Tiểu luận Pháp luật đại cương: Trình bày và so sánh các kiểu pháp luật trong lịch sử

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

           

 BÀI TI U LU N       

Ể

Ậ

Môn h c : Pháp lu t đ i cọ ậ ạ ương 

Đ  tài : Trình bày và so sánh các ki u pháp lu t trong l ch s

ề

ể

ậ

ị

ử

       

      *
       *       *

      Gi ng viên hả ướng d n: ẫ

      H  tên sinh viên: Tr n M nh Cọ ầ ạ ường ­ KT24.07
      MSSV: 20160588………… Mã l p h c:ớ ọ

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2></div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

I,Khái ni m và quy lu t thay th  các ki u pháp lu tệ ậ ế ể ậ

1.Khái ni m ệ

Ki u pháp lu t làể ậ  hình thái pháp lu t đậ ược xác đ nh b i t p h p các d u hi u, đ c ị ở ậ ợ ấ ệ ặ

tr ng c  b n c a pháp lu t th  hi n b n ch t giai c p, đi u ki n t n t i và phát ư ơ ả ủ ậ ể ệ ả ấ ấ ề ệ ồ ạ

tri n c a pháp lu t trong m t hình thái kinh t  ­ xã h i nh t đ nh.ể ủ ậ ộ ế ộ ấ ị

Ch  nghĩa Mác ­ Lêninủ  xem xét l ch s  xã h i nh  là m t quá trình l ch sị ử ộ ư ộ ị ử t  nhiên ự

c a s  thay th  m t hình thái kinh t  ­ xã h i khác. M i m t hình thái kinh t  ­ xã ủ ự ế ộ ế ộ ỗ ộ ế

h i là m t ki u l ch s  c a xã h i độ ộ ể ị ử ủ ộ ược thi t l p trên c  s  c a m t phế ậ ơ ở ủ ộ ương th c ứ

s n xu t.ả ấ

Pháp lu t làậ  m t y u t  thu c ki n trúc thộ ế ố ộ ế ượng t ng. B n ch t, n i dung c a pháp ầ ả ấ ộ ủ

lu t suy cho cùng là do c  s  kinh t  quy t đ nh, vì v y đ  phân lo i các ki u pháp ậ ơ ở ế ế ị ậ ể ạ ể

lu t đã t n t i trong l ch s  c n d a vào hai tiêu chu n:ậ ồ ạ ị ử ầ ự ẩ

    1, D a trên c  s  kinh t  nào và quan h  s n xu t.ự ơ ở ế ệ ả ấ

    2, Là s  th  hi n ý chí c a giai c p và c ng c  quy n l i c a giai c p nào trong xãự ể ệ ủ ấ ủ ố ề ợ ủ ấ  
h i.ộ

Là m t b  ph n thu c ki n trúc thộ ộ ậ ộ ế ượng t ng d a trên c  s  kinh t   c a m t xã h i ầ ự ơ ở ế ủ ộ ộ

nh t đ nh, tấ ị ương  ng v i các hình thái kinh t  ­ xã h i có giai c p có các ki u pháp ứ ớ ế ộ ấ ể

lu t sau đây:ậ

   + Ki u pháp lu t ch  nôể ậ ủ

   + Ki u pháp lu t phong ki nể ậ ế

   + Ki u pháp lu t t  s nể ậ ư ả

   + Ki u pháp lu t xã h i ch  nghĩa.ể ậ ộ ủ

Trong số các ki u pháp lu t đã và đang t n t i trong l ch s  xã h i loài ngể ậ ồ ạ ị ử ộ ười, ki u ể

pháp lu t xã h i ch  nghĩa đang trên con đậ ộ ủ ường hình thành và phát tri n, th  hi n ý ể ể ệ

chí c a đa s  nhân dân lao đ ng trong xã h i, xây d ng m t xã h i cơng b ng, bình ủ ố ộ ộ ự ộ ộ ằ

đ ng và đ m b o giá tr  c a con ngẳ ả ả ị ủ ười.

