giao an van 6 hoc ki 2

VietJack.com
Ngày soạn:
Ngày dạy:

Facebook: Học cùng VietJack

Tiết 73: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN
( tác giả:Tơ Hồi)
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa Bài học đường đời đầu tiên, thấy được nét đặc sắc của
ngịi bút Tơ Hồi trong cả hai phương thức miêu tả và kể chuyện.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng đọc truyện đồng thoại, đọc lời đối thoại phù hợp với tính cách các nhân
vật, tả vật.
3.Thái độ:
- Bồi dưỡng tình u thiên nhiên, u thế giới lồi vật.
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: +Sách giáo viên và sách thiết kế bài giảng .
- Học sinh: Sgk + Để học tốt ngữ văn T2
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
Kiểm tra sự chuẩn bị của HS về tóm tắt tác phẩm.
3.Dạy học bài mới:
*GV giới thiệu bài : Trên thế giới và nước ta có những nhà văn nổi tiếng gắn bó cả cuộc đời
viết của mình cho đề tài trẻ em – 1 trong những đề tài khó khăn và thú vị bậc nhất. Tơ Hồi là 1
trong những tác giả như thế. Truyện đồng thoại đầu tay của Tơ Hồi : “Dế Mèn phiêu lưu kí”
(1941) là 1 trong những tác phẩm nổi tiếng ngày hơm nay chúng ta sẽ được tìm hiểu.
Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc và I. Đọc và tìm hiểu chú thích.
tìm hiểu chú thích.
1.Đọc bài:
GV hướng dẫn HS cách đọc:
- Đoạn: Dế Mèn tự tả chân dung mình đọc
với giọng hào hứng, kiêu hãnh, to, vang,
chú nhấn giọng ở các tính từ, động từ
miêu tả.
- Đoạn trêu chị Cốc:
+ Giọng Dế Mèn trịch thượng khó chịu.
+ Giọng Dế choắt yếu ớt, rên rẩm.
+ Giọng chị Cốc đáo để, tức giận.
- Đoạn Dế Mèn hối hận đọc giọng chậm,
buồn, sâu lắng và có phần bị thương.
- 2 HS đọc, mỗi em một đoạn.
2. Chú thích:
- Nêu những hiểu biết của mình về tác giả a, Tác giả, tác phẩm:
Tơ Hồi?
* Tác giả:
- Tên khai sinh là Nguyễn Sen sinh 1920,
- Nêu hiểu biết cả em về tác phẩm “Dế huyện Hồi Đức, Hà Đơng. Tự học mà
Mèn phiêu lưu kí”
thành tài.
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com

Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh đọc hiểu
văn bản.
- Văn bản có thể được chia làm mấy phần? Nội
dung từng phần?

-Đoạn trích gồm mấy sự việc chính? Trong
các sự việc trên đâu là sự việc nghiêm
trọng nhất?

- Xác định ngôi kể của truyện?

- GV: Gọi HS đọc đoạn 1
- HS đọc
- Khi xuất hiện ở đầu câu chuyện, Dế Mèn
đã là "một chàng Dế thanh niên cường
tráng". Chàng Dế ấy đã hiện lên qua
những nét cụ thể nào về:Hình dáng?
- HS theo dõi SGK và trả lời
- Cách miêu tả ấy gợi cho em hình ảnh Dế
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Facebook: Học cùng VietJack
- Ơng có khối lượng tác phẩm phong phú: Dế
Mèn phiêu lưu kí, Đàn chim gáy, Vợ
chồng A Phủ...
* Tác phẩm:
- Dế mèn phiêu lưu kí là tác phẩm nổi tiếng
đầu tiên của Tơ Hồi, được sáng tác lúc ông 21
tuổi

- Thể loại của tác phẩm là kí nhưng thực
chất vẫn là một truyện "Tiểu thuyết đồng
thoại" một sáng tác chủ yếu là tưởng tượng
và nhân hoá
- Đây là tác phẩm văn học hiện đại lại
nhiều lần nhất được chuyển thể thành
phim hoạt hình, múa rối được khán giả,
độc giả nước ngoài hết sức hâm mộ.
b. Từ khó: Sgk.
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Tìm hiểu chung:
a.Bố cục: 2 đoạn
- Đoạn 1: Từ đầu đến "Đứng đầu thiên hạ
rồi"  Miêu tả hình dáng, tính cách của
Dế Mèn.
- Đoạn 2: Còn lại  Kể về bài học đường
đời đầu tiên của Dế mèn.
b. Các sự việc:
- 3 sự việc chính:
+ Dế Mèn coi thường Dế Choắt
+ Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết
của Dế Choắt.
+ Sự ân hận của Dế Mèn.
- Sự việc: Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến
cái chết của Dế Choắt là sự việc nghiêm
trọng nhất.
c. Ngôi kể:
- Truyện được kể bằng lời của nhân vật Dế
Mèn, kể theo ngôi thứ nhất.
2. Phân tích:

a. Bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn:
*. Ngoại hình:
- Càng: mẫm bóng
- Vuốt: cứng, nhọn hoắt, đạp phành phạch
- Cánh: áo dài chấm đuôi
- Đầu: to, nổi từng tảng
- Răng: đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp
- Râu: dài, uốn cong
Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
Mèn như thế nào?
- HS trao đổi cặp
- Dế Mèn lấy làm "hãnh diện với bà con về
vẻ đẹp của mình". Theo em Dế Mèn có
quyền hãnh diện như thế khơng?
- HS trả lời: có vì đó là tình cảm chính
đáng; khơng vì nó tạo thành thói kiêu ngạo
hại cho Dế Mèn sau này.
- Tìm những từ miêu tả hành động và ý
nghĩ của Dế Mèn trong đoạn văn?
- HS suy nghĩ và trả lời
- Qua hành động của Dế Mèn, em thấy Dế
Mèn là chàng Dế như thế nào?
- Thay: Cường tráng = khoẻ mạnh, to lớn
Cà khịa= gây sự
Và rút ra nhận xét về cách dùng từ của tác
giả?
- Nhận xét về trình tự miêu tả của tác giả

- Em hãy nhận xét về những nét đẹp và
chưa đẹp trong hình dáng và tính tình của
Dế Mèn?

Facebook: Học cùng VietJack
 Chàng Dế thanh niên cường tráng, rất
khoẻ, tự tin, yêu đời và rất đẹp trai.

* Hành động:
- Đi đứng oai vệ, làm điệu, nhún chân,
rung đùi
- Quát mấy chị cào cào, đá ghẹo anh gọng
vó
- Đạp phanh phách, vũ phành phạch, nhai
ngoàm ngoạm, trịnh Trọng vút râu...
- Tưởng mình sắp đứng đầu thiên hạ.
 Quá kiêu căng, hợm hĩnh, khơng tự biết
mình.
 Từ ngữ chính xác, sắc cạnh.
- Trình tự miêu tả: từng bộ phận của cơ
thể, gắn liền miêu tả hình dáng với hành
động khiến hình ảnh Dế Mèn hiện lên mỗi
lúc một rõ nét
* Tóm lại:
- Nét đẹp trong hình dáng của Dế Mèn là
khoẻ mạnh, cường tráng, đầy sức sống,
thanh niên; về tính nết: yêu đời, tự tin.
- Nét chưa đẹp: Kiêu căng, tự phụ, hợm
hĩnh, thích ra oai...
- Nghệ thuật: Nhân hố, sử dụng từ ngữ.

