van 12

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

<b>Diễn biến tâm trạng của bà cụ Tứ.</b>

- Bà cụ Tứ là người dân ngụ cư, nghèo khổ, góa bụa, ở vậy ni con, chịu nhiều đắng
cay, cơ cực. Bà xuất hiện trong bóng chiều hơm chạng vạng tê tái với hình ảnh "lọng
<i>khọng từ ngồi ngõ vào vừa đi vừa lầm bầm tính tốn gì trong miệng".</i> Bà cũng như bao
người mẹ Việt Nam khác rất mực yêu thương con cái.

<b>Vẻ đẹp nhân văn được thể hiện qua diễn biến tâm trạng </b>
* Lúc đầu bà ngạc nhiên

- Thấy Tràng "reo lên như một đứa trẻ", vồn vã khác thường khi thấy mẹ, tâm trạng bà cụ
Tứ cũng trở nên "phấp phỏng": Có cái gì đó bất thường đang chờ đợi bà. Đầu tiên là tâm
<b>trạng ngạc nhiên: Ngạc nhiên đến nỗi bà phải " đứng sững lại"</b>. Bởi căn nhà xưa nay chỉ
có bà và Tr nay lại thấy xuất hiện một người đàn bà xa lạ. Vì thế hàng loạt những câu hỏi
luẩn quẩn trong đầu bà: "Quái, sao lại có người đàn bà nào ở trong ấy nhỉ? Người đàn bà
<i>nào đứng ngay đầu giường thằng con mình thế kia? Sao lại chào mình bằng u? Khơng </i>
<i>phải con cái Đục mà. Ai thế nhỉ?". Vì ngạc nhiên, phân vân nên bước chân của bà lão </i>
cũng "lập cập". Khi đã vào trong nhà, Bà cụ Tứ lại càng ngạc nhiên hơn khi nghe thấy
tiếng người đàn bà xa lạ chào mình bằng u.

<b>* Khi hiểu ra bà tủi phận.</b>

- Khi nghe Tràng phân trần, cắt nghĩa: "Nhà tơi nó mới về làm bạn với tôi đấy u ạ", bà cụ
mới hiểu. "Bà lão cúi đầu nín lặng". Một sự im lặng chất chứa biết bao suy nghĩ. "Bà lão
<i>hiểu rồi. Lòng người mẹ nghèo khổ ấy còn hiểu ra biết bao nhiêu cơ sự, vừa ai ốn vừa </i>
<i>xót thương cho số kiếp đứa con mình". Một nỗi tủi hờn, xót thương trào lên trong lịng </i>
<b>bà cụ Tứ "Chao ơi, người ta dựng vợ gả chồng cho con là lúc ăn nên làm nổi những </b>
<i>mong sinh con đẻ cái mở mặt sau này...Cịn mình thì...". Đằng sau lời độc thoại bỏ lửng đó</i>
người đọc có thể thấy được nỗi cay đắng của bà đang dâng lên tột đỉnh và người mẹ
nghèo khổ ấy đã khóc " Trong kẽ mắt kèm nhèm của bà rỉ xuống hai dòng nước mắt...".
<b>* Bà lo lắng: Thương con nên lo lắng cho con: "Biết rằng chúng nó có ni nổi nhau </b>

<i>sống qua được cơn đói khát này khơng". Suy nghĩ này của bà cụ Tứ chứng tỏ bà đang rất </i>
lo lắng cho tương lai của hai con. Cũng chứng tỏ sự ám ảnh về nạn đói ấy thật khủng
khiếp.

<b>*Từ tủi phận và lo lắng bà lão chuyển sang tâm trạng vừa vui mừng vừa thương xót</b>
<b>anh con trai và người vợ nhặt. Vui mừng vì con có hạnh phúc, xót thương vì sự thật </b>
quá phũ phàng. Bà thở dài nhìn người đàn bà đang vân vê tà áo đã rách bợt nay đã là dâu
con của bà. Càng nhìn bà càng thương thị lại càng thương con mình "Người ta có gặp
<i>bước khó khăn, đói khổ người ta mới lấy đến con mình, mà con mình mới có được vợ. </i>
<i>May ra mà qua được cái tao đoạn này thì thằng con bà cũng có vợ, nó yên bề nó".</i>

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

dự cho người đàn bà là mang tiếng "theo trai".

<b>* Bà lão chợt nhớ ra cái bổn phận mẹ chồng. Thế là bà lão bắt đầu nói với 2 vợ chồng, </b>
bà dặn dị các con "Nhà ta thì nghèo con ạ! Vợ chồng chúng mày liệu bảo nhau mà làm
<i>ăn". Bà ấp ủ và hướng hai con vào niềm tin tưởng ở tương lai phía trước với triết lí dân </i>
gian gần gũi "Rồi may ra ông giời cho khá...Biết thế nào hở con, ai giầu ba họ, ai khó ba
<i>đời". Điều này chứng tỏ bà là một bà mẹ chu toàn. Đây chính là niềm lạc quan hy vọng </i>
đổi đời.

<b>* Vì thương con bà lại ám ảnh chuyện cũ: "Bà lão thở nhẹ ra một hơi dài. Bà lão nghĩ </b>
<i>đến ông lão , nghĩ đến đứa con gái út, nghĩ đến cuộc đời cực khổ dài dằng dặc của mình.</i>
<i>Vợ chồng chúng nó lấy nhau, cuộc đời chúng nó liệu có hơn bố mẹ trước kia khơng?".</i>
<b>* Song nổi bật hơn cả vẫn là tấm lòng thương yêu của bà cụ Tứ : Bà lão, nhìn người </b>
đàn bà, lịng đầy xót thương. Và cũng như biết bao bà mẹ nhân từ khác, bà cụ Tứ những
mong con dâu mình hồ thuận. Bà an ủi đơi vợ chống son "Kể có được dăm ba mâm thì
<i>phải đấy, nhưng nhà mình nghèo cũng chẳng ai người ta chấp nhặt chi lúc này. Cốt làm </i>
<i>sao chúng mày hồ thuận là u mừng rồi. Năm nay thì đói to đấy, chúng mày lấy nhau lúc</i>
<i>này u thương q". Bà cụ Tứ nghẹn lời khơng nói được nữa, nước mắt cứ cháy xuống </i>
ròng ròng. Những giọt nước mắt xót xa, tủi nhục ấy, người vơ tâm như Tràng làm sao có

thể hiểu nổi.

<b>* Sáng hơm sau: Bà cụ Tứ thật khác với ngày hôm qua . Người đọc thấy bà "nhẹ </b>
<i>nhõm, tươi tỉnh khác ngày thường, cái mặt bủng beo u ám của bà rạng rỡ hẳn lên". Cùng</i>
với nàng đâu, bà cụ xăm xắn thu dọn; quét tước nhà cửa. Người mẹ từng trải và nhân hậu
ấy đã bằng mọi cách nhen nhóm một niềm vui, niềm hi vọng cho dâu con của mình. Bà
cụ nói tồn chuyện vui, toàn chuyện sung sướng về sau này. Bà dặn Tràng ni gà để
"Chẳng mấy chốc có ngay đàn gà cho mà xem".

Bà cố gắng tạo niềm vui bằng nồi chè cám, nồi chè bà đã dành dụm chắt chiu để hơm nay
mới có dịp đãi con. Tuy khơng ai nuốt nổi nhưng chắc chắn rằng khơng ít người đọc đã
chảy nước mắt trước tấm lòng cao thượng ấy của người mẹ nông dân nghèo khổ.

<b>Nghệ thuật:</b>

</div>

<!--links-->