Thực trạng Du lịch ở huyện Kim Bôi tỉnh Hòa Bình

THỰC TRẠNG DU LỊCH Ở HUYỆN KIM BÔI
1. Giới thiệu chung về huyện Kim Bôi
Du lịch sinh thái là loại hình du lịch phát triển nhanh nhất hiện nay bởi xu
hướng khách ngày càng quan tâm đến các vấn đề mơi trường và phát triển bền
vững. Với những vai trị thiết thực về nhiều mặt, du lịch sinh thái (DLST) đang
là hình thức rất được ưa chuộng, đặc biệt là những người có nhu cầu du lịch
hướng về thiên nhiên và văn hoá, nên đặt ra mối quan tâm đặc biệt trong sự phát
triển du lịch của nhiều nước.
Nếu như chúng tơi có làm một cuộc phỏng vấn nhỏ về các khu du lịch sinh
thái ở Hồ Bình thì chắc chắn nói đến Suối khống Kim Bơi thì nhiều người biết
nhưng Thác Bạc Long Cung, rừng nguyên sinh Thượng Tiến, …ở đâu? thì sẽ có
khơng nhiều người trong số họ trả lời được các câu hỏi này. Điều đó chứng tỏ
các điểm du lịch ở đây chưa thực sự trở thành một sự lựa chọn lý tưởng và là
một điểm đến hấp dẫn với người dân trong và ngoài nước. Trong khi đó ta biết
rằng Kim Bơi là một huyện miền núi ở phía Đơng Nam của tỉnh Hồ Bình, trên
địa bàn chuyển tiếp giữa miền núi Tây Bắc và Đơng Bắc Bộ. Kim Bơi cịn có
thể phát triển nhiều loại hình du lịch kết hợp với tổ chức hội thảo, hội nghị, nghỉ
cuối tuần… là nơi kết nối các tour, tuyến du lịch với các tỉnh lân cận miền Bắc.
Hơn nữa, Kim Bơi lại có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, văn hố lịch sử
phong phú có thể phát triển du lịch dưới nhiều hình thức. Nơi đây chủ yếu có 3 dân
tộc anh em: Mường, Kinh, Dao, với những nét văn hoá, phong tục tập quán đa
dạng, phong phú tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch văn hố. Bên cạnh
đó, du lịch cảnh quan, sinh thái ở Kim Bơi cũng có rất nhiều tiềm năng để phát
triển với rừng nguyên sinh Thượng Tiến, suối nước nóng Kim Bơi, Thác Bạc Long
Cung,…có núi cao, hồ lớn, khí hậu điều hồ tạo điều kiện cho du lịch sinh thái phát
triển. Trong đó đáng chú ý là loại hình du lịch sinh thái, được phát triển dựa trên
việc khai thác các điều kiện tự nhiên và nhân văn, góp phần vào bảo tồn và tơn tạo
các giá trị tự nhiên và văn hóa của địa phương.
1

Được biết đến là tỉnh có nhiều suối nước khống nóng, những thung lũng
hoang sơ huyền bí, trong những năm qua, tỉnh Hịa Bình đã có những chính sách
kích cầu du lịch thu hút đông đảo khách du lịch trong nước cũng như quốc tế
đến tham quan. Trong đó, suối khống nóng Kim Bơi được coi là một trong
những điểm du lịch nghỉ dưỡng lý tưởng hút khách du lịch
Du lịch Suối Khống Kim Bơi, Hịa Bình
Từ Hà Nội, du khách đi hết đại lộ Thăng Long, rẽ trái đi 10km đến ngã ba
Xuân Mai rồi xuôi theo quốc lộ số 6 qua thị trấn Lương Sơn khoảng 2km đến
ngã ba Bãi Lạng thì rẽ trái vào đường mịn Trường Sơn. Du khách đi tiếp 30km
nữa đến ngã ba Bãi Chạo, rẽ trái thêm 10km nữa sẽ đến khu du lịch suối khống
Kim Bơi. Hoặc theo đường quốc lộ số 6 qua thị trấn Lương Sơn khoảng 1km, rẽ
trái đi tiếp 30km, du khách sẽ đến Khu du lịch suối khống Kim Bơi ở xóm Mớ
Đá, xã Hạ Bì…. Với cung đường men theo những sườn núi, trên đường đi, du
khách đi ơ tơ có thể tận hưởng khơng khí trong lành với những tán cây xanh mát
hay những dòng suối nhỏ len lỏi qua những thửa ruộng. Còn với những du
khách ưa thích khám phá, có thể lựa chọn phương tiện xe máy để thỏa sức ngắm
nhìn cũng như chụp những bức hình đẹp với thiên nhiên
Mặc dù độ nóng của nước ở Suối Khống Kim Bơi thấp hơn so với một số
suối nước nóng khách trên cả nước nhưng nước lại rất tốt đối với con người bởi
khoáng Kim Bôi được xuất lộ ra từ vỉa đá vôi có tuổi địa chất khoảng 250 triệu
năm, khi lộ thiên nước có nhiệt độ 34-36 độ C, được đánh giá là suối khống có
thành phần hóa học ổn định nhất. Qua kiểm nghiệm, nguồn nước khống Kim
Bơi là điều kiện lý tưởng để phục hồi sức khỏe, giúp chữa các bệnh viêm khớp,
đường ruột, dạ dày, huyết áp… Vì vậy dịng suối khống được biết đến như
dịng nước thần kỳ mà người dân nơi đây đã truyền tụng qua bao đời.. Nguồn
khống nóng phun lên từ độ sâu 175,5 m và được bơm dẫn trực tiếp vào các bể
tắm phục vụ du khách. Nhiều người ưa dân dã, lựa chọn những khu nhà nghỉ để
gần gũi với thiên nhiên, hơn nữa có thể vừa đắm mình thư giãn, lại vừa có thể
2

