Bài giảng Ngữ văn 10 tuần 25: Tóm tắt văn bản thuyết minh

Ngữ văn 10


Kiểm tra bài cũ

Để viết tốt một đoạn văn thuyết minh, cần
làm những gì ?


Tóm tắt văn bản
Tóm
thuyết
tắt văn
minh
bản thuyết
Tómminh
tắt văn bản tự sự
Nêu mục đích,
u cầu của
Để ghi nhớ nội dung
Để
sửtóm
dụng
việc
tắthoặc
văn
Mục
Để ghi nhớ nội dung cơ bản hoặc giới thiệu với
cơ bản hoặc giới
thơngbản
báothuyết

cho người
đích
người khác.
thiệu với người khác
khác
biết
minh.

u
cầu

Nhắc lại mục
-Cần ngắn gọn,
Phải
ánhcầu
trung
đíchphản
và yêu
rành mạch
-Cần ngắn gọn, rành mạch.
thành
nộivăn
dung
tóm tắt
bảncủa
-Sát với nội
-Sát
dung
với nội dung của văn bản gốc.
văntựbản

sự. gốc.
của văn bản gốc


a) Đọc kĩ văn bản và xác định:

Văn bản nhà sàn thuyết minh
về đối tượng nào?
 Đại ý của văn bản là gì?
b)Có thể chia văn bản làm mấy đoạn, ý chính
của mỗi đoạn là gì?


 Đối tượng thuyết minh:
Nhà sàn- một cơng trình xây dựng
gần gũi của bộ phận khá lớn
người dân miền núi nước ta và
một số dân tộc khác ở ĐNA
Đại ý:

Thuyết minh về kiến trúc, nguồn gốc
và những tiện ích của ngôi nhà sàn


Bếp nhà sàn

Nhịp chày giã gạo


Mở bài: Định nghĩa và nêu

mục đích sử dụng
của nhà sàn

Bố
cục

Thân bài: Thuyết minh cấu tạo,
nguồn gốc và
công dụng của nhà sàn
Kết bài: Đánh giá, ngợi ca vẻ đẹp,
sự hấp dẫn
của nhà sàn xưa và nay


Nhà sàn
cơngtrình
trìnhkiến
kiến trúc
NhàNhà
sànsàn
là là
cơng
trúccó
cómái
máiche
che
dùng
đểđểở ởhoặc
nhữngmục
mục

đích
dùng
hoặcdùng
dùng vào
vào những
đích
khácnhau
nhau như để hội họp, để tổ chức sinh
khác
hoạt văn hóa cộng đồng.


Toànbộ
bộ nhà
nhà sàn
sàn được dựng
Toàn
dựngbằng
bằngvật
vậtliệu
liệutựtự
Mặt sàn dùng tre
nhiêngianh,
gianh,tre,
tre,
nứa,
nhiên
nứa,
gỗgỗ,…Mặt
hoặc gỗ tốt bền ghép liền nhau, liên kết ở

lưng chừng các
các hàng cột
cột. Gầm
Gầmsàn
sànlà kho chứa
củi và một số nông cụ, nơi nuôi thả gia súc hoặc
bỏ trống.
Cấu tạo


Không
sàn gồm
gồmba
bakhoang
khoang.
Không gian
gian của nhà sàn
Khoang
Khoang
lớnlớn ở giữa thuộc phần cốt lỏi
của căn nhà dùng
dùngđể
đểởở, nơi này có thể
ngăn thành một số buồng nhỏ, ở giữa
đặt một bệ đất vuông rộng, trên là bệ
bếp đun và sưởi ấm.


Hai
Haikhoang

khoangđầu
đầunhà
nhà, bên này gọi là “tắng quản”,
dùng để tiếp khách, hoặc
hoặcdành
dànhcho
chokhách
kháchở,ở
bên kia gọi là “tắng chan”, lộ mái, khá rộng, đặt
các ống nước dùng
dùng để
để rửa
rửa chân
chân tay
tay, chuẩn bị vật
dụng đun nước, nấu ăn,…Hai
Haiđầu
đầunhà
nhàcócócầu
cầu
thang làm bằng gỗ hoặc dùng một cây bương lớn
thang
đẽo thành từng khấc thay bậc thang.


