Tải bản đầy đủ (.doc) (27 trang)

Gián án Bảng hệ thống kiến thức về các tác giả Văn 9 chuẩn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (423.35 KB, 27 trang )

Bảng hệ thống tác phẩm văn học việt nam
Giáo viên : đặng nh hội
Môn ngữ văn lớp 9
Tác phẩm Tác giả
Năm, hoàn cảnh
stác Thể loại Nội dung Nghệ thuật

Đồng
chí
-In trong
tập Đầu
súng trăng
treo
Chính Hữu Sinh
năm 1928. Tên thật là
Trần Đình Đắc
- Chủ yếu viết về ngời
lính và chiến tranh
-Thơ ông bình dị, cảm
xúc dồn nén thiết tha
trầm hùng
1948
Sáng tác trong
những năm đầu
cuộc k/c chống
Pháp- Sau Việt
Bắc thu đông 1947
Tự do H? Em có nhận xét gì về nghệ thuật biểu hiện cảm xúc
của nhà thơ trong bài thơ?
- Bài thơ có ngôn ngữ cô đọng, sử dụng ngôn ngữ
giàu hình ảnh và từ ngữ có tính chất gợi cảm.


H? Với những thành công về nghệ thuật giúp em có ấn
tợng gì sâu sắc nhất?
- Bài thơ miêu tả sống động chân thực hình ảnh anh
bộ đội cụ Hồ và hoàn cảnh cuộc chiến đấu kháng chiến
chống Pháp đầy gian khổ, thiếu thốn khó khăn. Bài thơ
Đồng chí ca ngợi tình cảm hết sức cao đẹp của tình
đồng chí gắn bó keo sơn cùng sát cánh bên nhau chia
sẻ khó khăn, cùng quyết tâm chiến đấu bảo vệ Tổ Quốc
Đoàn
thuyền
đánh cá
_In trong
tập trời
mỗi ngày
Huy Cận- (1919-2005).
Tên thật là Cù Huy
Cận
-Là nhà thơ tiêu biểu
cho phong trào thơ
mới trớc 1945 .Sau CM
thơ ông dào dạt niềm
vui khi viết về những
con ngời mới.
1958 Viết trong
một chuyến đI
công tác thực tế
tại vùng biển tỉnh
Quảng Ninh
7 chữ ? Huy Cận đã có những thành công gì về nghệ thuật?
- Bút pháp lãng mạn, hoà quyện với bút pháp trữ tình,

- Bút pháp tả thực, nhịp thơ khoẻ khoắn, trí tởng
tợng phong phú, biện pháp so sánh, nhân hoá.
2. Nội dung
H? Với bút pháp nghệ thuật ấy, bài thơ đã thể hiện nội
dung gì?
- Bài thơ ca ngợi sự đẹp giàu của biển, sự đẹp giàu
trong tâm hồn của ngời lao động mới, tinh thần cần cù
lao động, sáng tạo của ngời dân làm chủ, tự nguyện
lại sáng đóng góp sức mình trong công cuộc xây dựng CNXH.
GV: Với bút pháp lãng mạn khoa trơng, với những
hình ảnh vừa thực vừa ảo làm bài thơ thực sự là một
khúc tráng ca của một thời lịch sử.
Con cò
Chế Lan Viên(1920-
1989)- tên thật Phan
Ngọc Hoan, quê
Quảng Trị
-Ông là một trong
những tên tuổi hàng
đầu của nền thơ ca
Việt Nam TK XX
-Thơ ông tình cảm ,
triết lí và mang nhiều
biểu tợng sâu sắc
1962 - in trong
tập Hoa ngày
thờng , chim báo
bão XB 1967
Tự do (M-
ợn chất

