Giáo án Lịch sử 8 bài 22: Sự phát triển của khoa học - kĩ thuật và văn hóa thế giới

Bài 22
SỰ PHÁT TRIỂN CỦA KHOA HỌC - KỸ THUẬT
VÀ VĂN HÓA THẾ GIỚI NỬA ĐẦU THẾ KỶ XX.
I. Mục tiêu
1. Kiến thức: HS nhận thức được :
- Những tiến bộ vượt bậc của KH-KT thế giới đầu thế kỷ XX.
- Sự hình thành và phát triển của nền văn hóa Xơ viết.
- Những tiến bộ của khoa học- kĩ thuật cần được sử dụng vì những lợi ích của lồi
người.
2. Kỹ năng:
- HS nâng cao kỹ năng phân tích và đối chiếu.
3.Thái độ
- HS biết trân trọng và bảo vệ những giá trị của nền văn hóa Xơ Viết và những
thành tựu của nhân loại.
II. Đồ dùng dạy học.
- GV: Những tranh ảnh, tư liệu về sự phát triển KHKT và các nhà bác học điển
hình đầu XX.
- HS: Tìm hiểu những phát minh khoa học đầu thế kỉ XX, sưu tầm kể chuyện về
các nhà bác học.
III. Phương pháp
- Trình bày, phân tích, sử dụng đồ dùng trực quan, đàm thoại, KT “ khăn trải bàn”.
IV. Tổ chức giờ học
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ: 3P
- Liên Xơ có vai trị như thế nào trong việc đánh thắng chủ nghĩa phát xít?
- Em có suy nghĩ gì về hậu quả của chiến tranh thế giới thứ hai đối với nhân loại?
3. Bài mới.
*Giới thiệu bài : 1p
GV nêu rõ: chúng ta học lịch sử để thấy sự phát triển của nhân loại, nhưng không
phải chỉ có chiến tranh mà cịn có những thành tựu rực rỡ về văn hóa, khoa học-kĩ
thuật. Bài học hơm nay sẽ cung cấp cho các em những kiến thức về lĩnh vực này.

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung


*Hoạt động 1: ( 18p) Tìm hiểu sự phát I. Sự phát triển của khoa học kĩ thuật
triển của khoa học kĩ thuật thế giới nửa đầu thế giới nửa đầu thế kỉ XX.
thế kỉ XX.
• Mục tiêu: HS trình bày được những
thành tựu của KH-KT nửa đầu thế kỉ XX.
1. Thành tựu
* Khoa học tự nhiên:
- GV cung cấp thơng tin.
- HS quan sát H80 và trình bày những hiểu - Lí thuyết tương đối của A.Anh-xtanh
- Năng lượng nguyên tử, chất la-de, bán
biết về nhà bác học A. Anh-xtanh.
dẫn...
- GV bổ sung: ơng là nhà vật lí người Đức gốc
Do thái, năm 14 tuổi ơng theo gia đình sang Thụy
Sĩ. Năm 1905 ơng cơng bố cơng trình về "Lí thuyết
tương đối hẹp". Năm 1907 ơng tìm ra cơng thức
liên hệ năng lượng với khói lượng của một vật làm
cơ sở cho ngành vật lí hạt nhân. Năm 1915 Anhxtanh cơng bố lí thuyết tương đối rộng, từ đó suy ra
định luật hấp dẫn mới và kết luận về sự cong của
khơng gian. Ơng được trao giải thưởng Nơ-ben về
Vật lí năm 1921.

- GV nêu câu hỏi: Em hãy kể những phát
* Các khoa học khác.
minh khoa học mà em biết nửa đầu thế kỉ

- Hóa học, Sinh học, KH trái đất... đều
XX ?
đạt những thành tựu to lớn.
- GV bổ sung: + phản xạ có điều kiện, chất kháng
sinh pênixilin...
+ Chế tạo ra chất đồng vị phóng xạ...
+ Thuyết nguyên tử hiện đại ra đời.
+ Bom nguyên tử ra đời tại Mĩ 1945.
+ Máy tính điện tử ra đời 1946.

