Tóm tắt luận văn thạc sĩ công tác xã hội công tác xã hội cá nhân trong việc hỗ trợ việc làm cho người sau cai nghiện ma túy (nghiên cứu tại phường thanh miếu – thành phố việt trì – tỉnh phú thọ)

B

TR

GIÁO D C VÀ ÀO T O

NG

I H C TH NG LONG

Lể ANH D NG ậ C00545
CÔNG TÁC XÃ H I CÁ NHÂN
TRONG VI C H TR VI C LÀM CHO
NG
I SAU CAI NGHI N MA TÚY
(NGHIểN C U T I PH
NG THANH MI U ậ
THÀNH PH

VI T TRÌ ậ T NH PHÚ TH )

TÓM T T LU N V N TH C S
CHUYÊN NGÀNH: CÔNG TÁC XÃ H I
MÃ S : 8.76.01.01
NG

IH

NG D N KHOA H C

TS. NGUY N VINH QUANG

HÀ N I - 2018


M CL C
PH N M
U
1. Lý do ch n đ tài
2. M c đích và nhi m v nghiên c u
2.1. M c đích nghiên c u
2.2. Nhi m v nghiên c u
3. T ng quan tình hình nghiên c u
3.1. Tình hình nghiên c u Vi t Nam:
3.2. Tình hình nghiên c u trên th gi i:
4. ụ ngh a khoa h c và Ủ ngh a th c ti n
4.1. ụ ngh a khoa h c
4.2. ụ ngh a th c ti n
5. óng góp m i c a lu n v n
6. i t ng nghiên c u
7. Khách th nghiên c u
8. Câu h i nghiên c u
9. Gi thuy t nghiên c u
10. Ph m vi nghiên c u
10.1. Th i gian nghiên c u
10.2. a bàn nghiên c u
10.3. Gi i h n n i dung nghiên c u
11. Ph ng pháp nghiên c u
11.1. Ph ng pháp phân tích tài li u
11.2. Ph ng pháp đi u tra Xã h i h c
11.3. Ph ng pháp Công tác xã h i

PH N N I DUNG
Ch ng 1: C s lý lu n và th c ti n trong h tr vi c
làm cho ng i sau cai nghi n ma túy
1. Các khái ni m c b n c a đ tài:
1.1. Các khái ni m v Công tác xã h i:
1.2. Các khái ni m v h tr vi c làm
1.3. Các khái ni m v Ma túy:
2. Ph ng pháp lu n:
2.1. Ch ngh a duy v t bi n ch ng
2.2. Ch ngh a duy v t l ch s
2.3. H ng ti p c n nghiên c u

Trang
1
1
2
2
2
3
3
3
3
3
3
3
3
4
4
4
4

4
4
4
4
4
5
5
5
5
5
5
6
6
7
7
7
7


3. Các lý thuy t áp d ng
3.1. Thuy t Nhu c u.
3.2. Thuy t Sai l ch xã h i.
4. C s pháp lý, các chính sách Pháp lu t c a nhà n c
Ti u k t ch ng 1
Ch ng 2: Th c tr ng công tác xã h i cá nhân trong h
tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy t i ph ng
Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th .
1. Khái quát đ a bàn nghiên c u
2. Th c tr ng v n đ h tr vi c làm c a ng i sau cai
nghi n ma túy ph ng Thanh Mi u, Vi t Trì, Phú Th :

3. Nhu c u đ y m nh ho t đ ng công tác xã h i h tr
vi c làm c a ng i sau cai nghi n ma túy t i ph ng
Thanh Mi u, Vi t Trì, Phú Th .
Ti u k t ch ng 2:
Ch ng 3: ng d ng Công tác xã h i cá nhân trong
vi c h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy
t i ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú
Th .
1 - Lý do ch n thân ch
2. Ti n trình Cơng tác xã h i cá nhân trong vi c h tr
vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy
2.1. Các b c c a ti n trình
2.2. Ti n trình tr li u
2.2.1. B c 1: Ti p c n thân ch
2.2.2. B c 2: Nh n di n v n đ c a thân ch
2.2.3. B c 3: Thu th p thông tin
2.2.4. B c 4: ánh giá ch n đoán v n đ
2.2.5. B c 5: K ho ch gi i quy t v n đ
2.2.6. B c 6: Th c hi n k ho ch can thi p
2.2.7. B c 7: L ng giá và k t thúc
Ti u k t ch ng 3
PH N KHUY N NGH VÀ K T LU N
1. Khuy n ngh
2. K t lu n

8
8
8
8
8

8

8
10
10

10
10

10
11
11
11
12
12
13
15
16
18
20
22
22
22
23


TểN
TÀI:
CÔNG TÁC XÃ H I CÁ NHÂN TRONG VI C H TR
VI C LÀM CHO NG

I SAU CAI NGHI N MA TÚY
(Nghiên c u t i ph ng Thanh Mi u, Vi t Trì, Phú Th )
PH N M

U

1. Lý do ch n đ tài
- T o vi c làm cho ng i nghi n ma túy sau khi đ c cai nghi n,
ph c h i là m t trong nh ng bi n pháp quan tr ng có Ủ ngh a c v
kinh t l n xã h i nh m giúp ng i nghi n tr v cu c s ng bình
th ng, góp ph n nâng cao hi u qu c a cơng tác phịng ch ng ma túy.
- Hi n nay d y ngh , t o vi c làm có thu nh p n đ nh cho ng i
sau cai nghi n là m t n i dung h t s c quan tr ng đ cơng tác phịng
ch ng tái nghi n, phịng ch ng ma túy đ t hi u qu .
- Trên th c t k t qu gi i quy t vi c làm cho ng i sau cai
nghi n ma túy còn nhi u h n ch , s ng i sau cai nghi n đ c h tr
t o vi c làm ch a đ n 10%. Nguyên nhân c a tình tr ng này ngồi
nh ng khó kh n khách quan do n n kinh t th tr ng còn do nh n
th c, trách nhi m c a c a chính quy n, các đồn th các c p ch a cao.
Nhà n c ch a có c ch , chính sách nào c th , phù h p đ khuy n
khích, huy đ ng các thành ph n kinh t xã h i tham gia gi i quy t vi c
làm cho ng i sau cai nghi n ma túy. V phía b n thân ng i sau cai
nghi n và gia đình h cịn l i xã h i, khơng n l c tìm ki m vi c làm,
khơng có ý th c v n lên.
- Nguyên nhân ch y u và quan tr ng nh t theo tơi là do chính
b n thân ng i sau cai nghi n ma túy. Sau th i gian cai nghi n, nhi u
h c viên tr v c ng đ ng không làm ch đ c b n thân tr c s cám
d quá l n c a ma túy, thi u s quan tâm c a gia đình, v n b c ng
đ ng k th , phân bi t đ i x , không tìm đ c vi c làm, b b n bè c r
rê, lôi kéo nên ti p t c tái s d ng trái phép ch t ma tuý. B n thân

ng i sau cai nghi n ma túy c ng m t ni m tin vào cu c s ng, t đó đa
ph n trong s h đã gây h i cho xã h i.
- Tình tr ng ng i sau cai nghi n ma túy có t l tái nghi n lên
đ n h n 90% nh hi n nay trên c n c đã t o thành h u qu x u cho
gia đình và xã h i.
- Xác đ nh b n thân ng i sau cai nghi n ma túy là quan tr ng
nh t đ vi c h tr vi c làm cho h đ t hi u qu . C n can thi p, h tr
tr c ti p đ thay đ i chính b n thân ng i sau cai nghi n ma túy. Vì
th , tơi s s d ng ph ng pháp Công tác xã h i cá nhân trong vi c h

