nguyãùn thë mai træåìng thcs hoaì phaït tuần 24 bài 23 văn học văn bản đêm nay bác không ngủ tiết 9394 minh huệ soạn 230207 a mục tiêu cần đạt giúp hs cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng bác hồ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (104.52 KB, 4 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Nguyễn Thị Mai

Trường THCS Hoà Phát

TUẦN 24:

BÀI 23

Văn học:

Văn bản: ĐÊM NAY BÁC KHÔNG NGỦ

Tiết 93,94

(Minh Huệ)

Soạn 23/02/07

A/ Mục tiêu cần đạt

: Giúp hs:

-

Cảm nhận được vẻ đẹp của hình tượng Bác Hồ trong bài thơ với tấm
lịng u thương mênh mơng, sự chăm sóc ân cần đối với các chiến sĩ
và đồng bào; thấy được tình cảm u q , kính trọng của người chiến sĩ
đối với Bác Hồ.

-Nắm được những đặc sắc nghệ thuật của bài thơ: kết hợp miêu tả, kể
chuyện với biểu hiện cảm xúc, tâm trạng, những chi tiết giản
dị, tự nhiên mà giàu sức truyền cảm, thể thơ 5 chữ thích hợp với bài thơ
có yếu tố kể chuyện.

B/ Chuẩn bị:

-GV: Tranh phong to sgk/ 64

-HS: Học thuộc bài thơ.

C/ Các bước lên lớp:

I. Ổn định:

II.Bài cũ: -Nêu diễn biến tâm trạng của Phrăng trước và trong buổi học

cuối cùng?

-Nhân vật thầy giáo Ha-men trong buổi học cuối cùng đã được
miêu tả như thế nào?

III.Bài mới:

1.Giới thiệu:

2.Tổ chức các hoạt động:

Hoạt động của GV Hoạt động của HS Ghi bảng

*Hoạt động 1: Đọc và tìm hiểu
chung về bài thơ

-GV đọc mẫu một đọan

*Chú ý: Cần đọc với giọng chậm,
thấp ở đọan đầu. nhịp nhanh và cao
hơn một chút ở đoạn sau. Khổ cần
đọc chậm và mạnh để khẳng định
như một chân lý.

*Bài thơ được trình bày như một câu
chuyện về một đêm không ngủ của
Bác Hồ trên đường đi chiến dịch
trong thoèi kỳ kháng chiến chống
thực dân Pháp.

-Hoàn cảnh: Trên đường đi chiến
dịch, trời mưa lâm thâm và lạnh.
-Thời gian: Một đêm khuya, từ lúc
anh đội viện thức dậy lần đầu cho
đến lúc anh thức dậy lần thứ 3 để rồi
thức luôn cùng Bác.

-Địa điểm: tại một mái lều tranh xơ
xác, nơi tạm trú của các anh bộ đội
trong đêm.

-GV kể tóm tắt.

-HS đọc tiếp cho đến hết bài

-HS kể lại

-1-2 hs đọc các chú thích/ 66

I. Tìm hiểu chung về 
văn bản:

1.Hướng dẫn đọc:

2.Kể tóm tắt diễn biến 
câu chuyện:

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Nguyễn Thị Mai

Trường THCS Hoà Phát

*Hoạt động 2: Hướng dẫn hs phân

tích bài thơ.

?Trong bài thơ có mấy nhân vật
chính, đó là ai?

?Nhân vật trung tâm là ai? Nhân vật
đó được hiện lên qua cái nhìn và tâm
trạng của ai?

*GV: Ở đây tác giả không sử dụng
vai kể ở ngôi thứ nhất nhưng lời kể,
tả đều từ điểm nhìn và tâm trạng của
anh đội viên, vừa là người chứng
kiến, vừa là người tham gia vào câu
chuyện.

?Cách miêu tả đó có tác dụng gì đối
với việc thể hiện tâm hồn cao đẹp của
Bác Hồ và tấm lòng của anh bộ đội
đối với lãnh tụ?