2.Quy lu t thay th  các ki u pháp lu t trong l ch sậ ế ể ậ ị ử

+  Tương  ng v i m i hình thái KT­XH có giai c p là m i ki u PL khác nhau. Khi ứ ớ ỗ ấ ỗ ể

các hình thái KT­XH thay đ i thì cũng d n đ n s  thay đ i tổ ẫ ế ự ổ ương  ng trong NN và ứ

PL

+ S  thay th  ki u PL này b ng m t ki u PL khác ti n b  h n là m t quy lu t t t ự ế ể ằ ộ ể ế ộ ơ ộ ậ ấ

y u khách quan v i nh ng đ c tr ng: ki u PL sau bao gi  cũng ti n b , hoàn thi n ế ớ ữ ặ ư ể ờ ế ộ ệ

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

+Khái ni m v  ki u pháp lu t có vai trị quan tr ng đ i v i vi c nghiên c uệ ề ể ậ ọ ố ớ ệ ứ  
b n ch t, ch c năng c a pháp lu t.ả ấ ứ ủ ậ

+Vì v y, khơng ph i b t k  qu c gia nào trên th  gi i cũng di n ra m t quáậ ả ấ ỳ ố ế ớ ễ ộ  
trình tu n t  v i b n ki u pháp lu t nh  trên (Ví d :   Vi t Nam khơng cóầ ự ớ ố ể ậ ư ụ Ở ệ  
ki u pháp lu t ch  nơ, t  s n.   M  khơng có ki u pháp lu t ch  nô, phongể ậ ủ ư ả Ở ỹ ể ậ ủ  
ki n, mà ch  có ki u pháp lu t t  s n).ế ỉ ể ậ ư ả

II,Các ki u pháp lu t trong l ch s .ể ậ ị ử

A. Ki u pháp lu t ch  nô<i>ể</i> <i>ậ</i> <i>ủ</i>

**.B n ch t và đ c đi m c a pháp lu t ch  nô.ả ấ ặ ể ủ ậ ủ

a)B n ch t c a pháp lu n ch  nôả ấ ủ ậ ủ  

­ Pháp lu t ch  nô là h  th ng các quy t c x  s  do nhà nậ ủ ệ ố ắ ử ự ước ch  nô đ t ra ho c ủ ặ ặ

th a nh n và b o đ m th c hi n, ch  y u th  hi n ý chí và b o v  đ a v  c a giai ừ ậ ả ả ự ệ ủ ế ể ệ ả ệ ị ị ủ

c p ch  nô, là nhân t  đi u ch nh và b o đ m cho s  phát tri n  n đ nh c a các quanấ ủ ố ề ỉ ả ả ự ể ổ ị ủ  
h  xã h i chi m h u nô l .ệ ộ ế ữ ệ  

­ B n ch t c a pháp lu t ch  nơ th  hi n qua tính giai c p và tính xã h i.ả ấ ủ ậ ủ ể ệ ấ ộ

+Tính giai c p: pháp lu t ch  nơ là s  th  hi n ý chí c a giai c p ch  nơ và nh m ấ ậ ủ ự ể ệ ủ ấ ủ ằ

b o v  l i ích c a giai c p này.ả ệ ợ ủ ấ  

+Tính xã h i: Pháp lu t ch  nơ góp ph n xác l p tr t t  xã h i thông qua vi c xác ộ ậ ủ ầ ậ ậ ự ộ ệ

đ nh các khn m u  ng x  cho con ngu i, đ nh hình các quy t c hành vi trong các ị ẫ ứ ử ờ ị ắ

ho t đ ng sinh ho t, lao đ ng, buôn bán, d ch v ...ạ ọ ạ ọ ị ụ

=> Gi ng nh  nhà nố ư ước ch  nơ,tính giai c p c a nhà nủ ấ ủ ước ch  nơ th  hi n cơng ủ ể ệ

khai và rõ r t h n nhi u so v i tính xã h iệ ơ ề ớ ộ

+Tính giai c p n i tr i:ấ ổ ộ

 ­PL h p pháp hóa s  bóc l t khơng có gi i h n c a ch  nô đ i v i nô lợ ự ộ ớ ạ ủ ủ ố ớ ệ

 ­PL ghi nh n và c ng c , b o v  tình tr ng phân bi t đ ng c p trong XHậ ủ ố ả ệ ạ ệ ẳ ấ

 ­ PL ghi nh n đ a v  th ng tr  c a ngậ ị ị ố ị ủ ười gia trưởng đ i v i các thành viên khác trong ố ớ

gia đình

b)Đ c đi m c a pháp lu t ch  nơặ ể ủ ậ ủ

­Pháp lu t ch  nơ t o c  s  pháp lí cho vi c c ng c  và b o v  quan h  s n xu t ậ ủ ạ ơ ở ệ ủ ố ả ệ ệ ả ấ

chi m h u nơ l , h p pháp hoa sch  đ  bóc l t c a ch  nơ đ i v i nô l .ế ữ ệ ợ ế ọ ộ ủ ủ ố ớ ệ

­Pháp lu t ch  nơ quy đ nh m t h  th ng hình ph t và cách thi hành hình ph t h t ậ ủ ị ộ ệ ố ạ ạ ế

s c dã man, tàn b o.ứ ạ

­Pháp lu t ch  nơ ghi nh n và c ng c  tình tr ng b t bình đ ng trong xã h i và trongậ ủ ậ ủ ố ạ ấ ẳ ộ  
gia đình.

