Bài soạn các bài tâp về chuyển động thẳng

Email:
Chuyên đề vật lí 10 GV Trần Thị yến
Chuyên đề vật lý 10
Chủ đề 1. Chuyển động thẳng đều
I. Cơ sở lí thuyết
1. Chuyển động thẳng
- Chuyển động thẳng là chuyển động có quỹ đạo là đờng thẳng
2. Vận tốc trung bình
3. Chuyển động thẳng đều
- Chuyển động thẳng đều là chuyển động có quỹ đạo là đờng thẳng và có tốc độ trung
bình nh nhau trên mọi quãng đờng.
4. Công thức tính quãng đờng:
S=vt
Trong đó: + S là quãng đờng mà vật đi đợc
+ v là vận tốc chuyển động của vật
+ t là thời gian chuyển động
5. Phơng trình chuyển động

( )
0 0
x x v t t= +
x là toạ độ của vật lúc t
x
0
là toạ độ của vật lúc t
0
v là vận tốc chuyển động
* Một số trờng hợp riêng:
+ Nếu chọn gốc toạ độ 0 trùng với vị trí ban đầu của vật:
x=v(t - t
0

)
+ Nếu chọn gốc thời gian là lúc bắt đầu chuyển động(hoặc bắt đầu khảo sát chuyển
động) thì t
0
= 0
x=x
0
+ vt
+ Nếu vật bắt đầu chuyển động từ gốc toạ độ và gốc thời gian là lúc bắt đầu chuyển
động:
x= vt
6. Đồ thị toạ độ thời gian
1
Vận tốc trung bình=
Quãng đường mà vật đi được
Thời gian chuyển động
t
0
x
v<0
x
0
Đồ thị toạ độ thời gian khi vật chuyển động
theo chiều âm
x
v>0
0 t
x
0
Đồ thị toạ độ thời gian khi vật

chuyển động theo chiều dương
Email:
Chuyªn ®Ị vËt lÝ 10 – GV TrÇn ThÞ n
7. §å thÞ vËn tèc: Lµ ®êng th¼ng song song víi trơc thêi gian.
II. C¸c d¹ng bµi tËp
D¹ng 1. X¸c ®Þnh c¸c ®¹i lỵng: s, v, x, x
0
dùa vµo ph¬ng tr×nh mµ bµi to¸n cho tr-
íc
1. Ph¬ng ph¸p gi¶i
Bíc 1: X¸c ®Þnh d¹ng cđa ph¬ng tr×nh mµ bµi to¸n cho: Lµ ph¬ng tr×nh vËn tèc, ph¬ng
tr×nh qu·ng ®êng, ph¬ng tr×nh to¹ ®é thêi gian.
Bíc 2: X¸c ®Þnh c¸c ®¹i lỵng mµ bµi to¸n yªu cÇu
2. Bµi tËp vÝ dơ
VD1:

Phương trình chuyển động của một chất điểm dọc theo trục Ox có dạng :
x = 5 + 60 t ( x đo bằng km, t đo bằng giờ)
Chất điểm đó xuất phát từ điểm nào và chuyển động với vận tốc bằng bao
nhiêu ?
A.
Từ điểm M, cách O là 5km, với vận tốc 60km/h.
B.
Từ điểm M, cách O là 5km, với vận tốc 5km/h.
C.
Từ điểm O, với vận tốc 60km/h.
D.
Từ điểm O, với vận tốc 5km/h.
VD2:

Phương trình chuyển động của một chất điểm dọc theo trục Ox có dạng :
x = - 50 + 20 t ( x đo bằng km, t đo bằng giờ)
Quãng đường đi được của chất điểm sau 2h chuyển động là bao nhiêu ?
A.
10km.
B.
40km.
C.
- 40km.
D.
- 10km.
VD3:
Phương trình chuyển động thẳng đều dọc theo trục Ox, trong trường hợp vật
không
xuất phát từ điểm O là :
A.
x = vt.
B.
s = x + vt.
C.
s = vt.
D.
x = x
0
+ vt.
VD4:
Phương trình chuyển động thẳng đều dọc theo trục Ox, trong trường hợp vật
xuất phát từ điểm O là :
A.
x = vt.

