sức mạnh tư duy: phần 2 - nxb lao động xã hội

NÂNGCAOTRÍNHỚ



Aitrongchúngtacũnggặpkhókhănkhighinhớnhữngcơngviệc
phải làm, tên người, thơng tin liên lạc cá nhân, những điểm lưu ý
trong một cuộc hội thoại hay e-mail, hoặc những con số và ngày
tháng quan trọng. Chương này sẽ tìm hiểu các phương pháp khác
nhaugiúpbạnnângcaotrínhớđểghinhớlạicácvấnđềđó.
Đọc xong chương này, bạn sẽ tìm được những phương pháp phù
hợp.Hãychọnphươngphápphùhợpnhấtvàpháttriểnnó.



5.1Gợilạikýức



Chúngtalnthấy khó nhớ hết được mọi việc: tên gọi, khn
mặt,consố,ýchínhtrongbàiphátbiểu,đồcầnmuakhiđisiêu
thị.Càngnhiềutuổi,mọichuyệncàngkhókhăn.Chúngtacóthể
cảithiệntrínhớbằngcáchnào?
Dướiđâylàmộtsốbíquyếtgiúpbạncảithiệntrínhớ:
•Tạoliênkết.Tựtạomộtliênkếtngầmtrongđầugiữađiềubạn
muốnnhớvàmộtđiềukhácquenthuộcvớibạn.
•Tạo sự khác biệt. Chọn những điều mới lạ, khác thường, hài
hước,hoặcđượcphóngđạiđểgiúpbạnliênkếthaisựvật,sựviệc.
Hãysángtạovàtưởngtượng.
•Hãycụthể. Những chi tiết cụ thể sẽ tốt hơn là những sự việc
chungchung.
•Chọnnhữngđiềugầngũi.Chọnđiềugìcóýnghĩavớibạnvà

kinhnghiệmsống củabạn,có thểlà nhữngđiềumột phầnlàm nên
conngườibạn.Đóphảilànhữngđiềucóýnghĩavớibạn,khơngphải
aikhác.
•Chọnnhữngkýhiệurõràngvà đậm nét. Hãy chọn các màu
mạnhnhưđỏđểámchỉ“dừnglại”,xanhđểámchỉ“tiếnlên”vàcác
kýhiệunhưVcho“đồngý”hoặcXcho“khơng”.
•Hìnhảnhmangtínhbiểutượngmạnhmẽ.Nhữnghìnhảnhcụ
thểsẽtốthơnhìnhảnhtrừutượng.Nhữnghìnhảnhđẹp,mangtính
tíchcựctốthơnlànhữnghỉnhảnhxấuhaytiêucực.
•Tạovần.LầnđầutiêntơihọctiếngĐức,giáoviêndạychúngtơi
mộtbàithơcóvầnđểgiúpchúngtơinhớnhữngtừcóthểtáchkhỏi
độngtừchính;đến40nămsau,tơivẫnnhớbàithơđó.
•Sửdụngcụmtừviếttắt.Tạomộttừmớitừnhữngchữcáiđầu
tiêncủacácsựvật,sựviệcmàbạncầnghinhớ(xembíquyết5.2).
•Tạonhóm.Phânloạinhữngđiềucầnghinhớvàocácnhóm.Ví
dụ,nếubạnphảighinhớmộtsốđồcầnmuakhiđisiêuthị,hãynhóm
chúngvàocácmụcnhưtráicây,thịt,nhàvệsinh,...


Mộtphútsuyngẫm:BạnđangcốgắngnhớtêncủaDavina.Lần
đầu gặp mặt, cô ấy mặc một chiếc áo phông màu vàng. Bạn liên
kếtcáitênDavinavớimộtđồvậtmàuvàngmàbạnđãbiết,chẳng
hạnnhưmộtbơngthủytiên(daffodil).
Sauđó,bạncóthểsửdụnghìnhảnhliênkếtnàyđểtácđộnglên
tríócvàgiúpbạnnhớlạitênDavina.
Tạo mối liên kết giữa điều bạn cần ghi nhớ và sự vật, sự việc
bạnbiếtrõ. 