?Bài thơ kể lại mấy lần anh đội viên
thức dậy nhìn thấy Bác khơng ngủ?
?Hãy so sánh tâm trạng và cảm nghĩ
của anh đội viên đối với Bác trong 2
lần đó?

-GV: Trong trạng thái mơ màng như
trong giấc mộng, anh cảm nhận được
sự lớn lao và gần gũi của vị lãnh tụ.

Trong sự xúc động cao độ , anh “thổn
thức”cả nỗi lòng và thốt lên những
câu hỏi thầm thì đầy tin u và lo
lắng “Bác có lạnh lắm không?”. Anh
tha thiết mời Bác đi ngủ, anh nằm
khơng n vì lo cho sức khỏe của
Bác.

*GV: Khi biết Bác ngủ khơng an
lịng, vì thương đồn dân công… anh
đã cảm nhận một lần nữa thật sâu xa,
thấm thía tâm lịng mênh mơng của
Bác đối với nhân dân, anh chiến sĩ
giờ đây như lơn lên thêm về tâm hồn,
tình cảm và được hưởng một niềm
hạnh phúc thật lớn lao.

?Vì sao trong bài thơ khơng nói đến
lần thứ 2?

?Qua cảm nghĩ của anh đội viên, hình
ảnh Bác Hồ được khắc họa sâu đậm
như thế nào?

-2 nhân vật: Bác Hồ và anh
chiến sĩ

-Nhân vật trung tâm là Bác
Hồ được hiện lên qua cái
nhìn và tâm trạng của anh

chiến sĩ, qua cả những lời đối
thoại của 2 người.

-Làm cho hình tượng Bác Hồ
hiện lên một cách tự nhiên,
có tính khách quan lại được
đặt trong mối quan hệ gần
gũi, ấm áp với người chiến sĩ.
-2 lần

-Lần đầu chợt thức giấc: anh
ngạc nhiên vì trời đã khuya
lắm rồi mà Bác vẫn ngồi
“trầm ngâm”bên bếp lửa. Từ
ngạc nhiên đến xúc động khi
anh hiểu rằng:Bác ngồi đốt
lửa sưởi ấm cho chiến sĩ,
niềm xúc động càng lớn hơn
khi anh được chứng kiến
cảnh Bác đi “dém chăn”cho
các chiến sĩ với bước chân
nhẹ nhàng.

-Lần thứ 3 thức dậy: trời sắp
sáng anh thấy Bác vẫn ngồi
“định ninh”. Sự lo lắng đã trở
thành hốt hoảng, giờ đây thì
anh hết sức năn nỉ “vội vàng
nằng nặc”

-Điều này cho ta thấy trong
cái đêm ấy anh đã nhiều lần
tỉnh giấc và lần nào cũng
chứng kiến Bác không ngủ.
Từ lần 1 đến lần 3 tâm trạng
và cảm nghĩ của anh mới có
sự biến đổi rõ rệt.

-Bác là một vị lãnh tụ vĩ đại
mà bình dị, vừa thiêng liêng
mà vừa gần gũi với tất cả mọi
người.

thơ:

-Lần đầu chợt thức giấc:
Anh ngạc nhiên, xúc
động, anh cảm nhận
được sự lớn lao và gần
gũi của vị lãnh tụ. Anh
tha thiết mời bác đi ngủ
vì anh lo cho sức khỏe
của Bác.

-Lần thứ 3 thức dậy:
+Anh hốt hoảng vội
vàng nằng nặc mời bác
đi ngủ.

+Khi biết Bác ngủ

khơng an lịng vì
thương đồn dân cơng
thì anh thấm thía được
tấm lịng mênh mơng
của Bác đối với nhân
dân.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

Nguyễn Thị Mai

Trường THCS Hồ Phát

*Hoạt động 3:Tìm hiểu hình tượng
Bác Hồ.

