SKKN giáo dục kỹ năng sống cho học sinh qua bài giảng giáo dục công dân

Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”

BÁO CÁO CHUYÊN ĐỀ:

GIÁO DỤC KỸ NĂNG SỐNG CHO HỌC SINH
QUA BÀI GIẢNG GIÁO DỤC CÔNG DÂN.

A. Đặt vấn đề:
I. Cơ sở lí luận:
Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh là một nội dung quan trọng nhằm cung
cấp cho học những kiến thức cơ bản để thích ứng với cuộc sống. Giáo dục kĩ năng
sống giúp học sinh rèn luyện hành vi có trách nhiệm đối với bản thân và cộng đồng,
đối phó với những sức ép của cuộc sống, phòng ngừa những hành vi có hại cho thể
chất và tinh thần của các em.
Giáo dục Kĩ năng sống trong môn Giáo dục công dân ở trường THCS nhằm
giúp học sinh:
+ Hiểu được sự cần thiết của các Kĩ năng sống giúp cho bản thân có thể sống
tự tin, lành mạnh, phịng tránh được các nguy cơ gây ảnh hưởng xấu đến sự phát
triển thể chất và tinh thần.
+ Có kĩ năng làm chủ bản thân, biết xử trí linh hoạt trong các tình huống giao
tiếp hằng ngày; có kĩ năng tự bảo vệ mình; rèn luyện lối sống có trách nhiệm với
bản thân, bè bạn, gia đình và cộng đồng.
Trường THCS Tiên Yên

1 viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng
Giáo


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục cơng dân”
+ Có nhu cầu rèn luyện Kĩ năng sống trong cuộc sống hằng ngày; ưa thích
lối sống lành mạnh, có thái độ phê phán đối với những biểu hiện thiếu lành mạnh;

tích cực, tự tin tham gia các hoạt động, có quyết định đúng đắn trong cuộc sống.
II. Cơ sở thực tiễn:
Việc giáo dục, rèn luyện Kĩ năng sống là một phạm trù rộng, tất cả các bộ
mơn, các tổ chức đồn thể: Đồn, Đội….tất cả giáo viên và học sinh đều phải bắt
tay vào thực hiện. Trong đó mơn Giáo dục cơng dân là mơn học có nhiều khả năng
để thực hiện nội dung này nhất.
Trong những năm gần đây, việc giáo dục học sinh trong nhà trường đã khơng
bó hẹp ở việc giảng dạy , cung cấp tri thức văn hóa mà yêu cầu cần phải cung cấp
cho các em những kiến thức cần thiết về kĩ năng trong cuộc sống hàng ngày. Đặc
biệt từ năm học 2013- 2014, Dự án Trung học cơ sở của Bộ Giáo dục - Đào tạo đã
tổ chức tập huấn cho cán bộ, giáo viên về cách thức tổ chức các hoạt động giáo dục
kĩ năng sống ở trường trung học cơ sở.
Tuy nhiên khi triển khai và tổ chức thực hiện giáo dục kĩ năng sống nói
chung và đối với mơn Giáo dục cơng dân nói riêng nhiều giáo viên còn lúng túng
khi lựa chọn Kĩ năng phù hợp, việc giáo dục kĩ năng sống chủ yếu tích hợp qua các
mơn học chứ chưa tổ chức giáo dục kĩ năng sống theo từng nội dung cụ thể.
Từ những vấn đề nêu trên, tôi đã lựa chọn chuyên đề “Giáo dục Kĩ năng
sống cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”

Trường THCS Tiên Yên

2 viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng
Giáo


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”
B. Giải quyết vấn đề:
I. Thực trạng:
1. Thuận lợi:
- Đội ngũ giáo viên trẻ, nhiệt tình, có trình độ chun mơn cao.

- Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn chỉ đạo thường xuyên công tác
hoạt động chun mơn.
- Học sinh nhìn chung ngoan ngỗn, lễ phép với thầy cơ giáo, đồn kết.
2. Khó khăn:
- Tài liệu phục vụ giảng dạy và giáo dục kĩ năng sống cịn thiếu, chỉ mang
tính định hướng nên giáo viên phải tự nghiên cứu, tìm tịi các thơng tin, tài liệu
khác để bổ trợ cho việc dạy - học.
- Đội ngũ giáo viên giảng dạy môn giáo dục công dân chưa đồng đều, thiếu
kinh nghiệm.
- Cơ sở vật chất tuy đã được đầu tư và cải tiến nhiều song nó vẫn chưa đáp
ứng được yêu cầu của việc sử dụng một số phương pháp và kĩ thuật dạy học tích
cực như thiếu khơng gian rộng để chia nhóm, di chuyển học sinh trong lớp học khi
sử dụng phương pháp phòng tranh, bản đồ tư duy hay kĩ thuật khăn phủ bàn….
- Vẫn cịn tâm lí xem nhẹ mơn giáo dục cơng dân.
II. Q trình thực hiện:
1. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
a. Đối với giáo viên:
Trường THCS Tiên Yên

