Phân tích thực trạng hoạt động logistics ngược của công ty TNHH Coca-Cola Việt Nam

THƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA MARKETING

ĐỀ TÀI THẢO LUẬN HỌC PHẦN

“QUẢN TRỊ LOGISTICS KINH DOANH”
Đề tài: Phân tích thực trạng hoạt động logistics ngược của
cơng ty TNHH Coca-Cola Việt Nam
Nhóm: 9
Lớp: 2055BLOG1511

Hà Nội, ngày 19 tháng 11 năm 2020


MỤC LỤC

2


PHẦN MỞ ĐẦU
Hiện nay, thị trường Logistics ngày càng trở nên năng động, phức tạp và không ổn
định. Đa số chúng ta đều biết rằng Logistics có vai trị lập kế hoạch, thực hiện và quản
lý hiệu quả quá trình sản xuất từ thu mua nguyên vật liệu, hoàn thành sản phẩm, lưu
kho đến phân phối sản phẩm từ nơi sản xuất đến nơi tiêu thụ. Vậy nếu sản phẩm bị lỗi,
hư hỏng hoặc hết hạn sử dụng cần phải thu hồi từ tay người tiêu dùng đến nhà máy thì
chúng ta phải làm như thế nào?
Dưới áp lực cạnh tranh gay gắt và vấn đề ô nhiễm môi trường nghiêm trọng hiện nay,
logistics ngược (Reverse Logistics) được xem là một giải pháp quan trọng giúp doanh
nghiệp giảm chi phí, tăng doanh thu, nâng cao trình độ dịch vụ và giảm tác động đến
mơi trường; góp phần tạo dựng hình ảnh “xanh” trong tâm trí khách hàng từ đó giành
lợi thế cạnh tranh và thực hiện tốt trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp.

Nhận thấy vai trò quan trọng của Logistics ngược đối với các doanh nghiệp hiện nay,
nhóm đã vận dụng các kiến thức đã học trong bộ môn Quản trị Logistic kinh doanh để
tiến hành nghiên cứu về đề tài “ Tìm hiểu thực trạng Logistics ngược của cơng ty
Coca- Cola về sản phẩm nước ngọt có gas chai thuỷ tinh Coca- Cola”.

3


PHẦN NỘI DUNG
A. CƠ SỞ LÝ THUYẾT
1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của logistics ngược
1.1. Khái niệm
Logistics ngược là q trình tổ chức, thực hiện và kiểm sốt một cách hiệu quả dòng
chảy của nguyên liệu, bán thành phẩm, thành phẩm và bao bì từ các điểm tiêu dùng
đến các điểm thu hồi với mục đích tận dụng các giá trị còn lại hoặc thải hồi một cách
hợp lý.
Dòng vật chất trong logistics ngược phát sinh từ nhiều nguyên nhân dưới đây:
- Dịng thu hồi các sản phẩm khơng bán được hoặc sản phẩm bị khuyết tật
- Dòng thu hồi bao bì do tháo dỡ các sản phẩm đã qua sử dụng
- Thu hồi và tái sử dụng các bao bì sản phẩm
- Dịng thu hồi và tái sử dụng pallet, container

1.2.Đặc điểm logistics ngược
So với logistics xuôi, logistics ngược có nhiều điểm khác biệt căn bản:
Vận chuyển từ nhiều điểm tới một điểm: Vận chuyển trong logistics xuôi thường bắt
đầu từ một điểm và sau đó phân tán theo nhu cầu thị trường. Ngược lại, vận chuyển
trong logistics ngược bắt đầu từ phía khách hàng và tập trung về điểm thu hồi. Doanh
nghiệp nên kết hợp giữa vận chuyển xi và vận chuyển ngược dịng, bởi vì nó có thể
giúp doanh nghiệp tiết kiệm được đáng kể chi phí và khắc phục được hành trình khơng
tải

Chất lượng hàng hóa và bao bì thường khơng đồng nhất: Sản phẩm thu hồi trong dòng
logistics ngược chịu mức độ phá hủy khác nhau, do đó chất lượng thường khơng đồng
nhất. Đồng thời, việc tập hợp sản phẩm thu hồi cũng trở nên khó khăn hơn bởi bao bì
thường khơng cịn ngun vẹn do đã bị mở hoặc hư hại, điều này làm cho việc dự trữ
sản phẩm thu hồi phức tạp hơn. Một bao bì khơng hồn thiện làm tăng những nguy hại
đối với hàng hóa và thường gây khó khăn cho việc nhận diện hàng hóa trong kênh thu
hồi. Do đó, các tiêu chuẩn về thu hồi bao bì trong dòng logistics ngược trở nên rất cần
thiết.
Giá cả sản phẩm không đồng nhất và phụ thuộc vào nhiều yếu tố: Nếu như trong dịng
logistics xi, giá cả của hàng hóa có tương quan đồng nhất bởi tính tiêu chuẩn hóa
cao, thì trong logistics ngược, giá cả sản phẩm thu hồi thường không đồng nhất và phụ
thuộc vào nhiều yếu tố như: hiện trạng của hàng hóa thu hồi, khoảng cách thu hồi, …
Điều này gây khó khăn cho việc dự tính các chi phí liên quan trong kênh logistics thu
hồi.