4. Củng cố, luyện tập:
- Suy nghĩ của em về bức chân dung tự hoạ của Dế Mèn ?
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
- Học bài cũ.
- Soạn tiếp các câu hỏi còn lại.
**************************************

Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 74: BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN (Tiếp)
(Tơ Hồi)
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
Facebook: Học cùng VietJack
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- Hiểu được nội dung, ý nghĩa Bài học đường đời đầu tiên, thấy được nét đặc sắc của
ngòi bút Tơ Hồi trong cả hai phương thức miêu tả và kể chuyện.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng đọc truyện đồng thoại, đọc lời đối thoại phù hợp với tính cách các nhân
vật, tả vật.
3.Thái độ:
- Bồi dưỡng tình yêu thiên nhiên, yêu thế giới loài vật.
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: +Sách giáo viên và sách thiết kế bài giảng .

- Học sinh: Sgk + Để học tốt ngữ văn T2
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Em hãy thuật lại tóm tắt câu chuyện theo các sự việc đã tìm hiểu ở tiết trước?
- Em hãy nhận xét về những nét đẹp và chưa đẹp trong hình dáng và tính tình của Dế
Mèn?
3.Dạy học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 2: (Tiếp theo)
2.Phân tích:
b. Bài học đường đời đầu tiên của Dế
- Mang tính kiêu căng vào đời, Dế Mèn đã Mèn:
gây ra chuyện gì phải ân hận suốt đời?
- Dế Mèn khinh thường Dế Choắt, gây sự
- Tìm những chi tiết miêu tả hình ảnh của với chị Cốc gây ra cái chết của Dế Choắt.
Dế Choắt?
* H/ảnh Dế Choắt:
- Như gã nghiện thuốc phiện;
- Cánh ngắn củn, râu một mẩu, mặt mũi
ngẩn ngơ;
- Hôi như cú mèo;
- Em hãy cho biết thái độ của Dế mèn đối - Có lớn mà khơng có khơn;
với Dế choắt (Biểu hiện qua lời nói, cách * Dế Mèn đối với Dế Choắt:
xưng hô, giọng điệu)?
- Gọi Dế Choắt là “chú mày” mặc dù chạc
tuổi với Choắt;
- Dưới con mắt của Dế Mèn, Dế Choắt rất

yếu ớt, xấu xí, lười nhác, đáng khinh
- Rất kiêu căng
- Muốn ra oai với Dế Choắt, muốn chứng
tỏ mình sắp đứng đầu thiên hạ.
- En hãy nhận xét cách Dế Mèn gây sự với * Dế Mèn khi trêu chị Cốc
chị Cốc bằng câu hát: "Vặt lông ... tao - Qua câu hát ta thấy Dế Mèn xấc xược, ác
ăn"?
ý, chỉ nói cho sướng miệng, khơng nghĩ
đến hậu quả.
- Việc Dế Mèn dám chêu chị Cốc lớn khoẻ - Việc trêu chị Cốc khơng phải dũng cảm
hơn mình có phải là hành động dũng cảm mà ngơng cuồng vì nó gây ra hậu quả
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
khơng? Vì sao?
- Nêu diễn biến tâm trạng của Dế Mèn
trong việc trêu chị Cốc dẫn đến cái chết
của Dế choắt?

- Tâm trạng ấy cho em hiểu gì về Dế Mèn?
- Bài học đầu tiên mà Dế Mèn phải chịu
hậu quả là gì? Liệu đây có phải là bài học
cuối cùng?

- ý nghĩa của bài học này?
- Câu cuối cùng của đoạn trích có gì đặc
sắc?

- Theo em trong lúc đứng lặng hồi lâu nghĩ
về bài học đường đời dầu tiên Dế Mèn đã
nghĩ gì?
Hoạt động3: tổng kết
- Em hãy tóm tắt nội dung chính và những
đặc sắc về nghệ thuật kể và tả của tác giả?
- Em học tập được gì từ nghệ thật miêu tả
và kể chuyện của Tơ Hồi trong văn bản
này
Hoạt động 4: luyện tập
Theo em có đặc điểm nào của con người
được gán cho các con vật ở truyện này?
Em biết tác phẩm nào cũng có cách viết
tương tự như thế?

Facebook: Học cùng VietJack
nghiêm trọng cho Dế Choắt.
- Diễn biến tâm trạng của Dế Mèn:
+ Sợ hãi khi nghe Cốc mổ Choắt: “Khiếp
nằm im thin thít“
+ Bàng hồng, ngớ ngẩn vì hậu quả khơng
lường hết được.
+ Hốt hoảng lo sợ, bất ngờ vì cái chết và
lời khuyên của Dế Choắt.
+ Ân hận xám hối chân thành ...nghĩ về
bài học đường đời đầu tiên phải trả giá.
 Dế Mèn cịn có tình cảm đồng loại, biết
ăn năn hối lỗi.
- Bài học đường đời đầu tiên:
Là bài học về tác hại của tính nghịch

ranh, ích kỉ, vơ tình giết chết Dế
Choắt… tội lỗi của Dế Mèn thật đáng
phê phán nhưng dù sao anh ta cũng
nhận ra và hối hận chân thành.
- ý nghĩa: Bài học về sự ngu xuẩn của tính
kiêu ngạo đã dẫn đến tội ác.
- Câu văn vừa thuật lại sự việc, vừa gợi tả
tâm trạng mang ý nghĩa suy ngẫm sâu sắc.

III. Tổng kết:SGK
Cách quan sát, miêu tả lồi vật sống động; trí
tưởng tượng độc đáo khiến thế giới loài vật
hiện lên dễ hiểu như thế giới con người; dùng
ngôi kể thứ nhất
IV: Luyện tập:.
1. Dế Mèn: Kiêu căng nhưng biết hối lỗi.
Dế Choắt: yếu đuối nhưng biết tha thứ.
Cốc: tự ái, nóng nảy.
- Các truyện: Đeo nhạc cho mèo, Hươu và
Rùa…

4. Củng cố,luyện tập:
Đóng vai Dế Mèn kể lại đoạn trích?
5. Hướng dẫn học sinh học tập ở nhà:
Học thuộc ghi nhớ.
Đọc và soạn bài “Phó từ”
*************************************`
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com

Facebook: Học cùng VietJack
Tiết 75: PHÓ TỪ

I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- Nắm được phó từ là gì? Các loại phó từ? Hiểu và nhớ được các loại ý nghĩa chính của phó
từ.
2. Kĩ năng:
- Biết đặt câu có chứa phó từ để thể hiện các ý nghĩa khác nhau.
3.Thái độ:
- Có thái độ học tập đúng đắn
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
( Kết hợp trong bài )
3.Dạy học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: hình thành khái niệm mới I.Phó từ là gì?
* GV: Treo bảng phụ đã viết VD

1. Bài tập.Sgk Tr.12
* GV cho HS đọc VD
2. Kết luận.
- Các từ in đậm bổ sung ý nghĩa cho
a. đã bổ sung ý nghĩa cho đi.
những từ nào? Những từ được bổ sung ý
cũng → ra.
nghĩa thuộc từ loại nào?
vẫn, chưa → thấy.
thật → lỗi lạc.
b. được → soi ( gương).
rất → ưa nhìn.
ra → bướng.
- Nếu quy ước những từ in đậm là X và
- Từ loại:
những từ bổ sung là Y em hãy vẽ mô
+ Động từ: đi, ra, thấy, soi...
hình cụ thể từng trường hợp?
- Nếu gọi mơ hình X + Y là một cụm từ, + Tính từ: lỗi lạc, ưa, to, bướng...
- Mơ hình:
nhận xét về vị trí và vai trị của X?
X + Y  đã đi, cũng ra, thật lỗi lạc.
- Phó từ là gì?
Y + X  soi gương được, to ra
* Bài tập nhanh: (Bảng phụ)
xác định mơ hình X + Y hoặc Y +X trong
→ Những từ chuyên đi kèm theo động từ,
2 ngữ cảnh sau:
tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính
a. Ai ơi chua ngọt đã từng

Non xanh nước bạc ta đừng quyên nhau từ gọi là phó từ
(Ca dao)
b. Thế rồi Dế Choắt tắt thở. Tơi thương
lắm. Vừa thương vừa ăn năn tội mình.
Giá tơi khơng trêu chị Cốc thì đâu đến
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
nỗi Choắt việc gì.