nghe tiếng nước phun lên ào ào vô tận từ dưới lịng đất.
Dịch vụ tắm khống ở đây rất phong phú, được trang bị hệ thống đạt tiêu
chuẩn để phục vụ cho các du khách có nhu cầu massage, thư giãn kết hợp với
tắm khống. Bạn có thể tắm bồn sục xoáy cá nhân, tắm bể sục xoáy lớn, tắm âm
dương hoặc tắm tia…. Nếu tìm đến suối khống Kim Bơi để nghỉ ngơi, tĩnh tại,
du khách có thể th phịng riêng và tắm bồn.
Bên cạnh đến Kim Bơi để nghỉ ngơi du khách cịn có cơ hội khám phá
khơng gian văn hoá của người Mường khi thưởng thức những món ăn đậm chất
Mường như: cỗ lá lợn mán, cá suối chiên ròn, thịt trâu nấu lá lồm, gà đồi nấu
loóng chuối, canh gà măng chua, dê núi đá, thịt bê nướng trái thơm, cơm lam
chấm muối vừng, rau đồ rừng chấm lịng cá… Khi đêm xuống bạn có thể tham
gia chương trình giao lưu lửa trại với tiết mục văn nghệ rất riêng của người
Mường như: tiếng cồng, tiếng chiêng, pí-cặp, bọ mẹng…Bên cạnh đó bạn cịn
có thể kết hợp thăm quan một số danh thắng nổi tiếng khác của Hồ Bình như:
Mai Châu, Thung Nai, thác Hồ Bình… Quả thực suối khống Kim Bơi thật sự
là điểm đến lý tưởng, là món quà đầy ý nghĩa cho sức khỏe của bạn khi thời tiết
chuyển mình sang đơng.
2. Thực trạng Du lịch ở huyện Kim Bôi,
Với địa thế của tỉnh Hồ Bình, những tiềm năng tự nhiên và nhân tạo đã có,
thực sự rất thuận lợi cho việc phát triển du lịch đặc biệt các loại hình du lịch dựa
vào nguồn tài nguyên này:
Du lịch làng bản dân tộc:
Từ điều kiện tự nhiên, điều kiện xã hội, đời sống kinh tế đã hình thành nên
những yếu tố văn hố của dân tộc Mường trong đó giá trị văn hố vật chất như:
nếp nhà sàn mang đậm nét văn hoá dân tộc sống ở thung lũng hay sườn đồi,
trang phục các cô gái Mường hoa văn thổ cẩm sắc nét, hay ẩm thực với các món
ăn đặc trưng như cơm lam, rượu cần, cá chua, ngách lưỡi, loọng, pẻng năng...
Hoặc những giá trị về văn hố tinh thần như tín ngưỡng, tôn giáo, văn học nghệ
3

thuật dân gian, lễ hội cũng thật là đa dạng và phong phú mà tôi đã nêu ở phần
trước. Tất cả những yếu tố về văn hoá cần và đủ đó là thế mạnh cho loại hình du
lịch thăm bản Mường. Du lịch bản Mường khơng mang tính mùa vụ, với điều
kiện vốn có tăng cường thêm vốn dân tộc sẽ có thể thu hút được đồng đảo du
khách.
Du lịch lễ hội
Lễ hội của người Mường ở Hồ Bình phong phú, ẩn chứa trong đó bao điều
bí ẩn ở cả hai phần lễ và hội. Chính những điều này đã tạo ra sự hấp dẫn với du
khách. Một số lễ hội diễn ra hàng năm như: Lễ hội cồng chiêng, lễ hội sắc bùa,
lễ hội cơm mới, lễ hội chùa Hang... Tuy bị hạn chế bởi tính mùa vụ nhưng du
lịch lễ hội vẫn thu hút du khách vì họ có thể tham gia, hồ mình vào các hoạt
động đồng thời giải toả vấn đề tâm linh, cầu nguyện cho bản thân và gia đình.
Du lịch nghỉ dưỡng.
Tỉnh Hồ Bình nói chung đặc biệt một số nơi dân tộc Mường sinh sống có
cảnh quan thiên nhiên, hệ thống sơng suối thác nước đa dạng, đẹp là nơi dừng
chân nghỉ dưỡng giúp du khách cảm nhận sự thanh khiết của thiên nhiên, tạm
quên đi những lo toan thường nhật.
Ngoài ra nếu đầu tư xây dựng chúng ta cịn có thể khai thác rất nhiều các
loại hình khác như: du lịch chữa bệnh, du lịch thể thao, du lịch mạo hiểm...
Những gì mà thiên nhiên cùng quá trình vận động tự nhiên của cộng đồng xã hội
người Mường mang lại cho chúng ta thật sự quý giá, đáp ứng nhu cầu tìm hiểu
của mọi người. Thực tế đã chứng minh, thời gian gần đây số lượng khách du lịch
đến với tỉnh Hoà Bình tìm hiểu văn hố Mường tăng nhanh nhất là lượng khách
quốc tế. ảnh hưởng của văn hoá Mường với sự phát triển của tỉnh Hồ Bình rất
lớn. Để khai thác hiệu quả, hợp lý nguồn tiềm năng này cần có sự bảo tồn và
phát huy đảm bảo việc khai thác lâu dài theo chiều sâu.
Các yếu tố tài nguyên du lịch

Giá trị du lịch

của cảnh quan văn hoá Mường
Khung cảnh đồng ruộng, rừng

Mang dấu ấn con người nhưng
4


cây, sông suối bao quanh thung lũng

không bị phá vỡ tính tự nhiên, vừa
phục vụ cho du lịch văn hố vừa du

lịch sinh thái
Khung cảnh đồng ruộng, thôn
Cung cấp nhiều thơng tin du
bản vừa phản ánh loại hình kinh tế, lịch văn hố cho du khách
sinh thái, nhân văn, hình thái cư trú
trong một thiết chế xã hội truyền thống
Các giá trị văn hoá vật thể:

Nguồn tài nguyên hấp dẫn du

Phong cách kiến trúc nhà ở, kết cấu khách bởi các đặc trưng và bản sắc
thôn bản, ăn, mặc, ở,...
riêng của tộc người.
Các giá trị văn hoá phi vật thể:
Nguồn tài ngun tạo ấn tượng
Tơn giáo, tín ngưỡng, lễ hội dân khó quên cho du khách.

gian, nghệ thuật dân gian
Nếp sống tộc người: Biểu hiện

Nguồn tài nguyên phong phú

trong chu kỳ làm việc sinh hoạt được trình diễn khơng trùng lặp theo
trong ngày, mùa,...

chu kỳ sinh hoạt văn hoá đưa lại cho

du khách nhiều thơng tin bổ ích
Nếp sống gia đình: Với vị trí,
Nguồn tài ngun với nhiều
vai trị và các mối quan hệ của các thông tin đa dạng, phong phú gắn bó
thành viên trong gia đình với sự với các thành viên và từng thành
phân công lao động theo giới hạn, viên trong gia đình, trong chu kỳ
theo lứa tuổi... và bị chi phối trong vòng đời... Đưa lại nhiều thông tin
chu kỳ lịch nông nghiệp và chu kỳ văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc.
sinh hoạt văn hố dịng họ, cộng đồng
trong năm.
Là một tỉnh miền núi, nằm cách thủ đơ Hà Nội 73km về phía Tây Bắc. Với
điều kiện tự nhiên, vị trí địa lý như vậy Hồ Bình là mảnh đất sinh sống của
nhiều dân tộc khác nhau. Dân tộc Mường với dân số 479.197 người chiếm
63,32% (số liệu năm 2002) dân số toàn tỉnh nên việc khai thác các giá trị văn
hoá để phục vụ cho hoạt động du lịch của tỉnh Hoà Bình là việc làm rất cần
5


thiết. Văn hố Mường xét theo các hình thái và cấp độ của nó như văn hố vật
thể và văn hoá phi vật thể, nếp sống sinh hoạt, ứng xử và giao tiếp, phong tục