5.2Tậndụngthuậtghinhớ



Thuậtghinhớđượcsửdụngđểhỗtrợkhicầnghinhớ,bạn có
thểápdụnghaikỹthuậtgiúpbạngợinhớthơngtin:cáccụmtừ
hoặccâudễnhớvàcáctừviếttắt.
•Từghépchữcáiđầu.Từghépchữcáiđầulàtừsửdụngcác
chữ cái đầu tiên của các từ trong một cụm từ hoặc một câu để tạo
nênmộttừmới.Thuậtghinhớnàythườngđượcsửdụngvớitêngọi
của các tổ chức, ví dụ như UNESCO (viết tắt của United Nations
Educational,ScientificandCulturalOrganization-Tổchứcvănhóa,
khoahọcvàgiáodụccủaLiênhợpquốc),vềcơbản,chúngđượcsử
dụngnhưnhữngtừviếttắt,nhưngbạncũngcóthểsửdụngcáctừ
viếttắtnàyđểdễdàngnhớcácsựvật,sựviệc.Vídụnhưphântích
PEST (tác nhân gây hại) là từ viết tắt của Political (chính trị),
Economic(kinhtế),Social(xãhội)vàTechnology(cơngnghệ)(xem
bíquyết3.5).
•Cụmtừghinhớ.Mộtcâudễnhớđượcviếtrachỉvớimụcđích
nhớmộtthơngtincụthểnàođóvàthơngtinđóthườngkhơngcóliên
kếtvớicâu.Vídụ:Đểnhớđượcthứtựvịtrícáchànhtinh,cóthểghi
nhớcâunày“MyVeryEnergeticMotherJustServedUsNinePizzas”
(NgườimẹmạnhmẽvừachochúngtơiănchínchiếcPizza)(Mercury
-saoThủy,Venus-saoKim,Earth-Tráiđất,Mars-saoHỏa,Jupiter
-saoMộc, Saturn-sao Thổ,Uranus -saoThiên vương,Neptune sao Hải vương, Pluto - sao Diêm vương). Từ ghép chữ cái đầu và
cụmtừdễnhớlàcáchdễthựchiệnnhằmghinhớthôngtintheothứ
tự,đặcbiệtởdạngngắngọn.Vớikinhnghiệmcủamộtngườiviếttừ
điển, tôi sử dụng bí quyết này nhiều lần khi phải ghi nhớ một số từ
khóa trong bài thuyết trình. Ví dụ, khi giảng bài trong khóa học viết
báo cáo, tơi dạy các thành tố cơ bản của “STAIR” là viết tắt của

“Scope-phạmvi,Targetaudience-khángiảmụctiêu,Interpretation
-giảithích,Recommendations-giớithiệu”.
•Ghinhớchữsố.Bạncũngcóthểápdụngbíquyếtnàyđểghi
nhớconsố.Vídụ,bạncầnghinhớhaicặpsố37365và2451,bạncó
thể viết hai câu có những từ với số chữ cái tương ứng với các số
trong dãy. Chẳng hạn: “Hắn nghiêng đầu nghênh tiếp ” hoặc “Cô


buônthuốcà?”
Một phút suy ngẫm: Hãy nghĩ tới các dãy số ngắn mà bạn cần
nhớ,nhưmãvùnghoặcsốđiệnthoại.Tiếptheo,viếtmộtcâutrong
đómỗitừcósốchữcáitươngứngvớimỗisốcủadãy.Nhữngcâu
càngkhácbiệt,riêngtư,sángtạovàdễmườngtượngthìcàngdễ
nhớ.
Nếubạnphảinhớmộtdanhsáchgồmnhiềutừ,hãysửdụngtừ
viếttắthoăcmơtcumtừdễnhớ.



5.3Sửdụnghệthốngliênkết



Hệthốngliênkếtlàcáchnhớmộtchuỗi các sự vật, sự việc, ví
dụ như một danh sách gồm nhiều từ. Đây là một cách tưởng
tượngsửdụngkhảnăngsángtạocủabạn.
Hệthốngliênkếtlàphươngpháprấthiệuquảgiúpghinhớmộtdanh
sách,taliênkếttừmộttừhoặcmộtvậttrongdanhsáchvớimộtvài
bức tranh, hình ảnh hoặc các đồ vật lặt vặt có mối liên quan với
chúng.Quantrọnglàbạnphảilựachọnhìnhảnhmớimẻ,hómhĩnh,

phóngđạihoặc khácbiệttheo cáchnào đóđểkhiến chúngtrở nên
dễ nhớ. Bạn thay thế thứ bỉnh thường cần ghi nhớ bằng một thứ
khác dễ nhớ hơn. Hình ảnh càng ấn tượng thì tác dụng càng lớn.
Bạncóthểbổsungthêmmộtvàiđộngtác,điềunàycũngrấtcóích.
Dướiđâylàmộtsốvídụminhhọa.
Vídụ1
Sángnaytơiđibộtớimộtbáchhóagầnnhàvàphảinhớmuamộtsố
thứ:nướcrửabát,sữachua,chuốivàmộtítkhoaitâychiên.Cáchtơi
ghi nhớ những đồ vật này là hữu hỉnh hóa chúng trong một tình
huốngnhưsau:Tơiđangkhuachânbước(“khua”vầnvớisữachua)
trênvĩahè,thìđộtnhiênbịtrượtchântrênbềmặtnhớpnháp(nước
rửabát),phảigậpcongngườixuống(hỉnhdángcủaquảchuối-tơi
cóthểthêmvàochitiếtmìnhđangmặcáomàuvàngđểtăngtínhcụ
thể),khitớicửahàng,tơipháthiệnranóđãbịcháy(cháythànhthan
vàđâylàsựthậtxảyracáchđâyvàinăm).
Vídụ2
Trong một bữa tiệc, tôi lần lượt được giới thiệu với năm người. Tôi
quyết định sử dụng hệ liên kết để nhớ được tên của họ: Lance,
Shelley,Jack,DeborahvàSean.Tơinhanhchónghìnhdungramột
cảnhtrongđầu,bắtđầutừLance.TơiliênkếttêncủaanhvớiLance
Amstrong-mộtvậnđộngviênđuaxeđạp,tơitưởngtượngracảnh
anh ta đang ngồi trên một chiếc xe đạp đôi cùng với nữ diễn viên
ShelleyWinters.Họđangbịmộtngườiđànôngcầmrõutruyđuổi(
Jack Nicholson trong The Shining - Ngơi nhà vua) và chạy về phía
Deborah Kerr đang đứng trên đĩnh vách đá (một cảnh trong phim


Black Narcisus - Hoa Thủy tiên đen). Đang nhai cỏ trên vách đá và
không thèm để ý tới ai là nhân vật hoạt hình chú cừu Sean - một
trongnhữngnhânvậtcháutơiuthích.