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

** Ngu n và hình th c c a pháp lu t ch  nơồ ứ ủ ậ ủ

­Có th  nói ngu n quan tr ng nh t c a pháp lu t ch  nơ là phong t c t p quán và ể ồ ọ ấ ủ ậ ủ ụ ậ

đ o đ c.ạ ứ

­Pháp lu t ch  nơ có c  ba hình th c c  b n là t p qn pháp, ti n l  pháp và văn ậ ủ ả ứ ơ ả ậ ề ệ

b n quy ph m pháp lu t, trong đó hình th c t p qn pháp chi m  u th  tut đ i.ả ạ ậ ứ ậ ế ư ế ố

B. Ki u pháp lu t phong ki nể ậ ế

1. B n ch t c a pháp lu t phong ki nả ấ ủ ậ ế

+Pháp lu t phong ki n là ki u pháp lu t th  hai trong l ch s , ra đ i cùngậ ế ể ậ ứ ị ử ờ  
v i s  ra đ i c a nhà nớ ự ờ ủ ước phong ki n. Ki u pháp lu t Phong ki n thayế ể ậ ế  
th  cho ki u pháp lu t ch  nô, ch a đ ng nhi u y u t  ti n b  h n phápế ể ậ ủ ứ ự ề ế ố ế ộ ơ  
lu t ch  nô.ậ ủ

Xét v  b n ch t c a pháp lu t phong ki n nó do chính các đi u ki n kinhề ả ấ ủ ậ ế ề ệ  
t  xã h i phong ki n quy đ nh hay nói cách khác nó do quan h  s n xu tế ộ ế ị ệ ả ấ  
phong ki n quy đ nh. >>Vì v y, v  m t b n ch t giai c p, pháp lu tế ị ậ ề ặ ả ấ ấ ậ  
phong ki n th  hi n ý chí c a giai c p đ a ch , phong ki n, là phế ể ệ ủ ấ ị ủ ế ương 
ti n đ  b o v  tr t t  xã h i phong ki n, trệ ể ả ệ ậ ự ộ ế ước h t là quan h  s n xu tế ệ ả ấ  
phong ki n. Nó ghi nh n s  b t bình đ ng gi a các đ ng c p khác nhauế ậ ự ấ ẳ ữ ẳ ấ  
trong xã h i, s  l  thu c c a nông dân vào giai c p đ a ch , b o v  s  ápộ ự ệ ộ ủ ấ ị ủ ả ệ ự  
b c bóc l t c a giai c p đ a ch  phong ki n đ i v i nông dân.ứ ộ ủ ấ ị ủ ế ố ớ

+V  phề ương di n xã h i pháp lu t phong ki n có vai trị xã h i nh t đ nh.ệ ộ ậ ế ộ ấ ị  
Nó là phương ti n đ  nhà nệ ể ước phong ki n th c hi n nh ng công vi cế ự ệ ữ ệ  
chung c a xã h i, ghi nh n và phát tri n các quan h  xã h i c a hình tháiủ ộ ậ ể ệ ộ ủ  
kinh t  xã h i phong ki n cao h n, ti n b  h n so v i hình thái kinh t  xãế ộ ế ơ ế ộ ơ ớ ế  
h i chi m h u nô l . Đ ng th i pháp lu t phong ki n là phộ ế ữ ệ ồ ờ ậ ế ương ti n đệ ể 
nhà nước phong ki n th c hi n nh ng công vi c chung, nh ng ch c năngế ự ệ ữ ệ ữ ứ  
xã h i. Trong nh ng hoàn c nh, đi u ki n l ch s  c  th  pháp lu t phongộ ữ ả ề ệ ị ử ụ ể ậ  
ki n không ch  th  hi n ý chí c a giai c p đ a ch  phong ki n mà cịnế ỉ ể ệ ủ ấ ị ủ ế  
ph n ánh ý chí chung c a tồn xã h i.ả ủ ộ