tập quán hay cụ thể hơn là cảnh quan thiên nhiên, cảnh quan văn hoá: núi đồi,
thung lũng Mường với những thảm rừng, thửa ruộng bậc thang, những nếp nhà
sàn hoà quyện vào nhau, cùng với vùng nước “Biển hồ”, của thuỷ điện Hồ Bình
đã tạo thành một khơng gian văn hố đa chiều, tuyệt diệu với suối Mơ, động
Tiên và các cơng trình văn hố như: hang “Đồng nội”, nhà sàn Mường, Trống
đồng, Mộ cổ, Đập thuỷ điện... và những nếp sống sinh hoạt thể hiện qua cách ăn,
mặc, ở với các loại hình văn hoá, văn nghệ như múa sạp, múa theo tiếng nhạc
cồng chiêng, hát bộ mẹng, hát ví, múa quạt... Tất cả đã tạo nên một kho tàng văn
hoá mà du khách có thể tìm đến lựa chọn và thưởng thức.
Đến bản Mường dọc theo các con suối du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ
đẹp của chiếc cọn nước - biểu tượng của dân tộc Tây Bắc nói chung và người
Mường nói riêng, những nếp nhà sàn bình dị đặc trưng ẩn hiện dưới tán rừng
xanh thẫm. Sau khi rửa chân tay, mặt sạch sẽ theo tục lệ du khách sẽ được mời
lên cầu thang vào ngôi nhà sàn để dự lễ uống rượu cần. Du khách sẽ được tiếp
xúc ngay với lối ứng xử “Khơng sơi nổi bề ngồi mà dạt dào tình cảm” của
những người cao tuổi ngồi bên bếp lửa cùng uống rượu cần ngắm nhìn những cơ
gái Mường xinh xắn e lệ duyên dáng trong bộ trang phục truyền thống dân tộc.
Liên tục từ những chiếc sừng trâu rót nước xuống ché rượu cần cùng lời hát tự
nhiên mời đưa du khách vào cõi mênh mang huyền bí của núi rừng Tây Bắc.
Đến đây, du khách có thể quan sát trực tiếp những ngôi nhà sàn Mường
được xây dựng bằng những vật liệu tự nhiên từ núi rừng Tây Bắc giản dị mộc
mạc nhưng cũng lại rất xinh xắn, gọn gàng. Hồ trong khơng gian trầm lắng của
núi rừng du khách sẽ được nghe tiếng âm vang của dàn nhạc cồng chiêng, tiếng
réo rắt văng vẳng êm dịu của cây sáo, tiếng trầm hùng nhịp nhàng của tiếng
đồng vọng đến từ ngàn xưa. Du khách cũng có thể được thưởng thức những làn
điệu dân ca hay các bài hát truyền thống với nhiều cung bậc và thắm đượm chất
6


trữ tình. Nếu nhiệt tình khéo léo du khách có thể được nghe những câu truyện cổ

tích Mường đậm tính nhân văn cao cả từ lời lẽ kể chậm rãi xúc động của các cụ
già.
Khơng có gì tuyệt vời hơn nếu có thời gian ở lâu, du khách sẽ được nghe
Bố mo trình tấu những đoạn trong áng sử thi “Đẻ đất đẻ nước” có một khơng hai
rất nổi tiếng của người Mường.
Đến nơi đây du khách sẽ không khỏi ngạc nhiên trước sự phong phú, đa
dạng của kho tàng văn hố Mường, du khách có thể tham gia vào các lễ hội. Trò
chơi ném còn, thi bắn, bơi thuyền trên “biển hồ” - đập sơng Đà, cơng trình thế
kỷ của đất nước. Du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ, đa diện của
thiên nhiên, thưởng thức các món ăn dân tộc trong tiếng hát của những cơ gái
Mường duyên dáng. Thật là ấn tượng khi du khách tham dự một tục lệ đã được
huyền thoại hoá được hồ mình trong dịng nước trong mát của núi rừng với
tục lệ tắm suối cùng các cô gái Mường. Tắm suối ở đây mang ý nghĩa thể
thao, bơi lội.
Tắm suối để hồ mình vào mơi trường sinh thái nước, cỏ cây, hoa lá hay
tiếng động của các sinh vật, cầm thú.
Có thể nói bản sắc văn hố cổ truyền Mường được lồng trong khung cảnh
thiên nhiên với môi trường sinh thái cịn dáng vẻ ngun sơ mà tự nó đã có sức
hấp dẫn đối với du khách tạo nên cái tổng thể đa diện nhiều tầng quyện chặt
giữa thiên nhiên - văn hố con người nơi đây. Đó là diện mạo văn hố có sức thu
hút lớn với du khách.
Những giá trị văn hoá vật thể, phi vật thể, những cảnh quan thiên nhiên này
đã được các Công ty du lịch xây dựng thành các chương trình cụ thể. Những gì
đã mơ tả ở trên là sản phẩm du lịch ln được du khách quan tâm thích thú mỗi
khi đến thăm bản Mường. Một cách khái quát nhất ta có thể thấy những giá trị
văn hoá nổi bật của đang được khai thác là giá trị văn hoá vật thể với các
cơng trình kiến trúc, trang phục, tập qn ẩm thực, công cụ sản xuất cổ
7

truyền, đồ thủ công truyền thống và giá trị văn hố phi vật thể mà nổi lên
trong đó là các lễ hội, sinh hoạt văn nghệ, cách thức ứng xử, phong tục
tập quán, nếp sống... Tất cả là những cơ sở tốt cho hoạt động du lịch diễn ra
ở đây.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy nguồn tiềm năng để phục vụ du khách là rất lớn
nhưng hầu hết mỗi chỗ khai thác một cách tự phát vẫn chưa được chú ý khai
thác triệt để hay chính xác hơn là chưa thể khai thác được vì thiếu những chính
sách hợp lý, chưa có vốn đầu tư nhất là những người tạo chương trình du lịch
chưa hiểu rõ về các giá trị này nên không khai thác đưa vào phục vụ nhu cầu của
du khách. Đến với Hồ Bình, tham gia các chương trình du lịch bản hay du
khách lễ hội là du khách mong muốn được tìm hiểu sâu, địi hỏi được tham gia
khám phá những giá trị to lớn đã được giới thiệu qua sách báo, tạp chí thậm chí
qua những người có hiểu biết sâu rộng. Do vậy, xây dựng chương trình du lịch
phải làm sao khai thác được những giá trị văn hoá rồi tạo ra những sản phẩm du
lịch có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách bao gồm cả những du khách có
nhu cầu địi hỏi cao. Chẳng hạn, các Cơng ty du lịch đưa lời chào tới du khách
đều giới thiệu tới bản Mường thăm ngôi nhà sàn, ăn cơm nếp lam uống rượu
cần. Người Mường có phong tục, lễ hội, sinh hoạt văn nghệ tập thể rất phong
phú đặc biệt cịn có nhiều món ăn lạ như: món êếch, canh loóng, bánh, rau
rừng... có thể hấp dẫn du khách.
3.1.2. Các sản phẩm du lịch
Qua phân tích đánh giá, thực tế khảo sát thấy rằng giá trị văn hoá của người
Mường đang được khai thác đưa vào hoạt động du lịch bao gồm ba loại chính:
du lịch tham quan cảnh quan văn hố nhân văn, du lịch bản làng dân tộc thiểu số
và du lịch tham quan cảnh quan thiên nhiên và bản làng. Những loại hình du
khách chính này có thể gọi chung là loại hình du lịch nghỉ dưỡng, du lịch văn
hố. Từ đây các nhà kinh doanh du lịch cịn xây dựng nhiều cơng trình du lịch
phụ thuộc vào nhu cầu của du khách như: du lịch leo núi, du lịch hang động, du
8