liệu đòng
dao ca
dao )
- Bài thơ viết theo thể thơ tự do. Câu thơ dài ngắn không đều,
nhịp điệu biến đổi, có nhiều câu thơ điệp lại, tạo nhịp điệu
gần với điệu hát ru.
- Giọng điệu vừa mang âm hởng lời hát ru vừa mang đậm chất
suy tởng triết lí.
- Nghệ thuật sáng tạo hình ảnh con cò trong ca dao là nơi xuất
phát điểm cho những ý tởng sáng tạo mở rộng ra của tác giả.
Hình ảnh con cò giàu ý nghĩa tởng tợng.
H? Tác giả đã thành công trong việc thể hiện nội dung t
cảm xúc của bài thơ nh thế nào?
- Khi khai thác hình tợng con cò trong bài ca dao, trong những
câu hát ru, bài thơ con cò của Chế Lan Viên đã ca ngợi tình
mẹ và ý nghĩa những lời hát ru đối với đời sống con ngời. Từ cảm
xúc nhà thơ đã đúc kết ý nghĩa phong phú về hình tợng con cò và
thể hiện những suy ngầm sâu sắc về tình mẫu tử.
Bếp lửa
-In trong
Bằng Việt
Sinh năm 1941 , tên
thật là Nguyễn Việt
Bằng
1963
-Khi nhà thơ đang
học Đại học ở Nga
7 chữ và 8
chữ
1.

thuật
- Sử dụng hình ảnh, sự việc cụ thể liên tởng hợp lí,
sử dụng động từ, hình ảnh đối lập đặc sắc.
tập Hơng
cây-Bếp
lửa
-Thơ ông trẻ trung ,
hồn nhiên và tài hoa

dung:
- Khắc hoạ hình ảnh ngời bà cần mẫn, chăm chỉ yêu
thơng con cháu hết mực, có niềm tin vào cách mạng.
Bà nhóm lên tình yêu thơng gia đình, tình yêu đất
nớc, nhóm lên ngọn lửa niềm tin cho thế hệ trẻ.
- Ngời cháu yêu thơng nhớ nhung và biết ơn vô hạn.
H? Đọc diễn cảm lại toàn bộ bài thơ.
* H ớng dẫn về nhà.
- Học thuộc bài thơ, nắm đợc nội dung bài thơ.
- Chuẩn bị bài Khúc hát ru
Bài thơ
về tiểu
đội xe
không
kính
Phạm Tiến Duật
-Sinh năm 1941,là nhà
thơ trởng thành từ KC
chống Mĩ,
-Thơ ông trẻ trung
,hồn nhiên hào

hùng,Ngang tàng ,
phớt đời rất lính
1969 Tự do Nghệ thuật: Tác giả đa vào bài thơ những hình ảnh,
những chi tiết rất thực làm giàu chất liệu thi ca.
- Giọng điệu thơ ngang tàng, nghịch ngợm giàu chất
thơ.
Nội dung: Bài thơ miêu tả nổi bật những nét độc đáo
của hình tợng những chiếc xe không kính cùng hình
ảnh những ngời lái xe Trờng Sơn hiên ngang, dũng
cảm , sôi nổi.
Khúc
hát ru
Nguyễn Khoa Điềm-
Sinh năm 1943.
1971
-Khi ông sống ,
Tự do
- Bài thơ có kết cấu độc đáo: vừa có sự trùng điệp vừa có sự
biến tấu phát triển. Hình ảnh ẩn dụ, so sánh, đối lập.
những
em bé
lớn
trên l-
ng mẹ
trởng thành trong thời
kì KC chống Mĩ
- Thơ ông giầu
chất suy t cảm
xúc dồn nén
dung dị đậm đà

chất dân gian
chiến đấu ở chiến
trờng Trị Thiên
- Những lời ru đan xem có kế thừa lời ru truyền thống và có sự
đổi mới, hiện đại.
GV: Kế thừa: tình yêu thơng con vô bờ, mơ ớc con cái lớn lên
Đổi mới: Đây chính là khúc hát ân tình Cách Mạng. Thể thơ mới
8 tiếng, vần nhịp đều có đổi mới.
2. Nội dung
H? Bài thơ phản ánh nội dung gì?
- Khắc hoạ hình ảnh ngời mẹ Tà ơi yêu thơng con thắm thiết.
Tình yêu con của mẹ gắn liền hoà quyện trong tình yêu làng
xóm, đất nớc, gắn liền với tinh thần chiến đấu chống giặc.
GV: Tình yêu thơng con của mẹ là tình yêu thơng của tất cả
những bà mẹ Tà ơi nói riêng, của tất cả các bà mẹ VN nói chung.
Bài thơ là bài ca lòng mẹ VN, là tợng đài tráng lệ về bà mẹ VN:
Anh hùng, bất khuất, trung hậu, đảm đang. Nó nhắc nhở
chúng ta mãi ghi sâu công ơn của mẹ. Tự hào về ngời mẹ VN.
V- Luyện tập
H? Em có nhận xét gì về nhan đề bài thơ?
- Nhan đề bài thơ độc đáo, đem lại cho ngời đọc cảm giác vừa
quen vừa lạ. Khúc hát ru là quen, những em bé lớn trên l
mẹ là quen. Song ghép 2 cụm từ lại thì một câu thành nhan
đề bài thơ lại gây sự tò mò,ngạc nhiên. Ngời mẹ trở nên vĩ đại
nh trái đất, đứa con thì thần kì nh Phù Đổng. Hình ảnh phí lí
nhng thâu tóm thấu tình nhất nội dung bài thơ.
Viếng
lăng
Bác
- in trong

