Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thông qua phong trào Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực

Đề tài: Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng
Giáo dục tồn diện thơng qua phong trào “ Xây dựng trường học thân
thiện, học sinh tích cực”
I. Phần mở đầu
1. Lí do chọn đề tài.
Trường Tiểu học là đơn vị cơ sở Giáo dục bậc Tiểu học bậc học nền tảng
của hệ thống giáo dục quốc dân. Trường Tiểu học phải có đủ những tiêu chuẩn
cần thiết để đảm bảo chất lượng, hiệu quả giáo dục theo yêu cầu của từng giai
đoạn phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương nói riêng và của đất nước
nói chung, nhằm đưa nước Việt Nam hội nhập với các nước trong khu vực và
trên thế giới. Trường Tiểu học chính là chiếc nơi văn hố, ở đó trẻ em được đảm
bảo quyền lợi và các nghĩa vụ của mình, được bảo vệ, chăm sóc, học tập tu
dưỡng, vui chơi, giải trí và phát triển. Nơi đây sẽ giúp các em có tâm trạng vui
vẻ lúc ở nhà, tinh thần thoải mái khi đến trường học tập và vui chơi đạt kết quả
tốt. Tinh thần thoải mái làm cho các em thân thiết với mọi thành viên trong gia
đình, thân thiện với bạn bè và trường lớp, với thiên nhiên, vui vẻ - yêu thích đến
trường và tích cực học tập.
Học sinh Tiểu học rất hồn nhiên, sáng trong như tờ giấy trắng, đa số các em
thích hoạt động, thích được khẳng định mình trước bè bạn, đây là một nhu cầu
bình thường mà mỗi học sinh của chúng ta đều có. Các em cũng rất thích thi
đua, khơng những vì cá nhân mà cịn vì tập thể lớp của trẻ được khen ngợi, được
đánh giá tốt dưới ánh mắt của mọi người. Nhưng để khơi gợi sự ham muốn đó
và tạo cơ hội, điều kiện cho mong muốn của trẻ được phát huy là một việc để
đội ngũ thầy cô giáo chúng ta, người cán bộ quản lý cần phải suy nghĩ đề ra
những giải pháp thích hợp giúp cho các hoạt động của cá nhân trẻ được đi đúng
hướng. Đối với trẻ, mái trường là chỗ dựa tinh thần và bền vững nhất, tinh túy
nhất, tin cậy nhất và có sức hấp dẫn nhất. Vì vậy, chúng ta phải làm sao cho trẻ
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông

-1-

thích đến trường học tập và các em thực sự cảm nhận được rằng: “ Đi học là
hạnh phúc và mỗi ngày đến trường là một ngày vui .” Và nhà giáo chúng ta phải
tìm cho được mảnh đất tốt để những ý tưởng sáng tạo của trẻ được nảy mầm bén
rễ. Lớp học thân thiện, trường học thân thiện chính là mảnh đất ấy. Nhưng khai
phá mảnh đất ấy thế nào để mọi hạt nhân sáng tạo có thể nảy mầm, thành công
bén rễ tốt tươi, đơm hoa kết trái trên đó thì cần có những con người với một
mong muốn cháy bỏng là làm sao cho trẻ có được môi trường học tập và phát
triển nhân cách tốt nhất. Để thực hiện hóa mong muốn đó, cần nỗ lực cả trong tư
duy và hành động của mỗi người thầy “trồng người” trong xã hội hiện nay.
Trải qua hơn nửa chặng đường triển khai thực hiện, phong trào thi đua:
“Xây dựng trường học thân thiện – học sinh tích cực” ở trường chúng tôi đã đạt
được những kết quả khả quan, đã nhận được sự quan tâm chỉ đạo và sự đánh giá,
ghi nhận của lãnh đạo phòng Giáo dục, của phụ huynh và các cấp. Hưởng ứng
phong trào thi đua, trường chúng tôi đã tổ chức nhiều hoạt động với những yếu
tố đổi mới nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục nói chung và giáo
dục Tiểu học Ea Bơng nói riêng. Đó là niềm say mê cháy bỏng và tất cả tâm
huyết của những hiện thực hóa ở mong muốn ấy. Trong phạm vi bài viết này, tôi
xin chia sẻ cùng đồng nghiệp một số kinh nghiệm thực tế đã áp dụng thành
công: “Một số biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện
thơng qua phong trào Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”.
Đây thực sự là một ý tưởng mà tơi rất tâm đắc và nhận thấy có tính khả thi cao.
Phong trào vừa là mục tiêu vừa là phương tiện để người quản lí lãnh đạo tập thể
hội đồng Sư phạm làm trịn nhiệm vụ của mình. Qua thực hành và trải nghiệm
thực tế 8 năm ở Tiểu học Ea Bông, tuy mới khởi đầu nhưng bản thân đã đóng
góp những giải pháp để xây dựng thành công lớp học thân thiện làm tiền đề
vững chắc cho trường học thân thiện tại ngôi trường mà tôi vô cùng yêu quý, đã
từng gắn bó và tâm huyết; Những hoạt động này đã góp phần khơng nhỏ trong
việc xây dựng con người mới của thế kỷ XXI: Biết sống và biết hợp tác, hình
thành nhiều kỹ năng sống trong thời niên thiếu. Điều đó giúp các em tự tin để

Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông

-2-


phát triển năng lực, góp phần tạo nên sự năng động trong học tập, sinh hoạt của
học sinh dưới mái trường và trong cuộc sống đời thường. Đây cũng là cơ hội và
điều kiện để nhà quản lí, giáo viên Tiểu học “Trình diễn nghề” của mình.
2. Mục tiêu và nhiệm vụ.
a) Mục tiêu
Trên cơ sở đánh giá đúng thực trạng cơ sở vật chất, thực tế giáo viên, học
sinh trường tiểu học Ea Bông làm căn cứ cho việc tìm kiếm mơ hình giải pháp
xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực ở trường cho những năm tới.
Tạo môi trường trường học Xanh, sạch đẹp, học sinh tích cực, tự tin, năng
động , sáng tạo. Giáo viên hịa đồng, thân thiện.
b) Nhiệm vụ
Khảo sát và phân tích thực trạng cơ sở vật chất, thực tế giáo viên, học sinh
trường tiểu học Ea Bơng để tìm ra những ưu điểm cần tiếp tục phát huy và
những tồn tại, yếu kém cần khắc phục. Từ đó đưa ra những giải pháp tạo ra môi
trường nhà trường thân thiện
3. Đối tượng nghiên cứu.
Về các hình thức, biện pháp tạo mơi trường dạy học thân thiện tại trường
tiểu học Ea Bông.
4. Giới hạn của đề tài.
- Môi trường giáo dục tại Trường Tiểu học Ea Bông huyện Krông Ana, tỉnh
Đăk Lắk.
- Từ ngày 28 tháng 11 năm 2015 đến 18 tháng 02 năm 2017.
5. Phương pháp nghiên cứu.
a) Phương pháp luận lý luận
Vận dụng lý luận của chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các

quan điểm của Đảng, Nhà nước và của ngành về vấn đề Giáo dục và đào tạo.
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông

-3-


b) Phương pháp cụ nghiên cứu thực tiễn
Khảo sát thống kê, điều tra xã hội học những số liệu về các đối tượng
nghiên cứu về những vấn đề có liên quan đến đề tài.
Tiến hành phân tích, tổng hợp, so sánh về các số liệu, các vấn đề có liên
quan đến môi trường, cảnh quan của nhà trường.
Nghiên cứu đặc điểm tâm sinh lí giáo viên, học sinh tại trường.
II. Phần nội dung
1. Cơ sở lý luận
Ngay từ đầu năm học 2008-2009, trong thư của Chủ tịch nước Nguyễn
Minh Triết gửi nhân ngày khai giảng đã nhấn mạnh yêu cầu “Ngành giáo dục
cần tiếp tục triển khai mạnh mẽ các chủ trương của Đảng, Nhà nước và của
ngành, đặc biệt là thực hiện tốt chủ đề năm học “Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ
thông tin, đổi mới quản lý tài chính và triển khai phong trào xây dựng trường
học thân thiện, học sinh tích cực”, tiếp tục thực hiện cuộc vận động “Mỗi thầy
giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” nhằm nâng cao chất
lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục”.
Phong trào thi đua “ Xây dựng Trường học thân thiện – học sinh tích cực”
trong ngành học phổ thông từ năm học 2008-2009 và giai đoạn 2008-2013 của
Bộ giáo dục phát động nhằm xây dựng trường học có chất lượng giáo dục toàn
diện và hiệu quả giáo dục khơng ngừng được nâng cao. Đó là sự kết hợp chặt
chẽ giữa nhà trường và cộng đồng xã hội nhằm hướng tới một mơi trường giáo
dục an tồn, bình đẳng, thân thiện, hiệu quả, tạo hứng thú cho học sinh học tập
và tham gia các hoạt động khác, góp phần đảm bảo quyền trẻ em, nâng cao chất
lượng giáo dục trên cơ sở tập trung mọi nguồn lực của nhà trường vì học sinh

thân yêu. Phong trào đã và đang thổi luồng gió mới, tạo thêm sinh khí cho tồn
xã hội, cho ngành giáo dục có thêm sức mạnh để hồn thành thiên chức “trồng
người” của mình. Các thầy cơ giáo phải thân thiện trong giảng dạy, thân thiện
trong đánh giá kết quả học tập và rèn luyện của học sinh, công bằng, khách quan
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông

-4-


với lương tâm và trách nhiệm cuả nhà giáo. Trường học thân thiện gắn bó chặt
chẽ với việc phát huy tính tích cực của học sinh. Trong mơi trường phát triển
tồn diện đó, học sinh hứng thú học tập, chủ động tìm hiểu kiến thức dưới sự dìu
dắt của người thầy, gắn chặt giữa học và hành, biết tổ chức thư giãn khoa học,
biết rèn luyện kỹ năng và phương pháp học tập, trong đó đặc biệt là phát huy
khả năng tự tìm hiểu, khám phá, tư duy sáng tạo. Trong suốt quá trình thực hiện
đổi mới giáo dục, thực hiện phong trào thi đua trên, các biện pháp giáo dục tích
cực là cơ sở để hình thành mơ hình trường học thân thiện học sinh tích cực.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Thực hiện phong trào thi đua Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích
cực chính là tiếp tục phấn đấu để đạt được các chuẩn mực quốc gia đã qui định.
Do vậy, chuẩn quốc là sự hội tụ đầy đủ các tiêu chí của phong trào thi đua. Xây
dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực là sự cụ thể hóa của yêu cầu “ Dạy
tốt, học tốt” mà chúng ta đã tiến hành thực hiện trước đây, tuy nhiên trong hoàn
cảnh hiện nay dạy tốt không chỉ là hoạt động của các cá nhân giáo viên, mà còn
là hoạt động của tập thể thầy cơ, là sự tham gia của gia đình, đồn thể vào q
trình sư phạm, là tạo mơi trường thân thiện cho các em. Dạy tốt khơng chỉ là nói
cho các em nghe, chỉ cho các em làm mà còn là tạo điều kiện để các em nói, để
các em tự đề xuất việc mình cần làm và tự làm. Dạy tốt khơng chỉ có các thầy cơ
là người dạy, mà các em, qua các hoạt động tích cực trong học tập, hoạt động tập
thể, hoạt động xã hội mà tự giúp nhau trưởng thành, tự rèn luyện. Các em không

chỉ là đối tượng cần được giáo dục mà thông qua hoạt động tích cực các em
chính là những người ni dưỡng và phổ biến văn hóa dân tộc, truyền thống
cách mạng của đất nước.
Các biện pháp giáo dục trước đây đã cho thấy những mặt hạn chế là chưa
phát huy được tính tích cực và sự hứng thú học tập cho học sinh. Hưởng ứng
phong trào thi đua “Xây dựng Trường học thân thiện – học sinh tích cực”, ngay
từ đầu của đợt phát động, cùng những kinh nghiệm được tích lũy qua chỉ đạo
phong trào “ dạy tốt học tốt” trước đây, tơi đã có thêm hành trang tự tin để áp
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông

-5-


dụng các biện pháp chỉ đạo tích cực nhằm tạo mơ hình lớp học thân thiện ở
trường Tiểu học Ea Bông (2 năm học trước) và trường trong năm học 2015
-2016, phát huy cao nhất khả năng tích cực, chủ động và vốn sống của học sinh ở
các lớp trong trường mình phụ trách.
Thực trạng mơ hình “Trường học thân thiện học sinh tích cực” của trường
tiểu học Ea Bơng từ năm 2010 đến 2016
a) Thuận lợi
Trường có diện tích 6.840m2, nằm trên địa bàn của thôn 10/3, Buôn kNul,
Buôn Riăng, xã Ea Bông huyện Krông Ana.
Nhà trường luôn được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo huyện, xã và đặc
biệt là sự chỉ đạo sát sao, tận tình của lãnh đạo phòng Giáo dục trong các hoạt
động của nhà trường.
Cơ cấu tổ chức lãnh đạo phù hợp đặc điểm trường hạng hai.
Lãnh đạo trường chỉ đạo sát sao mọi hoạt động của trường.
Đội ngũ giáo viên nhiệt tình, tận tụy, tâm huyết với nghề, yêu thương trẻ,
có tinh thần trách nhiệm trong mọi cơng việc, hồn thành mọi nhiệm vụ được
giao. Tích cực tham gia học tập nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ và

năng lực Sư phạm cho bản thân.
Cơ sở vật chất trang thiết bị, phương tiện hiện đại được đầu tư đáp ứng yêu
cầu giáo dục Tiểu học trong giai đoạn hiện nay.
Ban đại diện cha mẹ học sinh của trường quan tâm, chăm lo đến việc học
tập của các em, tích cực tham gia vào các hoạt động của nhà trường.
Tỷ lệ huy động trẻ trong độ tuổi đến trường đạt kế hoạch được giao.
b) Khó khăn
Trường Tiểu học Ea Bơng là một trường thuộc vùng đặc biệt khó khăn của
huyện và có chất lượng giáo dục chưa cao. Là một trường có số lượng lớp và
học sinh dân tộc thiểu số khá đơng với hơn 70% HS là HSDT thiểu số vì vậy
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-6-