Chắcchắnnhữngvídụnàyđềucóvẻrốirắmvàkỳlạ,nhưngvìđólà
nhữnghìnhảnhvàthơngtincóýnghĩavớitơi,nênchúngmanglại
tácdụngmàtơimongmuốn.
Mộtphútsuyngẫm:Hãynghĩtớinămviệcbạncầnlàm.Bâygiờ,
hãyđểđầuócthưgiãnvàtựdonghĩtớinămhìnhảnhbạndễdàng
liên kết với mỗi việc. Liên kết chúng lại với nhau và xem phương
phápghinhớnàycótácdụngvớibạnnhưthếnào.
Liênkếtcácsựvật,sựviệcbìnhthườngbạncầnnhớvớinhững
sựvật,sựviệcbấtbìnhthường,phóngđạihoặckhácbiệt.



5.4Thaytừngữbằngtranhảnh



Khibạnbuộcphảinhớmộttừhoặcmộtcụmtừtrừutượng,bạn
nênnghĩtớiđiềugìđóhữuhìnhnhằmgiúpbạnnhớlạitừhoặc
cụmtừkia.
Một vài năm trước đây, khi tơi cịn làm việc với một đồng nghiệp
không thể nhớ được cách đánh vần từ “assume” (cho rằng) cho tới
khicôấynghĩramộtcáchrấthàihước.Côấyviếtthànhcâu“assof
u(you)andme”(cáimôngcủacậuvàtớ).Rấtđơngiản.Bằngcách
thay thế những từ trừu tượng, chẳng hạn như cách viết, với những
điềucụthểhơn,hìnhảnhsinhđộnghơn,việcghinhớsẽđơngiản
hơnrấtnhiều.
Hãy nhớ rằng hình ảnh bạn chọn phải có tác dụng với bạn. Mọi
ngườikhơngthểápđặtýtưởngcủahọlênbạn,vìthếcáchìnhảnh
bạnchọncầndựatrêntrảinghiệmthựctếcủachínhbạn.Mộtsốý
tưởngkhácgiúpbạnghinhớtừhoặccụmtừ:

•Tên địa danh. Các địa danh cụ thể có thể giúp bạn gợi lại trí
nhớ.
Vídụ,tơiliênkếtthịtrấnCrewevớiđườngtàumàtơiđãđiquanhiều
lần,vìthếbấtcứkhinàotơigặpaiđótừCrewehoặcnhìnthấyđịa
chỉđềCrewetơiđềunhớtớiđườngtàu.
•Con số. Hình dáng của các con số cũng là một cách gợi nhớ
bằnghìnhảnh.Vídụ,số2cóhỉnhdánggiốngconthiênnga,trong
khisố8cóhìnhdánggiốngmộtchiếcđồnghồcát.
•Cáctừnướcngồi.Từ“tịathịchính”trongtiếngĐứcđượcviết
là rathaus. Để nhớ được từ này tơi nghĩ tới một tịa thị chính có
phong cách kiểu Pied-Piper-of- Hamelin với nhiều chú chuột đang
quấyphátịanhà.MộtvídụkháclàtừtrongtiếngTrungQuốcphổ
thơng có nghĩa là “chuyến đi”: lù. Tơi nghĩ tới một nhóm người
hànhhươngđanghátbài“OComeAllYeFaithfull”trênđườnghọtới
nhàvệsinh(loo).
•Tênriêng.MộtngườibạncủatơicóhaicontraitênlàPaulvà
Leo.Leoíttuổihơnvàthấphơn,vìthếtơinhớchữcái“L”bằngcụm


từ:“littleLeo”(Leobénhỏ).
Thaythếnhữngđiềutrừutượngmàbạncầnnhớbằnghìnhảnh
sốngđộngcóliênquantớitrảinghiệmthựctếcủabảnthân.
Tìnhhuống: Stuart cần thực hiện một bài thuyết trình ngắn trong
vịngnămphúttrướccácđồngnghiệpvềqtrìnhbộphậnanhđi
đếnquyếtđịnhpháttriểnsảnphẩmmới.Anhmuốnnhớđượcbốný
chính: Nền tảng (Background), ý tưởng (Ideas), Nghiên cứu
(Research),vàQuyếtđịnh(Decisions),nhưnglạikhơngmuốnviết
chúngragiấy.Bốnđiểmnàycóthểviếttắtthànhmộtcụmtừngắn
làBIRD(conchim).Khiđó,anhchỉviệchìnhdungrahìnhảnhcủa
một con chim và nhờ đó anh có thể dễ dàng nhớ lại bốn ý chính

trongbàithuyếttrình.Vìvậy,anhcóthểthuyếttrìnhmàkhơngcần
sửdụnggiấyghinhớ.



