Tài liệu Chương 8 JIT và Lean

© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 1
Quản trị Sản xuất
và Tác nghiệp
Bài 8 –
Bài 8 –
Hệ thống sản xuất
Hệ thống sản xuất
Đúng thời điểm (JIT) và
Đúng thời điểm (JIT) và
Lean
Lean
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 2
Mục tiêu của bài học
Mục tiêu của bài học
Sau khi học xong bài học này, các bạn
Sau khi học xong bài học này, các bạn
sẽ nắm bắt được:
sẽ nắm bắt được:
1.
1.
Hiểu rõ khái niệm về hệ thống sản xuất
Hiểu rõ khái niệm về hệ thống sản xuất
just-in-time, TPS, và lean
just-in-time, TPS, và lean
2.
2.
Hiểu rõ về 7 loại rãng phí và nguyên tắc
Hiểu rõ về 7 loại rãng phí và nguyên tắc
5S
5S
3.

3.
Nắm bắt mối quan hệ trong hệ thống
Nắm bắt mối quan hệ trong hệ thống
JIT
JIT
4.
4.
Quyết định thời gian chuẩn bị tối ưu
Quyết định thời gian chuẩn bị tối ưu
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 3
Mục tiêu của bài học
Mục tiêu của bài học
5.
5.
Hiểu được Kanban là gì
Hiểu được Kanban là gì
6.
6.
Tính toán được số lượng Kanban
Tính toán được số lượng Kanban
cần thiết trong sản xuất JIT
cần thiết trong sản xuất JIT
7.
7.
Hiểu được nguyên tắc sản xuất của
Hiểu được nguyên tắc sản xuất của
phương thức sản xuất Toyota (TPS)
phương thức sản xuất Toyota (TPS)
Sau khi học xong bài học này, các bạn
Sau khi học xong bài học này, các bạn

sẽ nắm bắt được:
sẽ nắm bắt được:
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 4
Công ty Ôtô Toyota
Công ty Ôtô Toyota

Công ty sản xuất Ô tô lớn nhất thế
Công ty sản xuất Ô tô lớn nhất thế
giới với sản lượng bán hàng năm
giới với sản lượng bán hàng năm
hơn 9 triệu xe
hơn 9 triệu xe

Thành công nhờ thực hiện hai triết lý
Thành công nhờ thực hiện hai triết lý
JIT và TPS
JIT và TPS

Liên tục cải tiến là trọng tâm của JIT
Liên tục cải tiến là trọng tâm của JIT

Loại bỏ hàng dự trữ thừa giúp nhìn
Loại bỏ hàng dự trữ thừa giúp nhìn
rõ các vấn đề trong sản xuất
rõ các vấn đề trong sản xuất
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 5
Công ty Ô tô Toyota
Công ty Ô tô Toyota

Trọng tâm của TPS là nỗ lực liên tục để

Trọng tâm của TPS là nỗ lực liên tục để
làm ra sản phẩm trong điều kiện lý tưởng
làm ra sản phẩm trong điều kiện lý tưởng

Tôn trọng con người (nhân viên) là điều
Tôn trọng con người (nhân viên) là điều
kiện tiên quyết
kiện tiên quyết

Hệ thống sản xuất gọn nhẹ năng suất cao
Hệ thống sản xuất gọn nhẹ năng suất cao

Hệ thống dây chuyền phụ kết nối vào các
Hệ thống dây chuyền phụ kết nối vào các
dây chuyền chính tạo dựng cơ sở cho JIT
dây chuyền chính tạo dựng cơ sở cho JIT

Sản xuất xe chất lượng cao với thời gian
Sản xuất xe chất lượng cao với thời gian
sản xuất ngắn
sản xuất ngắn
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 6
Just-In-Time, TPS, và
Just-In-Time, TPS, và
Lean
Lean