Facebook: Học cùng VietJack
*. Ghi nhớ: SGK - tr12
(Tơ Hồi)

Trả lời:
a. X + Y: đã từng, đừng quyên.
b. X + Y: không trêu
Y + X: thương lắm
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh tìm
hiểu các loại phó từ.
* GV treo bảng phụ
* GV cho HS đọc ví dụ
- Những phó từ nào đi kèm với các từ:
Chóng, trêu, trơng thấy, loay hoay?
II.Các loại phó từ:
- Mơ hình hố từng trường hợp cụ thể
- Điền các phó từ ở mục I và II vào bảng? 1. Bài tập: (SGK -Tr13)

2. Kết luận.
(GV dùng bảng phụ đã chuẩn bị trước)
* Các phó từ: đừng , khơng, đã, đang, lắm.
* Mơ hình:
- X + Y: đừng trêu, khơng trơng thấy, đang
loai hoay, đã trơng thấy.
- Y + X : chóng lớn lắm
PT
đứng PT đứng
trước
sau
Chỉ quan
Đã, đang
hệ
thời
gian
Chỉ
mức Thật, rất
Lắm
độ
Chỉ sự tiếp Cũng, vẫn
diễn tương
tự
Chỉ sự phủ Không,
định
chưa
Chỉ sự cầu Đừng
khiến
Hoạt động 3: luyện tập
Chỉ

kết
Vào, ra
* GV: cho HS đọc bài tập
và
- Em hãy tìm phó từ và nêu tác dụng của quả
hướng
phó từ?
Chỉ
khả
Được
năng
III. Luyện tập:
1.Bài tập1:
Các phó từ và ý nghĩa của chúng trong
đoạn văn:
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com

Facebook: Học cùng VietJack
a. - Đã: phó từ chỉ quan hệ thời gian.
- Khơng: chỉ sự phủ định
- Cịn: chỉ sự tiếp diền tương tự
- Đã: chỉ thời gian
* GV: Hướng dẫn HS viết đoạn văn:
- Nội dung: Thuật lại việc DM trêu chị - Đều: chỉ sự tiếp diễn
- Đương, sắp: chỉ thời gian

Cốc dẫn đến cái chết của Dế Choắt.
- Lại: chỉ sự tiếp diễn
- Độ dài: 3 đến 5 câu
- Kĩ năng : có ý thức dùng phó từ
- Ra: chỉ kết quả và hướng
- Cũng: chỉ sự tiếp diễn
- Sắp : chỉ thời gian
b. Đã: chỉ thời gian
- Được: chỉ kết quả
2. Bài 2:
Một hôm tôi nhìn thấy chị Cốc đang rỉa cánh
gần hang mình. Tơi nói với Choắt trêu chọc chị
cho vui. Choắt rất sợ chối đây đẩy. Tôi hát
cạnh khoé khiến chị Cốc điên tiết và tìm ra Dế
Choắt. Chị Cốc đã mổ cho Choắt những cú
trời giáng khiến cậu ta ngắc ngoải vô phương
cứu sống.
- Phó từ:
+Đang, đã: thời gian hiện tại
+Rất : mức độ
+Ra: kết quả
4. Củng cố, luyện tập:
Phó từ là gì? Có mấy loại phó từ?
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
- Học bài, thuộc ghi nhớ.
- Hoàn thiện bài tập.
- Soạn bài: Tìm hiểu chung về văn miêu tả.
****************************************
Ngày soạn:
Ngày dạy:

Tiết 76: TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN MIÊU TẢ
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- Nắm được những hiểu biết chung về văn miêu tả trước khi đi sâu vào một số thao tác chính
nhằm tạo lập văn bản này.
2. Kĩ năng:
- Nhận diện trước những đoạn văn, bài văn miêu tả.
3.Thái độ:
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
Facebook: Học cùng VietJack
- Có thái độ học tập đúng đắn
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Nêu mục đích giao tiếp của kiểu văn bản tự sự và miêu tả?
3.Dạy học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: hình thành khái niệm mới I. Thế nào là văn miêu tả?
* GV treo bảng phụ
1. Bài tập: Sgk Tr. 15

- Yêu cầu HS đọc 3 tình huống
2. Kết luận
- Trong 3 tình huống này, tình huống nào * Cả 3 tình huống dều sử dụng văn miêu tả
cần sử dụng văn miêu tả? Vì sao?
vì căn cứ vào hồn cảnh và mục đích giao
tiếp:
- Tình huống 1: tả con đường và ngôi nhà
để người khác nhận ra, khơng bị lạc.
- Tình huống 2: tả cái áo cụ thể để người
bán hàng không bị lấy lẫn, mất thời gian.
- Tình huống 3: tả chân dung người lực sĩ
để người ta hình dung người lực sĩ như thế
nào.
- Em hãy chỉ ra 2 đoạn văn tả Dế Mèn và  Rõ ràng, việc sử dụng văn miêu tả ở
Dế Choắt?
đây là hết sức cần thiết
* Hai đoạn văn tả Dế Mèn và Dế Choắt rất
sinh động:
- Đoạn tả Dế Mèn: "Bởi tôi ăn uống điều
độ...đưa cả hai chân lên vuốt râu..."
- Đoạn tả Dế Choắt: "Cái anh chàng Dế
- Qua đoạn văn trên em thấy Dế Mèn có Choắt...nhiều ngách như hang tơi..."
đặc điểm gì nổi bật? Những chi tiết hình
ảnh nào cho thấy điều đó?
- Dế Choắt có đặc điểm gì khác Dế Mèn, * Hai đoạn văn trên giúp ta hình dung đặc
tìm chi tiết hình ảnh đó?
điểm của hai chàng Dế rất dễ dàng.
* Những chi tiết và hình ảnh:
- Dế Mèn: Càng, chân, khoeo, vuốt, đầu,
cánh, răng, râu... những động tác ra oai

khoe sức khoẻ.
- Dế Choắt: Dáng người gầy gò, dài lêu
nghêu...những so sánh, gã nghiện thuốc
phiện, như người cởi trần mặc áo ghiEm hiểu thế nào là văn miêu tả?
lê...những động tính từ chỉ sự yếu đuối.
GV Nhấn mạnh ,khắc sâu nội dung khái
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
niệm.
* GV: Văn miêu tả rất cần thiết trong đời
sống con người và không thể thiếu trong
tác phẩm văn chương.
- Em hãy tìm một số tình huống khác cũng
sử dụng văn miêu tả?

