Thỏa thuận hạn chế cạnh tranh trong hợp đồng nhượng quyền thương mại

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT TP.HCM
---------------------

BÙI THỊ HẰNG NGA

THỎA THUẬN HẠN CHẾ CẠNH TRANH
TRONG HỢP ĐỒNG NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI

LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC
Chuyên ngành: Luật Kinh tế
Mã số: 60.38.50

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
TS. BÙI XUÂN HẢI

Tp. Hồ Chí Minh – Năm 2008


LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của bản thân. Các kết quả trình bày
trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai cơng bố trong bất kỳ cơng trình nào
trước đây, các số liệu, quan điểm được trích dẫn đều được tham khảo từ các nguồn tài
liệu hợp pháp, đáng tin cậy.
Tp. HCM, ngày 28/8/2008
Người cam đoan

Bùi Thị Hằng Nga


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

EU: cộng đồng chung Châu Âu
Hiệp định Rôme: Hiệp định Rôme về thành lập Cộng đồng chung Châu Âu năm 1957.
LCT : Luật cạnh tranh số 27/2004/QH11 của Quốc Hội.
NQTM: nhượng quyền thương mại


MỤC LỤC

LỜI MỞ ĐẦU........................................................................................................... 1
CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ THỎA THUẬN HẠN
CHẾ CẠNH TRANH TRONG HỢP ĐỒNG NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI
.................................................................................................................................... 5
1.1. Thoả thuận hạn chế cạnh tranh ..................................................................... 5
1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của thỏa thuận hạn chế cạnh tranh ............................... 5
1.1.2 Nội dung và nguyên tắc xử lý đối với thỏa thuận hạn chế cạnh ....................... 7
1.2 Hoạt động nhượng quyền thương mại trong mối quan hệ với pháp luật cạnh
tranh .......................................................................................................................... 11
1.2.1 Khái niệm nhượng quyền thương mại............................................................... 11
1.2.2 Đặc trưng của hoạt động nhượng quyền thương mại....................................... 13
1.2.3 Ảnh hưởng của hoạt động nhượng quyền thương mại đối với môi trường cạnh
tranh ........................................................................................................................... 17
1.3 Sự cần thiết điều chỉnh pháp luật đối với các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh
trong hợp đồng nhượng quyền thương mại........................................................... 25
1.3.1 Sự cần thiết phải điều chỉnh pháp luật đối với các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh
trong hợp đồng nhượng quyền thương mại................................................................ 25
1.3.2 Nguyên tắc điều chỉnh đối với các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh trong nhượng
quyền thương mại....................................................................................................... 28
1.4 Pháp luật của các nước điều chỉnh đối với các điều khoản hạn chế cạnh tranh
trong hợp đồng nhượng quyền thương mại........................................................... 32

1.4.1 Nhóm các nước có đạo luật riêng để điều chỉnh .............................................. 32
1.4.2 Nhóm các nước khơng có đạo luật riêng điều chỉnh ........................................ 35
Kết luận chương 1..................................................................................................... 37


