Phòng gd&đt tp lào cai cộng hòa xã hội chủ nghĩa việt nam
Trờng tiểu học tả phời Độc lập - tự do - hạnh phúc
Tả phời , ngày 29 tháng 12 năm 2010
Báo cáo nội dung sáng kiến kinh nghiệm
Kính gửi : Hội đồng sáng kiến - Sáng chế Phòng giáo dục đào taọ Laò Cai
Họ và tên : Vũ Thị Thu Hiền
Ngày tháng năm sinh :
Đơn vị công tác : Trờng Tiểu học TP
Trình độ chuyên môn : ĐHSP
Tên đề tài : Hớng dẫn học sinh lớp 1 viết câu lời giải cho bài toán có lời văn
Tóm tắt nội dung sáng kiến
Nội dung sáng kiến gồm 3 phần :
+ Phần I : Phần mở đầu ( Lí do chọn đề tài )
+ Phần 2 : Nội dung ( Gồm 3 chơng )
Chơng 1:Cơ sở lí luận , thực tiễn .Chơng 2 : Thực trạng .Chơng 3 : Giải pháp
+ Phần III : Kết luận và kiến nghị .
Tóm tắt sơ lợc :
Bài toán có lời văn là một loại toán khó đối với học sinh ( HS )lớp 1 . Đặc
biệt là đối với HS lớp 1 dân tộc thiểu số thuộc vùng khó khăn . Bởi vì để giải đợc
những bài toán này , HS phải thực hiện kĩ năng đọc , phân tích đợc nội dung và
xác định rõ dạng toán thì mới có thể làm đợc bài . Khi giải bài toán HS phải thực
hiện các bớc : ( Viết câu lời giải - Viết phép tính - Viết đáp số )
Một bài giải sai , dù phép tính và đáp số có đúng thì bài đó vẫn bị coi là sai .
Vì vậy hớng dẫn HS lớp 1 viết đợc đúng câu lời giải , ngắn gọn , đủ ý là một việc
làm rất cần thiết . Bài toán có lời văn ở lớp 1 đợc thể hiện theo 2 dạng : toán
thêm , bớt Nh vậy giáo viên (GV)cần phải hớng dẫn HS theo 2 giai đoạn
sau :
* Giai đoạn 1 : Chuẩn bị - Hớng dẫn HS làm tốt kiểu bài Viết phép tính thích
hợp vào ô trống .Dạng toán này có 2 trờng hợp : Quan sát tranh và viết phép tính
thích hợp - Dựa vào tóm tắt và viết phép tính thích hợp . Lúc này GV cần hớng dẫn
HS làm theo 4 bớc : Quan sát tranh ( hoặc đọc tóm tắt bài toán ) . Nêu bài
toán . Viết phép tính thích hợp . Nêu câu trả lời cho bài toán đó . HS nêu đợc câu
trả lời cho bài toán là bớc chuẩn bị cho việc h-
ớng dẫn HS viết câu lời giải ở giai đoạn 2 .
+ VD : Viết phép tính thích hợp
- HS quan sát tranh và nêu bài toán .
( VD: Mai có 7 quả bóng , Mai cho Nam 3
quả bóng .Hỏi Mai còn lạibao nhiêu quả bóng
)
- HS viết phép tính vào ô trống .
- GV hỏi : Mai còn lại bao nhiêu quả bóng ?
- HS trả lời : Bạn Mai còn lại 4 quả bóng .
* Giai đoạn 2 : Giải toán có lời văn - Đây là giai đoạn quyết định . GV giúp đỡ
HS hiểu rõ một số thuật ngữ toán học quan trọng nh : Dạng toán thêm ( mua
7 - 3 = 4
thêm , cho thêm , lấy thêm ... tất cả , cả hai ..) . Dạng toán bớt ( cho đi, bay
đi , hái xuống ... còn lại .)
Lúc này GV yêu cầu HS đọc kĩ đề toán , tìm hiểu nội dung bài . Xác định đợc
Bài toán đã cho biết những gì ? , Bài toán hỏi gì ? . GV hớng dẫn HS cách
xác định nh sau : Lấy bút chì gạch 1 gạch dới Bài toán cho biết gì và gạch 2
gạch dới Bài toán hỏi gì . Sau đó
trình bày bài giải theo 3 bớc : ( Viết
câu lời giải - Viết phép tính - Viết
đáp số ) .
VD : Lúc đầu tổ em có 6 bạn , sau
đó thêm 3 bạn nữa . Hỏi tổ em có tất
cả mấy bạn ?
Sau khi HS đọc bài toán , phân tích
và xác định đợc dạng toán GV hớng
dẫn HS tìm câu lời giải nh sau :
* Cách 1 : Dựa vào câu hỏi của bài
toán để tìm câu lời giải .
- Bỏ bớt từ hỏi và mấy bạn
để có câu lời giải . ( Tổ em có tất cả : )
- Hoặc bỏ bớt từ hỏi và mấy bạn rồi thêm từ là để có câu lời giải
khác . ( Tổ em có tất cả là : )
- Hoặc bỏ bớt từ hỏi và thay từ mấy bằng từ số rồi thêm từ là vào
cuối câu để có câu lời giải khác . ( Tổ em có tất cả số bạn là : )
* Cách 2 : Dựa vào dòng câu hỏi của tóm tắt để viết câu lời giải :
-Thêm từ là vào dấu ... và bỏ từ bạn ? để có câu lời giải : Có tất cả là :
- Thêm từ số vào dấu ...và thay là vào dấu ? ta có :Có tất cả số bạn là :
* Cách 3 : Cho HS nêu phép tính : 6 + 3 = 9 ( bạn )
- GV hỏi : 9 bạn là số bạn ở tổ nào ? ( HS trả lời : Số bạn của tổ em . )
- GV chỉnh sửa để giúp HS có câu lời giải khác . ( Số bạn tổ em có là . - Số
bạn tổ có tất cả là . )
Nh vậy , với 3 cách hớng dẫn tìm câu lời giải nh trên , HS có thể áp dụng vào
mọi bài toán đơn thêm hoặc bớt ở lớp 1 . Tuy nhiên, GV không nên áp đặt
mà nên để HS tự nêu câu lời giải khác , sau đó cùng các em chọn câu lời giải thích
hợp và hay nhất .
Việc hớng dẫn HS lớp 1 viết câu lời giải cho một bài toán có lời văn là việc làm
rất quan trọng , là tiền đề cho quá trình giải toán có lời văn ở các lớp 2 , 3 , 4 , 5
góp phần thực hiện tốt mục tiêu của môn Toán ở bậc Tiểu học .
Xác nhận của nhà trờng Ngời viết báo cáo
Vũ Thị Thu Hiền