1


tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy.
- ã có nhi u nghiên c u v v n đ gi i quy t vi c làm cho
ng i sau cai nghi n ma túy (có s tham gia c a nhi u c quan ch c
n ng), nh ng s d ng các ph ng pháp c a công tác xã h i l i hồn
tồn m i. N u làm có k t qu t t vi c này s giúp cho nh ng ng i sau
cai nghi n ma túy ni m tin m nh m , ch đ ng h n trong tìm vi c làm,
h c ngh và l ng theo kh n ng ch n ngh phù h p v i b n thân.
- Trên đ a bàn t nh Phú Th ch a có đ tài khoa h c nào nghiên
c u v vi c áp d ng Công tác xã h i cá nhân trong vi c h tr vi c làm
cho ng i sau cai nghi n ma túy. Do đó, v n đ áp d ng Công tác xã
h i cá nhân trong vi c h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy
là v n đ m i c n đ c nghiên c u. N u nghiên c u đ t hi u qu thì
khơng ch áp d ng trong đ a bàn ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t
Trì, t nh Phú Th mà cịn có th nhân r ng ra các xã, ph ng, th tr n
khác trên toàn t nh.
b sung thêm vào nh ng nghiên c u v ng i sau cai
nghi n ma túy, tôi ch n đ tài: “Công tác xư h i cá nhân trong vi c

h tr vi c lƠm cho ng i sau cai nghi n ma túy (Nghiên c u t i
ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th )” đ nghiên
c u.
2. M c đích vƠ nhi m v nghiên c u:
2.1. M c đích nghiên c u
- Tìm hi u th c tr ng nhu c u vi c làm cho ng i sau cai nghi n
ma túy t i ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th .
- Xác đ nh c s lý lu n v Công tác xã h i cá nhân trong vi c
h tr có hi u qu vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy.
- ng d ng th c hành ph ng pháp Công tác xã h i cá nhân
trong vi c h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy và đ
xu t m t s khuy n ngh .
2.2. Nhi m v nghiên c u
- Thu th p, phân tích các tài li u liên quan đ tìm hi u th c tr ng vi c
làm và nhu c u h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy t i
ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th .
- Th c hành ph ng pháp Công tác xã h i cá nhân trong vi c h
tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy.
xu t m t s khuy n ngh giúp cho ho t đ ng Công tác xã
h i v i ng i sau cai nghi n ma túy t i ph ng Thanh Mi u, thành
ph Vi t Trì, t nh Phú Th đ t hi u qu h n.
3. T ng quan tình hình nghiên c u:
3.1. Tình hình nghiên c u Vi t Nam:

2


3.2. Tình hình nghiên c u trên th gi i:
4. ụ ngh a khoa h c vƠ ý ngh a th c ti n
4.1. ụ ngh a khoa h c

- Góp ph n làm rõ thêm nh ng lý lu n c a công tác xã h i vào
nghiên c u m t s v n đ c th .
tài v n d ng nh ng ki n th c
chuyên ngành v công tác xã h i: h th ng các lý thuy t, các ph ng
pháp, k n ng đ nghiên c u v đ i t ng c th .
- Làm rõ vai trị, v trí c a công tác xã h i trong các l nh v c c a
đ i s ng, kh ng đ nh đ c tính khoa h c c a cơng tác xã h i.
- Làm rõ và b sung thêm khung lý thuy t v công tác xã h i
trong h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy.
4.2. ụ ngh a th c ti n:
- Làm rõ vai trị c a cơng tác xã h i trong h tr vi c làm cho
ng i sau cai nghi n ma túy, qua đó giúp nhân viên công tác xã h i
làm vi c trong l nh v c này phát huy đ c vai trò c a mình.
- Có c s đ giúp các c quan ho ch đ nh chính sách hồn thi n,
b sung các chính sách, ch ng trình ho t đ ng trong công tác h tr
vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy.
- Nh ng k t qu nghiên c u c a đ tài và các gi i pháp có th
đ c v n d ng vào trong quá trình h c t p, nghiên c u c a sinh viên
c ng nh công tác gi ng d y ngành công tác xã h i t i các tr ng hi n
nay. ng th i, c ng có th đ c s d ng làm tài li u tham kh o dành
cho nh ng gia đình có ng i sau cai nghi n ma túy và b n thân ng i
sau cai nghi n ma túy.
5. óng góp m i c a lu n v n
- T tr c đ n nay, trên đ a bàn t nh Phú Th ch a có đ tài khoa
h c nào nghiên c u v vi c áp d ng Công tác xã h i cá nhân trong vi c
h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy. Do đó, v n đ áp
d ng Công tác xã h i cá nhân trong vi c h tr vi c làm cho ng i sau
cai nghi n ma túy t i ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh
Phú Th là v n đ m i c n đ c nghiên c u.
6. i t ng nghiên c u

Công tác xã h i cá nhân trong vi c h tr vi c làm cho ng i
sau cai nghi n ma túy (Nghiên c u t i t i ph ng Thanh Mi u,
thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th ).
7. Khách th nghiên c u:
- 05 ng i sau cai nghi n ma túy t i ph ng Thanh Mi u, thành
ph Vi t Trì, t nh Phú Th .
- Anh Nguy n V n X.
- Ng i thân trong gia đình, b n bè anh Nguy n V n X.

3


- Cán b lãnh đ o ph ng Thanh Mi u, c ng tác viên CTXH
ng Thanh Mi u, lãnh đ o khu ph A.
8. Câu h i nghiên c u
- Th c tr ng nhu c u h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n
ma túy ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th hi n
nay nh th nào?
- Nh ng y u t nào nh h ng đ n vi c h tr vi c làm cho
ng i sau cai nghi n ma túy ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t
Trì, t nh Phú Th ?
- Hi u qu c a vi c ng d ng ph ng pháp Công tác xã h i cá
nhân đ i v i h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy
ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th nh th nào?
9. Gi thuy t nghiên c u
- a s ng i sau cai nghi n ma túy ph ng Thanh Mi u,
thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th có nhu c u đ c h tr vi c làm t o
thu nh p n đ nh.
- Có m t s y u t - khách quan và ch quan - nh h ng đ n
công tác h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy ph ng

Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th .
- S d ng ph ng pháp công tác xã h i cá nhân có th mang l i
hi u qu t t trong vi c h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy
ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th .
10. Ph m vi nghiên c u
10.1. Th i gian nghiên c u: Trong 06 tháng, t đ u tháng
5/2016 đ n h t tháng 10/2016.
10.2. a bàn nghiên c u: T i ph ng Thanh Mi u, thành
ph Vi t Trì, t nh Phú Th .
10.3. N i dung nghiên c u:
tài đi sâu vào áp d ng ph ng pháp Công tác xã h i cá
nhân trong vi c h tr vi c làm cho m t ng i sau cai nghi n ma
túy.
11. Ph ng pháp nghiên c u
11.1. Ph ng pháp phơn tích tƠi li u
Tìm hi u các thông tin liên quan đ n đ tài nghiên c u thông qua
các tài li u sách, báo, đ tài, d án, cơng trình nghiên c u,…
11.2. Ph ng pháp đi u tra xã h i h c
- Ph ng v n sâu, nghiên c u tìm hi u nh ng đ c đi m nhân thân
c a thân ch Nguy n V n X; L p s đ ph h và s đ sinh thái c a
thân ch Nguy n V n X.
- Ph ng v n sâu 11 ng i
ph

4


- Ph ng pháp quan sát: ph ng pháp này góp ph n h tr và
làm sáng t thêm nh ng thông tin đã thu đ c đ ng th i là c s ban
đ u đ đ a ra các gi thuy t và h ng nghiên c u.

11.3. Ph ng pháp công tác xư h i:
D a vào vi c phân tích v n đ và các nhóm nguyên nhân chính
tác đ ng t i h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy, t đó
v n d ng nh ng lý thuy t, k n ng và xây d ng k ho ch gi i quy t
v n đ c a thân ch b ng cách s d ng ph ng pháp công tác xã h i
cá nhân.
PH N N I DUNG
CH
NG 1
C S LÝ LU N VÀ TH C TI N TRONG H TR
VI C LÀM CHO NG
I SAU CAI NGHI N MA TÚY
1. Khái ni m nghiên c u
1.1. Các khái ni m v Công tác xã h i
1.1.1. Công tác xã h i.
- Tác gi Bùi Th Xuân Mai đ a ra khái ni m Công tác xã h i
nh sau: “Cơng tác xã h i có th hi u là m t ngh , m t ho t đ ng
chuyên nghi p nh m tr giúp các cá nhân, gia đình và c ng đ ng nâng
cao n ng l c đáp ng nhu c u và t ng c ng ch c n ng xã h i, đ ng
th i thúc đ y môi tr ng xã h i v chính sách, ngu n l c và d ch v
nh m giúp cá nhân, gia đình và c ng đ ng gi i quy t và phòng ng a
các v n đ xã h i góp ph n đ m b o an sinh xã h i”.
1.1.2. Nhân viên công tác xã h i.
- Nhân viên công tác xã h i đ c Hi p h i các nhà công tác
xã h i chuyên nghi p Qu c t – IASW đ nh ngh a: “Là ng i
đ c đào t o và trang b các ki n th c và k n ng trong công tác xã
h i, h có nhi m v : tr giúp các đ i t ng nâng cao kh n ng gi i
quy t và đ i phó v i v n đ trong cu c s ng; t o c h i đ các đ i
t ng ti p c n đ c ngu n l c c n thi t; thúc đ y s t ng tác gi a
các cá nhân, gi a cá nhân v i môi tr ng t o nh h ng t i chính

sách xã h i, các c quan, t ch c vì l i ích c a cá nhân, gia đình,
nhóm và c ng đ ng thông qua ho t đ ng nghiên c u và ho t đ ng
th c ti n”.
1.1.3. Công tác xã h i cá nhân.
- Công tác xã h i cá nhân là: “H th ng giá tr và ph ng pháp
đ c các nhân viên xã h i chuyên nghi p s d ng, trong đó các khái
ni m v tâm lý xã h i, hành vi và h th ng đ c chuy n thành các k