CHƯƠNG 2: PHÁP LUẬT ĐIỀU CHỈNH THỎA THUẬN HẠN CẠNH TRANH
TRONG HỢP ĐỒNG NHƯỢNG QUYỀN THƯƠNG MẠI Ở VIỆT NAM...... 38
2.1 Quá trình hình thành và phát triển của pháp luật về nhượng quyền thương
mại tại Việt Nam....................................................................................................... 38
2.1.1 Giai đoạn trước khi ban hành Luật Thương Mại năm 2005............................. 38
2.1.2 Giai đoạn sau khi ban hành Luật Thương Mại 2005........................................ 39
2.2 Pháp luật điều chỉnh hạn chế cạnh tranh trong hợp đồng nhượng quyền
thương mại ................................................................................................................ 40
2.2.1 Khả năng áp dụng của luật cạnh tranh đối với các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh
trong hợp đồng nhượng quyền thương mại................................................................ 40
2.2.2 Điều chỉnh pháp luật đối với các thỏa thuận hạn chế cạnh tranh trong hợp đồng
nhượng quyền thương mại ......................................................................................... 43
2.2.3 Đánh giá chung ................................................................................................. 55
2.3 Cơ quan có thẩm quyền kiểm sốt các thoả thuận hạn chế cạnh tranh trong
hợp đồng nhượng quyền thương mại ..................................................................... 56
2.3.1 Cơ quan quản lý chuyên ngành......................................................................... 56
2.3.2 Cơ quan quản lý cạnh tranh.............................................................................. 58
2.4 Những vấn đề đặt ra đối với pháp luật kiểm soát hạn chế cạnh tranh trong
hợp đồng nhượng quyền thương mại ..................................................................... 59
2.5 Hướng hoàn thiện pháp luật và cơ chế thực thi. ............................................. 62
2.5.1 Nguyên tắc chung.............................................................................................. 62
2.5.2 Đề xuất cụ thể.................................................................................................... 64
Kết Luận chương 2.................................................................................................... 69
KẾT LUẬN ............................................................................................................... 70

TÀI LIỆU THAM KHẢO
I. DANH MỤC VĂN BẢN PHÁP LUẬT
1. Luật Cạnh tranh số 27/2004/QH11 của Quốc Hội.
2. Luật Thương mại số 36/2005/QH11 của Quốc Hội.
3. Luật Sở hữu trí tuệ số 50/2005/ QH11 của Quốc Hội
4. Luật Chuyển giao công nghệ số 80/2006/ QH11 của Quốc Hội.
5. Nghị định 116/2005/NĐ-CP ngày 15/9/2005 của Chính phủ quy định chi tiết thi
hành một số điều của Luật cạnh tranh.
6. Nghị định 35/2006/NĐ-CP ngày 31/03/2006 của Chính phủ quy định chi tiết
Luật Thương mại về hoạt động nhượng quyền thương mại
7. Nghị định 11/2005/NĐ-CP ngày 02/02/2005 của Chính phủ về quy định chi tiết
về chuyển giao công nghệ.
8. Thông tư 09/2006/TT-BTM ngày 25/5/2006 của Bộ Thương mại về việc hướng
dẫn đăng ký hoạt động nhượng quyền thương mại.
II. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tiếng Việt
9. Bộ Thương Mại – Tổ chức thương mại và phát triển Thế Giới (2003), Luật mẫu
về cạnh tranh, Hà Nội.
10. Bộ Thương Mại (2003), Khuôn khổ pháp lý đa phương điều chỉnh hoạt động
cạnh tranh và Luật cạnh tranh của một số nước và vùng lãnh thổ, Hà Nội.
11. Nguyễn Bá Bình (2006), “Nhượng quyền thương mại – bản chất và mối quan hệ
với hoạt động chuyển giao cơng nghệ, hoạt động Lixăng”, Tạp chí nghiên cứu
Lập Pháp, (số 02), tr 21-26 .
12. Nguyễn Văn Cương (2006), Tiêu chí đánh giá tính cạnh tranh bất hợp pháp của
một số nước và một số bình luận về luật cạnh tranh của Việt Nam, Nxb Tư
Pháp.


