Ôn tập một số tác phẩm truyện ngắn hiện đại Ngữ Văn 11- Trường THPT Đồng Đậu

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 1
<b> ÔN TẬP MỘT SỐ TÁC PHẨM TRUYỆN NGẮN HIỆN ĐẠI NGỮ VĂN 11 </b>

<b>TRƯỜNG THPT ĐỒNG ĐẬU </b>

<b>I. “Văn chương khơng có gì riêng sẽ khơng là gì cả…” </b>

Nghệ thuật nói chung và văn học nói riêng là “lĩnh vực của cái độc đáo”. Mỗi nhà thơ, nhà văn phải
tìm được cho mình “ một tiếng nói riêng không trộn lẫn”. Nếu chỉ rập khuôn, sao chép những gì người
khác đã viết thì văn chương mãi mãi khơng bao giờ có sức sống bền lâu. Nam Cao đã từng nói: “ Văn
chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu, tìm tịi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo
những gì chưa có”. Quá trình sáng tạo tác phẩm văn học là một q trình sản xuất riêng lẻ, cá biệt.
Nó không chấp nhận sự sản xuất hàng loạt , máy móc. Người nghệ sĩ phải là người vừa thiết kế vừa
thi cơng cơng trình của mình chứ khơng phải là ai khác. Nói như Xuân Diệu “sáng tác thơ là một việc
do cá nhân thi sĩ làm”.

Bản thân một nhà văn chân chính khơng thể giẫm chân lên con đường mà người khác đã mở. Họ cần
biết khơi thơng, biết tìm ra cái mới trong những điều tưởng chừng đã cũ, biết xoáy sâu vào những
điều tưởng chừng nhỏ nhặt nhưng lại có sức ám ảnh sâu sắc tới tâm hồn độc giả.

Dấu ấn cá nhân của từng tác giả trong mỗi tác phẩm văn học thường được biểu hiện qua mọi phương
diện từ hình thức nghệ thuật đến nội dung, tư tưởng. Những tác phẩm văn chương đích thực khơng
bao giờ là sự minh họa giản đơn của hiện thực mà phải là sự chắt lọc, gạn tìm để phát hiện ra “hạt
ngọc” giữa vơ vàn hạt bụi đời ngồi kia.

<b>II. Sự độc đáo của một số tác phẩm truyện ngắn trong chương trình ngữ văn 11 </b>
<b>1. Truyện ngắn “Chí Phèo” của Nam Cao </b>

a. Những sáng tạo ở phương diện nội dung, tư tưởng

 Nhà văn chọn một đề tài không mới là viết về người nông dân trước Cách mạng tháng Tám

nhưng Nam Cao đã có những sáng tạo và lối đi riêng. Tác giả đã khơi tìm tận đáy nỗi đau tột
cùng của con người khi bị hủy hoại nhân hình, nhân tính. Từ đó, nhà văn khẳng định nỗi khổ
lớn nhất của con người không phải là sự thiếu thốn về vật chất mà là nỗi khổ về tinh thần khi
bị đồng loại ruồng bỏ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 2

o Vẻ đẹp phẩm chất của Chí Phèo: có những ước mơ bình dị, giàu lịng tự trọng, khát khao
hạnh phúc lứa đôi, khát vọng được làm người lương thiện, có tinh thần phản kháng.

o Vẻ đẹp phẩm chất của Thị Nở: giàu tình thương, có trái tim nhân hậu, khao khát tình
yêu và hạnh phúc.

 Qua tấn bi kịch và số phận bi thảm của Chí Phèo, Nam Cao đã cất lên tiếng kêu cứu thảm thiết
và đầy phẫn uất cho số phận cùng cực của người nông dân lương thiện: làm thế nào để những
người lao động chất phác được sống một cuộc sống xứng đáng là người trong xã hội đầy bất
công.

b. Những sáng tạo ở phương diện nghệ thuật

 Nhà văn xây dựng được những nhân vật điển hình:

o Chí Phèo: điển hình cho một bộ phận người nơng dân bị tha hóa cả nhân hình lẫn nhân
tính.

o Bá Kiến: điển hình cho tầng lớp cường hào, ác bá trong xã hội nông thôn Việt Nam trước
Cách mạng.

o Thị Nở: điển hình cho những người phụ nữ có ngoại hình xấu xí nhưng luôn giữ được
phẩm chất tốt đẹp bên trong.