lịch thám hiểm rừng, du lịch đi bộ. Trong đó du lịch đi bộ đặc biệt thích hợp với
tiềm năng du lịch nơi đây nên có sức hấp dẫn. Từ du lịch đi bộ du khách có thể
tham quan khám phá nét văn hoá sinh hoạt của các bản làng, tìm hiểu khám phá
các khu rừng nguyên sinh, thăm các hang động. Du khách được tiếp xúc với con
người ở các bản làng tận mắt thấy những cách thức sinh hoạt những vật dụng
làm việc của người dân tộc Mường. Du khách sẽ được hưởng khơng khí trong
lành, của những cánh rừng bạt ngàn trải dài theo triền núi nhấp nhô.
3. Những điểm mạnh, hạn chế, cơ hội, thách thức của hoạt động tổ
chức và quản lý Du lịch ở Suối Khống, Kim Bơi
3.1. Những điểm mạnh
Kết hợp với nhiều khu du lịch sinh thái, mơi trường trong lành, văn
hóa truyền thống mang đậm bản sắc cùng nguồn nước khoáng thiên nhiên như
vơ tận làm cho Kim Bơi đang có một lợi thế rất lớn trong phát triển ngành du
lịch và dịch vụ. Nguồn suối khống Kim Bơi được coi là nguồn vàng trắng của
huyện Kim Bôi và là “bảo bối” để phát triển du lịch. Nguồn nước ở đây phun lên
luôn luôn ở nhiệt độ 36°C, khi lộ thiên, nước có nhiệt độ 34-36ºC. Nguồn nước
khống Kim Bơi có đủ tiêu chuẩn dùng làm nước uống, để tắm, ngâm mình
chữa các bệnh viêm khớp, đường ruột, dạ dày, huyết áp. Nước suối Kim Bơi đã
được đóng chai làm nước giải khát, nó cùng loại với nước khống Thạch Bích ở
Quảng Ngãi, Kum-dua ở Nga và Paven Banis của Bulgaria.
Tuy nhiên, trong những năm qua, do cơ chế cách quản lý lỏng lẻo
nên nguồn vàng trắng này chưa được khai thác hết tiềm năng của nó. Khách du
lịch đến ngày một giảm, nhiều người đến một lần rồi “quên”. Bà Nguyễn Thị
Phúc ở xã Thu Phong, huyện Cao Phong kể lại: Vào các dịp lễ tết, nghỉ hè gia
đình tơi thường tổ chức cho các cháu đi chơi nghỉ ngơi vài ngày. Cách đây
khoảng 10 năm, một lần cả nhà cũng đến suối khống Kim Bơi để nghỉ mát.
Định nghỉ lại mấy ngày nhưng thấy mọi dịch vụ không hài lịng, nên ở đó được

9

một ngày, mọi người đều địi về. Từ đó đến nay, tơi chưa bao giờ quay lại.
Khơng phải vì chất lượng nước khoáng mà tất cả các dịch vụ ở đây đều kém.
Để khai thác hết tiềm năng của nguồn suối khống vào cuối năm
2008, Cơng ty du lịch cơng đoàn Việt Nam trực thuộc tổng liên đoàn lao động đã
tiếp nhận cơ sở vật chất để nâng cấp thành Khách sạn cơng đồn Kim Bơi. Cơng
ty đã tập chung đầu tư hạng mục chính như nhà nghỉ, nhà ăn, bể bơi, khu vui
chơi, hệ thống lọc nước khống… Ơng Bùi Hữu Hịa, Giám đốc khách sạn Cơng
đồn Kim Bơi cho biết: Lợi thế Kim Bơi là có nguồn suối khống và khí hậu
trong lành gần gũi thiên nhiên để thu hút khách du lịch. Ban đầu nguồn vốn
công ty không nhiều chúng tôi tập chung đầu tư vào hạng mục chính, sau đó đầu
tư hạng mục tiếp theo. Khơng đầu tư dàn trải. Do vậy, sau khi tiếp nhận cơ sở
vật chất ở đây chúng tôi đầu tư vào thế mạnh là nguồn nước khoáng. Đây là
điểm hút khách du lịch nhất và cũng là nguồn thu quan trọng nhất ở Kim Bôi.
Cải tạo, nâng cấp hệ thống bể bơi, bể tắm tạo cảm giác nghỉ ngơi thư giãn cho
khách. Sau đó, nâng cấp hệ thống phịng nghỉ, dọn dẹp sạch sẽ, thay thế trang
thiết bị, bố trí đồ đạc cho hợp lý tạo cảm giác thoải mái. Để hút khách, Cơng ty
có chế độ hỗ trợ tiền xe đi, xe về cho những đoàn khách ở Hà Nội từ 15 người
trở lên và nghỉ từ 2-3 ngày trở lên. Giá tiền phịng cũng được tính tốn linh hoạt
như đối với đồn khách đi theo cơng đồn được ưu đãi hơn với khách kinh
doanh. Đồng thời, giá thuê phòng ngày thường rẻ hơn các ngày chủ nhật, lễ tết.
Để khách khơng chỉ đến tắm mà cịn thưởng thức các dịch vụ khác, Công ty đầu
tư xây dựng quầy bar, khu vui chơi cho người lớn, trẻ con, sân tenis, tắm nước lá
dân tộc... Có thêm các dịch vụ này, khách du lịch lưu trú lại thời gian dài hơn.
Ngoài ra, Công ty nhờ hệ thống các chi nhánh, phương tiện thơng tin đại chúng
tiếp thị quảng cáo hình ảnh suối khống Kim Bơi của mình trên tồn quốc.
Tiềm năng du lịch Kim Bơi đang được đánh thức. Đang chuyển
mình bởi ngành cơng nghiệp khơng khói. Tạo tiền đề cho cơng cuộc xóa đói
giảm nghèo cho cả Mường Động.