tập Nh
Viễn Phơng
- Tên khai sinh là
Phan Thanh Viễn SN
1928
-Là 1 cây bút có mặt
sớm nhất trong PT
1976
-Viết trong lần
đầu tiên nhà thơ
ra thăm thủ đô
Hà Nội và vào
lăng viếng Bác
7 chữ và 8
chữ
- Bài thơ có giọng điệu thiết tha, trầm lắng, trang trọng, thành
kính phù hợp với không khí cảm xúc nhà thơ.
- Sử dụng cách xng hô thân mật gần gũi, hình ảnh ẩn dụ có giá
trị biểu đạt tình cảm sâu sắc.
H? Cảm xúc bao trùm toàn bộ bài thơ là gì?
- Nhà thơ thể hiện tấm lòng biết ơn thành kính và xúc động vô
mây mùa
xuân -
1978
văn nghệ Miền nam
-Thơ ông chân thành
tha thiết , lắng sâu
hạn khi đến thăm lăng Bác.
H? Đọc ghi nhớ.
H? Trong bài thơ, khổ thơ nào hay nhất, gợi cảm xúc đối với em

nhất?
H? Nêu cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ này?
- Cảm động, bồi hồi, càng kính yêu, tôn kính Bác.
Cảm phục tài năng diễn tả tình cảm của nhà th
ánh
trăng
- in
trong
tập
thơ
cùng
tên
Nguyễn Duy
-Tên thật là Nguyễn
Duy Nhuệ SN 1948
Tại Tp Thanh Hoá
- Ông là nhà thơ chiến
sĩ với hồn thơ giầu
cảm xúc, mang đậm
chất triết lý , nhân
sinh
1978
- Viết khi đất nớc
hoàn toàn Gp
5 chữ (vận
dụng sáng
tạo )
- Bài thơ ngắn gọn, mang dáng dấp một câu chuyện,
ít lời giàu ý nghĩa (ẩn dụ- kết hợp tự sự- trữ tình- thể
thơ 5 chữ sáng tạo).


dung:
- Từ một câu chuyện riêng, bài thơ cất lên lời tự nhắc
nhở thấm thía về thái độ, tình cảm của con ngời đối
với những năm tháng quá khứ gian lao.
V-
tập
H? Đọc ánh trăng con ngời cảm nhận đợc điều gì
về mối quan hệ giữa con ngời với thiên nhiên và những
giá trị truyền thống tốt đẹp trong cuộc sống?
- Thiên nhiên không thể thiếu trong đời sống tinh
thần của con ngời.
- Hiện đại không đoạn tuyệt với truyền thống.
- Phản bội truyền thống là con ngời phản bội lại
chính mình.
Nói với
con
Y Phơng
- Tên thật : Hứa Vĩnh
Sớc SN 1948
- Thơ ông thể hiện tâm
hồn chân thật , mạnh
Sau 1975
- In trong thơ Việt
Nam 1945-1985
Tự do
- Bài thơ có giọng điệu thiết tha, trầm lắng, trang trọng, thành
kính phù hợp với không khí cảm xúc nhà thơ.
- Sử dụng cách xng hô thân mật gần gũi, hình ảnh ẩn dụ có giá
trị biểu đạt tình cảm sâu sắc.

