Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Phần 1
kĩ thuật điện tử
Ch ơng1
linh kiện điện tử
Tiết1: Bài 2
các linh kiện
điện trở-tụ điện-cuộn cảm
I- Mục tiêu:
1- Kiến thức:
- Biết đợc cấu tạo, kí hiệu, SLKT & công dụng của các loại linh kiện điện tử cơ bản:R-L-C
2- Kĩ năng:
- Nhận dạng và phân biệt đợc các loại kinh kiện:điện trở, tụ điện, cuộn cảm.
3- Thái độ:
- Yêu thích các nghề trong ngành kĩ thuật điện tử.
- Đạt đợc kiến thức và kĩ năng trên.
ii- C huẩn bị :
1- Chuẩn bị nội dung:
- Nghiên cứu bài 1và 2 sgk.
2- Chuẩn bị đồ dùng:
- Một số điện tử dân dụng để hs quan sát.
- Tranh vẽ các hình: 2-2; 2-4; 2-6 sgk.
- Vật mẫu: Điện trở,tụ điện,cuộn cảm các loại.
iii- Tiến trình bài học:
1- ổn định lớp:
2- Bài mới:
Hoạt độngcủa GV&HS Nội dung kiến thức
HĐ1 : Tìm hiểu về điện trở.
- GV: Dùng vật mẫu đối chiếu với tranh vẽ kí hiệu
để hs nhận dạng và phân loại đợc các điện trở.
- Dùng định luật ôm: I =
R
U
; P=R.I
2
để mô tả các
số liệu kĩ thuật và công dụng của điện trở trong
mạch.
- HS: quan sát hính vẽ 2.1 và vật mẫu để nhận
dạng và phân biệt các loại điện trở.
I- Điện trở (R):
1- Cấu tạo,kí hiệu,phân loại,công dụng:
- Cấu tạo:Dùng dây kim loại có điện trở suất cao,
hoặc bột than phun lên lõi sứ.
- Kí hiệu: (ở tranh vẽ)
- Phân loại:
+ Công suất:Công suất nhỏ,lớn.
+ Trị số:Cố định, biến đổi.
+ Đại lợng vật lí:
. Điện trở nhiệt:
Hệ số nhiệt dơng: t
o
c
R
Hệ số nhiệt âm :t
o
c
R
. Điện trở biến đổi theo điện áp: U
R
- Công dụng:
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
1
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
HĐ2 : Tìm hiểu về tụ điện:
- GV: Dùng vật mẫu và tranh vẽ 2.3 để cho hs
nhận dạng và phân loại đợc tụ điện.
- Dùng công thức: Xc =
FC
2
1
để giải thích công dụng.
- HS: Quan sát vật mẫu và hình vẽ để nhận dạng và
phân biệt các loại tụ điện.
HĐ3 : Tìm hiểu về cuộn cảm.
- GV: Dùng vật mẫu và tranh vẽ hình 2.5 để giới
thiệu cho hs nhận dạng và phân loại cuộn cảm.
- Dùng công thức: X
L
= 2
FL để giải thích công
thức của cuộn cảm.
2- Các số liệu kĩ thuật của điện trở:
a- Trị số điện trở (R):
- Đơn vị đo:
1M
=10
3
k
=10
6
b- Công suất định mức:
II- Tụ điện:
1- Cấu tạo,kí hiệu,phân loại,công dụng:
- Cấu tạo: Gồm 2 hay nhiều vật dẫn ngăn cách nhau
bằng lớp điện môi.
- Kí hiệu: (ở tranh vẽ)
- Phân loại: Tụ giấy,tụ mi ca,tụ dầu,tụ hóa...
- Công dụng: Ngăn cách dòng điện 1 chiều và cho
dòng điện xoay chiều đi qua,lọc nguồn,lọc sóng.
2- Các số liệu kĩ thuật:
a- trị số điện dung: (C)
- Đơn vị: F 1F=10
6
à
F=10
9
nF=10
12
pF.
b- Điện áp định mức: (U
đm
)
- Khi mắc tụ hóa vào mạch điện phải đặt cho đúng
chiều điện áp.
III- Cuộn cảm:
1- Cấu tạo,kí hiệu,phân loại,công dụng:
- Cấu tạo: Dùng đây dẫn điện quấn thành
- Kí hiệu: (ở tranh vẽ)
- Phân loại: Cao tần,trung tần,âm tần.
- Công dụng: Dùng dẫn dòng điện 1 chiều, chặn
dòng điện cao tần.
