Bài soạn ngữ văn 6 kì II

Buổi 1
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Phần I : Ôn tập Tập làm văn
Ôn tập văn tự sự
A. Mục tiêu bài học :
- Nắm đợc mục đích giao tiếp của tự sự
- Giúp học sinh củng cố kiến thức về phơng thức tự sự trên cơ sở hiểu đợc mục đích giao tiếp
của tự sự và bớc đầu biết phân tích các sự việc trong tự sự.
B. Chuẩn bị của thầy và trò:
- Giáo viên: Soạn giáo án, chuẩn bị bảng phụ,
- Học sinh: Soạn bài.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học
I. ổ n định tổ chức :
II. Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra sách giáo khoa và vở ghi , bài soạn của học sinh
III. Bài mới :
A. Lý thuyết
I. Tìm hiểu chung về văn tự sự
? Em hiểu kiểu văn bản phơng thức biểu đạt tự sự có đặc điểm gì ?
* Ví dụ : Truyện Tấm Cám ; Thánh Gióng ; Sơn Tinh , Thủy Tinh..
? Truyện Thánh Gióng đợc kể lại bằng những sự việc nào? hãy nêu lại?
Truyện Thánh Gióng, các sự việc :
1. Sự ra đời của Thánh Gióng
2. Thánh Gióng biết nói, nhận nhiệm vụ đánh giặc
3. Gióng lớn nhanh nh thổi
4.Gióng vơn vai thành tráng sĩ, cỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt đi đánh giặc.
5. Gióng đánh tan giặc
6. Gióng lên núi, cởi bỏ giáp sắt bay về trời
7. Vua lập đền thờ phong danh hiệu Thánh Gióng
8. Những dấu tích còn lại về Thánh Gióng.
? Có thể đảo vị trí các sự việc không ? vì sao?

( không vì sự việc này dẫn đến sự việc kia liên kết thành chuỗi chặt chẽ). Kết thúc của các sự
việc này là gì?
Giáo viên kết luận : Chính những sự việc đợc liên kết thành chuỗi dẫn đến một kết thúc nh
vậy nên Thánh Gióng đợc coi là một văn bản tự sự.
? Ngời xa kể chuyện Thánh Gióng nhằm mục đích gì ? Hãy nêu ý nghĩa của hình tợng Gióng?
- Gióng là hình tợng tiểu biểu, rực rỡ của ngời anh hùng đánh giặc giữ nớc. Trong Văn học
dân gian nói riêng, Văn học Việt Nam nói chung, đây là hình tợng ngời anh hùng đánh giặc
đầu tiên, rất tiêu biểu cho lòng yêu nớc của nhân dân ta.
- Gióng là ngời anh hùng mang trong mình sức mạnh của cả cộng đồng ở buổi đầu dựng nớc,
sức mạnh của tổ tiên thần thánh. ( sự ra đời thần kỳ ) sức mạnh của tập thể cộng đồng (bà con
hàng xóm góp gạo nuôi Gióng); sức mạnh của thiên nhiên, văn hoá, kỹ thuật .
- Hình tợng khổng lồ, đẹp nh Gióng mới nói đợc lòng yêu nớc, khả năng và sức mạnh quật
khởi của nhân dân ta trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm.
- Vào thời Hùng Vơng, chiến tranh tự vệ ngày càng trở nên ác liệt, đòi hỏi phải huy động
sức mạnh của cả cộng đồng.
- Số lợng và kiểu loại vũ khí của ngời Việt cổ tăng lên từ giai đoạn Phùng Nguyên đến giai
đoạn Đông Sơn.
- Vào thời vua Hùng, ( chiến tranh tự vệ) c dân Việt cổ tuy nhỏ nhng đã kiên quyết
chèng l¹i mäi ®¹o qu©n x©m lỵc ®Ĩ b¶o vƯ céng ®ång.
? Qua ph©n tÝch trªn em hiĨu, Tù sù cã nh÷ng ®Ỉc ®iĨm g×?
* Tù sù lµ tr×nh bµy mét chi diƠn biÕn c¸c sù viƯc , sù viƯc råi ®Õn sù viƯc kia cho ®Õn khi
kÕt thóc. Béc lé mét ý nghÜa nhÊt ®Þnh .
II. C¸ch lµm bµi v¨n tù sù :
1. T×m hiĨu ®Ị vµ t×m ý :
? §Ị bµi : KĨ l¹i trun "Sù tÝch Hå G¬m"b»ng lêi v¨n cđa em.
Häc sinh ®äc ®Ị bµi t×m hiĨu néi dung yªu cÇu cđa ®Ị.
+ ThĨ lo¹i: Tù sù
+ Néi dung: "Sù tÝch Hå G¬m"
+ Yªu cÇu: Lêi v¨n cđa em (tr¸nh sao chÐp)
2. Dµn ý