Facebook: Học cùng VietJack
*Ghi nhớ:
Văn miêu tả là loại văn nhằm giúp người
đọc hình dung ra được những đặc
điểm,tính chất của một sự vật, sự việc, con
người, phong cảnh...
- Các tình huống:
+ Em mất cái cặp và nhờ các chú cơng an
tìm hộ
+ Bạn khơng phân biệt được con cua đực
Hoạt động 2: luyện tập

và cua cái.
- GV: Gọi HS đọc bài tập
II. Luyện tập:
- Gọi hs làm bài tập
Bài 1:
* GV: Gọi HS đọc bài tập a
Đoạn 1: Chân dung Dế Mèn được nhân
- Sau khi HS trình bày ý kiến, GV kết luận hố: khoả, đẹp, trẻ trung, càng mẫm bóng,
những điều cần lưu ý khi viết 2 đoạn văn
vuốt cứng, nhọn hoắt...
- Đoạn2: Hình ảnh chú Lượm gầy, nhanh,
vui, hoạt bát, nhí nhảnh như con chim
chích...
- Đoạn 3: Cảnh hồ ao, bờ bãi sau trận mưa
lớn. Thế giới loài vật ồn ào, náo động
kiếm ăn..
Bài 2:
a. Nếu phải viết bài văn tả cảnh mùa đông
đến
ở quê hương em, ta cần phải nêu các đặc
điểm.
- Lạnh lẽo và ẩm ướt: gió bấc và mưa
phùn.
Đêm dài, ngày ngắn.
Bầu trời âm u: như thấp xuống, ít thấy trăng
sao, nhiều mây và sương mù.
Cây cối trơ trụi, khẳng khiu: lá vàng rụng
nhiều…
Mùa của hoa: đào, mai, mận, mơ, hoa hồng và
nhiều loài khác chuẩn bị cho mùa xuân đến.

b. Nếu phải viết đoạn văn miêu tả cảnh
một buổi lao động vệ sinh đường làng ngõ
xóm vào một buổi sáng thì em sẽ chú ý
đến những đặc điểm sau:
- Tả qua về cảnh mơi trường ở ngõ xóm
nơI em ở.
- Cảnh mọi người dọn vệ sinh……
4. Củng cố, luyện tập:
- Thế nào là văn miêu tả?
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
Facebook: Học cùng VietJack
- Đọc đoạn văn Lá rụng của Khái Hưng: Cảnh lá rụng mùa đông được tác giả
miêu tả kĩ lưỡng như thế nào? Biện pháp nghệ thuật nổi bật? Cảm nhận của em về đoạn văn ấy?
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
- Học bài, thuộc ghi nhớ.
- Hồn thiện bài tập.
- Soạn bài: Sơng nước Cà Mau
**************************************
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 77: SƠNG NƯỚC CÀ MAU
(Đồn Giỏi)
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- Cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của cảnh thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau. Nắm

được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước trong bài văn của tác giả.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng đọc và phân tích tác phẩm văn học hiện đại.
3.Thái độ:
- Có thái độ học tập đúng đắn, bồi dưỡng tình yêu quê hương đất nước.
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Bài học đường đời đầu tiên của Dế Mèn là gì? Em suy nghĩ gì về câu nói cuối cùng của Dế
Choắt?
3.Dạy học bài mới:
- GV: Chỉ trên bản đồ vị trí địa lí của Cà Mau.
Đây là vùng đất tận cùng của Tổ quốc. Hôm nay chúng ta sẽ đến với vùng dất đó qua
văn bản Sơng nước Cà Mau.
Hoạt động của thầy và trị
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh đọc và I. Đọc và tìm hiểu chú thích
tìm hiểu chú thích.
1. Đọc.
Gv hướng dẫn HS cách đọc, GV đọc mẫu 2. Tìm hiểu chú thích.
rồi 3- 4 HS đọc nối tiếp
a.Tác giả:
- Nêu những hiểu biết của em về tác giả? - Tác giả Đoàn Giỏi ( 1925 - 1989) quê ở
tác phẩm?
tỉnh Tiền Giang, viết văn từ thời kháng
chiến chống Pháp. Ông thường viết về

thiên nhiên và cuộc sống con người Nam
Bộ.
b. Tác phẩm.
- Tác phẩm Đất rừng phương Nam (1957)
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
- GV cho HS tìm hiểu chú thích
3,5,10,11,12,15.

*Hoạt động 2: đọc hiểu văn bản
- Em hãy nhận xét về ngôi kể và so sánh
với ngôi kể của bài trước?
- Tác dụng của ngôi kể?

- Hãy nhận xét về bố cục miêu tả của từng
đoạn trích?

- Tả cảnh Cà Mau qua cái nhìn và cảm
nhận của bé An, tác giả chú ý đến những
ấn tượng gì nổi bật?
- Những từ ngữ hình ảnh nào làm nổi bật
rõ màu sắc riêng biệt của vùng đất ấy?
Qua những âm thanh nào?

Facebook: Học cùng VietJack
là truyện dài nổi tiếng nhất của Đoàn Giỏi

- Bài văn Sơng nước Cà Mau trích chương
18 truyện này.
c. Từ khó:sgk
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Tìm hiểu chung về văn bản.
a. Ngôi kể thứ nhất: nhân vật bé An đồng thời
là người kể chuyện, kể những điều mắt thấy, tai
nghe.
 Tác dụng : thấy được cảnh quan vùng
sông nước Cà Mau qua cái nhìn và cảm
nhận hồn nhiên, tị mị của một đứa trẻ
thông minh ham hiểu biết.
b.Bố cục : Đoạn trích chia làm 3 đoạn
+ Đoạn 1: ( Từ đầu đến “ màu xanh đơn
điệu”) khái quát về cảnh sơng nước Cà
Mau.
+ Đoạn 2: ( Tiếp theo đến “khói sóng ban
mai”) Cảnh kênh rạch, sơng ngịi ở Cà
Mau, tập trung miêu tả con sông Năm Căn
rộng lớn, hùng vĩ.
+ Đoạn 3: ( Còn lại) Cảnh chợ Năm Căn.
2. Phân tích chi tiết.
a. Cảnh khái qt:
- “ …sơng ngịi, kênh rạch càng bủa
giăng….sắc xanh cây lá”.
- Màu sắc riêng biệt: Màu xanh của trời
nước, cây, lá rừng tạo thành một thế giới
xanh, xanh bát ngát chỉ toàn một màu xanh
- âm thanh rì rào của gió, rừng, sóng biển
đều ru vỗ triền miên.

→ Cảnh sông nước Cà Mau là không gian
rộng lớn mênh mơng với sơng ngịi, kênh
rạch bủa giăng chi chít. Tất cả phủ kín một
màu xanh. Một thiên nhiên cịn hoang sơ,
đầy hấp dẫn và bí ẩn.

- Em hình dung như thế nào về cảnh sơng
nước Cà Mau qua ấn tượng ban đầu của  NT: So sánh , tả xen kể, liệt kê, điệp từ.
tác giả?
Tác giả miêu tả thiên nhiên qua sự cảm b. Cảnh kênh rạch, sơng ngịi và dịng
nhận của những giác quan nào?
sơng Năm Căn:
b1. Cảnh kênh rạch, sơng ngịi.
Em có nhận xét gì về các biện pháp nghệ - Tên các địa danh: Chà Là, Cái Keo, Bảy
thuật được tác giả sử dụng trong đoạn văn? Háp, Mái Giầm, Ba khía...
 Cái tên dân dã, mộc mạc theo lối dân
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
- Hãy tìm những danh từ riêng trong đoạn
văn?
- Em có nhận xét gì về cách đặt tên?

- Những địa danh đó gợi ra đặc điểm gì về
thiên nhiên và cuộc sống Cà Mau?
- Đoạn văn có phải hồn tồn thuộc văn
miêu tả khơng? Vì sao?

- Dịng sơng và rừng đước Năm Căn được
tác giả miêu tả bằng những chi tiết nổi bật
nào?

- Theo em, cách tả cảnh ở đây có gì độc
đáo?Tác dụng của cách tả này?

Facebook: Học cùng VietJack
gian. Những cái tên rất riêng ấy góp phần
tạo nên màu sắc địa phương không thể
chộn lẫn với các vùng sông nước khác:
- Đặt tên cho các vùng đất, con sông “
không phải bằng những…..gọi thành tên”.
 Thiên nhiên ở đây phong phú đa dạng,
hoang sơ; thiên nhiên gắn bó với cuộc
sống lao động của con người.
- Đoạn văn không chỉ tả cảnh mà còn xen
thể loại văn thuyết minh. Giới thiệu cụ thể,
chi tiết về cảnh quan, tập quán, phong tục
một vùng đất nước.
b 2. Tả cảnh dịng sơng Năm Căn:
- Dịng sơng: rộng hơn ngàn thước, nước
ầm ầm đổ ra biển ngày đêm như thác; cá
hàng đàn đen trũi như người bơi ếch giữa
những đầu sóng trắng.
- Rừng đước: Dựng cao ngất như hai dãy
trường thành vô tận; cây đước ngọn bằng
tăm tắp, lớp này chồng lên lớp kia ơm lấy
dịng sơng, đắp từng bậc màu xanh..
- Tác giả tả trực tiếp bằng thị giác, thính

giác. Dùng nhiều so sánh.
 Thiên nhiên mang vẻ đẹp hùng vĩ, nên
thơ, trù phú, một vẻ đẹp chỉ có thời xa
xưa.

