(Luận văn thạc sĩ file word) Tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
............../..............

BỘ NỘI VỤ
............../..............

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN THỊ NHINH

TUYỂN DỤNG CƠNG CHỨC CẤP XÃ
TẠI TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

HÀ NỘI - 2019


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
............../..............

BỘ NỘI VỤ
............../..............

HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA

NGUYỄN THỊ NHINH

TUYỂN DỤNG CƠNG CHỨC CẤP XÃ
TẠI TỈNH QUẢNG NINH

LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG

Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 8 34 04 03

NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC : TS. LÊ HỒNG YẾN


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan Luận văn này là cơng trình nghiên cứu khoa học độc
lập của Tơi với sự hướng dẫn của TS. Lê Hồng Yến, nguyên cán bộ Học viện
Hành chính Quốc gia. Các thơng tin, tư liệu, tài liệu, số liệu được sử dụng
trong Luận văn có nguồn dẫn rõ ràng, các kết quả nghiên cứu là q trình lao
động trung thực của bản thân tơi.
Hà Nội, ngày 26 tháng 7 năm 2019
TÁC GIẢ

Nguyễn Thị Nhinh


LỜI CẢM ƠN
Tôi xin trân trọng cảm ơn các Giáo sư, Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Thạc sĩ là
các Thầy, Cơ của Học viện Hành chính Quốc gia đã truyền đạt những kiến
thức, những phương pháp tư duy khoa học cơ bản cho tơi trong q trình tơi
học chun ngành Quản lý cơng tại Học viện Hành chính Quốc gia.
Tơi xin trân trọng cảm ơn Ban Quản lý Đào tạo sau đại học thuộc Học
viện, đặc biệt, tôi xin gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Tiến sĩ Lê Hồng Yến đã tận
tình hướng dẫn, giúp đỡ tơi hồn thành luận văn tốt nghiệp này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ninh đã quan

tâm, tạo điều kiện cho tơi tham gia khóa đào tạo Quản lý cơng tại Học viện
hành chính quốc gia; xin trân trọng cảm ơn Lãnh đạo, cơng chức phịng Xây
dựng chính quyền và Cơng tác Thanh niên, Sở Nội vụ tỉnh Quảng Ninh đã
quan tâm, giúp đỡ tạo điều kiện thuận lợi để tơi có thể nghiên cứu và hồn
thành luận văn về tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các Thầy, Cô khoa Sau đại học, Học viện
hành chính Quốc gia, đặc biệt là Tiến sĩ Lê Như Phong, Phó Trưởng phịng
Quản lý Tiến sỹ - Giáo viên chủ nhiệm của tôi, đã ln tạo điều kiện thuận lợi
cho tơi trong suốt khóa học cũng như giúp đỡ tơi trong q trình hồn thành
luận văn này.
Tôi xin trân trọng cảm ơn các Thầy, Cô trong Hội đồng khoa học đánh
giá luận văn.
Hà Nội, ngày 26 tháng 7 năm 2019
Tác giả

Nguyễn Thị Nhinh


DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

ĐC-NN-XD-MT

Địa chính – Nơng nghiệp – Xây dựng và Mơi trường

ĐC-XD-ĐT-MT

Địa chính - Nơng nghiệp – Đô thị và Môi trường

HĐTD

Hội đồng tuyển dụng công chức cấp xã

UBND

Uỷ ban nhân dân


DANH MỤC CÁC BẢNG, BIỂU

Bảng 2.1. Số lượng CCCX tỉnh Quảng Ninh tính đến ngày 31/12/2018........44
Bảng 2.2. Chất lượng CCCX tỉnh Quảng Ninh tính đến ngày 31/12/2018.....46
Bảng 2.3. Tổng hợp chỉ tiêu và hồ sơ đăng ký tuyển dụng CCCX năm 2016
của tỉnh Quảng Ninh....................................................................................... 55
Bảng 2.4. Kết quả tuyển dụng công chức cấp xã tỉnh Quảng Ninh giai đoạn
2015-2018 theo dịa bàn...................................................................................60
Bảng 2.5. Kết quả tuyển dụng công chức cấp xã tỉnh Quảng Ninh giai đoạn
2015-2018 theo vị trí, chức danh.....................................................................63
Bảng 2.6. Phân bổ phiếu khảo sát và kết quả thu về.......................................64
Bảng 2.7. Nhận xét, đánh giá về việc tiếp tục tổ chức tuyển dụng công chức
cấp xã tập trung...............................................................................................65
Bảng 2.8. Kết quả đánh giá về việc ra đề thi các môn trong thi tuyển............70

Biểu đồ: 2.1. Đánh giá quy định pháp luật về tuyển dụng công chức cấp xã tập
trung................................................................................................................ 66
Biểu đồ: 2.2. Đánh giá về việc thực hiện quy trình trong tuyển dụng cơng
chức cấp xã tập trung tại tỉnh Quảng Ninh......................................................67
Biểu đồ: 2.3. Đánh giá về việc thay đổi hay giữ nguyên hồ sơ đăng ký tham
gia dự tuyển công chức cấp xã........................................................................ 68

