Tài liệu Linh Sương - Tiết 77 -chuẩn

Trường THCS Kim Đồng – Đông Giang- Quảng Nam.
Giáo án Ngữ Văn 8 GV : Nguyễn Thị Linh Sương
Tiết 77 Tập làm văn VIẾT ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH
Ngày soạn : 13 / 01 /11
Ngày giảng: 19 / 01/11
A/ Mục đích yêu cầu: Giúp học sinh nắm:
- Luyện cách viết một đoạn văn trong một bài văn thuyết minh.
1. Kiến thức:
- Kiến thức về đoạn văn, bài văn thuyết minh.
- Yêu cầu viết đoạn văn thuyết minh.
2. Kỹ năng:
- Xác định được chủ đề, sắp xếp và phát triển ý khi viết đoạn văn thuyết minh .
- Diễn đạt rõ ràng, chính xác
- Viết một đoạn văn thuyết minh có độ dài 90 chữ
3. Thái độ:
Ý thức khi viết đoạn văn thuyết minh
B/ Chuẩn bị:
- Giáo viên: Nghiên cứu SGK, SGV và các tài liệu liên quan, bảng phụ, phiếu học tâp.
- Học sinh: Đọc SGK, soạn bài.
C/ Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học:
* Hoạt động 1: Khởi động:
1. Ổn định lớp :
2. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sách, vở và bài soạn của HS
3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY HOẠT ĐỘNG CỦA TRÒ GHI BẢNG
Hoạt động 1: Giới thiệu bài.
@ Ở học kì I, các em đã được làm quen với văn bản thuyết minh, đã nắm được
đặc điểm, mục đích của văn thuyết minh. Ở học kì II, các em sẽ tiếp tục ôn tập,
củng cố về kiểu văn bản này. Bài học hôm nay là: Viết đoạn văn trong văn bản
thuyết minh.
(Ghi đầu bài)

Hoạt động 2: * Hoạt động 2 :
Tìm hiểu cách sắp xếp ý trong
đoạn văn TM .
- KTDHTC: Sử dụng phương
pháp vấn đáp tái hiện.
? Ở HK I các em đã học bài “
Xây dựng đoạn văn trong VB”,
nhắc lại đoạn văn là gì?
? Thế nào là từ ngữ chủ đề và
câu chủ đề?

@ ĐV là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản ,
bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng , kết
thúc bằng dấu chấm xuống dòng và thường
biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh . ĐV
thường do nhiều câu tạo nên.
@ - Từ ngữ chủ đề là các từ ngữ được lặp lại
nhiều lần , được dùng làm đề mục hoặc các
từ ngữ được lặp lại nhiều lần nhằm duy trì
đối tượng được biểu đạt.
- Câu chủ đề mang nội dung khái quát , lời
I. Tìm hiểu bài:
- Bài văn thuyết minh
gồm có các ý lớn , mỗi ý
được phát triển thành một
đoạn văn , đoạn văn
thuyết minh là một bộ
phận của bài văn thuyết
minh.
Trường THCS Kim Đồng – Đông Giang- Quảng Nam.

Giáo án Ngữ Văn 8 GV : Nguyễn Thị Linh Sương
? HS đọc đoạn văn ( a ) và tìm
câu chủ đề trong đoạn ?
? Còn các câu sau là gì ?

? HS đọc đoạn văn ( b) và tìm
từ ngữ chủ đề ?
? Các câu tiếp theo làm gì ?
-GV chốt : Từ ngữ chủ đề là
“Phạm Văn Đồng” , các câu
tiếp theo cung cấp thông tin về
Phạm Văn Đồng theo lối liệt kê
các hoạt động đã làm
* Hoạt động 3 : Nhận xét và
sửa lại đoạn văn ( a) thuyết
minh bút bi .
? HS đọc đoạn văn ( a ) emcó
nhận xét gì về đoạn văn này ?
? Nếu giới thiệu cây bút bi thì
nên giới thiệu thế nào ?


? Đoạn văn trên nên tách đoạn
và mỗi đoạn viết lại thế nào ?
- HS viết thành đoạn văn ra
phiếu học tập của mình ( 4 phút
).
? HS đọc bài làm của mình .
-> Em khác nhận xét, bổ sung .

