Phương pháp giải bài tập về Định luật phản xạ ánh sáng môn Vật lý 7

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>PHƢƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP VỀ </b>

<b>ĐỊNH LUẬT PHẢN XẠ ÁNH SÁNG </b>

<b>MÔN VẬT LÝ 7 </b>

<b>I. PHƢƠNG PHÁP GIẢI </b>

<b>1. Cách vẽ tia tới, phản xạ và cách tính góc phản xạ, góc tới </b>

a) Cách vẽ tia phản xạ khi biết tia tới

Dựa vào định luật phản xạ ánh sáng, ta suy ra được tia phản xạ đối xứng với tia tới qua gương phẳng. Vì
vậy để vẽ tia phản xạ khi biết tia tới ta thực hiện các bước như sau:

- Vẽ pháp tuyến NN’ vng góc với gương tại điểm tới I

- Lấy một điểm A bất kì trên tia tới SI

- Kẻ đoạn thẳng AA’ vuông góc với pháp tuyến NN’ tại H sao cho AH = HA’

- Vẽ tia IA’. Tia IA’ chính là tia phản xạ cần vẽ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

Ví dụ: Cho góc hợp bởi tia tới và gương (góc α). Tính góc tới i và góc phản xạ i’.

Từ hình vẽ ta có: i + α = 900

⇒ i' + β = 900

Mà i’ = i ⇒ α = β
⇒ i' = i = 900 - α

* Lưu ý:

- Nếu tia tới vng góc với mặt phẳng gương tức

i’ = i = 00 suy ra α = β = 900 thì tia phản xạ có phương trùng với tia tới nhưng có chiều ngược lại.

- Nếu tia tới trùng với mặt phẳng gương tức i’ = i = 900 suy ra α = β = 900 thì tia phản xạ có phương trùng
với tia tới và cùng chiều với tia tới.

<b>2. Cách xác định vị trí đặt gƣơng khi đã biết cả tia tới và tia phản xạ </b>

- Xác định điểm tới I: Tia tới và tia phản xạ cắt nhau tại I.

- Xác định góc hợp bởi tia tới và tia phản xạ: i + i’

- Xác định pháp tuyến NN’: Vẽ đường phân giác NIN’ của góc i + i’. NN’ chính là pháp tuyến.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>3. Cách xác định góc quay của tia tới, tia phản xạ hoặc của gƣơng</b>

Dựa vào định luật phản xạ ánh sáng và điều kiện của đề bài ta tìm các cặp góc bằng nhau, sau đó tìm mối
quan hệ giữa các góc có liên quan, rồi suy ra góc quay của tia tới, tia phản xạ hoặc của gương.

<b>II. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM</b>

<b>Bài 1:</b> Tia sáng tới gương phẳng hợp với tia phản xạ một góc 1200. Hỏi góc tới có giá trị là bao nhiêu?

A. 900 B. 750 C. 600 D. 300

<b>Đáp án</b>

- Góc hợp bởi tia tới hợp tia phản xạ là góc

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

- Theo định luật phản xạ ánh sáng, góc phản xạ

bằng góc tới nên i’ = i

Vậy đáp án đúng là C

<b>Bài 2:</b> Khi chiếu một tia sáng tới gương phẳng thì góc tạo bởi tia phản xạ và tia tới có tính chất:

A. bằng hai lần góc tới B. bằng góc tới

C. bằng nửa góc tới D. Tất cả đều sai

<b>Đáp án</b>

- Theo định luật phản xạ ánh sáng: Góc phản xạ bằng góc tới

nên

- Góc tạo bởi tia phản xạ IR và tia tới SI là

Ta có:

</div>
<span class='text_page_counter'>(5)</span><div class='page_container' data-page=5>

hai lần góc tới ⇒ Đáp án A đúng

<b>Bài 3:</b> Khi tia tới vng góc với mặt gương phẳng thì góc phản xạ có giá trị bằng:

A. 900 B. 1800 C. 00 D. 450

<b>Đáp án</b>

- Khi tia tới vng góc với mặt gương thì tia tới trùng với pháp tuyến của gương nghĩa là góc tới bằng 00.

