cha giàu cha nghèo : phần 2 - nxb lao động xã hội

RobertKiyosakivàSharonLechter
Chagiàuchanghèo
Dịchgiả:NguyễnTấnChương
TẬPIII-Lờimởđầu
DẠYCONLÀMGIÀU
LỜIKHUNĐẦUTƯCỦANGƯỜIBỐGIÀU
Cáchđâynhiềunămtơihỏingườibốgiàu,‘Bốsẽkhungìvớimộtngười
đầutưtrungbình?’Ngườiđáp,‘Đừngtrungbình.’
QUYTẮCTIỀNBẠC90/10
Hầuhếtchúngtađềubiếtquyluật80/20.Tứclà,80%thànhcơngcủa
chúngtađượctạoratừ20%nhữngcốgắngcủamình.Quytắcnàydomột
nhàkinhtếhọcngườiÝsánglậpvàonăm1897–ơngVilfredoPareto,và
đượcgọilàQuytắcvềsựcốgắngtốithiểu.
Ngườibốgiàuđồngývớiquytắcđóvềsựthànhcơngđạtđượctrênmọi
lĩnhvực,ngoạitrừlĩnhvựctiềnbạc.Khiđềcậpđếntiềnbạc,ngườitinvào
quy tắc 90/10. Người nhận xét chỉ có 10% dân số chiếm đến 90% số tiền.
Ngườichỉratrongthếgiớiđiệnảnh,10%cácdiễnviênkiếmđượctới90%
tìênbạc.Thựctếđócũngxảyratrongmơitrườngthểthao,thếgiớinghệsỹ,
thếgiớicácnhàđầutư-Điềuđógiảithíchtạisaomàngườikhun,‘Đừng
trung bình’. Một bài báo mới đây đăng trên tạp trí Wall Stress đã chứng
chứngminhđiềunhậnxétcủaNgười.Bàibáođóchothấy90%cổphiếuở
Mỹchỉdo10%dânsốMỹsởhữu.
Quyển sách này sẽ giải thích cách làm thế nào các nhà đầu tư chiếm 10%
dânsốlạisởhữuđến90%củacảixãhộivàlàmthếnàobạncóthểđạtđược
điềuđó.


BẠNSẼHỌCĐƯỢCGÌTỪQUYỂNSÁCHNÀY.
ỦybangiaodịchchứngkhốnMỹ(SEC)địnhnghĩamộtnhàđầutưđủđiều
kiệnnhưsau:
1.Ngườicóthunhậphàngnămtừ2000.000đơtrởlên;hoặc

2.Ngườiấyvàvợchồngngườiấycótổngthunhậphàngnămtừ300.000đơ
trởlên;hoặc
3.Ngườiấycótàisảngiátrịthựctừ1triệuđơtrởlên
SECđãđưaracácquyđịnhđịihỏinhằmbảovệmộtnhàđầutưtrungbình
trước những khoản đầu tư có nhiều rủi ro và tệ hại nhất trong giới đầu tư.
Vấnđềnàylạiphátsinhởchỗnhữngđịihỏinàycũngđồngthờingăncản
mộtnhàđầutưtrungbìnhkhơngcócơhộitiếpcậnnhữngkhoảnđầutưhời
nhấttrênthếgiới.Vàđóchínhlàlýdotạisaomàngườibốgiàuđãđưaralời
khunchomộtnhàđầutưbìnhthường,‘Đừngtrungbình’.
KHỞISỰTỪTAYTRẮNG.
Quyểnsáchnàybắtđầuvớithờiđiểmcộtmốcvàonăm1973–lúcđótơi
từViệtNamtrởvề.Điềuđó,cũngcónghĩalàtrongvịngmộtnămtới,tơisẽ
thấtnghiệp,khơngcótiềnvàkhơngcótàisảngìcả.Dođó,quyểnsáchnày
bắtđầutừđiểmcộtmốc–cộtmốcmànhiềungườibạnsẽđồngcảmkhilập
lênsựnghiệpchochínhmìnhtừđơibàntaytrắng.
Viếtlênquyểnsáchnàythậtlàmộtthửtháchđốivớitơi.Tơiđãviếtđiviết
lại tới 4 lần quyển sách này. Khi tôi viết xong bản thảo đầu tiên, chính cơ
SharonLechter-đồngtácgiả,đãnhắctơinhớlạinguntắc90/10vềtiền
bạc. Cố ấy nói: ‘tơi tin rằng khơng q 3% dân số có mức tối thiểu đủ để
nhậnlànhàđầutưchunnghiệp.Đốivớiriêngbảnthântơi,cộtmốckhởi
đầulànăm1973khimàtrongtaytơikhơnghềcómộtcủacảinào.Nhữnggì
tơicólúcấychỉlànhữnglờikhuncủangườibốgiàuvàmộtgiấcmơlàm


giàu,mộtướcnguyệntrởthànhmộtnhàđầutưđủđiềukiệnđểcóthểtham
giavàonhữngcuộcchơilớntrongthếgiớingườigiàu-nhữngcuộcchơimà
mọingườichưatừngngheđến,chưatừngđượcđềcậpđếnnhữngtrangbáo
tàichính,thậmchíchưatừngđượccácnhàmơigiớiđầutưgiớithiệu‘bán
lẻ’racơngchúng.
Nhưvậy,dùchobạncónhiềutiềnhaykhơngđểđầutưđinữa,.chodùbạn

hiểubiếtnhưthếnàovềđầutư,quyểnsáchnàycũngsẽcóíchchobạn.Nội
dung cuốn sách này sẽ trình bày thật đơn giản về một đề tài phức tạp. Và
nhấtlàquyểnsáchnàynhằmđếnnhữngngườithíchthútrởthànhmộtnhà
đầutưhiểubiếtchodùhọcóbaonhiêutiềntrongtayđichăngnữa.
Vàbấtcứaiđọc“Dạyconlàmgiàu”đềubiết,nhữnggìmàtơivàSharon
ucầubạnlàmộtýchímongmuốnhọchỏivàtháiđộtiếpthucởimở.
LÀMTHẾNÀOĐỂĐỪNGTRUNGBÌNH
Khiđềcậpđếnchứngkhốn,quyluật90/10vềtiềnbạcvẫngiữngungiá
trị.
Vềmặtcánhân,tơirấtquantâmđếnthựctếnàybởivìngàycàngcónhiều
hộgiađìnhdựavàocáckhoảnđầutưlàmnguốnthinhậpchủyếuchotương
lai.Vấnđềởchỗ,trongkhicàngnhiềungườitrởthànhnhàđầutưthìcórất
ítngườihiểubiếtvềđầutư.Chuyệngìsẽxảyrađốivớinhữngngườinày.
Ýđịnhcủatơikhiviếtquyểnsáchnàylàđểgiúpcácbạntìmranhữnggiải
đápchonhữngcâuhỏiđạiloạinhưthế.Vàgiảnhưcácbạnkhơngthoảmãn
vớigiảiđápấy,quyểnsáchvẫncóthểtiếpthêmnguốnhứngkhởiđểgiúp
bạnđàosâuthêmvàkhámpháranhữngphươngcáchcóthểápdụngtrong
đờibạn.Cáchđâyhơn40năm,điềuquantrọngnhấtlàngườibốgiàuđãđể
lạichotơichínhlàsựkhơidậytínhhiếukỳtrongtơivềđềtàiđầutư.Tơi


nhậnthấyngườibốgiàuđãcómộtsứcmạnhmàbốtơikhơnghềcó,vàtơi
cũngmuốnchínhmìnhchiếmhữuđượcsứcmạnhkỳdiệuđó.
Tơinhậnrarằngkhơngphảiđồngtiềnđãlàmchongườibốgiàutrởthành
mộtnhàđầutưgiàucócáchsuynghĩvàlogichồntồnđốilậpvớibốtơi.
Tơinhậnrarằngngườibốgiàucócáchsuynghĩhồntồnđốilậpvớibốtơi.
Tơinhậnramìnhphảihiểuchođượckiểusuynghĩcủangườibốgiàunếu
nhưtơimuốncóđượctrongtaynhữngsứcmạnhmàngườiđangcó.
Tơitịmị.Vàchínhsựtịmịcũngnhưnốikhátkhaomuốnlàmchủsức
mạnhcủangườibốgiàu,cịnđượcgọilàkiếnthứcvàkhảnăngđãmởracho