10


11


4. Một số giải pháp bền vững trong công tác tổ chức và quản lý du lịch
tại địa phương

12


4.1. Giải pháp bảo vệ và khai thác các giá trị văn hoá Mường phục vụ du
lịch.
Trong thời gian qua, cơ quan chức năng, các ngành, các cấp kết hợp với Sở
Du lịch - Thương mại - tỉnh Hồ Bình đưa ra nhiều văn bản pháp quy có liên
quan đến quản lý và khai thác tài nguyên du lịch. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn
chưa có một hệ thống chính sách đồng bộ được gắn kết trong một chiến lược
thống nhất để quản lý, khai thác, bảo vệ, tôn tạo tài nguyên du lịch. Sự chồng
chéo, thiếu kết hợp chặt chẽ giữa các ngành, các địa phương trong quản lý và
khai thác không những hạn chế đến phát triển du lịch mà còn là nguyên nhân
làm giảm bớt nguồn tài nguyên, gây ô nhiễm môi trường.
Chúng ta đều biết rằng, du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp liên quan đến
nhiều lĩnh vực kinh tế khác nhau. Bởi vậy du lịch cần có sự phối kết hợp từ
nhiều cấp ngành, bên cạnh các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Kể cả thực tiễn và nhận thức, nói về dân tộc là nói đến văn hố, chỉ có văn
hố mới thể hiện sắc nét cái hồn, cái đặc trưng của mỗi dân tộc. Là người Việt
Nam, chúng ta đều biết rằng trải qua hàng ngàn năm lịch sử nền văn hố nước ta
ln đứng trước thử thách gay go quyết liệt, các thế lực xâm lược tìm mọi cách
áp đặt vào Việt Nam nền văn hoá ngoại lai với âm mưu đồng hoá về mặt văn hoá

để dễ bề thống trị. Nhưng thật tự hào không những không mất đi mà nền văn hố
của chúng ta ln đứng vững và bề dầy càng nhiều càng đậm đà bản sắc.
Trải qua những biến thiên của lịch sử dân tộc ta đã tỏ ra có bản lĩnh văn hố
của mình xứng đáng là dân tộc có ngàn năm văn hiến. Thực tế cho thấy bản sắc
văn hoá ấy vẫn tồn tại cho đến ngày nay và luôn toả sáng trở thành nền tảng tinh
thần cho xã hội Việt Nam hiện đại.

13


Trở lại vấn đề khai thác giá trị văn hoá Mường phục vụ cho phát triển du
lịch. Có thể nói trong lĩnh vực kinh doanh du lịch, giá trị văn hoá của mỗi dân
tộc được coi là nguồn nguyên liệu chính để các tổ chức, cá nhân hoạt động trong
lĩnh vực này sáng tạo thiết kế cũng như xây dựng thành các chương trình du lịch
đa dạng phong phú đáp ứng mọi nhu cầu của du khách:
Giá trị văn hoá tộc người thể hiện ở các mặt văn hoá vật chất và văn hoá
tinh thần như: kiến trúc làng bản nhà ở, văn hoá ẩm thực, trang phục, lễ hội các
hình thức sinh hoạt văn hố dân gian. Tuy nhiên với xu hướng mở cửa phát triển
như hiện nay nhiều giá trị văn hố có nguy cơ bị mai một đi rất nhiều như kiến
trúc nhà sàn của người Mường đang dần theo lối xây dựng của người Kinh. Vì
vậy nếu không bảo vệ, khai thác đúng hướng chắc chắn trong nay mai chúng ta
sẽ khơng được ngắm nhìn những nếp nhà sàn xinh xắn, ngăn nắp nừam gọn
gàng hoà mình trong núi rừng của người dân nơi đây mà chúng ta chỉ có thể tìm
thấy qua sách, tài liệu, tranh ảnh.
Vì vậy ngành du lịch nếu kết hợp với các ngành hữu quan tiến hành khai
thác các giá trị văn hoá vật chất tinh thần và các dân tộc đồng thời phát huy tác
dụng của nó để phục vụ khách du lịch: bảo vệ giữ gìn tơn tạo phục hồi các giá trị
văn hoá vật chất và tinh thần trên quan điểm Nhà nước và nhân dân cùng làm.
Xây dựng những quy định mang tính quy tắc về giữ gìn yếu tố nguồn gốc các
giá trị văn hố độc đáo.

Tuy nhiên phối hợp này cần phải tính đến hình thức và nơi biểu diễn sao
cho mang tính tự nhiên mà khơng bị “nghệ thuật hố” để duy trì được truyền
thống và ý nghĩa đối với dân tộc Mường. Như vậy hoạt động văn hoá lành mạnh
này một mặt đáp ứng nhu cầu khách du lịch tìm hiểu và thưởng thức giá trị văn
hoá của dân tộc Mường. Mặt khác làm tăng vai trị cũng như lợi ích của dân bản
trong việc phát triển du lịch.

14


Một hình thức sinh hoạt văn hố khơng kém phần quan trọng: lễ hội cồng
chiêng, hái sắc bùa, hát ví... nếu tổ chức tốt sẽ chở thành điểm thu hút khách du
lịch bốn phương.
Như vậy, ngoài biện pháp nêu trên. Sở Thương mại và Du lịch tỉnh Hồ
Bình cần tổ chức thêm nhiều hoạt động khác. Mở các lớp dân tộc dạy múa hát
cho các thanh niên trong bản giúp cho các thế hệ trẻ biết được các điệu múa, hát
của cha ơng để duy trì và bảo tồn chúng.
Hàng năm nên tổ chức các cuộc thi tìm hiểu các món ăn truyền thống nhằm
nâng cao trình độ nấu ăn, khơi phục các món ăn truyền thống Mường phục vụ
khách du lịch.
Cần quy định mọi thành viên trong gia đình của các bản làng Mường du
lịch phải mặc trang phục truyền thống khi đón khách.
Các ngành chức năng tuyên truyền vận động người dân có ý thức bảo tồn
bản sắc văn hố của mình, phát hiện những hành vi tiêu cực của khách. Cần có
một số biện pháp giám sát kiểm tra các đơn vị kinh doanh lữ hành trong phối
hợp đưa khách và bản.
Phối kết hợp với các ngành khác để quán triệt triển khai thực hiện pháp
lệnh du lịch và nghị định 87/CP của Thủ tướng Chính phủ và quy chế liên quan
tăng cường quản lý các hoạt động văn hoá và hoạt động du lịch.
Đẩy mạnh bài trừ tệ nạn xã hội đặt biệt là nạn mại dâm với phụ nữ Mường.

Riêng với việc khai thác giá trị văn hoá tộc người của dân tộc Mường để
xây dựng các khu du lịch có tính chất chân thật để gây được ấn tượng với du
khách. Các đơn vị kinh doanh du lịch cần nghiên cứu kỹ những nơi cần khai
thác đưa vào tour trên cơ sở tìm sự phối hợp chặt chẽ với địa phương.