- HS quan sát H81 và cho biết hình ảnh đó
nói lên điều gì?
- GV nhận xét và kết luận việc ứng dụng
những phát minh trong đời sống con người.
- GV nêu yêu cầu hs thảo luận nhóm theo
kĩ thuật " Khăn trải bàn" (5p): Em hiểu
như thế nào về câu nói của nhà khoa học
A.Nơ-ben "Tơi hi vọng rằng nhân loại sẽ
rút ra được từ những phát minh khoa học
nhiều điều tốt hơn là điều xấu".
- Các nhóm thảo luận. GV nhận xét đánh giá
kết quả thảo luận của nhóm 3, 4.
*GV phân tích VD: năng lượng ngun tử được

2. ứng dụng:
Nhiều phát minh koa học được đưa
vào sử dụng ( điện tín, điện thoại, ra đa,
hàng khơng).
3. Tác dụng :
- Nâng cao đời sống cho con người.

- Sử dụng điện thoại, điện tín ra đa, hàng
khơng, điện ảnh.
4. Hạn chế.
- Chế tạo ra vũ khí hủy diệt (bom
nguyên tử).


lấy từ sự phân hạch các hạt nhân U-ra-ni và Plu-toni. Qua cuộc chiến tranh tnhế giới thứ hai Mĩ đã sử
dụng thành tựu này chế tạo bom nguyên tử -phương
tiện chiến tranh hủy diệt hàng loạt.

II. Nền văn hóa Xơ Viết hình thành và
*Hoạt động 2: ( 20p) Tìm hiểu sự hình
thành và phát triển của nền văn hóa Xơ Viết. phát triển
• Mục tiêu: HS nhận thức được những
thành tựu của nền văn hóa Xơ viết.
- GV cung cấp thơng tin sự hình thành nền
văn hóa Xơ Viết.
1. Cơ sở hình thành.
- HS đọc phần kênh chữ và cho biết: Tại
- Tư tưởng của chủ nghĩa Mác- Lênin
sao xóa nạn mù chữ là nhiệm vụ hàng đầu
- Tinh hoa văn hóa nhân loại.
trong việc xây dựng nền văn hóa mới ở Liên
Xơ?
- HS trả lời. GV kết luận:
2. Cơng cuộc xây dựng nền văn hóa Xơ
+ Trước cách mạng tình trạng mù chữ ở Nga rất
Viết.
phổ biến chiếm 3/4 dân số -> lạc hậu. Muốn thay

đổi tình trạng lạc hậu chậm phát triển thì người dân
phải biết đọc biết viết. Vì tỉ lệ người biết chữ là tiêu * Nhiệm vụ: xóa nạn mù chữ, phát triển
chí đánh giá sự phát triển kinh tế văn hóa của một hệ thống giáo dục...
quốc gia. Vì " Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu"

* Kết quả: 60 triệu người thốt nạn mù
GV liên hệ với tình hình Việt Nam sau cách chữ. Đa số người dân có trình độ văn
mạng tháng Tám 1945 với nhiệm vụ "diệt hóa cao, đội ngũ trí thức đơng đảo.
giặc dốt", Phong trào " Bình dân học vụ".
* Thành tựu.
- GV cung cấp thông tin về thành tựu khoa - Khoa học kĩ thuật: vấn đề ngun tử,
học, văn hóa nghệ thuật Xơ Viết.
nghiên cứu khoảng không vũ trụ và
công cuộc chinh phục vũ trụ.
- GV phân tích: ngay sau chiến tranh thế giới
thứ hai, Liên Xô đã giải quyết thành công vấn đề
ngyên tử phá vỡ thế độc quyền của Mĩ. Nhưng Liên
Xơ sử dụng ngun tử vào mục đích hịa bình (xây
dựng nhà máy điện nguyên tử, tàu phá băng chạy
bằng nguyên tử.)

- GV nêu câu hỏi: Em hãy kể tên những tác - Văn hóa nghệ thuật Xơ Viết có những
công hiến lớn lao:
phẩm văn học Xô Viết mà em biết?
Thi ca, sân khấu, điện ảnh.
"Thép đã tôi thế đấy" - Lép-tôn-xtôi.
"Người mẹ" "Sông đông êm đềm" - M. Sô-


lơ-khốp...

H: Đánh giá của em về nền văn hóa Xơ
Viết?

4. Củng cố: 2p
- GV khái quát nội dung bài học.
5. Hướng dẫn học bài: 1p
- Bài cũ: trả lời các câu hỏi và bài tập cuối bài.
- Bài mới: chuẩn bị bài ôn tập.


+ Thống kê những sự kiện chính của lịch sử thế giới hiện đại theobảng mẫu trong
SGK.
+ Chọn 5 sự kiện tiêu biểu nhất và giải thích vì sao lại chọn những sự kiện đó.