tơimộtchântrờimớitrênconđườnghọchỏivàtìmkiếm.
CÂUTRẢLỜICỦANGƯỜIBỐGIÀU
Cuốicũng,tơicũngthuhếtlịngcanđảmcủamộtđứanhỏ12tuổihỏi
ngườibốgiàu,‘Bốlàmthểnàomàmuađược10mẫuđấtđắttiềnđótrong
khibốconkhơngthểnàomuanổi?’ngườichồngtayquavaitơi,chậmchạp
bướctớivàgiảithíchchotơinghenhữngđiềucơbảnvềtiềnbạcvànhàđầu
tư.“Tacũngkhơngmuanổinóconà,màchínhsựnghiệpkinhdoanhcủata
đãmuanógiùmta.”
Cáchđâyvàinăm,tơidạymộtlớphọcđầutưdài3ngàytạiSydney,Úc.Hết
mộtngàyrưỡiđầu,tơitậptrungthảoluậnvềnhữngthủthuậtvàchiếnlược
xâydựngkinhdoanh.Mộtthànhviêntronglớphếtchụinổiđãchấtvấntơi,
“Tơibỏtiềnđếnđâycốtđểhọccáchđầutư.Saoơnglạiphíqúanhiềuthời
gianvềviệckinhdoanhđếnthế?”
Tơitrảlời,“Cóhailýdo.Lýdothứnhấtlàvĩtrướcsaugìchúngtađềuđầu
tưvàoviệckinhdoanh.Nếuanhđầutưvàocổphiếu,tứclàanhđangđầutư
vàoviệckinhdoanhcủamộtdoanhnghiệp.Nếuanhtamuamộtmiếngđất


đểđầutưchoth,miếngđịaốcđóchínhlàmộtviệckinhdoanhcủamột
doanhnghiệp.Nếuanhtamuamộtmiếngđấtđểđầutưchoth,miếngđịa
ốc đó chính là một việc kinh doanh. Nếu anh ta mua trái phiếu, anh cũng
đangđầutưvàokinhdoanh.Dođóđểtrởthànhmộnhàđầutưgiỏi,trước
hếtanhphảicầngiỏivềkinhdoanh.Lýdothứhailàvìcáchđầutưtốtnhất
chínhlàsửdụngviệcđầutưchomình.Cáchnhàđầutưdởnhấtlàcáchđầu
tưchomộtcánhânđơnđộc.Mộtnhàđầutưtrungbìnhbiếtrấtítvềkinh
doanhvàthườngđầutưđơnlẻ.
Chínhvìthếtơiđãbỏranhiềuthờigiannóivềđềtàinàytrongkhố
họcđầutưcácbạnạ”.
Vàcũngthế,quyểnsáchnàysẽđềcậpđếncácđềtàixâydựngkinhdoanh
cũngnhưcáchphântíchmộtdoanhnghiệp.Phầncịnlạisẽđầutưthơngqua

việc kinh doanh cũng như cách phân tích một doanh nghiệp. Cách đây 40
năm,ngườibốgiàuđãnói,“Takhơngmuanổimiếngđấtđó,màchínhsự
nghiệpkinhdoanhcủatađãmuanó”.Nóicáchkhác,quytắccủangườibố
giàu chính là “Lấy việc kinh doanh mua đầu tư cho chính mình”. Hầu hết
mọi người đều khơng giàu là vì họ chỉ biết đầu tư cá nhân với tư cách cá
nhânriênglẻ,chứkhơngphảivớitưcáchchủdoanhnghiệp.Quaquyểnsách
này,bạnsẽthấytạisao10%dânsốchiếm90%tiềnbạc.Từđóquyểnsách
sẽchỉcáchlàmthếnàobạncóthểthựchiệnđượcgiốngnhưthế.
Ngaysauđó,vịthamdựđóđãvỡlẽratạisaotơidànhnhiềuthờigianvề
kinhdoanh.Cuối khốhọc, cảlớpbắt đầunhận rarằngnhững nhàtỷ phú
trên thế giới khơng mua các khoản đầu tư mà tự mình tạo ra chúng. Hiện
tượngnhiềuthanhniênchưaq30tuổiđãtrởthànhtỷphúkhơngphảilà
donhữngthanhniênấyđimuacáckhoảnđầutư,màchínhhọđãtạoracơ
hộiđầutưchohàngtriệungườikhácđầutưvào.
Gần như mỗi ngày tơi đều nghe có người nói, “Tơi có một ý tưởng sản
phẩm mới có thể làm ra hàng triệu đô.” Đáng tiếc thay, hầu như những ý


tưởng sáng tạo đó khơng bao giờ thành những tài sản đồ sộ cả. Phân nửa
quyển sách này sẽ tập trung làm thế nào các nhà tỷ phú đã biến những ý
tưởngcủamìnhthànhnhữngkhoảnđầutưgiáhàngtriệu,hàngtỷđơmờigọi
cácnhàđầutưkhác.Dođó,nếubạntừngchorằngsuynghĩcóthểgiúpcho
mìnhgiàucó,thậmchícóthểđưabạnthànhhộiviêncủacâulạcbộnhững
ngườigiàu90/10đó,tơixintặngbạnnửaquyểnsáchnày.
MUA,GIỮVÀCẦUNGUYỆN
Trongnhiềunăm,ngườibốgiàuđãchỉchotơithấyđầutưcóýnghĩa
khácnhauđốivớinhữnghạngngườikhácnhau.Ngàynaytơithườngnghe
mọingườinóicâunhư:
- “Tơi vừa mới mua 500 cỏ phiếu của cơng ty XYZ với giá 5 đơ một cổ
phiếu.Sauđó,giácổphiếutănglên15đơvàtơibánra,kiếmđưcợ5.000đơ

trongvịngkhơngđầymộttuần.”
- “Vợ chồng tôi mua lại những căn nhà cũ, sửa lại và sau đó bán đi kiếm
đượclời.”
-“Tơimuabánhợpđồnghànghốbántrướcgiaosau.”
-“Tơicóhơn1triệuđơlatrongtàikhoảnhưutrí.”
-“Chẳngcógìantồnhơnbỏtiềnvàongânhàng.”
-“Tơicómộtdanhmụcđầutưđadạnghóa.”
-“Tơiđầutưcóquanđiểmdàihạn.”
Trongkhinhữngcâunóitrênphảnánhnhữngloạisảnphẩmvànhững
kiểuđầutưkhácnhau,ngườibốgiàuđãkhơngđầutưnhưvậy.Màthayvào
đó,Ngườinói,“Hầuhếtmọingườikhơngphảilànhàđầutưmàchỉlàkẻ
tích luỹ cơ hội hoặc cờ bạc. Hầu hết mọi người đều mang cùng một hội
chứng“mua-giữ-vàcầunguyệnchogiátăng.”Họsốngchậpchờntrong
hyvọngthịtrườngsẽđilênvàsợhãikhithịtrườngđixuốnghoặcsụpđổ.
Mộtnhàđầutưchínhnghĩađềukiếmđượctiềnbấtkểthịtrườngđilênhay
đixuống,bấtkểhọthằnghaythua,vàhọđềuchơicả‘ngắn’lẫn‘dài’.Người


đầutưtrungbìnhkhơngbiếtlàmthế,càcũngchínhvìthếmàhầuhếtnhững
nhàđầutưtrungbìnhđóđềuthuộcvềnhóm90%chỉkiếmđược10%tiền
bạc.”
KHƠNGPHẢILÀMUA,GIỮVÀCẦUNGUYỆN
Đầutưđốivớingườibốgiàukhơngphảilàviệcmua,giữvàcầunguyệnđơn
thuần.Quyểnsáchnàysẽđềcậpđếnđềtàisau:
1.10kỹnăngkiểmsốtcủanhàđầutư:Nhiềungườichorằngđầutưlàrủi
ro,ngườibốgiàulạinói,“Đầutưkhơngrủiro,màkhơngkiểmsốtđượcnó
mớichínhlàmộtrủiro.”10kỹnăngkiểmsốtđượctrìnhbàytrongquyển
sáchnàysẽgiúpcácbạncóthểgiảmmứcrủirovàtănglợinhuận.
2. Kế hoạch của người bố giàu gồm 4 giai đoạn đã hướng dẫn tơi từ chỗ
khơngcómộtđồngtiềntrongtúiđếnchỗđầutưvớilượngtiềnmặtdưdả.