2- Các số liệu kĩ thuật:
a- Trị số điện cảm: (L)
- Đơn vị: H 1H=10
3
mH=10
6
à
H.
b- Hệ số phẩm chất:
Q =
r
FL
2
HĐ4 : Tổng kết đánh giá:
- GV nhấn mạnh vai trò và tầm quan trọng của ngành kt điện tử trong sx và đời sống.
- Dùng vật mẫu và tranh vẽ để hs nhận dạng và phân biệt các linh kiện từ đó cho biết: Cấu tạo,kí
hiệu,phân loại và công dụng của từng linh kiện cụ thể.
- Đánh giá tinh thần thái độ học tập và tiếp thu bài của hs.
- HS trả lời các câu hỏi trong sgk.
- Đọc kĩ trớc bài 3 sgk và su tầm các linh kiện: Điện trở,tụ điện,cuộn cảm các loại để thức hành.
*************************************
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
2
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Tiết2: Bài 3
Thực hành
các linh kiện
điện trở-tụ điện-cuộn cảm
I- Mục tiêu:
1- Kiến thức:
- Nhận biết hình dạng,thông số của các linh kiện.
2- kĩ năng:
- Đọc và đo đợc các thông số kĩ thuật của các linh kiện.
- Sử dụng thành thạo đồng hồ vạn năng.
3- thài độ:
- Có ý thức tuân thủ các quy trình và quy định về an toàn.
II- Chuẩn bị:
1- chuẩn bị nội dung:
- Nghiên cứu kĩ bài 2và 3 sgk.
- Làm thử bài thực hành.
2- Chuẩn bị đồ dùng:
- Dụng cụ, vật liệu cho mỗi nhóm hs.
+ Đồng hồ vạn năng: 1 chiếc.
+ Các loại điện trở: 10 chiếc.
+ Các loại tụ điện: 10 chiếc.
+ Các loại cuộn cảm: 10 chiếc.
- HS nghiên cứu qui ớc các vòng màu trên điện trở hình 3.1 sgk,chuẩn bị mẫu báo cáo thực hành trang
14 sgk.
III- Tiến trình bài dạy:
1- ổn định lớp:
2- kiểm tra bài củ:
Nêu kí hiệu,phân loại,số liệu kĩ thuật và tác dụng của điện trở trong mạch ?
3- Nội dung bài thực hành:
HĐ1 : Hớng dẫn ban đầu:
a- GV giới thiệu mục tiêu của bài học:
Trong thời gian 45
/
mỗi nhóm hs phải biết nhận dạng,đọc và đo đợc các số liệu kĩ thuật của các linh
kiện: Điện trở,tụ điện,cuộn cảm.
b- GV giới thiệu nội dung và qui trình thực hành.
- Bớc 1: Quan sát,nhận biết và phân loại các linh kiện.
- Bớc 2: Chọn ra 5 điện trở màu lận lợt lấy ra từng điện trở để đọc trị số và đo bằng đồng hồ rồi ghi vào
bảng số 01.
- Bớc 3: Chọn ra 3 loại cuộn cảm khác nhau về vật liệu làm lõi và cách quấn dây rồi điền vào bảng 02.
- Bớc 4: Chọn ra 1 tụ điện có cực tính và 1 tụ điện không có cực tính để ghi ra các số liệu kĩ thuật rồi
điền vào bảng 03.
c- Phân chia dụng cụ,vật liệu cho các nhóm hs: Theo nh đã chuẩn bị
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
3
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
HĐ2: Thực hành
Hoạt động của hs Hoạt động của GV
1- Quan sát,nhận biết và phân loại các linh
kiện:
Quan sát hình dạng các linh kiện để nhận biết và
phâ loại ra các linh kiện: điện trở,tụ điện,cuộn
cảm.
2- Đọc và đo trị số của điện trở màu.
- Cách đọc các điện trở màu.
- Cách sử dụng đồng hồ vạn năng để đo điện trở.
- Đo trị số điện trở.
- Ghi trị số vào bảng 01.
3- Nhận dạng và phân loại cuộn cảm:
Phân loại theo vật liệu làm lõi.
Ghi vào bảng 02.
4- Phân loại,cách đọc và giải thích số liệu kĩ
thuật ghi trên tụ điện:
- Theo dỏi, hớng dẫn quá trình thực hành của hs.
- Hớng dẫn hs cách sử dụng đồng hồ vạn năng để
đo điện trở.
- Quan sát hớng dẫn cách đọc điện trở của hs.
- Hớng dẫn hs ghi số liệu vào mẫu báo cáo thực
hành.
HĐ3- Đánh giá kết quả.