JIT là triết lý sản xuất nhằm liên tục
JIT là triết lý sản xuất nhằm liên tục
tìm kiếm và giải quyết các vấn đề

tìm kiếm và giải quyết các vấn đề
trong sản xuất nhằm giảm tồn kho và
trong sản xuất nhằm giảm tồn kho và
tằng năng suất sản xuất
tằng năng suất sản xuất

TPS nhấn mạnh vào việc liên tục cải
TPS nhấn mạnh vào việc liên tục cải
tiến, tôn trọng con người và thực
tiến, tôn trọng con người và thực
hành công việc được tiêu chuẩn hóa
hành công việc được tiêu chuẩn hóa

Sản xuất Lean mang đến cho khách
Sản xuất Lean mang đến cho khách
hàng những sản phẩm họ cần khi mà
hàng những sản phẩm họ cần khi mà
họ cần và không có lãng phí
họ cần và không có lãng phí
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 7

JIT nhấn mạnh đến việc giải
JIT nhấn mạnh đến việc giải
quyết các vấn đề trong sản xuất
quyết các vấn đề trong sản xuất

TPS tập trung vào quá trình học
TPS tập trung vào quá trình học
hỏi của nhân viên và trao quyền
hỏi của nhân viên và trao quyền

trong hệ thống sản xuất
trong hệ thống sản xuất

Sản xuất Lean tập trung vào việc
Sản xuất Lean tập trung vào việc
hiểu và đáp ứng mong muốn của
hiểu và đáp ứng mong muốn của
khách hàng
khách hàng
Just-In-Time, TPS, và
Just-In-Time, TPS, và
Lean
Lean
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 8
Loại bỏ các lãng phí
Loại bỏ các lãng phí

Lãng phí là bất kể những gì không
Lãng phí là bất kể những gì không
mang lại giá trị gia tăng cho sản
mang lại giá trị gia tăng cho sản
phẩm (hoặc dịch vụ) đứng trên
phẩm (hoặc dịch vụ) đứng trên
quan điểm của khách hàng
quan điểm của khách hàng

Lưu kho, kiểm tra, chậm trễ, đợi
Lưu kho, kiểm tra, chậm trễ, đợi
chờ , và sản phẩm sai hỏng là
chờ , và sản phẩm sai hỏng là

những yếu tố không mang lại giá
những yếu tố không mang lại giá
trị gia tăng cho khách hàng, đó
trị gia tăng cho khách hàng, đó
100% là lãng phí
100% là lãng phí
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 9
7 loại lãng phí theo Ohno
7 loại lãng phí theo Ohno

Sản xuất thừa
Sản xuất thừa

Đợi chờ
Đợi chờ

Vận chuyển
Vận chuyển

Lưu kho
Lưu kho

Thao tác
Thao tác

Gia công thừa
Gia công thừa

Sản phẩm hỏng
Sản phẩm hỏng

© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 10
Loại bỏ lãng phí
Loại bỏ lãng phí

Các loại nguồn lực khác như năng
Các loại nguồn lực khác như năng
lượng, nước, và khí trong sản xuất
lượng, nước, và khí trong sản xuất
hay bị sử dụng lãng phí
hay bị sử dụng lãng phí

Sản xuất hiệu quả, có đạo đức, và
Sản xuất hiệu quả, có đạo đức, và
quan tâm đến xã hội sẽ làm giảm
quan tâm đến xã hội sẽ làm giảm
thiểu việc sử dụng các yếu tố đầu
thiểu việc sử dụng các yếu tố đầu
vào và giảm lãng phí
vào và giảm lãng phí

Việc giám sát sản xuất truyền thống
Việc giám sát sản xuất truyền thống
được chuyển sang thực hiện 5S
được chuyển sang thực hiện 5S
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 11
Nguyên tắc 5 Ss
Nguyên tắc 5 Ss

Sort/Sàng lọc
Sort/Sàng lọc

– những gì không dùng đến
– những gì không dùng đến
thì bỏ đi hoặc chuyển đi nơi khác.
thì bỏ đi hoặc chuyển đi nơi khác.