việc quản lý chỉ đạo trong trường học cũng gặp tương đối khó khăn và phức tạp.
Khi thực hiện vấn đề này tơi nhận thấy có một số giáo viên chủ nhiệm suy nghĩ
chủ nghĩa bình qn nên chưa tích cực, chủ động trong cơng tác này. Bên cạnh
đó cũng còn một vài giáo viên quan niệm: giảng dạy tốt mới là việc phải làm,
phải phấn đấu. Từ đó dẫn đến thực hiện cơng tác chủ nhiệm cịn hình thức,
khn mẫu chưa có tính sáng tạo. Tuy nhà trường cũng đã có nhiều biện pháp để
giải quyết những vấn đề khó khăn trước mắt của cơng tác chỉ đạo nhưng đây là
vấn đề địi hỏi người quản lý cần tính kiên trì, bền bỉ.
Học sinh trong địa bàn nhà trường tuyển sinh là con em của nhân dân ở các
Buôn Knul, Buôn Riăng, Thôn 10/3. Dân cư chủ yếu là người Dân tộc ÊĐê
thuộc vùng đặc biệt khó khăn, người kinh thuộc vùng kinh tế mới từ miền Bắc
vào làm ăn, sinh sống . Qua điều tra có tới 98% hộ gia đình làm nơng nghiệp,
nhìn chung có trình độ học vấn thấp, điều kiện, hồn cảnh kinh tế cịn khó khăn.
Thực tế, trong địa bàn một bộ phận hộ có kinh tế khá giả, thì tập trung gần mặt
đường giao thơng, con em họ thường chọn học trường có điều kiện vật chất khá
hơn (trường chuẩn Quốc gia) để theo học. Bởi vậy, số học sinh học đúng tuyến ở

trường thường là gia đình có điều kiện kinh tế khó khăn hơn. Số hộ thuộc diện
nghèo vẫn cịn khá đông 168/319 học sinh thuộc hộ nghèo. Những năm học gần
đây, số học sinh thuộc diện nghèo, khó khăn, hộ đồng bào dân tộc phải nhận trợ
cấp của nhà nước từ chương trình 135. Nhiều gia đình q khó khăn hoặc mải lo
cái ăn, cái mặc cả vợ chồng phải đi làm nương rẫy cà phê cách nhà rất xa,
khoảng 10 đến 15 cây số, phải ở lại rẫy hàng tuần mới về nhà, nhất là trong các
đợt vào mùa. Vì vậy việc quan tâm chăm sóc con cái học hành, việc tiếp cận
thông tin và nhận thức về giáo dục cịn nhiều hạn chế.
Mặt khác, cán bộ chính quyền địa phương và các đồn thể mặc dù đã có
nhiều quan tâm chỉ đạo công tác giáo dục của địa phương, song cũng mới chỉ tập
trung quan tâm về xây dựng cơ sở vật chất. Kinh nghiệm chỉ đạo, lãnh đạo về
giáo dục tại địa phương còn hạn chế nhất định như công tác điều tra, vận động
phối hợp với gia đình để giáo dục học sinh ... Tất cả vấn đề nêu trên đã ảnh
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông

-7-


hưởng không nhỏ đến chất lượng, hiệu quả giáo dục của nhà trường từ những
khó khăn thuận lợi trên, trên cơ sở thực tế nhà trường để áp dụng các biện pháp
giáo dục và đã có những thành cơng và hạn chế sau
c. Những thành công và hạn chế
* Những thành công
- Về phát triền số lượng học sinh
Hàng năm, trường đã huy động tối đa học sinh trong độ tuổi đến trường, tỉ
lệ học sinh nghỉ bỏ, bỏ học hàng năm khơng có.
Chất lượng học sinh 2 năm qua
Hồn thành
Năng lực

Phẩm chất

chương trình tiểu
học

Ghi

(tốt nghiệp lớp 5)

chú

Năm học

Đạt

Chưa
đạt

Đạt

Chưa

Số

Tỉ lệ

đạt

lượng

(%)

2014

- 308/320

12/320 308/320

12/320

2015

96.25%

3.75% 96.25%

3.75%

Năm học

319/322

3/320

319/320

3/320

2015-2016

99%

1%

99%

1%

62/62

100

68/68

100%

Ngoài những kết quả chất lượng học tập của học sinh được nâng lên năm
sau cao hơn năm trước. Các hoạt động ngoài giờ lên lớp để giáo dục đạo đức
học sinh: Tổ chức viết thư UPU, quyên góp tặng quà cho đơn vị bộ đội nhân
ngày 22/12, ủng hộ bạn nghèo, ủng hộ vùng bão lụt, thiên tai, ủng hộ học sinh
khuyết tật, học sinh có hồn cảnh khó khăn… xây dựng các cơng trình măng
non để tạo cảnh quan nhà trường ... tất cả các hoạt động đó đều có kết quả cụ thể
góp phần lớn vào việc giáo dục đạo đức cho học sinh cùng với các môn học
khác.
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông

-8-


Xếp loại giáo viên theo quyết định 14 cuối năm học 2015 - 2016

TSCB

Xếp loại giáo viên theo QĐ 14/2007

Lý luận

-VC

chính trị

33

Xuất sắc

Khá

Trung bình

Kém

16

14

3

0

0

Hiện nay,số cán bộ, giáo viên của trường đạt chuẩn và trên chuẩn là 100%.
Trường có 05 giáo viên đã dược nhận huy chương vì sự nghiệp giáo dục; có 05
giáo viên giỏi cấp huyện. Số giáo viên đang theo học trên chuẩn là 05 đồng chí
để nâng cao trình độ chun mơn nghiệp vụ. Nhìn chung kinh nghiệm giảng dạy
của đội ngũ giáo viên đã nâng lên rõ rệt theo thời gian do tinh thần ham học hỏi
của mỗi cá nhân, đặc biệt là từ khi thay sách giáo khoa với phương pháp giảng
dạy mới.
- Về cơ sở vật chất của trường
Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo ngành, chính quyền và các đồn
thể địa phương và cha mẹ học sinh, cách đây 5 năm nhà trường cơ sở vật chất
còn tạm bợ: phòng học xuống cấp, sân chơi còn là sân đất… Đến nay, trường đã
có 12 phịng học đúng quy cách, sân chơi đã được bê-tơng hóa. Khn viên của
nhà trường đang được quy hoạch trồng cây xanh bóng mát và cây cảnh phù hợp
tạo cảnh quan môi trường sư phạm xanh - sạch - đẹp. Năm học 2015 – 2016
trường được nhà nước Xây dựng 2 nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn và toàn bộ tường
rào tại phân hiệu. Trường tiếp tục huy động Hội cha mẹ học sinh tự nguyện
đóng góp xây dựng thêm phịng học và các cơng trình phụ trợ nhằm sớm đưa
nhà trường đạt mức chất lượng tối thiểu, tiến tới xây dựng trường đạt chuẩn
Quốc gia năm 2020
* Các tổ chức đoàn thể

Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông

-9-


Mặc dù nhiệm vụ chính là thực hiện cơng tác giảng dạy theo quy định
nhưng các hoạt động đoàn thể: Cơng đồn, Đồn thanh niên, Hội chữ thập đỏ
vẫn được sự tham gia nhiệt tình của đội ngũ. Các hoạt động đồn thể đã góp
phần làm cho chất lượng cơng tác ngày càng được nâng cao với nội dung sinh

hoạt phong phú và thiết thực. Các công tác như: kết nghĩa thơn bn, tổ chức
qun góp, tặng q, ủng hộ đồng bào bị bão lụt, xây dựng quỹ vì người nghèo,
quỹ xây nhà “Mái ấm cơng đồn”, quỹ hỗ trợ giúp đỡ nhau làm kinh tế gia đình,
tổ chức thăm hỏi động viên các trường hợp của đội ngũ; tổ chức cho các hội
viên tham gia các hội thi, hội thao do ngành và các đoàn thể các cấp tổ chức…
Các hoạt động đó dược duy trì thành nề nếp sinh hoạt đều đặn và ngày càng
nâng cao về chất lượng hoạt động. Những năm qua, nhà trường đã từng đạt giải
cao trong các hội thi và nhiều cuộc thi khác đạt giải nhất kéo co ( nam - nữ, kéo
co nữ cấp huyện.
Ngoài ra, tổ chức hội cha mẹ học sinh, Hội khuyến học cũng đóng góp một
phần lớn vào thành tích của nhà trường trong cơng tác xã hội hóa giáo dục, trong
cơng tác vận động đóng góp tự nguyện để tu sửa cơ sở vật chất nhà trường ngày
một khang trang hơn: làm sân chơi, bãi tập, cơng trình vệ sinh; khen thưởng,
qun góp ủng hộ giúp đỡ học sinh nghèo vượt khó, thăm hỏi động viên thầy cơ
giáo… vì thế đã tạo điều kiện để đội ngũ cán bộ, giáo viên hoàn thành nhiệm vụ
giảng dạy, dần nâng cao chất lượng đội ngũ.
* Hạn chế
- Về công tác phát triển số lượng, chất lượng học sinh
Về số lượng học sinh mặc dù đã huy động được số lượng học sinh đúng độ
tuổi ra lớp với tỷ lệ cao 100% nhưng số học sinh nghỉ học theo mùa vụ vẫn còn
nhiều từ 5-7%
Tỉ lệ học sinh chưa đạt, lưu ban vẫn cịn 3%. Cơng tác bồi dưỡng học sinh
năng khiếu và phụ đạo học sinh chưa đạt hiệu quả chưa cao chưa đạt chỉ tiêu đề
ra . Việc tổ chức học 2 buổi/ngày chưa xây dựng được thời khóa biểu phù hợp để
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 10

tạo điều kiện cho giáo viên và học sinh dạy - học phát huy được hiệu quả, nâng
cao chất lượng giảng dạy, học tập. Các hoạt động ngoài giờ lên lớp chưa tổ chức
được để đem lại hiệu quả thiết thực, là hoạt động bổ trợ giúp học sinh phát triển
toàn diện. Ngoài ra, trường cũng chưa thực hiện được đồng phục cho học sinh
khi đến trường vào các ngày trong tuần.
- Về tình hình đội ngũ cán bộ - giáo viên nhà trường
Cơng tác quản lý, chỉ đạo cịn thiếu kinh nghiệm. Chất lượng giảng dạy
chưa cao; thời gian đầu tư cho việc soạn giảng còn hạn chế, nhất là việc làm và
sử dụng đồ dùng dạy học; số lượng giáo viên dạy giỏi các cấp cịn ít. Việc sử
dụng máy vi tính để phục vụ cho cơng tác soạn giảng của giáo viên chưa đạt yêu
cầu, nhiều giáo viên chưa biết sử dụng giáo án điện tử, trình độ chuyên môn giáo
viên chưa đồng đều.
- Về cơ sở vật chất của trường
Trường chưa có các phịng chức năng, hệ thống cơng trình vệ sinh chưa
đảm bảo tiêu chuẩn, một số phịng học đã xuống cấp chưa có kinh phí để tu sửa,
nâng cấp; hệ thống nước sinh hoạt chưa đảm bảo vệ sinh. Bàn ghế học sinh còn
một số chưa đảm bảo đúng quy cách theo quy định của Bộ Giáo dục. Các trang
thiết bị phục vụ giảng dạy, học tập vẫn còn thiếu thốn chưa đáp ứng nhu cầu để
giảng dạy theo phương pháp mới; công tác thiết bị dạy học chưa đảm bảo. Các
cơng trình phụ trợ chưa đáp ứng nhu cầu về các tiêu trí xây dựng trường học
thân thiện học sinh tích cực. Cảnh quan mơi trường cịn một số nơi chưa xanh,
sạch, đẹp
d) Nguyên nhân, các yếu tố tác động.
Điều kiện, hoàn cảnh của nhân dân địa phương đa số vẫn còn nhiều khó
khăn. Trình độ dân trí cịn thấp hoặc khơng đều nên nhận thức về việc xã hội
hóa giáo dục của họ còn rất hạn chế, đặc biệt là đối với bậc tiểu học.
Trình độ lý luận, tin học và nhận thức về giáo dục nói chung của đội ngũ
vẫn cịn hạn chế: chưa thấy rõ tầm quan trọng, chưa thật sự đầu tư có hiệu quả
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông

- 11 -


vào giảng dạy; điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp ứng nhu cầu của thời đại: các
thiết bị giảng dạy phục vụ dạy – học còn thiếu về số lượng và chưa đảm bảo về
chất lượng.
Điều kiện của đội ngũ cán bộ giáo viên vẫn cịn nhiều khó khăn. Về trình
độ tay nghề của đội ngũ giáo viên chưa đồng đều, một số tay nghề còn hạn chế;
việc tiếp cận phương pháp dạy học mới của giáo viên chưa nhanh nhạy, chưa
hiệu quả.
Một bộ phận học sinh còn chưa chủ động, sáng tạo trong học tập theo
phương pháp học tập mới, cịn tỏ ra nhút nhát thụ động ít chịu khó tìm tịi, độc
lập suy nghĩ, sáng tạo học hỏi. Tất cả điều đó đều làm ảnh hưởng lớn đến chất
lượng giảng dạy của nhà trường.
Môi trường học tập cịn chưa đáp ứng u cầu vui chơi, giải trí của các em.
Cây xanh chưa đủ bóng mát. Sân chơi bãi tập chưa đáp ứng nhu cầu hiện nay.
Về điều kiện đất đai không thuận lợi mấy cho việc cải tạo mơi trường xanh, sạch
đẹp.
e) Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đã đặt ra
Vấn đề nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện hiện nay là một vấn đề nan
giải mà Đảng, Nhà nước và toàn xã hội quan tâm. Nhà nước dùng một khoản lớn
ngân sách cho giáo dục tuy nhiên việc nâng cao chất lượng giáo dục ở các
trường gặp hàng rào cản lớn từ hệ thống quản lý bên trên và sức ỳ trong nhận
thức cũng như hành động từ chính những người trong cuộc. Để nâng cao chất
lượng giáo dục tồn diện phải có kế hoạch đầu tư sâu cho đội ngũ giáo viên
thơng qua việc nâng cao trình độ chun mơn và lý luận chính trị cho giáo viên
và tiếp tục đổi mới phương pháp giáo dục theo hướng tích cực, sáng tạo của học
sinh nhiệm vụ đặt ra chúng ta phải sắp xếp con người hợp lí nhất. Trong đó vai
trị vơ cùng to lớn là vai trị lãnh đạo của chi bộ Đảng, sự quản lí của Lãnh đạo
nhà trường và việc nâng cao chất lượng giáo viên.

Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 12


Một trong những yếu tố không thể thiếu trong việc nâng cao chất lượng
giảng dạy đội ngũ giáo viên là việc tăng cường cơng tác hành chính, quản trị, tài
chính, cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học của nhà trường đây là yếu tố góp
phần khơng nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy của đội ngũ giáo viên
từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Yếu tố không thể thiếu trong việc nâng cao chất lượng giảng dạy là xây
dựng cảnh quan môi trường Sư phạm chính yếu tố này góp phần cho giao viên,
học sinh hứng thú thích đến trường đến lớp, yêu trường, u lớp.
Việc Bố trí sắp xếp đơi ngũ giáo viên phù hợp đây là yếu tố vơ cùng quan
trọng góp phần lớn trong việc nâng cao chất lượng đội ngũ nói riêng và chất
lượng giáo dục nói chung. Việc sắp xếp bố trí này phát huy năng lực sở trường
của từng người, từng nhân tố trong nhà trường.
Đồng thời việc kết hợp giữa Gia đình – Nhà trường- Xã hội cũng là vấn đề
lớn để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung và Xây dựng “ Trường học thân
thiện, học sinh tích cực nói riêng” Chính vì thực trạng trên tôi đưa ra một số biện
pháp Chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục tồn diện thơng qua phong trào
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”
3. Nội dung và hình thức của biện pháp
a) Mục tiêu của biện pháp
Trường học thân thiện là mơ hình do Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc
(UNICEF) đề xướng, xây dựng và triển khai trong hơn chục năm qua tại nhiều
nước trên thế giới và đã thu được những kết quả tốt đẹp. Ở Việt Nam, Bộ Giáo
dục đã tổ chức thí điểm tại 50 trường trung học cơ sở trên cả nước đã có kết quả

tốt. Đến năm học 2008-2009, Bộ GD&ĐT quyết định mở rộng mơ hình này
khơng ngồi mục đích nhằm tăng cường và nâng cao hiệu quả cơng tác giáo dục
tồn diện cho học sinh. Phong trào này có tính chất gợi ý cho các trường, tuy
nhiên trong quá trình nhân rộng và triển khai phong trào, vận dụng một cách linh
hoạt, chủ động, sáng tạo phù hợp với tình hình thực tế của trường lớp mình, các
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 13


trường cần phải bám chắc vào các nội dung chính của Chỉ thị, có như thế kết quả
phong trào đạt được mới tập trung và hiệu quả cao. Trên cơ sở đó, trước tình hình
thực tế của trường Tiểu học Ea Bông, tôi đề ra các nội dung thiết thực phù hợp
tình hình thực tế của nhà trường để chỉ đạo, tổ chức cho giáo viên toàn trường
thực hiện các việc làm này không vượt quá khả năng, không sáo rỗng – hình
thức, mang tính khả thi cao, đó là:
1. Xây dựng môi trường lớp học thân thiện: bảo đảm lớp học an tồn, sạch
sẽ, có cây xanh, thống mát và ngày càng đẹp hơn. Học sinh được gần gũi với
thiên nhiên, tích cực tham gia tạo cảnh quan - trang trí lớp học, giữ gìn vệ sinh
lớp học và cá nhân.
2. Giảng dạy tích cực: Giáo viên thân thiện với học sinh, gần gũi, quan tâm
tới trẻ, đồng thời tích cực đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm khuyến khích sự
chuyên cần, tích cực, chủ động, sáng tạo và ý thức vươn lên, rèn luyện khả năng
tự học của học sinh. Hiệu quả dạy và học ngày càng cao.
3. Rèn luyện kỹ năng học, sinh hoạt theo nhóm và kỹ năng sống, kỹ năng
ứng xử hợp lý với các tình huống bằng trị chơi học tập tích cực.
4. Hoạt động vui tươi, lành mạnh qua các tiết sinh hoạt lớp, sinh hoạt dưới
cờ.
5. Giáo dục truyền thống văn hóa dân tộc và anh hùng cách mạng qua tủ

sách lớp em và các câu chuyện kể; Học sinh tham gia tìm hiểu ý nghĩa ngơi
trường mình đang học tập, tu dưỡng, rèn luyện.
Ngồi những nội dung trên tơi cịn chỉ đạo xây dựng, phát triển mối quan hệ
thân thiện giữa: Trò –Thầy, giữa Trò – Trò, giữa Thầy – Trò – Phụ huynh nhằm
củng cố và duy trì, phát huy những thành quả đã xây dựng được từ phong trào.
b) Nội dung và cách thức thực hiện biện pháp
Biện pháp1: Xây dựng môi trường trường học, lớp học thân thiện, gần gũi
với thiên nhiên
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 14


Một trường học thân thiện thì kiến trúc của tồn bộ trường học cũng cần
được thiết kế phù hợp với lứa tuổi và tâm sinh lý học sinh. Trong điều kiện chưa
đáp ứng được mơ hình theo kiến trúc người lãnh đạo nên lập kế hoạch chỉ đạo,
tổ chức cho giáo viên và học sinh tự thiết kế phù hợp với lớp của mình trước.
Chính vì thế, từng em, từng nhóm được được trực tiếp tham gia các cơng việc
làm cụ thể hằng ngày, hằng tuần về xây dựng lớp học, trường học của mình ngày
càng xanh, sạch, đẹp hơn ( trồng cây, chăm sóc cây, vệ sinh trường lớp...). Đồng
thời, không những chỉ chú trọng phát triển mảng xanh trong khuôn viên trường,
lớp, xây dựng môi trường học tập hiệu quả còn được đặt ra ở từng lớp học. Và
nhiệm vụ này do chính giáo viên, học sinh đảm nhận. Tìm cây xanh, hoa lá trang
trí trong lớp với giáo viên, học sinh khơng khó. Cây cỏ quanh nhà, ngay trong
sân vườn đây thôi. Quan trọng là tạo lập, rèn luyện cho học sinh thói quen gần
gũi và quan tâm đến tập thể, môi trường, thiên nhiên. Đến lúc các em có thể cảm
nhận: có thêm chậu cây, lớp học như thêm bạn. Hoa lá trong lớp dần trở thành
góc khám phá vơ tận: hình như có thêm một mầm non, một chiếc lá sắp nhú;
hình như, có chiếc lá đã già cỗi, bắt đầu ngả vàng; hình như thân cây đã dài

thêm được một đoạn … Chan hòa cùng sắc màu thiên nhiên, lúc này những căng
thẳng, mệt mỏi trong học tập vì thế sẽ giãn ra rất nhiều.
Một trường học, lớp học xanh mát, ngập tràn sắc màu thiên nhiên, để mỗi
ngày đến lớp, các em học sinh có cảm giác như mình đang vào cơng viên. Quả
là tâm trạng tuyệt vời. Nhìn ở phương diện khoa học: cây cỏ, lá hoa được ví như
lá phổi thanh lọc những khí chất độc hại cho cơ thể. Ở góc độ đời sống tinh thần,
màu xanh thiên nhiên có tác dụng giúp tâm hồn thư giãn, sảng khoái …

Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 15


( Trường học xanh sạch đẹp, thân thiện)
Trong trường học, hai hoạt động chính đó là dạy và học. Hai hoạt động
này thực hiện chủ yếu trong lớp học nhưng môi trường học tập này thật đơn điệu
và kém hấp dẫn. Trang bị trong một lớp học phổ biến ngoài bàn ghế học sinh,
bàn ghế giáo viên, bục giảng, bảng đen, giá để mũ nón cuối lớp và bốn bức
tường. Học sinh phải ngồi trong lớp học cả ngày trong hàng năm trời thì tránh
sao khỏi nhàm chán. Học sinh cần được khuyến khích tự tạo ra mơi trường học
tập trong lớp theo sở thích của các em. Cùng với trồng những bình - chậu cây lá,
hãy để các em trang trí lớp học bằng tranh ảnh hay các vật trang trí khác để lớp
học thật gần gũi và ấm cúng như là góc học tập ở nhà của các em sẽ tạo thêm
hứng thú học tập cho các em. Hãy để các em tự nêu ra khẩu hiệu học tập và rèn
luyện cho chính các em.
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 16