- Yêu cầu đại diện các nhóm hs lên trình bày kết quả thực hành của nhóm và tự đánh giá.
- GV thu báo cáo thực hành của các nhóm và nhận xét chung về quá trình thực hành.
- Thu dọn vật liệu,dụng cụ và vệ sinh lớp học.
- Về nhà đọc trớc bài 4 sgk.
*******************************
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
4
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Tiết 3: Bài 4 Ngày soạn:
linh kiện bán dẫn và ic
I- Mục tiêu:
1- Kiến thức:
- Biết đợc cấu tạo,kí hiệu,phân loại của một số linh kiện bán dẫn và IC.
- Giải thích đợc ng lí làm việc của Tirixto và tri ac.
2- Kĩ năng:
- Nhận dạng và đọc đợc các kí hiệu trên các linh kiện.
3- Thái độ:
- Nghiêm túc trong quá trình học tập.
II-Chuẩn bị:
1- Chuẩn bị nội dung:
- Nghiên cứu kĩ bài 4 sgk.
- Tham khảo các tài liệu có liên quan.
2- Chuẩn bị đồ dùng:
- Tranh vẽ 4.1; 4.2; 4.3; 4.4 sgk
- Một số linh kiện mẫu: Đi ốt các loại,tranzito,Tirixto,Triac,điac,IC.
III- Tiến trình bài dạy:
1- ổn định lớp:
2- Bài củ: Nêu cách đọc giá trị của điện trở màu ?
3- Bài mới:
Hoạt động của GV&HS Nội dung kiện thức
HĐ1- Tìm hiểu về điốt và tranzito:
-GV: Dùng vật mẫu và tranh vẽ H 4.1
? HS quan sát hình dạng và cấu tạo của
điốt.
? Điốt có cấu tạo ntn ?
? Có mấy loại điốt ?
-GV: Dử dụng tranh vẽ hình 4.2 và vật
mẫu cho hs quan sát.
?HS cho biết Tranzito khác điốt ntn ?
HĐ2- Tìm hiểu về Tirixto:
-GV: Dùng vật mẫu và tranh vẽ H 4.3 sgk
để giảng giải.
-HS quan sát và cho biết:
? Tirixto khác tranzito về cấu tạo và kí
hiệu ntn ?
I- Đi ốt bán dẫn:
- Linh kiện bán dẫn có 1 tiếp giáp N-P
vỏ bằng thủy tinh,nhựa,kim loại.Có 2 điện cực: anốt (A) và
katốt (k).
+ Điốt tiếp điểm: tách sóng,trộn tần.
+ Điốt tiếp mặt: Chỉnh lu.
+ Điốt ổn áp (zêne): ổn áp.
II- Tranzito:
- Linh kiện bán dẫn có 2 tiếp giáp P-N vỏ bọc nhựa,kim
loại.Có 3 điện cực: E,B,C.
- Có 2 loại: P-N-P và N-P-N
- Dùng kuếch đại tính hiệu,tách sóng, tạo xung.
III- Tirixto:(Điốt chỉnh lu có điều khiển)
1- Cấu tạo,kí hiệu,công dụng:
- Có 3 tiếp giáp P-N,vỏ bằng nhựa,kim loại. có 3 điện cực
(A),(K),đ/kh (G)
- Dùng trong mạch chỉnh lu có đ/kh.
2- Nguyên lí làm việc và số liệu kĩ thuật:
- U
GK
0, U
AK
>0
Tirixto không dẫn
- U
GK
> 0, U
AK
>0
Tirixto dẫn điện.
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
5
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
-Nhận dạng 1 số loại Tirixto.
-GV: Dùng sơ đồ giải thích nguyên lí làm
việc của Tirixto.
HĐ3- Tìm hiểu về triac và điac:
-GV: Sử dụng tranh vẽ H 4.4 sgk giải thích
cấu tạo và kí hiệu.
-HS quan sát hình vẽ để phân biệt giữa
triac và điac.
-GV: Giải thích ng lí làm việc của triac và
điac
HĐ4-Giới thiệu quang điện tử và IC.
-GV: Lấy một số ví dụ về quang điện tử
làm các bộ cảm biến trong các mạch điều
khiển tự động.
- Đi từ A đến Kvà ngừng khi U
AK
= 0
- Các số liệu kĩ thuật:
I
Ađm
; U
AKđm
; U
GK
.
IV- Triac và Điac:
1- Cấu tạo,kí hiệu,công dụng:
- Có 5 lớp tiếp giáp P-N.
+ Triac: 3 điện cực: A
1
, A
2
, G.
