Bài giảng BIỆN PHÁP GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH LỚP 8 TRONG GIỜ HỌC ÂM NHẠC

PHÒNG GD - ĐT HUYỆN NÚI THÀNH
TRƯỜNGTHCS KIM ĐỒNG
SÁNG KIẾN KINH NHGIỆM
BIỆN PHÁP GÂY HỨNG THÚ CHO
HỌC SINH LỚP 8 TRONG GIỜ HỌC ÂM
NHẠC
NGUỜI THỰC HIỆN: LƯƠNG THỊ THU TRANG
TỔ XÃ HỘI 2- NĂM HỌC 2009-2010
1
1. TÊN ĐỀ TÀI.
“ BIỆN PHÁP GÂY HỨNG THÚ CHO HỌC SINH LỚP 8 TRONG GIỜ
HỌC ÂM NHẠC”
2. ĐẶT VẤN ĐỀ.
Môn học Âm nhạc trong trường THCS không nhằm đào tạo những
người làm nghề âm nhạc, những diễn viên, những nhạc sĩ, ca sĩ…mà chính là
qua môn học để tác động vào đời sống tinh thần của các em góp phần cùng
với môn học khác thực hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường phổ thông cũng
như mục tiêu của bậc học.
Giáo dục phổ thông nhằm giáo dục học sinh phát triển toàn diện, không
những nâng cao hiểu biết về kiến thức văn hoá mà còn phát huy năng lực cảm
thụ âm nhạc, làm cho đời sống tinh thần thêm phong phú, lành mạnh tạo điều
kiện để các em bộc lộ và phát triển năng khiếu, góp phần phát triển toàn diện
và hài hòa về tính cách cho các em.
Đặc biệt giáo dục thẩm mỹ trong nhà trường phổ thông là một trong
bốn mặt giáo dục quan trọng nhất: Đức - Trí- Thể -Mĩ. Cái đẹp trong nghệ
thuật âm nhạc xuất phát từ tác phẩm, từ nghệ thuật trình diễn tạo nên những
hình tượng âm nhạc có tác dụng truyền cảm mạnh mẽ làm rung động lòng
người, hướng con người tới Chân- Thiện -Mĩ…
- Xuất phát từ đặc trưng bộ môn thuộc phạm trù nghệ thuật đòi hỏi sự
hứng thú cao.
- Xuất phát từ yêu cầu của việc đổi mới phương pháp là phát huy tính tích

cực chủ động sáng tạo của học sinh. Có như vậy các em mới có điều kiện
khắc phục khó khăn tiếp nhận kiến thức mới.
- Xuất phát từ tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 8 là lứa tuổi nhạy cảm hiếu
động ham thích ca hát. Nếu giáo viên gây được hứng thú trong bài dạy sẽ tạo
cho học sinh sự phấn chấn, hào hứng để tiếp thu bài học một cách có hiệu
quả.
- Từ thực tiễn giảng dạy cũng như việc học của học sinh, trong nhiều năm
qua cô và trò gặp không ít khó khăn trong qúa trình dạy học và đã làm mọi cố
gắn để nâng cao chất lượng dạy-học, và điều quan trọng nhất mà tôi tâm
huyết đó là nếu giáo viên tạo được hứng thú trong giảng dạy và học tập sẽ
giúp cho học sinh say sưa hơn trong quá trình học tập và sẽ đem lại kết quả
học tập cao hơn.
- Từ những lý do nói trên, bản thân tôi nhận thấy việc gây hứng thú cho
học sinh trong học tập âm nhạc là một trong những giải pháp hết sức quan
trọng góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Vì vậy nó là động lực giúp
tôi đi sâu nghiên cứu đúc rút kinh nghiệm này.
2
3. CƠ SỞ LÍ LUẬN.
Như chúng ta đã biết âm nhạc có vai trò rất to lớn, âm nhạc đem đến
những khoái cảm thẩm mỹ cao, là món ăn tinh thần không thể thiếu trong
cuộc sống của con người.
Trong những năm qua, từ khi nước ta bước sang thế kỷ XXI, sự nghiệp
giáo dục đào tạo âm nhạc có điều kiện phát triển những bước cao hơn. Cho
đến ngày nay việc đưa âm nhạc vào học đường đã được chú trọng vì những
lợi ích quan trọng của nó trong việc giáo dục học sinh thành những con người
toàn diện.
Bởi vậy việc dạy âm nhạc ở trường THCS nói chung và lớp 8 nói riêng
mặc dù không nhằm đào tạo các em thành những con người hoạt động nghệ
thuật chuyên nghiệp mà chủ yếu là giáo dục văn hoá âm nhạc, làm cho các
em yêu thích nghệ thuật âm nhạc, hình thành ở học sinh một tâm hồn trong