 Nghệ thuật miêu tả và phân tích tâm lý nhân vật sắc sảo.
 Giọng điệu trần thuật vừa đa dạng vừa thống nhất :

o Đa dạng: vừa hài hước, mỉa mai, vừa trang nghiêm, triết lí, có đoạn lại rất trữ tình.

o Thống nhất: thể hiện rất rõ phong cách nghệ thuật của Nam Cao, bên ngoài thì lạnh
lùng, tàn nhẫn, bên trong lại nặng trĩu yêu thương.

 Ngôn ngữ :

o Phong phú, sống động, uyển chuyển, gần gũi với lời ăn tiếng nói của người nông dân.

o Ngôn ngữ độc thoại và đối thoại rất tự nhiên mà sắc sảo.
<b>2. Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam </b>

a. Những nét độc đáo về nội dung:

 Truyện không miêu tả sự đói cơm rách áo của con người mà miêu tả cuộc sống mòn mỏi, quẩn
quanh bế tắc của những con người tàn trong một ngày tàn: Chị em Liên, Gia đình bác Xẩm….
 Tác giả đi sâu thể hiện tâm trạng của hai đứa trẻ, đặc biệt là tâm trạng của Liên, cảnh chờ tàu

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 3
 Qua truyện ngắn Hai đứa trẻ, nhà văn đánh thức trong những tâm hồn mệt mỏi, cam chịu

những ước mơ mãnh liệt về một cuộc đời đẹp đẽ hơn, có ý nghĩa hơn.
b. Những nét độc đáo về nghệ thuật:

 "Hai đứa trẻ" có bao chi tiết nghệ thuật giàu sức gợi sâu xa. Thạch Lam tả cảnh, tả người hay
kể chuyện đều chọn lọc, tạo nên ấn tượng, nhiều xao xác và bâng khuâng.

 Một nét đặc sắc nghệ thuật của Thạch Lam là tinh tế và sâu sắc trong phân tích thế giới nội
tâm nhân vật, gợi xúc động những hình thái mơ hồ, mong manh trong lịng người. Những dòng
viết về tâm trạng của nhân vật Liên với bao buồn vui lẫn lộn, nhiều xao xác bâng khuâng.
 Truyện "Hai đứa trẻ" có một giọng điệu rất riêng, giọng điệu tâm tình thủ thỉ. Đó là liếng nói

của một con người, như Nguyễn Tuân nhận xét là "tính tình nhẹ nhàng tinh tế", "vừa sống vừa
lắng nghe chung quanh..." với bao chuyện buồn vui đang xảy ra.

 Thạch Lam sử dụng thành công thủ pháp nghệ thuật tương phản đối lập để làm nổi bật những
cảnh đời lầm than nơi phố huyện. Đặc biệt là sự đối lập giữa bóng tối và ánh sáng.

 Câu văn dưới ngịi bút của ơng thanh nhẹ, trong sáng, giàu hình ảnh và gợi cảm.
<b>3. Truyện ngắn “ Chữ người tử tù” của Nguyễn Tuân </b>

a. Độc đáo ở giá trị tư tưởng

 Tác phẩm trở thành bài ca về cái đẹp, về những con người tài hoa sống đẹp, và sáng tạo ra cái

đẹp; là bài ca về lòng quý trọng cái đẹp cái tài; bài ca về sự gặp gỡ giữa những tấm lòng đối với
cái đẹp với nhân cách đẹp và những tấm lòng thiên lương với nhau.