Giaiđoạnđầutiênchuẩnbịtinhthầnđểtrởthànhmộtnhàđầutư.Đốivới
mọi người, đây là giai đoạn nghe có vẻ đơn giản nhưng lại hết sức quan
trọngtrongviệcđầutưmộtcáchtựtin.
3. Các luật thuế khác nhau áp dụng cho các nhà đầu tư khác nhau. Trong
quyểnDạyConLàmGiàutập2,tơiđãpháchoạchândungbốnnhómngười
trongthếgiớitiềnbạc.Đólà:
L:Nhómngườilàmcơng;
T:Nhómngườilàmtư;
C:Nhómngườilàmchủdoanhnghiệp;
Đ:Nhómđầutư.
Nói cách khác, lý do thứ hai của thực tế 90/10 là chỉ có nhóm người 10%
biết cách đầu tư từ bốn nhóm khác nhau để có thể tận dụng các ưu đãi về
thuếkhácnhau.Trongkhiđó,mộtnhàđầutưtrungbìnhthơngthườngchỉ
biếtđầutưvàomộtnhóm.


4.Tạisaolàmthếnàomộtnhàđầutưthựcsựvẫncóthểkiếmtiềnbấtkểthị
trườnglênxuốnghaysụpđổ.
5.Sựkhácnhaugiữacácnhàđầutưchứngkhốntheotrườngpháinềntảng
vàtrườngpháikỹthuật.
6.Trongtập2,tơiđãphântíchsáucấpbậcđầutư.Quyểnsáchnàysẽbắt
đầu từ hai bậc đầu tư cuối cùng và chia chi tiết hai bậc này ra thành các
nhóm:
Nhàđầutưđủđiềukiện
Nhàđầutưchunmơn
Nhàđầutưlãoluyện
Nhàđầutưnộibộ
Nhàđầutưthựcsự
\Khiđọchếtquyểnsáchnày,bạnsẽbiếtđượcnhữngkỹnăngvàkiếnthức
cầnđốivớimỗinhómđầutưkhácnhau.

7.Nhiềungườinói,“Khikiếmđượctiền,tơisẽkhơngcịngặpkhókhănvề
tiềnbạcnữa.”Thếnhưnghọkhơngnhậnthấyrằngcóqnhiềutiềncũngtệ
hạinhưkhơngcótiền.Trongquyểnsáchnày,bạnsẽnhậnbiếtsựkhácnhau
giữahaivấnđềkhókhănvềtiềnback:khơngcótiềnhoặccóqnhiềutiền.
Một trong nhiều nguyên nhân khiến cho rất nhiều người vẫn trở lên túng
quẫnsaukhichiếmđượcnhiềutiềnlàbởivìhọkhơngbiếtcáchgiảiquyết
vấnđềnhiềutiền.Quyểnsáchnàykhơngchỉchobạncáchkiếmtiềnmàchỉ
bạncáchkiếmtiềnmàcảcáchgiữchúng.Nhưngườibốgiàucủatơiđãtừng
nói,“Cónghĩalýgìkhiconkiếmđượcnhiềutiềnrồiđểmấthết?”
Mộtngườibạnmơugiớitừngtâmsựvớitơi,“Ngườiđầutrungbìnhkhơng
kiếmratiềntrênthịtrường.Khơngnhấtthiếthọbọlỗ,màchỉlàhọkhơng


kiếmđượcnhiềutiềnmàthơi.Tớchứngkiếnkhốingườikiếmlờitrongnăm
naynhưngnămsaulạimấthết.”
8.Làmthếnàođểkiếmđượcnhiềutiềnhơnmộtnhàđầutưđủđiềukiện.
Ngườibốgiàunói,“Tìênchỉlàmộtýtưởngconạ.Làmsaoconcóthểgiàu
đượcnếuconcứchorằng200.00USDlàmộtsốtiềnlớn?Nếuconmuốntrở
thànhmộtnhàđầutưgiàucó,conphảinhìnthấysốtiền200.000đơđóchỉlà
mộthộtmuốibỏbiển”Vàđiềuđógiảithíchtạisaophần1củaquyểnsách
nàyhếtsứcquantrọng.
ĐIỀU GÌ LÀM MỘT NHÀ ĐẦU TƯ THUỘC NHĨM 90/10 KHÁCH
BIỆT?
Mộttrongnhữngkhíacạnhchủchốtnhấtcủaquyểnsáchnàychínhlàsự
khácnhaucơbảnvềcáchsuynghĩgiữamộtnhàđầutư90/10vàmộtngười
đầutưtrungbình.ngườibốgiàuthướngnói,“Nếuconmuốngiàu,hãytìm
hiểu xem những gì mà người khác làm và hãy làm ngược lại.” Khi đọc
quyểnsách,bạnsẽthấygiữanhómngườigiàu90/10vànhữngngườikhác
khơngcósựkhácbiệtvềcácphươngtiệnđầutư,màchỉkhácbiệtởlốisuy
nghĩvàlậpluận.Tơixinđưaravàivídụ:

1. Hầu hết những người đầu tư thướng nói, “Đừng chấp nhận rủi ro” Nhà
đầutưgiàucómuốnchấpnhậnrủiro.
2.Hầuhếtnhữngngườiđầutưthường“đadạnghố”,trongkhinhàđầutư
giàucólạitậptrung.
3. Người đầu tư trung bình cố giảm nợ càng nhiều càng tốt, trong khi nhà
đầutưgiàucóbiêttăngnợcólợichomình.
4. Người đầu tư trung bình cố giảm nợ càng nhiều càng tốt, trong khi đó
ngườiđầutưgiàubiếtcáchtăngchiphílàmchomìnhgiàuhơn.
5.Ngườiđầutưtrungbìnhcóviệclàm.Nhàđầutưgiàucótạoraviệclàm.
6.Ngườiđầutưtrungbìnhlàmviệccựcnhọc.Nhàđầutưlàmviệcíthơnmà


vẫncónhiềutiền.
MẶTBÊNKIACỦAĐỐNGTIỀN
Nhưvậy,điềuquantrọngkhiđọcquyểnsáchnàylàbạncốgắngnhậnbiết
những suy nghĩ của mình khi nào hồn tồn mâu thuẫn và đối chọi với
nhữngtưtưởnghướngdẫncủangườibốgiàu.Ngườinói,“Mộttrongnhững
lýdokhiếnchoítngườitrởlêngiàucólàvìmọingườithườngbịkẹtvào
mộtlốimịnsuynghĩ.Họchorằngchỉcómộtcáchsuynghĩhaylàmmột
điềugìđótheomộtcáchthơngthướngnàođó.Trongkhingườiđầutưtrung
bìnhsuynghĩ,“Hãychơiantồnvàđừngchấpnhậnrủiro,”nhàđầutưgiàu
có phải suy nghĩ làm thế nào cải thiện những kỹ năng của mình để có thể
chấp nhận nhiều rủi ro hơn. Đó chính là cách suy nghĩ “ở cả hai mặt của
đồng tiền.” Nhà đầu tư giàu có thường suy nghĩ linh hoạt và sáng tạo hơn
ngườiđầutưtrungbìnhrấtnhiều.Chẳnghạn,trongkhicảhaiđềunghĩvề
vấnđềantồn,nhàđầutưgiàucócũngđồngthờinghĩcáchlàmthếnàocó
thểgiámchấpnhậnnhiềurủirohơn.Đốivớinợ,nhàđầutưgiàulạinghĩcả
cáchtăngnợ.Khingườiđầutưtrungbìnhlnsốngtrongnỗisợthịtrường
bịkhủnghoảng,nhàđầutưgiàucólạitrờđợicókhủnghoảng.Nhữngđiều
đónghecóvẻvơlýđốivớimộtngườiđầutưtrungbình,nhưngchínhnhững

kiểusuynghĩnghe‘vơlý’lạilàmgiàuchonhàđầutưgiàucó.”
Khibạnđọcquyểnsáchnày,hãylnýthứcsựđốilậpkhácnhautrong
suynghĩlậpluậngiữangườiđầutưtrungbìnhvànhàđầutưgiàucó.Như
ngườibốgiàuđãnói,“Nhàđầutưgiàucólnýthứcrõvềhaimặtcủamỗi
đồngtiền.Trong khiđó, ngườiđầutư trungbình chỉchămlo nhìncó một
mặtcủađồngtiềnmàngườiđầutưtrungbìnhkhơngthấyđãkiềmhãmhọ
khơngbaogiờgiàulênđược,trongkhinhờnómàngườikialạicànggiàu
hơn.”Phầnthứhaicủaquyểnsáchnàysẽđềcậpđến‘mặtbênkiacủađồng
tiền.’