5


n ng giúp đ cá nhân và gia đình gi i quy t nh ng v n đ v n i tâm
lý, quan h gi a các cá nhân, kinh t xã h i và môi tr ng thông qua
các m i h m t-m t” (Farley O. W, 2000).
1.2. Các khái ni m v h tr vi c làm
1.2.1. H tr .
- Là ch t t c nh ng công vi c, ho t đ ng, suy ngh nh m giúp đ
m t ng i ho c nhóm ng i v t qua v n đ mà h g p ph i b ng cách
th c khác nhau, bao g m c v th ch t, tinh th n, ti n b c đ nh m kh i
d y ti m l c c a ng i đó đ h có đ kh n ng đ ng đ u v i hồn c nh
khó kh n. Trong nghiên c u tôi mu n s d ng khái ni m h tr nh m t h
th ng các ho t đ ng nh cho vay v n, d y ngh đ t o vi c làm cho ng i
sau cai nghi n tái hòa nh p c ng đ ng, n đ nh cu c s ng và phòng ch ng
tái nghi n.
1.2.2. Vi c làm.
- Vi c làm là nh ng công vi c, là nh ng ho t đ ng có ích, khơng b
pháp lu t c m và mang l i thu nh p cho b n thân ho c t o đi u ki n đ t ng
thu nh p cho các thành viên trong gia đình, đ ng th i góp ph n cho xã h i.
1.2.3. H tr vi c làm.
- Là nh ng ho t đ ng tr giúp c a nhân viên cơng tác xã h i trong

ti n trình làm vi c v i ng i sau cai nghi n ma túy nh m h tr h tìm
ki m vi c làm, phòng ch ng tái nghi n.
1.3. Các khái ni m v ma túy
1.3.1. Ma túy.
- Ta có th hi u m t cách chung nh t r ng: Ma tuý là các ch t
gây nghi n có ngu n g c t nhiên ho c nhân t o, khi đ a vào c th
s ng có th làm thay đ i m t hay nhi u ch c n ng tâm - sinh lý c a c
th . S d ng ma túy nhi u l n s b l thu c c v th ch t l n tâm lý,
gây h u qu nghiêm tr ng cho cá nhân, gia đình và xã h i.
1.3.2. Nghi n ma túy.
- Hi p h i Tâm th n M (APA) đ nh ngh a:“Các tri u ch ng bao
g m hi n t ng dung n p (c n ph i t ng li u l ng s d ng đ đ t
đ c khoái c m), s d ng ma túy đ gi m các tri u ch ng cai, không
th gi m li u s d ng thu c hay ng ng s d ng, và ti p t c s d ng dù
bi t nó có h i cho b n thân hay nh ng ng i khác”.
- T ch c Y t th gi i (WHO) đã đ nh ngh a: Nghi n ma túy là
tình tr ng l thu c v m t th ch t ho c tinh th n ho c c hai.
1.3.3. Ng i sau cai nghi n ma túy:
Thông t liên t ch s 121/2010/TTLT-BTC-BL TBXH ngày
12/8/2010 c a B Tài chính và B Lao đ ng - Th ng binh và Xã h i quy
đ nh t i đi u 1 nh sau:

6


“1. Ng i đã hoàn thành xong th i gian cai nghi n ma tuý t i
Trung tâm Ch a b nh - Giáo d c - Lao đ ng xã h i áp d ng bi n pháp
qu n lý sau cai nghi n t i n i c trú.
2. Ng i đã hoàn thành xong th i gian cai nghi n ma tuý t i
Trung tâm Ch a b nh - Giáo d c - Lao đ ng xã h i áp d ng bi n pháp

qu n lý sau cai nghi n t i Trung tâm.”.
2. Ph ng pháp lu n
- Ph ng pháp lu n là h th ng lý lu n v ph ng pháp nghiên
c u, ph ng pháp nh n th c và c i t o hi n th c.
tài này đ c nghiên c u d a trên c s lý lu n c a ch
ngh a duy v t bi n ch ng và ch ngh a duy v t l ch s cùng h th ng
các ch tr ng đ ng l i c a ng, pháp lu t c a Nhà n c v v n đ
h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy.
2.1. Ch ngh a duy v t bi n ch ng
- C s ph ng pháp lu n c a ch ngh a duy v t bi n ch ng yêu
c u ph i xem xét s ki n xã h i này trong quan h v i s ki n xã h i
khác.
xem xét tình tr ng h tr vi c làm cho ng i sau cai nghi n
ma túy, ta c n đ t nó trong m i quan h bi n ch ng v i đi u ki n t
nhiên, kinh t , v n hóa, chính tr , xã h i.
2.2. Ch ngh a duy v t l ch s
- Áp d ng ch ngh a duy v t l ch s trong đ tài nghiên c u, ta
có đ c cách nhìn t ng quan v v n đ h tr vi c làm cho ng i sau
cai nghi n ma túy trong b i c nh l ch s c th , trong m i quan h v i
n n kinh t th tr ng.
2.3. H ng ti p c n nghiên c u
- H ng ti p c n Xã h i h c giúp tôi hi u rõ h n v nh ng
khía c nh lý lu n và th c t v h tr t o vi c làm cho ng i sau
cai nghi n ma túy, nh n th c đ c đúng đ n th c tr ng công tác h
tr t o vi c làm cho ng i sau cai nghi n ph ng Thanh Mi u,
thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th . T đó, tìm ra đ c các nhân t
tác đ ng t i quá trình h tr t o vi c làm cho ng i sau cai nghi n
và nhu c u v n d ng các ki n th c v Công tác xã h i trong ho t
đ ng th c ti n h tr t o vi c làm cho h .
- H ng ti p c n Công tác xã h i c ng là m t trong nh ng

nh n th c c b n c a lu n v n. Trên c s nghiên c u v th c tr ng
công tác h tr t o vi c làm cho ng i sau cai nghi n, h ng ti p
c n này s giúp tôi có đ c nh ng ho t đ ng th c ti n hi u qu
h n, phát tri n b n v ng công tác h tr t o vi c làm cho ng i sau
cai nghi n ma túy.
3. Các lý thuy t áp d ng trong lu n v n

7


3.1. Thuy t Nhu c u.
3.2. Thuy t Sai l ch xã h i.
4. C s pháp lý, các chính sách Pháp lu t c a nhƠ n
Ti u k t ch ng 1
CH

c

NG 2

TH C TR NG CÔNG TÁC XÃ H I CÁ NHÂN TRONG H TR
VI C LÀM CHO NG
I SAU CAI NGHI N MA TÚY T I PH
NG
THANH MI U,THÀNH PH VI T TRÌ, T NH PHÚ TH