+Ví d : Trong b  Qu c tri u hình lu t c a nhà Lê ngồi các quy đ nh thụ ộ ố ề ậ ủ ị ể 
hi n ý chí, b o v  l i ích c a giai c p đ a ch  phong ki n, ta còn g p r tệ ả ệ ợ ủ ấ ị ủ ế ặ ấ  
nhi u quy đ nh mà m c đích là đ  thi t l p tr t t  xã h i nh : Th  l  chiaề ị ụ ể ế ậ ậ ự ộ ư ể ệ  
ru ng đ t công, quy đ nh các v n đ  b o v  ru ng đ t, quy đ nh v  v nộ ấ ị ấ ề ả ệ ộ ấ ị ề ấ  
đ  th a k ...ề ừ ế

2. Các đ c tr ng c  b n c a pháp lu t phong ki nặ ư ơ ả ủ ậ ế

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

+Pháp lu t phong ki n chia giai c p trong xã h i thành nhi u đ ng c pậ ế ấ ộ ề ẳ ấ  
khác nhau. M i đ ng c p có đ a v  xã h i và đ a v  pháp lý khác nhau. Phápỗ ẳ ấ ị ị ộ ị ị  
lu t phong ki n công khai tuyên b  cho m i đ ng c p có nh ng đ cậ ế ố ỗ ẳ ấ ữ ặ  
quy n riêng. Quy n l i cao nh t trong xã h i Phong ki n thu c v  vua,ề ề ợ ấ ộ ế ộ ề  
vua có tồn quy n, sau vua là các đ a ch  l n, tăng l  có r t nhi u quy nề ị ủ ớ ữ ấ ề ề  
(quy n xét x  đ i v i nông dân, đ t ra lu t l , quy n thu thu , quy n b tề ử ố ớ ặ ậ ệ ề ế ề ắ  
nơng dân ph i lao d ch cho mình...), “Nh  v y, m t mình tên đ a ch  v aả ị ư ậ ộ ị ủ ừ  
là nhà làm lu t, v a là quan tồ, là v  chúa t  có tồn quy n   trang  p c aậ ừ ị ể ề ở ấ ủ  
mình

+Tính ch t đ c quy n c a pháp lu t còn th  hi n   vi c quy đ nh cácấ ặ ề ủ ậ ể ệ ở ệ ị  
bi n pháp trách nhi m khác nhau căn c  vào đ ng c p, th  b c c a ngệ ệ ứ ẳ ấ ứ ậ ủ ười 
ph m t i và ngạ ộ ườ ị ại b  h i trong xã h i. Ngộ ười thu c đ ng c p dộ ẳ ấ ưới có 
hành vi xâm h i đ n ngạ ế ười thu c đ ng c p trên, đ c bi t là vua chúa thìộ ẳ ấ ặ ệ  
b  tr ng tr  r t n ng. Ngị ừ ị ấ ặ ược l i, ngạ ười thu c  đ ng c p trên xâm h iộ ẳ ấ ạ  
người thu c đ ng c p dộ ẳ ấ ưới bao gi  cũng đờ ược hưởng hình ph t nh  h nạ ẹ ơ

+ví d : trong pháp lu t phong ki n Vi t Nam quy đ nh Bát ngh  là 8 h ngụ ậ ế ệ ị ị ạ  
người khi có hành vi ph m t i s  đạ ộ ẽ ược xem xét đ  để ược mi n ho c gi mễ ặ ả  
nh  hình ph t. Tính ch t đ ng c p và đ c quy n c a pháp lu t phongẹ ạ ấ ẳ ấ ặ ề ủ ậ  
ki n th  hi n trong câu ng n ng  c a ngế ể ệ ạ ữ ủ ười Trung Qu c là: “l  nghiố ễ  
không t i th  dân, hình ph t khơng t i trớ ứ ạ ớ ượng phu”.

­ Pháp lu t phong ki n mang tính dã man, tàn b o.ậ ế ạ

+M c đích hình ph t c a pháp lu t phong ki n ch  y u nh m gây đauụ ạ ủ ậ ế ủ ế ằ  
đ n v  th  xác và tinh th n cho con ngớ ề ể ầ ười, làm nh c, h  th p danh d ,ụ ạ ấ ự  
nhân ph m c a con ngẩ ủ ười. Chính vì v y, các hình ph t đậ ạ ược quy đ nhị  
trong pháp lu t nh : chém đ u, treo c , dìm nậ ư ầ ổ ước, voi giày, t  mã phanhứ  
thây, ném v c d u, thích ch  vào m t... đạ ầ ữ ặ ược áp d ng r ng kh p   cácụ ộ ắ ở  
nhà nước phong ki n.ế