4


Tốc độ thường không được ưu tiên: Trong kênh logistics xuôi, tốc độ được coi là yếu
tố quan trọng để đáp ứng yêu cầu chất lượng dịch vụ khách hàng, tạo ra lợi thế cạnh
tranh cho doanh nghiệp. Ngược lại, trong kênh logistics ngược, tốc độ thu hồi không
phải yếu tố được ưu tiên mà là khả năng phục hồi giá trị và hồn trả lại vị trí nào trong
chuỗi cung ứng. Tất nhiên, vẫn cần kiểm soát thời gian có mặt của sản phẩm tại trung
tâm phục hồi và xử lý sản phẩm vì đây có thể là một yếu tố làm giảm giá trị của sản
phẩm.
Chi phí phục hồi thường cao và khó dự tính: Chi phí để vận hành dịng logistics xi
thường có thể dự tính trước. Trong khi đó, rất khó lường trước đối với những khoản
chi phí phát sinh liên quan đến logistics ngược và thường các khoản chi phí này cũng
cao hơn.
Mâu thuẫn về sở hữu và trách nhiệm vật chất: Trong dòng logistics ngược, việc phân

định quyền sở hữu và xác định trách nhiệm vật chất giữa các bên liên quan đến nguyên
vật liệu, hàng hóa hải thu hồi là một vấn đề khá khó khăn. Do đó cần bàn bạc, thương
lượng và đưa vào các điều khoản rõ ràng về tỷ lệ, mức độ, tính chất, thời điểm và địa
điểm thu hồi cụ thể trong hợp đồng mua bán hàng hóa.
ST
T

LOGISTICS NGƯỢC

LOGISTICS XI

1

Dự báo khó khăn hơn

Dự báo tương đối đơn giản

2

Vận chuyển từ nhiều điểm tới một
điểm

Vận chuyển từ một điểm tới nhiều điểm

3

Chất lượng sản phẩm không đồng
nhất

Chất lượng sản phẩm đồng nhất

4

Bao bì sản phẩm thường bị phá hủy

Bao bì ngun vẹn, tiêu chuẩn hóa

5

Giá cả phụ thuộc vào nhiều yếu tố

Giá cả tương quan đồng nhất

6

Tốc độ thường được xem là ưu tiên

Tốc độ là quan trọng

7

Chi phí khó nhìn thấy trực tiếp và
rất lớn

Chi phí có thể giám sát chặt chẽ

8

Mâu thuẫn về sở hữu, trách nhiệm
vật chất

Sở hữu và trách nhiệm vật chất rõ ràng

Bảng 1.1: So sánh đặc trưng của logistics ngược và logistics xuôi
(Nguồn: Grabara J.2004)

5


1.3. Vai trò của logistics ngược
Trong những năm gần đây, dưới áp lực cạnh tranh gay gắt và vấn đề ô nhiễm môi
trường nghiêm trọng, logistics ngược được xem là một trong những giải pháp quan
trọng giúp doanh nghiệp có thể giảm được chi phí, tăng doanh thu, nâng cao trình độ
dịch vụ khách hàng và giảm tác động của hoạt động sản xuất kinh doanh đến môi
trường:
Logistics ngược tạo q trình thơng suốt cho q trình logistics xi: Ở nhiều khâu
của q trình logistics xi xuất hiện những sản phẩm khơng đạt u cầu cần sửa chữa
lại, bao bì lỗi phải dán nhãn mác lại … Để đảm bảo đưa các sản phẩm này trở lại kênh
logistics xuôi một cách nhanh chóng, kịp thời nhất thì cần phải phát sinh một loạt các
hoạt động logistics ngược nhằm hỗ trợ dịng vận động xi này. Dịng logistics ngược
được tổ chức tốt sẽ đảm bảo sự thơng suốt cho q trình logistics xi. Dp đó, để đạt
hiệu quả cao trong quản trị dịng logistics xi, cần kết hợp thực hiện với các hoạt
động logistics ngược.
Logistics góp phần nâng cao trình độ dịch vụ khách hàng: việc thu hồi các sản phẩm
không đáp ứng được nhu cầu của khách hàng để đổi hàng, sửa chữa bảo hành, bảo
dưỡng, … sẽ góp phần thỏa mãn tốt hơn yêu cầu của khách hàng, nâng cao mức dịch
vụ khách hàng của doanh nghiệp. Chính sách thu hồi tốt sẽ góp phần mang lại lợi thế
cạnh tranh cho doanh nghiệp.
Logistics ngược giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp: Thu hồi hàng hóa trong kênh
logistics ngược làm phát sinh các chi phí liên quan đến vận chuyển, dự trữ, phục hồi