1. Khái quát đ a bàn nghiên c u.
1.1.
c đi m, tình hình kinh t , xã h i c a ph ng Thanh
Mi u ậ Vi t Trì ậ Phú Th .

- Ph ng Thanh Mi u n m phía Nam thành ph Vi t Trì, có
di n tích 208,43ha đ t t nhiên, v i h n 13 nghìn nhân kh u c a 3.200
h dân. Tuy là đ n v hành chính c p ph ng, nh ng Thanh Mi u,
di n đ t nông nghi p và nuôi tr ng th y s n chi m g n m t n a. Tr c
đây, đã có th i k , Thanh Mi u đ c nhìn nh n nh là m t đ a bàn khó
kh n v m i m t: kinh t ch m phát tri n, môi tr ng b ô nhi m, t
n n xã h i di n bi n ph c t p. T đ u nh ng n m 2000, nh t là t khi
Vi t Trì đ c công nhân đô th lo i 1 tr c thu c t nh đ n nay, v i s
quan tâm c a thành ph ; đ ng b , chính quy n và nhân dân ph ng
Thanh Mi u đã đoàn k t, phát huy n i l c đ phát tri n kinh t - xã h i,
t ng b c c i thi n và nâng cao đ i s ng nhân dân. c bi t, trong 5
n m g n đây, Thanh Mi u đã có b c chuy n mình rõ nét trên nhi u
ph ng di n, t xây d ng, c ng c h th ng chính tr v ng m nh, đ n
phát tri n kinh t , v n hóa, xã h i, b o v môi tr ng, t o đ c xu th
phát tri n đô th nhanh và b n v ng.
- Tuy là ph ng n i thành, đa s dân là cán b các c quan Nhà
n c, công nhân, lao đ ng các doanh nghi p, cán b h u trí; nh ng
hi n t i Thanh Mi u v n t n t i m t b ph n lao đ ng làm nông
nghi p. V i di n tích đ t b thu h p t 54ha xu ng còn 23ha do Nhà
n c thu h i đ t đ phát tri n h t ng đô th , c ng v i 30ha m t n c
ao h ;
ng y, UBND ph ng ch đ o nhân dân chuy n m nh t
nông nghi p truy n th ng sang nông nghi p c n đơ th , s n xu t hàng
hóa k t h p v i phát tri n ngành ngh trong nông nghi p, gi i quy t
vi c làm cho trên 300 lao đ ng. M t khác, ph ng c n t o đi u ki n
cho ng i lao đ ng trên đ a bàn v v n, k thu t, th tr ng, … đ phát
tri n s n xu t kinh doanh, t o vi c làm t i ch cho ng i lao đ ng.
- S h i t nh ng đ c đi m v t nhiên và xã h i đã đ t ra nhi u

8

thách th c đ i v i công tác đ m b o an ninh chính tr , tr t t xã h i
trên đ a bàn. Vì v y, trong m t th i gian dài, Thanh Mi u là đ a bàn có
nhi u ph c t p v an ninh tr t t : các v ph m pháp hình s x y ra
th ng xuyên, s đ i t ng liên quan đ n ho t đ ng t i ph m và t n n
xã h i gia t ng; m t s t đi m liên quan đ n ho t đ ng t i ph m hình
thành và t n t i... M t th i gian dài, n i đây là “ đi m nóng” c a thành
ph Vi t Trì v tình tr ng tr m c p tài s n, nghi n hút, m i dâm, c
b c và l n x n v tr t t xã h i.
- T m t đ a bàn ph c t p, đ n nay Thanh Mi u là ph ng có
ti n b rõ r t v an ninh tr t t . Ph ng đã có n l c nh t đ nh gi i
quy t vi c làm cho 90 ng i và giáo d c thanh thi u niên; nhi u ng i
ph m t i đã đ c c m hóa tr v làm n l ng thi n. Tình tr ng tr m
c p, c p gi t và các t n n xã h i đã gi m, tr l i cu c s ng bình yên
cho nhân dân m t vùng c a ngõ phía nam thành ph .
1.2. ánh giá tác đ ng c a đ a bàn nghiên c u nh h ng
đ n vi c làm cho ng i sau cai nghi n ma túy:
- Là m t ph ng n i thành c a thành ph lo i I nên các công
vi c v l nh v c nông nghi p ngày càng thu h p, l nh v c kinh doanh,
d ch v ngày càng t ng tr ng m nh h n. Cơng vi c địi h i tay ngh
cao c ng vì th mà t ng d n qua hàng n m. Khơng ph i gia đình ng i
sau cai nghi n ma túy nào c ng có đ t r ng đ làm nơng nghi p. Tùy
vào th i gian m c nghi n nhanh hay lâu nh ng đa s các gia đình
ng i sau cai nghi n ma túy đ u có kinh t trung bình ho c th p, kh
n ng h tr v n cho ng i sau cai nghi n ma túy kinh doanh, buôn bán
r t h n ch . Do đó, các cơng vi c dành cho ng i sau cai nghi n ma
túy ngày càng ít đi, m c thu nh p c ng gi m d n do trình đ tay ngh
th p. Là ph ng có nhi u ng i nghi n ma túy và ngân sách c a chính
quy n ph ng c ng h n ch nên khó có th h tr v n cho ng i sau

cai nghi n ma túy t o vi c làm.
2. Th c tr ng v n đ h tr vi c làm cho ng i sau cai
nghi n ma túy t i ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh
Phú Th :
2.1. Th c tr ng v n đ h tr vi c làm cho ng i sau cai
nghi n ma túy:
2.2. Các y u t tác đ ng đ n v n đ h tr vi c làm cho ng i
sau cai nghi n ma túy.
3. Nhu c u đ y m nh ho t đ ng công tác xã h i h tr vi c
làm cho ng i sau cai nghi n ma túy t i ph ng Thanh Mi u,
thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th .
3.1. Vai trò lƠ ng i k t n i ngu n l c:

9


3.2. Vai trò lƠ ng i bi n h :
3.3. Vai trò lƠ ng i h tr tơm lý, giúp thơn ch v
kh ng ho ng sau cai nghi n
3.4. Vai trò lƠ ng i t v n:
Ti u k t ch ng 2

t qua

CH
NG 3
NG D NG CÔNG TÁC XÃ H I CÁ NHÂN TRONG
VI C H TR VI C LÀM CHO NG
I SAU CAI NGHI N
MA TÚY T I PH

NG THANH MI U, THÀNH PH
VI T TRÌ, T NH PHÚ TH
1 - Lý do ch n thân ch
1.1. Lý do ng d ng công tác xã h i cá nhân trong h tr vi c
lƠm cho ng i sau cai nghi n ma túy:
- Áp d ng Công tác xã h i cá nhân thì vi c chia s thông tin c a
thân ch v v n đ nghiên c u s d dàng h n.
- Khích l đ c s tham gia c a thân ch vào ti n trình can thi p,
tr li u, th c hi n k ho ch.
- Tìm ki m và k t n i ngu n l c s đ c t p trung nhi u h n.
- Ngồi ra, có th s d ng ph ng pháp công tác xã h i khác đ
h tr gi i quy t v n đ nghiên c u.
1.2. Lý do l a ch n thân ch :
- B n thân tôi đã đ c ti p xúc, làm quen v i thân ch X t khi
thân ch X còn đang trong th i gian cai nghi n b t bu c và trong th i
gian qu n lý sau cai nghi n b t bu c t i hai Trung tâm Giáo d c lao
đ ng xã h i t nh Phú Th và Trung tâm Qu n lý sau cai nghi n ma túy
t nh Phú Th .
- C hai Trung tâm Giáo d c lao đ ng xã h i t nh Phú Th và
Trung tâm Qu n lý sau cai nghi n ma túy t nh Phú Th đ u ch u s
qu n lý nhà n c v ho t đ ng chuyên môn c a Chi c c Phòng ch ng
t n n xã h i Phú Th , b n thân tôi th ng xuyên ph i đi t i hai Trung
tâm đ n m b t tình hình ho t đ ng.
- Qua ti p xúc tr c đây nên tôi đã hi u đ c m t ph n tâm t ,
nguy n v ng c a thân ch X là mu n t b hồn tồn ma túy; mu n có
vi c làm và tu trí làm vi c đ l y l i ni m tin c a gia đình, h hàng,
hàng xóm láng gi ng.
- V i ng i sau cai nghi n thì n l c c a b n thân thơi là ch a
đ , vì th v i ki n th c đã h c tôi nh n th y áp d ng Công tác xã h i
cá nhân vào vi c h tr vi c làm cho thân ch X là phù h p và có th