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU.......................................................................................................... 1
Chƣơng 1. CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ TUYỂN DỤNG CƠNG CHỨC CẤP
XÃ..................................................................................................................... 8
1.1. Cơng chức và cơng chức cấp xã.............................................................. 8
1.1.1. Khái niệm và đặc điểm công chức cấp xã...............................................8
1.1.2. Tiêu chuẩn công chức cấp xã................................................................ 10
1.2. Tuyển dụng công chức cấp xã................................................................11
1.2.1. Khái niệm tuyển dụng công chức cấp xã.............................................. 11
1.2.2. Tầm quan trọng của tuyển dụng công chức cấp xã............................... 13
1.2.3. Nguyên tắc tuyển dụng công chức cấp xã.............................................15
1.2.4. Căn cứ tuyển dụng công chức cấp xã....................................................19
1.2.5. Hình thức tuyển dụng cơng chức cấp xã...............................................20
1.2.6. Thẩm quyền tuyển dụng cơng chức cấp xã...........................................23
1.2.7. Quy trình tuyển dụng công chức cấp xã................................................23
1.3. Một số yếu tố ảnh hƣởng đến tuyển dụng công chức cấp xã.............29
1.3.1. Các yếu tố khách quan.......................................................................... 29
1.3.2. Các yếu tố chủ quan.............................................................................. 31
1.4. Kinh nghiệm tuyển dụng công chức cấp xã tại một số địa phƣơng
và bài học rút ra đối với tỉnh Quảng Ninh trong tuyển dụng công
chức cấp xã............................................................................................. 33
1.4.1. Kinh nghiệm tuyển dụng công chức cấp xã tại một số tỉnh..................33
1.4.2. Bài học kinh nghiệm rút ra cho tỉnh Quảng Ninh.................................38
TIẾU KẾT CHƢƠNG 1.............................................................................. 39
Chƣơng 2. THỰC TRẠNG TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ
TẠI TỈNH QUẢNG NINH........................................................................... 40
2.1. Khái quát về tỉnh Quảng Ninh..............................................................40


2.1.1. Điều kiện tự nhiên và kinh tế, chính trị - xã hội....................................40

2.1.2. Thực trạng đội ngũ công chức cấp xã tỉnh Quảng Ninh.......................43
2.2. Thực trạng tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh.........47
2.2.1. Thực trạng triển khai các nội dung tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh
Quảng Ninh...........................................................................................47
2.2.2. Kết quả tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh từ 20152018.......................................................................................................59
2.3. Đánh giá chung.......................................................................................64
2.3.1. Kết quả khảo sát đánh giá tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh Quảng
Ninh.......................................................................................................64
2.3.2. Ưu điểm.................................................................................................71
2.3.3. Hạn chế, khó khăn.................................................................................74
2.3.4. Nguyên nhân của những hạn chế, khó khăn..........................................77
TIỂU KẾT CHƢƠNG 2.............................................................................. 80
Chƣơng 3. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN
TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ TẠI TỈNH QUẢNG NINH.....81
3.1. Quan điểm chỉ đạo của Đảng và Nhà nƣớc trong công tác tuyển dụng
công chức cấp xã hiện nay............................................................................81
3.2. Quan điểm, phƣơng hƣớng của tỉnh Quảng Ninh về tuyển dụng công
chức cấp xã trong thời gian tới.....................................................................82
3.2.1. Dự báo xu hướng tuyển dụng công chức cấp xã tỉnh Quảng Ninh thời gian
tới

82

3.2.2. Quan điểm, phương hướng của tỉnh Quảng Ninh về tuyển dụng công chức
cấp xã trong thời gian tới.................................................................................86
3.3. Giải pháp hồn thiện tuyển dụng cơng chức cấp xã tỉnh Quảng Ninh
trong thời gian tới..........................................................................................86
3.3.1. Nâng cao nhận thức về tuyển dụng công chức cấp xã.................................... 87

3.3.2. Tập trung hồn thành việc xác định vị trí việc làm, xây dựng cơ cấu, tiêu
chuẩn chức danh công chức............................................................................ 89
3.3.3. Hoàn thiện hệ thống quy định về tuyển dụng công chức cấp xã tập trung
90
3.3.4. Đổi mới quy trình tổ chức tuyển dụng............................................................ 91
3.3.5. Ứng dụng cơng nghệ thơng tin trong quy trình tuyển dụng............................95
3.3.6. Tăng cường việc giám sát; công tác thanh tra, kiểm tra về công tác tuyển
dụng công chức cấp xã, thanh tra kết quả sau tuyển dụng.............................. 97
3.3.7. Tạo môi trường, điều kiện làm việc để phát triển đội ngũ công chức cấp xã. 98
3.3.8. Xây dựng, hồn thiện chính sách thu hút........................................................99
3.4. Một số kiến nghị, đề xuất............................................................................100
3.4.1. Đối với Trung ương.......................................................................................100
3.4.2. Đối với UBND tỉnh Quảng Ninh.................................................................. 102
3.4.3. Đối với UBND cấp huyện.............................................................................102
3.4.4. Đối với UBND cấp xã...................................................................................103
TIỂU KẾT CHƢƠNG 3............................................................................ 104
KẾT LUẬN.................................................................................................. 106
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................108


MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Chính quyền cấp xã, phường, thị trấn (hay cịn gọi là chính quyền cấp
xã) có vị trí hết sức quan trọng trong hệ thống chính trị - hành chính. Là cầu
nối trực tiếp của hệ thống chính quyền nhà nước với nhân dân, thực hiện hoạt
động quản lý nhà nước trên các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh trật
tự, an toàn xã hội ở địa phương theo thẩm quyền được phân cấp, đảm bảo cho
các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước,
được triển khai thực hiện trong cuộc sống.
Đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã có vai trị hết sức quan trọng trong