+ Điac: 2 điện cực: A
1
, A
2
,
- Dùng điều khiển các thiết bị trong các mạch điện xoay
chiều.
2- Nguyên lí làm việc và số liệu kĩ thuật:
* Triac:
- Khi G,A
2
có điện thế âm so với A
1
Triac mở
A
1
(A), A
2
(K) dòng đi từ A
1
A
2
- Khi G,A
2
có điện thế dơng so với A
1
thì Triac mở.
A
2
(A), A
1
(K) dòng đi từ A
2
A
1
Triac có khả năng dẫn điện theo 2 chièu
G đ/khiển lúc
mở.
* Điac:
- Kích mở bằng cách nâng cao điện áp đặt vào 2 cực.
- Số liệu kĩ thuật: I
Ađm
; U
AKđm
; U
G
V- Quang điện tử:
- Là linh kiện đ/tử có thông số thay đổi theo độ chiếu
sáng.Dùng trong các mạch đ/k bằng ánh sáng.
VI- Vi điện tử IC:
- IC tuyến tính.
- IC lô gíc.
Khi sử dụng cần tra cứu sổ tay
HĐ5- Đánh giá tổng kết:
- Nắm chắc cấu tạo,ng lí làm việc và số liệu kĩ thuật của Tirixto.
- Cấu tạo,ng lí làm việc của triac và điac.
- Phân biệt đợc giữa Tirixto và triac.
- Nhận xét quà trình học tập của hs.
- HS trả lời các câu hỏi ở cuối bài.
- Chuẩn bị dụng cụ,vật liệu và mẫu báo cáo ở bài 5 sgk.
**********************************
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
6
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Tiết4: Bài 5
Thực hành
điốt - tirixto - triac
I- Mục tiêu:
1- Kiến thức:
- Nhận dạng đợc các loại linh kiện: Điốt,Tirixto,triac.
- Biết cách đo điện trở thuận,điện trở ngợc của các linh kiện để xác định cực A,K và xác định tốt xấu.
2- Kĩ năng:
- Đo đợc điện trở thuận,điện trở ngợc của các linh kiện bằng đồng hồ vạn năng.
3- Thái độ:
- Có ý thức tuân thủ các qui trình và qui định về an toàn.
II- Chuẩn bị:
1- Chuẩn bị nội dung:
- Nghiên cứu bài 4,5 sgk.
- Làm thử bài thực hành,điền các số liệu vào mẫu báo cáo.
2- Chuẩn bị đồ dùng:
Dụng cụ vật liệu cho một nhóm hs.
- Đồng hồ vạn năng: 1 chiếc.
- Điốt các loại: Tốt và xấu.
- Tirixto, Triac.
- HS nghiên cứu cách kiểm tra điốt,Tirixto,Triac ở các hình 5-1; 5-2; 5-3 sgk và chuẩn bị mẫu báo cáo
thức hành trang 22 sgk.
III- Tiến trình bài thực hành:
1- ổn định lớp:
2- kiểm tra 15 phút:
So sánh sự giống nhau và khác nhau về nguyên lí làm việc của Tirixto và Triac ?
3- Nội dung bài thực hành:
HĐ1- Hớng dẫn ban đầu.
a- GV giới thiệu mục tiêu của tiết học:
Trong thời gian 45
/
mỗi nhóm hs phải biết nhận dạng,biết cách đo điện trở thuận,điện trở ngợc của các
linh kiện: Điốt,Tirixto,Triac.
b- GV giới thiệu nội dung và qui trình thực hành:
- Bớc 1: Quan sát nhận biết các loại linh kiện.
- Bớc 2: Chuẩn bị đồng hồ đo.
- Bớc 3: Đo điện trở thuận và điện trở ngợc của các linh kiện.
c- Chia dụng cụ,vật liệu cho từng nhóm HS: Theo chuẩn bị nh trên
HĐ2 Thực hành.
Hoạt động của học sinh Hoạt động của giáo viên
1- Quan sát nhận biết các loại linh kiện:
- Quan sát hình dạng,cấu tạo bên ngoài của các
linh kiện để chọn ra các loại điốt,triac, Tirixto.
- Dùng đồng hồ đo để phân biệt giữa Tirixto và
- Quan sát, hớng dẫn hs trong quá trình thực hành.
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
7
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Triac.
2- Chuẩn bị đồng hồ đo:
- Qua sát GV hớng dẫn cáh sử dụng đồng hồ vạn
năng và làm mẫu.
- Thực hành các thao tác về cách sử dụng đồng hồ
vạn năng.