10


thành cơng n u thân ch X tích c c, n l c đ cùng th c hi n ti n trình
này.
- N i thân ch X là Khu ph A, ph ng Thanh Mi u, thành
ph Vi t Trì, t nh Phú Th l i chính là đ a ch c a Chi c c Phòng
ch ng t n n xã h i Phú Th nên b n thân tơi có m i quan h t t v i
chính quy n Ph ng, c ng tác viên Công tác xã h i c a ph ng, ông
tr ng Khu ph A n i gia đình thân ch X sinh s ng.
1.3. Mô t thân ch :
- Anh Nguy n V n X có tu i đ i cịn khá tr nh ng có thâm niên
kho ng 05 n m nghi n ma túy.
- Anh m i ch p hành xong th i gian 02 n m b qu n lý sau cai
nghi n ma túy b t bu c t i Trung tâm Qu n lý sau cai nghi n ma túy
t nh Phú Th . Tr c đó là th i gian 02 n m cai nghi n b t bu c t i
Trung tâm Giáo d c lao đ ng xã h i t nh Phú Th .
- Anh v c ng đ ng t đ u tháng 01 n m 2016. Trong th i gian
cách ly kh i c ng đ ng 04 n m đã giúp anh th u hi u tác h i c a ma
túy và thêm quy t tâm không tái nghi n đ làm l i cu c đ i.
- Khi tôi l a ch n anh X là thân ch thì anh X ch a có vi c làm.
2. Ti n trình Cơng tác xã h i cá nhân trong vi c h tr vi c
lƠm cho ng i sau cai nghi n ma túy.
2.1. Các b c c a ti n trình: G m 07 b c
2.2. Ti n trình tr li u:
2.2.1. B c 1: Ti p c n thân ch
- Thu n l i:
+ B n thân tơi là Cán b Chi c c Phịng ch ng t n n xã h i Phú
Th đ c giao m ng cai nghi n ma túy và qu n lý sau cai nghi n ma

túy nên có kinh nghi m khi tri n khai nghiên c u đ tài này.
+ B n thân c ng n m đ c khá đ y đ v s ng i sau cai
nghi n ma túy tr v c ng đ ng t Trung tâm Giáo d c lao đ ng xã h i
t nh Phú Th và Trung tâm Qu n lý sau cai nghi n ma túy t nh Phú
Th .
+ a bàn nghiên c u là ph ng Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì,
t nh Phú Th l i chính là đ a ch c quan c a Chi c c Phòng ch ng t
n n xã h i Phú Th nên b n thân tơi có m i quan h t t v i Chính
quy n ph ng, C ng tác viên Công tác xã h i c a ph ng, ông tr ng
Khu ph A n i gia đình thân ch X sinh s ng.
+ B n thân tôi đã đ c ti p xúc v i thân ch X t khi thân ch X
còn đang trong th i gian cai nghi n b t bu c và trong th i gian qu n lý
sau cai nghi n b t bu c t i hai Trung tâm. Do c hai Trung tâm đ u
ch u s qu n lỦ nhà n c v ho t đ ng chun mơn c a Chi c c Phịng

11


ch ng t n n xã h i Phú Th , b n thân tôi th ng xuyên ph i đi t i hai
Trung tâm đ n m b t tình hình ho t đ ng.
+ Qua nh ng thơng tin mà b n thân tôi đã thu th p đ c t hai
Trung tâm Giáo d c lao đ ng xã h i t nh Phú Th , Trung tâm Qu n lý
sau cai nghi n ma túy t nh Phú Th và chính b n thân thân ch X, tôi
quy t đ nh ch n anh X làm thân ch đ h tr vi c làm cho anh. T đó
giúp anh X t b h n ma túy và tái hòa nh p t t v i c ng đ ng.
- Khó kh n:
+ B n thân thân ch X đã t ng nghi n ma túy m i cai nghi n
xong nên còn t ti vào b n thân. Thân ch ng i ti p xúc, ng i chia s
v i ng i ngoài.
+ Ng i thân trong gia đình anh X khơng mu n cung c p thông

tin và không mu n h p tác nên tôi ch n cách ti p c n thông qua ông
Tr ng khu A.
2.2.2. B c 2: Nh n di n v n đ c a thân ch :
- Có nhi u ph ng pháp nh n di n v n đ tùy thu c vào thân ch
và m c đích c a ti n trình giúp đ . Trong tr ng h p c a thân ch X,
tôi s d ng ph ng pháp v n đàm.
xác đ nh đ c m c đ các v n đ mà thân ch X g p ph i,
b n thân tôi đã th c hi n cu c nói chuy n tr c ti p v i thân ch . T
đó, tôi đ a ra b ng sau:
(M c đ quan tr ng t ng t 4 đ n 1)
V n đ c a thân ch g p ph i (l p ngày 17/05/2016)
V n, t li u
Thái đ
Trình đ
S c kh e
s n xu t
M cđ
1
2
3
4
-> V i các v n đ đang g p ph i c a thân ch X, tôi xác đ nh v n
đ nâng cao thái đ c a b n thân thân ch X là quan tr ng nh t. C n
l p k ho ch h tr c th đ thân ch X t thay đ i thái đ v i vi c
làm. Có nh v y, vi c h tr vi c làm m i hi u qu và b n v ng.
2.2.3. B c 3: Thu th p thông tin: Ti n hành thu th p qua
nhi u kênh thông tin khác nhau bao g m:
- T phía thân ch X: Tôi n m b t đ c anh X đã nghi n ma túy
đ c 5 n m. Dù có th i gian cách ly v i ma túy đ c 4 n m và quá
trình rèn luy n s c kh e, lao đ ng tr li u trong hai Trung tâm đ t hi u

qu nh ng s c kh e c a anh X c ng ch a th t t nh nh ng lao đ ng
tr tu i khác. M t khác, trình đ v n hóa, chun mơn c a anh X th p,
ch là lao đ ng ph thơng. Gia đình thành ph nên khơng có đ t r ng
đ làm nơng nghi p đ c. Vì th , tơi nh n th y thân ch X ch có th
tìm nh ng cơng vi c gi n đ n và không quá n ng nh c đ m u sinh.

12


M t v n đ n a c a thân ch X là s kiên trì, quy t tâm th p, thái đ
ch a t t v i v n đ vi c làm.
- T phía gia đình thân ch X: Tôi thông qua ông tr ng khu ph
A đ đ n gia đình thân ch X và đã đ c trò chuy n v i b anh X. B
thân ch X chia s : “Nó là đ a ham ch i, l i h c nên ch h c h t c p
3 r i đi lao đ ng ln. Trong th i gian đó b b n bè r rê r i th là
m c nghi n. Nghi n r i thì làm khơng đ phá n a. R i nó l y tr m
ti n, đ dùng trong nhà đ s d ng ma túy. Gi sau khi đi cai nghi n
và qu n lý sau cai nghi n b t bu c t i Trung tâm trong th i gian 4
n m thì gia đình hy v ng nó quy t tâm làm l i t đ u. Mong nó s m
tìm đ c vi c làm phù h p đ v a làm ra ti n và v a là cách t b t t
nh t v i ma túy.”. Theo gia đình thì v n đ l n nh t c a thân ch X v i
công vi c là l i làm, ch a bi t quý tr ng công vi c, chê nh ng vi c
thu nh p th p và t n s c. Tính cách này đã là b n ch t, không ph i do
m c nghi n sinh ra.
- T phía ơng tr ng khu ph A: “Nó b b n bè r rê nên m c
nghi n nh ng nó ch a n c p và gây m t tr t t t i khu ph . Nay nó
đã đi cai nghi n ma túy và cách lý v i ma túy đ c 4 n m r i thì chính
quy n, đồn th c a ph ng và ph cùng gia đình c n t o đi u ki n đ
nó có vi c làm. ó là cách t t nh t giúp nó t b hồn tồn đ c ma
túy. V i trình đ và s c kh e hi n t i c a nó thì nh ng vi c làm gi n