5.5Tưởngtượngramộtchuyếnđi



Mộtcơngcụhỗtrợghinhớ hữu ích khác là tưởng tượng rằng
bạnđangthựchiệnmộtchuyếnđi.Hãy chọn hình ảnh để miêu
tảtheothờigianvềchuyếnđiđórồiliênkếtnhữngđiềubạncần
ghinhớvớimỗiđiểmquantrọng.Làmnhư vậy, bạn có thể ghi
nhớđượcnhiềusựvật,sựviệckhácnhau.
Suốt27năm,tơilàmviệctrongngơinhàhiệntạicủamìnhvàthường
rangồiđidạoxungquanhtrướckhibắtđầucơngviệc.Hànhtrình
dạobộcủatơiđiquamộtsốđiểmsau:
Mộthịmthưởgócgiaohaiconđường;
NhàbàJohnson-mộtphụnữtơiđãbiếtnhiềunăm;
Mộtconphốchínhđơngđúc;
Mộtcửahàngtạphóa;
Mộttrườngcấpmộtmàcáccontơiđềutừnghọc;
MộtcửahàngđồănTrungQuốc,tênngườichủlàChas;
•Mộtchungcưmới;
•NhàcủaSally,thỉnhthoảngtơithấycơđidạobuổisángvớicon
cúncủamình;
Tấtcảnhữngđịađiểmnàyđãinvàotríóctơi:Mộtsốchitiếtgợitơi
nhớ tới những ký ức xa xưa và có nhiều cảm xúc (ví dụ như ngơi
trường-tơitừnglàmhiệutrưởngởđónhiềunăm).
Nếu nhiệm vụ của tơi là phải nhớ một vài thứ, tơi có thể làm được

bằngcáchliênhệmộtkhíacạnhnàođócủachúngvớimộtđịađiểm
cụthểtrênconđườnghằngngàytơiđiqua:
•Hịmthư.Gửimộtláthư.
•Nhà của bà Johnson. Gửi một tấm thiệp mừng sinh nhật
(khoảngthángMườimột,gầnsinhnhậtbàJohnson).
•Con phố chính đơng đúc. Tạp chí đường sắt muốn mua
(đườngtàuchínhđơngđúc,đườngphốchínhđơngđúc).


•Cửahàngtạphóa.Muavàiquảtrứng.
•TrườngcấpMột.Bàiviếtvàthuyếttrìnhtơicầnhồnthànhcho
buổinóichuyệnngàyChủnhậttới.
•Cửahàng đồ ăn Trung Quốc. Gọi điện cho một người bạn ở
HồngKơng(làqcủaChas-chủcửahàng).
•Tịachungcưmới.Cọsànnhàbếpchosạchnhưmới.
•Sally khi đi dạo với con cún. Ghi nhớ kiểm tra chi tiết về kỳ
nghĩmàchúngtơiđanglậpkếhoạch.
Mộtphútsuyngẫm:Chọnmộthànhtrìnhquenthuộcvớibạn.
Chọncácđiểm quenthuộctrên cungđường đóvàliên kếtnó với
điềubạncầnghinhớ.Hữuhìnhhóakhungcảnh,khiếntâmtríbạn
khắcsâunhữnghìnhảnhđóvàgắnkếtđiềubạnmuốnghinhớvới
vịtríđó.Bạnsẽcóthểnhớnhiềusựvậtsựviệcmộtcáchkhádễ
dàng.
Gắn kết những sự vật, sự việc với các giai đoạn trong một
chặngđườnglàmộtcôngcụghinhớhiệuquả.



5.6Nghĩramộtcâuchuyện

Mộtcáchkhácđểnhớvàgợinhớlàsửdụngkỹnăngkểchuyện.
Hãytạoramộtcâuchuyệnkếtnốitấtcảnhữngđiềucầnghinhớ
vớinhau.
Vợ tơi ln thích những buổi tối cùng kể chuyện với bạn bè. Cơ ấy
mangtheomộtcáitúivớicácđồvậtcótácdụnggợinhớnhằmgiúp
cơ ấy kể chuyện. Hãy tự tạo ra một câu chuyện giúp ghi nhớ danh
sách các sự vật, sự việc. Bằng cách chọn lấy những đồ vật cụ thể
theomộttrậttựnhấtđịnh,bạncóthểnhớđượcnhiềusựvật,sựviệc
cóliênkếtvớiđồvậtđó.
Vídụ
Dướiđâylàdanhsáchcácđồvậtđểtạonênmộtcâuchuyện:Một
quả chng + Một cái chặn giấy + Một cuốn atlas + Một bơng
hoa khơ Câu chuyện có thể diễn biến như sau: “Chng cửa rung
lên(nhắctơinhớmuapinchochiếcmáyảnhkỹthuậtsố).Trướccửa
làngườiđưathưvớimộtthùngnặngđầythư(cáichặngiấy:nhắctơi
nhớgọiđiệntớicửahàngvănphịngphẩmgầnnhàđểucầuhọ
chuyểngiấytớinhàtơi).Tơicómộtbưuphẩm.Trênđócónhiềucon
temnướcngồisặcsỡ(hìnhảnhnàygiúptơitưởngtượngratrọng
lượngcủabưuphẩmkhiếnngườiđưathưphảihơikhomlưngkhibê
nó)màtơisẽtặngngườibạnthíchsưutậptem.Tơimởbưuphẩm.
Trong đó là cuốn atlas cũ (nhắc tôi nhớ tới chuyến đi Thái Lan mà
chúngtơidựđịnhđivàonămsau)màtơiđặtmuachomộtngườibạn
khácnhândịpsinhnhật.Khitơilậtcáctranggiấycómùiẩmmốc(vị
giác),tơipháthiệnramộtbơnghoakhơđãcũvàrồitơinhấcnólên
vàngửixemnócịnmùithơmkhơng(tơisửdụngcácgiácquankhác
nhau,gợinhắctơivềviệcmuahoatặngvợ).”Thựctế,đâychắcchắn
khơng phải là một câu chuyện đặc sắc, nhưng với tư cách là một
cơng cụ giúp ghi nhớ, nó lại chứa rất nhiều thơng tin hữu ích. Câu