B.
s = x + vt.
C.
s = vt.
D.
x = x
0
+ vt.
3. Luy
Ưn tËp
2
t
0
v
v
0
Email:
Chuyªn ®Ị vËt lÝ 10 – GV TrÇn ThÞ n
D¹ng 2: LËp ph¬ng tr×nh chun ®éng ( Ph¬ng tr×nh to¹ ®é thêi gian)
1. Ph¬ng ph¸p gi¶i
Bíc 1:
Chän gèc to¹ ®é( Thêng chän vÞ trÝ xt ph¸t cđa mét vËt nµo ®ã)
Bíc 2:
Chän gèc thêi gian ( Thêng chän thêi ®iĨm xt ph¸t cđa mét vËt nµo ®ã)
Bíc 3:
Chän chiỊu d¬ng (Thêng chän chiỊu d¬ng lµ chiỊu chun ®éng cđa mét vËt
nµo ®ã)
Bíc 4:
X¸c ®Þnh v,x
0

,t
0
Bíc 5: ViÕt ph¬ng tr×nh chun ®éng:
( )
0 0
x x v t t= + −
• Lu ý: NÕu vËt chun ®éng theo chiỊu d¬ng th× v>0 vµ ngỵc l¹i; vµ x
0
>o nÕu
n»m trªn trơc 0x vµ x
0
<0 nÕu n»m trªn trơc 0x’.
2. Bµi tËp vÝ dơ
VD1: Lúc 7giờ sáng một người đi thẳng từ tỉnh A đi về phía tỉnh B với vận tốc
25km/h. Viết phương trình chun ®éng và cho biết lúc 10 giờ người đó ở đâu?
ĐS : x = 25t ; cách A 75km
VD2: Một ô tô khởi hành lúc 6h tại bến A cách trung tâm thành phố 4 km chuyển
động thẳng đều về B với vận tốc 40 km/h.
a. Lập phương trình chuyển động của ô tô trường hợp chọn :
- Gốc toạ độ tại trung tâm thành phố, chiều dương cùng chiều chuyển động, gốc
thời gian lúc 6h
- Gốc toạ độ tại bến A, chiều dương cùng chiều chuyển động, gốc thời gian lúc
6h
- Gốc toạ độ tại bến A, chiều dương cùng chiều chuyển động, gốc thời gian lúc
0h
b. Lúc 8h 30phút ô tô cách trung tâm thành phố bao nhiêu km ?
ĐS : a. x = 4 + 40t, x = 40t, x =40(t – 6) ; b. 104km
3. Lun tËp
Bµi 1. Hai thµnh phè A,B c¸ch nhau 40km. Cïng mét lóc xe thø nhÊt qua A víi vËn
tèc 10km/h, xe thø hai qua B víi vËn tèc 6km/h. ViÕt phu¬ng tr×nh t¹o ®é cđa mçi xe

trong hai trêng hỵp:
a. Hai xe chun ®éng theo chiỊu tõ A ®Õn B
b. Hai xe chun ®éng ngù¬c chiỊu nhau.
§S: a. x
1
=10t; x
2
=40+6t
b. x
1
=10t; x
2
=40-60t
Bµi 2. Hai thµnh phè A,B c¸ch nhau 60km. Lóc 7h mét « t« ®i tõ A vỊ B víi vËn tèc
20km/h. Lóc 8h mét m« t« ®i tõ B vỊ A víi vËn tèc 15km/h. ViÕt ph¬ng tr×nh to¹ ®é
cđa mçi xe.
§S: x
1
=20t
x
2
=75-15t
Bµi 3. Mét vËt chun ®éng th¼ng ®Ịu, lóc t
1
=2s vËt ®Õn A cã to¹ ®é x
1
=6m, lóc t
2
=5s
3