- Theo định luật phản xạ ánh sáng: Góc phản xạ bằng góc tới.

Vì vậy góc phản xạ cũng bằng 00⇒ Đáp án C đúng.

<b>Bài 4:</b> Chọn câu <b>đúng</b>?

A. Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến với gương tại điểm tới.

B. Tia phản xạ, tia tới và đường pháp tuyến với gương tại điểm tới cùng nằm trong một mặt phẳng.

C. Mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến với gương tại điểm tới cũng chứa tia phản xạ.

D. Cả A, B, C.

<b>Đáp án</b>

Theo định luật phản xạ ánh sáng: Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến với
gương tại điểm tới nghĩa là tia phản xạ, tia tới và đường pháp tuyến cùng nằm trong một mặt phẳng ⇒ Đáp
án A, B, C đều đúng

⇒ Chọn đáp án D.

<b>Bài 5:</b> Vật nào sau đây <b>không thể</b> xem là gương phẳng?
A. Màn hình tivi B. Mặt hồ nước trong

C. Mặt tờ giấy trắng D. Miếng thủy tinh không tráng bạc nitrat

<b>Đáp án</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(6)</span><div class='page_container' data-page=6>

Vì vậy màn hình tivi, mặt hồ nước trong, miếng thủy tinh khơng tráng bạc có thể xem là gương phẳng vì
đều có đặc điểm là mặt phẳng, nhẵn bóng có thể soi hình. Cịn mặt tờ giấy trắng phẳng nhưng khơng thể soi
hình ⇒ Đáp án C đúng.

<b>Bài 6:</b> Trong các hình vẽ sau, tia phản xạ IR ở hình vẽ nào đúng?

<b>Đáp án</b>

- Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và đường pháp tuyến của gương tại điểm tới nên đáp án C
và D sai.

- Góc phản xạ bằng góc tới nên đáp án A sai, đáp án B đúng.

<b>Bài 7:</b> Một tia sáng chiếu tới gương phẳng và hợp với mặt gương một góc 300. Góc phản xạ bằng:

A. 300 B. 450 C. 600 D. 150

<b>Đáp án</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(7)</span><div class='page_container' data-page=7>

- Pháp tuyến IN vng góc với mặt gương nên

- Ta có:

- Theo định luật phản xạ ánh sáng: Góc phản xạ bằng góc tới

Nên

Vậy đáp án đúng là C.

<b>Bài 8:</b> Cho tia sáng SI có phương chiều như hình vẽ. Hãy tìm cách đặt gương phẳng để thu được tia phản xạ
có hướng thẳng đứng từ dưới lên.

<b>Đáp án</b>

- Vẽ tia phản xạ IR tại điểm tới I sao cho IR có phương thẳng đứng, chiều hướng từ dưới lên.

</div>
<span class='text_page_counter'>(8)</span><div class='page_container' data-page=8>

<b>Bài 9:</b> Chiếu một tia sáng SI hợp với phương nằm ngang một góc 600 như hình vẽ. Tia phản xạ IR nằm
thẳng đứng có chiều truyền từ trên xuống dưới.

a) Vẽ tia phản xạ và xác định vị trí đặt gương.

b) Tính góc hợp bởi tia phản xạ và tia tới.

c) Tính góc phản xạ và góc tới.

<b>Đáp án</b>

a) - Từ I ta vẽ tia phản xạ IR có phương thẳng đứng, chiều hướng từ trên xuống dưới.

- Từ I vẽ phân giác IN của góc SIR. Tia phân giác IN đồng thời chính là đường pháp tuyến của gương tại
điểm tới I.