3 viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng
Giáo


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”
- Nghiên cứu nội dung bài học, lựa chọn kĩ năng sống cần giáo dục.
- Hướng dẫn chu đáo, giao nhiệm vụ cụ thể cho học sinh về nội dung,
phương tiện cho từng bài học…
- Chuẩn bị các phương tiện, thiết bị phục vụ cho việc dạy và học của từng
bài. Cụ thể như: Tranh ảnh, chuyện kể, liên hệ thực tế với bản thân học sinh…
b. Đối với học sinh:

- Học sinh tìm hiểu thơng tin liên quan đến nội dung bài học, sưu tầm tư liệu,
tranh ảnh (nếu có), tìm hiểu trước nội dung bài học để tạo sự chủ động trong việc
tìm kiếm, xử lí và tiếp nhận thơng tin, kiến thức cho các em trong mỗi bài học;
- Học sinh ln có tâm lí sẵn sàng, tự tin khi tham gia hoạt động nhóm, giải
quyết tình huống hay tham gia vào các trị chơi đó là cách thức, là cơ hội để các em
rèn luyện cho mình những kĩ năng cần thiết.

2. Một số vấn đề khi giáo dục KNS cho học sinh THCS qua bài học đạo đức ở
môn GDCD:

Trường THCS Tiên Yên

4 viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng
Giáo


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”
* Việc lựa chon và lồng ghép giáo dục Kĩ năng sống phải tùy thuộc vào từng
nội dung bài học cụ thể và tình hình học sinh ở từng địa phương khác nhau.
Khi dạy các phạm trù về đạo đức như Lễ độ, tiết kiệm, tôn sư trọng đạo, biết
ơn….chúng ta có thể hình thành và rèn luyện cho các em những Kĩ năng sống như
kỹ năng phê phán, thu thập và xử lý thông tin, kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng
đánh giá, kỹ năng hợp tác , kỹ năng tự nhận thức….
Khi dạy các bài về chủ đề pháp luật thì chúng ta có thể giáo dục cho các em
các kỹ năng: phân tích so sánh, tư duy sáng tạo, tìm kiểm và xử lý thông tin, kỹ
năng kiên định, kỹ năng ra quyết định, kỹ năng ứng phó…..
3. Kết quả:
Việc chú trọng rèn luyện KNS cho học sinh vào nội dung các mơn học trong
đó có mơn GDCD đã đem lại một số kết quả như sau:
- Khả năng giao tiếp và trình bày trước tập thể của học sinh đã được tăng lên.

Các em học sinh khá giỏi, thường tham gia các hoạt động tập thể thì đã đi vào độ
chuyên nghiệp hơn, dám nhận một số công việc trong các hoạt động lớn của liên
đội như dẫn chương trình, hùng biện, trình bày các vấn đề trước tập thể; đối với các
học sinh cịn hạn chế về nhận thức thì nay các em cũng đã mạnh dạn hơn, dám đưa
tay phát biểu và trình bày ý kiến của mình trước lớp…
- Tỷ lệ học sinh vi phạm về đạo đức đã giảm khá rõ nét, khơng cịn tình trạng
học sinh vi phạm pháp luật ở địa phương, việc chấp hành nội quy của học sinh cũng
nghiêm túc hơn…
Trường THCS Tiên Yên

5 viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng
Giáo


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”
- Học sinh hứng thú, say mê với bộ mơn thích khám phá bày tỏ ý kiến của
mình với từng tình huống dược đặt ra trong từng tiết học, nhờ vậy mà chất lượng
bộ môn cũng tăng lên.
- Học sinh có lối sống lành mạnh, khơng sa vào các tệ nạn xã hội.
C. Kết luận:
Dạy học gắn với việc giáo dục KNS cho học sinh là một việc làm cần thiết
và có vai trị hết sức quan trọng. Nó trang bị cho các em những kỹ năng khi nghiên
cứu bài mới, vận dụng bài học vào thực tiễn, làm cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp
hơn, chủ động trong học tập để kết quả ngày càng cao hơn. Hơn nữa việc rèn luyện
KNS cho học sinh được xác định là một nội dung cơ bản trong phong trào thi đua
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong nhà trường phổ thơng.
KNS thúc đẩy sự phát triển của cá nhân và xã hội. Giáo dục KNS là yêu cầu cấp
thiết đối với thế hệ trẻ và là xu thế chung của các nước trên thế giới. Vì vậy, việc
định hướng giáo dục KNS cho học sinh trong nhà trường nói chung và qua mơn
học nói riêng cần được xác định rõ về mục tiêu, nguyên tắc, nội dung và phương

pháp, kĩ thuật giáo dục KNS.