xây dựng và hồn thiện bộ máy chính quyền cơ sở, trong hoạt động thi hành
công vụ. Hiệu lực, hiệu quả của bộ máy chính quyền cấp xã nói riêng và hệ
thống chính trị nói chung, xét đến cùng được quyết định bởi phẩm chất, năng
lực và hiệu quả công tác của đội ngũ cán bộ, công chức cấp xã. Vì vậy, nâng
cao chất lượng đội ngũ cán bộ, cơng chức cấp xã vững vàng về chính trị, văn
hóa, có đạo đức lối sống trong sạch, có trí tuệ, kiến thức và trình độ năng lực
để thực thi chức năng, nhiệm vụ theo đúng pháp luật, bảo vệ lợi ích hợp pháp
của cá nhân, tổ chức và phục vụ nhân dân... là một trong những nhiệm vụ
trọng tâm của Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị.
Để nâng cao chất lượng đội ngũ cơng chức cấp xã thì cơng tác tuyển
dụng là một khâu vơ cùng quan trọng, có ý nghĩa và có ảnh hưởng lớn nhất
đến chất lượng công chức về sau. Tuyển dụng công chức phải được xuất phát
từ yêu cầu thực tế của công việc, từ địi hỏi của cơng tác quản lý, phát triển
nguồn nhân lực trên cơ sở phân tích, đánh giá, dự báo về nguồn nhân lực hiện
tại và trong tương lai. Việc tuyển dụng mới cần gắn với việc cơ cấu lại tổ
chức bộ máy và tinh giản biên chế công chức hành chính theo mục tiêu, quan

10


điểm là thay thế những người không đáp ứng dược yêu cầu trong thực thi
nhiệm vụ công vụ.
Việc tuyển dụng cơng chức nói chung và cơng chức cấp xã nói riêng
nếu được thực hiện khách quan, có chất lượng sẽ giúp chọn được người có đủ
trình độ, năng lực và phẩm chất đạo đức phù hợp với yêu cầu, vị trí việc làm
cần tuyển dụng và ngược lại việc tuyển dụng không đúng sẽ dẫn đến chọn
được người không đáp ứng được yêu cầu công việc, hiệu lực, hiệu quả hoạt
động của cơ quan thấp kém.
Thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước trong thời
gian qua tỉnh Quảng Ninh đã thực hiện tuyển dụng đội ngũ cơng chức cấp xã

đảm bảo quy định, góp phần xây dựng đội ngũ công chức cấp xã của tỉnh đủ
về số lượng, chất lượng từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ của quản lý
hành chính nhà nước ở cấp cơ sở. Tuy nhiên, công tác tuyển dụng công chức
cấp xã vẫn còn bộc lộ một số hạn chế như: quy trình tuyển dụng cịn rườm rà,
việc tuyển dụng chưa phù hợp với yêu cầu vị trí việc làm cần tuyển dụng,
hình thức tuyển dụng cịn rập khn …Đặc biệt, năm 2016 được sự đồng ý
của Chính phủ, tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức kỳ tuyển dụng công chức cấp xã
tập trung. Tuy nhiên, trong quá trình tuyển dụng vẫn bộc lộ một số khó khăn,
hạn chế nhất định. Do đó, cần phải có những giải pháp hồn thiện tuyển dụng
cơng chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh để góp phần nâng cao chất lượng đội
ngũ công chức cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Xuất phát từ tình hình thực tế, tác giả đã lựa chọn đề tài “Tuyển dụng
công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh” làm đề tài luận văn Thạc sĩ chuyên
ngành Quản lý cơng. Đề tài với mục đích nhằm làm rõ thực trạng công tác
tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh giai đoạn 2015-2018, đánh
giá những ưu điểm, hạn chế của tuyển dụng công chức cấp xã trong thời gian


qua. Từ đó đề xuất một số giải pháp hồn thiện tuyển dụng công chức cấp xã
tại tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới.
2. Tình hình nghiên cứu
Có thể nói, tuyển dụng cơng chức nói chung và tuyển dụng cơng chức
cấp xã nói riêng đã có nhiều đề tài nghiên cứu, đánh giá, phân tích ở các góc
độ, nội dung khác nhau, cụ thể như sau :
- Luận văn Thạc sỹ của Vương Minh Thống (2016), Tuyển dụng công chức cấp
xã ở tỉnh Tuyên Quang. Luận văn đã nêu ra các cơ sở lý luận, thực tiễn của
tuyển dụng công chức cấp xã. Đánh giá thực trạng tuyển dụng công chức cấp
xã trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang, từ đó đưa ra một số giải pháp đổi mới
tuyển dụng công chức cấp xã ở tỉnh Tuyên Quang.
- Luận văn Thạc sỹ Phan Thị Thúy Hạnh (2018), Tuyển dụng công chức tại

Tổng cục thuế. Luận văn đã hệ thống cơ sở lý luận về tuyển dụng công chức,
đánh giá thực trạng tuyển dụng cơng chức tại Tổng cục Thuế, từ đó đã đưa
ra một số giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác tuyển dụng công chức
tại Tổng cục Thuế trong thời gian tới.
- ThS. Lê Cẩm Hà (2010), Một số nội dung trong tuyển dụng nhân lực của khu
vực nhà nước, Tạp chí Tổ chức nhà nước. Theo đó, bài nghiên cứu đã đề cập
đến nội dung một số khâu trong công tác tuyển dụng nhân lực của khu vực
nhà nước bao gồm: Xác định nhu cầu, xác định tiêu chuẩn người cần tuyển,
thu hút ứng viên cho quá trình tuyển dụng và lựa chọn.
- Nguyễn Duy Thăng (2011), Cải cách chế độ tuyển dụng công chức trong bối
cảnh cải cách hành chính ở Việt Nam, Tạp chí Tổ chức nhà nước. Bài viết đã
đề cập đến bối cảnh và chế độ tuyển dụng công chức trong giai đoạn cải cách
hành chính (khái quát về chế độ tuyển dụng, bài học kinh nghiệm đối với
Việt Nam, thực trạng chế độ tuyển dụng công chức ở Việt