Email:
Chuyªn ®Ị vËt lÝ 10 – GV TrÇn ThÞ n
vËt ®Õn B cã to¹ ®é x
2
=12m. ViÕt ph¬ng tr×nh to¹ ®é cđa vËt
§S: x=2t+2
Bµi 4:Lóc 6h s¸ng, mét ngêi khëi hµnh tõ A chun ®éng th¼ng ®Ịu víi vËn tèc
20km/h.
1. ViÕt ph¬ng tr×nh chun ®éng.
2. Sau khi chun ®éng 30ph, ngêi ®ã ë ®©u ?
3. Ngêi ®ã c¸ch A 30km lóc mÊy giê ?
§S: x=20t; 10km; 7,5h
Bµi 5. Lóc 7h s¸ng, mét ngêi ®i xe ®¹p chun ®éngth¼ng ®Ịu tõ A ®Õn B víi vËn tèc
15km/h .
a. LËp ph¬ng tr×nh chun ®éng cđa xe ®¹p.
b. Lóc 11 giê th× ngêi ®i xe ®¹p ë vÞ trÝ nµo?
D¹ng 3: X¸c ®Þnh thêi ®iĨm, vÞ trÝ hai vËt gỈp nhau
1. Ph¬ng ph¸p gi¶i
Bíc 1:
Chän gèc to¹ ®é( Thêng chän vÞ trÝ xt ph¸t cđa mét vËt nµo ®ã)
Bíc 2:
Chän gèc thêi gian ( Thêng chän thêi ®iĨm xt ph¸t cđa mét vËt nµo ®ã)
Bíc 3:
Chän chiỊu d¬ng (Thêng chän chiỊu d¬ng lµ chiỊu chun ®éng cđa mét vËt
nµo ®ã)
Bíc 4:
X¸c ®Þnh v
1
, x
01

, t
01
, v
2
, x
02
, t
02
Bíc 5: ViÕt ph¬ng tr×nh chun ®éng:
VËt 1:
( )
1 01 1 01
x x v t t= + −
(1)
VËt 2:
( )
2 02 2 02
x x v t t= + −
(2)
Bíc 6: §iỊu kiƯn ®Ĩ hai vËt gỈp nhau:
1 2
x x t= ⇒
X¸c ®Þnh thêi ®iĨm hai xe gỈp nhau: (t + gèc thêi gian ®· chän)
X¸c ®Þnh vÞ trÝ hai xe gỈp nhau: B»ng c¸ch thay t ®· tÝnh ®ỵc ë trªn vµo ph¬ng tr×nh (1)
hc (2).
• Lu ý: §Ĩ x¸c ®Þnh kho¶ng c¸ch cđa hai xe sau kho¶ng thêi gian t:
1 2
x x x∆ = −
2. Bµi tËp vÝ dơ
VD1:

Hai ô tô xuất phát cùng lúc tại hai điểm A và B cách nhau 15km trên cùng
một đường thẳng qua A và B, chuyển động cùng chiều từ A đến B. Tốc độ của ô
tô xuất phát tại A là 20km/h, của ô tô xuất phát tại B là 12km/h. Chọn gốc toạ độ
tại A, gốc thời gian lúc xuất phát, phương trình chuyển động của hai xe là :
A.
x
A
= 20t ; x
B
= 12t.
B.
x
A
= 15 + 20t ; x
A
= 12t.
C.
x
A
= 20t ; x
A
= 15 + 12t.
D.
x
A
= 15 + 20t ; x
B
= 15 + 12t.
VD2: Lúc 7 giờ , một người đi xe đạp đuổi theo một người đi bộ đã đi được 10 km