Nhà sàn tồn tại ở một số nơi trên thế giới, đặc biệt
phổ biến ở miền núi Việt Nam
Nam và
và Đơng
Đơng Nam

Nam ÁÁ.
xuấthiện
hiệnvào
vàokhoảng
khoảngđầu
đầu
Loại hình kiến trúc này xuất
thời
đạiđại
ĐáĐá
mới
thời
mới, rất thích hợp với những nơi cư
trú có địa hình phức tạp như ở lưng chừng núi
hay ven sông, suối, đầm lầy
nguồn gốc


tậndụng
dụngđược
đượcnguyên
nguyênliệu
liệutại
tại
Nhà sàn vừa tận
chỗchỗ để giải quyết mặt bằng sinh hoạt, vừa
giữ
giữđược
đượcvệvệsinh
sinh trong nhu cầu thốt nước,

phịngngừa
ngừađược
đượcthú
thúdữ
dữvàvàcác
cácloại
loại
lại vừa phịng
cơn
cơntrùng,
trùng,bị
bịsát
sátcó
cónọc
nọcđộc
độc thường xun
gây hại. Trong các ngơi nhà trệt thuộc loại hình
kiến trúc dân gian của người Việt và nhiều dân
tộc khác còn lưu lại dấu ấn của nhà sàn. Nhà
thủy tạ bao giờ cũng phải là nhà sàn.
tiện ích


Nhà sàn của các dân tộc Mường, Thái và một
số dân tộc ở Tây Nguyên trên đất nước Việt
Nam chúng ta đạt
đạttrình
trìnhđộ
độcao
caovềvềnghệ

nghệthuật
thuậtvàvà
thẩm
mĩmĩ khơng chỉ để ở, để sinh hoạt cộng đồng
thẩm
mà nhiều nơi đã
đã trở
trởthành
thànhđiểm
điểmhẹn
hẹnhấp
hấpdẫn
dẫn
khách
chocho
khách
dudu
lịchlịch trong nước và thế giới.


Câu
Câu hỏi
hỏi thảo
thảo luận
luận





Viết tóm tắt văn bản nhà sàn
với độ dài khoảng 10 câu


Viết tóm tắt văn bản Nhà sàn
1

Nhà Sàn là cơng trình kiến trúc có mái che
dùng để ở hoặc sử dụng vào một số mục đích
2 Tồn bộ nhà sàn được cấu tạo bằng tre,
Khác.
giang, nứa, gỗ; gồm nhiều cột chống, mặt sàn,
gầm sàn, các khoang nhà để ở hoặc rửa ráy. Hai3
4
đầu nhà có hai cầu thang. Nhà sàn xuất hiện
từ thời Đá mới, tồn tại phổ biến ở miền núi Việt
5 Nhà sàn có nhiều tiện ích: vừa
Nam và ĐNA.
phù hợp với nơi cư trú miền núi, đầy lầy, vừa tận
dụng nguyên liệu tại chỗ, giữ được vệ sinh và bảo
6
đảm an toàn cho người ở. Nhà sàn ở một số
miền núi nước ta đạt tới trình độ kĩ thuật và thẩm
mĩ cao, đã và đang hấp dẫn khách du lịch.


Các bước tóm tắt văn bản thuyết minh

Xác định
mục đích,

u cầu
tóm tắt

Nêu các bước tóm
tắt một văn bản
Diễn đạt
Đọc kĩthuyết minh
các nội
văn bản
dung tóm
gốc để
tắt thành
tìm ngữ
câu, đoạn
liệu
và bài

Kiểm tra
lại


Đối tượng thuyết minh
Tiểu sử, sự nghiệp nhà thơ ma-su-ô
Ba-sô và những đặc điểm của thể thơ
hai-cư
Bố cục của văn bản
Đoạn 1 (từ đầu đến M.Si-ki (1867-1902)):
Tóm tắt tiểu sử và giới thiệu những tác
phẩm của Ma-su-ơ Ba-sơ.
Bố

Cục

Đoạn 2 (cịn lại):
Thuyết minh về đặc
điểm nội dung và nghệ thuật của thơ
hai-cư


Văn bản tóm tắt
So với các thể thơ khác trên thế giới
thơ hai- cư có số từ vào loại ngắn nhất trên thế giới,
chỉ có 17 âm tiết, được ngắt ra làm ba đoạn theo thứ
tự thường là từ 5-7-5 âm. Thơ hai-cư thấm đẫm tinh
thần Thiền tông và tinh thần văn hóa phương Đơng.
Như một bức tranh thủy mặc, hai-cư thường dùng
những nét chấm phá, chỉ gợi chứ không tả, chừa rất
nhiều khoảng trống cho trí tưởng tượng của người đọc.
Thơ hai-cư là một đóng góp lớn của người Nhật vào
kho tàng văn hóa nhân loại.


THÁP BÚT

ĐÀI NGHIÊN


Cầu Thê Húc


Nhắc lại các bước tóm tắt một văn bản

thuyết minh