chuyệncócácđồvậtcóliênkếtchặtchẽvớicánhântơi,hànhđộng
(mở bưu phẩm), màu sắc để xác định hình ảnh, âm thanh (quả
chng)vàmùi vị.Theođó, câuchuyện sẽtácđộng lênnhiều giác
quannhằmcủngcốtrínhớ.


Mộtphútsuyngẫm:Tựtạoramộtcâuchuyệnbằngcáchchọnra
cácđồvậtkhácnhauvàđặtchúngtheomộtthứtựnhấtđịnh.Câu
chuyện càng thú vị, càng khác thường sẽ có hiệu quả càng cao.
Liên kết các sự vật, sự việc cụ thể bạn cần nhớ theo một trật tự
nhấtđịnhvớimỗiđồvật.Thựchànhkểcâuchuyệnđóvớibạnbè
hoặcđồngnghiệp,cầnđảmbảorằngbạncóthểnhớcácámhiệu
gợi nhớ lại các sự vật, sự việc khác nhau để kiểm tra trí nhớ của
bạn.
Nhờ tạo ra các phần khác nhau trong một câu chuyện, bạn sẽ
nhớđượcnhiềusựvật,sựviệckhácnhau.



5.7Nhớýchínhcủabuổinóichuyện



Điềuquantrọng nhất khi cố gắng nhớ một bài diễn thuyết hay
thuyếttrìnhlànhớcácýchính,chứkhơngphảichitiết.
Khitrịchuyệnmàkhơngcógiấynhớ,tơithườngsửdụngcấutrúcba
điểmnhưsau:
1.Giớithiệu-nắmmộtýchính.
2.Mộtsốthơngđiệpchính.
3.Kếtluận-nắmmộtýchính.Tơilênkếhoạchvàlựachọnrất

cẩnthậncáctừmàtơisẽnóitrongphầngiớithiệu(đểthuhútđược
sựchúýcủangườinghe)vàphầnkếtluận(vìđólànhữngtừcuối
cùng tơi nói với họ). Tơi nghiên cứu kỹ để chọn ra những cụm từ
chínhxáccótácdụngtốtvớimỗitìnhhuống.Tuynhiêntơikhơnglựa
chọn sẵn các cụm từ mở đầu như “Chào buổi sáng”, “Chào các
bạn”,... Phần này tôi sẽ tùy từng hồn cảnh mà ứng biến khi phán
đốntâmtrạngcủangườinghe.
Tới phần trung tâm bài thuyết trình, tơi khơng lên kế hoạch chi tiết
chotừngphần.Tơicũngkhơngviếtmỗicâuthậttỉmĩmàchỉsửdụng
cáccụmtừquantrọng.Tơixinlấycâutrướclàmvídụ:Tơichỉghilại
các từ và cụm từ quan trọng như “câu”, “thật tỉ mỉ”, “cụm từ quan
trọng”,chứkhơngghinhữngtừnhư“tơi”,“khơng”,“mỗi”,“chỉ”.Trong
câuđó,tơicốnhớcụmtừ“viếtcâuthậttỉmỉ”và“cụmtừquantrọng”,
và đảm bảo rằng tơi sẽ nói tới những từ, cụm từ này một cách rõ
ràng.
Mộtcáchtruyềnđạtquantrọngkháclàsửdụngtừđồngnghĩa(từcó
nghĩatươngtựvớimộttừcụthể,vídụnhư“lớn”và“to”),vìthế,nếu
tơimuốnnói“cảmơnbạn”vớiaiđótrongmộthồncảnhtrangtrọng,
tơi có thể sử dụng cụm “cảm ơn bạn”, nhưng tơi cũng có thể trau
chuốt hơn khi sử dụng cụm đồng nghĩa với cảm ơn bạn: “đánh giá
cao”,“chúngtơirấtbiếtơn”hoặc“trântrọng”.Vídụ:
“Chúngtơiđánhgiácaonhữnggìcácbạnđãlàmchochúngtơitrong
suốt những năm qua và muốn thể hiện lòng biết ơn của chúng tôi
dành cho các bạn.” Nhưng tôi chỉ cần nhớ cụm “cảm ơn bạn”. Từ