và sửa chữa, …
Logistics ngược giúp tạo dựng hình ảnh “xanh” cho doanh nghiệp: Ơ nhiễm mơi
trường đang là một vấn nạn trên tồn thế giới. Một trong những nguyên nhân cơ bản là
hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp. Trách nhiệm xã hội đòi hỏi các
doanh nghiệp phải quan tâm tới việc giảm thiểu các tác động tiêu cực của sản xuất
kinh doanh đến môi trường thông qua thu hồi nguyên vật liệu, sản phẩm và bao bì để
tái chế hoặc vứt bỏ một cách có trách nhiệm. Cơng chúng, khách hàng, các cơ quan
quản lý hiện đánh giá rất cao những hành vi thân thiện với môi trường của doanh
nghiệp. Điều này cho thấy, nếu doanh nghiệp thực hiện tốt logistics ngược sẽ góp phần
tạo dựng hình ảnh “xanh” trong tâm trí khách hàng và thực hiện tốt các quy định pháp
luật.
Nhiều công ty hiện nay đã đầu tư nghiêm túc hơn vào các chương trình logistics ngược
bởi họ nhận thức được rằng khoản chi phí mà họ phải bỏ ra để xử lý hàng hóa bị trả lại
khơng kiểm sốt được vượt xa con số mà họ phải bỏ ra để đầu tư cho việc quản lý các
chương trình logistics ngược một cách bài bản. Logistics ngược được xem là một năng
lực chiến lược của nhiều doanh nghiệp giúp nâng cao khả năng cạnh tranh, tăng lợi
nhuận và thỏa mãn khách hàng tốt hơn.

6


2. Quy trình
Tại mỗi doanh nghiệp, quy trình logistics ngược được thực hiện theo bốn giai đoạn cơ
bản như sau:
Phân phối lại

Kiểm tra

Thu hồi sản phẩm
Vận chuyển

Thu hồi

Kiểm tra
Chọn lọc
Phân loại

Bán lại
Tái sử dụng
Phục hồi
Xử lý rác thải

Dự trữ
Bán
Vận chuyển

Xử lý

Hình 1.1: Quy trình logistics ngược
(Nguồn: Roberta Pinna và Pier Paolo Carrus)
Giai đoạn 1 - Tập hợp: Giai đoạn này bao gồm các hoạt động cần thiết để thu thập các
sản phẩm không bán được, sản phẩm khuyết tật hay bao bì và vận chuyển chúng tới
các điểm thu hồi.
Giai đoạn 2 - Kiểm tra: Gồm các hoạt động như kiểm tra đánh giá các chi tiết, sản
phẩm thu hồi từ đó chọn lọc và phân loại chúng thành các nhóm có đặc điểm và yêu
cầu xử lý khác nhau. Đây là căn cứ để xác định quá trình tiếp theo sẽ làm gì cho các
nhóm sản phẩm thu hồi.
Giai đoạn 3 - Xử lý: các phương án xử lý thường là tái sử dụng trực tiếp hoặc bán lại;
phục hồi sản phẩm (sửa lại, làm mới lại, sản xuất lại, tháo để lấy phụ tùng, …); và xử
lý rác thải (thiêu đốt, chôn lấp hoặc thải ra môi trường)

Giai đoạn 4 - Phân phối lại sản phẩm đã phục hồi. Giai đoạn này đề cập đến hoạt
động logistics để đưa các sản phẩm đã thu hồi quay trở lại dịng logistics xi, tiếp tục
đi tới thị trường như các hoạt động dự trữ, bán hàng và vận chuyển.
Ngày nay trong nền kinh tế phát triển, các doanh nghiệp chuyên đảm đương hoạt động
logistics ngược đã trở nên phổ biến. Họ có vai trị tương tự như các 3PL trong các
dịng logistics ngược chiều do khả năng chun mơn hóa cao và tiết kiệm chi phí cao
nhờ hiệu quả từ quy mơ thu hồi lớn. Các mơ hình này cho phép các chuỗi cung ứng
vận hành thông suốt theo cả hai chiều khép kín và đạt được yêu cầu trong phát triển
kinh tế bền vững ngày nay.

7


B. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG LOGISTICS NGƯỢC TẠI COCA - COLA
1. Giới thiệu về công ty và sản phẩm
1.1. Sơ lược về lịch sử hình thành
Coca-Cola là cơng ty sản xuất nước giải khát có gas số 1 trên thế giới. Ngày nay tên
nước giải khát Coca-Cola gần như được coi là một biểu tượng của nước Mỹ, không chỉ
ở Mỹ mà ở gần 200 nước trên thế giới. Công ty phấn đấu làm tươi mới thị trường, làm
phong phú nơi làm việc, bảo vệ môi trường và củng cố truyền thống công chúng.
Trên thế giới Coca-Cola hoạt động trên 5 vùng lãnh thổ: Bắc Mỹ, Mỹ-Latinh, Châu
Âu, Châu Á, Trung Đông và Châu Phi.
Ở Châu Á, công ty hoạt động tại 6 khu vực:

- Trung Quốc
- Ấn Độ
- Nhật Bản
- Philippines
- Nam Thái Bình Dương và Hàn Quốc (Úc, Indonesia, Hàn Quốc và New
Zealand)