sáng, một thị hiếu âm nhạc lành mạnh, cách tư duy sắc sảo, lòng khát khao
sáng tạo, giàu tình cảm, nhanh nhẹn hoạt bát và sống vui tươi. Âm nhạc phát
triển tối đa những tố chất sinh lý, những phẩm chất tâm lý của lứa tuổi học
sinh, tạo điều để các em hoàn chỉnh và cân đối về tâm hồn, trí tuệ và thể chất,
làm phong phú tình cảm của lứa tuổi học trò.
Mặt khác qua đó phát triển bồi dưỡng những mầm non nghệ thuật cho
tương lai đất nước. Đây là một môn học còn rất mới mẻ không giống những
môn học khác, môn học mang tính nghệ thuật cao, học sinh học theo phương
châm học vui- vui học. Vì vậy tạo cho các em say mê hứng thú học tập là rất
cần thiết.
Ta đã biết rằng bất kỳ làm việc gì nếu có hứng thú thì sẽ đi đến thành
công, đặc biệt là đối với học sinh do đặc điểm tâm sinh lý của lứa tuổi các
em. Nếu thích thú thì các em sẽ làm tốt, khi hoạt động nhận thức của học sinh
dựa trên cơ sở của hứng thú nó sẽ trở nên hào hứng, thoải mái và dễ dàng.
Hứng thú trong học tập nhằm nâng cao chất lượng giáo dục, nuôi
dưỡng ở các em lòng ham muốn chính đáng trong việc không ngừng vươn tới
những đỉnh cao của việc nắm kiến thức, luôn tìm tòi học tập cái mới, tích cực
sáng tạo cái đã học vào hoạt động thực tiễn.
Môn học nào cũng có khả năng gây hứng thú cho học sinh. Âm nhạc
bản thân nó cũng là nguồn cảm hứng cho nhiều người tạo cho các em hứng
thú trong học tập môn âm nhạc không chỉ nâng cao hiệu quả dạy học mà còn
làm cho các em vui tươi phấn khởi thoải mái về tinh thần.
Là một giáo viên giảng dạy bộ môn âm nhạc, bản thân tôi nhận thấy đó
là một trong những yếu tố hết sức quan trọng .
3
4. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
Không phải hiện nay mà đã từ lâu sự thay đổi về mặt tâm sinh lý lứa
tuổi và một số học sinh còn xem môn học âm nhạc là một môn phụ, các em
chỉ quan tâm đến môn học mà các em đã định hướng cho nghề nghiệp tương
lai sau này nên một số học sinh chưa thực sự hứng thú với môn học tạo nên sự