3- Đo điện trở thuận và điện tở ngợc của các
linh kiện:
- Điốt: Theo sơ đồ hình 5.1 sgk và ghi kết quả vào
bảng 01.
- Tirixto:
+ U
GK
= 0: Sơ đồ 5.2 (a).
+ U
GK
> 0: Sơ đồ 5.2 (b).
+ Ghi kết quả vào bảng 02 và cho nhận xét về
chất lợng.
- Triac:
+ U
G
= 0 (để hở) Sơ đồ 5.3 (a).
+ U
G
0 (G nối với A
2
) 5.3 (b).
+ Ghi kết quả vào bảng 03.
+ Nhận xét về chất lợng.
- Hớng dẫn hs sử dụng đồng hồ đo (vạn năng) và
làm mẫu.
- Quan sát, hớng dẫn hs trong quá trình thực hành
và gải quyết những thắc mắc khi hs gặp khó khăn
hoặc yêu cầu.
- Hớng dẫn hs ghi số liệu vào mẫu báo cáo.
HĐ3 - Đánh giá kết quả.
- Yêu cầu đại diện các nhóm hs lên trình bày kết quả thực hành của nhóm và tự đánh giá.
- Thu báo cáo các nhóm và nhận xét chung.
- HS thu dọn dụng cụ,vật liệu và vệ sinh lớp học.
- Dặn dò hs chuẩn bị các linh kiện để thực hành và đọc trớc bài 6 sgk.
*******************************
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
8
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Tiết 5:
Bài 6 Ngày soạn:
Thực hành
tran zi to
I- Mục tiêu:
1- Kiến thức:
- Nhận dạng đợc các loại Tran zi to P-N-P, N-P-N cao tần, âm tần, công suất nhỏ, công suất lớn.
2- Kĩ năng:
- Đo đợc điện trở ngợc, thuận giữa các chân của tranzito.
- Phân biệy loại PNP, NPN. Tốt, xấu và xác định đợc các điện cực của tranzito.
3- Thái độ:
- Có ý thức tuân thủ các qui trình và qui định về an toàn.
II- Chuẩn bị:
1- Chuẩn bị nội dung:
- Nghiên cứu bài 4; 6 sgk.
- Làm thử bài thực hành.
2- Chuẩn bị đồ dùng:
- Đồng hồ vạn năng: 1cái 1nhóm.
- Tranzito các loại: NPN, PNP.
- HS nghiên cứu cách đo, kiểm tra tranzito và chuẩ bị báo cáo kết quả thực hành theo mẫu sgk.
III- Tiến trình bài dạy:
1- ổn định lớp:
2- Bài củ: Nêu cấu tạo, công dụng, phân loại của Tranzito?
3- Nội dung thực hành:
HĐ1- Hớng dẫn ban đầu
a- GV giới thiệu mục tiêu của bài học:
- Nhận dạng đợc các loại tranzito PNP, NPN.
- Đo đợc điện trở thuận, ngợc của tranzito.
b- Nôi dung và qui trình thực hành:
Bớc 1: Quan sát,nhận biết và phân loại các tranzito NPN, PNP.
Bớc 2: Chuẩn bị đồng hồ đo.
Bớc 3: Xác định loại và chất lợng tranzito.
c- Phân chia dụng cụ và vật liệu: Nh đã chuẩn bị
HĐ2 Thực hành
Hoạt đông của HS Hoạt động của GV
1- Quan sát, nhận biếtvà phân loại tranzito PNP,
NPN:
- Quan sát hình dạng, cấu tạo bên ngoài.
- Quan sát các điện cực.
2- Chuẩn bị đồng hồ đo:
- Đo điện trở thang x100.
- Quan sát, hớng dẫn hs trong quá trình thực hành.
- Hớng dẫn hs sử dụng đồng hồ vạn năng kế,và
làm mẫu.
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
9
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
- Chập que đo chỉnh về vị trí 0.
3- Xác định loại,chất lợng của T:
- Đo điện trở để xác định loại.
- Xác định chất lợng theo hình 6.1; 6.2.
- Ghi trị số điện trở.
- Rút ra kết luận.
- Điền các thông số và kết luận vào mẫu báo cáo.
- Hớng dẫn,quan sát hs trong quá trình thực hành.
- Chỉ can thiệp khi hs gặp khó khăn,thắc mắc.
Hớng dẫn hs ghi kết quả vào mẫu báo cáo thực
hành.
HĐ3 - Đánh giá kết quả.
- Đại diện nhóm hs lên trình báy kết quả thức hành của nhóm.
- Thu báo cáo và nhận xét.
- HS thu dọn phơng tiện, dụng cụ và vệ sinh lớp học.