- Khu vực Tây và Đông Nam Á (SEWA)
1.2. Tổng quan về Coca-Cola Việt Nam
Tập đoàn Coca-Cola được sáng lập từ năm 1982 tại Hoa Kỳ, hoạt động trên 200 quốc
gia trên thế giới. Tại Việt Nam, công ty Coca-Cola hoạt động sản xuất kinh doanh trên
10 năm với những mặt hàng nổi tiếng như: Coca-Cola, Fanta, Sprite, nước cam ép
Splash, nước uống đóng chai Joy, nước tăng lực Samurai, Schweppes, bột giải khát
Samurai, bột Sunfill với các hương Cam, dứa, dâu.
- Tên giao dịch: Công ty TNHH NƯỚC GIẢI KHÁT COCA-COLA VIỆT NAM
- Tên nước giao dịch nước ngoài: Coca-Cola Indochine Pte.Ltd., Singapore
- Tên viết tắt: Coca-Cola
- Ngành nghề kinh doanh: Sản xuất và đóng chai nước giải khát có gas mang nhãn
hiệu Coca-Cola
- Mục tiêu: sản xuất các loại nước giải khát Coca-Cola, Fanta, Sprite,...
Các mốc lịch sử phát triển của Coca-Cola Việt Nam:
- Năm 1960: Lần đầu tiên Coca-Cola được giới thiệu tại Việt Nam.
- Tháng 2/1994: Coca-Cola trở lại Việt Nam và bắt đầu quá trình kinh doanh lâu dài.
- Tháng 8/1995: Liên Doanh đầu tiên giữa Coca-Cola Đông Dương và công ty
Vinafimex được thành lập, có trụ sở tại miền Bắc.

8


- Tháng 9/1995: Một Liên Doanh tiếp theo tại miền Nam mang tên Công ty
- Nước Giải Khát Coca-Cola Chương Dương cũng ra đời do sự liên kết giữa CocaCola và công ty Chương Dương của Việt Nam.
- Tháng 1/1998: Thêm một liên doanh nữa xuất hiện tại miền Trung – Coca-Cola Non
Nước. Đó là quyết định liên doanh cuối cùng của Coca-Cola Đông Dương tại Việt
Nam, được thực hiện do sự hợp tác với Công ty Nước Giải Khát Đà Nẵng.
- Tháng 10/1998: Chính phủ Việt Nam đã cho phép các Công ty Liên Doanh trở thành
Công ty 100% vốn đầu tư nước ngoài. Các Liên Doanh của Coca-Cola tại Việt Nam

lần lượt thuộc về quyền sở hữu hoàn tồn của Coca-Cola Đơng Dương, và sự thay đổi
này đã được thực hiện trước tiên bởi Công ty Coca-Cola Chương Dương – miền Nam.
Tháng 3 đến tháng 8/1999: Liên doanh tại Đà Nẵng và Hà Nội cũng chuyển sang hình
thức sở hữu tương tự.
- Tháng 6/2001: Do sự cho phép của Chính phủ Việt Nam, ba Cơng ty Nước Giải Khát
Coca-Cola tại ba miền đã hợp nhất thành một và có chung sự quản lý của Coca-Cola
Việt Nam, đặt trụ sở tại quận Thủ Đức – Thành phố Hồ Chí Minh.
- Từ ngày 1/3/2004: Coca-Cola Việt Nam đã được chuyển giao cho Sabco, một trong
những Tập đồn đóng chai danh tiếng của Coca-Cola trên thế giới.
Coca-Cola Việt Nam hiện có 3 nhà máy đóng chai trên tồn quốc: Hà Tây, Đà Nẵng,
Hồ Chí Minh với tổng vốn đầu tư trên 163 triệu USD
2. Đặc điểm bao bì chai thủy tinh của Coca Cola
Trước đó, thức uống Coca-Cola được bán dưới hình thức rót ra từ vịi giống bia. Cho
đến năm 1894, loại thức uống này được cho vào chai, từ đây bao bì của Coca-Cola
chính thức bắt đầu và phát triển. Sự thay đổi đầu tiên về bao bì của Coca-Cola không
phải nhằm bán hàng mà là để chống lại sự giả mạo, sao chép. Hình dạng chai CocaCola được đăng ký bảo hộ năm 1960. Vào năm 1977, Coke cuối cùng cũng đăng ký
nhãn hiệu kiểu dáng chai và cái tên “Coke-Cola và Coke”. Năm 1977 cũng đánh dấu
sự ra đời của loại chai 2 lít. Mặc dù đã thay đổi không biết bao lần các thiết kế vỏ chai,
vỏ lon mang các kích cỡ và hình dáng khác biệt nhằm thúc đẩy hiệu quả dây chuyền
sản xuất và tính thân thiện với mơi trường, mẫu chai thủy tinh hình trái cacao vẫn mãi
là “huyền thoại”, trở thành một trong những đồ vật dễ nhận diện nhất trên hơn 200
quốc gia và vùng lãnh thổ.