* Hoạt động 4 : Nhận xét và
sửa lại đoạn văn ( b ) viết về
đèn bàn.
? HS đọc đoạn văn ( b ) đoạn
văn này có nhược điểm gì ?
lẽ ngắn gọn , thường đủ 2 thành phần chính
và đứng ở đầu câu.
@ câu chủ đề trong đoạn Câu 1
@ Giải thích, bổ sung: Câu 2 cung cấp
thông tin về lượng nước ngọt ít ỏi. Câu 3 cho
biết lượng nước ấy bị ô nhiễm. Câu 4 nêu sự
thiếu nước ở các nước trên thế giới thứ ba.
Câu 5 nêu dự báo đến năm 2025 thì 2/ 3 dân
số thế giới thiếu nước .
@ từ ngữ chủ đề ? ( Phạm Văn Đồng )
@ Cung cấp thông tin về Phạm Văn Đồng
theo lối liệt kê các hoạt động đã làm .
@ HS đọc đoạn văn a/ 14

@ Các ý sắp xếp lộn xộn
@ Giới thiệu thành các phần : Ruột bút, vỏ
bút, các loại bút bi :
+ Phần ruột bút bi: Gồm đầu bút bi và ống
mực .
+ Phần vỏ: Gồm ống nhựa hoặc sắt để bọc
ruột bút bi và làm cán viết. Phần này gồm
ống, nắp bút có lò xo .
@ HS viết thành đoạn văn ra phiếu học tập
của mình ( 4 phút ).

Cấu tạo 1 chiếc bút bi gồm 2 phần: Trước
hết là ruột bút bi - Đó là 1 ống nhựa dài,
trong đó chứa mực có thể màu xanh, đen hay
đỏ - những màu thường gặp ở bút bi. Phía
dưới ống mực đó là đầu bút bi. Có 1 hòn bi
trắng nhỏ ở đầu ngòi bút khi viết hòn bi lăn
làm mực trong ống nhựa chảy ra, ghi thành
chữ .
Ngoài ruột bút , chiếc bút bi còn có vỏ bên
ngoài. Phần vỏ là 1 ống nhựa hoặc sắt để bọc
ruột bút và làm cán viết. Nó gồm ống và nắp
bút hoặc có lò xo ( bút bi bấm )
hoặc không có ( bút bi nắp đậy ).
- Khi viết đoạn văn
thuyết minh cần trình bày
rõ , ngăn gọn ý chủ đề ;
các ý trong đoạn sắp xếp
theo một trình tự hợp lý
( theo cấu tạo của sự vật ;
theo thứ tự nhận thức ;
theo thứ tự diễn biến sự
việc...)
- Đoạn văn thuyết minh
phải góp phần thể hiện
đặc điểm của bài văn
thuyết minh : giới thiệu
được đối tượng một cách
chính xác , khách quan...
Trường THCS Kim Đồng – Đông Giang- Quảng Nam.
Giáo án Ngữ Văn 8 GV : Nguyễn Thị Linh Sương

? Em hãy chỉ ra những chỗ
không hợp lí đó?
? Theo em, nên giới thiệu
chiếc đèn bàn theo thứ tự ntn?
? Nên giới thiệu đèn bàn bằng
phương pháp nào ?
? Từ đoạn văn đó ta nên tách
làm mấy đoạn ? Mỗi đoạn nên
viết ntn ?
- HS viết đoạn văn ra phiếu
học tập của mình ( 4 phút ).
? HS đọc bài làm của mình .
-> Em khác nhận xét, bổ sung .
-> GV ghi điểm những bài làm
tốt .

? Theo em, khi viết đoạn văn
trong VB TM cần chú ý những
gì ?

@ Đoạn văn có bố cục chưa hợp lí .
@ Từ đế đèn, công tắc, thân đèn, đui đèn,
bóng đèn, chao đèn, dây điện .
@ Nhà em có 1 chiếc đèn bàn. Đế đèn được
làm bằng 1 khối thuỷ tinh hình tròn, trông rất
vững chãi trên đế đèn có công tắc để bật
hoặc tắt đèn rất tiện lợi .
Từ đế đèn có 1 ống thép không gỉ thẳng
đứng gắn 1 cái đui đèn, trên có nắp 1 bóng
đèn 25w . Ống thép này rỗng nên dây điện đi