đ n, nh nhàng nh : buôn bán nh , r a xe, ch y xe ơm.”. Theo ơng
tr ng khu thì v n đ c a thân ch X là trình đ th p, nên c n ph i
đ c đi h c ngh đ có th tìm vi c có thu nh p t t h n.
- T C ng tác viên Công tác xã h i c a ph ng Thanh Mi u:
“Tác gi nên áp d ng Công tác xã h i đ h tr anh X tìm ki m vi c
làm. Vì đ tìm đ c vi c làm có thu nh p n đ nh thì n l c t chính
b n thân anh X là r t quan tr ng. Anh X không quy t tâm, n l c thì s
h tr c a chính quy n, đồn th và gia đình s khơng mang l i k t
qu b n v ng.”. V i Công tác viên Công tác xã h i c a ph ng thì v n
đ c a thân ch X là tinh th n, thái đ , s kiên trì, quy t tâm làm vi c.
- T Chính quy n ph ng Thanh Mi u: “Trong đi u ki n c a
mình, ph ng s h tr , giúp đ đ anh X có vi c làm t o thu nh p n
đ nh. Vì đi u đó v a là vi c làm t t cho b n thân, gia đình anh X, v a
góp ph n n đ nh tình hình an ninh tr t t trên đ a bàn Ph ng.” T
chính quy n ph ng n m b t thì v n đ c a thân ch X là thi u v n,
thi u t li u s n xu t đ đ u t máy móc, hàng hóa, ph ng ti n ph c
v cơng vi c.
2.2.3.1. Thông tin cá nhân c a thân ch X:
- H và tên: Nguy n V n X; - Gi i tính: Nam; Tu i: 29 tu i

13


- Nguyên quán: H Hòa – Phú Th
- a ch th ng trú: Khu ph A, ph ng Thanh Mi u, thành ph
Vi t Trì, t nh Phú Th .
- V n hóa: 12/12; - Trình đ chun mơn: S c p
- Ngh nghi p: Lao đ ng t do
2.2.3.2. Các thông tin khác v thân ch X:
- Thân ch ch h c h t c p 3, r i đi lao đ ng t do.

- Do ham ch i, đua đòi, b b n bè x u r rê nên thân ch đã b
nghi n ma túy t n m 20 tu i.
- Thân ch nghi n Heroin, ban đ u là hít sau m t th i gian do
kinh t khơng có nên đã chuy n tiêm chích.
- N m 25 tu i thân ch k t hôn và có 01 con trai nay đ c 4 tu i.
- Sau 2 n m đi cai nghi n và 2 n m b qu n lý sau cai nghi n ma
túy t i Trung tâm nên s c kh e thân ch t t, không b nhi m HIV (theo
b nh án c a Trung tâm).
- Chi u cao: 1,7m; Cân n ng: 54kg
- Thân ch tuy ch a n tr m ngoài nh ng đã nhi u l n l y tr m
ti n nhà và đ đ c đi bán nên đã m t đi ni m tin c a b , m , v , anh
em h hàng, hàng xóm láng gi ng.
2.2.3.3. Thơng tin mơi tr ng c a thân ch X:
- B : Nguy n V n T; Sinh: 1958, ngh nghi p: công nhân.
- M : Lê Th H; Sinh 1963, ngh nghi p: công nhân.
- Ch gái: Nguy n H ng N; Sinh 1985, ngh nghi p: kinh doanh.
- V : Tr n Thùy L; Sinh 1989, ngh nghi p: kinh doanh.
- Con trai: Nguy n V n C, sinh n m 2012.
- Thân ch s ng cùng b , m , v , con trong đi u ki n kinh t
bình th ng. Ti n chi tiêu, sinh ho t c a gia đình ch y u ph thu c
vào l ng c a b , m và ti n kinh doanh c a v . Hàng xóm láng gi ng
Khu ph A ch y u là cán b , công nhân, ti u th ng. Trên đ a bàn
ph ng Thanh Mi u thì đa ph n ng i lao đ ng c ng là cán b , công
nhân, ti u th ng, m t s ít là nơng dân.
- S đ sinh thái c a thân ch X:
- S đ Ph h c a thân ch X:
2.2.4. B c 4: ánh giá ch n đoán v n đ :
- V n đ c a thân ch X nh h ng tr c ti p d n đ n khó kh n
cho thân ch X trong vi c tìm vi c làm.
gi i quy t đ c v n đ ta

c n ch ra các nguyên nhân:
+ Nguyên nhân ch quan:
S c kh e ch a t t.
B n ch t ham ch i, l i làm t tr c.

14


B n thân hay m c c m, t ti.
Quy t tâm, ngh l c b n thân ch a cao.
Ch a ch u khó h c t p, nâng cao trình đ b n thân.
+ Nguyên nhân khách quan:
Do th tr ng vi c làm ngày càng khó kh n h n ngay c v i
ng i có trình đ cao h n.
B m t ni m tin, th m chí là b k th vì là ng i đã t ng
nghi n ma túy.
Thi u v n.
Thi u c ch , chính sách, ngu n l c t chính quy n dành cho
nh ng ng i sau cai nghi n ma túy.
- Phân tích đi m m nh/đi m y u:
Thân ch X

Gia đình
thân ch

Khu dân
c

Chính quy n
ph ng

- Quy t tâm tìm vi c - Kinh t - Lãnh đ o - Có s tr giúp
đ có thu nh p.
gia
đình khu dân c nhi t tình t
bình
tâm huy t, phía
chính
th ng
trách
quy n
đa
i m
nh ng
n nhi m
ph ng.
m nh
đ nh.
- S ng tình
- S n sàng c m
h tr n u
thân ch
quy t tâm
- Không quan h - Gia đình Hàng - Thi u c ch ,
nhi u v i m i ng i c ng m t xóm cịn chính
sách,
xung quanh. Khơng ni m
tin th , lãnh ngu n l c t
tham gia các ho t vào thân đ m, k th chính
quy n

đ ng c a khu dân c . ch sau khi v i ng i dành cho nh ng
i m
- Ham ch i, l i làm. thân ch nghi n và ng i sau cai
y u
- S c kh e ch a t t. nghi n ma ng i sau nghi n ma túy.
- Trình đ th p.
túy.
cai nghi n - Ngu n l c c a
ph ng còn h n
- Thi u v n.
ch .
- ã t ng nghi n ma
túy.
-> Nh n xét: Qua b ng phân tích đi m m nh/ đi m y u c a thân
ch X, ta có th th y r ng thân ch ch y u là đi m y u. Nh ng thân
ch đ c gia đình s n sàng tr giúp n u có quy t tâm, có lãnh đ o khu
dân c tâm huy t, trách nhi m, t n tình giúp đ , dân c trong khu s ng

15


tình c m. Chính quy n ph ng c ng nhi t tình giúp đ .
2.2.5. B c 5: K ho ch gi i quy t v n đ :
Ng i
Ngu n Th i
M c tiêu
Ho t đ ng
th c
l c
gian

hi n
Nâng cao - Tìm s tr giúp - Tác - Ki n - T
thái
đ c a Tr ng khu gi
th c,
15/5
c a thân A.
- Thân th i
đ n
ch X:
- Ti p c n gia ch X gian,
30/9
Giúp đình thân ch . - Gia s c
thân ch Tìm hi u tâm t , đình
kh e
khơng
ngu n l c c ng thân
c a tác
m c c m, nh khai thác s
ch
gi .
ng i ti p h tr c a gia - Ông - H i
xúc v i đình.
tr ng tr ng
ng i
- G p g , nói khu A c a
dân khu chuy n, t
v n
khu
ph .

tâm lý cho thân
dân c
Giúp ch X.
đ
thân ch ng viên thân
tuyên
X
c m ch X tham gia
truy n,
th y yên các ho t đ ng c a
v n
tâm
v khu dân c .
đ ng
môi
- Qua bu i h p
s h
tr ng
khu dân c , tác
tr c a
s ng.
gi
xin
m t
khu
Giúp kho ng th i gian
dân
thân ch trong bu i h p đ
c .
quy t

nói v vi c khơng
tâm, ngh nên k th ng i
l c h n sau cai nghi n,
đ
làm t o đi u ki n cho
vi c và thân ch X vi c
duy
trì làm và yên tâm
cơng vi c làm vi c.
đó.
ánh - Khun thân - Thân - Ki n - T
giá tình ch X đi khám ch X th c,
20/5
hình s c s c kh e, n u có - Gia th i
đ n
kh e c a b nh thì ch a đình
gian,
21/5

16

K t qu
mong
đ i
- Giúp
thân ch
l c
quan,
tích c c,
t

tin
h n.
- Giúp
thân ch
t
n
l c,
quy t
tâm h n.

- Giúp
thân ch
bi t rõ
h n v


thân ch
T ng
c ng
s c kh e
c a thân
ch

V n đ ng
ngu n
l c, v n
đ
giúp
thân ch

b nh cho kh i đ thân
yên tâm làm vi c. ch .
- Tích c c th d c
bu i sáng.
- Tham gia tích
c c các ho t đ ng
th d c, th thao
c a khu dân c .
- Khuyên thân
ch nên n u ng
đ b a, đúng b a
và t ng c ng
ch t l ng dinh
d ng cho b a
n.