đồng nghĩa giống như việc nhắc lại cùng một nội dung. Đây là
phươngphápmàcácgiáoviênthườngsửdụng.
Một phút suy ngẫm: Ngược nghĩa với từ đồng nghĩa là từ trái
nghĩa(từcónghĩangượclạivớimộttừnàođó,vídụ“to/nhỏ”),vì

thế,nếutơimuốncảmơnaiđóvìnhữngthànhtựutolớnmàhọđạt
được,tơicóthểsửdụngcụmtừ“thànhquảkhơngnhỏ”.Điềunày
cónghĩarằnghọđãlàmrấttốt.
Khichuẩnbịbàithuyếttrình,hãytậptrungghinhớnhữngcụm
từchính,quantrọng.



5.8Nhớtênriêng



Nhiều người trong chúng ta ln gặp khó khăn khi nhớ tên
riêng.Bạnnhậnramộtkhnmặtquenthuộcvàmuốnchàohọ
mộtcâunhưnglạikhơngnhớđượctênhọ.
Dướiđâylàmộtvàibíquyếtgiúpbạnnhớtênriêng:
•Chuẩnbị tinh thần. Hãy lắng nghe thật chăm chú khi bạn hỏi
tênaiđó.Tậptrungvàoâmthanhkhihọnóitên.
•Sựdụngthuậtlặplại.Đừngngạiđềnghịaiđónhắclạitên:“Tơi
xinlỗi,tơichưangherõlắm.”Bạncóthểnóilạitêncủahọngaysau
khihọgiớithiệuđểđảmbảophátâmchínhxác.Càngnhắclạinhiều,
bạncàngnhớlâu.
•Viếtragiấy.Ngaysaukhigặpaiđólầnđầutiênvàbiếttêncủa
họ, hãy thử viết ra giấy. Nếu khơng biết cách đánh vần tên của họ,
bạn có thể viết theo kiểu phiên âm (hoặc theo cách phiên âm riêng
củabạn).Viếtragiấysẽgiúpbạnghinhớ.Tấtnhiênbạnnênkínđáo
làmviệcnàyngồitầmmắtcủanhữngngườiliênquan.
•Sửdụngtêncủamọingười khi nói chuyện. “Cảm ơn Peter,
việc đó rất có ích.” Tuy nhiên nhắc đi nhắc lại tên của người nói
chuyệnqnhiềulàkhơngcầnthiết.

Hãythựctế.Khimớigianhậpmộttổchức,bạnsẽthấychốngngợp
khi phải ghi nhớ quá nhiều tên người. Tuy nhiên, bạn chỉ cần nhớ
đượcmộttêncủamộtngườimỗingày.
•Liênkếtmộtđặcđiểmvớimộthìnhảnhcụthể.VídụBrenda
tóc màu vàng (blonde), bạn có thể nghĩ tới chữ cái “B” cho tên gọi
Brendavàvàng(blonde).Chúýtớikiểutóc,mũi,răng,nụcười,lơng
màyhoặcmácủangườiđó.Khnmặtcủamộtngườiđànơngtrong
buổi hội thảo nhắc tơi nhớ tới chai Coca Cola, vì thể tơi sử dụng
chúngđểnhớtêncủaơngta,ơngColes.
•Định vị tên và người. Ngay từ lần gặp đầu tiên, hãy tưởng
tượng ra địa điểm bạn gặp người đó. Điều này sẽ giúp bạn nhớ ra
têncủangườiđó.Địađiểmbạnmườngtượngrahọkhácvớinơibạn
gặphọlầnđầu.Vídụ,hãynghĩtới“Nathalie”-ngườibạngặplầnđầu


ở“ngânhàng”.
•Sửdụngthứtự.sắpxếpcáctêngọitrongđầutheothứtựbảng
chữcái.TrườnghợptơiphảinhớtênJulie,JunevàKaren-bangười
nàyngồicạnhnhautrongmộtbuổithuyếttrìnhcủatơithìtơisẽsắp
xếptêncủahọtheothứtựtrên.
Mộtphútsuyngẫm: Lấy họ của các đồng nghiệp rồi tách chúng
thànhcácâmtiếtvàliênkếtcácphầnvớicácđồvậtkhácnhau.Ví
dụHutchinson-cáichuồngthỏ(rabbithutch),hayRobinson-chim
cổđỏ(robin).
Chủ động tập trung khi ai đó giới thiệu tên trong lần gặp đầu
tiên.