BẠN CÓ MUỐN VƯỢT HƠN CẤP BẬC ĐẦU TƯ TRUNG BÌNH
KHƠNG?
Quyểnsáchnàykhơngchỉnóivềđầutư,nhữngmáchnước,haynhữngbí
quyếtlàmgiàu.Mộttrongnhữngmụcđíchcủachúngtơilàtạoracơhộicho
bạncóđượcmộtcáchnhìnkhácvềđầutư.Bốnmươinămtrướcđây,tơiđã
nhậnthấysựkhácnhaugiữangườibốgiàuvàngườibốgiàucịnsâusắchơn
cảsốtiềnmàmỗingườibốcóđểđầutư.Sựkhácnhauđóchínhlàsựkhao
khátmãnhliệtvượtxahơncấpbậcđầutưtrungbình.Nếubạncóniềmkhát
khaođammêđó,vậyxinmờibạnđọctiếpquyểnsáchnày.


RobertKiyosakivàSharonLechter
Chagiàuchanghèo
Dịchgiả:NguyễnTấnChương
Chương1
Connênđầutưvàođâu?
Vàonăm1973,tơitừViệtNamtrởvềnhà.Saukhiổnđịnhchỗởtạicăncứ
khơngqn,tơigọiđiệnchoMikevàhẹngặpăntrưatạinhàanhvớibốcủa
anh,màtơigọilàngườibốgiàu.KhichiếcxelimousinecủaMikeđếnđón

tơitạikhucăncứxámxịt,tơiliềnnhậnrangaycóbiếtbaonhiêuthayđổiđã
xảyragiữahaiđứachúngtơikểtừngàytốtnghiệptrunghọcnăm1965.
“Chúcmừngcậuđãtrởvề”,Mikenóikhitơibướcvàophịngkháchtrong
cănnhàlộnglẫybằngđáhoacương.Anhcườirạngrỡ,trongtayẵmđứatrẻ
bảythángtuổi,nói:“Tơithậtmìnhđãtrởvềngunvẹn.”
“Mìnhcũngvậy,”tơiđãtrảlờikhinhìnrabờbiểnTháiBìnhDươngxanh
thẳmvớibãicáttrắngmịntrướcnhà.Ngơinhàthậttuyệtvời.Đólàmộtbiệt
thựmộttầngvớinétkiếntrúchàihồgiữaphongcáchHawaiihiệnđạivàcổ
xưa. Trong nhà trải tồn thảm Ba Tư cùng với những chậu cây xanh tươi,
mượt mà. Ngơi nhà hình chữ U, với một hồ bơi to lớn lọt thỏm ở giữa và
hướngraphíabiểnlộnggió.
“Conmìnhnè,nótênJames,”Mikenói
“Ồ,”tơigiậtmình.Cólẽtơiđãháhốcmồmkhibịcuốnhútvàovẻtránglệ
củangơinhà.“Concậutrơngkháuraphết,”tơimáymóctrảlời,nhìnngắm
đứabésơsinh.Vàkhitơiđứngđómỉmcười,đứabéđangtrốmắtnhìnlại
tơi, đấu óc tơi vẫn bị quay cuống bởi những thay đổi to tát trong tám năm
qua.Tơisốngtrongmộcăncứqnsựcũkỹvànghiêmkhắc,chiaphịng
vớibathànhviênkhácbêbếtvàcẩuthả,cịnMikethìsốngtrongmộtngơi
nhàtrịgiáhàngtriệuđơvớimộttổấmthậttuyệtvời.


Sau khidùng cơmchưa,người bốgiàu lêntiếng:“Như conthấy đó,
Mikeđãlàm xuấtsắc việcđầutư cáckhoản lờikiếmđược từkinh doanh.
Tronghainămqua,nóđãkiếmđượcsốtiềnlớnhơnsốtiềnmàtakiếmđược
trong20nămqua.Kiếmđượcmộttriệuđơđầutiênbaogiờcũnglàviệckhó
khănnhất.”
“Thếcơngviệckinhdoanhtốtđẹpchứ?”tơihỏi,khíchlệcảhaingườichia
sẻnhữngkinhnghiệmlàmthếnàomàtàisảntăngvọtđếnthế.
“Cơngviệckinhdoanhthậttuyệtvời,”ngườibốgiàunói.“Nhữngchiếcmáy
bay Boeing 747 đới mới khơng ngừng rước du khách đi khắp nơi trên thế

giới đến Hawaii, làm cho việc kinh doanh cứ phát triển liên tục. Nhưng
thành
cơngthựcsựcủachúngtalạichủyếuđếntừđầutư.VàMikeđangquảnlý
cáckhoảnđềutưđó.”
“Chúcmừngcậu,”tơinói.“Cậuthậtlàcừ.”
“Cámơncậu,”Mikenói.“Nhưngkhơnghồntồndomìnhcảđâu,màđó
chínhlànhờcơngsứcđầutưcủabốmìnhđấy.
Mìnhchỉthựchànhchínhxáctheonhữnggìmàbốđãdạychotụimình
vềkinhdoanhvàđầutưtrongnhữngnămthángtrướcđây.”
“Bâygiờcậuđãgặtháithànhquảrồicịngì,”tơinói.“Mìnhkhơngthểnào
ngờcậusốngởđâytrongkhugiàunhấtcủathànhphố.Cậucịnnhớtụimình
làngườilànhữngđứatrẻnghèovừaơmnhữngtấmlướtsóngởngồibiển
khơng?”
Mikecười.“Nhớchứ.Tớcịnnhớmấylãonhàgiàukeokiệtkhơngchobọn
nhóctụimìnhlướtsóngtrongkhubờbiểncủahọ.Bâygiờthìđếnlượtmình
lạiynhưvậy.Cóaingờtụimìnhlạitrởlên…”
Mikeđộtngộtkhinhậnramìnhlỡlời.Anhnhậnrarằngtrongkhianhđang
ởđây,tơivẫnsốngbênkiaquầnđảotrongnhữngcăncứbuồntẻxámxịt.
“Mìnhxinlỗi,”anhnói.“Mình…khơngcóý…”
“Cógìmàxinlỗi,”tơinhănnhócười.“Tớrấtmừngchocậu.tớmừngkhi


nhìnthấycậugiàucóvàthànhcơngđếnnhưthế.
Cậurấtxứngđángbởivìcậuđãtốnnhiềuthờigianhọccáchđiềuhành
kinhdoanh.Cịnmìnhsẽrờiqnđộitrongvàinămnữanhaysaukhihết
hạnqnngũ.”
CảmthấycósựcăngthẳnggiữaMikevàtơi,ngườibốgiàuvộinóichenvào.
“Nóđãlàmcơngviệcđótốthơnta.TarấttựhàovềMikevàvợnó.Cịnbây
giờ,chiếntranhđãkếtthúcvàcontrởvề.ĐãđếnlượtconrồiđóRobert.”
CONCĨTHÊĐẦUTƯVỚIBỐVÀMIKEĐƯỢCKHƠNG?