15


Đa dạng hoá các sản phẩm du lịch trên cơ sở khai thác các nguồn tài
nguyên có giá trị đặc trưng. Mở rộng các tuyến điểm du lịch với khai thác du
lịch bằng việc tạo lập các bản làng mới trên cơ sở đáp ứng những tiêu trí về dịch
vụ. Các bản làng đó phải là những điểm du lịch đích thực phải hồn thiện các
dịch vụ như: ăn, ngủ, nghỉ... cụm làng bản tiêu biểu hay một cụm nhiều bản làng
có hoạt động văn hố truyền thống để hấp dẫn khách. Đồng thời lấy du lịch làng
bản làm trung tâm nối kết hợp với các điểm du lịch phụ cận để kéo dài thêm thời
gian lưu trú của du khách như: Hang, Động, Chùa, Miếu, Đền...
4.2. Giải pháp về quy hoạch và đầu tư.
Đây là vấn đề vô cùng bức thiết nó có liên quan trực tiếp đến việc hấp dẫn
thu hút khách du lịch đến với tỉnh nhà, đến hiệu quả cơng việc. Đặc biệt đến với
Hồ Bình một trung tâm du lịch của miền Bắc cơ sở hạ tầng chưa phát triển
mạnh.
Nhận thức được vấn đề này tỉnh Hồ Bình cần phải có sự quy hoạch cụ thể
đưa vào khai thác phục vụ cho hoạt động du lịch. Trên cơ sở quy hoạch đó tiến
hành dân tộc một cách toàn diện đồng bộ, đúng hướng, từ trên xuống dưới, đến
tận bản Mường, tránh tình trạng nhỏ giọt thiếu thống nhất mang lại hiệu quả
không cao.
Dưới đây là một số vấn đề cần đầu tư mà qua thực tế tôi nhận thấy:
1. Về không gian: Tập trung vào các cụm du lịch trọng điểm và phụ cận
đang có sức hút khách du lịch quốc tế và nội địa.

16


Mở điểm du lịch mới tại bản Luỹ, xã Phong Phú, huyện Tân Lạc. Cách
trung tâm Mường Khến không xa, đây là điểm dừng chân của du khách từ Mai
Châu về hoặc từ trung tâm điều phối du lịch thị xã Hồ Bình đến. Đây là miền
đất tổ của người Mường (Mường Bi), có mái đá Mường Khến nguy nga, mang
nhiều sự tích huyền thoại miêu tả trong các áng mo Mường. Từ đây đến xã
Phong Phú, Địch Giáo rất gần, là những bản làng dân tộc nằm trên gò đồi cây
trái xum xuê, nơi còn giữ được nguyên vẹn bản sắc văn hoá Mường rõ nét nhất.
Cồng chiêng ở đây lúc nào cũng sẵn sàng vui hội, hoà âm sắc bùa rất tài tình và
đẹp mắt. Đêm nghỉ lại ở đây, khách được thưởng thức các làn điệu dân ca, múa
dân tộc cổ truyền: múa mõ, múa quạt mo... và uống rượu cần thuộc loại ngon
nhất vùng. Từ đây khách sẽ đến các điểm du lịch ở Yên Thuỷ thăm hang Chùa,
qua Lạc Sơn nghe hát đối, hát giao dun và cịn có thể đi tới các khu du lịch
của tỉnh bạn - Ninh Bình...
Xây dựng nhà bảo tàng văn hoá Mường cổ. Bên cạnh Mường Khến là Lũng
Vân - thung lũng mây, lên đây hưởng gió núi mênh mang, đó là tuyến du lịch
xanh có Thác Bạc, Suối Mưa. Khí trời, hơi đất ở đây thật trong lành, tại đây có
thể chiêm ngưỡng cả đất Mường Bi và có điều kiện để xây dựng một khu nghỉ
mát, trại sáng tác, nhà bảo tàng văn hoá cổ người Mường thật quý giá phục vụ
cho du lịch, cũng đang là sở thích của du khách các nước Tây Âu và Đồng Âu.
Việc tìm hiểu lịch sử, văn hố, truyền thống, phong tục tập quán, những cái hay
cái đẹp của từng dân tộc là nhu cầu của khách du lịch. Bất kỳ khách du lịch nào
đến Việt Nam (khách du lịch thuần tuý, thương gia, nhà nghiên cứu...) đều mong
muốn tìm hiểu đất nước, con người Việt Nam, về các dân tộc thiểu số. Có được
nhà bảo tàng văn hố cổ truyền dân tộc Mường có hiện vật lưu giữ, trưng bày
trong bảo tàng giúp cho du khách chứng kiến tận mắt một dân tộc có bề dày lịch
sử hàng nghìn, hàng vạn năm.

17


Đầu tư xây dựng công viên du lịch “Sử thi Đẻ đất đẻ nước” theo dự án của
Sở Du lịch và Thương mại Hồ Bình (2002 - 2005). Từ núi Đúng, hồ Đúng
(khách sạn Sơng Đà) đến giáp cảng Bích hạ. Được mơ tả theo từng Cng Mo
và có từng khu vui chơi giải trí đa năng, vui chơi nước cảm giác mạnh (lấy
nguồn nước từ hồ Sông Đà), trồng rừng, nuôi thú. Công viên du lịch được dân
tộc sẽ là yếu tố thuận lợi góp phần đưa thị xã Hồ Bình trở thành thành phố
trong tương lai.
Đầu tư phát triển bản du lịch Mường Cời - Lương Sơn: Bên cạnh những
khu du lịch sinh thái đã và đang hình thành rất thuận lợi cho du khách từ Hà Nội
và các tỉnh, thành phố khác đến tham quan, nghỉ cuối tuần. Trong tương lai
khơng xa sẽ có thêm một làng du lịch văn hố các dân tộc Hồ Bình được hình
thành sẽ là một trung tâm du lịch văn hố lớn.
2. Về nội dung: nang cấp cơ sở vật chất và môi trường tại các khu, su điểm
du lịch điển hình đang có khách và mở thêm các điểm du lịch làng bản mới còn
giữ được nguyên bản sắc, mở thêm các điểm du lịch sinh thái và những khu
rừng bảo tồn sinh học, bảo tồn thiên nhiên.
- Nâng cao và phát triển loại hình du lịch văn hố bản Mường và du lịch
sinh thái.
- Tổ chức các lễ hội truyền thống: lễ hội cồng chiêng...
- Xây dựng các bản Mường thành làng văn hố (như ở Kim Bơi)
- Khơi phục các làng nghề truyền thống, nghệ thuật ẩm thực.
- Sở Du lịch - Thương mại phối hợp với các ngành mở lớp đào tạo nghề
nghiệp ngắn ngày, hướng dẫn tham quan học tập kinh nghiệm và tổ chức tuyên
truyền quảng bá.
- Các doanh nghiệp tổ chức trưng bày giới thiệu các sản phẩm chương trình
hướng dẫn tham quan làng nghề phục vụ khách.
4.3 Giải pháp về cơ sở vật chất, đội ngũ lao động phục vụ Du lịch