- Dặn dò: + Học bài củ.
+ Đọc trớc nội dung bài 7 sgk.
**********************************
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
10
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Ch ơng2
một số mạch điện tử cơ bản
Tiết 6: Bài 7
khái niệm về mạch điện tử chỉnh lu
và nguồn một chiều
I- Mục tiêu:
1- Kiến thức:
- Biết đợc khái niệm phân loại mạch điện tử.
2- Kĩ năng:
- Hiểu đợc chức năng, nguyên lí làm việc của mạch chỉnh lu, mạch lọc và mạch ổn áp.
3- Thái độ:
- Có ý thức trong quá trình học tập, yêu thích bài học.
II- Chuẩn bị:
1- Chuẩn bị nội dung:
- Nghiên cứu nội dung bài 7 sgk.
- Tham khảo tài liệu liên quan.
2- Chuẩn bị đồ dùng:
- Tranh vẽ các hình 7.1; 7.2; 7.3; 7.4; 7.5; 7.6 sgk
- Vật mẫu: Mach nguồn một chiều.
III- Tiến trình bài dạy:
1- ổn định lớp:
2- Bài mới:
Hoạt động của GV&HS Nội dung kiến thức
HĐ1- Tìm hiểu về khái niệm và phân loại:
- GV: Lấy một số mạch trog thực tế để giới thiệu
khái niệm và phân loại mạch điện tử.
- HS: Quan sát sơ đồ hình 7-1 sgk để phân loại
mạch điện tử.
HĐ2- Tìm hiểu về mạch chỉnh lu:
- GV: Sử dụng tranh vẽ các hình 7-2; 7-3; 7-4 sgk
để giới thiệu các mạch chỉnh lu.
I- Khái niệm, phân loại mạch điện tử.
1- Khái niệm:
Mạch điện tử là mạch điện mắc phối hợp giữa các
linh kiện điện tử để thức hiện 1 nhiệm vụ nào đó.
2- Phân loại:
Theo chức năng và nhiệm vụ:
- Mạch khuếch đại.
- Mạch tạo sóng hình sinh.
- Mạch tạo xung.
- Mạch nguồn chỉnh lu, lọc và ổn áp.
- Theo phơng thức gia công, xử lí tín hiệu.
- Mạch kĩ thuật tơng tự.
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
11
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
- HS: Quan sát và cho biết ng lí làm việc của các
mạch.
- Trong hình 7-3 nếu mắc cả hai điốt ngợc chiều
thì sẽ ra sao ?
- Hình 7-4 nếu một điốt nào mắc ngợc hoặc bị
đánh thủng thì sao ?
HĐ3- Tìm hiểu về nguồn một chiều:
- GV: Dùng tranh vẽ hình 7-5; 7-6 để chỉ ra các
khối chức năng trong mạch nguồn một chiều.
- HS: Quan sát chỉ ra đợc dòng điện chạy trong
mạch và dạng sóng minh họa điện áp ở các điểm
1,2,3,4 trong mạch.
- Mạch kĩ thuật số.
II- Mạch chỉnh lu và nguồn một chiều:
1- Mạch chỉnh lu:
- Dùng các điốt để đổi điện xoay chiều thành điện
một chiều.
- Có nhiều cách mắc mạch chỉnh lu:
- Mạch điện chỉnh lu nữa chu kì:(7.2)
- Mạch chỉnh lu hai nữa chu kí (7.3)
- Mạch chỉnh lu cầu (7.4)
2- Nguồn một chiều:
a- Sơ đồ chức năng của mạch nguồn một chiều:
Sơ đồ khối của mạch nguồn hìng 7-5
1. Biến áp nguồn.
2. Mạch chỉnh lu.
3. Mạch lọc nguồn.
4. Mạch ổn áp.
5. Mạch bảo vệ.
b- Mạch nguồn điện thực tế:
- Biến áp nguồn.
- Mạch chỉnh lu.
- Mạch lọc nguồn.
- Mạch ổn định điện áp một chiều.
HĐ4- Tổng kết đánh giá:
? Có mấy loại mạch điện tử ?
? Mạch chỉnh lu gồm những mạch nào ? Ng lí làm việc ?
? Các khối chức năng của nguồn một chiều ? Mạch nguồn trong thực tế ?
- Nhận xét quá trình tiếp thu của hs.
- HS trả lời các câu hỏi ở cuối bài.
- Dặn dò: + Quan sát một số mạch nguồn một chiều trong thực tế.
+ Đọc trớc bài 8 sgk.