- Một câu văn dùng tới 3 động từ (thốt,
đổ, xi) chỉ các trạng thái hoạt động khác
nhau của con thuyền trong những không
gian khác nhau.  Cách dùng từ như vậy
vừa tinh tế, vừa chính xác
c. Tả cảnh chợ Năm Căn:
- gỗ chất thành đống, rất nhiều thuyền trên
bến.
- Nhiều bến, nhiều lò than hầm, gỗ đước;
nhà bè như những khu phố nổi, như chợ
nổi trên sông; bán đủ thứ.
- Chợ họp ngay trên mặt nước, có thể mua
- Quang cảnh chợ Năm Căn vừa quen mọi thứ mà không cần bước ra khỏi
thuộc, vừa lạ lùng hiện lên qua các chi tiết thuyền.
điển hình nào?
- Người bán hàng thuộc nhiều dân tộc:
- Qua cách kể của tác giả, em hình dung Hoa, Miên, người Trà Châu Giang...
như thế nào về chợ Năm Căn?
 Chợ Năm Căn tấp nập, đông vui, trù
phú, độc đáo.
Em có nhận xét gì về nghệ thuật miêu tả
- Đoạn văn tả cảnh sông và đước Năm Căn
đã tạo nên một thiên nhiên như thế nào
trong tâm tưởng của em?
- Em có nhận xét gì về cách dùng động từ

của tác giả ở câu văn: "Thuyền chúng tôi
chèo thoắt qua kênh bọ mắt, đổ ra con
sông cửa lớn, xuôi về Năm Căn".
* GV: Cà Mau không chỉ độc đáo ở cảnh
thiên nhiên sơng nước mà cịn hấp dẫn ở
cảnh sinh hoạt cộng đồng nơi chợ búa.

Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
của tác giả trong đoạn văn này?

Facebook: Học cùng VietJack

- Nghệ thuật miêu tả:tác giả quan sát kĩ
Hoạt động 3.tổng kết
lưỡng, vừa bao quát, cụ thể, chú ý cả hình
- Qua đoạn trích Sơng nước Cà Mau, Em khối , màu sắc, âm thanh.
cảm nhận được gì về vùng đất?
III. Tổng kết: (SGK - tr23)
- Em có nhận xét gì về tác giả qua văn bản - Thiên nhiên phong phú hoang sơ mà tươi
này?
đẹp; Sinh hoạt độc đáo mà hấp dẫn.
- Tình yêu đất nước sâu sắc và vốn hiểu
biết rất phong phú đã giúp tác giả miêu tả,
- Em học tập được gì từ nghệ thuật tả cảnh giới thiệu sông nước Cà Mau tường tận,
của tác giả

hấp dẫn đến như vậy.
- Biết quan sát, so sánh, nhận xét về đối
* Hoạt động 4: Luyện tập
tượng miêu tả, say mê với đối tượng được
tả.
IV: Luyện tập:
Viết đoạn văn nêu cảm nhận của em về
môi trường tự nhiên, hoang dã ở vùng Cà
Mau qua bài Sông nước Cà Mau (Khoảng
5 câu).
4.Củng cố, luyện tập:
- Đọc phần đọc thêm sgk tr 23
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
- Học sinh học bài,
- Soạn bài: So sánh.
***********************************
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 78: SO SÁNH
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- Nắm được khái niệm và cấu tạo của so sánh.
2. Kĩ năng:
- Biết cách quan sát sự giống nhau giữa các sự vật để tạo ra những so sánh đúng, tiến đến tạo ra
những so sánh hay.
3.Thái độ:
- Có thái độ học tập đúng đắn,
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.

III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
Facebook: Học cùng VietJack
- Phó từ là gì? Đặt 3 câu có dùng phó từ: đã, đang, thật?
3.Dạy học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: hình thành khái niệm mới I. So sánh là gì?
GV treo bảng phụ
1. Bài tập: (SGK - tr24).
- Những tập hợp từ nào chứa hình ảnh so 2. Kết luận.
sánh?
- Các sự vật, sự việc được so sánh:,
- Những sự vật, sự việc nào được so sánh
+ Trẻ em được so sánh với búp trên cành,
với nhau?
+ Rừng đước dựng lên cao ngất được so
- Dựa vào cơ sở nào để có thể so sánh như sánh với hai dãy trường thành vô tận.
vậy?
- Cơ sở để so sánh:
Dựa vào sự tương đồng, giống nhau về
hình thức, tính chất, vị trí, giữa các sự vật,

sự việc khác.
+ Trẻ em là mầm non của đất nước tương
đồng với búp trên cành, mầm non của cây
cối. Đây là sự tương đồng cả hình thức và
- So sánh như thế nhằm mục đích gì? (Hãy tính chất, đó là sự tươi non, đầy sức sống,
so sánh với câu không dùng phép so sánh) chan chứa hi vọng.
- Mục đích: Tạo ra hình ảnh mới mẻ cho
sự vật, sự việc, gợi cảm giác cụ thể, làm
- Câu hỏi 3 SGK: Con mèo được so sánh
nổi bật cảm nhận của người đọc đối với
với con gì?
- Hai con vật này có gì giống và khác sự vật được nói đến .
- Con mèo được so sánh với con hổ
nhau?
- Hai con vật này:
- So sánh này khác so sánh trên ở chỗ nào? + Giống nhau về hình thức lơng vằn
+ Khác nhau về tính cách: mèo hiền đối
- Em hiểu thế nào là so sánh?
lập với hổ dữ
*Hoạt động 2: cấu tạo của phép so sánh: -Chỉ ra sự tương phản giữa hình thức và
tính chất và tác dụng cụ thể của sự vật là
- Gọi HS đọc VD
* Gv cho HS chép vào bảng cấu tạo phép con mèo.
so sánh
*. Ghi nhớ (SGK- tr24)
II. Cấu tạo của phép so sánh:
1. Bài tập :
Cho các câu sau:
a. Thân em như ớt trên cây
Càng tươi ngồi vỏ, càng cay trong lịng.

b. Trường Sơn: chí lớn ơng cha
- Điền những tập hợp từ chứa hình ảnh so Cửu Long: lịng mẹ bao la sóng trào.
sánh vào mơ hình phép so sánh?
c. Đường vơ xứ Nghệ quanh quanh
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com

Facebook: Học cùng VietJack
non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ.
d. Lịng ta vui như hội,
Như cờ bay, gió reo!
Vế A
Phương Từ so
Vế B
(Sự vật
diện so
sánh
(Sự vật
được so sánh
dùng để
sánh)
so sánh)
Thân em ẩn(số
như
ớt
trên

phận trớ
cây
trêu)
Chí lớn
Thay
Trường
cha ơng;
bằng dấu Sơn ;
Lịng mẹ
hai chấm Cửu Long
bao la
như
Tranh hoạ
- Em có nhận xét gì về mơ hình cấu tạo Đường vơ
xứ Nghệ,
đồ
của phép so sánh?
non xanh,
nước
biếc.
Lịng ta
như
hội,
cờ
bay, gió
reo.
- Gọi HS đọc ghi nhớ
* Nhận xét:
- HS đọc
- Phương diện so sánh có thể lộ rõ nhưng