</div>
<span class='text_page_counter'>(9)</span><div class='page_container' data-page=9>

- Vì tia phản xạ IR nằm thẳng đứng nên vng góc với mặt nằm ngang IK

- Tia sáng SI hợp với phương nằm ngang một góc 600tức là

Mà (1)

Vậy góc hợp bởi tia phản xạ và tia tới bằng 1500

c) Theo định luật phản xạ ánh sáng: Góc phản xạ bằng góc tới nên (2)

Mà (3)

Từ (1) (2) và (3) suy ra

</div>
<span class='text_page_counter'>(10)</span><div class='page_container' data-page=10>

Website <b>HOC247</b> cung cấp một môi trường <b>học trực tuyến</b> sinh động, nhiều <b>tiện ích thơng minh</b>, nội dung
bài giảng được biên soạn công phu và giảng dạy bởi những <b>giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, giỏi về kiến </b>
<b>thức chuyên môn lẫn kỹ năng sƣ phạm</b> đến từ các trường Đại học và các trường chuyên danh tiếng.

<b>I. </b> <b>Luyện Thi Online </b>

- <b>Luyên thi ĐH, THPT QG:</b> Đội ngũ <b>GV Giỏi, Kinh nghiệm</b> từ các Trường ĐH và THPT danh tiếng xây

dựng các khóa <b>luyện thi THPTQG </b>các mơn: Tốn, Ngữ Văn, Tiếng Anh, Vật Lý, Hóa Học và Sinh Học.

- <b>Luyện thi vào lớp 10 chun Tốn: </b>Ơn thi <b>HSG lớp 9</b> và <b>luyện thi vào lớp 10 chuyên Toán</b> các
trường <i>PTNK, Chuyên HCM (LHP-TĐN-NTH-GĐ), Chuyên Phan Bội Châu Nghệ An và các trường </i>
Chuyên khác cùng <i>TS.Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Trịnh Thanh Đèo và Thầy Nguyễn Đức </i>
<i>Tấn. </i>

<b>II.</b> <b>Khoá Học Nâng Cao và HSG </b>

- <b>Toán Nâng Cao THCS:</b> Cung cấp chương trình Tốn Nâng Cao, Tốn Chuyên dành cho các em HS
THCS lớp 6, 7, 8, 9 yêu thích mơn Tốn phát triển tư duy, nâng cao thành tích học tập ở trường và đạt
điểm tốt ở các kỳ thi HSG.

- <b>Bồi dƣỡng HSG Toán:</b> Bồi dưỡng 5 phân mơn <b>Đại Số, Số Học, Giải Tích, Hình Học </b>và <b>Tổ Hợp</b> dành

cho học sinh các khối lớp 10, 11, 12. Đội ngũ Giảng Viên giàu kinh nghiệm: TS. Lê Bá Khánh Trình, TS.
<i>Trần Nam Dũng, TS. Pham Sỹ Nam, TS. Lưu Bá Thắng, Thầy Lê Phúc Lữ, Thầy Võ Quốc Bá Cẩn cùng </i>
đôi HLV đạt thành tích cao HSG Quốc Gia.

<b>III. </b> <b>Kênh học tập miễn phí </b>

- <b>HOC247 NET:</b> Website hoc miễn phí các bài học theo <b>chƣơng trình SGK</b> từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các
môn học với nội dung bài giảng chi tiết, sửa bài tập SGK, luyện tập trắc nghiệm mễn phí, kho tư liệu
tham khảo phong phú và cộng đồng hỏi đáp sôi động nhất.

- <b>HOC247 TV:</b> Kênh <b>Youtube</b> cung cấp các Video bài giảng, chuyên đề, ôn tập, sửa bài tập, sửa đề thi
miễn phí từ lớp 1 đến lớp 12 tất cả các mơn Tốn- Lý - Hố, Sinh- Sử - Địa, Ngữ Văn, Tin Học và Tiếng
Anh.

<i><b>Vững vàng nền tảng, Khai sáng tương lai </b></i>

<i><b> Học mọi lúc, mọi nơi, mọi thiết bi – Tiết kiệm 90% </b></i>

<i><b>Học Toán Online cùng Chuyên Gia </b></i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(11)</span><div class='page_container' data-page=11></div>

<!--links-->