Simplify/Sắp xếp
Simplify/Sắp xếp
– các công cụ dụng cụ
– các công cụ dụng cụ
được chuẩn bị và bố trí theo phương
được chuẩn bị và bố trí theo phương
pháp
pháp

Shine/Sạch sẽ
Shine/Sạch sẽ
– làm sạch môi trường
– làm sạch môi trường
hàng ngày
hàng ngày

Standardize/Sẵn sàng
Standardize/Sẵn sàng
– loại bỏ các biến
– loại bỏ các biến
động trong quá trình sản xuất
động trong quá trình sản xuất

Sustain/Sâu sát
Sustain/Sâu sát

– duy trì công việc đã
– duy trì công việc đã
được thực hiện và nhận diện sự phát
được thực hiện và nhận diện sự phát
triển
triển
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 12
Nguyên tắc 5 Ss
Nguyên tắc 5 Ss

Sort/Sàng lọc
Sort/Sàng lọc
– những gì không dùng đến
– những gì không dùng đến
thì bỏ đi hoặc chuyển đi nơi khác.
thì bỏ đi hoặc chuyển đi nơi khác.

Simplify/Sắp xếp
Simplify/Sắp xếp
– các công cụ dụng cụ
– các công cụ dụng cụ
được chuẩn bị và bố trí theo phương
được chuẩn bị và bố trí theo phương
pháp
pháp

Shine/Sạch sẽ
Shine/Sạch sẽ
– làm sạch môi trường
– làm sạch môi trường

hàng ngày
hàng ngày

Standardize/Sẵn sàng
Standardize/Sẵn sàng
– loại bỏ các biến
– loại bỏ các biến
động trong quá trình sản xuất
động trong quá trình sản xuất

Sustain/Sâu sát
Sustain/Sâu sát
– duy trì công việc đã
– duy trì công việc đã
được thực hiện và nhận diện sự phát
được thực hiện và nhận diện sự phát
triển
triển
Hai yếu tố S khác

Safety (an toàn) – tạo dựng các
hoạt động thực hành hiệu quả

Support (hỗ trợ) – giảm sự biến
động và tốn thời gian do không
có kế hoạch
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 13
Loại bỏ sự biến động
Loại bỏ sự biến động


Hệ thống JIT bắt buộc các người
Hệ thống JIT bắt buộc các người
quản lý phải giảm các biến động có
quản lý phải giảm các biến động có
nguồn gốc từ bên trong và từ bên
nguồn gốc từ bên trong và từ bên
ngoài
ngoài

Sự biến động là bất cứ sự sai lệch
Sự biến động là bất cứ sự sai lệch
nào nằm ngoài quy trình tối ưu
nào nằm ngoài quy trình tối ưu

Dự trữ nhiều che dấu các biến
Dự trữ nhiều che dấu các biến
động
động

Ít biến động sẽ ít lãng phí
Ít biến động sẽ ít lãng phí
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 14
Nguồn gốc sự biến động
Nguồn gốc sự biến động
1.
1.
Các chỉ dẫn hoặc thiết kế không
Các chỉ dẫn hoặc thiết kế không
hoàn thiện hoặc không chính xác
hoàn thiện hoặc không chính xác

2.
2.
Quá trình sản xuất tồi dẫn đến
Quá trình sản xuất tồi dẫn đến
không chính xác về số lượng,
không chính xác về số lượng,
chậm trễ, hoặc các hàng hóa
chậm trễ, hoặc các hàng hóa
không phù hợp
không phù hợp
3.
3.
Không nắm được nhu cầu của
Không nắm được nhu cầu của
khách hàng
khách hàng
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 15
Nguồn gốc sự biến động
Nguồn gốc sự biến động
1.
1.
Các chỉ dẫn hoặc thiết kế không
Các chỉ dẫn hoặc thiết kế không
hoàn thiện hoặc không chính xác
hoàn thiện hoặc không chính xác
2.
2.
Quá trình sản xuất tồi dẫn đến
Quá trình sản xuất tồi dẫn đến
không chính xác về số lượng,

không chính xác về số lượng,
chậm trễ, hoặc các hàng hóa
chậm trễ, hoặc các hàng hóa
không phù hợp
không phù hợp
3.
3.
Không nắm được nhu cầu của
Không nắm được nhu cầu của
khách hàng
khách hàng
C
ả