Hoạt động 3: luyện tập
có thể ẩn.
- GV nêu yêu cầu của bài tập
- Các tổ thi trò chơi tiếp sức trong 5 phút
- Có thể có từ so sánh hoặc khơng (dấu hai
chấm).
- Vế B có thể được đảo lên trước vế A.
- Vế A và B có thể có nhiều vế.
2. Ghi nhớ: (SGK - TR25)
III. Luyện tập:
Bài 1:
a. So sánh đồng loại:
Người là Cha, là Bác, là Anh
Quả tim lớn lọc trăm ngàn máu nhỏ
(Tố Hữu)
Bao bà cụ từ tâm như mẹ
Yêu quý con như đẻ con ra
(Tố Hữu)
Đêm nằm vuốt bụng thở dài
Thở ngắn bằng trạch, thở dài bằng lươn
(Ca dao)
- GV gọi mỗi em làm 1 câu
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com

Facebook: Học cùng VietJack

b. So sánh khác loại:
- So sánh vật với người: Đoạn năn viết về
Dế Choắt
- So sánh cái cụ thể với cái trừu tượng:
Chí ta như núi Thiên Thai ấy
Đỏ rực chiều hôm, dậy cánh đồng.
(Tố Hữu)
Đây ta như cây giữa rừng
Ai lay chẳng chuyển, ai rung chẳng rời
(Ca dao)
Bài 2: - Khoẻ như voi
- Đen như cột nhà cháy
- Trắng như ngó cần
- Cao như cây sào

4.Củng cố , luyện tập: So sánh là gì. Vẽ mơ hình cấu tạo phép so sánh?
5.Hướng dẫn về nhà:
- Học thuộc ghi nhớ.
- Làm bài tập 3, 4
- Soạn bài: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
*********************************
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 79: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯƠNG, SO SÁNH
VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- Thấy được vai trò của quan sát tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
2. Kĩ năng:
- Hình thành các kĩ năng trên khi nhận diện các đoạn, bài văn miêu tả và khi viết kiểu bài này.

3.Thái độ:
- Có thái độ học tập đúng đắn,
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Thế nào là văn miêu tả? Đọc một đoạn văn miêu tả mà em thích?
3.Dạy học bài mới:
Để viết được bài văn miêu tả hay, người viết cần phải có một số năng lực gì?
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
Facebook: Học cùng VietJack
Trả lời: Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
- Em có hiểu các khái niệm này không?( HS trả lời- GV nhận xét)
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: hình thành khái niệm mới I. Quan sát tưởmg tượng so sánh và
- Gọi HS đọc đoạn văn
nhận xét trong văn miêu tả:
1. Bài tập: (SGK - 27 -28).
2. Kết luận:
- Ba đoạn văn trên người viết tả gì?
* Đoạn 1:

- Điểm nổi bật của đối tượng miêu tả là gì -Tả chàng Dế Choắt gầy ốm, đáng thương.
và được thể hiện qua những từ ngữ hình - Thể hiện qua các từ ngữ:, hình ảnh: Gầy
ảnh nào?
gò, lêu nghêu, bè bè, nặng nề, ngẩn ngẩn
ngơ ngơ...
* Đoạn 2:
- Tả cảnh đẹp thơ mộng và hùng vĩ của
sông nước Cà Mau - Năm Căn.
- Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện: giăng chi
chít như mạng nhện, trời xanh, nước xanh,
rừng xanh,rì rào bất tận, mênh mơng, ầm
ầm như thác...
* Đoạn 3:
- Tả cảnh mùa xuân đẹp, vui, náo nức như
ngày hội.
- Các từ ngữ, hình ảnh thể hiện:
Chim ríu rít, cây gạo, tháp đèn khổng lồ,
ngàn hoa lửangàn búp nõn, nến trong
- Để tả được như trên người viết cần có xanh...
được những năng lực gì?
- Các năng lực cần thiết: quan sát, tưởng
tượng, so sánh và nhận xét ..cần sâu sắc,
- Tìm những câu văn có sự liên tưởng so dồi dào, tinh tế.
sánh trong mỗi đoạn?
- Các câu văn có sự liên tưởng, tưởng
tượng so sánh và nhận xét:
+Đ1: Như gã nghiện thuốc phiện
+Đ2: Như mạng nhện, như thác, như
người bơi ếch, như dãy trường thành vô
tận...

- Sự liên tưởng và so sánh ấy có gì đặc + Đ3: Như tháp đèn, như ngọn lửa, như
sắc?
nến xanh.
- Các hình ảnh so sánh, tưởng tượng, liên
tưởng trên nhìn chung đều rất đặc sắc vì
* GV cho HS đọc bài 3
nó thể hiện đúng, rõ hơn, cụ thể hơn về đối
- Em hãy so sánh với đoạn nguyên văn ở tượng và gây bất ngờ, lí thú cho người
trên để chỉ ra đoạn này đã bỏ đi những chữ đọc.
gì? Những chữ bị bỏ đi đã làm ảnh hưởng * Tất cả những chữ bị bỏ đi đều là những
đến đoạn văn miêu tả này như thế nào?
động từ, tính từ, những so sánh, liên tưởng
- Quan sát, tưởng tượng , so sánh và nhận và tưởng tượng làm cho đoạn văn trở nên
xét có vai trị tác dụng gì trong văn miêu
chung chung và khơ khan
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
tả?

Facebook: Học cùng VietJack
*. Ghi nhớ : (SGK - tr280)

4. Củng cố, luyện tập:
Nêu vai trò của quan sát, nhận xét, so sánh và tưởng tượng trong văn miêu tả?
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
- Học bài, thuộc ghi nhớ.

- Chuẩn bị các bài tập trong SGK
*************************************
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 80: QUAN SÁT, TƯỞNG TƯƠNG, SO SÁNH
VÀ NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ (Tiếp)
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- Thấy được vai trò của quan sát tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
2. Kĩ năng:
- Hình thành các kĩ năng trên khi nhận diện các đoạn, bài văn miêu tả và khi viết kiểu bài này.
3.Thái độ:
- Có thái độ học tập đúng đắn,
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Trình bày vai trị của quan sát, nhận xét, so sánh và tưởng tượng trong văn miêu tả?
3.Dạy học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
- GV hướng dẫn HS làm bài tập
1. Bài 1:
HS đọc đoạn văn.
a. Những từ cần điền:
Tìm những hình ảnh tiêu biểu và đặc sắc + Gương bầu dục
miêu tả hình dáng và tính cách của Dêa + Uốn, cong cong

Mèn trong đoạn trích trên?
+ Cổ kính
+ xám xịt
+ Xanh um.
 Đó là những từ ngữ chỉ tính chất, đặc
điểm của Hồ Gươm.
b. Tác giả lựa chọn những hình ảnh rất tiêu
biểu, đặc sắc: Mặt hồ...sáng long lanh, Cầu
Thê Húc màu son....; đền Ngọc Sơn, gốc
đa già rễ lá xum xuê; tháp Rùa xây trên gò
đất giữa hồ .
 Đó là các đặc điểm nổi bật mà các hồ
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com

Facebook: Học cùng VietJack
khác khơng có.
Bài 2: Những hình ảnh tiêu biểu và đặc sắc:
- Rung rinh, bóng mỡ
- Đầu to, nổi từng tảng
- Răng đen nhánh, nhai ngoàm ngoạp,
- Trịnh trọng, khoan thai vuốt râu và lấy
làm hãnh diện lắm.
- Râu dài, rất hùng dũng.
Bài 3: HS thảo luận và làm theo nhóm.
Bài 4: Tả quang cảnh buổi sáng trên quê

hương em, em sẽ liên tưởng và so sánh:
- Mặt trời như một chiếc mâm lửa (mâm
vàng)
-Bầu trời sáng trong và mát mẻ như khuôn
mặt của em bé sau một giấc ngủ dài( tròn
như cái lồng bàn khổng lồ, như nửa quả
cầu xanh...)
- hàng câynhư hàng quân ( tường thành)
- Núi đồi như cái bát úp.
-Những ngôi nhà (Viên gạch, bao diêm,
trạm gác...)