5.9Nhớconsố

Ngàynaycóqnhiềudãysốbạncầnghinhớnhư:sốPINcủa
tàikhoảnngânhànghoặcm.sốravào văn phịng. Làm sao để
cóthểnhớtấtcảnhữngconsốđó?
Dướiđâylàmộtvàibíquyếtgiúpbạnnhớcácconsố:
•Chianhỏdãysố.Chianhỏmộtdãysốdàithànhnhiềutậphợp
cácchữsố.Vídụ:Tacóthểtáchdãy4677931thành46-77-93-1.
•Chỉnhớnhữngphầncầnthiết.Vídụ,ởAnh,tấtcảcácsốdi
độngđềubắtđầubằng07,vìthếbạnkhơngcầnnhớphầnnày.Hãy
sửdụngtrínhớcủabạnvàonhữngphầnkhóhơn.
•Sửdụngvầnđiệu.Chiamộtdãysốdàithànhcácdãynhỏhơn
vàtạovầnđiệuchochúng.Vídụ,sốđiệnthoạicủabạntơilà525210,
tơicóthểnghĩtớicáchhátmộtđoạngồm“52-52-10”.
•Tìmcácphầntửquenthuộc.Tìmcácphầntửvàliênkếtcóý
nghĩa với bạn. Ví dụ, tơi sinh năm 1952 và mã vùng điện thoại là
01865,nênnhữngdãysốcóchứahoặctươngtựcácsốnày(như52
hoặc865)sẽdễnhớhơnvớitơi.
•Cácliênkếtkhác.Đâylàmộtsốliênkếtphổbiếnápdụngvới
con số: số 10 phố Downing (dinh thủ tướng Anh), 16 (tuổi 16 ngọt
ngàocủathiếunữ),18(nămcủatuổithànhniên),24giờmộtngày,
conđườngsố66(Route66)-mộtconđườngcaotốcnổitiếngcủa
Mỹ, 666 là số con quỷ có trong Kinh Cựu ước, 1066 là năm vua
William và người Nooc-măng xâm lược nước Anh, 1914 và 1918 là
cácnămbắtđầuvàkếtthúcChiếntranhThếgiớilầnthứnhất,1939
và1945làcácnămbắtđầuvàkếtthúcChiếntranhThếgiớilầnhai,
1947lànămẤnĐộgiànhđộclậptừAnh,1984làtêncuốntiểuthuyết
củaGeorgeOrwell.
Tựđậtracácsựvật,sựviệcámchỉtớimộtchữsốcụthể.Vídụ:

0tuyết(zero–snow)
1mặttrời(one-sun)
2giày(two-shoe)


3cây(three-tree)
4cửa(four-door)
5tổong(five-hive)
6viêngạch(six–brick)
7thiênđường(seven-heaven)
8cổng(eight-gate)
9rượu(nine-wine)
Nhưvậy,đểnhớdãysố4316,bạncóthểnghĩtới“nhìnquacửatới
mộtcáicâydướiánhmặttrờitrongngơinhàgạchởmộtgóckhuất.
Mộtsốngườithấycáchbắtvầnnàyrấthiệuquả.
Đểnhớcácconsố,hãychianhỏchúng nếu chúng q dài, rồi
tạoliênkếtgiữachúngvàsửdụngvầnđiệu.



5.10Nhớngàytháng



Những ngày tháng cụ thể như sinh nhật hoặc kỷ niệm ngày
cưới, là những sự kiện quan trọng trong cuộc sống của mỗi
chúng ta. Nếu bạn quên những sự kiện đó, bạn sẽ thấy mình
kémmaymắnhơnmọingườixungquanh.
Cácphươngphápnhớngàythángbaogồm:
•Cố định tháng. Kết hợp một tháng với ít nhất một vài lễ hội

chính,vídụnhưGiángsinh.
•Gắn kết ngày tháng với một ký ức. Liên kết điều bạn có thể
nhớvớimộtngàycụthể.Vídụ:Sinhnhậtvợtơivào25tháng11cịn
congáitơivào27tháng11.Trướcđây,cácbạntơithườnghỏiliệu
vợtơicósinhvàođúngsinhnhậtcủacơấykhơng.Đólàcáchgiúp
tơinhớrằng,congáitơisinhsausinhnhậtcủavợtơi.
•Sửdụngvầnđiệuvàchơichữ.Tạovầnđiệuchomộtthángcụ
thể và sử dụng một trong các phương pháp ở Bí quyết 5.9 để nhớ
ngày.
Vídụ:“Sắptớitháng6nắngnóng”,và“mặttrời,mặttrời”(một,một)
cóthểgợinhớngày11tháng6.
•Liênkếtthờigian với hình ảnh cá nhân. Một người bạn của
tơi,tênlàAlex,tínhtìnhsơinổihoạtbát.Điềuđónhắctơinhớrằng
sinhnhậtanhấyvàomùaxn(thángTư-April)-ởđây,sửdụngsự
điệpâmđểhỗtrợtrínhớ:
AlexvàApril.
•Đừng cố nhớ tất cả. Hãy viết ra giấy. Sử dụng công cụ nhắc
nhởtựđộngtrongphầnmềmnhậtkýhoặclịchđểnhắcnhởcáccông
việc hàng ngày - hóa đơn cần thanh tốn vào những ngày cố định,
nhớnhữngsinhnhậtquantrọng(nhớghichútrướcvàđúngngày),
làmlạithẻbảohiểm,...Cánhântơithườngcómộtcuốnsổghingày
sinhnhậtvàtơiviếtnhữngsinhnhậtmớibiếtvàođó.Mộtphầncơng
việc khi năm cũ qua đi là chuyển sinh nhật từ cuốn sổ năm ngối
sangcuốnsổmớicủanămtiếptheo.
•Khơngphụthuộc vào trí nhớ hoặc cơng cụ nhắc nhở điện