Nam và cải cách chế độ tuyển dụng công chức trong bối cảnh cải cách hành
chính ở Việt Nam.
- ThS. Lê Thị Trâm Oanh (2013), Đổi mới hoạt động tuyển dụng nhân sự trong
các cơ quan hành chính nhà nước, Tạp chí Tổ chức Nhà nước. Bài nghiên cứu
đã đề cập đến sự cần thiết phải đổi mới hoạt động tuyển dụng đáp ứng yêu
cầu cải cách hành chính và đưa ra một số giải pháp đổi mới hoạt động
tuyển dụng đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính giai đoạn tới.
- ThS. Trịnh Xuân Thắng (2016), Đổi mới tuyển dụng cơng chức ở Việt Nam,
Tạp chí Quản lý nhà nước. Bài viết đã đánh giá khái quát thực trạng công tác
tuyển dụng công chức ở nước ta trong thời gian qua và đưa ra một số kiến
nghị đổi mới công tác tuyển dụng công chức trong thời gian tới.
- PGS. TS Đinh Ngọc Giang, ThS. Vũ Khánh Hoàn (2016), Công tác tuyển
dụng, đào tạo cán bộ, công chức, viên chức hiện nay, Tạp chí Lý luận chính
trị. Bài viết đã đánh giá những kết quả đạt được trong công tác tuyển dụng,

đào tạo cán bộ, công chức, viên chức, nêu các mặt hạn chế và nguyên nhân, từ
đó đưa ra một số giải pháp để thực hiện tốt chính sách, pháp luật trong công
tác tuyển dụng, đào tạo, bổ nhiệm đối với đội ngũ cán bộ, công chức, viên
chức.
Những cơng trình nghiên cứu trên đã có những đóng góp về mặt lý luận
đối với đề tài. Tuy nhiên, chưa có đề tài nào nghiên cứu về vấn đề tuyển dụng
cơng chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh. Do đó đề tài vẫn đảm bảo tính mới,
khơng trùng lặp, mang tính lý luận và thực tiễn cao, địi hỏi cần được nghiên
cứu một cách có hệ thống và đầy đủ.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích
Mục đích nghiên cứu của luận văn là trên cơ sở lý luận cơ bản về tuyển
dụng công chức cấp xã và qua phân tích thực trạng tuyển dụng cơng chức cấp


xã tại tỉnh Quảng Ninh, luận văn đề xuất phương hướng và giải pháp hồn
thiện tuyển dụng cơng chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới.
3.2. Nhiệm vụ
Để thực hiện được mục đích trên, luận văn tập trung vào những nhiệm
vụ chính sau:
- Nghiên cứu cơ sở khoa học của việc tuyển dụng công chức cấp xã.
- Phân tích, đánh giá thực trạng tuyển dụng cơng chức cấp tại tỉnh Quảng Ninh
giai đoạn 2015-2018, nêu lên các ưu điểm, hạn chế và chỉ rõ nguyên nhân của
các hạn chế đó.
- Đề xuất phương hướng và giải pháp hồn thiện tuyển dụng cơng chức cấp xã
tại tỉnh Quảng Ninh trong thời gian tới.
4. Đối tƣợng và phạm vi và nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Hoạt động tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh (Không
bao gồm tuyển dụng công chức đối với chức danh: Trưởng Công an và Chỉ

huy trưởng quân sự).
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về nội dung: Luận văn nghiên cứu toàn bộ các nội dung về tuyển dụng công
chức cấp xã.
- Về thời gian:
+ Mốc đánh giá thực trạng: Luận văn đánh giá thực trạng tuyển dụng
công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh trong thời gian từ năm 2015 - 2018.
+ Mốc đề xuất giải pháp: Trên cơ sở đánh giá thực trạng tuyển dụng,
luận văn sẽ đề xuất các giải pháp hồn thiện tuyển dụng cơng chức cấp xã đến
năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025.
- Về khơng gian: Luận văn nghiên cứu công tác tuyển dụng công chức cấp xã
trên phạm vi toàn tỉnh Quảng Ninh.


5. Phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh; quan điểm, chủ trương của Đảng, Nhà nước về công tác
cán bộ và tuyển dụng cán bộ, cơng chức.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Trong q trình thực hiện luận văn tác giả đã sử dụng những phương
pháp nghiên cứu cụ thể như:
- Phương pháp thứ cấp: Luận văn sử dụng một số phương pháp thống kê;
phương pháp phân tích, tổng hợp; phương pháp so sánh;
- Phương pháp sơ cấp: Tác giả thực hiện khảo sát đánh giá về tuyển dụng
công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh đối với 02 đối tượng: (1) Người làm
việc tại cơ quan quản lý công chức cấp xã: 50 phiếu (mẫu phiếu 01); (2)
Người tham gia tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh: 50 phiếu (mẫu phiếu
02).
Qua việc sử dụng các phương pháp nghiên cứu trên, tác giả có cơ sở,

