Bài giảng Lâm sản ngoài gỗ: Bài 5 – ThS. Nguyễn Quốc Bình

LOGO

B Giáo D c và
Tr

ào T o

ng H Nông Lâm TP. HCM

BÀI GI NG LÂM S N NGOÀI G
Bài 5. L p k ho ch qu n ly Lâm s n ngồi gơ

Nguy n Qu c Bình


Bài: Th c tr ng qu n lý Lâm s n ngồi g

1

M c tiêu bài h c

2

Chu trình l p k ho ch

3

Các b

4

Khung logic c a vi c l p k ho ch

15

Công c h tr trong l p k ho ch

c l p k ho ch


M c tiêu bài h c
 Xác đ nh đ

c các ph

ng án c i ti n vi c qu n lý b n

v ng đ nâng cao giá tr c a các lo i lâm s n ngoài g
trong sinh k đ a ph

ng;

 L p m t k ho ch qu n lý và phát tri n lâm s n ngoài g
c p c ng đ ng và h gia đình.
 T ch c th c hi n m t k ho ch qu n lý và phát tri n
lâm s n ngoài g

c p c ng đ ng và h gia đình.


Chu trình l p k ho ch d

Xác đ nh đ a đi m có LSNG
Ch n đốn s b

án
N i nghi p

Thu th p s li u th c p
Có liên quan

ánh giá c a ng
Th c hi n 2-3 n m/l n

Ngo i nghi p

i dân

(s d ng các công c PRA)
ánh giá c a nhà k thu t

i u hoà gi a ý ki n ng
và nhà k thu t
-L p k ho ch
-Th c thi

i dân

-Tính kh thi c a nh ng đ ngh /ý t
t ng i dân
- Chuyên đ nghiên c u

Th c hi n hàng n m

ng


ánh giá nhanh hi n tr ng c ng đ ng

Các n i dung c n đánh giá

 C s h t ng/đ a bàn
 Tình hình dân c
 Tài nguyên ti p c n
 Kinh t - thu nh p (sinh k )
 L ch s hình thành
 Ho t đ ng (lâm nghi p, nông nghi p)
 Thu n l i khó kh n
 ….


B

c chu n b l p k ho ch d án
đ nh h ng theo m c tiêu

B t đ u đa ph ng
l a ch n v n đ
Phân tích nguyên nhân c a
v n đ : SWOT, 5 Whys,
Cây v n đ ,…

Các s đ cây

Phân tích
khung logic

T ng h p
v n đ t PRA
V nđ

Phân tích các bên liên
quan, Venn, SWOT,…

Các
Cácbên
bên
liên
liênquan
quan

u tiên

H th ng các nguyên
nhân c a v n đ
L a ch n m c đích
k t qu d án
L p k ho ch d án
đ nh h ng theo m c tiêu

M i quan
tâm chung

Các chú ý khi l p và t ch c th c hi n các d án v LSNG

Lôi cu n t t các bên liên quan trong ti n trình
phân tích v n đ và l p k ho ch,
S d ng ti n trình Khung logic,
Giám sát ti n đ và các nh h ng ho c ho t
đ ng qu n lý,
L p k ho ch ngay t i đ a đi m d ki n xây
d ng d án/ho t đ ng.


Các b

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

c trong l p k ho ch c a d

án LSNG

i u tra đánh giá hi n tr ng và vi c s d ng
Xác đ nh và phân tích các bên liên quan
Xác đ nh các v n đ (issues)

Phân tích m c tiêu và chi n l c qu n lý
S p th t
u tiên cho các gi i pháp
L p k ho ch th c thi
Giám sát – đánh giá có s tham gia


i u tra đánh giá LSNG:
 Th c tr ng v s l


ng và ch t l

ng.

c tính giá tr .

 Vùng r ng có LSNG c n b o v .
 Kh n ng tái sinh, c

ng đ khai thác.

 Giám sát nh ng đi u ki n r ng (sinh thái) và đánh giá da
d ng sinh h c
 Lôi cu n ng

i dân vào vi c đánh giá

 ánh giá ngu n LSNG có s tham gia

Phân tích thành viên, các bên liên quan

 Xác đ nh tồn b cá nhân, t ch c, nhóm liên quan
ho c có nh h ng đ n ti n trình d án,
 Phân tích các đ c đi m chính c a các thành viên v
ch c n ng, nhi m v ; SWOT và ti m n ng c a h ,
 Xác đ nh m i quan h gi a các bên: h p tác, canh
tranh, mâu thu n, xung đ t,
 Xác đ nh kh n ng đóng góp và h ng l i t d án c a
các bên liên quan.


Phân tích t m quan tr ng
và m c đ tham gia

Cao
T

th

ng

Khuy n NL

T m quan tr ng

huy n

Lâm tr

Th p

C ng đ ng
ng

M c đ tham gia

Cao


Ma tr n quan h các bên liên quan
M i quan h
C ng đ ng
C. quy n c
s
Khuy n NL
Dân c bên
ngoài
D ch v t
nhân