“Conmuốnđầu tưvới bốvàMike,” tơinơn nóngđáp.“Trong thờigian ở
ViệtNam,concóthểgiànhđược30nghìnđơvàconmuốndùngsốtiềnnày
đầutưthayvìtiêuhết.ConcóthểđầutưvớibốvàMikeđượckhơng?”
“Ta sẽ giới thiệu với con một nhà môi giới giỏi,” người bố giàu nói. “Ta
chắcchắnơngtasẽtưvấnhữuíchchocon,thậmchíơngtasẽchoconmột
haimáchnướccóhời.”
“Khơng,khơng,”tơinói.“Conmuốnđầutưvàonhữngthứmàbốđangđầu
tưcơ.Thơimàbố.Bốbiếtconthânvớicảhaingườitừbiếtbaolâurồi.Con
khơngmuốngặptaymơigiớiđóđâu.”
CănphịngnlặngkhitơiđợibốvàMiketrảlời.
Cuốicùngtơilêntiếng,“Connóiđiềugìsaià?”
“Khơng đâu,” Mike nói. “Tớ và bố đang đầu tư vào một án rất hấp dẫn,
nhưngtớnghĩtốtnhấtcậunênlạcvớingườimơigiớicủachúngtavàbắt
đầyvớianhta.”
Sựnlặngbaotrùmcảcănphịng,chỉcịnlạitiếngláchtáchchéndĩakhi
ngườigiúpviệcdọnbànăn.VợcủaMikexinlỗimọingườivàẵmđứabé
lênphịngngủ,nhườnglạicănphịngchobangườichúngtơi.
“Conkhơnghiểu,”tơinói.“Trongnhữngnămthángtrướcđâyconđãlàm
việckinhdoanhcùnghaingười.Conđãlàmviệcvàđổilấyhầunhưkhơng
gìcả.Convàođạihọctheoýcủabố.Giờđây,khiconbắtđầulớntuổivàchỉ
cịnmộtvàiđồngđểđầutư,bốlạingạingùngkhiconmuốnđầutưvớibố.


Conthựcsựkhơnghiểu.Tạisaolạithếhảbố?Tạisaolạilạnhlùngđếnthế?
Chẳng lẽ bố muốn gạt con ra ngồi à? Chẳng nhẽ bố lại khơng muốn con
giàunhưMikevàbố?”
“Khơngphảibốvàtớlạnhlùngvớicậu,”Mikenói.“Vàcũngkhơngphảibố
vàtớmuốngạtcậurangồihaykhơngmuốncậugiàucó.Chỉcóđiềumọi
thứbâygiờđãkhác.’
Ngườibốimnặnggậtđầu

“Tarấtmuốnconđầutưvớichúngta,”cuốicùngơnglêntiếng.“Nhưnglàm
nhưthếsẽviphạmphápluật.”
“Viphạmphápluậtà?”Tơithốtlênkhơngtinnổi.“Thếcảhaingườiđang
làmgìbấthợpphápà?’
“Khơngphải,”ngườibốgiàumỏmcườikhúckhích.“Takhơngbaogiờlàm
mộtđiềugìđótráiphápluậtcả.Cónhiềucáchlàmgiàuhợpphápdễdàng
hơnlàmạohiểmđitùvìphạmluậtconà.”
“Vàcũngbởivìbọnmìnhkhơngmuốnphạmluật,chonêntớmớinóilànếu
chocậuđầutưthìbọnmìnhsẽviphạmluậtpháp,”Mikenói.
“ĐốivớiMikevàta,đầutưvàonhữngdựánđósẽkhơngphạmluật.Nhưng
đốivớiconthìbấthợppháp,”ngườibốgiàucốtómgọnvấnđề.
“Tạisao?”tơihỏi.
“Bởivìcậukhơnggiàu,”Mikenhẹnhàngnói.“Nhữngdựánđầutưđóchỉ
giànhchongườigiàumàthơi.”
Câunóicủa Mikenhư condaođâm xunqua ngườitơi.Là bạnthân của
anhnêntơithừabiếtanhphảikhókhănlắmvớinóinhữnglờinhưthếđối
vớitơi.Nhữngcâunóicủaanhcàngnhẹnhàngbằngnàothìcànglàmtổn
thương trái tim tơi từng ấy. Tơi bắt đầu có khoảng cách giữa tơi và anh.
Trongkhibốcủatơivàbốcủaanhlậpnghiệptừhaibàntaytrắng,nhưng
anhvàngườibốgiàutrởlêngiàucókhơngngừng.Cịntơivàbốtơivẫnbị
kẹtphíabênkiacủavịngđời.TơivàMikemớicó25tuổi,nhưngMikeđã
đitrướctơiđến25nămtàichính.Ngườibốruộtcủatơiđãbịthấtnghiệpvà
phảilàmlạitừđầutừtuổi52,cịntơithìthậmchíchưalàmđượcviệcgìcả.


“Concósaokhơng?”ngườibốgiàuâncầnhỏi.
“Conkhơngsaođâubố,”tơitrảlờivàcốchegiấunỗiđausâuthẳmtrong
lịngxuấtpháttừmặccảmtộinghiệpchogiađìnhcủachúngtơi.Convừa
mớisuynghĩvàđangdịtìmlinhhồncủamìnhbốạ,”tơicốgắngmởmộtnụ
cườigượnggạo.

“NhưvậylàconkhơngthểđầutưvớibốvàMikebởivìvonkhơnggiàu,”
tơicuốicùnglêntiếngvàsaukhiđãđốidiệntrởlạithựctếtrướcmắt.“Và
nếunhưconđầutưvàonhữngdựánmàbốđangđầutư,điềuđósẽviphạm
phápluật?”
Mike và người bố gật đầu. “Trong một số trường hợp nhất định nào đó,”
Mikethêmvào.
“Thếaidựnglênđạoluậtđó,’tơihỏi.
“Chínhphủliênbang,”Mikenói
“LàSECđấy,”ngườibốtrảlời
“SECà?SEClàgìvậy?”tơihỏi.
“LàtênviếttắtcủaUỷbanGiaodịchchứngkhốn,”ơngtrảlời.“Uỷban
đórađờitừnhữngnăm30theochỉthịcủaJosephKenedy,chacốcủatổng
thốngJohnKenedy.”
“Tạisaophảilậpranó?”tơihỏi
Ơngcườivànói:“Nóthànhlậpđểbảovệcơngchúngtrướcnhữngtênmơi
giới,chủkinhdoanhvàngườiđầutưbấtlươngconạ.”
“Vậytạisaobốcười?Đólàmộtviệctốtđánglàmchứ.’
“Đúng vậy, đó là một hành động rất tích cực,” ống nói nhưng vẫn khúc
khích.“Trướckhixảyracuộckhủnghoảngkinhtế1929,vơsốkhoảnđầutư
tồi tệ, rủi ro được bán ra công chúng. Lường gạt, thông tin giả nhan nhản
trênthếgiới.Dođó,SECđượcthànhlậpđểngănchặnhiệntrạngtiêucực
này.Đólàmộtcơquanvừacóchứcnănglậpphápvàhànhpháp,vừacómột
vai trị rất quan trọng. Nếu SEC, khủng hoảng và hỗn loạn sẽ xảy ra liên
miênconạ.”
“Vậytạisaobốlạicười?”tôitiếptụchỏi


“Bởivìngồichứcnăngbảovệcơgnchúngtrướcnhữngkhoảnđầutưtồitệ,
nó cịn ngăn cơng chúng khỏi cơ hội tiếp cận với những khoản đầu tư tốt
nhất,”ơngnghiêmtúcnói.