căn cứ đánh giá chung về công tác tuyển dụng cơng chức cấp xã tại tỉnh, đồng
thời từ đó cũng đưa ra một số giải pháp để hoàn thiện tuyển dụng công chức
cấp xã tại tỉnh trong thời gian tới
6. Những đóng góp mới và ý nghĩa của luận văn
- Luận văn góp phần hệ thống hóa cơ sở khoa học về tuyển dụng công chức cấp
xã.
- Đánh giá đúng thực trạng tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh;
chỉ ra các ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế trong công tác
tuyển dụng công chức cấp xã. Từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hồn thiện
tuyển dụng cơng chức cấp xã. Đây là bài học thực tiễn rất quan trọng giúp
chính quyền các cấp và cơ quan tuyển dụng công chức của tỉnh Quảng Ninh


tham khảo và áp dụng nhằm nâng cao chất lượng tuyển dụng cơng chức nói
chung, cơng chức cấp xã nói riêng trong thời gian tới.
- Luận văn có thể sử dụng làm tài liệu tham khảo tốt cho các nhà hoạch
định chính sách, các nhà nghiên cứu và các địa phương trong tuyển dụng
cơng chức.
7. Kết cấu của luận văn
Ngồi phần mở đầu và phần kết luận, phụ lục và tài liệu tham khảo, nội
dung luận văn được chia thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở khoa học về tuyển dụng công chức cấp xã.
Chương 2: Thực trạng tuyển dụng công chức cấp xã tại tỉnh Quảng Ninh.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hồn thiện tuyển dụng cơng
chức cấp xã tỉnh Quảng Ninh.


Chƣơng 1.
CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ TUYỂN DỤNG CÔNG CHỨC CẤP XÃ
1.1. Công chức và công chức cấp xã

1.1.1. Khái niệm và đặc điểm công chức cấp xã
* Khái niệm công chức, công chức cấp xã
Ở Việt Nam khái niệm công chức cũng rất khác nhau trong từng thời
kỳ: Tại Sắc lệnh số 76/SL ngày 20/5/1950 của Chủ tịch nước Việt Nam dân
chủ cộng hồ về quy chế cơng chức Việt Nam. Tại Điều 1 nêu khái niệm công
chức là “những cơng dân Việt Nam được chính quyền nhân dân tuyển để giữ
một chức vụ thường xuyên trong cơ quan Chính Phủ, ở trong hay ở ngồi
nước, đều là cơng chức theo quy chế này, trừ những trường hợp riêng biệt do
Chính phủ quy định”. Tại Nghị định số 95/1998/NĐ-CP, ngày 17/11/1998 về
tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức thì cơng chức là “cơng dân Việt
Nam, trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước, bao gồm những
người được tuyển dụng, bổ nhiệm hoặc giao giữ một cơng việc thường xun,
được phân loại theo trình độ đào tạo, ngành chuyên môn, được xếp vào một
ngạch hành chính, sự nghiệp; những người làm việc trong các cơ quan, đơn vị
thuộc quân đội nhân dân và công an nhân dân mà không phải là sĩ quan, quân
nhân chuyên nghiệp và cơng nhân quốc phịng”…
Tuy nhiên, chỉ từ khi có Luật “Cán bộ, cơng chức 2008”, đặc biệt sau
khi có Thơng tư số 06/2012/TT-BNV ngày 30/10/2012 của Bộ Nội vụ hướng
dẫn về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể, nhiệm vụ và tuyển dụng cơng chức xã,
phường, thị trấn thì lần đầu tiên khái niệm công chức cấp xã được qui định
một cách rõ ràng và tách bạch với khái niệm cán bộ, cụ thể:
- Công chức là công dân Việt Nam, được tuyển dụng, bổ nhiệm vào ngạch,
chức vụ, chức danh trong cơ quan của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà


nước, tổ chức chính trị - xã hội ở trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; trong cơ
quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân mà không phải là sĩ quan, qn nhân
chun nghiệp, cơng nhân quốc phịng; trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an
nhân dân mà không phải là sĩ quan, hạ sĩ quan chuyên nghiệp và trong bộ máy
lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp công lập của Đảng Cộng sản Việt

Nam, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội (sau đây gọi chung là đơn vị sự
nghiệp công lập), trong biên chế và hưởng lương từ ngân sách nhà nước; đối
với công chức trong bộ máy lãnh đạo, quản lý của đơn vị sự nghiệp cơng lập
thì lương được bảo đảm từ quỹ lương của đơn vị sự nghiệp công lập theo quy
định của pháp luật.
- Công chức cấp xã là công dân Việt Nam được tuyển dụng giữ một chức danh
chuyên môn, nghiệp vụ thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, trong biên chế và
hưởng lương từ ngân sách nhà nước.Từ khái niệm trên ta có thể thấy các dấu
hiệu của cơng chức cấp xã gồm:
Thứ nhất, là công dân Việt Nam: Đây là dấu hiệu và cũng là điều kiện
để trở thành một công chức cấp xã ở nước ta, người không phải là cơng dân
Việt Nam thì khơng được làm cơng chức cấp xã.
Thứ hai, công chức cấp xã được tuyển dụng giữ một chức danh chuyên
môn, nghiệp vụ thuộc UBND cấp xã. Cán bộ cấp xã là các chức danh được
bầu cử giữ chức vụ theo nhiệm kỳ. Dấu hiệu này cho thấy sự khác biệt giữa
cán bộ cấp xã và công chức cấp xã.
Thứ ba, công chức cấp xã được tuyển dụng vào làm việc trong UBND
cấp xã phải nằm trong biên chế và được hưởng lương từ ngân sách nhà nước.
Nhà nước giao chỉ tiêu biên chế công chức cấp xã và đảm bảo ngân sách trả
lương cho công chức trong chỉ tiêu biên chế theo quy định.
Theo đó, các chức danh và số lượng cơng chức cấp xã cũng được xác
định cụ thể, bao gồm 7 chức danh: (1) Trưởng Công an xã; (2) Chỉ huy trưởng