J
I
T

v
à

g
i
ả
m

h
à
n
g

d
ự

t
r
ữ

đ
ề
u

l
à

n
h
ữ
n
g

c
ô
n
g

c
ụ

t

ố
t

đ
ể

x
á
c

đ
ị
n
h

đ
ư
ợ
c

c
h
í
n
h

x
á
c

c
á
c

n
g
u
y
ê
n

n
h
â
n

g
â
y

b
i
ế
n

đ
ộ
n
g
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 16

Tăng thông lượng
Tăng thông lượng

Thời gian để một đơn hàng ra khỏi
Thời gian để một đơn hàng ra khỏi
quy trình sản xuất từ đơn đặt hàng
quy trình sản xuất từ đơn đặt hàng
đến phân phối
đến phân phối

Thời gian giữa thời điểm nhận
Thời gian giữa thời điểm nhận
được nguyên vật liệu thô và thời
được nguyên vật liệu thô và thời
điểm phân phối sản phẩm hoàn
điểm phân phối sản phẩm hoàn
thành được gọi là chu kỳ sản xuất
thành được gọi là chu kỳ sản xuất
(cycle time)
(cycle time)

Hệ thống kéo giúp làm tăng thông
Hệ thống kéo giúp làm tăng thông
lượng
lượng
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 17

Bằng cách kéo nguyên vật liệu với
Bằng cách kéo nguyên vật liệu với
một lô nhỏ, những dự trữ trên công

một lô nhỏ, những dự trữ trên công
đoạn sẽ bị loại bỏ, các vấn đề sẽ
đoạn sẽ bị loại bỏ, các vấn đề sẽ
được phơi bày, và cho phép liên tục
được phơi bày, và cho phép liên tục
cải tiến
cải tiến

Chu kỳ sản xuất sẽ được rút ngắn
Chu kỳ sản xuất sẽ được rút ngắn

Hệ thống “đẩy” (Push systems) chỉ
Hệ thống “đẩy” (Push systems) chỉ
tìm cách gửi các đơn hàng đến các
tìm cách gửi các đơn hàng đến các
trung tâm sản xuất mà không quan
trung tâm sản xuất mà không quan
tâm đến nhu cầu tại các trung tâm
tâm đến nhu cầu tại các trung tâm
Tăng thông lượng
Tăng thông lượng
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 18
Just-In-Time (JIT)
Just-In-Time (JIT)
•
Chiến lược cơ bản để nâng
Chiến lược cơ bản để nâng
cao năng lực sản xuất
cao năng lực sản xuất
•

Nguyên vật liệu sẽ tới nhưng
Nguyên vật liệu sẽ tới nhưng
nơi cần đến, vào thời điểm
nơi cần đến, vào thời điểm
mà người ta cần
mà người ta cần
•
Xác định các vấn đề và loại
Xác định các vấn đề và loại
bỏ các lãng phí nhằm giảm
bỏ các lãng phí nhằm giảm
chi phí và tăng thông lượng.
chi phí và tăng thông lượng.
•
Cần có mối quan hệ thân
Cần có mối quan hệ thân
thiết với nhà cung cấp
thiết với nhà cung cấp
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 19
JIT và lợi thế cạnh tranh
JIT và lợi thế cạnh tranh
Các kỹ thuật JIT
Nhà cung cấp
Mặt bằng
Dự trữ
Kế hoạch
Bảo dưỡng
Chất lượng
Trao quyền cho NV
Cam kết

