữ đẹp nói riêng cũng còn hạn chế. Sự hiểu
bết về môn học này cũng còn có mặt khó khăn nhất định. Thiếu tài liệu tham khảo,
mẫu chữ chuẩn, thiếu phương tiện giáo cụ trực quan…
Giáo viên thực hiện : Trần Thị Ngọc Diễn - Trường tiểu học Ngọc Đông 1
2
Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng viết chữ cho học sinh lớp 1
- Sau khi biết rõ nguyên nhân chủ quan và khách quan tôi đã cố gắng, tìm hiểu,
vạch ra một kế hoạch thực hiện trong 3 năm nay. Để khắc phục những nguyên nhân
trên trong các năm học thực hiện giảng dạy theo chương trình mới tôi áp dung các
biện pháp rèn chữ viết cho HS và thấy có hiệu quả.
- Cần phối hợp chặt chẽ mối quan hệ giữa nhà trường và gia đình.
- Rèn cho HS kỹ năng đọc viết được 29 chữ cái một cách chính xác. Tôi cố gắng
biến những nguyên nhân, trở ngại mà không còn là trở ngại, khó khăn nữa, tiết dạy
Tập viết và môn Tiếng việt 1 của tôi cũng đạt được kết quả khả quan hơn.
II- Giải quyết vấn đề:
1- Phối hợp với phụ huynh học sinh :
- Ngay từ đầu năm học tổ chức họp PH trao đổi, làm cho PHHS quán triệt tầm
quan trọng trong việc viết chữ đẹp góp phần học tốt các phân môn học khác, tạo sự
nhất quán đồng thuận trong cha mẹ HS đồng tình ủng hộ quan tâm trang bị ĐDHT

đầy đủ cho HS ngay đầu năm học.
- Rút kinh nghiệm của những năm học trước. Bàn biện pháp với phụ huynh việc
bồi dưỡng phụ đạo cho HS trung bình yếu. Rèn chữ viết cho HS thêm ngoài giờ dạy
chính khoá, thông qua việc dạy thêm chương trình lớp 2B/ngày.
- Thông báo rõ để học sinh và phụ huynh cần quan tâm nhiều cho học tốt cần phải
có ĐDHT để HS thực hiện vở sạch chữ đẹp, thì sách vở phải bao bìa dán nhãn tập
cẩn thận, sạch sẽ.
- Phổ biến tiến trình dạy học tiết học vần và quy trình luyện viết chữ viết cho HS
như độ cao từng con chữ để GV và PHHS cùng có cách dạy giống nhau. Trước đây
các con chữ h-b-k-l-g-y cao 2 đơn vị. Hiện nay cao 2,5 đơn vị khi viết chữ viết phải
nối liền nét. Không viết chữ in thường.
2-Rèn luyện kỹ năng viết cho học sinh:
Đa số HS lớp tôi phụ trách chưa qua lớp mẫu giáo vì vậy ngay từ đầu năm học tiết
học vần đầu tiên tôi phải cho các em làm quen với các nét cơ bản, đọc viết các nét cơ
bản một cách chắc chắn có như thế thì khi học các chữ cái, các bài học kế tiếp các em
sẽ cảm thấy việc viết chữ nhẹ nhàng hơn.
*Rèn luyện cho HS kỹ năng đọc, viết 29 chữ cái một cách chính xác.
Khi dạy cho HS đọc viết sau mỗi bài phần củng cố tôi đều cho HS thi tìm chữ có
âm vừa học, học viết tiếng mới có âm vừa học. HS tìm được tôi đều hỏi lại cấu tạo vị
trí của chữ vừa học, chữ viết đó gồm có những con chữ nào, độ cao từng con chữ.
Khi HS học xong đến bài 28 thì các em đã đọc và viết được 29 chữ cái.
Khi dạy bài 28 chữ in thường, chữ in hoa cho các em tổ chức chơi trò chơi.
Giáo viên thực hiện : Trần Thị Ngọc Diễn - Trường tiểu học Ngọc Đông 1
3
Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng viết chữ cho học sinh lớp 1
Tôi tổ chức cho các em học nhóm trên bộ chữ thực hành học vần xếp các chữ có
độ cao cùng đơn vị chung một nhóm và viết trên bảng phụ các chữ có độ cao cùng
đơn vị chung một nhóm.
Khi viết chữ, chữ viết cỡ vừa 2 dòng kẻ li là 1 đơn vị,chữ viết cỡ nhỏ 1 dòng kẻ li
là 1 đơn vị.

