Bài giảng Ngữ văn 10 - Đọc văn: Truyện Kiều (Phần 1: Tác giả Nguyễn Du)

KÍNH CHÀO Q THẦY CƠ ĐẾN DỰ TIẾT DẠY LỚP 10A1

TIẾT 81 - ĐỌC VĂN:

TRUYỆN KIỀU

GV: NGUYỄN THỊ THU CÚC
TRƯỜNG THPT TAM DƯƠNG II
05/02/21

1


I. CUỘC ĐỜI

05/02/21

1. THỜI ĐẠI
Có những biến cố lịch sử, nhiều
phen thay đổi sơn hà:
- Sự thối nát của xã hội phong
kiến (vua Lê Chiêu Thống cõng
rắn cắn gà THỜI
nhà). ĐẠI
SINH
- Các NGUYỄN
cuộc khởiDU
nghĩa
nơng dân
SỐNG đỉnh
CĨ GÌcao

ĐẶC
khởi nghĩa,
là phong
trào Tây Sơn.BIỆT
- Đại phá quân Thanh vang dội.
-Vận mệnh rạng rỡ ngắn ngủi của
triều đại Quang Trung và công
cuộc trùng hưng của nhà Nguyễn.
=> Đã ảnh hưởng đến cuộc đời
2
cũng như trong sáng tác của ông.


I. CUỘC ĐỜI
2. Q HƯƠNG – GIA ĐÌNH
-Q hương:
TẠI SAO
NĨI Điền, Nghi
+ Quê
cha:LẠI
Tiên
“NGUYỄN
DU MAY
Xuân,
Hà Tĩnh,
vùng sơn thuỷ
MẮN ĐƯỢC TIẾP CẬN
hữu
tình.
TRUYỀN THỐNG VĂN

+ Q
mẹ:CỦA
xứ NHIỀU
Kinh Bắc hào hoa,
HĨA
VÙNG
cái nơi
củaQ
dân KHÁC
ca quan họ.
NHAU”

+ Sinh ra và lớn lên ở Thăng
Long ngàn năm văn hiến.

05/02/21

=> Tiếp cận tinh hoa truyền
thống văn hóa của nhiều vùng
quê.
3


I. CUỘC ĐỜI
2. Quê hương và gia đình
- Gia đình
+ Cha: Nguyễn Nghiễm (1708 1775), tài hoa, từng giữ chức tể
tướng.
GIA ĐÌNH NGUYỄN
CĨThị

GÌ ĐẶC
+ Mẹ: DU
Trần
Tần, người con
NĨ TÁC
gái xứ BIỆT?
Kinh Bắc,
giỏi hát xướng.
ĐỘNG
+ Dịng
họTÍCH
TiênCỰC
Điền có hai
ĐẾN
ƠNGlớn
NHƯ THẾ
truyền
thống
NÀO?
\ Truyền thống
làm quan
\ Truyền thống văn học
=> Tạo điều kiện cho năng khiếu
văn học nảy nở và phát triển.
05/02/21

4


I. CUỘC ĐỜI

CUỘC
ĐỜI
3. NHỮNG THĂNG
TRẦM
TRONG CUỘC ĐỜI
NGUYỄN DU
ĐƯỢC CHIA LÀM
MẤY GIAI ĐOẠN?

THỜI THƠ ẤU
VÀ NIÊN THIẾU

05/02/21

THỜI THANH
NIÊN

LÀM QUAN
NHÀ NGUYỄN

5


I. CUỘC ĐỜI
3. Những thăng trầm trong
cuộc đời
NHỮNG
TRẦM
- Thời THĂNG
niên thiếu:

TRONG CUỘC ĐỜI ĐÃ
+ Sống trong gia đình q tộc
GĨP PHẦN HÌNH
quyền TÀI
qNĂNG
xa hoa.
THÀNH
VÀ
BẢN
LĨNH
SÁNG
-> Có
điều
kiệnTẠO
thuận lợi để dùi
CHOsử,
CHO
màiVĂN
kinh
tích luỹ vốn văn
NGUYỄN DU NHƯ THẾ
hoá, văn
học.
NÀO?
+ Đến sống với người anh
-> Được tận mắt chứng kiến sự
xa hoa của giai cấp phong kiến
và thân phận con người, đặc
biệt là người ca nữ.
05/02/21