Đến với 15 lớp học của trường tôi sẽ cảm nhận được: môi trường học tập
thân thiện đã được quan tâm thực hiện đồng bộ: ngoài các bàn ghế và diện tích
lớp học đạt chuẩn quy định, các biện pháp tích cực khác do Lãnh đạo tham mưu
bổ sung và lên kế hoạch chi tiết để chỉ đạo giáo viên và phụ huynh cùng kết hợp thực hiện.
Chúng tôi chỉ đạo theo các nội dung và việc làm sau (trong đó cịn khuyến khích thêm phần
sáng tạo của GV - HS để phù hợp với lớp của các em hơn). Phần cứng đó là:

Biện pháp tích cực Hoạt động tích cực của Các biện pháp tích cực
thực hiện

học sinh

hỗ trợ

1.1) Trang trí góc Học sinh chủ động tìm Giáo viên gợi ý, phân
cửa sổ của lớp học kiếm, suy nghĩ tìm đồ vật, cơng các chủ đề u
theo chủ đề, màu sắc. cây cối hợp chủ đề, phối thích cho các tổ.
hợp trong nhóm tổ cùng Phụ huynh hỗ trợ tìm
trang trí thi đua.
kiếm đồ vật, cây cối u
thích giúp các em.
1.2) Trang trí lồng Học sinh tự bàn bạc theo Giáo viên hướng dẫn tổ,
ghép các khẩu hiệu nhóm và đưa ra các khẩu nhóm thảo luận nội quy
thực hiện nội quy lớp hiệu thực hiện theo nội quy lớp và phụ huynh tham
và

hình

ảnh

yêu lớp. Học sinh được tuỳ chọn khảo đóng góp.

thích.

các tranh u thích gần gũi
để trang trí.

1.3) Bảng theo dõi Mơi trường thân thiện của Giáo viên thể hiện biểu
thi đua các tổ kết hợp cả lớp được thể hiện như ở dương khen thưởng tổng
hình ảnh đồn kết ở gia đình. Khuyến khích tự kết theo tuần, tháng, và
thân thiện lớp học.

phấn đấu thi đua của học khuyến khích trực quan
sinh, tổ nhóm để nhận được thi đua giữa các em.
hoa đỏ gắn trên bảng thi Phụ huynh đóng góp
đua.
hình ảnh cá nhân con em
và thường xuyên theo
dõi được sự tiến bộ của

Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 17


trẻ.
1.4) Góc tủ sách lớp Học sinh tự đóng góp, và ý Giáo viên hướng dẫn và

em.

thức việc tự quản lý. Phát phát huy khả năng tự
huy khả năng ham đọc sách, tham gia quản lý tủ sách,
tự tìm hiểu qua sách báo.

và thể hiện những điều
hay qua sách.
Phụ huynh n tâm về
nội

dung

và

khuyến

khích con em tự tìm hiểu
qua sách báo
1.5) Trang trí các Học sinh tự tìm cây lá xanh Giáo viên định hướng ý
chậu cây lá xanh trang trí lớp, học sinh ý thức thức cảm nhận yêu thiên
trong lớp.

việc tự phân cơng chăm sóc nhiên, bảo vệ mơi trường
cây xanh tạo lập, rèn luyện ở học sinh.
cho học sinh thói quen quan Phụ huynh khuyến khích
tâm đến tập thể, môi trường, và phát triển qua các sinh
thiên nhiên.

hoạt ở nhà và xã hội.

Ngoài ra, do điều kiện hạn chế về diện tích trang trí trong lớp học, tơi
cũng đã chỉ đạo giáo viên quan tâm kết hợp dành những góc riêng để trưng bày
các sản phẩm, tác phẩm các em tự sáng tác trong các lĩnh vực của môn thủ công,
mỹ thuật, tập viết,...điều này đã thực sự kích thích các em thi đua sáng tạo, thi
đua học tập tốt để có được sản phẩm đẹp, tác phẩm hay và tự được dán, trưng
bày cho các bạn cùng lớp xem đã tạo được một môi trường lớp học thân thiện
như ở nhà của mình.
Ví dụ: Trưng bày " Sản phẩm của em ": các sản phẩm đẹp do các em làm ra
sau khi học thủ công, mĩ thuật, hay các tác phẩm đi thi đạt giải ... được trang trí
trên tường để học sinh trong lớp cùng xem, học tập lẫn nhau, kích thích học sinh
phấn đấu hồn thiện làm đẹp sản phẩm của mình để được biểu dương trước lớp.

Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 18


Bên cạnh đó, Góc văn thơ – kết hợp ở tủ sách lớp: Yêu cầu GV nên chọn
những học sinh viết chữ đẹp trong các bài tập viết, viết một số bài thơ trong
chương trình đã học trong tuần… treo lên phần trưng bày, để tất cả học sinh
cùng đọc nhằm kích thích sự yêu mến văn thơ, yêu thích viết chữ đẹp trong các
em.
Góc tủ sách lớp em thật sự đã trau dồi kỹ năng đọc, giúp học sinh thư giãn,
chúng tôi tổ chức các đợt vận động học sinh đóng góp truyện, sách báo hay ở
lứa tuổi các em,...Chúng tơi rất vui khi thấy các em dần hình thành thói quen đọc
sách theo nhóm hằng tuần, các em tham gia làm giàu cho tủ sách một cách tích
cực, hăng hái hơn. Tổ chức hợp lí để giáo viên cho các em mượn sách về nhà
đọc, các em rất thích thú, mỗi lần như thế giáo viên dặn các em biết giữ gìn sách

sạch sẽ, quý trọng sách, và trả đúng thời hạn. Khi các em mang sách về nhà đọc,
phụ huynh cũng thấy được lợi ích từ việc đọc sách của các em, nên chúng tôi
nhận được sự hưởng ứng tích cực từ phía phụ huynh, nhiều phụ huynh còn tặng
sách để làm giàu thêm cho tủ sách của lớp, của nhà trường. Vui nhất là nhờ đọc
sách đã đem lại sự tiến bộ cho các em trong học tập, vốn sống của các em được
mở rộng thêm rất nhiều. Từ đọc sách các em đã chủ động chọn lựa những câu
chuyện hay, chuyện ưa thích có tính chất giáo dục. Các bài dự thi kể chuyện đạt
giải của nhiề lớp trong các đợt thi đều nằm trong các nội dung các câu chuyện
mà các em đã yêu thích chọn lựa từ tủ sách. Đối với các mơn Đạo đức, tự nhiên
–xã hội, các em tích cực chủ động phát biểu xây dựng bài, biết ứng xử phù hợp
với các tình huống giáo dục, đối với mơn Tiếng Việt những mảng kiến thức
được các em tiếp thu một cách chủ động hơn, tích cực hơn trong các hoạt động
tập thể.
Tôi vẫn tâm đắc nhất là ý tưởng sẽ hình thành ở các lớp góc thi đua của
lớp được trang trí hình ảnh cơ giáo đứng lớp, cùng chân dung của từng học sinh
tạo một hình ảnh thân thiện giữa cơ giáo và học sinh. Đó là nơi gắn hoa biểu
dương tổ chăm ngoan, giữ vệ sinh tốt, tích cực phát biểu, thân ái giúp đỡ
bạn ....giúp các em phấn khởi học tập tốt, chấp hành tốt nội qui nhà trường, lớp
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 19


