Tài liệu ngư văn tuần 23

TUẦN 23
Ngày soạn 21/1/2011
Ngày giảng
Tiết 85 VƯỢT THÁC
Võ Quảng
A. Mục tiêu
1. Kiến thức:
- Cảm nhận được vẻ đẹp phong phú, hùng vĩ của thiên nhiên trên sông Thu Bồn
và vẻ đẹp của con người lao động được miêu tả trong bài.
- Nắm được nghệ thuật phối hợp miêu tả khung cảnh thiên nhiên và hoạt động
của con người.
2. Kĩ năng
- Phân tích chi tiết, luyện cách viết văn miêu tả
3. Thái độ:
- Yêu lao động, yêu thiên nhiên.
B. Chuẩn bị
- GV: Giáo án, bảng phụ,
- HS: Soạn bài, lập dàn bài các đề ở sgk.
C.Tiến trình tổ chức các hoạt động
Hoạt động 1: Khởi dộng
1. Ổn định
Sĩ số 6a
2. Kiểm tra :
Kiểm tra sự chuẩn bị bài ở nhà của HS
3. Giới thiệu bài
Hoạt động 2: đọc hiểu văn bản
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức

GV hướng dẫn HS cách đọc
Lúc đầu đọc chậm , nhẹ. Tiếp là đọc nhanh
chú ý nhấn giọng ở các động từ, tính từ chỉ

hoạt động.

GV chúng ta đã chuẩn bị bài ở nhà, vậy em
nào cho biết một vài nét về tác giả Võ
Quảng và tác phẩm Vượt thác ?
HS: xem chú thích ở SGK 39 - 40.
GV: nhấn mạnh một số từ .
Văn bản này chia làm mấy phần?
Từ đâu đến đâu , nội dung của từng phần ?
Hs: 3 phần
- Từ đầu đến “ vượt nhiều thác nước”→
I. Đọc - Tìm hiểu chung
1. Đọc
2.Chú thích
a.Tác giả
- Võ Quảng sinh năm 1920.
- Quê ở Đại Hoà - Đại Lộc - Quảng
Nam.
- Là nhà văn viết cho thiếu nhi.
b.Tác phẩm : Vượt thác trích từ chương
XI của truyện “Quê nội” viết năm 1974
là truyện thành công nhất của Võ
Quảng.
c.Từ khó
SGK
4 Bố cục
- Ba đoạn
cảnh dòng sông và hai bên bờ trước khi
thuyền vượt thác.
- Tiếp đó đến “thác cổ cò”→ cuộc vượt

thác của dượng Hương Thư.
- Phần còn lại → cảnh dòng sông và hai bên
bờ sau khi thuyền vượt thác.
Trong 3 nội dung đó , nội dung nào là tả
cảnh thiên nhiên, nội dung nào là tả người
lao động ?
Hs:
GV vượt thác là một bài văn miêu tả, vậy
theo em vị trí quan sát để miêu tả của tác
giả trong bài ? vị trí quan sát ấy có thích
hợp không ? vì sao ?
Hs: Vị trí quan sát của tác giả là ở trên
thuyền , là thích hợp. Vì : bao quát được
toàn bộ từ xa đến gần, từ gần đến xa từ cụ
thể đến tổng thể.
- Tác giả dùng hình ảnh con thuyền để miêu
tả cảnh dòng sông
Vậy con thuyền được tác giả miêu tả bằng
những chi tiết nào ?
Hs:
Tại sao tác giả miêu tả dòng sông chỉ bằng
hoạt động của thuyền?
Hs:
Cảnh hai bên bờ sông được miêu tả bằng
những hình ảnh cụ thể nào ?
Hs:
Em có nhận xét gì về cách dùng từ và nghệ
thuật miêu tả của tác giả ?
Hs:
Cảnh dòng sông và cảnh hai bên bờ trước