4. Củng cố, luyện tập:
H: Nêu vai trò của các kĩ năng quan sát, tưởng tượng so sánh và nhận xét trong văn
miêu tả?
- GV nhận xét giờ luyện tập.
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
- Làm bài tập 5,
- Soạn bài “Bức tranh của em gái tôi”; đọc và trả lời câu hỏi đọc hiểu
*******************************
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 81: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI
(Tạ Duy Anh)
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- HS cần nắm vữmg nội dung ý nghĩa của truyện, nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lí nhân vật
của tác giả.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng phân tích nhân vật trong truyện hiện đại.

3.Thái độ:
- Có thái độ học tập đúng đắn, Phải biết khoan dung độ lượng, cần không ngừng cố gắng.
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:

Facebook: Học cùng VietJack

2. Kiểm tra bài cũ:
- Qua đoạn trích Sơng nước Cà Mau, em cảm nhận được gì về vùng đất này?
- Qua văn bản này, em học tập được tác giả điều gì khi viết văn miêu tả?
3.Dạy học bài mới:
Cuộc đời ai cũng có những lỗi lầm khiến ta ân hận. Song sự ân hận và hhối lỗi đó lại
làm tâm hồn ta trong trẻo hơn, lắng dịu hơn. truyện Bức tranh của em gái tôi, viết về
anh em Kiều Phương rất thành cơng trong việc thể hiện chủ đề tế nhị đó.
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Đọc hiểu chú thích
I. Đọc - tìm hiểu chú thích
- GV nêu yêu cầu đọc, đọc mẫu 1 đoạn.
1. Đọc và tóm tắt.

Gv đọc, 3 HS đọc nối tiếp.
a.Đọc
- Yêu cầu đọc: Phân biệt rõ giữa lời kể,
các đối thoại diễn biến tâm lí của nhân vật
người anh.
1 HS tóm tắt.
b. Kể tóm tắt:
- Chuyện về hai anh em Mèo - Kiều
Phương anh trai bực vì em nghịch.
- Mèo bí mật học vẽ, tài năng hội hoạ bất
ngờ được phát hiện.
- Tâm trạng và thái độ của người anh 2. Tìm hiểu chú thích
trước sự việc ấy.
a. Tác giả,
- Em gái thành công, cả nhà mừng vui.
- Tạ Duy Anh sinh 9/9/1959 quê Hà Tây là
- Người anh hối hận vô cùng.
cây bút trẻ nổi lên trong thời kì đổi mới
- Nêu hiểu biết của em về tác giả, tác văn học những năm 1980.
phẩm?
* GV: Bổ sung: Tạ Duy Anh là hội viên
hội nhà văn VN; hiện cơng tác tại nhà xuất
bản Hội Nhà văn. Ơng đã từng nhận giải
thưởng truyện ngắn nông thôn do báo Văn b. Tác phẩm:
nghệ, báo Nơng nghiệp và Đài tiếng nói - Truyện ngắn Bức tranh của em gái tôi đạt
VN tổ chức; giải thưởng truyện ngắn của giải nhì trong cuộc thi viết Tương lai vẫy
tạp chí Văn nghệ quân đội...
gọi“của báo thiếu niên tiền phong 1998.
- Gọi HS đọc 4 chú thích trong SGK
c. Giải nghĩa từ khó:

* Hoạt động 2: Đọc hiểu văn bản
- Theo em truyện được kể theo ngơi thứ
mấy?
- Nhân vật chính trong truyện là ai? vì sao
em cho đó là nhân vật chính?

Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

II.Đọc hiểu văn bản:
1. Tìm hiểu chung về văn bản.
- Ngôi kể: ngôi thứ nhất, người anh xưng
tôi.
- Nhân vật chính trong truyện là người anh
và Kiều Phương
- Nhân vật trung tâm là người anh.
Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
- Có thể đặt lại nhan đề của truyện như thế
nào?

Facebook: Học cùng VietJack
- Đặt nhan đề khác:
+ Chuyện anh em Kiều Phương
+ Ân hận, ăn năn
+ Tơi muốn khóc quá!
2. Phân tích chi tiết
a. Nhân vật người anh:
a1. Trong cuộc sống thường ngày với cô

em gái:
- Coi thường bực bội: Gọi em gái Kiều
Phương là Mèo,
- Bí mật theo dõi việc em tự chế màu vẽ,
chê bai em gái bẩn thỉu.
- Thấy em gái thích vẽ chỉ coi đó là trị
nghịch ngợm của trẻ con khơng cần để ý
đến việc “ Mèo con” đã vẽ những gì.

- Nhân vật người anh được miêu tả chủ
yếu ở đời sống tâm trạng. Em thấy tâm
trạng người anh diễn biến trong các thời
điểm nào?
- HS: Diễn biến qua các thời điểm:
+ Thái độ thường ngày đối với em
+ Khi mọi người thấy em có tài vẽ và
được giải
+ Khi nhận ra hình ảnh của mình trong
bức tranh của cơ em gái.
- Trong cuộc sống thường ngày, người anh
đối xử với em gái như thế nào?
4. Củng cố, luyện tập:
Suy nghĩ của em về thái độ của người anh đối với em gái?
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
- Soạn tiếp câu hỏi 3, 4,5 .
- Học nội dung bài ghi.
*****************************
Ngày soạn:
Ngày dạy:

Tiết 82: BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI (Tiếp)
(Tạ Duy Anh)
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- HS cần nắm vững nội dung ý nghĩa của truyện, nghệ thuật kể chuyện và miêu tả tâm lí nhân vật
của tác giả.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng phân tích nhân vật trong truyện hiện đại.
3.Thái độ:
- Có thái độ học tập đúng đắn, Phải biết khoan dung độ lượng, cần không ngừng cố gắng.
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
- Tóm tắt truyện ngắn “ Bức tranh của em gái tôi”.
Nêu những nét khái quát về nhà văn Tạ Duy Anh?
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
Facebook: Học cùng VietJack
3.Dạy học bài mới:
Hoạt động của thầy-trò
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Đọc hiểu văn bản

II.Đọc hiểu văn bản
- Thái độ của mọi người trong nhà ra sao 2. Phân tích chi tiết
khi tài năng của Mèo được phát hiện?
a. Nhân vật người anh:
- Riêng thái độ của người anh ra sao?
a1. Trong cuộc sống thường ngày với cơ
em gái:
- Vì sao người anh lại buồn rầu như vậy?
a2. Khi bí mật về tài vẽ của Mèo được
chú Tiến Lê phát hiện:
- Mọi người: xúc động, mừng rỡ, ngạc nhiên
(Bố, mẹ, chú Tiến Lê)
- Phân tích diễn biến tâm trạng của người - Người anh: + Buồn rầu, muốn khóc, thất
anh khi lén lút xem tranh của em?
vọng
- vì mình bất tài bị cả nhà lãng quên, bỏ rơi.
Chú cảm thấy khó chịu hay gắt gỏng và khơng
thể thân với em gái vì tài giỏi hơn mình. Người
- Tại sao người anh lại "lén trút ra một anh tự ái đố kị ngay cả với em ruột của mình.
tiếng thở dài" sau khi xem tranh của em đó là bước chuyển biến nhất trong diễn biến
gái?
tâm trạng của người anh.
- Nếu cần nói lời khuyên em sẽ nói gì với + Lén xem tranh của em gái và thầm cảm
người anh lúc này?
phục tài năng của em gái mình . người anh
- HS: Ghen tị là thói xấu làm người ta nhỏ càng trỏ nên hay gắt gỏng bực bội, xét nét
bé đi. Ghen tị sẽ chia rẽ tình cảm tốt đẹp vơ cớ với em.
của con người. Ghen tị với em, sẽ không + Miễn cưỡng cùng gia đình đi xem triễn
có tư cách làm anh.
lãm tranh được giải của Mèo.