học. Đó cũng là nơi biểu dương bạn học tốt, chăm ngoan: nơi này sẽ gắn hoa
khen thưởng hằng tuần ở chân dung những học sinh giỏi, chăm ngoan để làm
gương và là niềm vui cho các em. Vừa là cơ sở để khuyến khích học sinh khác
phấn đấu noi theo. Đồng thời để cuốn hút sự quan tâm của các phụ huynh khi
đến lớp, qua đó nắm bắt được tình hình học tập của con em mình, cũng như các
học sinh trong lớp, một mối quan hệ thân thiện cũng dần được hình thành qua đó

trong mơi trường thân thiện của lớp học.
Đây quả là một thực tế cụ thể sinh động, có tác dụng giáo dục học sinh và
đơi khi cịn có ý nghĩa hơn bài học trong sách giáo khoa. Việc “Trang trí lớp
học thân thiện, tích cực” đã đem lại nhiều niền ham thích cho học sinh. Dẫn
chứng khi bản thân lãnh đạo nhà trường đến thăm các lớp, cụ thể như lớp 5A,
3A, 1A, 1C,... tơi có hỏi các em học sinh thì đều nhận được câu trả lời là: “ Rất
yêu thích hoạt động này vì nó đem lại cho các em nhiều điều bổ ích, như được
bày tỏ những điều mình mong muốn, được tự tay làm-trồng và chăm bón hằng
ngày, được trưng bày những sản phẩm mình làm ra, được cùng các bạn bàn bạc
để tạo nên phong cách cho lớp mình…”. Qua đó cũng cho thấy mỗi lớp đều có
sự đầu tư, suy nghĩ và cách sáng tạo riêng đã làm cho lớp học trở nên vui tươi có
nhiều màu sắc, giúp các em có cảm giác hưng phấn khi bước chân vào lớp học
hàng ngày. Lớp học xanh – sach – đẹp đã thật sự tạo ra môi trường học tập, sinh
hoạt, vui chơi an toàn, thú vị, hấp dẫn đối với học sinh và giúp các em càng
thêm yêu q trường lớp, thầy cơ, bạn bè. Ngay chính bản thân tôi cũng mong
muốn ngày ngày được rảo nhẹ bước chân qua 3 dãy nhà phòng học của trẻ để
được ngắm nhìn và thư giãn, để được hịa niềm vui lịng mình và cảm nhận cái
đẹp giản dị thân thương ở từng lớp học, thầm tự hào về học trò u q của
trường mình - khéo tay q, thơng minh và sáng tạo, đáng yêu đến vậy!

Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 20


( Lớp học thân thiện, học sinh tích cực)
Trong việc làm này chúng ta phải thấy rằng: Quá trình xanh, sạch, đẹp chủ
yếu xuất phát từ học sinh, dự kiến kế hoạch để giúp các em tự nhận thấy, tự thảo
luận, tự đề xuất và chủ động tham gia công việc dưới sự hướng dẫn của giáo

viên. Lưu ý không được làm thay học sinh những công việc mà các em tự tổ
chức được, tự làm được. Phải giúp cho học sinh thật sự có hành vi và thói quen
xử sự đúng với môi trường các em đang sống và khơng ai giữ gìn mơi trường,
lớp học xanh – sạch – đẹp tốt hơn bằng chính cá em.
Biện pháp thứ 2: Giảng dạy tích cực.
Phương pháp giảng dạy theo đường hướng “Lấy người học làm trung tâm”
thực sự là phương pháp giảng dạy “thân thiện” với người học vì người ta quan
niệm người thầy chỉ là người tổ chức và trợ giúp hoạt động tiếp thu kiến thức
cho học trò. Học trò thực sự là nhân vật trung tâm trên lớp học. Người thầy là
người nêu vấn đề và cùng học trò tranh luận cho tới khi học trò hiểu thấu đáo
vấn đề đó. Học sinh có thể được thầy cơ giao cho các bài tập làm chung theo
nhóm để các em có cơ hội cùng nhau chia sẻ và đóng góp kiến thức của cá nhân
mình cho nhóm. Người thầy cũng có thể nêu trước vấn đề và cho học trị về nhà
tự nghiên cứu, tìm tịi để đến buổi học trên lớp sau đó học trị thảo luận và tranh
luận với nhau trong cặp và trong nhóm. Việc tranh luận đó sẽ giúp các em hiểu
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 21


sâu hơn và nhớ nhanh hơn vì các em được tiếp thu kiến thức một cách chủ động,
thoải mái. Cùng với việc quan tâm tạo tâm thế học tập tốt trên lớp qua mơ hình
tơ điểm, trang trí lớp thì giáo viên Tiểu học cần chú ý đến cách giúp học sinh
biết cách học, học gì được nấy và học đến đâu chắc đến đấy. Và những lúc này
đây, vai trị chỉ đạo hướng dẫn của nhà quản lí để giáo viên hợp tác với học sinh
của mình để thầy trị cùng tạo nên một khơng khí học tập hiệu quả nhất, đó là:
*Dạy học tích cực
Phần lớn học sinh tiểu học cịn chưa xác định rõ ràng mục đích việc học tập
là gì. Trong thực tế hiện nay, khơng ít em còn học là do bị ép buộc hoặc học chỉ

để thầy cơ, cha mẹ vui lịng… Điều đó cho thấy nhận thức và nhu cầu học tập
của học sinh còn chưa cao, các em sẽ dễ dàng nhàm chán, khơng hứng thú đến
trường nếu như trong q trình dạy học, giáo viên không nắm rõ đặc điểm tâm lí
của học sinh và khơng thay đổi cách thức dạy học của mình ở từng bài, từng tiết
học. Thực trạng đó cho thấy: Cần thiết yêu cầu giáo viên phải đổi mới cách thức
dạy học, phải cần có các biện pháp cụ thể để xây dựng được môi trường thân
thiện ngay trong lớp học, làm sao để tạo cho học sinh sự hứng thú, có nhu cầu
nhận thức và chủ động tích cực trong việc học tập của mình một cách hứng thú
và hiệu quả.
* Chỉ đạo đổi mới tư duy, tự hoàn thiện các kĩ năng của người giáo viên từ
đó tiến hành đổi mới một cách tích cực, đúng đắn.
Việc giáo dục học sinh ở trường tiểu học không chỉ giúp các em tiếp thu tốt
các kiến thức trong SGK mà còn phải trang bị cho các em đầy đủ những kĩ năng
để có thể hiểu và giải quyết những vấn đề phức tạp trong cuộc sống. Điều đó
cho thấy vai trị của người giáo viên hết sức quan trọng. Đã có lúc tơi tự hỏi:
“GV của mình đã phát triển hoàn chỉnh các kĩ năng phục vụ cho việc giảng dạy
chưa?”. Đó là vấn đề tơi hết sức băn khoăn bởi có lúc tơi nhận ra họ chưa thật tự
tin khi xử lý một số tình huống phát sinh trong lớp học, còn lúng túng trong việc
tổ chức lớp học sao cho thật hiệu quả để rèn luyện và phát triển cho học sinh
những kĩ năng cần có…
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bơng
-