- Tìm hi u và đ
ngh s h tr c a
chính
quy n
ph ng: v n, đ a
đi m kinh doanh,
c ch thu , ...
- Qua ông tr ng
khu A đ v n
đ ng s h tr ,
t o đi u ki n c a
khu dân c .
- V n đ ng s
ng h v n t

chính gia đình
thân ch X.
Nâng cao - T v n cho thân
trình đ ch X tham gia
c a thân h c ngh phù h p
ch X
nh m nâng cao
trình đ tay ngh .

s c
kh e
c a tác
gi .

- Lãnh
đ o
ph n
g.
- Ơng
tr ng
khu A
- Gia
đình
thân
ch .

- Ki n
th c,
th i
gian,

s c
kh e
c a tác
gi .

T
02/6
đ n
04/6.

- Tác
gi
- Thân
ch X

- Ki n
th c,
th i
gian,
s c
kh e
c a tác
gi .

T
05/6
đ n
10/6.

17

tình
hình s c
kh e
c a
mình đ
có
nh ng
can
thi p k p
th i
(n u
có).
S c
kh e
thân ch
t t d n
lên.
- Có đ a
đi m
làm
vi c.
- Có v n
đ
làm
vi c.

- Làm
t t cơng
vi c

đ c h
tr .


2.2.6. B c 6: Th c hi n k ho ch can thi p:
C n c vào đi u ki n th c t , tôi ti n hành th c hi n đ ng b và
đan xen các n i dung ho t đ ng nh m đ m b o ti n đ th i gian c ng
nh k ho ch đ ra:
- Ngày 15/5/2016: Tác gi g p tr c ti p Tr ng khu ph A và
gi i thi u là ng i cùng đ ng hành, h tr thân ch X tìm vi c làm n
đ nh. Tác gi xin thơng tin v gia đình thân ch X t bác Tr ng khu
và nh bác gi i thi u đ làm vi c v i gia đình thân ch X. Bác tr ng
khu đ a tác gi đ n nhà thân ch X thì đ c ti p xúc v i b thân ch X
là bác Nguy n V n T. Sau m t h i nói chuy n, b thân ch X đã m nh
d n chia s các thơng tin v gia đình, v cá nhân thân ch X, v ngu n
l c gia đình và c tâm t , nh ng b n kho n, s m t lòng tin vào thân
ch X.
- Ngày 16 - 19/5/2016: Tác gi g p g , nói chuy n v i thân ch
m t cách thu n l i, do đã quen thân ch t khi thân ch còn trong hai
Trung tâm Giáo d c – Lao đ ng xã h i và Qu n lý sau cai nghi n ma
túy. Tác gi ch đ ng gi i thi u m c đich c a mình là h tr vi c làm
cho thân ch . Thông báo cho thân ch X bi t v th i gian h tr là 06
tháng. Qua nói chuy n, tác gi n m b t đ c thân ch đang m c c m,
t ti. Xác đ nh các v n đ mà thân ch X đang g p ph i. Thân ch r t
mu n có vi c làm n đ nh đ t ch cho cu c s ng. Tác gi hi u đ c
n ng l c, trình đ , ngu n l c c a thân ch nên đ nh h ng thân ch
theo m t s vi c đ n gi n: r a xe, m quán n c nh , ch y xe ôm, ...
Thân ch còn v lo l ng khi ngh r ng làm nh ng vi c đó khơng thành
cơng.
- Ngày 20 – 21/5/2016: Tác gi đ ng viên thân ch X đi khám

s c kh e t i b nh vi n a khoa t nh Phú Th . Sau đó đ a thân ch đi
khám s c kh e, k t qu khám s c kh e là t t, khơng có b nh t t gì.
Th tr ng s c kh e c a thân ch y u là do th i gian dài ít lao đ ng,
không tham gia th d c, th thao. Tác gi khuyên thân ch nên t p th
d c bu i sáng và tích c c tham gia các ho t đ ng th d c, th thao c a
Khu dân c .
- Ngày 26/5/2016:
c s giúp đ c a bác Tr ng khu A, tác
gi thông qua m t th i l ng nh trong cu c h p khu dân c đ nh k
đ chia s v s c n thi t h tr anh X c a khu dân c và các cá nhân
trong khu dân c . Khu dân c c n t o đi u ki n cho anh X hòa nh p
c ng đ ng, không k th , xa lánh, ng h các công vi c làm n n u
chính đáng c a anh X.
- Ngày 02/6/2016: Tác gi lên y ban ph ng Thanh Mi u g p
lãnh đ o ph ng đ tìm ki m s h tr c a chính quy n. Lãnh đ o

18


ph ng nêu nh ng khó kh n c a ph ng nh ng v n đ ng ý giúp anh
X đ a đi m m quán c nh c ng chùa Thiên Long, g n ngã t Thanh
Mi u, n i có đơng ng i qua l i.
- Ngày 04/6/2016: Tác gi g p b thân ch và thân ch X r i
cùng h ra xem đ a đi m mà ph ng h tr . Sau đó, b thân ch đ ng
ý giúp kinh phí cho thân ch m m t quán n c nh . Thân ch đã vui
v h n v i đ nh h ng công vi c này và bi t n s quan tâm h tr c a
ph ng và chính gia đình mình.
- Ngày 05 – 10/6/2016: Cùng thân ch h c các pha ch m t s
lo i n c gi i khát đ n gi n: n c s u, n c chanh, n c m , nhân
tr n, cách hãm chè, ... Cùng thân ch đi mua s m bàn gh , m t s m t

hàng đ chu n b m quán n c. H ng d n thân ch cách nói chuy n
và ph c v khách hàng.
- Ngày 12/6 đ n 30/9/2016: Tác gi v n ti p xúc v i thân ch X,
gia đình thân ch , bác Tr ng khu A nh m n m b t k p th i tâm t ,
nguy n vong c a thân ch . Cùng gia đình thân ch X đ ng viên, giúp
đ nh ng khó kh n mà thân ch g p ph i. Kích l thân ch tham gia
các ho t đ ng c a khu dân c nh m t o s g n g i v i ng i dân.
B c đ u, thu nh p t quán n c ch a cao nh ng đang d n đ c
ng i dân ng h .
2.2.7. B c 7: L ng giá và k t thúc:
2.2.7.1. Vi c th c hi n k ho ch gi i quy t v n đ :
- m b o v ti n đ th i gian k ho ch đã đ ra.
- Sau 06 tháng, ti n trình đã b c đ u thành cơng. Tác gi rút lui.
2.2.7.2. V m t n i dung:
* i v i thân ch :
- Thân ch đã d n lo i b đ c c m giác m c c m, t ti c a
mình. Thân ch d n tin t ng và quy t tâm h n v i công vi c đ c h
tr .
- Tác gi cùng thân ch X th c hi n t ng b c c a k ho ch đã
đ ra.
+ Cùng thân ch nhìn nh n v n đ chính d n t i khơng có vi c
làm.
+ Cùng thân ch lên k ho ch tr li u tích c c. Giám sát, h tr
thân ch trong quá trình th c hi n k ho ch.
* i v i gia đình thân ch :
- V n đ ng s ng h , giúp đ c a gia đình thân ch v th i gian,
tình c m, quan tâm, đ ng viên, v n đ cho thân ch X có vi c làm n
đ nh.
- Phân tích, bàn b c v i gia đình cách h tr thân ch X.