“Nếunhưvậythìcơngchúngsẽđầutưvàođâu?”
“Vàonhữngkhoảnđầutư‘sạchsẽ’,nhữngkhoảnđầutưtntheocácquy
địnhhướngdẫncủaSEC.”
“Thếthìcógìsaiđâunào?”
“Khơngcógìsaicả.Tachorằngđâylàmộtýtưởnghay.Chúngtaphảicó
luậtlệvàphảitntheolậulệ.SECchụitráchnhiệmtồnbộnhữngchuyện
đó.”
“Thếtạisaobốlạicười?Conbiếtbốqrõmàbố.Conbiếtkhibốcười,bố
đangngầmámchỉmộtđiềugìđó.”
“Tađãbảoconrồimà,”ơngnói.“TacườivìSECvừabảovệcơngchúng
trướcnhữngkhoảnđầutưtồitệ,vừangăncảnhọtiếpcậnnhữngkhoảnđầu
tưtốtnhất.”
“Vàđócóphảichănglàmộttrongnhữngngunnhânkhiếnchongườigiàu
cànggiàuhơn?”tơidèdặthỏi.
“Đúngvậy,’ơngnói.“Tacườivìtathấyđượcsựtrớtrêucủavấnđềđó.Mọi
ngườiđầutưđềumuốnlàmgiàu.Nhưngvìhọkhơnggiàunênkhơngcócơ
hộitiếpcậnnhữngkhoảnđầutưlàmchongườigiàu.Chỉkhinàocongiàu
có,conmớicóthểđầutưvàonhữngkhoảnđócủathếgiớingườigiàu.Và
dođó,ngườigiàumỗilúcmộtgiàuthêm.Theota,đóchínhlàsựtrớtrêucủa
cuộcđời.”
“Nhưngtạisao lạinhư thếđượccơ chứ?”tơi hỏi.“Chẳnglẽ điềuđó ngăn
cảnngườinghèogiớitrunglưuvớingườigiàuà?”
“Khơngnhấtthiếtnhưvậyđâucậuà,”Mikechenvào.“Tớnghĩđiềuđóthực
sựchỉnhằmbảovềngườinghèovàgiớitrunglưuvớichínhhọmàthơi.”
“Tạisaocậulạinghĩnhưvậy?”tơihỏi.
Ngườibốgiàunói:“Bởivìcónhiềukhoảnđầutưtồitệhơnnhữngkhoản


đầutưtốt.Mọikhoảnđầutưdùtốthayxấuđềutrơnggiốngnhau.Cầnphải
cónhiềukinhnghiệmvàhiểubiếtmớicóthểnhìnrakhoảnđềutưtốthay

xấu. Để có thể đạt được trình độ đầu tư lão luyện, con phảit có khả năng
nhậnbiếtsắcbénđâulàkhoảnđầutưgiúpconlàmgiàuvàkhoảnnàosẽđẩy
conđếnchỗnguyhiẻm.Đơngianlàhầuhếtmọingườiđềukhơngcókiến
thứcvàkinhnghiệm.NàyMike,conhãymangrađâyhồsơmớinhấtmà
chúngtađangxemxét.”
Mikevàophịnglàmviệccủamìnhvàmangramộtxấphồsơđầyắpnhững
hìnhvẽ,bảngbiểuvàbảnđồ.
“Đâylàmộtdựánđầutưmàmìnhđangxemxétbỏvốnvào,”Mikevừanói
vừangồixuống.“Đócịngọilàmộtchứngkhốnchưađăngký,cókhiđược
gọilàhìnhthứcgọivốnđầutư.”
ĐầuóctơitrởlêntêliệtkhiMikechotơixemquacáctàiliệuchichíttồn
chữ,hìnhvẽvàbảngbiểutínhtốnmứcđộrủirovàlợinhuậnđầutư.Tơi
thừngườirakhiMikegiảithíchvớitơinhữnggìanhtasuynghĩvàchođây
làcơhộiđầutưtuyệtvời.
Nhậnthấytơibịquaycuốngtrongmớthơngtinqtảivàđầynhữngthuật
ngữlạlẫm,ngườibốgiàucắtnganglờiMikevànóivớitơi.“Đólànhữnggì
anhtamuốnRobertthấy.”
Ơngchỉvàomộtđoạnvănnhỏintrênbìatrướcxấphồsơvàđọclênthành
tiếng.“Miễnápdụngluậtchứngkhốnvàonăm1933.”
“Tamuốnconnắmđượcchuyệnnày,”ơngnói.
Tơi nhồi người tới trước để có thể đọc được rõ hơn những dịng chữ li ti
trongđoạnvănmàNgườichỉchotơi.Nhữngdịngchữthếnày:
“Hìnhthứcđầutưnàychỉdànhchocácnhàđầutưđủđiềukiện.Mộtnhà
đầutưđủđiềukiệnnếungườiđó:
•Cótàisảnthựcgiátrịtừmộttriệuđơtrởlênhoặc
•Cónguồnthunhậpmỗinămtừ200.000đơtrởlêntrongnhữngnămliên
tiếpvừaqua(hoặc300.000đơnếucóchồnghayvợ),vàcónguồnthunhập


trongnămhiệntạitươngđương.”

Tơingãngườivàoghếvànói:“Điềuđógiảithíchtạisaobốbảoconkhơng
thểđầutưcùngbố.Dựánđầutưnàychỉdànhchongườigiàu.”
“Hoặcngườicóthunhậpcao,”Mikenói.
“Khơngchỉnhữngđiềukiệnđókhắtkhethơiđâu,màkhoảnđầutưucầu
tốithiểulà35.000đơ.Đólàmộtcổphầnđầutưđịihỏichodựánnày.”
“35.000đơ!”tơiháhốcmiệng.“Thậtlàqnhiềutiềnvàqnhiềurủiro.
Cậubảođólàsốtiềntốithiểumàmộtnhàđầutưcầncókiamà?
Ngườibốgiàugậtđầu.“Thếchínhphủtrảlươngchoconlàbaonhiêu?”
“Conđượctrảmứclương12.000đolàmộtnăm,cộngthêmtrợcấpbayvà
tácchiến.Thếnhưnghiệntạiconchưabiếtmứclươngcủaconlàbaonhiêu
khi đóng qn tại Hawaii này. Con có thể hưởng trợ cấp sinh hoạt, nhưng
chắcchắnkhơngnhiềuđâu,vàcũngchẳngthấmgìvớimứcsinhhoạtthựctế
tạiHawaii.”
“Như vậy khoản tiết kiệm 3.000 đơ của con là một cố gắng rất đáng khen
đấy,’ngườibốgiàuvừanóivừavậnđộngtơi.“Conđãđểgiànhđượcgần
25%thunhậpcủaconrồicịngì.”
“Thếthìconlênlàmgìđây?”tơihỏi.“Concóthểđưa3.000đơnàychobố
đểnhậpvàovốnđầutưvàsauđóchũngtasẽchialợinhuậnmộtkhiđầutư
thànhcơng?”
“Chúng ta có thể làm như vậy,” người nói. “Thế nhưng chúng ta khơng
muốnđềnghịconcáchđóvàsẽkhơngbaogiờdùngcáchnàyvớiconcả.”
“Tạisao?Tạisaolạikhơngđốivớicon?”tơigặnghỏi.
“Conđãđượctrangbịmộtnềntảngkiếnthứckhávữngvềtàichính.Vàcon
cóthểvượtxamứccủanhàđầutưđủđiềukiện,trởthànhmộtnhàđầutưđủ
điềukiện,trởthànhmộtnhàđầutưlãoluyệnnếuconmuốn.Khiđó,consẽ
giàucóvượtxagấpngànlầnnhữnggiấcmơlớnnhấtcảucon.”
“Thế những nhà đầu tư đủ điều kiện và những nhà đầu tư lão luyện có gì
khác nhau hả bố?” tôi hỏi và cảm thất một ngọn lửa hy vọng nhen nhúm
tronglịngtơi.