- Chữ viết cỡ vừa.
Nhóm 2,5 đơn vị (cao 5 ô li): g h k l b y
g h k l b y

Nhóm 2 đơn vị (cao 4 ô li): d d p q
d đ p q
Nhóm 1,5 đơn vị ( cao 3 ô li): t

t
Nhóm 1,25 đơn vị (cao 2,5 ô li): r s
r s
Nhóm 1 đơn vị (cao 2 ô li): a ă â c e ê o ô ơ …
a â c e ê o ôă
ơ
- Tôi nhận thấy đối với những em HS trung bình- yếu các em nhầm lẫn giữa các
chữ p d b q.

- Tôi chỉ ra cho các em ghi nhớ: p b nét sổ bên trái
d q nét sổ bên phải
Dấu (*) để xuống phía dưới.
Giáo viên thực hiện : Trần Thị Ngọc Diễn - Trường tiểu học Ngọc Đông 1
4
Một số biện pháp rèn luyện kỹ năng viết chữ cho học sinh lớp 1
- Đối với những HS trung bình- yếu khi HS viết GV không nên chê xấu, phê bình
HS viết chưa đúng mà GV nên góp ý nhẹ nhàng là em viết cũng có cố gắng nhưng
còn vấp phải những khuyết điểm như sau… lần sau cần viết đẹp hơn, cho HS xem và
nhận xét cách trình bày của những em viết đúng mẫu trình bày sạch đẹp.

- Để khuyến khích HS viết chữ đẹp tôi thường kể cho các em nghe những mẫu
chuyện vui có tính GD như câu chuyện mang tính “Văn hay, chữ tốt” ở bài tập đọc

lớp 2:
+ Bài “Có công mài sắt có ngày nên kim”
+ Câu chuyện “ Thỏ và Rùa”
+ Hoặc câu chuyện vui “ Chàng ngốc”
+ Câu chuyện có chí thì nên”
-Kể cho học sinh nghe những gương học tốt ở điểm trường đã từng dự thi vở
sạch chữ đẹp cấp huyện và đoạt giải ,tạo cho các em có thêm niềm tin và hướng phấn
đấu.
- Qua nội dung từng câu chuyện GD HS phải tập tính kiên nhẫn, cẩn thận, chịu
khó.
Nếu muốn viết chữ đẹp, chữ tốt đòi hỏi phải có sự tập luyện liên tục lâu dài có sự
động viên của cha mẹ, anh chi, người thân và thầy cô. Tuyên dương kịp thời những
cố gắng của HS, cổ vũ giúp cho HS có được niềm tin vươn lên trong cố gắng khắc
phục khó khăn trong luyện tập.
- HS Tiểu học nói chung và lớp 1 nói riêng cũng rất hay bắt chước vì vậy thầy cô
phải gương mẫu trước HS khi viết bảng: GV phải viết chữ rõ, đều nét, đúng chuẩn
mẫu chữ quy định của Bộ GD&ĐT, khi ghi điểm hoặc lời nhận xét cũng phải rõ ràng,
chuẩn mực, không cẩu thả.
- Trong năm học cần tham gia đề xuất BGH trường tổ chức cho các em thi “Vở
sạch chữ đẹp” trong lớp, trong khối theo lịch của BGH, qua đó chọn ra những HS
tiêu biểu viết đẹp giới thiệu nhân rộng phong trào thi đua cho HS nhận thấy để phấn
đấu rèn luyện thêm nhằm thi đua nhau trong rèn luyên viết đẹp cùng bạn bè.
- Trong lớp hàng tháng GV cần kiểm tra có ghi nhận và tuyên dương những em
viết tốt, biết giữ gìn sách vở cẩn thận, sạch đẹp, bao bì trang trí cẩn thận nhằm giúp
HS rèn luyện thói quen cẩn thận, thẩm mĩ trong cuộc sống, sinh hoạt học tập và yêu
thích, gìn giữ sự trong sáng của tiếng Việt.
-Cho học sinh xem một số vở sạch chữ đẹp của các bạn.
- Muốn cho HS viết chữ đẹp khi viết cần chú ý đến tư thế ngồi viết của các em. Ở
trường GV nhắc nhở tư thể ngồi, cách cầm bút, để vỡ. Ở nhà tránh hiện tượng nằm
Giáo viên thực hiện : Trần Thị Ngọc Diễn - Trường tiểu học Ngọc Đông 1

5