9


Hình 2.1: Sự phát triển hình dáng của chai thủy tinh Coca – Cola
3. Quá trình Logistics ngược bao bì sản phẩm tại Coca - Cola
Để thu hồi bao bì sản phẩm, Coca Cola đã thực hiện Chiến lược xây dựng “Chuỗi cung
ứng xanh”. Thực tế, để sản xuất một thành phẩm vỏ chai Coca Cola mới gồm: 6%

nguyên liệu mới được nghiên cứu, 94% thành phẩm cũ (trong đó 30% nguyên liệu từ
những vỏ chai được tái chế). Thành viên tham gia q trình này có thể là các đại lý,
nhà bán lẻ thu hồi vỏ chai, két Coca Cola từ khách hàng,… Coca Cola sẽ thu hồi từ các
đại lý qua các kênh phân phối, phương tiện vận tải. Cơng ty cịn mở trực tiếp nhà máy
để tái chế vỏ chai nhựa đã qua sử dụng.

Hình 3.1. Quá trình Logistics ngược bao bì sản phẩm tại Coca - Cola

10


(Nguồn: )
Kết quả là:
- 5% chai Coca - Cola được đưa trở lại về nhà máy
- Tiết kiệm được số tiền có giá trị tương đương 7% doanh thu bán hàng
- Cắt giảm 33.500 tấn khí thải CO2 mỗi năm
4. Thực trạng hoạt động logistics ngược tại Coca-Cola
Với các công ty kinh doanh nước uống, nước giải khát trên thị trường như Coca-Cola,
các loại vỏ chai thủy tinh có thể được tái sử dụng nhiều lần nên việc thu hồi vỏ chai
để đưa vào các vòng chu chuyển kế tiếp ảnh hưởng rất lớn đến khơng chỉ chi phí bao
bì và sản phẩm mà còn tác động trực tiếp đến 0quá trình thực hiện các đơn hàng cung
cấp. Điều này đã thúc đẩy Coca-Cola để tổ chức hợp lý quá trình thu hồi bao bì, tham
gia kịp thời hoạt động kinh doanh đến mơi trường xung quanh.
Đối tượng bao bì cần thu hồi trong dòng Logistics ngược của Coca Cola mà đề tài
nghiên cứu là các loại vỏ chai thủy tinh của sản phẩm nước ngọt có gas Coca Cola sau
khi được phân phối trên thị trường tới các đại lý, cửa hàng bán lẻ tồn quốc.
Hiện nay, dịng vận động logistics ngược của Coca-Cola được tiến hành theo 4 phân
đoạn chính như các bước trong hình:

Tập hợp

Kiểm tra

Xử lý

Phân phối lại

Hình 2.2: Quy trình dịng vận động logistics ngược của Coca Cola
4.1. Giai đoạn 1: Tập hợp
Đây là giai đoạn đầu tiên trong quy trình Logistics ngược tại Coca Cola, bao gồm các
hoạt động cần thiết của doanh nghiệp để thu về các vỏ chai bao gồm vỏ chai thủy tinh
của sản phẩm nước uống, nước giải khát Coca Cola và vận chuyển chúng tới nhà máy
để kiểm tra, xử lý và phục hồi.
Coca-Cola đã thực hiện thu hồi trên 200 quốc gia, với các điểm thu hồi tại hơn
130.000 trung tâm dịch vụ. Hơn nữa, tất cả các cửa hàng bán lẻ thuộc hệ thống của
Coca Cola đều thực hiện thu hồi bao bì cũ. Tại thị trường Việt Nam, việc thu hồi bắt
đầu từ các nhà bán lẻ bởi đây là nguồn cung cấp cuối cùng cho người tiêu dùng, họ có
trách nhiệm kết nối với người tiêu dùng bằng nhiều hình thức khác nhau để thu hồi lại
bao bì sản phẩm khi đã qua sử dụng sản phẩm bên trong. Tuy nhiên, số lượng vỏ chia

11


được thu tập hợp về hầu không như đạt được 100% như số lượng vỏ chai đã được bán
ra trên thị trường.
Đối với các vỏ chai thủy tinh, sau khi người tiêu dùng sử dụng hết sản phẩm sẽ mang
các chai thủy tinh và két nhựa (trường hợp mua số lượng lớn nếu có) hồn trả lại cho
các cửa hàng bán lẻ và nhận lại số tiền đặt cọc tương ứng với số vỏ chai đó. Tùy thuộc
vào mối quan hệ giữa các cửa hàng bán lẻ với khách hàng mà số tiền đặt cược vỏ chai
được dao động từ 2000 - 5000 đồng/ vỏ chai, thậm chí cửa hàng có thể khơng u cầu