C ng đ ng

C. quy n c
s
Qu n lý

Khuy n NL

Dân c bên

ngoài

D ch v t
nhân

H p tác

Mâu thu n

H p tác

H p tác

Qu n lý

C nh tranh


Xác đ nh nhóm lồi LSNG quan tâm
Lồi

Nhóm tre
n a

Nhóm
Ngun
v t li u
TN á

Nhóm tre

n a
Nhóm
N.v t li u

Nhóm
d c li u

Nhóm
l ng
th c

Dli u

Lth c

TN a

Dli u

Lth c

Thú

Lth c

Nhóm
d c li u

Dli u
Lth c

Nhóm
l ng
th c
Thú r ng

Thú r ng

2

0

3

4

1


Xác đ nh v n đ : - Cây v n đ
Qu n lý r ng
kém hi u qu

Nhân l c ít

Biên ch ít

Khơng có
chun mơn

ào t o cách
làm vi c v i dân

a bàn r ng

Không huy
đ ng ng i
dân t i ch

X lý ch a nghiêm

Lu t ch a c
th

Ch tr ng
ch a có

H i th o đ xây
d ng chi l c

Ng

i dân ch a ý th c

Th c hi n lu t
ch a nghiêm

N ng l c y u

Nghi p v y u

Ch a đ c
đào t o


Phân tích xác đ nh m c đích đ n k t qu

M c đích

M c tiêu

K t qu

 M c đích ph i có tính th c ti n, kh thi nh ng
đ ng th i c ng ph i bao quát đ th c hi n t m
nhìn c a c ng đ ng và các bên liên quan.




M c tiêu ph i c th ; đo đ m đ c; có th đ t
đ c, th c ti n, có gi i h n th i gian đ đ t
đ c k t qu
K t qu ph i đ c trình bày rõ ràng và phù h p
v i m c tiêu c a d án.


Logic c a khung logic
M C

GI

ÍCH
N uđ tđ

M C TIÊU

NH

c các m c tiêu và các gi đ nh là đúng s có đóng
góp l n cho m c đích cu i cùng

GI

NH

N u t t c các đ u ra d ki n đ c s n xu t và t t c các gi
đ nh đ u đúng, m c tiêu có th s đ t đ c

K T QU

GI

NH

N u t t c các ho t đ ng trong k ho ch đ c th c hi n và t t c
các gi đ nh đ u đúng, đ u ra/k t qu s đ c s n xu t

HO T

NG

GI

NH


Ma tr n l p k ho ch c a d
M c tiêu/
ho t đ ng

Ch tiêu ktra
Khách quan

Ph ng ti n
ki m tra

án
Các gi đ nh

M c đích

Lâm s n ngoài g
đ c qu n lý t t h n

Di n tích r ng có
LSNG có ch đ n
2010

H th ng giám sát có

s tham gia
Có tài li u t i cđ.

Chi n l
n đ nh

c đúng và

100% s h dân bi t
v giá tr c a LSNG

i u tra có s tham
gia: m u ng u nhiên

M c tiêu

1. Nâng cao nh n th c
c a c ng đ ng v giá
tr LSNG

Phù h p v i quy
ho ch t ng th c a
đ a ph ng

2. LSNG đ c phân
c p cho ng i dân
qu n lý, h ng l i

1500 ha r ng và đ t
r ng đ c ng i dân

QL và s d ng

ánh giá t bên
ngoài. Báo cáo cho
d án

Ng i dân ch p nh n
và đúng v i quy đ nh
NN

1.1. Ng i dân nh n
th c đúng v LSNG

80% loài LSNG có
giá tr đ c bi t

Th m đ nh ng u
nhiên

Các l p t p hu n đ c
th c hi n thành công

2.1. R ng đ c qlý
d a vào c.đ ng

Ng i dân qu n lý r ng
vì h ng l i

Báo cáo đánh giá
hi n tr ng

QLý r ng c đ ng
đ c th a nh n

1.1.1. T p hu n v
nh n bi t và giá tr

20% h tham gia t p
hu n

Báo cáo t p hu n c a
c ng đ ng

Có c ch h p tác
gi a KNL+Ndân

2.1.1. G GR rõ ràng
ngoài hi n tr ng

Ng i dân xác đ nh
đ c DT r ng

BC c a thơn, ánh
giá hi n tr ng

Có s h tr c a
tr ng H Xd ng

K t qu

Hành
đ ng


Khung logic d

án (th

ng s d ng)

M c đích

M c tiêu

Ho t đ ng/
n i dung

K t qu d
ki n

Th i gian
th c hi n

A

A0

A01

A01a

Xx

A02

A02b

Xx

A10

A10a

Xx

A11

A10b

Xx

A12

A12

xx

A1

Xây d ng k ho ch ho t đ ng
Ho t đ ng

Thu th p tài
li u th c p

Th i gian

Tài chính,
phu ng ti n/v t
t

17/09-20/10 Thuê xe, gi y đi
đ ng và gi i
thi u, b ng n i
dung c n, đ
c ng đã đ c
duy t,…

Ngu n nhân
l c

Thi t, Trang,
Trâm

Ch u trách
nhi m
chính
Ngh a, Ty,
Chí

Th c hi n k ho ch
1. Chu n b ,
•
•

Nhân l c, th i gian, nguyên v t d ng, tài chính,
a đi m, các th t c hành chính,…

2. L p k ho ch t i thơn b n
•
•

T o c h i cho ng i dân thơng và cùng th c hi n,
D a trên ti m l c c a đ a ph ng

3. Giám sát và đánh giá
•
•
•

Tiêu chí đánh giá,
Th i gian đánh giá
Nhân l c đánh giá


ng d ng các công c

ng

ng

V.v…

S đ
Venn

Nh p cu c

cà

X

c

p

nh

La

n Quan sát

Ch

s

h
p

v
g
n
h
P

n
r
t
a
M

m

Ph ng v n

SWOT

Ngh
Qu
a
đ
ê
m

S
ph
át đ
th

o

Dòng
l ch s

Lát c t

L ch
th i v

Li t kê
t do

B công c trong PRA…

Cont.


LOGO