khô khan cứng nhắc trong môn học.
Xuất phát từ điều kiện gia đình, sự quan tâm về tinh thần từ phía gia
đình đối với các em không được đồng điều, sự khập khiển về ý thức nhận
thức giữa học sinh ở thị trấn và nông thôn cũng gây không ít khó khăn cho
các em trong quá trình học tập..
Đặc biệt ở học sinh lớp 8- đây là lứa tuổi có nhiều thay đổi về đặc điểm
tâm sinh lý, các em bắt đầu có sự e ngại, chất giọng cũng có sự thay đổi, có
em đã thể hiện giọng điệu của người lớn, sự hồn nhiên của trẻ em đã có sự
giảm sút. Một số em đã tỏ ra không thích hay còn e ngại khi trình bày một bài
hát trước tập thể lớp…Từ thực tế giảng dạy âm nhạc trong nhiều năm qua,
đặc biệt là tình hình và kết quả trong học kỳ 1 vừa qua tôi nhận thấy rằng
việc tạo cho học sinh hứng thú trong học tập là một điêù hết sức cần thiết. Từ
đó tôi mạnh dạn trình bày biện pháp giảng dạy của mình để các Thầy,Cô và
các bạn tham khảo.
Để cung cấp kiến thức khoa học giáo dục tư tưởng và rèn luyện kỹ
năng cho học sinh, giáo viên phải làm cho học sinh ham mê hứng thú học tập
làm cho quá trình học tập của các em trở nên tự giác tạo nên niềm vui trong
sáng và bổ ích, bồi dưỡng cho các em tinh thần học tập, mạnh dạn trước tập
thể, tạo được hưng phấn đồng đều giữa các em để giữa các em có được sự hòa
đồng trong nhận thức và học tập. Bất kỳ môn học nào cũng có khả năng gây
hứng thú học tập đối với học sinh. Bản thân nghệ thuật âm nhạc nói chung và
môn âm nhạc ở trường là nguồn cảm hứng là sự kích thích, sự say mê học tập
của học sinh nhưng không phải dạy như thế nào cũng gây được hứng thú cho
học sinh đặc biệt là học sinh lớp 8.
Xuất phát từ thực tế hiện nay là đang đổi mới phương pháp dạy học,
học sinh tự chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giáo viên là người hướng dẫn điều
khiển, việc tạo hứng thú học tập cho các em có vai trò rất quan trọng trong
việc nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học .
4
5. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU.

Giải pháp thực hiện:
1 / Phải gây hứng thú cho học sinh ngay từ phần mở đầu bài học,
phần giới thiệu đề mục mới:
Rõ ràng ngay từ bước chân của giáo viên vào lớp với thái độ vui vẻ
thân mật đối với học sinh, việc đánh giá công bằng trong việc kiểm tra
miệng...đều là những yếu tố góp phần tạo nên không khí hào hứng chung của
cả lớp để chuẩn bị bước vào bài học mới nhưng sự hứng thú học tập chỉ thực
sự bắt đầu với phần giới thiệu đề mục mới tạo sự hấp dẫn đối với học sinh.
*Ví dụ: Để bước vào tiết học hát “Lí dĩa bánh bò” dân ca Nam bộ (tiết
4 ÂN 8) giáo viên vào lớp trên tay cầm một vật nhỏ chìa ra và hỏi.
? Các em biết cô đang cầm trên tay vật gì không nào?. (Có thể có rất
nhiều câu trả lời sai nhưng sẽ tạo được không khí vui tươi, rộn ràng vào đầu
tiết học, gây được sự tò mò, suy nghĩ và sự tập trung ở học sinh), và sẽ hấp
dẫn hơn khi cô giáo nói : Đây là chiếc Bánh Bò đấy các em ạ! nó dược làm
bằng bột mì và là món quà rất có ý nghĩa của người dân Nam Bộ để tặng
người thân khi đi đường xa đấy! Thế là tiết học sẽ trở nên vui hẳn ra.
2 / Trong quá trình giảng dạy giáo viên phải biết phát huy tính tích
cực, chủ động sáng tạo của học sinh để gây hứng thú học tập cho các
em .
Thực chất của việc học tập là chuổi vấn đề được đặt ra, được nhận thức rồi
được đặt ra và được nhận thức ở mức độ cao hơn, đặc trưng của môn âm nhạc
là thực hành. Thực hành là sợi chỉ đỏ xuyên suốt quá trình dạy và học của bộ
môn. Thông qua thực hành để dạy lý thuyết, lấy lý thuyết để củng cố kỹ năng
thực hành trên cơ sở sử dụng thời gian trên lớp một cách tối ưu (tránh thời
gian chết ) để tất cả học sinh được nhìn nghe và luyện tập nhiều. Thực tế cho
thấy nếu trong một tiết học giáo viên đặt ra nhiều câu hỏi vừa sức đối với học
sinh, học sinh dể hiểu dể nhớ, hay cho các em nghe, nhìn thể hiện nhiều thì
học sinh rất có hứng thú học, tạo động cơ học tập tốt.
*Ví dụ: Trong tiết học ôn tập đọc nhạc, sau khi hs đã đọc tốt giai điệu
bài tập đọc nhạc thì gv yêu cầu các em tự ghép lời ca, đặt lời mới cho bài