Sự dụng ít nhà cung cấp; hỗ trợ việc xây dựng quan hệ với nhà cung cấp;Yêu
cầu chất lượng, thời gian, và cấp trực tiếp vào nơi sản xuất
Bố trí dạng tế bào; nhóm công nghệ; máy móc lich hoạt; tổ chức khoa học nơi
làm việc; giảm diện tích cho hàng dự trũ
Lô hàng nhỏ, giảm thời gian thiết lập máy, thùng hàng riêng cho mỗi loại
Không thay đổi kế hoạch; cân bằng sản xuất; nhà cung cấp được thông báo về
kế hoạch; sử dụng thẻ Kanban
Có kế hoạch; hàng ngày; nhân vien sản xuất cùng tham gia
Sử dụng số liệu thống kế; nhà cung cấp phải đảm bảo chất lượng, chất lương
nội bộ
Trao quyền và đào tạo chéo; hỗ trợ đào tạo; ít nhóm công việc để đảm bảo
nhân viên thực hiện đa kỹ năng
Lãnh đạo hỗ trợ cho các cấp quản lý, nhân viên, và nhà cung cấp
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 20
JIT và lợi thế cạnh tranh
JIT và lợi thế cạnh tranh
Kết quả:
Tăng đầu ra tiết kiệm vốn
Tăng chất lượng giảm lãng phí
Giảm chi phí linh hoạt giá
Giảm biến động trong sản xuất
Giảm sửa chữa, làm lại
Mang lại lợi thế:
Đáp ứng nhanh hơn nhu
cầu của khác hàng vì chi
phí thấp hơn và chất lượng
cao hơn
Lợi thế cạnh tranh của
doanh nghiệp
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 21

Sự hợp tác trong JIT
Sự hợp tác trong JIT

Sự hợp tác JIT tồn tại khi nhà cung
Sự hợp tác JIT tồn tại khi nhà cung
cấp và doanh nghiệp cùng làm việc với
cấp và doanh nghiệp cùng làm việc với
nhau nhằm mục tiêu giảm lãng phí từ
nhau nhằm mục tiêu giảm lãng phí từ
đó giảm chi phí
đó giảm chi phí

Bốn mục tiêu của sự hợp tác JIT :
Bốn mục tiêu của sự hợp tác JIT :

Loại bỏ các hành động không cần thiết
Loại bỏ các hành động không cần thiết

Loại bỏ hàng tồn trên dây chuyền
Loại bỏ hàng tồn trên dây chuyền

Loại bỏ hàng tồn trong khâu vận chuyển
Loại bỏ hàng tồn trong khâu vận chuyển

Nâng cao chất lượng và độ tin cậy
Nâng cao chất lượng và độ tin cậy
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 22
Sự hợp tác JIT
Sự hợp tác JIT
Nhà cung cấp

Gần với người mua
Giúp nhà cung cấp sử dụng JIT
Bao gồm cả quá trình bao gói
Sử dụng các nhãn liên tục
Tập trung vào năng lực cốt lõi
Người mua
Chia sẻ thông số kỹ thuật sản phẩm và dự báo với người
bán
Giảm các yêu cầu chi tiết về sản phẩm và khuyến khích
đổi mới
Hỗ trợ nhà cung cấp đổi mới và thực hiện giá cạnh tranh
Xây dựng mối quan hệ lâu dài
Tập trung vào năng lực cốt lõi
Đặt hàng sử dụng ít giấy tờ (sử dụng EDI hoặc Internet)
H
i
ể
u

b
i
ế
t

v
à
t
i
n

c
ậ
y

l
ẫ
n






n
h
a
u
Vận chuyển
Tìm kiếm lịch trình và vận chuyển hiệu quả
Xem xét sử dụng đơn vị trung gian vận chuyển
Sử dụng phương pháp thông báo trước
Vận chuyển đơn hàng theo lô nhỏ
Số lượng
Sản xuất lô nhỏ
Chỉ được phép một chút nhiều hơn hoặc ít hơn
Đảm bảo phù hợp về chất lượng được yêu cầu
Sản xuất không có phế phẩm
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 23
Quan ngại của nhà cung cấp
Quan ngại của nhà cung cấp