6


I. CUỘC ĐỜI

05/02/21

- Thời thanh niên: Nguyễn Du đã trải
qua cuộc sống nghèo khó bần hàn,
loạn lạc (mười năm gió bụi)
-> Đem lại vốn sống thực tế phong
phú về xã hội và thân phận con
người.
-> Học hỏi và nắm vững ngôn ngữ
nghệ thuật dân gian.
- Làm quan nhà Nguyễn
+ Con đường làm quan khá thuận
lợi.
+ Chuyến đi sứ Trung Quốc
-> Giúp Nguyễn Du thêm hiểu biết,
nâng cao tầm tư tưởng về xã hội và
thân phận con người trong sáng tác
7
của ông


II. SỰ NGHIỆP VĂN HỌC

05/02/21

8


II. SỰ NGHIỆP SÁNG TÁC

05/02/21

1. Các sáng tác chính
a. Sáng
tác bằng
HÃY
KỂ TÊN
CÁC chữ
TÁCHán: 249 bài
- Thanh
Hiên CHỮ
thi tập
PHẨM
BẰNG
HÁN
VÀtrung
CHỮtạp
NÔM
- Nam
ngâm
CỦA
NGUYỄN
DU,lục
NÊU

- Bắc
hành tạp
NỘI
TỪNG
TÁC
-> DUNG
Thể hiện
trực
tiếp tư tưởng,
PHẨM
tình cảm
và nhân cách Nguyễn
Du.
b. Sáng tác bằng chữ Nôm
- Truyện Kiều (Đoạn trường tân
thanh): một kiệt tác độc nhất vô
nhị của VHTĐVN.
- Văn chiêu hồn (Văn tế thập loại
chúng sinh)
9


II. SỰ NGHIỆP SÁNG TÁC
2. Một vài đặc điểm về nội dung và nghệ thuật của thơ văn
Nguyễn Du
a. Đặc điểm về nội dung
- Sự cảm thông sâu sắc
giảDUNG,
đối với cuộc sống và con
XÉTcủa

VỀtác
NỘI
người, đặc biệt là nhữngNÉT
conNỔI
người
nhỏ bé, bất hạnh, người
BẬT
phụ nữ. -> Những triếtTRONG
lí của ơng
về cuộc
đời, về thân phận của
SÁNG
TÁC
con người thường mang
tính
khái quátDU
cao và thấm đẫm cảm
CỦA
NGUYỄN
xúc.
LÀ GÌ?
- Lần đầu tiên trong VHTĐ, Nguyễn Du nêu lên một cách tập
trung vấn đề thân phận những người phụ nữ có sắc đẹp và tài
năng văn chương nghệ thuật. -> Xã hội cần phải trân trọng
những giá trị tinh thần và tôn trọng chủ thể đã sáng tạo ra
những giá trị tinh thần ấy.
Thơ Nguyễn Du đề cao xúc cảm, đề cao tình -> Nhà thơ
nhân đạo
05/02/21
10

II. SỰ NGHIỆP SÁNG TÁC

05/02/21

b. Đặc điểm nghệ thuật
XÉT -VỀ
MẶT
Thể
loại,NGHỆ
thể thơ:
THUẬT,
THƠvững
VĂNvà sử dụng thành
+ Nắm
NGUYỄN
DU CĨthể thơ của Trung
cơng nhiều
NHỮNG
ĐẶC
Quốc:
ngũĐIỂM
ngơn, thất ngơn, ca,
GÌ?
hành,…
+ Đưa thể thơ lục bát lên đến đỉnh
cao; có khả năng chuyển tải nội
dung tự sự và nội dung trữ tình to
lớn của thể loại truyện thơ.

-Ngơn ngữ
+ Việt hố nhiều yếu tố ngơn ngữ
ngoại nhập
+ Vận dụng sáng tạo và thành cơng
11
lời ăn tiếng nói dân gian.


TỔNG KẾT
NGUYỄN DU LÀ NHÀ THƠ
NHÂN ĐẠO CHỦ NGHĨA TIÊU
EM
HÃYCỦA
ĐÁNH
GIÁ
BIỂU
VĂN
HỌC VIỆT NAM
VỀ VỊ TRÍ
CỦNG CĨ ĐĨNG
TRUNG
ĐẠI.
NGUYỄN DU
GĨP LỚN ĐỒI VỚI VĂN HỌC
TRONG NỀN VĂN
DÂN
VỀ NHIỀU PHƯƠNG
HỌC TỘC
DÂN TỘC
DIỆN NỘI DUNG VÀ NGHỆ

THUẬT, XỨNG ĐÁNG GỌI LÀ
THIÊN TÀI VĂN HỌC

05/02/21

12


05/02/21

MỘ NGUYỄN DU

13


05/02/21 BẢO TÀNG NGUYỄN DU

14