TĐN hoặc bài hát dân ca…Để các em có được niềm vui trước sự ra đời sản
phẩm tinh thần của mình kèm theo lời khen ngợi của giáo viên.
3/ Vận dụng linh hoạt các phương pháp dạy học :
Tránh cách dạy thông báo khô khan tẻ nhạt. Giáo viên phải nắm chắc
đặc trưng môn học âm nhạc để có cách dạy cho phù hợp, giờ học âm nhạc
5
phải là giờ học nghệ thuật hấp dẫn với phương châm học vui - vui học. Tránh
dạy lý thuyết trừu tượng và dạy tập đọc nhạc nặng nề, căng thắng. Phải tìm
mọi cách cải tiến cách dạy từng phân môn theo hướng tích cực hoá hoạt động
của học sinh. Bổ sung sáng tạo thêm nhiều thủ pháp sinh động, hấp dẫn, đa
dạng hoá cách thức truyền đạt ở mỗi bài học, mỗi tiết dạy.
* Đối với học hát:
Muốn gây hứng thú cho học sinh thì vai trò của giáo viên rất quan
trọng, đó là quá trình chuẩn bị của giáo viên, giọng hát của giáo viên, phong
cách biểu diễn ...cách tiến hành dạy hát theo phương pháp dạy truyền miệng
từng câu ngắn theo lối móc xích, giáo viên hát mẫu rồi học sinh hát theo. giáo
viên có thể đánh đàn giai điệu cho học sinh nghe từng câu ngắn và tập hát lời
ca.
Sau khi thuộc bài hát có thể học sinh kết hợp một số động tác múa đơn
giản hoặc vận động thân thể theo nhạc. Cuối cùng cho học sinh tập biểu diễn
thể hịên giọng hát của mình kết hợp phụ hoạ. Để tạo cho học sinh sự mạnh
dạn, tự tin, giáo viên cùng thực hiện động tác với học sinh (vừa hát vừa múa,
động tác phù hợp với nội dung bài hát)
Cho học sinh chuẩn bị theo nhóm trong vài phút sau đó lên trình diễn
thi đua giữa các nhóm, giáo viên nhận xét tuyên dương tạo niềm vui cho các
em.
*Đối với dạy nhạc lý- tập đọc nhạc.
Lâu nay khi dạy về nhạc lý giáo viên thường định nghĩa, giảng giải ít
xuất phát từ thực tiễn âm nhạc qua các ví dụ sinh động để rút ra nhận xét, kết
luận. Về tập đọc nhạc các giáo viên chịu ảnh hưởng sâu sắc phương pháp dạy

cho học sinh chuyên nghiệp âm nhạc, gây nên tâm lý căng thẳng nặng nề
không cần thiết, làm cho học sinh sợ tập đọc nhạc. Những tiết dạy như vậy
thường kém hiệu quả, học sinh không hứng thú học. Vì vậy để tạo cho các em
sự hứng thú trong học tập cách dạy tập đọc cao độ nên cho các em dựa vào
tiếng đàn làm mẫu của giáo viên, kỹ năng thể hiện trường độ và tiết tấu phải
được quan tâm nhiều hơn nữa bằng những bài tập riêng trong nhiều tiết học.
Giáo viên đàn từng câu ngắn để các em đọc theo đúng tên nốt nhạc và cuối
cùng học sinh trong lớp đọc đúng được cả bài đọc nhạc.Với những bài hát dân
ca có thể cho các em đặt lời mới theo nhiều nội dung khác nhau…Dạy nhạc lý
– tập đọc nhạc phải thật nhẹ nhàng, dễ học với đại đa số học sinh.
*Ví dụ . Khi học tập đọc nhạc gv nên gọi học sinh đọc theo từng tiết nhạc
hoặc từng câu nhạc để học sinh dễ đọc và có niềm vui khi thực hiện được yêu
cầu của giáo viên.
*Ví dụ. Khi học nhạc lí tránh sự khô khan, ủê oải (trong tiết 12 Âm
nhạc. Thứ tự dấu giáng, dấu thăng ở hóa biểu) thay vì sự mệt mỏi khi các em
6