*********************************
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
12
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Tiết 7:
Bài 8 Ngày soạn:
mạch khuếch đại - mạch tạo xung
I- Mục tiêu:
1- Kiến thức:
Biết đợc chức năng sơ đồ và nguyên lí làm việc của mạch kĐ và mạch tạo xung đơn giản.
2- Kĩ năng:
Đọc đợc sơ dồ và ng lí làm việc của mạch kĐ và mạch tạo xung.
3- Thái độ:
Tuân thủ theo ng lí làm việc của các mạch.
III- Tiến trình bài dạy:
1- ổn định lớp:
2- Bài củ:
? Sơ đồ ng lí của mạch chỉnh lu cầu ? Các khối chức năng của mạch nguồn một chiều ?
3- Nội dung bài mới:
Hoạt động của GV&HS Nội dung kiến thức
HĐ1- Tìm hiểu về mạch kĐ:
GV: Nhấn mạnh đây là mạch điện rất cơ bản,nó có
mạch trong hầu hết các thiết bị điện tử. Có thể
dùng Tranzito rời rạc hoặc dùng IC.
GV sử dụng tranh vẽ kết hợp vật mẫu nh hình 8-1
sgk để giải thích kí hiệu về IC kĐ thuật toán.
HS: Quan sát sơ đồ để biết các kí kiệu.
GV sử dụng tranh vẽ hình 8-2 sgk để giảng giải
mạch kĐ điện áp dùng OA.
HĐ2- Tìm hiểu về mạch tạo xung:
GV sử dụng tranh vẽ hình 8-3 sgk giới thiệu sơ đồ
I- Mạch khuếch đại:
1- Chức năng của mạch kĐ:
KĐ tín hiệu về mặt điện áp,dòng điện, công suất.
2- Sơ đồ và ng/lí làm việc của mạch kĐ:
a- Giới thiệu về IC KĐ thuật toán và mạch kĐ
dùng IC:
- IC kĐ thuật toán(OA): Có hệ số kĐ lớn,có hai
đầu vào và một đầu ra.
- Kí hiệu của OA:
+ U
VK
: Đầu vào không đảo (+)
+ U
VĐ
: Đầu vào đảo (-)
+ U
ra
: Đầu ra.
b- Ng/lí làm việc của mạch kĐ điện áp dùng
OA:
- Đầu vào không đảo nối đất (điểm chung của
mạch).
- Tín hiệu vào qua R
1
đa vào đầu đảo của OA.
- Điện áp đầu ra ngợc pha với điện áp đầu vào và
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
13
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
mạch điện.
HS: Quan sát và cho biết các linh kiện bố trí trong
mạch ?
GV:Sử dụng tranh vẽ hình 8-4
Giải thích ng/lí làm việc của mạch đa hài tự dao
động.
đợc kĐ lớn lên.
- HSKĐ: K
đ
=
Uvao
Ura
=
1R
Rht
HSKĐ do R
ht
Và R
1
quyết định.
II- Mạch tạo xung:
1- Chức năng của mạch tạo xung:
Biến đổi năng lợng của dòng điện 1 chiều thành
năng lợng dao động điện có hình dạng và tần số
theo yêu cầu.
2- Sơ đồ và ng/lí làm việc của mạch tạo xung đa
hài tự dao động:
a- Sơ đồ mạch điện:
- T
1
,T
2
: cùng loại.
- R
1
,R
2
,R
3
,R
4
.
- C
1
,C
2
.
b- Nguyên lí làm việc:
- Khi đóng điện một T thông và một T tắt,sau 1
thời gian T đang thông lại tắt,T đang tắt lại thông
(nhờ quá trình phóng nạp của hai tụ điện) quá trình
cứ tiếp diễn theo chu kì để tạo xung.
- Nếu chọn T
1
giống T
2
,R
1
=R
2
; R
3
=R
4
=R;
C
1
=C
2
=C thì xung đa hài đối xứng với độ rộng
xung.
=0,7 Rc, Chu kì xung T
x
=2
HĐ3- Tổng kết đánh giá:
- Chức năng sơ đồ, ng/lí mạch kĐ dùng OA.
- Chức năng sơ đồ, ng/lí mạch tạo xung đa hài tự dao động.
- Nhận xét giờ học.
- Dặn dò: + trả lời các câu hỏi cuối bài,học bài củ.
+ Đọc trớc nội dung bài 9 sgk.
****************************************
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
14
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Tiết 8: Bài 9
thiết kế mạch điện tử đơn giản
I- Mục tiêu:
1- Kiến thức:
- Biết đợc nguyên tắc chung và các bớc cần thiết tiến hành thiết kế mạch điện tử.