Quân sự; (3) Văn phòng - Thống kê; (4) Địa chính - Xây dựng - Đơ thị và
Mơi trường (đối với phường, thị trấn) hoặc Địa chính – Nơng nghiệp - Xây
dựng và Môi trường (đối với xã); (5) Tài chính – Kế tốn; (6) Tư pháp - Hộ
tịch; (7) Văn hóa - Xã hội.
* Đặc điểm của cơng chức cấp xã
Cũng giống như đội ngũ công chức thuộc các cơ quan hành chính nhà

nước, cơng chức cấp xã được hình thành từ việc tuyển dụng nên cũng mang
các đặc điểm giống với cơng chức nói chung. Tuy nhiên, cơng chức cấp xã có
một số điểm khác biệt, đó là:
Thứ nhất, công chức cấp xã hưởng lương từ ngân sách cấp xã nhưng do
cấp huyện tuyển dụng và quản lý.
Thứ hai, đây là đội ngũ có số lượng lớn nhất, đóng vai trị quan trọng
trong việc tổ chức, triển khai thực hiện thắng lợi các chủ trương, đường lối
của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.
Thứ ba, cơng chức cấp xã chủ yếu là người địa phương, vì vậy công
chức cấp xã là người am hiểu những phong tục, tập quán, văn hóa vùng miền,
bản sắc truyền thống của địa phương.
Thứ tư, đội ngũ công chức cấp xã được hình thành tư nhiều nguồn khác
nhau như: cán bộ cấp xã thôi đảm nhiệm chức vụ được tiếp nhận về đảm
nhiệm công chức cấp xã; Nguồn tuyển dụng công chức cấp xã chủ yếu từ học
sinh, sinh viên người địa phương sau khi tốt nghiệp các lớp đào tạo về tham
gia thi tuyển.
Thứ năm, trình độ chun mơn, nghiệp vụ của công chức cấp xã chưa
đồng đều nên trong việc giải quyết các công việc chuyên môn tại đơn vị cấp
xã chưa thật sự hiệu quả.
1.1.2. Tiêu chuẩn công chức cấp xã
Ở Việt Nam, đối với công chức cấp xã không phải là Chỉ huy trưởng
quận sự và Trưởng công an xã phải đáp ứng các tiêu chuẩn sau:


Tiêu chuẩn chung: (1) Hiểu biết về lý luận chính trị, nắm vững quan
điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước;
(2) Có năng lực tổ chức vận động nhân dân ở địa phương thực hiện có hiệu quả
chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước;
(3) Có trình độ văn hóa và trình độ chun mơn, nghiệp vụ phù hợp u cầu
nhiệm vụ, vị trí việc làm, có đủ năng lực và sức khỏe để hoàn thành nhiệm vụ

được giao; (4) Am hiểu và tôn trọng phong tục, tập quán của cộng đồng dân
cư trên địa bàn công tác.
Tiêu chuẩn cụ thể:
- Đủ 18 tuổi trở lên;
- Tốt nghiệp trung học phổ thông;
- Tốt nghiệp trung cấp chuyên nghiệp trở lên của ngành đào tạo phù hợp với
yêu cầu nhiệm vụ của chức danh công chức được đảm nhiệm;
- Có chứng chỉ tin học văn phịng trình độ A trở lên;
- Ở địa bàn công tác phải sử dụng tiếng dân tộc thiểu số trong hoạt động
công vụ thì phải biết thành thạo tiếng dân tộc thiểu số phù hợp với địa bàn
cơng tác đó; nếu khi tuyển dụng mà chưa biết tiếng dân tộc thiểu số thì sau
khi tuyển dụng phải hoàn thành lớp học tiếng dân tộc thiểu số phù hợp với địa
bàn công tác được phân cơng;
- Sau khi được tuyển dụng phải hồn thành lớp đào tạo, bồi dưỡng quản lý
hành chính nhà nước và lớp đào tạo, bồi dưỡng lý luận chính trị theo chương
trình đối với chức danh cơng chức cấp xã hiện đảm nhiệm.
1.2. Tuyển dụng công chức cấp xã
1.2.1. Khái niệm tuyển dụng công chức cấp xã
Công chức cấp xã, xét ở góc độ khái quát nhất là người làm việc cho
một tổ chức - đó là UBND cấp xã, là nhân sự của tổ chức đó. Vì vậy để hiểu


về khái niệm tuyển dụng công chức, trước hết cần hiều khái niệm tuyển dụng
nhân sự.
Tuyển dụng là một nội dung quan trọng của cơng tác quản trị nhân sự.
Có nhiều cách hiểu khác nhau về khái niệm tuyển dụng nhân sự.
Theo Đại từ điển Tiếng Việt - Bộ Giáo dục và Đào tạo (1998) thì tuyển
dụng được hiểu là việc lựa chọn và nhận người vào làm việc tại các cơ quan,
tổ chức. Ở cách hiểu này, khái niệm tuyển dụng được tiếp cận ở phạm vi rộng
là một tổ chức. Ở phạm vi hẹp hơn thì việc tuyển dụng là q trình tìm kiếm,