H? Cảm xúc bao trùm toàn bộ bài thơ là gì?
mẽ và trong sáng ,
cách t duy giàu hình
ảnh của con ngời miền
núi
- Nhà thơ thể hiện tấm lòng biết ơn thành kính và xúc động vô
hạn khi đến thăm lăng Bác.
H? Đọc ghi nhớ.
H? Trong bài thơ, khổ thơ nào hay nhất, gợi cảm xúc đối với em
nhất?
H? Nêu cảm nghĩ của em sau khi học bài thơ này?
- Cảm động, bồi hồi, càng kính yêu, tôn kính Bác.
Cảm phục tài năng diễn tả tình cảm của nhà th
Mùa
xuân
nho nhỏ
Thanh Hải
-Tên thật : Phạm Bá
Ngoãn- Quê ở Thừa
Thiên- Huế
-Là một nhà thơ chiến
sĩ , có công xây dựng
nền văn học CM ở
Miền Nam
- Thơ ông sâu lắng
cảm xúc , thiết tha yêu
mến cuộc sống
1980
- Bài thơ viết khi
đất nớc đang đI

lên xây dựng
CNXH trong
những ngày đầu
-Và ông đang
nằm trên giờng
bệnh không bao
lâu trớc khi qua
đời
5 chữ GV: Đó là âm thanh mùa xuân đất nớc muôn đời vẫn trẻ trung,
vấn vít xao xuyến lòng ngời. Bài thơ khép lại nh một bản nhạc
tha thiết. Đặt bài thơ vào hoàn cảnh nhà thơ đang nằm trên gi
ờng bệnh với cái chết sắp đến gần ta mới càng xúc động, thấu
hiểu hơn tâm sự tha thiết muốn sống và cống hiến của nhà thơ
Thanh Hải. Lẽ sống ấy thật đáng khâm phục.
H? Bài thơ có những thành công tiêu biểu nào về nghệ thuật?
- Ngôn ngữ thơ giản dị, hàm xúc, tự nhiên, chân thành, cách lựa
chọn hình ảnh tiêu biểu, chứa đựng nhiều cảm xúc, có sức thu
hút ngời đọc.
H? Với những thành công về nghệ thuật làm nổi bật nội dung gì?
- Bài thơ thể hiện một tâm niệm chân thành, tha thiết mà hết
sức khiêm tốn của nhà thơ muốn cống hiến trọn đời cho đất
nớc.
- Bài thơ là lời kêu gọi, thúc giục mọi thế hệ hãy sống đẹp, có
ích cho cuộc đời, cho đất nớc.
H? Đọc diễn cảm bài thơ? trong những khổ thơ đó em thích nhất
khổ thơ nào? Vì sao?
Sang
thu
Hữu Thỉnh
-Tên thật : Nguyễn

Hữu Thỉnh SN 1942
- Đề tài chủ yếu viết về
nông thon và mùa thu
- Thơ H. Thỉnh nhẹ
nhàng , tinh tế và sâu
sắc
Sáng tác 1977
- In trong tập Từ
chiến hào đến
thành phố
5 chữ
- Thể thơ 5 chữ tinh tế nhẹ nhàng mà gợi cảm sâu sắc. Sử dụng
nhiều từ ngữ gợi cảm giác và trạng thái.
- Hình ảnh chọn lọc mang nét đặc trng của sự giao mùa.
GV: Đặc biệt với sự cảm nhận tinh tế, thú vị gợi những liên t
bất ngờ của nhà thơ.
H? Với những thành công về nghệ thuật làm nổi bật nội dung gì?
- Bài thơ sang thu là cảm nhận tinh tế của nhà thơ HT về cảnh
đất trời sang thu có những biến chuyển nhẹ nhàng và rõ rệt.
Đồng thời thể hiện lòng yêu thiên nhiên tha thiết và suy ngẫm
của nhà thơ .
Làng
( Đoạntrích
)
Kim Lân
-Tên thật : Nguyễn
Văn Tài SN 1920 tại
Từ Sơn , Bắc Ninh
-Sở trờng truyện
ngắn , và chủ yếu viết