Sự phân tán
Sự phân tán
– chỉ có một khách hàng sẽ tăng mức
– chỉ có một khách hàng sẽ tăng mức
độ rủi ro
độ rủi ro

Kế hoạch
Kế hoạch
– không thực sự tin tưởng khách hàng có
– không thực sự tin tưởng khách hàng có
thể đảm bảo một kế hoạch mua hàng ổn định
thể đảm bảo một kế hoạch mua hàng ổn định

Thay đổi
Thay đổi
– thời gian giao hàng ngắn đồng nghĩa với
– thời gian giao hàng ngắn đồng nghĩa với
nhiều khó khăn sẽ xảy ra khi có thay đổi về công
nhiều khó khăn sẽ xảy ra khi có thay đổi về công
nghệ sản xuất hoặc thông số kỹ thuật
nghệ sản xuất hoặc thông số kỹ thuật

Chất lượng
Chất lượng
– giới hạn bởi ngân sách, quá trình sản
– giới hạn bởi ngân sách, quá trình sản
xuất, công nghệ
xuất, công nghệ


Cỡ lô sản xuất
Cỡ lô sản xuất
– lô sản xuất cỡ nhỏ có thể phát
– lô sản xuất cỡ nhỏ có thể phát
sinh nhiều chi phí hơn cho nhà cung cấp
sinh nhiều chi phí hơn cho nhà cung cấp
© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 24
Bố trí mặt bằng theo JIT
Bố trí mặt bằng theo JIT
Giảm lãng phí bằng từ việc di chuyển
Giảm lãng phí bằng từ việc di chuyển
Kỹ thuật bố trí mặt bằng theo JIT
Kỹ thuật bố trí mặt bằng theo JIT
Lập các tế bào sản xuất cho mỗi họ sản phẩm
Lập các tế bào sản xuất cho mỗi họ sản phẩm
Thực hiện nhiều thao tác sản xuất trong phạm vi hẹp
Thực hiện nhiều thao tác sản xuất trong phạm vi hẹp
Giảm thiểu khoảng cách
Giảm thiểu khoảng cách
Thiết kế chỗ để hàng dự trữ nhỏ
Thiết kế chỗ để hàng dự trữ nhỏ
Tăng cường trao đổi thông tin giữa các nhân viên
Tăng cường trao đổi thông tin giữa các nhân viên
Sử dụng thiết bị poka-yoke
Sử dụng thiết bị poka-yoke
Sử dụng thiết bị đa năng, linh hoạt
Sử dụng thiết bị đa năng, linh hoạt
Đào tạo chéo công nhân để tăng mức linh hoạt
Đào tạo chéo công nhân để tăng mức linh hoạt

© 2008 Prentice Hall, Inc. 16 – 25
Giảm khoảng cách
Giảm khoảng cách

Cỡ lô sản xuất lơn và dây chuyền
Cỡ lô sản xuất lơn và dây chuyền
sản xuất dài với máy đơn năng được
sản xuất dài với máy đơn năng được
thay thế bởi những cụm sản xuất (tế
thay thế bởi những cụm sản xuất (tế
bào sản xuất) linh hoạt
bào sản xuất) linh hoạt

Thường bố trí mặt bằng theo hình
Thường bố trí mặt bằng theo hình
chữ U để giảm di chuyển và tăng
chữ U để giảm di chuyển và tăng
cường thông tin
cường thông tin

Sử dụng quan điểm nhóm công nghệ
Sử dụng quan điểm nhóm công nghệ