Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (3.38 MB, 34 trang )
<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>
Tìm thành ngữ trong đoạn thơ sau, phân
biệt với từ ngữ thông thường về cấu tạo
và đặc điểm ý nghĩa.
<b>Bài t p 1:ậ</b>
Tìm thành ng trong đo n th sau, phân ữ ạ ơ
bi t v i t ng thông th ng v c u t o ệ ớ ừ ữ ườ ề ấ ạ
và đ c đi m ý nghĩa.ặ ể
“ Lặn lội thân cò khi quãng vắng
Eo sèo mặt nước buổi đị đơng
Một dun hai nợ âu đành phận
Năm nắng mười mưa dám quản
công”
<b>Bài tập 2</b>
Phân tích giá trị nghệ thuật của các thành ngữ in đậm
<i>( về tính hình tượng , tính biểu cảm, tính hàm súc) trong </i>
<i>các câu thơ sau:</i>
- <b>Người nách thước kẻ tay đao</b>
<b> Đầu trâu mặt ngựa ào ào như sôi</b>
<b>- Một đời được mấy anh hùng</b>
<b> Bõ chi cá chậu chim lồng mà chơi</b>
<b>- Đội trời đạp đất ở đời</b>
<b> Họ Từ tên Hải vốn người Việt </b>
<b>Đông</b>
<b>Cụm từ ngắn gọn có cấu tạo ổn định</b>
<b>Có tính hình tượng, hàm súc, biểu </b>
<b>cảm.</b>
Bài tập 3
Đọc lại chú thích về những điển cố in đậm ở hai
câu thơ sau trong bài Khóc Dương Khuê và
cho biết thế nào là điển cố.
Giường kia treo cũng hững hờ
Đàn kia gảy cũng ngẩn ngơ tiếng đàn
<b>Bài tập 4</b>
<i>Dựa vào chú thích trong các văn bản đã học, hãy </i>
<i>phân tích tính hàm súc, thâm thúy của điển cố </i>
<i>trong những câu thơ sau:</i>
- Sầu đong càng lắc càng đầy
Ba thu dọn lại một ngày dài ghê.
- Nhớ ơn chín chữ cao sâu
Một ngày một ngả bóng dâu tà tà.
- Khi về hỏi liễu Chương Đài
Cành xuân đã bẻ cho người chuyên tay.
- Bấy lâu nghe tiếng má đào,
Mắt xanh chẳng để ai vào có không?
<b>những chuyện </b>
<b>lồng ghép vào </b>
<b>lời nói, thơ </b>
<b>văn.Có đặc </b>
<b>điểm: khơng cố </b>
<b>định, có ý </b>
Thành ngữ
Một duyên
hai nợ:
gánh nặng
trên vai bà
Tú
Năm nắng
<b>mười mưa: </b>
vất vả, nhọc
nhằn, chịu
đựng dãi dầu
nắng mưa.
<b>Đầu trâu mặt ngựa:</b>
+ gợi hình ảnh lũ người dữ tợn hung ác đe dọa gia đình
Kiều.
+ lũ người biến dạng về nhân hình,tha hóa về nhân tính.
+ thái độ căm ghét, ghê sợ.
<b> Cá chậu chim lồng</b>:
+ cuộc sống chật
hẹp tù túng mất tự
do, trái ngược với
con người thích vẫy
vùng như Từ Hải
+ Cuộc sống bị
áp bức
+ thái độ chán
ghét.
<b>Đội trời đạp đất:</b>
+ gợi hình ảnh
con người có tầm
vóc cao lớn phi
thường
+ khí phách
ngang tàng, khát
vọng tự do
+ thái độ ngợi
ca ngưỡng mộ.
<b>Giường kia</b>:
<b>Trần Phồn đời Hậu Hán có </b>
<b>người bạn thân là Từ Trĩ, Phồn </b>
<b>dành riêng cho bạn một cái </b>
<b>giường, khi bạn đến chơi thì mời </b>
<b>ngồi, lúc bạn về lại treo giường </b>
<b>lên, không cho ai ngồi vào đấy.</b>
<b>Đàn kia</b>:
Bá Nha và Chung Tử Kì là đơi bạn
thân. Bá Nha là người chơi đàn giỏi,
Tử Kì nghe tiếng đàn mà hiểu được
bạn. Sau khi Tử Kì chết, Bá Nha đập
bỏ đàn vì cho rằng khơng ai hiểu
<i><b>Ba thu:</b></i>
Nhắc chuyện người con gái trong Kinh
<b>hề</b>”( Một ngày không thấy mặt nhau
lâu như ba mùa thu)
=> diễn tả tâm trạng nhớ nhung của
Kim Trọng với Thúy Kiều, khơng gặp
nhau thì thấy ngày dài như ba năm.