18


Trong những năm gần đây tốc độ phát triển kinh tế nhanh đến chóng mặt
của đời sống xã hội đều được cải thiện và nâng cao, kéo theo nhu cầu của con
người ngày càng đòi hỏi chất lượng và tiện nghi hơn. Cùng với sự phát triển của
ngành kinh tế khác, Du lịch đang phát triển rất mạnh ở nước ta đặc biệt là ở các
trung tâm Du lịch.
Hồ Bình một tỉnh miền núi được coi là trung tâm của Du lịch phía Bắc rất
có tiềm năng về phát triển Du lịch sinh thái và Du lịch Văn hoá dựa trên cơ sở
khai thác các giá trị Văn hoá bản làng dân tộc thiểu số.
Mặc dù đã được quan tâm đầu tư từng bước đổi mới song nhìn chung các
cơ sở vật chất kỹ thuật hạ tầng cơ sở phục vụ cho ngành Du lịch còn yếu kém.
Trước hết là về hệ thống đường giao thơng ngồi quốc lộ 6 đạt tiêu chuẩn
quốc gia còn các trục đường khác đều nhỏ hẹp khó đi và xuống cấp nghiêm
trọng. Nhu cầu của khách ngày càng cao muốn về tận bản Mường để tham quan
tìm hiểu song chỉ có ít bản Mường là có thể sử dụng xe ơtơ vào tận nơi như:
Giang Mơ, Can Pheo... đặc biệt các tuyến đường bộ gặp thời tiết mưa thì rất khó
đi, đường sơng phương tiện cũng chưa đưa vào khai thác được hết.
Do vậy cần phải có sự đầu tư nâng cấp mở rộng làm thêm một số con
đường mới để du khách có thể đến tham và tìm hiểu đến tận bản làng.
Dịch vụ lưu trú nhà hàng khách sạn xuống cấp nghiêm trọng số lượng
phòng tiện nghi đạt tiêu chuẩn phục vụ khách Du lịch quốc tế quá ít. Hệ thống
điện nước thiếu nghiêm trọng chỉ có ở khu trung tâm thị xã và một số trung tâm
khác là có điện có nước sạch, còn lại phần nhiều là sử dụng nước tự nhiên, giếng
khoan, điện chưa về được các bản làng xa nên việc phục vụ khách Du lịch ảnh
hưởng rất nhiều.
Hệ thống thơng tin liên lạc mặc dù có cải tiến nâng cấp song cơ bản chưa
đáp ứng được nhu cầu.

19


Với hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật và hạ tầng như vậy đòi hỏi tỉnh uỷ, sở
Du lịch thương mại phối hợp các ngành, giao thông, xây dựng, bưu chính viễn
thơng, cơng ty điện lực, cấp thốt nước để cải tiến đầu tư nâng cấp mới mong
đạt được hiệu quả cao trong hoạt động Du lịch.
Về công tác đào tạo đội ngũ lao động phục vụ Du lịch
Con người là yếu tố quyết định của mọi sự phát triển. Vì vậy cần phải có
những giải pháp đồng bộ để sử dụng có hiệu quả và phát triển nguồn nhân lực
cho Du lịch. Trong đó những chính sách đào tạo phát triển nguồn nhân lực phải
thông qua các chương trình đào tạo bao gồm đào tạo mới và đào tạo lại đội ngũ
cán bộ. Dành nguồn tài chính thoả đáng để đào tạo nguồn nhân viên, từng bước
xây dựng đội ngũ các nhà quản lý, các doanh nghiệp năng động và sáng tạo có
đủ năng lực để điều hành các hoạt động kinh doanh Du lịch theo cơ chế thị
trường.
Triển khai kế hoạch bồi dưỡng nghiệp vụ chuyên môn, ngoại ngữ cho cán
bộ công nhân viên. Từng bước đào tạo đội ngũ nhân viên tinh thông về nghiệp
vụ để phục vụ ngày càng tốt hơn. Đặc biệt là trang bị những kiến thức ban đầu
cho họ nhất là đối với các hướng dẫn viên Du lịch sẽ kém hấp dẫn khi hướng
dẫn viên ít hiểu biết về phong tục tập quán, về nếp sống truyền thống và các giá
trị Văn hoá của dân tộc.

20


Bên cạnh đó là việc xã hội hố cơng tác giáo dục, nâng cao nhận thức về
Du lịch cho nhân dân địa phương và khách Du lịch hỗ trợ giáo dục cho những
người dân tộc trực tiếp tham gia các hoạt động Du lịch. Đặc biệt ở Hồ Bình nên

chú trọng việc đào tạo hướng dẫn viên là người dân tộc Mường. Bởi đây không
chỉ là biện pháp quan trọng nhằm thu hút và tạo điều kiện cho đồng bào Mường
tham gia vào hoạt động Du lịch ngày một nhiều hơn và có hiệu quả hơn mà nó
cịn là nhân tố quan trọng để thu hút khách Du lịch. Có đến 90% khách Du lịch
quốc tế và 60% khách Du lịch nội địa thích hướng dẫn viên là người dân tộc.
Nếu điều này được thực hiện giúp người dân có thu nhập kinh tế có việc làm,
nâng cao hiệu quả Du lịch.
Việc làm này thu hút một số trẻ em lang thang tiếp xúc với khách Du lịch
quốc tế có một vốn ngoại ngữ nhất định, giúp các em có môi trường học tập tốt
hơn và mở lớp đào tạo hướng dẫn viên Du lịch cho người dân tộc thiểu số. Tuy
nhiên để thực hiện việc này cần có kinh phí thời gian lớn.
4.4 Giải pháp về vấn đề tuyên truyền và quảng cáo
Hiện nay trong điều kiện kinh tế thị trường cạnh tranh khốc liệt đang diễn
ra giữa các doanh nghiệp. Đồng thời khách hàng có thể tự do lựa chọn những
sản phẩm và dịch vụ mà họ ưa thích. Như vậy nghiên cứu thị trường cũng như
xúc tiến quảng bá sản phẩm là việc làm hết sức cần thiết.
Đối với ngành kinh doanh Du lịch cũng vậy công tác quảng bá và xúc tiến
Du lịch có mục tiêu cung cấp những thơng tin chính xác kịp thời để có sự lựa
chọn và thực hiện chuyến đi của mình sao cho thuận tiện và có hiệu quả nhất,
khơi dậy lòng tự hào về truyền thống lịch sử các giá trị Văn hoá dân tộc, cũng
như giáo dục ý thức bảo vệ môi trường nâng cao nhận thức trách nhiệm của các
cấp các ngành đối với sự nghiệp phát triển Du lịch.