thu hút và khuyến khích những cá nhân có đủ tiêu chuẩn thích hợp ở cả bên
trong và bên ngoài tổ chức tham gia ứng thí vào các vị trí cần người của tổ
chức. Những ứng viên hội đủ những tiêu chuẩn của công việc sẽ được tuyển
dụng.
Theo Tập bài giảng Nhân sự hành chính nhà nước dùng cho đào tạo cử
nhân hành chính, của Học viện Hành chính - Khoa Tổ chức và Quản lý nhân
sự năm 2010 thì “tuyển người bổ sung cho tổ chức là một quá trình nhằm thu
hút những người có khả năng từ nhiều nguồn khác nhau đến đăng ký, nộp đơn
xin được tuyển, chọn vào tổ chức”[17,139].
Tuyển dụng cơng chức là hoạt động quản lý hành chính nhà nước.
Thông qua tuyển dụng để lựa chọn và đồng ý chấp nhận những người phù
hợp với điều kiện, tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ và vị trí việc làm
trong cơ quan, tổ chức, đơn vị.
Trong những khoảng thời gian nhất định, căn cứ vào mục đích, yêu cầu
của cơng việc của cơ quan, tổ chức... có thêm dạng tuyển dụng ngắn hạn. Khi
đó tuyển dụng nhân sự cũng có thể được coi là q trình tìm kiếm, lựa chọn
nhân sự để đáp ứng nhu cầu lao động của cơ quan, tổ chức, đơn vị về số
lượng, chất lượng và cơ cấu trong một giai đoạn nhất định.
Từ các quan niệm trên có thể đưa ra một cách hiểu chung: Tuyển dụng
nhân sự là một quá trình thu hút, nghiên cứu, lựa chọn và quyết định tiếp


nhận một cá nhân vào một vị trí của tổ chức. Mục đích của một cuộc tuyển
dụng là rất rõ ràng: trong số những người tham gia dự tuyển, cơ quan, tổ chức
sẽ tìm chọn một hoặc một số người phù hợp nhất với các tiêu chuẩn và yêu
cầu của các vị trí cần tuyển.
Là một bộ phận của cơng chức nói chung nên tuyển dụng cơng chức
cấp xã cũng được hiểu tương tự như tuyển dụng công chức. Tuyển dụng công
chức cấp xã là việc lựa chọn những người có năng lực, phẩm chất, trình độ
làm cơng tác chun môn tại các UBND cấp xã để đảm nhận một chức danh

còn trống sau khi đã đáp ứng được yêu cầu của chức danh đó.
Việc tuyển dụng cơng chức cấp xã được trải qua một quy trình, thủ tục
chặt chẽ: đó là việc xem xét, lựa chọn những người có đủ phẩm chất chính
trị, đạo đức lối sống, có trình độ và chuyên ngành đào tạo phù hợp với vị trí,
chức danh cơng chức cấp xã cần tuyển theo quy định, có đủ sức khỏe, năng
lực để đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ công vụ được giao và phải thực hiện
theo quy định hiện hành.
1.2.2. Tầm quan trọng của tuyển dụng công chức cấp xã
Tuyển dụng công chức cấp xã có ý nghĩa, vai trị hết sức quan trọng đối
với các đơn vị hành chính cấp xã nói riêng, của hệ thống chính trị của địa
phương nói chung và đối với bản thân công chức cấp xã được tuyển dụng.
Đây là một trong những phương thức hữu hiệu để bổ sung cơng chức cho
chính quyền cấp xã:
Trước hết, đối với UBND cấp xã (cơ quan trực tiếp sử dụng công
chức): Trong hoạt động quản lý nhân lực luôn luôn có sự thay đổi, biến động
nên sẽ xảy ra việc thiếu một hay một số chức danh công chức cấp xã. Vì vậy
nhu cầu tuyển dụng bổ sung cơng chức cấp xã vào các vị trí cịn thiếu là một
địi hỏi tất yếu. Việc tuyển dụng công chức cấp xã sẽ giúp cho UBND cấp xã


có đủ số lượng người đảm nhiệm các cơng việc chun mơn trong q trình
quản lý, điều hành các hoạt động của UBND cấp xã theo quy định.
Mặt khác, thông qua tuyển dụng, UBND cấp xã có thể nâng cao hiệu
lực, hiệu quả hoạt động vì nhờ có tuyển dụng mà đơn vị có thể tuyển được
những người có năng lực, có trình độ giúp UBND cấp xã hồn thành tốt các
chức năng, nhiệm vụ được giao theo quy định.
Đồng thời, việc tuyển dụng công chức cấp xã được tổ chức kịp thời sẽ
tạo điều kiện để cho chính quyền cấp xã được củng cố, hoàn thành tốt chức
năng, nhiệm vụ theo quy định. Ở cấp xã, theo quy định khơng có các cơ quan
chun mơn trực thuộc như ở cấp huyện, chỉ có cơng chức đảm nhận các chức

danh chuyên môn, khối lượng công việc lớn, nếu thiếu một hoặc một số người
đảm nhiệm các chức danh chuyên môn sẽ dẫn tới tình trạng một hoặc một số
nhiệm vụ chuyên môn không được triển khai thực hiện đầy đủ.
Thứ hai, đối với cơ quan quản lý nhà nước: Việc tuyển dụng công chức
cấp xã là một phương thức để củng cố, kiện tồn và xây dựng đội ngũ cơng
chức cấp xã đảm bảo đủ về số lượng, có cơ cấu, chất lượng phù hợp với phù
hợp với yêu cầu, nhiệm vụ của các chính quyền ở cấp cơ sở.
Việc tuyển dụng cũng là một khâu mở đầu cho chu trình của cơng tác
quản lý, sử dụng cơng chức cấp xã. Từ tuyển dụng mới đến bố trí, sử dụng,
đào tạo, bồi dưỡng, đề bạt, bổ nhiệm… Nếu khơng có tuyển dụng thì khơng
bổ sung được lực lượng cơng chức cấp xã khi có những biến động theo chiều
hướng thiếu hụt trong quá trình quản lý, sử dụng nhân sự của chính quyền cấp
xã vì nhiều lý do khác nhau như: nghỉ hưu, thôi việc, chuyển công tác, được
bổ nhiệm lên vị trí lãnh đạo, quản lý cao hơn…
Tuyển dụng công chức cấp xã là khâu quan trọng trong việc xây
dựng đội ngũ cơng chức cấp xã có đủ số lượng và chất lượng đáp ứng yêu
cầu nhiệm vụ ở cơ sở. Nó là tiền đề để phát triển đội ngũ công chức cấp xã.