<i><b>Chín chữ:</b></i>
<b>Kinh Thi kếể chín chữ nói vếề cơng </b>
<b>lao củểa cha mẹ đôếi với con cái : </b>
<b>sinh, cúc, phủể, súc, trưởểng, dục, </b>
<b>côế, phục, phúc; nghĩa là: đẻể, đùm </b>
<b>bọc, vôỗ vếề, nủôi nấếng, bôềi bôể cho </b>
<b>khôn lớn, dạy baểo, săn sóc, khủyến </b>
<b>răn, chẻ chởể.</b>
<b>=></b>
<i><b>Liễu Chương Đài:</b></i>
<b>Gợi chuyện xưa người đi làm quan xa </b>
<b>viết thư về thăm vợ ở Chương Đài </b>
<b>( một đường phố ở kinh Trường An), có </b>
<b>câu: “ Cây liễu ở Chương Đài xưa xanh </b>
<b>xanh, nay có cịn khơng , hay là tay </b>
<b>khác đã vin bẻ mất rồi”</b>
=> <b>Diễn tả tâm trạng Thúy Kiều đau </b>
<b>xót khi hình dung cảnh Kim Trọng trở </b>
<b>về thì nàng đã thuộc về tay người </b>
<b>khác mất rồi.</b>
<i><b>Mắt xanh:</b></i>
<b>Nguyễn Tịch đời Tấn q ai thì tiếp </b>
<b>bằng mắt xanh ( lịng đen của mắt), </b>
<b>khơng ưa ai thì tiếp bằng mắt trắng </b>
<b>( lịng trắng của mắt)</b>
=> Diễn tả tình cảm của Từ Hải đối với
Thúy Kiều, chàng biết Kiều tuy ở chốn lầu
xanh phải tiếp khách làng chơi nhưng chưa
hề thích ai
=> <b>Sự quí trọng đề cao phẩm giá </b>
<b>của Từ Hải đối với Thúy Kiều.</b>
1
5
4
2
8
7
6
3
- <b>Mẹ trịn con </b>
<b>vng</b>:
<i>sinh nở bình </i>
<i>an, mẹ con </i>
<i>đều khỏe </i>
<i>mạnh</i>
<i>=> trọn vẹn, </i>
<i>tốt đẹp.</i>
<i><b>Nước đổ đầu vịt:</b></i>
<i>không chịu tiếp </i>
<i>thu những lời </i>
<i>nói, ý kiến của </i>
<i>người khác.</i>
VD: <b>Nói với nó </b>
<b> Nấu sử sơi kinh:</b>
<i>sự chăm chỉ, </i>
<i>cần cù trong </i>
<i>học tập.</i>
VD: Sĩ tử
ngày xưa
phải nấu sử
sôi kinh mới
mong lập
<b>Ếch ngồi đáy giếng:</b>
khơng hiểu gì về
mọi việc xung
quanh.
<b>Giơ cao đánh khẽ</b>:
<i><b> dù mắng mỏ </b></i>
<i><b>nhưng vẫn </b></i>
<i><b>thương, không </b></i>
<i><b>trừng phạt như </b></i>
<i><b>lời đe.</b></i>
<b>Bảy nổi ba chìm:</b>
<i>lận đận, long </i>
<i>đong vất vả.</i>
VD: <b>Cuộc đời </b>
<b>Cưỡi ngựa xem hoa</b>:
<i> xem hoặc làm một cách qua loa đại khái</i>
VD: Khóa học này rồi cũng chỉ là cưỡi ngựa xem hoa
<b>Gót chân Asin:</b>
Điển cố về Asin -một
anh hùng trong thần
thoại Hi Lạp- mình đồng
=> chỗ yếu nhất của
một con người.
VD: <b>Hắn đang cố che </b>
<b>Sức trai Phù Đổng</b>:
<i><b> Điển tích gợi </b></i>
<i><b>chuyện Phù Đổng </b></i>
<i><b>Thiên Vương vốn là </b></i>
<i><b>một đứa bé vươn vai </b></i>
<i><b>trở thành tráng sĩ đánh </b></i>
<i><b>giặc giữ nước.</b></i>
=> <i><b>Sức mạnh có thể </b></i>
<i><b>làm nên chuyện lớn</b></i>
Bài tập 5:
<i>Thay thế những từ ngữ trong những câu sau bằng </i>
<i>các từ ngữ thông thường, tương đương về nghĩa. </i>
<i>Nhận xét về sự khác biệt và hiệu quả của mỗi cách </i>
<i>diễn đạt.</i>
a/ Này các cậu, đừng có mà <b>ma cũ bắt nạt </b>
<b>ma mới</b>. Cậu ấy vừa mới <b>chân ướt chân ráo</b>
đến, mình phải tìm cách giúp đỡ chứ.
b/ Họ không đi tham quan, họ không đi thực
tế kiểu <b>cưỡi ngựa xem hoa</b> mà đi chiến đấu
thật sự, đi làm nhiệm vụ của những chiến sĩ
bình thường.
a/ Này các cậu, đừng có mà <b>bắt nạt </b>
<b>người mới.</b> Cậu ấy vừa <b>mới đến cịn lạ lẫm</b>
, mình phải tìm cách giúp đỡ chứ.
b/ Họ không đi tham quan, họ không đi
thực tế kiểu <b>qua loa đại khái</b> mà đi chiến