19


- Tác đ ng vào gia đình: gia đình là ng i đ ng viên, giúp đ ,
giám sát thân ch X th c hi n k ho ch đã đ ra. Giúp thân ch có s
thay đ i dài lâu, b n v ng và mang tính tích c c.
* i v i Khu dân c , chính quy n đ a ph ng:
- H tr cho thân ch hòa nh p t t v i c ng đ ng, tích c c đ ng
viên, giúp đ thân ch tham gia các ho t đ ng đoàn th . Giúp thân ch
v t qua s m c c m, t ti đ d n làm ch cu c s ng c a mình. H tr
thân ch đ a đi m kinh doanh thu n l i.
* Nh ng h n ch , nh ng vi c ch a làm đ c:
- Sau th i gian h tr thân ch X, tác gi th y m t s h n ch
nh sau:
+ Vi c ti p xúc, theo dõi m i di n bi n c a thân ch ch a đ c
th ng xuyên do tác gi còn b n cơng vi c c quan, vi c gia đình. Nên
vi c n m b t nh ng khó kh n, tâm t , nguy n v ng c a thân ch có lúc
ch a k p th i.
+ Kh n ng liên k t các ngu n l c h tr thân ch còn h n ch
nên ch a t o đ c vi c làm t t h n cho thân ch .
2.2.7.3. Các k n ng đư s d ng:
i v i t ng b c ho t đ ng, tác gi s d ng các k n ng phù
h p đ tr giúp, khuy n khích thân ch . M i k n ng s d ng đ u g n
v i m t m c đích riêng trong m i b c nh ng đ u h ng t i m c đích
chung là: gi i quy t đ c v n đ c a thân ch .
- K n ng quan sát:
Thông qua k n ng này tác gi nh n th y đ c nhi u nh ng
thông tin quan tr ng ngay c khi thân ch không b c l tr c ti p b ng
l i nói.
- K n ng t o l p m i quan h :

K n ng này đ c tác gi s d ng khi ti p xúc v i thân ch , gia
đình c a thân ch c ng nh bác Tr ng khu A, lãnh đ o y ban
ph ng. B ng s chân thành và c i m , tôi đã nh n đ c s đ ng
thu n c ng nh ng h t thân ch , gia đình c a thân ch c ng nh
c a chính quy n đ a ph ng. ây là k n ng r t quan tr ng đ b c
đ u có đ c nh ng s h tr đ c l c giúp tác gi gi i quy t v n đ m t
cách d dàng h n.
- K n ng l ng nghe:
ây là k n ng c b n và th ng xuyên đ c s d ng trong m i
b c làm vi c b i vi c l ng nghe c a tác gi s t o cho ng i nói
chuy n v i mình c m giác đ c tôn tr ng, c m giác đ c s quan tâm
c a tác gi t i mình.
- K n ng đ t câu h i:

20


K n ng này đ c tác gi s d ng trong hai b c đ u c a k
ho ch hành đ ng: t o l p m i quan h và thu th p thông tin. Vi c đ u
tiên, đ t câu h i tr c h t đ khích l đ i t ng b c l thêm v b n
thân, th hai c ng là đ tìm hi u thêm nh ng thơng tin liên quan đ n
thân ch t chính thân ch và nh ng ng i xung quanh thân ch nh
gia đình, h hàng, chính quy n đ a ph ng.
- K n ng ph n h i:
ây là k n ng đ c tác gi s d ng k t h p v i k n ng đ t câu
h i và k n ng th u c m b i k n ng ph n h i là k n ng giúp cho
thân ch và tác gi nh n ra chính xác tâm t , tình c m và v n đ c a
thân ch đ t đó có k ho ch c th gi i quy t v n đ .
- K n ng ghi chép:
Ghi chép là k n ng quan tr ng nh t trong ho t đ ng công tác cá

nhân. Vi c ghi chép không đ n thu n ch ghi l i c m xúc suy ngh c a
thân ch mà còn ghi l i nh ng công vi c, hành đ ng đã đ c th c hi n
trong ngày gi a tác gi và thân ch c a mình. Tác gi s d ng ghi chép
v i m c đích l u l i nh ng thông tin c n thi t v thân ch đ t đó s
d ng chúng vào vi c l p k ho ch tr giúp thân ch .
- K n ng th u c m:
Th u c m là k n ng bi u hi n s rung đ ng (hi u đ c) c m
xúc c a đ i t ng nh ng không là m t đi b n ch t c a nhân viên công
tác xã h i. k n ng này, tác gi s d ng nó nh đ tìm đ c s chia
s , c i m b c l b n thân mình đ i v i thân ch . Th u c m đã đ c
s d ng hoàn toàn phù h p khi đi cùng v i k n ng đ t câu h i và k
n ng quan sát. T đó hi u và chia s h n nh ng khó kh n mà thân ch
đang g p ph i. Nh ng tác gi khơng vì th mà áp đ t nh ng suy ngh
ch quan c a mình lên thân ch .
Ti u k t ch ng 3
PH N KHUY N NGH VÀ K T LU N
1. KHUY N NGH
T nh ng nghiên c u trên, tôi đ xu t m t s khuy n ngh sau:
- V i ngành Công tác xã h i và nhân viên Công tác xã h i:
a Công tác xã h i vào công tác cai nghi n ma túy, h tr ng i
sau cai nghi n ( ph ng, xã, Trung tâm cai nghi n,v.v...)
- V i cá nhân ng i sau cai nghi n ma túy:
B n thân ng i sau cai nghi n ma túy c n ph i tích c c h n n a, t
tin xóa b t k th đ i v i b n thân, ch đ ng tìm ki m ho c t t o vi c
làm cho b n thân, xóa b tâm lý trông ch , l i. Ch đ ng tìm hi u, h c
h i nh ng t m g ng thành công v n lên làm l i cu c đ i.

21

- V i gia đình ng i sau cai nghi n ma túy:
Gia đình c n t o đi u ki n giúp đ h làm l i cu c đ i. C n đ ng
viên, chia s , c m thơng v i h đ h có ch d a tinh th n v ng ch c v t
qua giai đo n khó kh n. Quan tr ng h n c là gia đình c n có ni m tin đ i
v i h , tin t ng h s làm đ c và ghi nh n s ti n b , tích c c dù là
nh c a h và t o nh ng đi u ki n trong kh n ng c a gia đình đ h có
đ c cơng n vi c làm: cho h c ngh , gi i thi u công vi c, h tr v v n đ
ch n nuôi, kinh doanh buôn bán nh … Bên c nh vi c h tr , v m t kinh
t , k thu t gia đình c ng c n có s ch m sóc, giám sát đ có s đ ng viên,
giúp đ k p th i.
- V i các doanh nghi p, c s s n xu t:
i v i các doanh nghi p, c s s n xu t nên có cái nhìn c i m
h n đ i v i nh ng ng i sau cai nghi n ma túy. Vi c ti p nh n s d ng
nh ng ng i này vào doanh nghi p lao đ ng s n xu t c n có s cơng b ng
trong đánh giá.
- Chính quy n đ a ph ng:
V phía chính quy n đ a ph ng c n giúp đ t o đi u ki n cho
ng i sau cai nghi n ma túy tìm ki m vi c làm: các th t c v h s , lý l ch
c n đ n gi n, g n nh , tránh nh ng r m rà. C n tuyên d ng nh ng cá
nhân, doanh nghi p giúp đ t o công n vi c làm cho đ i t ng này. M
r ng các d ch v t v n đ ng i sau cai nghi n ma túy và gia đình h có
đ c nh ng thơng tin c n thi t cho b n thân v nh ng b n kho n, th c m c
trong quá trình tìm ki m vi c làm n đ nh đ i s ng phòng ng a tái nghi n.
Thi t l p các c s t v n ngay t i xã, ph ng đ ng i sau cai nghi n ma
túy có th d dàng ti p c n nh m cung c p c ng nh tr giúp cho h nh ng
d ch v công tác xã h i hi u qu nh t.
- V phía Nhà n c:
C n đ u t kinh phí (gi m thu , h tr 1-2 tháng l ng đ u tiên khi
lao đ ng th vi c,v.v…) đ khuy n khích các doanh nghi p ti p nh n
nh ng lao đ ng sau cai nghi n (có th tham kh o kinh nghi m c a m t s

n c khác, trong đó có Hàn Qu c)
2. K T LU N
Qua vi c nghiên c u và phân tích k t qu đi u tra v ho t đ ng h
tr t o vi c làm c a ng i sau cai nghi n ma túy trên đ a bàn ph ng
Thanh Mi u, thành ph Vi t Trì, t nh Phú Th , tơi rút ra m t s k t lu n
nh sau:
- K t qu ng d ng ph ng pháp Công tác xã h i cá nhân vào
quá trình th c nghi m trên c s h tr vi c làm cho ng i sau cai
nghi n ma túy c th đã đ t đ c m c tiêu đ ra. Lu n v n đã góp
ph n hồn thi n lý lu n ng d ng ph ng pháp Công tác xã h i cá

22