khách hàng đặt cọc. Đối với các cửa hàng bán lẻ, các cửa hàng bán lẻ sau khi đã thu
hồi vỏ chai từ người tiêu dùng sẽ định kỳ giao lại vỏ chai két động bộ cho đại lý bán
bn của mình khi nhận hàng mới. Thực tế, quá trình tập hợp lại thương được phối
hợp cùng việc giao đơn hàng mới. Nhà bán buôn hoặc nhân viên đại lý giao sản phẩm
mới cho nhà bán lẻ, đồng thời kết hợp luôn cả việc thu hồi vỏ chai lại.
Sau đó, đại lý bán bn sau khi thu hồi vỏ chai và két từ các cửa hàng bán lẻ sẽ giao
lại cho các đại lý cấp 1 của Coca-Cola. Đây là những đại lý ký hợp đồng phân phối
độc quyền bởi Coca-Cola. Hiện nay Coca-Cola đang quản lý khoảng 470 đại lý cấp 1
trên toàn quốc. Sau khi nhà bán buôn và đại lý đã thu hồi vỏ chai về, sẽ được vận
chuyển về nhà sản xuất để tập kết và vận chuyển ngược về Công Ty TNHH Dynaplast
Packaging Việt Nam - chuyên cung cấp vỏ chai chất lượng cho Coca-Cola. Sau đó, vỏ
chai cũ sẽ được tái chế lại và phục vụ cho một chu kỳ sống mới của sản phẩm.
4.2. Giai đoạn 2: Kiểm tra
Sau khi trải qua bước đầu tiên là tập hợp, các vỏ chai thủy tinh được đưa tới điểm phục
hồi, lúc này, các vỏ chai sẽ được kiểm tra và đánh giá qua 3 giai đoạn:
Kiểm tra và lựa chọn thủ công: Kiểm tra thủ công do công nhân trong kho xử lý và
kiểm tra từng chai. Những vỏ chai bị nứt, vỡ, sứt mẻ,… và được bóc hết các tem nhãn
cũ trên thân chai. Tuy nhiên, phương pháp kiểm tra vật lý bằng tay này chưa đảm bảo
được sức ép chai thủy tinh có cịn như cũ hay khơng.
Kiểm tra chất lượng chai: Các vỏ chai sẽ đi qua một hệ thống máy nén khí, các máy
nén đầy khí vào trong chai để thử xem chai có chịu được áp suất lớn hay khơng. Cũng
chính nhờ giai đoạn này sẽ làm tránh để cho các tai nạn trong quá trình chiết rót xảy
ra. Vì khi chiết rót, nhất là với những sản phẩm và chất lỏng có gas thì những chai
thủy tinh khơng đạt an tồn sẽ nổ trong q trình chiết rót chất lỏng. Trải qua q trình
này, những chai thủy tinh không vỡ sẽ được tiếp nhận công đoạn tiếp theo, còn những
chai bị nổ cũng như bị loại ra ngay từ công đoạn kiểm tra vật lý bằng tay từ trên sẽ bị
loại bỏ.
Sục rửa sơ cấp: Các chai thủy tinh không vỡ được đưa vào máy rửa chai, nơi chúng
trải qua nhiều cấp độ làm sạch bằng nước, nước nóng dung dịch xút nóng và tráng lại
bằng nước mới đã qua xử lý. Sau khi rửa, chai được kiểm tra thông qua công nghệ

kiểm tra chai điện tử để loại bỏ những chai không đạt chuẩn hoặc có tạp chất lạ (Thủy
tinh thu hồi thương mại (cullet) thường được thu gom từ hệ thống ngân hàng chai hoặc

12


từ các quán ăn dễ bị nhiễm bẩn do cá nhân bỏ vật liệu không phù hợp vào hộp đựng
thủy tinh). Sau khi kiểm tra, các chai được chọn sẽ được đưa vào bộ phận xử lý.
4.3. Giai đoạn 3: Xử lý
Sau khi nhà bán buôn và bán lẻ thu hồi vỏ chai về, vỏ chai sẽ được vận chuyển về nhà
sản xuất để tập kết và vận chuyển ngược về Công ty TNHH Dynaplast Packaging (Việt
Nam) chuyên cung cấp vỏ chai chất lượng cao cho Coca-Cola. Từ đây vỏ chai cũ sẽ
được tái chế lại và phục vụ cho một chu kỳ mới của sản phẩm.
Sục rửa và diệt khuẩn: Trải qua các cơng đoạn trong q trình kiểm tra và đánh giá vỏ
chai thủy tinh ở trên thì các vỏ chai an toàn sẽ được đưa vào quá trình rửa sạch. Các vỏ
chai sẽ được sục NaOH để trung hịa cũng như rửa hồn tồn những chất lỏng đã bị
biến chất cịn sót lại sau khi sử dụng, cũng như là loại bỏ các vi khuẩn gây lên men sau
khi đóng chai. Cơng đoạn này rất quan trọng vì hầu hết các sản phẩm sử dụng vỏ chai
thủy tinh của Coca-Cola đều có gas, sau khi sử dụng sẽ trực tiếp tạo ra mùi trong thân
chai, cộng thêm vi khuẩn, nấm mốc. Nếu như khơng rửa sạch thì không thể đảm bảo
được chất lượng sản phẩm đầu ra.
Thanh trùng: Sau giai đoạn súc rửa, vỏ chai được đưa qua cơng đoạn thanh trùng bằng
dịng nước nóng
Sấy khơ: Các vỏ chai sau khi trải qua giai đoạn thanh trùng sẽ được đưa qua hệ thống
sấy khô
Vào dây chuyền chiết rót: Đây là thời điểm kết thức q trình logistics ngược để thu
hồi và xử lý vỏ chai thủy tinh của Coca-Cola. Tại đây, một vỏ chai sau khi thu hồi và
xử lý sẽ được tái sử dụng trong quá trình logistics xi dịng mới cho đến khi cung cấp
tới tay khách hàng.
4.4. Giai đoạn 4: Phân phối lại