a. Më bµi:Giíi thiƯu hoµn c¶nh ®ỵc ®äc ®ỵc nghe c©u chun.
b. Th©n bµi: KĨ diƠn biÕn sù viƯc giỈc Minh ®« hé níc ta.
- NghÜa qu©n Lam S¬n non u bÞ thua.
- Lª Th©n nhËn ®ỵc lìi g¬m.
- Lª Lỵi nhËn ®ỵc chu«i g¬m.
- Tra vµo võa nh in.
- Lª Lỵi ®ỵc trao qun ®¸nh giỈc Minh, chiÕn th¾ng vang déi.
- Lª Lỵi tr¶ l¹i g¬m thÇn.
- Hå T¶ Väng ®ỉi tªn thµnh Hå G¬m.
c. KÕt bµi: Nªu ý nghÜa, rót ra bµi häc.
3. ViÕt bµi hoµn chØnh
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh viÕt bµi hoµn chØnh : Yªu cÇu :
+ Thc trun, n¾m ch¾c cèt trun.
+ Võa kĨ, võa miªu t¶, biĨu c¶m.
+ BiÕt chun lêi trùc tiÕp thµnh lêi gi¸n tiÕp vµ ngỵc l¹i.C¸c ®o¹n liªn kÕt víi nhau.
4. KiĨm tra l¹i v¨n b¶n:
+ Häc sinh ®äc tõng ®o¹n.
+ Gi¸o viªn nhËn xÐt chÊm ch÷a
B. Lun TËp :
? KĨ l¹i trun Con rång, ch¸u tiªn b»ng lêi v¨n cđa em.(Gi¸o viªn gỵi ý c¸c sù viƯc chÝnh)
Tãm t¾t c¶ v¨n b¶n
+ L¹c Long Qu©n: nßi rång con trai thÇn Long N÷ cã nhiỊu phÐp l¹ thêng gióp d©n diƯt trõ
yªu qu¸i.
+ ¢u C¬: Dßng hä thÇn n«ng xinh ®Đp.
+ Hai ngêi gỈp nhau, yªu nhau, lÊy nhau sèng ë cung ®iƯn Long Trang.
+ L¹c Long Qu©n nhí níc trë vỊ.
+ Hai ngêi chai tay: 50 con theo cha xng biĨn, 50 con theo mĐ lªn nói hĐn khi nµo khã kh¨n
sÏ gióp nhau.
+ Ngêi con trëng theo ¢u C¬ ®ỵc lµm vua lÊy hiƯu lµ Hïng V¬ng, ®ãng ®« ë Phong Ch©u, cha
trun con nèi ®ỵc mêi mÊy ®êi.

+ Ngêi ViƯt Nam tù hµo lµ con Rång, ch¸u Tiªn.
IV . Củng cố:
- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh kh¸i qu¸t l¹i bµi.
V . Hướng dẫn về nhà :
- Häc sinh häc bµi.
- Tù hoµn thiƯn c¸c bµi tËp .
Buổi 2
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Ôn tập văn tự sự ( Tiếp theo )
- Luyện tập -
A. Mục tiêu bài học :
- Từ việc nắm đợc cách làm bài văn tự sự học sinh biết vận dụng để làm bài
- Giúp học sinh củng cố kiến thức về phơng thức tự sự
- Rèn kĩ năng làm bài văn tự sự cho học sinh .
B. Chuẩn bị của thầy và trò:
- Giáo viên: Soạn giáo án, chuẩn bị các dạng bài tập
- Học sinh: Ôn tập trớc ở nhà.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học
I. ổ n định tổ chức :
II. Kiểm tra bài cũ :
? Nêu các bớc làm bài văn tự sự ? ( Học sinh trình bày 4 bớc nh trên )
III. Bài mới :
* Các dạng bài văn tự sự thờng gặp :
- Kể lại các văn bản có sẵn.
- Kể chuyện đời thờng .
- Kể chuyện tởng tợng . ( học ở lớp 6 )
A.Một số bài tập về bài văn kể lại các văn bản có sẵn.
I.Đề bài : Hãy kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích đã học(đã đọc ) trong ch-
ơng trình ngữ văn mà em thích nhất .