13. Bùi Ngọc Cường (2007), “Hoàn thiện khung pháp lý về nhượng quyền thương

mại”, Tạp chí nghiên cứu Lập Pháp, (số 8), tr 32-38.
14. Cơ quan phát triển kinh tế Canada – Bộ Thương Mại (2004), Luật cạnh tranh
Canada và bình luận, Hà Nội.
15. Ngân hàng Thế Giới- Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế (2004), Khuôn khổ
cho việc xây dựng và thực thi Luật và chính sách cạnh tranh, Hà Nội.
16. Nguyễn Hữu Huyên (2004), Luật cạnh tranh của Pháp và Liên Minh Châu Âu,
Nxb Tư Pháp.
17. Nguyễn Văn Luyện - Dương Anh Sơn (2004), Hợp đồng thương mại Quốc Tế,
NXB Thống Kê.
18. T.S Nguyễn Như Phát, Th.S Bùi Nguyên Khánh (2003), Tiến tới xây dựng Pháp
Luật về cạnh tranh trong điều kiện chuyển sang nền kinh tế thị trường Việt Nam,
Hà Nội.
19. TS Nguyễn Như Phát, Ts Trần Đình Hảo (2001), Cạnh tranh và xây dựng Pháp
Luật cạnh tranh hiện nay ở Việt Nam, Viện nghiên cứu Nhà Nước và Pháp Luật.
20. Nguyễn Thanh Tâm (2004), “Thực trạng Pháp Luật Việt Nam về chống cạnh
tranh không lành mạnh và kiểm soát độc quyền liên quan tới quyền sở hữu công
nghiệp trong hoạt động thương mại”, Tạp chí Nhà Nước và Pháp Luật, (số 11),
tr 43-51.
21. Nguyễn Thanh Tú (2005), “Pháp luật cạnh tranh trong hợp đồng chuyển giao
cơng nghệ”, Tạp chí Khoa Học Pháp Lý,( số 02), tr 24-32.
22. Nguyễn Thanh Tú (2007), “Nhượng quyền thương mại dưới góc độ Pháp Luật
cạnh tranh”, Tạp chí Nghiên Cứu Lập Pháp, (số 03), tr 41-50.
23. Nguyễn Thanh Tú (2007), “Nguyên tắc lập luận hợp lý và nguyên tắc vi phạm
mặc nhiên trong Pháp Luật cạnh tranh”, Tạp chí Nhà Nước và Pháp Luật, (số
01), tr 52-62.
24. Lý Quý Trung (2006), FRANCHISE - Bí quyết thành cơng bằng mơ hình
nhượng quyền kinh doanh, Nxb Trẻ.


25. Ủy ban quốc gia về hợp tác kinh tế quốc tế (2005), Chính sách và thực tiễn pháp

luật cạnh tranh của Cộng Hịa Pháp (tập 2), Nxb Chính Trị Quốc Gia
26. TS Lê Danh Vĩnh – Hoàng Xuân Bắc – Th.S Nguyễn Ngọc Sơn (2006), Pháp
Luật cạnh tranh tại Việt Nam, Nxb Tư Pháp.
27. Đặng Vũ Hải Yến (2006), “Một số vấn đề về thỏa thuận hạn chế cạnh tranh”,
Tạp chí Luật Học, (số 6), tr 58-62.
28. Tài liệu hội thảo Pháp Luật cạnh tranh.
29. Walter Goode (1997), Từ điển chính sách thương mại quốc tế, Nxb Thống Kê,
Hà Nội.
30. PGS.TS XAVIERGRUOSSOT, Th.S Nguyễn Thanh Tú (2006), “Nguyên tắc
cân bằng hợp lý trong tự do hóa thương mại”, Tạp chí nghiên cứu lập pháp, (số
5), tr.60-65.
Tiếng Anh
31. Commission regulation (EEC) No 4087/88 of november 1988 on the application
of article 85 of treaty to categories of franchise agreements.
32. Commission regulation (EC) No 2790/1999 of 22 december 1999 on the
application of article 81(3) of treaty to categories of vertical agreements and
concerted practice.
33. OECD (1993), Competition policy and vertical restraint franchise, Paris
forthcoming in 1993
34. Masahiro Murakami, The Japanese antimonopoly act.
35. Thomsion west pulisher, International Business Transaction
Trang Web
36. www.vnexpress.net
37. www.eff_franchise.com
38. www.franchise.org.au
39. www.frandocs.com
40. www.pho24.com.vn
41. www.trungnguyen.com.vn

42. www.vietfranchise.com
43. www.nhuongquyenthuongmai.info
44. www.franchiseopportunities.com
45. www.saga.com.vn