.Vận tốc xe đạp là 15 km/h và của người đi bộ 5 km/h .Tìm vò trí và thời điểm lúc
người xe đạp đuổi kòp người đi bộ .
ĐS : lúc 8h, x = 15km
4
Email:
Chuyªn ®Ị vËt lÝ 10 – GV TrÇn ThÞ n
VD3: Lúc 8h hai ô tô cùng khởi hành từ hai đòa điểm A và B cánh nhau 96 km và
đi ngược chiều nhau . Vận tốc của xe đi từ A là 36 km/h , của xe đi từ B là 28
km/h .
a. Lập phương trình chuyển độn g của hai xe .
b. Tìm vò trí của hai xe và khoảng cách giữa chúng lúc 9h.
c. Xác đònh vò trí và thời điểm lúc hai xe gặp nhau.
ĐS : a. x
A
= 36t, x
B
= 96 – 28t ; b. x
A
= 36km, x
B
= 68km, 32km c. lúc 9h30’ và
cách A 54km
VD4: Hai ô tô cùng khởi hành cùng một lúc ở hai đòa điểm A và B cánh nhau 54
km và đi theo cùng chiều . Hỏi sau bao lâu và cách điểm xuất phát của ô tô thứ
nhất bao nhiêu km thì ôtô thứ hai đuổi kòp ôtô thứ nhất, biết vận tốc ôtô thứ nhất
là 54 km/h và của ôtô thứ hai là 72km/h .
ĐS : a. sau 3h và cách A 108km
VD5: Một ôtô xuất phát từ A vào lúc 7h đi về B cách A 100km với vận tốc không
đổi là 40km/h . Lúc 8h, một xe khác xuất phát từ B chuyển động về A với vận
tốc không đổi là 25 km/h .

a. Viết phương trình chuyển động của hai xe .
b. Vẽ đồ thò toạ độ- thời gian của hai xe
c . X¸c ®Þnh thêi ®iĨm vÞ trÝ hai xe gỈp nhau
ĐS : a. x
A
= 40t, x
B
= 100 – 25(t – 1)
VD6: Hai th nh phà è A, B c¸ch nhau 28km. Cïng mét lóc cã hai «t« ch¹y cïng chiỊu
theo híng tõ A ®Õn B, vËn tèc cđa «t« ch¹y tõ A lµ v
1
=54km/h vµ cđa «t« ch¹y tõ B lµ
v
2
=40km/h. Sau bao l©u hai «t« gỈp nhau, n¬i gỈp c¸ch A bao nhiªu?
§S:2h;108km
VD7: Hai thµnh phè c¸ch nhau 110 km. Xe «t« khëi hµnh tõ A lóc 6h víi vËn tèc
30km/h ®i vỊ phÝa B. Xe m« t« khëi hµnh tõ B lóc 7h víi vËn tèc 10km/h ®i vỊ phÝa A.
Chän gèc to¹ ®é t¹i A, chiỊu d¬ng tõ A ®Õn B, gèc thêi gian 6h
a. ViÕt ph¬ng tr×nh to¹ ®é cđa mçi xe
b. T×m kho¶ng c¸ch hai xe lóc 8h30 vµ 9h30.
c. Hai xe gỈp nhau lóc mÊy giê, n¬i gỈp c¸ch A bao nhiªu
§S: a. x
1
=30t; x
2
=120-10t
b. 20km; -20km
c. 9h; 90m
VD8: Lóc 7h s¸ng ngêi thø nhÊt khëi hµnh tõ A vỊ B víi vËn tèc 40km/h. Cïng lóc ®ã

ngêi thø hai ®i tõ B vỊ A víi vËn tèc 60km/h. BiÕt AB = 100km.
1. ViÕt ph¬ng tr×nh chun ®éng cđa 2 ngêi trªn.
2. Hái hai ngêi gỈp nhau lóc mÊy giê ? ë ®©u ? Khi gỈp nhau mçi ngêi ®· ®i ®ỵc
qu·ng ®êng lµ bao nhiªu ?
5