Đa số các chai thủy tinh đã qua xử lí và đạt tiêu chuẩn của Coca-Cola được vận
chuyển lại về nhà máy sản xuất, tiếp tục gia nhập vào quy trình logistics xuôi để đưa đi
phân phối.
C. ĐÁNH GIÁ HIỆU QUẢ VÀ ĐỀ XUẤT CẢI THIỆN
1. Đánh giá về thực trạng hoạt động Logistics ngược của Coca-Cola
1.1. Điểm mạnh
- Tiết kiệm chi phí (Ước tính tiết kiệm được 7% doanh thu bán sản phẩm):
+ Việc thu hồi vỏ chai đã qua sử dụng sẽ giúp Coca-Cola tiết kiệm được chi phí đầu
vào. Vì vỏ chai là một nguyên liệu đầu vào quan trọng trong khâu sản xuất. (Thực tế,
để sản xuất một thành phẩm vỏ chai Coca Cola mới gồm: 6% nguyên liệu mới được
nghiên cứu, 94% thành phẩm cũ trong đó 30% nguyên liệu từ những vỏ chai được tái
chế).

13


+ Tiết kiệm tài nguyên lao động song song với cắt giảm được một phần chi phí trong
hoạt động sản xuất chai thủy tinh.
+ Vì vỏ chai sẽ được thu gom theo chiều ngược lại của dịng hàng hóa sẽ tiết kiệm
được chi phí hơn là thiết lập một kênh riêng để thu hồi vỏ chai. Từ đó, Coca-Cola có
thể tiết kiệm được một phần chi phí trong việc thu gom.
- Hỗ trợ thúc đẩy vòng trung chuyển sản xuất, tăng cường khả năng đáp ứng các đơn
hàng.
- Bảo vệ môi trường: Thu hồi vỏ chai đã qua sử dụng khơng chỉ giúp Coca-Cola tiết
kiệm một khoản chi phí lớn mà nó cịn có ảnh hưởng tốt tới mơi trường sống của con
người. Nó giúp giảm thiểu hàm lượng các-bon, rác thải và đẩy lùi tình trạng thủy tinh
bị vỡ khi vứt ra môi trường sống sẽ gây ảnh hưởng tới con người.
- Bảo vệ uy tín của cơng ty: Việc thu hồi vỏ chai sẽ giúp Coca-Cola hạn chế được hành
vi giả mạo sản phẩm của Coca-Cola để chuộc lợi thông qua việc lấy vỏ chai của CocaCola để đựng những sản phẩm không rõ nguồn gốc. Điều này giúp tin tưởng hơn vào
các sản phẩm của Coca-Cola từ đó kích thích việc tiêu dùng sản phẩm.

1.2. Điểm yếu
- Không thu hồi được hết lượng vỏ chai như đã sản xuất ban đầu như rơi vỡ, thất thoát
trong quá trình sử dụng của người tiêu dùng cũng như hoạt động vận chuyển. Tình
trạng này xảy ra do chưa có sự cam kết chặt chẽ giữa nhà sản xuất, đơn vị vận chuyển,
nhà bán lẻ và người tiêu dùng. Đồng thời do việc Coca-Cola chưa có phương tiện
chuyên biệt để chở lượng vỏ chai thu hồi một cách đảm bảo, có hệ thống.
- Khó dự tính được số lượng cũng như tốc độ thu hồi vỏ sản phẩm.
- Chất lượng sản phẩm thu về khơng đồng nhất, địi hỏi cao trong việc tái sử dụng vỏ
chai, đảm bảo vệ sinh an toàn cẩn thận trong lần sử dụng tiếp theo nếu không sẽ gây
ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng cũng như uy tín của cơng ty.
2. Giải pháp đề xuất để cải thiện hoạt động Logistics ngược của Coca-Cola
Có thể hiểu vỏ chai như một cái sản của cơng ty. Việc làm mất cũng như thất thốt vỏ
chai sẽ làm ảnh hưởng không nhỏ đến tài sản cũng như doanh thu của doanh nghiệp.
Bài toán thu hồi vỏ chai ln đặt ra một bài tốn khó cho doanh nghiệp kinh doanh
nước giải khát, trong đó, Coca-Cola cũng khơng phải là một ngoại lệ. Vì vậy để giảm
thiểu các thất thốt khơng đáng có đó. Vấn đề đặt ra cho Coca-Cola trong thời điểm
này là làm sao để thu hồi khi vỏ chai một cách triệt để, rõ ràng nhất. Từ đó tính tốn
lợi nhuận, thua lỗ trong theo từng khoảng thời gian để đưa ra các phương án cụ thể để
giải quyết các khó khăn trong vấn đề logistics và tìm ra một hướng đi đúng đắn.
Một số giải pháp mà nhóm nghiên cứu đề xuất để cải thiện q trình logistics ngược
cho Coca-Cola đó là:

14


- Kiểm soát chặt chẽ sản phẩm đầu ra bộ phận kho vận phải thống kê chi tiết số lượng
kho nhập kho sản phẩm một cách thường xuyên. Công ty có thể tham khảo mẫu phiếu
nhập chai, két tại kho và chi nhánh như sau:

15

Công ty TNHH NƯỚC GIẢI KHÁT COCA-COLA VIỆT NAM
Kho:….