 Qua đó tác phẩm đã thể hiện được quan điểm thẩm mĩ của Nguyễn Tuân:

o Nghệ thuật là sự thể hiện cái đẹp nhưng cái đẹp phải gắn với cái thiện. Một nhân cách

xấu sẽ không bao giờ thưởng thức được cái đẹp.
 Cái đẹp có sức mạnh cảm hóa cái xấu, cái ác, là bất tử :

o Ca ngợi chữ người tử tù, ca ngợi và luyến tiếc một nhã thú văn hóa cổ truyền của dân

tộc đang lụi tàn dần trong xã hội thực dân, truyện là một áng văn yêu nước, mang tinh
thần dân tộc đậm đà. Lòng yêu nước thầm kín nhưng thiết tha cịn được thể hiện trong
hình tượng nhân vật Huấn Cao.

b. Độc đáo ở giá trị nghệ thuật

 Nguyễn Tuân đã xây dựng được một tình huống truyện độc đáo: cuộc gặp gỡ éo le, kì lạ giữa

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 4

 Nghệ thuật tạo khơng khí cổ xưa cho tác phẩm: Những chi tiết về cảnh, người của một thời

vang bóng. Sử dụng một loạt từ ngữ Hán-Việt rất đắt như: phiến chat, thầy bát, thầy thơ lại,
viên quản ngục, thiên lương, án thư, pháp trường, bộ tứ bình, bức trung đường, bái lĩnh… tạo
nên mầu sắc lịch sử, cổ kính, bi tráng.

 Sử dụng triệt để thủ pháp tương phản đối lập, cách khắc họa nhân vật theo bút pháp lãng mạn,

làm nổi bật gay gắt giữa cái đẹp và cái xấu, cái thiện và cái ác, lí tưởng và hiện thực. Cảnh cho
chữ là cảnh chói sáng nhất trong tác phẩm. Nó vừa thiêng liêng vừa tràn ngập ánh hào quang
của cái đẹp. Cái đẹp tỏa ra từ phẩm chất, khí phách, nhân cách của các nhân vật đặc biệt toát
ra từ vẻ đẹp, cái hay của chữ người tử tù Huấn Cao đã tạo thành chất thơ huyền diệu của tác
phẩm.

<b>III. Sự độc đáo trong phong cách sáng tác sẽ đem đến chỗ đứng cho nhà văn </b>

<i>“ Văn chương trước hết phải là văn chương, nghệ thuật trước hết phải là nghệ thuật. Mà đã là nghệ </i>

<i>thuật thì phải có phong cách độc đáo”</i> ( Nguyễn Tuân ). Một nhà văn muốn có chỗ đứng trong lịng độc

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

W: www.hoc247.net F: www.facebook.com/hoc247.net Y: youtube.com/c/hoc247tvc Trang | 5
Website HOC247 cung cấp một môi trường học trực tuyến sinh động, nhiều tiện ích thơng minh,
nội dung bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những giáo viên nhiều năm kinh
<b>nghiệm, giỏi về kiến thức chuyên môn lẫn kỹ năng sư phạm đến từ các trường Đại học và các </b>
trường chuyên danh tiếng.

<b>I.Luyện Thi Online </b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG: Đội ngũ GV Giỏi, Kinh nghiệm từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây </b>

dựng các khóa luyện thi THPTQG các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: Ơn thi HSG lớp 9 và luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán các </b>

trường PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường Chuyên
khác cùng TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức Tấn.
<b>II.Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS: Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Toán Chuyên dành cho các em HS </b>

THCS lớp 6, 7, 8, 9 u thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dưỡng HSG Tốn: Bồi dưỡng 5 phân mơn Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học và Tổ Hợp dành </b>

cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS.
<i>Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng đơi </i>
HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III.Kênh học tập miễn phí </b>

- <b>HOC247 NET: Website hoc miễn phí các bài học theo chương trình SGK từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả </b>

các môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư
liệu tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV: Kênh Youtube cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi </b>
miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng
Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>

<!--links-->
on tap các so trong pham vi 10000

• 12
• 905
• 2