từ công tắc đến bóng đèn được luồn qua đó .
Ở trên bóng đèn có chao đèn làm bằng sắt.
Nhờ có chiếc chao đèn mà ánh sáng trở nên
tập trung và dịu hơn .
@ HS đọc ghi nhớ : sgk / 15 .
II. Luyện tập
Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập.
Bài tập 1: Nhận diện đoạn văn thuyết minh ( nhằm giới thiệu , cung cấp thông tin khách quan về sự vật , sự
việc , hiện tượng tự nhiên , xã hội)
Áp dụng: GV giới thiệu một số đoạn văn thuyết minh( trình chiếu) , yêu cầu hs nhận dạngdười dạng hình
thức và nội dung.
PP: Thảo luận nhóm ( đối tượng hướng đến HS tb trở xuống)
VD đoạn văn 1: Nhắc đến con trâu người ta nghĩ ngay đến con vật to khỏe nhưng hiền lành chăm chỉ .
Trên những cánh đồng người ta bắt gặp hình ảnh con trâu cần mẫn kéo cày . Giúp xới tơi những thửa đất
cho người nông dân gieo trồng dễ dàng hơn. Có thể nói trâu là 1 người bạn chuyên giúp đỡ nông dân trong
nhưng công việc nặng nhọc . Ngoài ra trâu còn có thể kéo xe trong những ngày gặt hái vì nó có tải trọng rất
mạnh từ 350 ~~< 750 kg nên là 1 công cụ không thể thiếu của những nhà nông.
VD đoạn văn 2: Phích nước do nhiều bộ phận cấu tạo thành, bộ phận quan trọng nhất là ruột phích, được
cấu tạo bằng hai lớp thuỷ tinh, ở giữa có lớp chân không làm mất khả năng truyền nhiệt ra ngoài; phiá trong
lớp thuỷ tinh được tráng bạc nhằm hắt nhiệt trở lại, miệng bình nhỏ làm giảm khả năng truyền nhiệt.
Bài tập 2: Viết đoạn văn thuyết minh theo chủ đề.
Âp dụng : bài tập 1,2,3 SGK/ 15
PP: Làm việc cá nhân ( Đối tượng hướng đến tất cả hs )
Gợi ý:
- Bt1/ 15
* Đoạn mở bài:
Mời bạn đến thăm trường tôi - ngôi trường be bé, nằm ở giữa cánh đồng xanh - ngôi trường thân yêu,
mái nhà chung của chúng tôi.
Hoặc : Trường em là một ngôi trường xinh xắn nằm trên một quả đồi gần làng .
* Đoạn kết bài:

Trường tôi như thế đó: giản dị, khiêm nhường mà xiết bao gắn bó. Chúng tôi yêu quý vô cùng ngôi
Trường THCS Kim Đồng – Đông Giang- Quảng Nam.
Giáo án Ngữ Văn 8 GV : Nguyễn Thị Linh Sương
trường như yêu ngôi nhà của mình. Chắc chắn những kỉ niệm về trường sẽ đi theo suốt cuộc đời.
Hoặc: Trong những năm tháng của cuộc đời học sinh ngôi trường đã gắn bó với em biết bao kỉ niệm. Dù
có đi xa nơi đâu, hình ảnh ngôi trường không bao giờ phai nhạt trong tâm trí em .
- Bt2/15: Có thể viết đoạn nhỏ theo các ý sau:
- Năm sinh, năm mất, quê quán và gia đình.
- Đôi nét về quá trình hoạt động và sự nghiệp.
- Vai trò và cống hiến to lớn đối với dân tộc và thời đại.
-Bt 3/15: Học sinh tự viết.
4.Củng cố: Khi viết đoạn văn trong VB TM ta cần chú ý những gì ?
5.Hướng dẫn tự học:
a. Học bài:
- Học nắm được nội dung bài .
- Làm bài tập 3 / sgk .
- Sưu tầm một số đoạn văn thuộc nhóm phương thứ biểu đạt khác nhau để so sánh, đối chiếu, làm mẫu tự
phân tích, nhận diện .
- Viết đoạn văn thuyết minh theo chủ đề tự chọn .
b. Soạn bài:
Soạn : Khi con tu hú.
+ Đọc và tìm hiểu chú thích  trong SGK/19, 20.
+ Tìm hiểu nhan đề và viết một câu có 4 chữ đầu là “Khi con tu hú”, tìm hiểu sự tác động của tiếng kêu
của tu hú tác động mạnh đến nhà thơ.
+ Phân tích cảnh mùa hè trong 6 câu thơ đầu.
+ Phân tích tâm trạng của người tù – chiến sĩ qua 4 câu thơ cuối.
+ Phân tích : Cảnh đầu và cuối bài thơ đều có tiếng kêu tu hú và tâm trạng của tác giả (người tù-chiến sĩ)
qua hai cảnh đó.
+ Tìm hiểu về nghệ thuật của bài thơ .
D. BỔ SUNG – RÚT KINH NGHIỆM:

…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………