- Bức chân dung được miêu tả như thế
nào?
- Tại sao tác giả viết: "Mặt chú bé như toả
ra một thứ ánh sáng rất lạ." Theo em đó là
thứ ánh sáng gì?
- GV bình: Bức tranh là nghệ thuật. Sức mạnh
của nghệ thuật là tìm kiếm cái Đẹp, làm cho
con người, nâng con người lên bậc thang cao
nhất của cái Đẹp, đó là chân - thiện - mĩ.

a3. Khi đứng trước bức chân dung rất
đẹp của mình do em gái vẽ:
- “Trong tranh…..rất mơ mộng nữa”.
 ánh sáng lạ ấy phải chăng là ánh sáng
của lòng mong ước, của bản chất trẻ thơ:
cả cặp mắt suy tư và mơ mộng nữa.Rõ
ràng người em gái không vẽ bức chân
dung người anh bằng dáng vẻ hiện tại mà
bằng tình u, lịng nhân hậu, bao dung,
tin tưởng vào bản chất tốt đẹp của anh trai
mình.

- Tìm những từ ngữ tả thái độ và tâm trạng
của người anh lúc đó?
Giải nghĩa các từ giật sững, thơi miên?
+ Giật sững: (Bám lấy tay mẹ... )Đây là từ
ghép: Giật mình và sững sờ.

- Tâm trạng của người anh.
+ Ngạc nhiên: vì hồn tồn khơng ngờ em gái

Mèo vẽ bức tranh đẹp quá, ngoài sức tưởng
tượng của người anh.
+ Hãnh diện: tự hào vì hố ra mình đẹp đẽ
nhường ấy. Đây chính là niềm tự hào trẻ thơ

Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
+ Thôi miên: là từ chỉ trạng thái con người
bị chế ngự mê man, vơ thức khơng điều
khiển được lí trí, bị thu hút cả tâm trí vào
bức tranh.
- Phân tích lơ gích diễn biến tâm trạng ấy?
- Cuối truyện người anh muốn nói với mẹ:
" Khơng phải con đâu. đấy là tâm hồn và
lòng nhân hậu của em con đấy." Câu nói
ấy gợi cho em suy nghĩ gì về nhân vật
người anh?
- Tại sao bức tranh chứ không phải nhân
vật nào khác lại có sức mạnh cảm hố
người anh đến thế?
- Theo em nhân vật người anh đáng yêu
hay đáng ghét ?Vì sao?
- Em có thích người anh như thế khơng?

Facebook: Học cùng VietJack
chính đáng của người anh.

- Xấu hổ: vì mình đã xa lánh và ghen tị với em
gái, tầm thường hơn em gái.
- Cuối truyện người anh đã nhận ra thói
xấu của mình; nhận ra tình cảm trong
sáng, nhân hậu của em gái; biết xấu hổ,
người anh có thể trở thành người tốt như
bức tranh của cơ em gái.

- Trong truyện này, nhân vật người em gái 2. Nhân vật người em - cô em gái Kiều
hiện lên với những nét đáng yêu, đáng quý Phương:
nào về tính tình và tài năng?
- Tính tình: hồn nhiên, tình cảm trong
sáng, lòng độ lượng, nhân hậu.
- Theo em tài năng hay tấm lịng của cơ - Tài năng: hội hoạ.
em gái đã cảm hoá được người anh?
- Cả tài năng và tấm lòng nhưng nhiều hơn
- Tại sao tác giả lại để người em vẽ bức vẫn là tấm lịng trong sáng đẹp đẽ dành
tranh người anh "hồn thiện " đến thế?
cho người anh và nghệ thuật.
GV bình: Cái gốc của nghệ thuật là ở tấm lòng - Bức tranh là tình cảm tốt đẹp của em
tốt đẹp của con người dành cho con người. Sứ dành cho anh. Em muốn anh mình thật tốt
mệnh của nghệ thuật là hoàn thiện vẻ đẹp của
đẹp.
con người. Đây là một ý tưởng nghệ thuật sâu
sắc mà tác giả gửi gắm vào tác phẩm này.
Hoạt động 2: tổng kết và luyện tập
III. Tổng kết:
- Học xong truyện, em tự rút ra cho bản Ghi nhớ (sgk)
thân những bài học gì?
IV. Luyện tập:

- Về nghệ thuật xây dựng nhân vật, em
học được điều gì?
Ghi nhớ - SGK tr35
*Hoạt động 3: Luyện tập
Viết đoạn văn thật lại tâm trạng của người
anh trong truyện khi đứng trước bức tranh
được giải nhất của em gái?
4. Củng cố, luyện tập:
Suy nghĩ của em về nhân vật Kiều Phương?
Đọc phần đọc thêm Sgk tr. 35.
5. Hướng dẫn hs học ở nhà:
- Học thuộc ghi nhớ, tìm hiểu nội dung và nghệ thuật .
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Youtube: Học cùng VietJack


VietJack.com
Facebook: Học cùng VietJack
- Chuẩn bị bài luyện nói
*****************************
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 83: LUYỆN NÓI VỀ QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH TRONG VĂN
MIÊU TẢ
I.Mục tiêu bài học: Giúp học sinh:
1. Kiến thức:
- Củng cố kiến thức về văn miêu tả
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng nói trước tập thể (lớp) qua đó nắm vững hơn kĩ năng quan sát, tưởng

tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả.
- Luyện kĩ năng nhận xét cách nói của bạn
3.Thái độ:
- Có thái độ học tập đúng đắn.
II. Chuẩn bị tài liệu- thiết bị dạy học:
- Giáo viên: Sách giáo viên, sách giáo khoa, giáo án.
- Học sinh: sách giáo khoa, nháp, vở ghi.
III. Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học.
1. ổn định tổ chức:
Sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
- HS làm bài tập 3,5 Sgk
3.Dạy học bài mới:
Hoạt động của thầy và trò
Hoạt động 1: Nêu yêu cầu của tiết luyện
nói

Hoạt động 2: Hướng dẫn HS làm bài tập
- Lập dàn ý câu hỏi
a. Theo em Kiều Phương là người như thế
nào? từ các chi tiết về nhân vật này hãy
miêu tả Kiều Phương theo tưởng tượng
của em?
b. Hình ảnh người anh như thế nào? hình
ảnh người anh trong bức tranh với hình
ảnh người anh thực của Kiều Phương có
khác không?
- HS trao đổi dàn ý trong 5 phút
Học trực tuyến: khoahoc.vietjack.com

Nội dung kiến thức cần đạt
I.yêu cầu của tiết luyện nói:
-Tác phong: đàng hồng, chững chạc, tự
tin
- Cách nói: rõ ràng, mạch lạc, không ấp
úng.
- Nội dung: đảm bảo theo yêu cầu của đề.
II. Bài tập
Bài 1:
a. Nhân vật Kiều Phương:
- Hình dáng: gầy, thanh mảnh, mặt lọ
lem, mắt sáng, miệng rộng, răng khểnh
- Tính cách: hồn nhiên, trong sáng, nhân
hậu, độ lượng, tài năng
b. Nhân vật người anh:
- Hình dáng: khơng tả rõ nhưng có thể suy
ra từ cô em gái, chẳng hạn: gầy, cao, đẹp
trai, sáng sủa.
- Tính cách: ghen tị, nhỏ nhen, mặc cảm,
ân hận, ăn năn, hối lỗi.
Youtube: Học cùng VietJack