?Hình ảnh Bác Hồ được thể hiện qua
cái nhìn của anh đội viên và được
miêu tả qua những phương diện nào?
?Em hãy tìm những dẫn chứng cụ thể
về từng phương diện miêu tả và nhận
xét trên?

?Bác nói những gì với anh chiến sĩ?
?Qua những cử chỉ và hành động đó
ta thấy Bác Hồ là người như thế nào?

*GV: Qua những chi tiết miêu tả trên,
ta thấy hình ảnh Bác Hồ hiện lên
trong bài thơ thật giản dị, gần gũi,
chân thực mà hết sức lớn lao. Bài
thơđã thể hiện một cách cảm động, tự
nhiên và sâu sắc tấm lịng u thương
mênh mơng sâu nặng, sự chăm sóc ân

cần, chu đáo của Bác Hồ với chiến sĩ
và đồng bào. Nhà thơ Tố Hữu có viết
về tình thương của Bác “Bác ơi tim
Bác mênh mơng thế. Ơm cả non sơng
mọi kiếp người”.

?Em hãy cho biết vì sao trong đoạn
kết, nhà thơ lại viết “Đêm nay Bác
khơng ngủ. Vì một lẽ thường tình.
Bác là Hồ chí Minh”

*GV: Cuộc đời người đã giành trọn
vẹn cho nhân dân, cho Tổ quốc, điều
này thì mọi người dân VN ta ai cũng
thấu hiểu.

?Bài này được viết theo thể thơ gì?
Thể thơ ấy có thích hợp với cách kể
chuyện của bài thơ không?

*GV: Bài thơ được chia thành nhiều
khổ, mỗi khổ 4 dòng. Vần trong một
khổ thường là vần liền ở chữ cuối
dòng 2 và dòng 3. Chữ cuối của dòng
cuối mỗi khổ lại vần với chữ cuối của
dịng đầu khổ tiếp theo.

?Tìm các từ láy trong bài và cho biết
giá trị biểu cảm của một số từ láy mà

Hết tiết 1:

-hình dáng, tư thế, vẻ mặt, cử
chỉ, hành động, lời nói…
-hình dang, tư thế: ngồi lặng
lẽ bên bếp lửa, vẻ mặt trầm
ngâm như đang nghĩ ngợi,
chăm chú một điều gì ; ngồi
đinh ninh, chịm râu im
phăng phắc..

-Cử chỉ, hành động: đốt lửa,
dém chăn…

-Lời nói: chú cứ việc ngủ
ngon, ngày mai đi đánh
giặc…

-Yêu thương ân cần, chăm
sóc các chiến sĩ như người
cha, người mẹ chăm sóc cho
những đứa con của mình.

-Cái đêm không ngủ này chỉ
là một đêm trong vô vàn
những đêm không ngủ của
Bác . Việc Bác không ngủ để
lo cho nước cho bộ đội, dân
công là một lẽ “thường
tình”trong cuộc đời của Bác,

vì Bác là Hồ Chí Minh, vị
lãnh tụ của dân tộc và là
người cha thân yêu của quân
đội ta.

-làm theo thể thơ 5 chữ, có
nguồn gốc từ thể thơ 5 tiếng
trong thơ dân gian mà cụ thể
là hát giặm- Nghệ Tĩnh. Thể
thơ này được dùng trong
những bài thơ có yếu tố tự sự

2.Hình tượng Bác Hồ:

-Hình dáng, tư thế:
+Ngồi lặng yên bên bếp
lửa, vẻ mặt Bác trầm
ngâm

+ngồi “đinh ninh”,
chòm râu im “phăng
phắc”

-Thể hiện được chiều
sâu trong tâm trạng của
Bác.

-Cử chỉ, hành động:
+Đốt lửa để sưởi ấm
cho các anh chiến sĩ

+Đi dém chăn thật nhẹ
nhàng vì sợ các anh giật
mình.

-Lời nói:

+Khun anh chiến sĩ
ngủ ngon để ngày mai
đi đánh giặc.

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>