+Bên c nh đó pháp lu t phong ki n cịn cho phép áp d ng trách nhi mạ ậ ế ụ ệ  
hình s  liên đ i d a trên hai nguyên t c: Th  nh t, đ i v i nh ng ngự ớ ự ắ ứ ấ ố ớ ữ ười 
có cùng huy t th ng, dịng t c và quan h  hơn nhân. Th  2, đ i v i nh ngế ố ộ ệ ứ ố ớ ữ  
người có quan h  hàng xóm, đ ng c  v i ngệ ồ ư ớ ười ph m t i. Ví d  nh  vạ ộ ụ ư ụ 
án L  Chi viên đã áp d ng hình ph t chu di tam t c v i 2 dịng h  c aệ ụ ạ ộ ớ ọ ủ  
Nguy n Trãi và Th  L    Tri u Lê.ễ ị ộ ở ề

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

+Pháp lu t phong ki n h p pháp hố tính ch t chuyên quy n và tu  ti nậ ế ợ ấ ề ỳ ệ  
s  d ng b o l c.   giai đo n đ u pháp lu t phong ki n cho phépử ụ ạ ự Ở ạ ầ ậ ế  
các lãnh chúa phong ki n có pháp lu t c a riêng lãnh đ a mình.ế ậ ủ ị  
Pháp lu t cho pháp s  d ng b o l c đ  gi i quy t tranh ch p. Víậ ử ụ ạ ự ể ả ế ấ  
d  nh ng quy đ nh v  đ u gụ ữ ị ề ấ ươm, đ u súng   Châu Âu.ấ ở

+M t khác, Toà án phong ki n đặ ế ược quy n xét x  b t k  v  vi c nào tề ử ấ ỳ ụ ệ ừ 
nh ng lĩnh v c thu c v  nhà nữ ự ộ ề ước cho đ n nh ng vi c thu c v  đ o đ c,ế ữ ệ ộ ề ạ ứ  
tôn giáo, ngh  thu t...ệ ậ

­ Pháp lu t phong ki n liên quan m t thi t t i tôn giáo và đ o đ c phongậ ế ậ ế ớ ạ ứ  
ki n.ế

+Trong xã h i phong ki n có s  liên k t ch t ch  gi a nhà nộ ế ự ế ặ ẽ ữ ước và các tổ 
ch c tơn giáo, vì th  trong nhi u trứ ế ề ường h p t  ch c tôn giáo can thi pợ ổ ứ ệ  
vào công vi c c a nhà nệ ủ ước và ngượ ạc l i nhà nước cũng can thi p vào cácệ  
công vi c tôn giáo. Đi u này d n đ n th c tr ng nhà nệ ề ẫ ế ự ạ ước phong ki n ghiế  
nh n, th  ch  hoá nhi u quy đ nh c a l , giáo, đ o đ c phong ki n thànhậ ể ế ề ị ủ ễ ạ ứ ế  
pháp lu t c a nhà nậ ủ ước.

+Ngồi ra, Hình th c án l  và văn b n (l nh, chi u ch ) đứ ệ ả ệ ế ỉ ượ ử ục s  d ng khá 
r ng rãộ

=>>>B  máy pháp lu t pphong ki n ti n b  h n r t nhi u so v i ki uộ ậ ế ế ộ ơ ấ ề ớ ể  
phapp lu t ch  nô.ậ ủ

C. Pháp lu t t  s n ậ ư ả

 1. Đ nh nghĩa pháp lu t t  s n: Pháp lu t t  s n là h  th ng các qui ph mị ậ ư ả ậ ư ả ệ ố ạ  
pháp lu t ( các qui t c ) có tính ch t b t bu c chung, do Nhà nậ ắ ấ ắ ộ ướ ư ảc t  s n 
ban hành ( ho c th a nh n ) và b o đ m th c hi n b ng s c m nh cặ ừ ậ ả ả ự ệ ằ ứ ạ ưỡng 
ch , tr c ti p th  hi n ý chí và b o v  l i ích c a giai c p t  s n, là cơngế ự ế ể ệ ả ệ ợ ủ ấ ư ả  
c  có hi u l c nh t đ  đi u ch nh các quan h  xã hơi ch  y u phù h pụ ệ ự ấ ể ề ỉ ệ ủ ế ợ  
v i ý chí và l i ích c  b n c a giai c p t  s n.ớ ợ ơ ả ủ ấ ư ả

2. Nh ng đi m ti n b  c a pháp lu t t  s n so v i pháp lu t phong ki nữ ể ế ộ ủ ậ ư ả ớ ậ ế

</div>

<!--links-->