II .Yêu cầu
1. Tìm hiểu đề và tìm ý :
Học sinh đọc đề bài tìm hiểu nội dung yêu cầu của đề.
+ Thể loại: Tự sự
+ Nội dung: kể lại một truyện truyền thuyết hoặc cổ tích
+ Yêu cầu: đã học(đã đọc ) trong chơng trình ngữ văn mà em thích nhất .
2. Dàn ý
a. Mở bài:Giới thiệu hoàn cảnh đợc đọc đợc nghe câu chuyện.
b. Thân bài: Kể diễn biến sự việc
c. Kết bài: Sự việc kết thúc , nêu ý nghĩa, rút ra bài học.
Giáo viên gợi ý các sự việc chính trong một văn bản cụ thể :
* Ví dụ 1 : Truyền thuyết ( truyện Sơn Tinh , Thuỷ Tinh )
+ Vua Hùng có ngời con gái đẹp muốn kén rể.
+ Hai chàng đến cầu hôn tài năng nh nhau.
+ Vua ra điều kiện kén rể.
+ Sơn Tinh đến trớc lấy đợc Mị Nơng.
+Thuỷ Tinh đến sau tức giận đem quân đánh Sơn Tinh
+ Hai bên giao chiến hàng tháng trời,cuối cùng Thuỷ Tinh thua, rút về.
+Hằng năm Thuỷ Tinh đều dâng nớc đánh nhng đều thua.
ý nghĩa truyện :
+ Giải thích hiện tợng ma gió bão lụt hàng năm xảy ra ở khu vực sông Hồng vào khoảng tháng
7, 8.
+ Phản ánh sc mạnh và ớc mơ chiến thắng thiên tai bão lụt của nhân dân ta.
+ Ngỵi ca c«ng lao cđa c¸c Vua Hïng trong viƯc trÞ thủ dùng níc.
+ Trun x©y dùng ®ỵc nh÷ng h×nh tỵng nghƯ tht kú ¶o, mang tÝnh tỵng trng vµ kh¸i qu¸t
cao.
3. ViÕt bµi hoµn chØnh
Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh viÕt bµi hoµn chØnh : Yªu cÇu :
+ Thc trun, n¾m ch¾c cèt trun.
=> Chó ý : khi chän trun ®Ĩ kĨ , chän c©u chun ng¾n Ýt phøc t¹p , x¸c ®Þnh râ nh©n vËt , sù

viƯc khëi ®Çu kÕt thóc cã ý nghÜa .
- Dïng tõ chÝnh x¸c ®Ĩ diƠn ®¹t lu lo¸t , kĨ chun hay , hÊp dÉn , biÕt lång c¶m xóc khi kĨ
4. KiĨm tra l¹i v¨n b¶n:
+ Häc sinh ®äc tõng ®o¹n.
+ Gi¸o viªn nhËn xÐt chÊm ch÷a
* VÝ dơ 2 : Trun cỉ tÝch : C©y bót thÇn
a. Më bµi:Giíi thiƯu hoµn c¶nh ®ỵc ®äc ®ỵc nghe c©u chun.
b. Th©n bµi: KĨ diƠn biÕn sù viƯc
c. KÕt bµi: Sù viƯc kÕt thóc , nªu ý nghÜa, rót ra bµi häc.
- Gi¸o viªn gỵi ý c¸c sù viƯc chÝnh trong v¨n b¶n :
- Häc sinh kĨ theo nh÷ng sù viƯc chÝnh. TËp kĨ tõng ®o¹n råi kĨ c¶ trun.
+ M· L¬ng lµ mét em bÐ må c«i, nghÌo khỉ, rÊt th«ng minh vµ ham häc vÏ.
+ Hµng ngµy, M· L¬ng ch¨m chØ lun tËp mäi lóc, mäi n¬i vµ ngµy cµng tiÕn bé nhng em
vÉn cha cã lÊy mét c©y bót vÏ.
+ Em ®ỵc mét cơ giµ ban cho c©y bót thÇn.
+ Em dïng c©y bót thÇn ®Ĩ vÏ cho ngêi nghÌo trong lµng
+ M· L¬ng dïng c©y bót thÇn ®Ĩ trõng trÞ tªn ®Þa chđ tham lam vµ tªn vua ®éc ¸c.
+ C©u trun vỊ M· L¬ng vµ c©y bót thÇn ®ỵc trun tơng
ý nghÜa trun :
+ThĨ hiƯn quan niƯm cđa nh©n d©n vỊ c«ng lý, x· héi. Nh÷ng ngêi ch¨m chØ tèt bơng, th«ng
minh ®ỵc nhËn phÇn thëng xøng ®¸ng; kỴ ®éc ¸c tham lam bÞ trõng trÞ.
+ Kh¼ng ®Þnh tµi n¨ng ph¶i phơc vơ nh©n d©n, phơc vơ chÝnh nghÜa, chèng l¹i c¸i ¸c.
+ Kh¼ng ®Þnh nghƯ tht ch©n chÝnh thc vỊ nh©n d©n, vỊ nh÷ng ngêi tèt bơng, cã tµi vµ khỉ
c«ng lun tËp.
+ ThĨ hiƯn íc m¬ vµ niỊm tin vỊ nh÷ng kh¶ n¨ng kú diƯu cđa con ngêi ( con ngêi m¬ tíi
nh÷ng b¸u vËt vµ ph¬ng tiƯn thÇn kú ®Ĩ tõ ®ã s¸ng t¹o ra tÊt c¶
IV . Củng cố:
- Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh n¾m v÷ng kiÕn thøc cđa bµi.
V . Hướng dẫn về nhà :
- Häc sinh häc bµi.