về đề tài ngời nông dân
và cuộc sống ở nông
thôn
1948
-In lần đầu trên
báo Văn nghệ
1948
Truyện
ngắn (Bút
pháp hiện
thực )
- Ngôn ngữ bình dị, gần gũi với nhân dân, gần gũi với
lời ăn tiếng nói dân dã- ngôn ngữ độc thoại, đối thoại.
- Cách kể chuyện hấp dẫn miêu tả diễn biến tâm lí
nhân vật phức tạp, ngôn ngữ nhân vật mang đậm tính
cá nhân.
H? Tác phẩm phán ánh nội dung gì?
- Tác phẩm phán ánh lòng yêu làng yêu nớc của ông
Hai. Sự căm ghét Việt gian đế quốc của ông Hai nói
riêng và phản ánh tinh thần yêu nớc kháng chiến
chống giặc của nhân dân ta nói chung.
H? Từ việc khắc hoạ hình ảnh ông Hai, em thấy đợc
cái nhìn nh thế nào cảu nhà văn đối với nhân dân và
cuộc kháng chiến của dân tộc?
- Nhà văn tin vào tấm lòng gắn bó thuỷ chung của
nhân dân lao động đối với quê hơng đất nớc trong
gian lao thử thách.
Đọc ghi nhớ
Lặng lẽ
Sa Pa

Nguyễn Thành Long
(1925-1991) quê
Quảng Nam
-Là cây bút chuyên
viết truyện ngắn và kí
-Tp của ông nhẹ nhàng
mà sâu sắc
1970 trong một
chuyến đI thực tế
lên Lào Cai mùa
hè 1970
-In trong tập
Giữa trong xanh
-1972
Truyện
ngắn
H? Tác phẩm có những thành công gì về nghệ thuật?
- Cách xây dựng nhân vật điển hình.
- Cách kể ngắn gọn, nhẹ nhàng, lời kể duyên dáng, ngân vang
trong lòng ngời đọc những rung động nhẹ nhàng, thú vị.
- Ngôn ngữ kể giản dị, lựa chọn những sự việc, những ngời bình
thờng trong cuộc sống.
H? với nhữngthành công về nghệ thuật làm nổi bật nội dung gì?
- Xây dựng thành côn hình ảnh những con ngời lao động mới,
say mê, gắn bó với nghề nghiệp, âm thầm, lặng lẽ cống hiến
sức mình cho sự nghiệp xây dựng đất nớc.
Chiếc
lợc
ngà
Nguyễn Quang Sáng

- quê An Giang
- - Tp của ông hầu
nh viết về con
ngời , cuộc sống
của đồng bào
Nam bộ
1966 Khi tác giả
hoạt đọng CM tại
chiến trờng Nam
bộ
Truyện
ngắn
- Kể chuyện hấp dẫn mang tính khách quan, cách 1.
thuật
miêu tả sinh động.
- Ngôn ngữ đậm chất trữ tình, mang màu sắc Nam Bộ.
- Truyện có những tình huống bất ngờ thú vị, khai
thác hợp lí tâm lí nhân vật.
H? Với những thành công về nghệ thuật ấy, câu chuyện 2.
dung.
kể lại chuyện gì?
- Câu chuyện kể về cha con ông Sáu và chiếc lợc ngà.
H? Từ câu chuyện, tác giả muốn phản ánh điều gì?
- Ca ngợi tình cha con sâu nặng, tình đồng chí, đồng đội thiêng
liêng cao đẹp trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu n
dân tộc.
GV: Truyện còn phê phán, lên án cuộc chiến tranh xâm l
Mĩ đã gây ra bao cảnh con mất cha, vợ mất chồng.
Bến
quê

Nguyễn Minh Châu
(1930-1989 )
- Quê :Nghệ An là
cây bút văn xuôI tiêu
biểu thời kì KC chống

- Tp của ông thờng đề
cập đến những vấn đề
thật nhỏ nhặt , tởng
chừng nh không có gì
trong cuộc sống , song
lại thấm đẫm triết lí
nhân sinh sâu sắc
tinh tế
Trong tập Bến
quê-1985
Truyện
ngắn
- Cách sử dụng hình ảnh mang ý nghĩa biểu tợng với những hình
ảnh bình dị của một hàng cây, một con thuyền dòng sông, bến
đò, bãi bồi biểu tợng quê hơng gần gũi quen thuộc.
+ Hình ảnh bông hoa bằng lăng nhợt nhạt, tiếng đất nở
báo hiệu cuộc sống bệnh tật vào giai đoạn cuối.
- Tình huống truyện giản dị bất ngờ và nghịch lí.

×