- 22


* Cụ thể:
a) Kĩ năng phát triển tư duy giúp giáo viên hoàn thiện hệ thống câu hỏi đặt
ra cho học sinh. Thực tế cho thấy, trong những giờ học trước đây, hệ thống câu
hỏi mà người dạy đặt ra tuy phù hợp với các đối tượng học sinh nhưng vẫn cịn

hạn chế bởi mục đích khai thác câu hỏi chủ yếu để học sinh hiểu rõ nội dung mà
chưa chú trọng rèn các hoạt động tư duy cho các em.
b) Trong những năm học trước đây, giáo viên thường xây dựng các kế
hoạch chủ nhiệm, kế hoạch bồi dưỡng, phụ đạo học sinh theo một lề lối cũ, chủ
yếu dựa vào kinh nghiệm và không tránh khỏi sự sao chép. Qua q trình giảng
dạy và hồn thiện, những kế hoạch chủ nhiệm lớp, kế hoạch bồi dưỡng và phát
triển kĩ năng cho học sinh… nay đã được giáo viên xây dựng một cách có căn cứ
thực tế và linh hoạt, sáng tạo, đạt hiệu quả bởi ở từng kế hoạch hoạt động, họ
luôn chủ động về việc thực hiện mục tiêu, liệt kê rõ từng bước mình đã thực
hiện thế nào, dự đốn những thử thách có thể xảy ra, xác định rõ các nguồn tài
nguyên để từ đó vận dụng linh hoạt những giải pháp phù hợp và kịp thời.
c) Với việc ứng dụng Công nghệ thông tin và kết hợp các phương pháp dạy
học đổi mới, tích cực, đã giúp giáo viên tổ chức được các hoạt động học tập đa
dạng, phong phú tạo được những hoạt động học tập hiệu quả cao .
Lớp tập huấn áp dụng CNTT vào giảng dạy cho giáo viên do phòng Giáo
dục kết hợp với VNPT tổ chức đã tạo điều kiện cho giáo viên tiếp xúc với công
nghệ cũng nắm bắt cách thực hiện một cách dễ dàng. Bản thân tôi sau khi tiếp
cận lớp học này, kĩ năng sử dụng cơng nghệ trở nên thuần thục hơn, nó đã hỗ trợ
tơi rất nhiều trong cơng tác quản lí như việc kiểm tra điểm số, làm các hồ sơ sổ
sách quản lí học sinh – CBGV, NV… Hơn nữa, nó cịn giúp cơng tác chỉ đạo
chun mơn và các mặt giáo dục khác của tôi đạt hiệu quả hơn. Giáo viên
trường tôi luôn cập nhật những tư liệu trực quan sinh động, đẹp mắt có tính thực
tế để áp dụng vào các bài dạy, từ đó giúp học sinh hiểu sâu hơn các kiến
thức,gắn kiến thức thu được không xa rời thực tiễn, các tiết học có bài giảng
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 23

điện tử ở các lớp đã thu hút học sinh tham gia phát biểu, xây dựng bài tích cực
hơn.
*. Nắm vững các phương pháp dạy học tích cực, vận dụng kết hợp nhuần
nhuyễn các phương pháp vào giảng dạy sao cho vừa đạt mục tiêu giáo dục, vừa
phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện thực tiễn của cơ sở.
Chính việc vận dụng những phương pháp dạy học tích cực đã giúp giáo
viên từng bước hồn thiện những kĩ năng sư phạm, từ đó vận dụng linh hoạt,
sáng tạo trong cơng tác giảng dạy. Trong q trình vận dụng những phương pháp
dạy học tích cực này, sự say mê học tập và những tiến bộ rõ rệt của học sinh
chính là nguồn động lực thúc đẩy người dạy cũng như tôi luôn nỗ lực và phấn
đấu không ngừng. Việc áp dụng giảng dạy theo hướng chun mơn hóa đã tạo
mọi nhiều thuận lợi cho người giáo viên nắm bắt được các đối tượng học sinh.
Từ đó sẽ vận dụng những phương pháp dạy học tích cực sao cho phù hợp, từng
bước uốn nắn và tạo điều kiện để các em khắc phục những mặt còn tồn tại đồng
thời giúp các em phát huy tối đa khả năng của bản thân.
Biện pháp 3: Rèn luyện kỹ năng học, sinh hoạt theo nhóm: Nhóm tích cực
và trị chơi học tập tích cực.
* Nhóm tích cực:
Với phương pháp nhóm tích cực mới thì cần hướng tới là làm sao cho học
sinh phát huy hết khả năng học tập theo hướng tích cực chủ động, sáng tạo các
em phải tự bộc lộ mình, tự tìm tịi, tự phát hiện và chiếm lĩnh kiến thức mới… và
theo tôi thông qua cách làm việc theo nhóm ở một số hoạt động thậm chí khi học
sinh đã nắm được cách làm việc theo nhóm thì các em có điều kiện hợp tác trao
đổi, tự học lẫn nhau và có trách nhiệm với các thành viên trong nhóm đặc biệt tự
chiếm lĩnh kiến thức nếu giáo viên tổ chức và hướng dẫn tốt.
Mặt khác giáo viên tổ chức cho các nhóm thi đua với nhau qua bảng điểm
làm việc giữa các nhóm, trong q trình diễn ra hoạt động nhóm, nhóm nào làm
việc tốt khơng gây ồn ào, làm việc riêng nhóm đó được cộng điểm và ngược lại,
Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 24


nhóm trưởng sẽ chịu trách nhiệm khi có bạn trong nhóm khơng hợp tác, để tránh
nhóm làm nhanh chờ đợi sẽ sinh ra nói chuyện, làm việc riêng giáo viên nên cho
các nhóm trưởng có thể chọn nhóm kiểm tra chéo, hay trao đổi thêm các thơng
tin có liên quan đến bài học từ các nhóm khác.
Sau khi hết thời gian làm việc GV có thể cho các nhóm trình bày trước lớp
và các thành viên trong nhóm đều phải tham gia trả lời, các nhóm khác nghe,
nhận xét, qua hoạt động này GV có thể kiểm tra được sự hợp tác của các thành
viên trong nhóm.
Đối với năm học này tôi chỉ đạo cả trường thực hiện đồng loạt hình thức
học nêu trên nhiều hơn thì kết quả rất khả quan, qua thời gian thực hiện cho thấy
học sinh của trường mình mới đích thực là học sinh vùng thị trấn công nghiệp:
năng động, tự tin và học tập cá nhân cũng như học nhóm rất bài bản. Học sinh
thể hiện vai trị chủ động, tích cực sáng tạo, tự chiếm lĩnh kiến thức, cùng thúc
đẩy nhau học tập, tự tin giao tiếp, hợp tác thích nghi thân thiện, tiết học nhẹ
nhàng, sinh động, vui vẻ. Hiệu trưởng có nhiều cơ hội lắng nghe ý kiến học sinh,
GV có nhiều cơ hội lắng nghe ý kiến của học sinh. Tạo mối thân thiện giữa giáo
viên và học sinh, giữa học sinh với học sinh trong lớp và giám hiệu với giáo
viên, với học sinh khơng cịn khoảng cách, danh giới xa lạ.
* Trị chơi tích cực
Bên cạnh các phương pháp dạy học phát huy tính tích cực, sáng tạo hiện
nay mà chúng tôi đã chỉ đạo giáo viên thực hiện thường xun có hiệu quả. Tơi
thường nhắc nhở, u cầu cũng như khuyến khích giáo viên áp dụng một số trò
chơi học tập trong các tiết học nhằm giảm bớt sự nhàm và làm cho giờ học thêm
phần lí thú, giúp học sinh tích cực học tập hơn.
Trị chơi học tập là một loại trị chơi đặc biệt, khơng chỉ nhằm giúp các em
giải trí mà cịn là hình thức giúp học sinh tự tiếp nhận kiến thức thông qua trị

chơi hoặc củng cố được những gì đã học.

Trần Năng Hiếu - Trường Tiểu học Ea Bông
-

- 25