Để làm tốt việc giáo dục KNS cho học sinh qua bài học môn GDCD, giáo viên
cần không ngừng tự học, mạnh dạn đổi mới phương pháp dạy học, sử dụng các kĩ
thuật dạy học trong điều kiện cụ thể để nâng cao hiệu quả giảng dạy, giáo dục KNS
Trường THCS Tiên Yên

6 viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng
Giáo


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”
cho học sinh. Giáo viên cần tìm hiểu, xác định đối tượng học sinh của mình để có
những phương pháp giáo dục KNS phù hợp và hình thành những KNS cần thiết cho
các em. Ngồi ra, giáo viên nên định hướng cho các em một số hoạt động chuẩn bị
cho bài học mới sau khi học xong bài để cho các em chủ động tự tin khi học bài
mới và tham gia các hoạt động.
Việc rèn luyện và giáo dục KNS cho học sinh là một vấn đề rất phức tạp, có
quy mơ lớn. Nó được thể hiện thơng qua các tình huống cụ thể trong thực tế cuộc
sống, gắn liền với 4 trụ cột của giáo dục:
+ Học để biết gồm các kỹ năng tư duy như tư duy phê phán, tư duy sáng tạo,
ra quyết định, giải quyết vấn đề, nhận thức được hiệu quả…
+ Học làm người: gồm các kỹ năng cá nhân như ứng phó với căng thẳng,
kiểm sốt cảm xúc, tự nhận thức, tự tin…
Học để sống với người khác gồm các kỹ năng xã hội như giao tiếp, thương
lượng, tự khẳng định, hợp tác, làm việc theo nhóm, thể hiện sự cảm thông…
Học để làm: gồm các kỹ năng thực hiện công việc và nhiệm vụ như kỹ năng
đặt ra mục tiêu, đảm nhận trách nhiệm…
Từ đấy có thể thấy rằng KNS bao gồm một loạt các kỹ năng cụ thể, cần thiết
cho cuộc sống hàng ngày của con người. Bản chất của KNS là kỹ năng tự quản lý

bản thân và kỹ năng xã hội cần thiết để cá nhân tự lực trong cuộc sống, học tập và
làm việc hiệu quả…Nói cách khác, KNS là khả năng làm chủ bản thân của mỗi
người, khả năng ứng xử phù hợp với những người khác và xã hội, khả năng ứng
Trường THCS Tiên Yên

7 viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng
Giáo


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục cơng dân”
phó trước các tình huống của cuộc sống. KNS được hình thành thơng qua q trình
sống, rèn luyện, học tập trong gia đình, nhà trường và ngồi xã hội. Chính vì thế,
KNS vừa có tính cá nhân, vừa có tính xã hội, chịu ảnh hưởng của gia đình, cộng
đồng và dân tộc.
Trên đây nội dung chuyên đề: “Giáo dục kĩ năng sống cho học sinh qua
bài giảng Giáo dục cơng dân” nhằm góp phần nâng cao chất lượng, đổi mới
phương pháp dạy học và đáp ứng mục tiêu dạy học chú trọng rèn luyện kĩ năng cho
học sinh. Quá trình viết báo cáo và thực hiện tiết dạy minh họa chắc chắn không thể
tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý từ q cấp quản lí, các
thầy cơ giáo để chúng ta cùng nhau rút kinh nghiệm và đi đến thống nhất trong quá
trình giảng dạy.

Tiên Yên ngày

tháng 6 năm 2020.

Giáo viên thực hiện

Nguyễn Lệ Hằng.

Trường THCS Tiên Yên

8 viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng
Giáo


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”

Trường THCS Tiên Yên

9 viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng
Giáo


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”

Trường THCS Tiên Yên

10
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng


Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”

Trường THCS Tiên Yên

11
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng

Chuyên đề: “Giáo dục KNS cho học sinh qua bài giảng Giáo dục công dân”

Trường THCS Tiên Yên

12
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Lệ Hằng