Bài giảng CHỦ ĐỀ TỰ CHỌN 11-BPTT CHƠI CHỮ

Ví dụ 1:
Làng gần cho chí xóm xa
Mến yêu trăm vạn mái nhà lạ quen.
Ví dụ 2:
Bạn vàng chơi với bạn vàng
Đừng chơi bạn vện ra đàng cắn nhau.


TIẾNG VIỆT 11
CHỦ ĐỀ TỰ CHỌN

Bà già đi chợ Cầu Đông,
Bói xem một quẻ lấy chồng lợi chăng?
Thầy bói xem quẻ nói rằng:
Lợi thì có lợi nhưng răng không còn.
lợi léc, lợi ích.

Hiện tượng Đồng âm
=> Tạo sắc thái dí dỏm, hài hước,... làm cho câu văn hấp
dẫn, thú vị.
âm: giống nhau
nghĩa: khác nhau
Lợi 1:
Lợi 2,3: Bộ phận
trong hàm răng
* Nhận xét:
* Ghi nhớ:
Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc
thái dí dỏm, hài hước...làm câu văn hấp dẫn, thú vị.
* Ví dụ: (SGK/163)

1). Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp
Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương
(Tú mỡ)

1). Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp
Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương
(Tú Mỡ)
2). Mênh mông muôn mẫu một màu mưa
Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.
( Tú mỡ)
2). Mênh mông muôn mẫu một màu mưa
Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.
( Tú mỡ)
điệp âm
3). Con cá đối bỏ trong cối đá,
Con mèo cái nằm trên mái kèo,
Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em.
(Ca dao)
3). Con cá đối bỏ trong cối đá,
Con mèo cái nằm trên mái kèo,
Trách cha mẹ em nghèo, anh nỡ phụ duyên em.
(Ca dao)
nói lái
4). Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,
Qủa ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng.
Mời cô mời bác ăn cùng,
Sầu riêng mà hóa vui chung trăm nhà.
(Phạm Hổ)
4). Ngọt thơm sau lớp vỏ gai,

Qủa ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng.
Mời cô mời bác ăn cùng,
Sầu riêng mà hóa vui chung trăm nhà.

Đồng âm và
trái nghÜa
5). Da tr¾ng vç b× b¹ch.
5Da trắng vỗ bì bạch.
Đồng nghĩa
Các lối chơi chữ
2). Mênh mông muôn mẫu một màu mưa
Mỏi mắt miên man mãi mịt mờ.
( Tú Mỡ)
trại âm
(gần âm)

(1)Sánh với Na-va “ranh tướng” Pháp
Tiếng tăm nồng nặc ở Đông Dương.
( Tú Mỡ )
Dùng lối nói trại
âm -> Mỉa mai,
giễu cợt tên chỉ
huy quân sự
Pháp.
- Ranh (tướng) -> (tướng) ranh mãnh.
- Danh (tướng) -> (tướng) giỏi, nổi
tiếng.