21


Tuy thời gian vừa qua các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương
trong tỉnh kết hợp với sở du lịch thương mại đã có nhiều nỗ lực trong cơng tác
nghiên cứu thị trường và quảng bá về Du lịch dưới các hình thức. Tổ chức các
hội thảo, làm việc với cán bộ, các ngành các cấp trung ương, các tỉnh bạn, các

doanh nghiệp trong và ngoài nước nhằm tuyên truyền các chính sách về Du lịch
của tỉnh.
Đặc biệt mở rộng các tour Du lịch bằng việc kết hợp với các làng bản của
người dân tộc, nhằm quảng cáo giới thiệu những nét Văn hoá truyền thống
trong những phong tục tập quán, kiến trúc nhà cửa, ăn mặc của người dân nơi
đây cũng như làm phong phú và hấp dẫn thêm cho chuyến đi của du khách.
Ngoài ra tỉnh Hoà Bình cịn khuyến khích các tổ chức, các cá nhân đầu tư
vào hoạt động kinh doanh Du lịch, xây dựng nhiều cuốn phim ảnh giới thiệu
tiềm năng du lịch của tỉnh cũng như kết hợp thiết lập gấp về các tour Du lịch và
các tiềm năng Du lịch Mường, đưa vào trang Web, internet làm cho các cuốn
sách giới thiệu về các điểm Du lịch ...
Xây dựng các biển quảng cáo, panơ , áp phích.
Như vậy có thể nói hoạt động nghiên cứu thị trường và quảng cáo đã góp
phần xây dựng và tuyên truyền những hình ảnh tốt đẹp về Du lịch ở Hồ Bình.
Tuy nhiên điểm khác biệt khác biệt là Hồ Bình chủ yếu tập trung khai thác
hai loại hình Du lịch chính là Du lịch sinh thái và du lịch văn hố dân tộc. Do đó
cư dân nơi đây phần lớn là đồng bào dân tộc thiểu số. Vì vậy quảng cáo về Du
lịch của tỉnh rất cần thiết chú trọng đến thế mạnh nổi trội hơn các tỉnh khác. và
đặc biệt là chú trọng từ cảnh quan thiên nhiên và Văn hoá dân tộc. Đây chính là
thế mạnh của Du lịch tỉnh Hồ Bình cần được quảng cáo và giới thiệu.

22


Mặc dù rất tích cực song vẫn cịn nhiều hạn chế do kinh phí cho hoạt động
này quá ít, chưa đủ sức mạnh trên thị trường nguồn, nhưng thông tin chưa đáp
ứng được với nhu cầu thị hiếu của du khách để phục vụ cho chuyến đi. Do vậy
cần thiết lập thêm các trung tâm thông tin về Du lịch ở thị xã và các điểm du
lịch, nên có bản đồ du lịch tỉnh đặc biệt các tuyến đường đi vào các bản làng.
Củng cố xây dựng các chi nhánh tại các tỉnh, thành phố khác để thu hút

quảng cáo sản phẩm của mình.
4.5 Du lịch với sự tham gia của cộng đồng
Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp mang nội dung Văn hoá sâu sắc. Hoạt
động Du lịch phức tạp đòi hỏi sự phối hợp của nhiều ngành, nhiều tổ chức cá
nhân tham gia tạo sản phẩm Du lịch có chất lượng. Thực vậy, với tỉnh Hồ Bình
Du lịch nhân văn là phàn quan trọng nên tiềm năng chính của nó là con người
sinh sống trên địa bàn này. Cộng đồng dân tộc tỉnh Hồ Bình nói chung và dân
tộc Mường nói riêng đóng vai trị quan trọng với việc phát triển Du lịch. Bởi lẽ
khi tiến hành quy hoạch đầu tư các doanh nghiệp cần xác định một vấn đề quan
trọng là tận dụng nguồn nhân lực tại chỗ. Như vậy Du lịch sẽ góp phần củng cố
ý thức giữ gìn bản sắc Văn hố tạo đà cho cho việc phát triển Du lịch theo chiều
sâu. Mặt khác tận dụng nguồn nhân lực tại chỗ sẽ tiết kiệm được kinh phí vả lại
người dân địa phương chính họ sẽ hiểu họ và phong tục của họ hơn ai hết. Đây
sẽ là nguồn lực góp phần đáng kể vào sự thành công của công việc kinh doanh.
Tuy nhiên, do điều kiện khó khăn trình độ người dân cư nhiều hạn chế cần
có kế hoạch đào tạo bài bản theo nghiệp vụ, có thể mở lớp bồi dưỡng ngay tại
địa phương hoặc gửi đi học tại trung tâm Du lịch đã phát triển.
- Các nhà dân tộc phải biết phối hợp với dân bản để xây dựng và triển khai
các dự án khai thác các giá trị văn hoá phục vụ cho du lịch, đồng thời cho người
dân tham gia vào các hoạt động phục vụ du lịch. Khuyến khích người dân tự bảo
vệ giữ gìn và phát huy vốn văn hố của mình.

23


Trên cơ sở những thực trạng và giải pháp được nêu ở trên tôi xin đưa ra
một số kiến nghị nhằm khai thác có hiệu quả giá trị Văn hố Mường cho mục
tiêu phát triển Du lịch ở Hồ Bình.
- Cần xác định vị trí, vai trị cũng như tầm quan trọng của việc đưa loại
hình Văn hố dân tộc Mường và hoạt động Du lịch của tỉnh.

- Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp do đó phát triển Du lịch phải gắn
liền với một số ngành khác như: giao thơng, thương mại, bưu điện, điện lực, Văn
hố thông tin... để tạo ra sản phẩm Du lịch hấp dẫn đạt tiêu chuẩn và tính cạnh
tranh cao.
- Cần tiến hành quy hoạch chi tiết các cụm, tuyến điểm Du lịch theo quy
hoạch tổng thể.
- Đầu tư xây thêm các cơ sở vui chơi giải trí tạo sự hấp dẫn, kéo dài thêm
thời gian lưu trú của khách.
- Tăng cường cơng tác quản lý, chấm dứt tình trạng đưa đón khách lộn xộn,
cần ban hành quy chế về các làng bản làm Du lịch. Quy định mức thu lệ phí đối
với các dịch vụ liên quan tới hoạt động Du lịch của khách.
- Đổi mới công tác quản lý Nhà Nước về Du lịch, tạo các cơ chế, chính
sách thơng thống, nhằm thúc đẩy sự phát triển kinh tế nói chung và ngành Du
lịch tỉnh Hồ Bình nói riêng. Thành lập sở thương mại Du lịch tại tỉnh và các
trung tâm du lịnh tại các điểm.
- Xúc tiến các chương trình hoạt động bồi dưỡng nhân viên và cán bộ
ngành Du lịch cách học tại chỗ, tổ chức gửi đi học các trường Đại học chính quy
để có đội ngũ nhân viên đủ trình độ đáp ứng nhu cầu sự phát triển Du lịch trong
tương lai.

24


Một số hình ảnh

Suối khống nóng

25