11 Dung Noi Hanh

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Thuật Nói Chuyện Hằng Ngày Hồng Xuân Việt
Phần 011

Đừng Nói Hành

Chúng ta có thể nói khơng sợ lầm rằng, nói hành kẻ khác như một bản năng
của con người. Con người tự nhiên ưa thích mình, nên lo giấu kín những gì xấu
xa của mình và cũng tự nhiên phanh phui những khuyết điểm của kẻ khác. Khi
xét nét phẩm bình đời sống thiên hạ, con người nghe sung sướng, tuy khả ố. Vì
thế, một trăm câu chuyện trong xã hội, có đến chín chục bàn về kẻ khác. Kẻ ấy
có thể là những người xa lạ, mà cũng có thể là những người thân. Nhiều khi
người ta nói hành khơng phải bởi ác tâm, mà bởi tánh tự nhiên hay vạch lá tìm
sâu, bởi khơng có chuyện gì nói, bởi muốn tìm thứ cảm khối đê hèn là thấy
mình vơ tội, toàn thiện khi người này người nọ lỡ lầm, tội lỗi. Trong cuộc sống
hàng ngày, bạn gặp biết bao câu chuyện nói hành về những lí do tâm lí nói trên.
Có thể nói, người ta nói hành khắp mọi nơi.

Dưới mái gia đình về chiều họp lại, người ta nói chuyện người láng giềng có
tật nhỏ mọn. Nơi học đường, dụm ba bảy, người ta nói chuyện cơ này khơng lo
học mà chỉ lo viết thư cho tình nhân, cậu nọ làm gì thi đậu được vì là một tên
cao bồi. Ở xưởng hãng, người ta chỉ trích ơng chủ bất cơng, một mình thao túng
đồng lời mà bất chấp quyền lợi của kẻ đồng sự. Trong quân đội, người ta bàn tán
với nhau về cử chỉ hách dịch của cấp trên, hay bình về lối sống ích kỉ của một
vài người vợ binh sĩ, về hành kiểm của một số quân nhân trụy lạc. Ở quán cơm,
nơi tiệm nước, người thích lấy tật xấu của bè bạn những khuyết điểm tự nhiên
như lé mắt, đui mù là câu chuyện đầu lưỡi để ngạo cười. Cả ở thánh đường,
người ta cũng xù xì bàn tán về cái bụng bự của ông này, cái mặt méo của bà kia.
Vào những ngày cúng đình hay đi chùa, người ta cũng lấy làm sung sướng đàm
tiếu với nhau về cách trang hồng của đình chùa, về những bậc tu hành, về
những đồ dùng cúng quải.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

yêu sai lạc của những học sinh với nhau.

Có cuộc tình ái nào thì họ phanh phui ra ánh sáng hết. Cả những đức tánh
của kẻ khác, người nói hành cũng có thể dùng làm đề tài. Họ cho là giả hình,
nhờ trời cho, vậy chớ có cơ hội vẫn tội lỗi. Khi nghe tin người đồng nghiệp hay
đồng song thành cơng việc gì, kẻ nói hành tìm cách bơi lọ, cắt nghĩa xấu và dì
hành động của những kẻ ấy. Có khi là họ cho may rủi nhất thời. Ai được ủy lạo,
tán thưởng, họ cho là cấp trên hiểu lầm, chớ người được ủy lạo tán thưởng
không xứng đáng. Nếu họ là người nghèo, họ hay nói những kẻ giàu mà hạ tiện,
giàu vì bất nhơn. Họ cũng hay nói đến tiền bạc hay những huê lợi của những kẻ
ấy khơng phải để mừng vì bác ái mà để ganh tị, gièm pha. Những câu chuyện
này, họ nói với một giọng chua chát mỉa mai, cay độc. Có nhiều người đê mạt
đến nỗi, đem những tâm sự của những người thân thích với mình, những chuyện
kín trong gia đình, trong bạn bè ra để bán rao.

Về tuổi nói hành thì có thể nói từ tuổi khơn trở lên, tuổi nào cũng thích nói
hành cả. Nhưng nói hành có tiếng là phái yếu, và trong phái yếu, những cô gái
già, những bà lão là nói nhiều nhất. Nói như vậy khơng có ý bảo, phái mạnh
khéo giữ ba tấc lưỡi. Có nhiều đàn ơng tối ư già hàm và nói hành đáng khiếp.
Thường thường người ta nói hành vì đa ngơn, nói riết rồi khơng biết chuyện gì
phải nói, nên đem chuyện của kẻ khác bàn cho khỏe miệng. Ở đây hiểu là hạng
người không có giá trị gì. Chớ nói nhiều mà cần nói, thì có biết bao điều bổ ích
trong ngành văn hóa, khoa học, nghệ thuật, văn học, giáo dục...mặc sức nói.
Người có ác tâm khơng coi kẻ khác là anh em trong gia đình huynh đệ mà cứ
tưởng nghĩ đến quyền lợi của mình, nên khi thấy ai chạm đến cá nhân mình, hay
ăn đứt mình thì ốn ghét, phân bì. Lịng xấu này bộc lộ ra lời mỉa mai, ngạo
nghễ, thế là họ phải nói hành. Cũng có nhiều người nói hàng chỉ vì nhẹ dạ. Thấy
khuyết điểm của kẻ khác, nghịch mắt là họ nói, nói khơng cần suy nghĩ phải
quấy căn do lợi hại.

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

Có người thâm giao với nhiều kẻ, nhưng khi nghe những kẻ này nói hành về
mình thì nghi kị ốn ghét họ ngay. Như vậy, việc nói hành là thuốc độc cho việc
xử thế mà người nói hành phải chịu những kết quả thảm khốc. Đời họ phải bị cô
độc. Người xa lạ nghe họ nói hành tìm cách tránh trước họ. Những kẻ thân thích
với họ bị họ vạch lá tìm sâu, bán rao tiếng xấu mất tín nhiệm ở họ, dần dần từ
giã họ, khi thấy họ khơng kính trọng mình, khơng binh vực mình, tìm cơ hội
chia tay với họ. Nếu họ là bậc chỉ huy, một nhà giáo dục, họ bị kẻ dưới coi như
rơm rác. Uy quyền của họ bị miệng lưỡi cấp dưới làm lung lay. Danh tiếng họ vì
sự trã đũa của kẻ dưới, bị bôi lọ. Nếu họ là hạng bị quản trị, cấp trên rất đề
phịng họ, vì cho họ là hạng dấy nguy, gieo mầm bất tuân, phá tan uy tín và phản
đối kỉ luật. Trong cuộc giao tế hàng ngày, khi gặp người có ăn học cao mà họ
mở miệng nói hành thì tức thì họ bị liệt vào hạng tiểu nhân, có đời sống bất
đáng. Như thế trong xã hội, người nói hành là đối tượng của mn người ốn
ghét.

</div>

<!--links-->