Từ đội ngũ tuyển dụng được, nhà quản lý mới có cơ sở để đánh giá thực
trạng, thực tiễn đội ngũ, từ đó có biện pháp để quy hoạch, đào tạo, bồi
dưỡng, bố trí, sử dụng cho phù hợp.
Thứ ba đối với bản thân người được tuyển dụng: Việc tuyển dụng công
chức cấp xã thực hiện trên cơ sở nguyên tắc công khai, minh bạch, công bằng,
cạnh tranh. Nếu trong quá trình tuyển dụng các nguyên tắc này được bảo đảm
thực hiện đúng thì đây là một trong những động lực để các cá nhân dự tuyển
nỗ lực, phấn đấu để được tuyển dụng vào làm công chức cấp xã.
Đồng thời, khi đã trúng tuyển, cá nhân người dự tuyển sẽ có động lực
hơn trong cơng việc, vì họ phải trải qua q trình cạnh tranh, cơng bằng, họ
được tuyển dụng vì họ là người đáp ứng được yêu cầu tốt nhất của vị trí cần

tuyển dụng. Như vậy có thể thấy, thông qua tuyển dụng cạnh tranh, sẽ giúp
người được tuyển dụng có động lực hơn trong cơng việc, do đó mà thúc đẩy
các hoạt động cơng vụ được hiệu quả hơn.
1.2.3. Nguyên tắc tuyển dụng công chức cấp xã
Để đạt được hiệu quả và đảm bảo chất lượng tuyển dụng, q trình
tuyển dụng cơng chức cấp xã phải tuân thủ nghiêm túc những nguyên tắc sau:
1.2.3.1. Nguyên tắc tuân thủ quy định của pháp luật
Nguyên tắc đúng phát luật địi hỏi khi thực hiện tuyển dụng cơng chức
cấp xã phải đảm bảo thực hiện đúng các quy định của pháp luật, phải tuyệt
đối tuân thủ các quy định của pháp luật trong việc tổ chức, triển khai thực
hiện công tác tuyển dụng, thực hiện đúng thẩm quyền, vai trị, chức trách
nhiệm vụ trong q trình tham gia tuyển dụng, xử lý nghiêm đối với các
trường hợp vi phạm pháp luật về tuyển dụng.
Tuy nhiên, ngồi những địi hỏi nghiêm túc trong các quy định pháp lý,
cần phải hình thành những nguyên tắc bảo đảm các quy định phải được tôn


trọng trong thực tế. Như vậy, nguyên tắc đảm bảo trực tiếp cho việc tuyển
dụng công chức cấp xã là các quy định pháp luật hiện hành.
1.2.3.2. Nguyên tắc xuất phát từ thực tế nhu cầu công việc
Đây là nguyên tắc đặc trưng của hoạt động tuyển dụng, đảm bảo tuyển
dụng đạt được sự hợp lý, hiệu quả. Nguyên tắc này được đưa ra để tránh tình
trạng tuyển dụng khơng căn cứ vào nhu cầu thực tiễn, dẫn tới sự lãng phí
trong sử dụng nguồn nhân lực, trong sử dụng nguồn tài chính từ ngân sách
nhà nước để duy trì một bộ máy cồng kềnh, hiệu suất làm việc không cao do
các công chức không đáp ứng được yêu cầu, địi hỏi của vị trí cơng tác.
Nội dung của ngun tắc này là thiếu cơng chức ở vị trí nào thì tuyển
đúng người đáp ứng u cầu chun mơn, trình độ cơng việc của vị trí đó, có
thể cao hơn yêu cầu nhưng tối kỵ lấy thấp hơn. Nguyên tắc này đòi hỏi thi
tuyển phải đảm bảo 2 điều kiện: đáp ứng số lượng và chất lượng, tức là không

chỉ bổ sung đủ số lượng nhân sự còn thiếu mà cịn phải đáp ứng u cầu của
cơng việc.
Để xác định được đúng nhu cầu công việc cần tuyển, các nhà tuyển
dụng cần chú trọng tới cơng tác phân tích cơng việc, nhằm đưa ra được bản
mô tả công việc (xác định được số lượng, cơ cấu nguồn nhân lực của đơn vị)
và bản tiêu chuẩn công việc (xác định yêu cầu về mặt chất lượng đối với từng
vị trí cơng tác). Đây là một trong những nội dung quan trọng làm căn cứ cho
hoạt động tuyển dụng viên chức.
1.2.3.3. Nguyên tắc bình đẳng
Đây là nguyên tắc xuất phát từ Hiến pháp quy định nguyên tắc cơ bản
của công dân, trong đó có quyền được tham gia quản lý nhà nước, hoạt động
xã hội. Mọi cơng dân đều được bình đẳng trong việc tham gia vào các hoạt
động tuyển dụng công chức. Nguyên tắc bình đẳng trên căn bản bảo đảm bình
đẳng về giới, về giai cấp, về tơn giáo, về dân tộc, về mức độ thu nhập.