- Tù hoµn thiƯn c¸c bµi tËp .
Buổi 3
Ngày soạn :
Ngày dạy :
Ôn tập văn tự sự ( Tiếp theo )
- Luyện tập -
A. Mục tiêu bài học :
- Từ việc nắm đợc cách làm bài văn tự sự học sinh biết vận dụng để làm bài
- Giúp học sinh củng cố kiến thức về phơng thức tự sự
- Rèn kĩ năng làm bài văn tự sự cho học sinh .
B. Chuẩn bị của thầy và trò:
- Giáo viên: Soạn giáo án, chuẩn bị các dạng bài tập
- Học sinh: Ôn tập trớc ở nhà.
C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy và học
I. ổ n định tổ chức :
II. Kiểm tra bài cũ :
? Học sinh trình bày bài viết của mình đã làm ở nhà của buổi hôm trớc.
III. Bài mới :
- Kể chuyện đời thờng .
- Kể chuyện tởng tợng . ( học ở lớp 6 )
B.Một số bài tập về bài văn kể chuyện đời th ờng .
Đề bài 1 : Kể lại tấm gơng của một bạn nghèo vợt khó.
* Yêu cầu
1.Tìm hiểu đề và tìm ý :
? Học sinh đọc đề văn:
? Xác định phơng thức biểu đạt và nội dung yêu cầu của đề?
+ Phơng thức biểu đạt: Tự sự.
+ Nội dung: Tấm gơng bạn nghèo vợt khó.
2. Dàn ý
Trên cơ sở dàn ý học sinh đã chuẩn bị ở nhà, giáo viên và học sinh thống nhất để có dàn ý chung.

1. Mở bài:
+ Giới thiệu hoàn cảnh của bạn, của gia đình bạn.
+ Cảm xúc của em.
2. Thân bài:
+ Quá trình học tập của bạn.
+Khó khăn mà bạn gặp phải.
+Sự cố gắng vợt khó của bạn.
+ Sự động viên giúp đỡ của bạn bè.
3. Kết bài:
+ Kết quả cuối cùng của sự nỗ lực và cố gắng của bạn.
+Niềm vui, tình cảm của mọi ngời dành cho bạn.
3. Viết bài hoàn chỉnh
Giáo viên hớng dẫn học sinh viết bài hoàn chỉnh : Yêu cầu :
=> Chú ý : khi chọn truyện (một tấm gơng cụ thể ) để kể , chọn câu chuyện ngắn ít phức tạp ,
xác định rõ nhân vật , sự việc khởi đầu kết thúc có ý nghĩa .
- Dùng từ chính xác để diễn đạt lu loát , kể chuyện hay , hấp dẫn , biết lồng cảm xúc khi kể
4. Kiểm tra lại văn bản:
+ Gọi một số học sinh đọc bài của mình.