“Câu hỏi đúng lắm,” Mike mỉm cười và nhận ra bạn mình đã thốt khỏi
nhữngmặccảmtựti.
“Mộtnhàđầutưđủđiềukiệntheođịnhnghĩalàmộtngườicóđủđiềukiện
về tiền bạc. Nhà đầu tư này cịn được gọi là nhà đầu tư chun nghiệp,”
ngườibốgiàugiảithích.“Nhưngchỉcótiềnbạckhơngthơikhơnglàmcho
contrởthànhmộtnhàđầutưlãoluyện.”
“Khácnhauthếnàohảbố?”tơigặnghỏi.
“ConcóxembáohơmquađưatinvềmộtngơisaođiệnảnhHollywoodvừa
mớibịlỗhàngtriệudơlatrongmộtvụđầutưbêbốikhơng?’ơnghỏi.
Tơigậtđầunói:“Concóđọc.Anhtakhơngthualỗhàngtriệuđơ,màphải
trảthuếchonhữngkhoảnthunhậpkhơngthuếtrướcđâytừvụđầutưđó.”
“Đó là một ví dụ về nhà đầu tư đủ điều kiện đó con à,’ ơng tiếp tục giải
thích. “Khơng nhất thiết có nhiều tiền mới trở thành nhà đầu tư lão luyện.
Chúngtathườngnghecóbaonhiêubácsỹ,lậutsư,casĩthualỗtrongkhoản
đầu tư đâu đâu. Những người đó có nhiều tiền nhưng khơng có sự lão
luyện”. Họ khơng biết đầu tư vào đâu là an tồn mà vẫn có lãi cao. Mọi
khoảnđầutưcủahọđềugiốngnhưnhau.Họkhơngbiếtvụđầutưnàoxấu
haytốt.Nhữngngườinhưthếtốthơnlànênmuakhoảnđầutư‘sạchsẽ’,cịn
khơngthìmướnmộtvịquảnlýtàichínhchunnghiệpmàhọtintưởngđể
đầutưgiùmhọ.”
“Thếđịnhnghĩamộtnhàđầutưlãoluyệnlàthếnào?”tơihỏi
“Mộtnhàđầutưlãoluyệngồm3K,”ơngtrảlời.
“3Kà?3Klàgì?”
Ơngrútramộtxấphồsơvàviếtnhữngchữnày.
1.Kiếnthức
2.Kinhnghiệm
3.Khoảntiềnđầutưdồidào.
“Đóchínhlà3K,”ơngnói.“Đạtđược3thứđó,consẽtrởthànhnhàđầutư
lãoluyện.”

Tơinhìnvàodịngchữcủaơngvừanói:“Nhưvậyvịdiễnviênđóthừtiền
nhưnglạikhơngcókiếnthứcvàkinhnghiệm.”
Ơng gật đầu: “Và cũng có nhiều người có kiến thức nhưng lại thiếu kinh
nghiệmthựctếnênlạikhơngcókhoảntiềndưthừađểđầutư.”
“Nhữngngườiđóhaynói“Tơibiếtmà”khicậugiảithíchmộtđiềugìđóvới
họ, thế nhưng họ lại khơng thực hiện những gì họ biết,” Mike thêm vào.
“Mộtvịgiámđốcngânhànghaynói“Tơibiếtrồi”vớimìnhvàbố,nhưng
mộtlýdonàođóơngtalạikhơnglàmđượcnhữnggìơngtabiết.”
“Vàđiềuđógiảithíchtạisaoơngtakhơngcónhiềutiềndư,”tơinói.
NgườibốgiàuvàMikeđềugậtđầu.
Cuộcđốithoạitạmdừngvàcănphịngchìmvàosựnlặng.
“Consuynghĩgìthế?”ngườibốgiàuhỏi.
“Conđangsuynghĩconsẽthànhaikhiđãtrưởngthành,”tơitrảlời.
“Cậumuốntrởthànhaithế?”Mikehỏi.
“Mìnhđangnghĩmìnhsẽtrởthànhnhàđầutưlãoluyện,”tơitrảlời.“Cho
dùcấpbậcđóđượcđịnhnghĩanhưthếnàođinữa.”
“Rấtkhơnngoan,”ngườibốgiàulêntiếng.“Conđãcómộtbướckhởiđầu
khá tốt, đó chính là nền tảng kiến thức tài chính của con. Giờ đây chỉ cần
tíchluỹkinhnghiệm.”
“Làmthếnàođểbiếtmìnhcócảhaihảbố?”tơihỏi
“Khimàconcónhiềutiềndưtrongtay,”ơngmỉmcười.
Khiấy,cảbachúngtơiđềunânglynướccủamìnhlên,cụngnhauvànói:
“Vìnhữngkhoảntiềndư.”
Ngườibốgiàutiếptục:“vàvìtươnglaimộtnhàđầutưlãoluyện.”
“Vìtươnglaimộtnhàđầutưlãoluyệnvàvìnhữngkhoảntiềndư,”tơilặng
lẽlặpđilặplạinhữngcâuhỏiđótrongđầutơi.
Giờđâytơitựquyếtđịnhcuộcđờimình.Ýtưởnghọchỏiđểtrởthànhmột
nhàđầutưlãoluyệnthậthấpdẫnđốivớitơi.Tơicóthểtiếptụchọchỏitừ

ngườibốgiàuvìtơiđãcónhữngkinhnghiệmcầnthiết.Lầnnày,ngườibố
giàusẽhướngdẫntơinhưnhữngngườilớnvớinhau.


HAIMƯƠINĂMSAU
Vàonăm1993,tàisảnđồsộcủangườibốgiàuđượcchiachoconcái
vàcháuchắtcủaơng.Trongvịnghàngtrămnămtới,nhữngngườithừakế
tài sản của Người sẽ khơng phải no lắng về tiền bạc. Mike đã tiếp nhận
nhữngtàisảnkinhdoanhchínhyếuđãxuấtsắcpháttriển,mởrộngvương
quốctàichínhcủangườibốgiàu-mộtvươngquốcmàNgườiđãlậplêntừ
haibàntaytrắng.Tơiđãchứngkiếnvươngquốcđótừngàyđầuthànhlập
chođếnkhinópháttriểnmạnhtrongsuốtcuộcđờitơi.
Tơiđãphảimất20nămmớiđạtđượcnhữnggìmàtơinghĩlàphảimất
khoảng10năm.“Mộttriệuđolađầutiênkiếmđượcbaogiờcũngkhókhăn
nhất.”
Nhưng khi hồi tưởng lại, tơi nhận thấy kiếm được một triệu đó đầu tiên
khơngkhó,màkhókhănởchỗgiữđượcsốtiềnvàbắtnólàmviệclạicho
bạn. Tơi có thể về hưu năm 1994 ở tuổi 47, hồn tồn tự do về tài chính.
Nhưngvềhưusớmvớitơikhơngthíchbằngđầutưnhưmộttaylãoluyện.
CóthểcùngthamgiađầutưvớiMikevàngườibốgiàulàmụcđíchcủatơi.
CáingàyMikevàngườibốgiàubảotơilàkhơngđủđiềukiệnđầutưnăm
1973,làmộtngàyquantrọngcủacuộcđờitơi,vàcũnglàmộtngàytơiđặtra
mụctiêutrởthànhmộtnhàđầutưlãoluyệnchomình.
Dướiđâylàkhoảnđầutưđượccoinhưgiànhchonhàđầutưđủđiều
kiệnvàlãoluyện
1.Gọivốnđầutư
2.Cácgóiđầutưđịaốcvàhợptáccótráchnhiệmhữuhạn.
3.Chứngkhốnniênyếtracơngchúnglầnđầu(IPO-mặcdùhìnhthứcnày
mọinhàđầutưđềucóthểmuanhưngkhơngphảiđễtiếpcậnvớikhoảnnày)
4.Gọivốntrướckhiniênyếtracơngchúnglầnđầu.