và sau khi thuyền vượt thác đã đổi thay như
thế nào qua từng chặng đường của con
thuyền ?
Hs:
II. Tìm hiểu văn bản.
1. Cảnh thiên nhiên trước và sau khi
thuyền vượt thác .
* Cảnh dòng sông:
- Hình ảnh con thuyền :
+ Cánh buồm nhỏ căng phồng
+ Rẽ sóng lướt bon bon
+ xuôi chầm chậm.
- Những thuyền chất đầy cau tươi, dây
mây , dầu rái,…
→ Con thuyền là sự sống của dòng
sông.
* Cảnh hai bên bờ.
- Bãi dâu trải ra bạt ngàn.
- Những chòm cổ thụ đứng trầm ngâm
lặng nhìn xuống nước
- Những núi cao sừng sững
- Những cây to mọc giữa những bụi lúp
xúp nom xa như những cụ già vung tay
hô đám con cháu tiến về phía trước
→ Dùng từ láy gợi hình và phép so
sánh, nhân hoá .
- Lúc đầu thì êm đềm , hiền hoà thơ
mộng , quang cảnh rộng rãi , trù phú.
- Đoạn cuối thì có nhiều thác dữ
cảnh vật um tùm, đồng ruộng mở ra

→ Phong phú , đa dạng, giàu sức sống
Sự miêu tả của tác giả đã làm hiện lên một
cảnh tượng thiên nhiên như thế nào ? Cuộc
vượt thác của dượng Hương Thư diễn ra
trong hoàn cảnh nào ?
Hs:
Em có suy nghĩ gì về hoàn cảnh vượt thác
đó ?
Hs: Hoàn cảnh đó rất cần đến sự dũng cảm
của con người.
Hình ảnh dượng Hương Thư lái thuyền
vượt thác được tập trung miêu tả ở đoạn văn
nào ?
Hs:
Trong đoạn văn đó hãy tìm những từ ngữ
miêu tả hình ảnh dượng Hương Thư?
Hs:
Ở đó tác giả chủ yếu sử dụng nghệ thuật
nào ?
Hs:
So sánh như vậy có tác dụng gì trong việc
gợi tả hình ảnh dượng Hương Thư?
Hs:
Qua hình ảnh dượng Hương Thư tác giả
muốn gửi gắm điều gì với chúng ta?
Hs:
Qua tìm hiểu văn bản em nhận thấy “ vượt
thác” đã dựng lên nột cảnh tượng về thiên
nhiên và con người lao động nơi đây như
thế nào ?

Hs:
Em học tập được những gì về nghệ thuật
miêu tả từ văn bản
“ Vượt thác”
GV: cho HS đọc ghi nhớ SGK
Hoạt động 3:Luyện tập
Gv tổ chức cho HS thảo luận (4 nhóm )
Hai bài Sông nước Cà Mau và Vượt
vừa tươi đẹp , vừa nguyên sơ và cổ kính
2. Cuộc vượt thác của dượng Hương
Thư
* Hoàn cảnh vượt thác
- Mùa nước to, nước từ trên cao phóng
xuống .
- Thuyền vùng vằng cứ chực tụt
→ Đầy khó khăn, gian khổ, nguy hiểm.
*Hình ảnh dượng Hương Thư.
- Như một pho tượng đồng đúc
- Bắp thịt cuồn cuộn
- Răng cắn chặt
- Ghì trên ngọn sào giống như một hiệp
sĩ của Trường Sơn oai linh hùng vĩ
→ So sánh : rắn chắc, bền bỉ , quả cảm
và tinh thần vượt lên gian khó.
→ Đề cao sức mạnh của người lao
động, tình cảm quý trọng đối với người
lao động trên quê hương.
III. Tổng kết :
1. Nội dung
- Cảnh thiên nhiên , sông nước , cây cối

rộng lớn hùng vĩ
- Nổi bật vẽ hùng dũng của người lao
động.
2. Nghệ thuật
- Miêu tả , so sánh, nhân hóa.
- Chọn điểm nhìn thuận lợi cho quan sát
- Sự liên tưởng, tưởng tượng phong phú
- Có cảm xúc với đối tượng miêu tả
• Ghi nhớ : sgk
IV. Luyện tập.
- Sông nước Cà Mau : một bức tranh
thiên nhiên rộng lớn, hùng vĩ, đầy sức
thác đều miêu tả cảnh sông nước. Hãy nêu
những nét đặc sắc của phong cảnh thiên
nhiên được miêu tả ở mỗi bài và nghệ thật
miêu tả của mỗi tác giả ?
sống hoang dã. Chợ Năm Căn là hình
ảnh cuộc sống tấp nập, trù phú, độc đáo
ở vùng đất tận cùng của tổ quốc
- Vượt thác : tả cảnh vượt thác của con
thuyền trên sông Thu Bồn, làm nổi bật
vẻ hùng dũng và sức mạnh của con
người lao động trên nền cảnh thiên
nhiên rộng lớn , hùng dũng