Loại chai:….
PHIẾU NHẬP CHAI - KÉT

Số:

Ngày: /

/

Đơn vị nhập:
Mã số khách hàng/ đại lý:
Số lượng két đủ bộ:
Số lượng két chai rỗng:
Số lượng thất thốt: ……..Chai; …….. Két
Chữ kí người thu hồi

Chữ kí khách hàng

Sau khi có được thu được số liệu từ các nhân viên thu thập về, công ty nên nhập vào sổ
sách hoặc quản lý bằng excel hoặc các phần mềm quản lý bán hàng để cập nhật chính
xác lượng chai được thu hồi, mất mát.
- Nắm vững số lượng các kênh phân phối chính của cơng ty để thông báo hướng dẫn
chi tiết trong việc thu hồi vỏ chai đang chiết khấu hoa hồng cho họ được sử dụng các
kênh phân phối triệt để hơn sẽ làm giảm chi phí trong vận chuyển được thu hồi sẽ trở
nên triệt để hơn.

- Bên cạnh hình thức tăng chiết khấu cho các đại lý thì việc làm hỏng cũng như làm
mất mát vỏ trai cũng sẽ được tính trên giá trị của mỗi chiếc vỏ. Và việc này các đại lý
cũng sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm.
- Thống kê lại số lượng xe vận chuyển trong công ty để thanh lý những xe hỏng sửa
chữa và nâng cấp những xe còn dùng được để phục vụ cho việc vận chuyển. Ngồi ra,
nếu có thể cơng ty nên đầu tư các phương tiện chuyên biệt để chở lượng vỏ chai thu
hồi một cách đảm bảo, có hệ thống hơn.
- Nếu năng lực của cơng ty cịn chưa cho phép thì có thể th dịch vụ logistics bên
ngồi trong khoảng thời gian xác định. Rà sốt lại các kho bãi cịn lại của cơng ty để
có phương án khắc phục.
- Xây dựng lại các kho bãi để tập trung tốt hơn cho việc thu hồi, hơn nữa về lâu dài có
thể tập trung xây dựng các nhà phân phối để tiện cho việc vận chuyển.

16


- Tự tổ chức lại q trình Logistics cho cơng ty để cơng ty có thể tự vận chuyển mà
khơng cần th đến các cơng ty logistics ở ngồi. Có thể thuê các công ty tổ chức tư
vấn về Logistic để đào tại lại trong nguồn nhân lực còn yếu kém.

PHẦN KẾT LUẬN
Khi sản phẩm đã sử dụng hết, khách hàng thường vứt bỏ chai. Việc xả thải các vỏ chai
này có thể ảnh hưởng đến mơi trường. Vì vậy, nhà sản xuất phải có trách nhiệm (tự
nguyện hoặc bắt buộc của chính quyền) đối với việc bảo vệ mơi trường nên sản phẩm
được tổ chức thu hồi để xử lý, tiêu hủy chúng an toàn. Mặt khác, nhà sản xuất có thể
thu hồi và tái sử dụng một số bộ phận của sản phẩm.
Việc triển khai dòng logistic ngược sẽ khiến công ty phải gánh thêm rất nhiều chi phí.
Những chi phí này thậm chí ngang ngửa với chi phí sản xuất mà cơng ty bỏ ra ban đầu,
nên nếu như công ty cần phải thực hiện thu hồi sản phẩm khuyết tật, sản phẩm tồn kho
hay bao bì sản phẩm thì cần phải tổ chức và kiểm sốt tốt các hoạt động có liên quan

đến dịng thu hồi này.
Hiện nay ngành công nghiệp tái chế đã và đang đưa về cho nền kinh tế các nước phát
triển hàng trăm tỉ đô la, và tạo công ăn việc làm cho rất nhiều người lao động. Với
mức ý nghĩa to lớn này thì các doanh nghiệp khơng có lí do gì để khơng xây dựng cho
mình một đội ngũ, dịng logistics ngược thật vững chắc, chuyên nghiệp!

17


TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình và slide bộ mơn quản trị Logistics kinh doanh
2. Bài NCKH “Nghiên cứu lý thuyết về logistics ngược (reverse logistics) và khảo sát
thực trạng tại một số doanh nghiệp Việt Nam”, Trần Thị Thu Hương, Trường Đại học
Thương Mại, 2013
3. Các trang website:
/> /> /> /> /> /> />
18


19