5.Sátnhậpdoanhnghiệp;mualạidoanhgnhiệp.
6.Chovayvốnđểđầutưkinhdaonh
7.Cácquỹbảohiểmtàichính.
Đốivớinhàđầutưtrungbình,cáchìnhthứcđầutưtrênmangqnhiều


tínhrủiro.Rủiroởđáykhơngphảilàdobảnchấtcủacáckhoảnđầutưđó,
màdongườiđầutưtrungbìnhkhơngcókiếnthức,kinhnghiệmhaykhoản
tiềndưđểcóthểhiểurõcơchếhoạtđộngcủahìnhthứcđầutưnày.Hiệntại,
tơi hồn tồn ủng hộ SEC trong việc bảo vệ hạn chế nhà đầu tư khơng đủ
điềukiệnđốivớinhữnghìnhthứcđầutưấy,bởivìchínhtơiđãphạmnhiều
lỗilầmvàtínhtốnsaitrongconđườnghọchỏicủamình.
Ngàynay,tơiđangđầutưvàonhữngkhoảnđầutưấynhưmộtnhàđầutư
lãoluyện.Vànhữngngườiđầutưtrênthếgiớiđầutưtiềncủahọvàochính
nhữnghìnhthứcđầutưđó.
Mặcdùđơikhitơibịlỗ,nhưnglợinhuậnkiếmđượctừnhữngkhoảnđầutư
thànhcơngkhácdưsứctrangtrảikhoảnlỗấy.Tơiđạtđượcmứclợinhuận
35%làchuyệnbìnhthường,nhưngítkhiđạtđượcmứclợinhuận1.000%.
Tơitậptrungđầutưvàonhữngkhoảnđóbởivìchúngrấtsơiđộngvànhiều
tháchthức.Đókhơngphảilàchuyệnđơnthuầnmua100cổphiếunàybánđi
100cổphiếukhác.Cũngkhơngphảilàchuyệnquantâmđếnmứccaothấp
củatỷsốp/e.
Quyểnsáchnàykhơngnóivềcáckhoảnđầutư.
Quyểnsáchnàynóivềbảnthânnhàđầutư.
CONĐƯỜNG
Quyểnsáchnàykhơngbànvềcáckhoảnđầutư,màchủyếunóivềngười
đầu tư và con đướng trở thành một nhà đầu tư lão luyện. Quyển sách này
giúp bạn khám phá bản thân mình để đưa ra con đường đạt đến 3K: Kiến
thức–Kinhnghiệm-Khoảnđầutưdồidào.
QuyểnIđềcậpđếnconđườnghọchỏicủatơikhicịnnhỏ.QuyểnIIbàn

bạcđếntíchluỹkinhnghiệmcủatơikhiđãtrưởngthànhtừ1973đến1994.
Quyển sách này được viết trên cơ sở những bài học tôi thu thập được từ
nhữngthựctếsốngđộng,vàchuyểnthànhnhữngbàihọctíchluỹđóthành
3Kđểcóthểtrởthànhmộtnhàđầutưlãoluyện.
Vàonăm1973,tồnbộvốnliếngcủatơichỉcó3.000đơlađểđầutưkhơng
hềcómọtchútkiếnthứchaykinhnghiệmthựctếnào.Đếnnăm1994,tơiđã


trởthànhmộtnhàđầutưlãoluyện.
Cáchđâyhơn 20năm, gnườibốgiàu đãnói: “Cũngnhưcó rấtnhiều kiểu
nhà khác nhau dành cho người giàu, người nghèo và người trung lưu, các
khoản đầu tư cũng vậy. Nếu con muốn đầu tư vào những khoản mà người
giàu đầu tư, con không phải chỉ giàu mà thơi. Con cần phải trở thành một
nhàđầutưlãoluyện,chứkhơngchỉmộtngườigiàubỏtiềnđầutư.”
5GIAIĐOẠNTRỞTHÀNHMỘTNHÀĐẦUTƯLÃOLUYỆN
Ngườibốgiàuđãchiachươngtrìnhpháttriểncủatơithành5giaiđoạn
riêngbiệtmàtơisẽthểhiệnquacácbàihọcởcácchươngtrongquyểnsách
này.Nămgiaiđoạnđólà:
1.Bạncósẵnsángtrởthànhnhàđầutưchưa?
2.Bạnmuốntrởthànhnhàđầutưloạinào?
3.Làmthếnàoxâydựngchomìnhcơngviệckinhdoanhvữngmạnh?
4.Ailànhàđầutưlãoluyện?,và
5.Trảlại
Quyểnsáchnàyđượcviếtdướihìnhthứchướngdẫn,chứkhơngđưara
mộtcâutrảlờicụthể.Mụcđíchcủaquyểnsáchnàynhằmgiúpchobạnhiểu
nhữngcâuhỏinàocầnhiểu.Ngườibốgiàunói:“Conkhơngthểdạychoai
đótrởthànhmộtnhàđầutưlãoluyện.Nhưngmộtngườicóthểhọchỏiđể
trởthànhnhàđầutưlãoluyện.Điềuđócũnggiốngnhưviệctậpxeđạpvậy.
Takhơngthểdạyconxeđạp,nhưngconvẫncóthểhọccáchđạpxe.Tậpxe
đạpđịihỏiphảichụinhiềurủiro,phảidámthử,sửadầnvàcóhướngdẫnrõ

ràng.Đầutưcũngnhưthế.Nếuconkhơngmuốnchấpnhậnrủiro,consẽnói
làconkhơngmuốnhọc,làmthếnàotacóthểdạyconđược.”
Nếubạnmuốntìmsáchvềmáchnướcđầutư,cáchlàmgiàuchụpgiựt
haymộtbíquyếtđầutưnàođócủangườigiàu,thếthìquyểnsáchnàykhơng
giànhchobạn.Quyểnsáchnàyđềcậpđếnqtrìnhhọchỏihơnlàđầutư
đơnthuần.Đốitượngcủaquyểnsáchlànhữngngườimuốnhọchỏivềđầu
tư,nhữngngườitựtìmkiếmchomìnhmộtconđườnglàmgầuriêngriêng
iềnhơnlàđitìmmộtconđườnglàmgiàubàngphảng,trơntru.


Nếumụcđíchcủabạnlàsựhọchởivàtìmkiếm,bạnsẽnhậnthấynămgiai
đoạncủangườibốgiầuchínglànămgiaiđoạnmànhữngnhàđầutưtỷphú
trênthếgiớiđãtrảiqua.BillGateschađẻtậpđồnMicrosoft,WarrenBuffet
lànhàđầutưgiàunhấtcủaMỹ;ThomasEdison-ngườisánglậptậpđồn
GeneralElectric,tấtcảhọđềuđiquanhữnggiaiđộanpháttriểnnày.Cũng
chínhnhữnggiaiđoạnđócácnhàtriệuphú,tỷphútrẻtuổicủanghànhcơng
nghiệp Internet hay “chấm com” hiện đang trải qua ngay trong lứa tuổi 20
hoặc30.Sựkhácnhauduynhấtgiữahaithếhệđólàtrongthờiđạithơngtin
khácthànhniênđóqua5giaiđoạnấynhanhhơn.Vàcólẽbạncũngcóthể
làmđượcchuyệnđó.
BẠN CĨ DÁM LÀM MỘT PHẦN CỦA CUỘC CÁCH MẠNG HAY
KHƠNG?
Nhữnggiađìnhthậtsựgiàucóđãrađờitrongthờiđạicơngnghiệp.Điềuđó
cũngđangxảyratrongthờiđạithơngtinngàynay.
Hiệntại,tơinhậnthấycómộthiệntượngtươngphảnlàxãhộichúngtacàng
cónhiềuthanhniêntrởthànhtriệuphúhaytỷphútrongđộtuổi20,30và40,
trongkhivẫncónhữngngười40tuổihayhơnsốngchậtvậttrêntừngđồng
lương ít ỏi của mình. Ngun nhân của khoảng cách này chính là sự giao
cảm giữa thời đại công nghiệp và thời đại thông tin. Người ta thường nói
rằngkhithờicơthíchhợpđến,mộtýtưởngcóthểđạtđượcmộtsứcmạnh

quyềnlựcvơsong.Vàcũngchẳngcógìhạihơnkhimộtngườinàođóvẫn
khưkhưbámgiữnhữngtưtưởngsuynghĩđãlỗithời.
Đốivớibạn,quyểnsáchnàycóthểlàmộtcáchnhìnvềnhữngtưtưởngcũ
vàtìmkiếmnhữngtưtưởngmớimẻđốivớisựgiàucó.Quyểnsáchcũngcó
thểlàmộtmơ–típđểđổiđờibạn.Sựđổiđờiđócóthểlàmộtbướcchuyển
biến triệt để và quyết liệt giống như sự lột xác xã hội như thời đại cơng
nghiệpnhườngvịtrílịchsửchothờiđạithơngtin.Quyểnsáchcũngcóthể
làtầmgươngsoichiếulạichínhbạnđểbạncóthểtựtìmramộthướngđitài
chínhmớichocuộcđờimình.Quyểnsáchsẽgiúpbạntậpcáchsuynghĩnhư