Bài soạn bài 1: gen,mã di truyền và quá trình nhân đôi của ADN





BÀI I: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ
QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI ADN




I. KHÁI NI M V GENỆ Ề
Gen là 1 đoạn phân tử ADN
mang thông tin mã hoá 1 chuỗi pôlipeptit
hay 1 phân tử ARN.
VD : Gen xác định tARN hay r.ARN,
gen xác định HbS hay enzim amilaza...


C U TRC CHUNG C A GEN
Cu trỳc ca gen
!"#
$"%%&'()'*
("'+,'-./.'0
Vùng điều hoà
đầu gen
Vùng kết thúc
Vùng mã hoá


a) Vùng điều hoà:
- Nằm ở đầu 3' của mạch mã gốc của gen.

- Có trình tự các Nu đặc biệt →Khởi động phiên mã
(ARN-aza nhận biết) và điều hoà phiên mã.
b)Vùng mã hoá:
-Mang thông tin mã hoá các axit amin.
c)Vùng kết thúc:
-Nằm ở đầu 5' cuả mạch mã gốc của gen mang tín hiệu
kết thúc phiên mã.


Mã hóa cho các sản phẩm tạo nên thành
phần cấu trúc của tế bào hay cần cho các
hoạt động trao đổi chất của tế bào
Mã hóa cho các sản phẩm có chức năng
kiểm soát, điều khiển hoạt động của gen
cấu trúc .
CÁC LOẠI GEN
Gen
cấu
trúc
Gen điều
hòa


Vùng điều hoà
mở đầu
Vùng kt thỳcVùng mã hoá
Không phân mảnh


Gen ca SV nhõn s cú vựng mó húa cha cỏc trỡnh t

nuclờụtit liờn tc cú kh nng mó húa cỏc axit amin
gen khụng phõn mnh
CU TRC GEN CA SINH VT
NHN S


•
Phần lớn gen của SV nhân thực có các đoạn chứa trình tự
nuclêôtit mã hóa axitamin ( exon ) nằm xen kẽ với các đoạn
chứa trình tự nuclêôtit không mã hóa axit amin
( intron )  gen phân mảnh .
Lưu ý : -Gen mã hóa prôtêin histon cần cho sự đóng xoắn
ADN và gen mã hóa các prôtêin α và prôtêin β interferon
thiếu các đoạn không mã hóa .
- Tổng chiều dài các intron trong một gen lớn gấp
nhiều lần tổng chiều dài các exon ( 2-10 lần )
CẤU TRÚC GEN Ở SINH VẬT
NHÂN THỰC


Vïng ®iÒu hoµ
Vïng kÕt thóc
Vïng m· ho¸
IntronExon Exon
Exon
Intron
CẤU TRÚC GEN Ở SINH VẬT
NHÂN THỰC