Hoạt động Củng cố- Dặn dò
- Đọc lại ghi nhớ
- Gv hệ thống toàn bài
- Nắm nội dung bài học
- Học phần ghi nhớ

- Soạn : So sánh
==================================
Ngày soạn 22/1/2011
Ngày giảng
Tiết 86 SO SÁNH (tiếp theo)
A. Mục tiêu
- HS nắm được hai kiểu so sánh cơ bản: ngang bằng và không ngang bằng
- Hiểu được các tác dụng chímh của so sánh
- Bước đầu tạo được một số phép so sánh
B. Chuẩn bị
- GV: Giáo án, bảng phụ
- HS: Nghiên cứu bài
D. Tiến trình lên lớp
Hoạt động 1:Khởi động
1. Ổn định
Sĩ số 6a
2. Kiểm tra :
Phó từ là gì ? Cho ví dụ ? Phân laọi phóc từ trong ví dụ ấy ?
3. Giới thiệu bài
Hoat động 2: Hình thành kiến thức
Hoạt động của thầy và trò Nội dung kiến thức
GV cho HS đọc ví dụ 1 SGK – 41
Tìm phép so sánh trong khổ thơ sgk? Từ
ngữ so sánh là gì?
Hs:
Từ ngữ chỉ ý so sánh trong các phép so
sánh trên có gì khác nhau?
Hs:
A Những ngôi sao
I. Các kiểu so sánh.

1. Ngữ liệu: SGK
2. Nhận xét
- Hai phép so sánh có các từ ngữ so
sánh khác nhau :
“chẳng bằng” và “là” ; là : so sánh
ngang bằng ; chẳng bằng: là so sánh
kém hơn.
B mẹ đã thức
Từ so sánh: chẳng bằng => A không
ngang bằng B
Có mấy kiểu so sánh ? Đó là những kiểu
nào?
Tìm thêm những từ ngữ chỉ ý so sánh
ngang bằng hoặc hơn kém?

GV: cho SH đọc ví dụ SGK – 42.
Tìm phép so sánh trong đoạn văn?
Hs:
- Có chiếc lá tựa mũi tên nhọn
- Có chiếc lá như con chim bị lão đảo…
Trong ví dụ đó phép so sánh có tác dụng
gì?
đối với việc miêu tả sự vật, sự việc?
? Đối với việc miêu tả tình cảm người
viết?
Qua phân tích tìm hiểu em hãy cho biết
so sánh có tác dụng gì?

Gv gọi hs đọc ghi nhớ ở SGK
Hoạt động 3: Luyện tập

GVcho HS đọc bài tập 1 SGK
Chỉ ra phép so sánh trong những khổ thơ
đó và cho biết chúng thuộc kiểu so sánh
nào? Phân tích tác dụng gợi hình , gợi
cảm ?
Hs: làm độc lập, gv gọi 3 em lên bảng
làm, chấm điểm
Nêu những câu văn có sử dụng phép so
sánh trong bài vượt thác ? em thích hình
ảnh so sánh nào? Vì sao?
3. Kết luận: Ghi nhớ SGK
II. Tác dụng của phép so sánh.
1. Ngữ liệu: SGK
2. Nhận xét
- Đối với việc miêu tả sự vật, sự việc :
Tạo ra những hình ảnh cụ thể, sinh
động giúp người đọc người nghe dể
hình dung về sự vật, sự việc được miêu
tả.
Cụ thể trong đoạn văn phép so sánh
giúp người đọc hình dung được những
cách rụng khác nhau của lá.
- Đối với việc thể hiện tư tưởng, tình
cảm của người viết : tạo ra những lối
nói hàm súc giúp người đọc dễ nắm bắt
tư tưởng tình cảm người viết. Cụ thể
trong đoạn văn thể hiện quan niệm của
tác giả về sự sống và cái chết.
3.Kết luận: Ghi nhớ : SGK
III. Luyện tập.

1.Các phép so sánh, chúng thuộc kiểu.
a. Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Từ so sánh : là → ngang bằng.
b. Con đi…chưa bằng muôn nỗi…
Từ so sánh : chưa bằng → không
ngang bằng.
c. Anh đội viên… như nằm trong
giấc ..
Từ so sánh: như → ngang bằng.
2. Những câu văn có sử dụng phép so
sánh trong bài Vượt thác.
- Thuyền rẽ sóng…như đang nhớ núi