2- Kĩ năng:
- Thiết kế đợc một mạch điện tử đơn giản.
3- Thái độ:
- Tuân thủ theo nguyên tắc và các bớc thiết kế.
II- Chuẩn bị:
1- Chuẩn bị nội dung:
- Nghiên cứu bài 9 sgk.
- Tham khảo các tài liệu có liện quan.
2- Chuẩn bị đồ dùng:
- Một bảng điện tử đã lắp sẵn.
III- Tiến trình bài dạy:
1- ổn định lớp:
2- Bài củ:
? Chức năng của mạch tạo xung? Sơ đồ ng/lí của mạch tạo xung đa hài?
3- Bài mới:
Hoạt động của GV&HS Nội dung kiến thức
HĐ1:
Ng/tắc thiết kế mạch điện tử:
GV: Muốn chế tạo đợc một mạch điện tử ngời
thiết kế cần tuân thủ nguyên tắc gì ?
HĐ2:
Các bớc thiết kế mạch điện:
GV: Trình bày hai bớc thiết kế mạch điện tử.
I- Nuyên tắc chung:
- Bám sát và đáp ứng nhu cầu thiết kế.
- Mạch thiết kế đơn giản,tin cậy.
- Thuận tiện khi lắp đặt,vận hành và sửa chữa.
- Hoạt động chính xác.
- Linh kiện có sẳn trên thi trờng.
II- Các b ớc thiết kế :
1- Thết kế mạch nguyên lí:
- Tìm hiểu yêu cầu cuả mạch thiết kế.
- Đa ra một số phơng án để thức hiện.
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
15
Giáo án công nghệ 12 Trung tâm dạy nghề huyện Diễn Châu
Sử dụng bảng mạch để chỉ rỏ cách bố trí các linh
kiện và bố trí đờng dây điện trong mạch in.
HĐ3:
Thiết kế mạch nguồn điện một chiều:
GV: Giao nhiệm vụ thiết kế cho HS theo đầu bài
sgk
- Giới thiêu các loại sơ đồ chỉnh lu và chọn sơ đồ.
- Tính toán và lựa chọn các linh kiện.
- Chọn phơng án hợp lí nhất.
- Tính toán chọn các linh kiện hợp lí.
2- Thiết kế mạch lắp ráp:
- Bố trí các linh kiện trên bảng mạch điện khoa
học và hợp lí.
- Vẽ ra đờng dây dẫn điện.
- Dây dẫn không chồng chéo lên nhau và ngắn
nhất.
III- Thiết kế mạch nguồn điện một chiều:
Yêu cầu thiết kế: Điện áp vào 220v,50Hz. Điện áp
ra một chiều 12v,dòng điện tải 1A.
1 .Lựa chọn sơ đồ thiết kế.
2. Sơ đồ bộ nguồn (hình 9-1 sgk).
3. Tính toán và chọn các linh kiện trong mạch.
* Biến áp:
- Công suất bbiến áp:
P= K
P
..U
tải
.I
tải
=1,3.12,1=15,6 w
K
p
: Hệ số thờng chọn = 1,3.
- Điện áp vào: U
1
=220v; f=50Hz.
- Điện áp ra: U
2
=(U
tải
+
U
Đ
+
U
BA
)/
2
=(12+3+ 0,72)/
2
=11,15v
U
D
= 0,75v: Sụt áp trên điốt.
- Chọn MBA có: U
1
=220v; U
2
=9,2v; P
đm
=15,6w.
* Điốt:
- Dòng điện định mức (I
đm
)
I
đm
= K
I
.I
tải
/ 2 = 10.1/2 = 5A (K
I
: H số)
- Điện áp ngợc lớn nhất cho phép đặt lên điốt (U
N
)
U
N
= K
u
.U
2
.
2
=1,8.9,2.
2
=14,3v.
* Tụ điện:
Để lọc tốt thì trị số điện dung càng lớn càng tốt và
phải chịu đợc điện áp của mạch. C=1000
à
F, U
N
25v
HĐ1: Tổng kết đánh giá.
- Nguyên tắc chung về thiết kế mạch điện tử.Các bớc thiết kế mạch.
- Tính toán,lựa chọn các linh kiện để thiết kế mạch nguồn một chiều.
- NHận xét giờ học.
- Dặn dò: + Trả lời các câu hỏi cuối bài 9 sgk.
+ Đọc trớc nội dung bài 10 sgk,chuẩn bị mẫu báo cáo thực hành.
*************************************
GV: Nguyễn Viết Xuân Tổ H ớng
nghiệp-Dạy nghề
16