tử.Giữmộtbảncứnglưutrữnhữngngàyquantrọngnhấtlàmộtý
hay.
sửdụngtừngữliênkếtvàcácghichútrêngiấyđểgiúpbạnghi

nhớngàytháng.
Tìnhhuống:TơitừnglàmviệcvớimộtđồngnghiệpcótênlàJune,
vàtrongthờigianchúngtơilàmviệccùngnhau,tơiphảithaymặt
chocảhaiviếtmộtbáocáokhơngchínhthứcvềmộtdựán.
Tơi bắt đầu trong bản báo cáo như sau: “Cho phép June và tơi”
(MayJuneandI-Maycónghĩalàtháng5vàJunelàtháng6).Nhờ
vậy mà tháng Sáu (June) được tơi nhớ tới theo cách này. Chi tiết
hài hước đó đã giúp tôi nhớ được các sự kiện xảy ra vào tháng
Sáu.



TẬPTRUNGTRÍĨC



Chươngnày có thể tạo một cuộc cách mạng trong giới văn phịng
trêntồnthếgiới!Chúngtathườngxunxaonhãngtrongcơngviệc,
đổlỗichongườikháckhicósaisót,nhưnglạilncảmthấylolắng
bấtan.Chươngnàysẽnóivềtậptrungtríócvàocơngviệcđểlàm
việc hiệu quả; để chịu trách nhiệm và trở nên tự tin, can đảm, tích
cực,nhiệthuyết,trongkhivẫnduytrịtinhthầnthựctếtrướcnhững
khókhănvàthửtháchcủacuộcsống.



6.1Tậptrungcaohơn

Đơikhibạncầntậptrunghồntồnvàomộtphầncơngviệcnào
đó.Bạnsẽlàmthếnào?
•Tìmmộtnơintĩnh.Tìmmộtphịnghọptrốngtrongcơngty,
làmviệcởnhàmộtngàyhoặcđilàmsớmđểbạncóthểlàmviệcmà
khơngbịailàmphiền.
•Thayđổikhơnggianlàmviệcchophù hợp với bạn. Hãy cố
gắng hết sức để kiểm sốt khơng gian làm việc của mình. Một số
ngườicóthểthíchnghenhạcvìđiềuđógiúphọtậptrung,trongkhi
nhữngngườikháccầnhồntồnntĩnhthìmớilàmviệchiệuquả
được.
•Chuẩnbịkỹcàng.Thuthậpthơngtinbạncầntrướckhibắtđầu
cơngviệcđãihỏisựtậptrungcaođộ.Quytrìnhthuthậpthơngtinnày
cóthểthựchiệnởnhữngkhoảngthờigiankhácnhauvìchúngkhơng
đãi hỏi nhiều sự tập trung. Đây là một cách sử dụng thời gian hiệu
quảđểsửdụngnhữngkhoảngtậptrungcaođộchonhữngcơngviệc
đặcbiệt.
•Đểdànhthờigianlàmviệc hiệu quả nhất. Hiểu rõ thời điểm
nàotrongngàybạnlàmviệctốtnhấtvàdànhthờigianđóchonhững
cơngviệccầntậptrungvàhiệuquảcao.
•xếp công việc hàng ngày vào khoảng thời gian không tập
trungtốt. Làm những công việc lặp lại hàng ngày ở thời điểm bạn
khơngcầntậptrunghồntồn.
•Tựthưởngchobảnthân.Nếucầnthiết,hãytựthưởngchobản
thânđểbạnthấyhàohứngmongchờsaumỗikhoảngthờigiantập
trungcao.
•Táitạonănglượng.Saumỗi50phútlàmviệccăngthẳng,hãy
nghĩngơikhoảng10phút.Làmnhưvậynãobộsẽcóthờigianthu
nhậnvàhiểunhữngsuynghĩcủabạn.Cóthểbạnsẽtìmđượccách
giảiquyếtcácvấnđềnảysinhtrongkhitậptrungcaođộ.
Xácđịnhkhoảngthờigianbạnlàmviệchiệuquảnhấtvàkéodài

khoảngthờigianđócànglâucàngtốt.


Tìnhhuống:Harshadnói:“Tơilntớivănphịnglúc7giờsáng.
Lúcđókhántĩnh,nhờthếtơicóthểthựchiệncáccơngviệcviết
lách quan trọng. Ngày hơm qua là một ví dụ: Tơi phải hồn thiện
một đề án kinh doanh và cần thời gian suy nghĩ cẩn thận. Điều
quan trọng là tôi phải vạch ra được trong đầu những mục tiêu và
điểmưutiênkhácnhaukhichúngtơimuốnthànhlậpmộtcơngty.
Tơicầnkhơnggianntĩnhđểtậptrunghồntồnvàoviệcnàyvà
khơngbịxaonhãngbởicácyếutốphiềnhàkhácnơivănphịng.” 



6.2Trởnêntựtinhơn



Trongkinhdoanh,bạncầntậptrungtríócvànhâncáchvàoviệc
trởnêntựtinvà táo bạo, biết rằng mình có động lực để thành
cơngvàđạtđượcnhữnggìmìnhmongmuốn.
Dướiđâylàmộtsốphươngphápgiúpbạntrởnêntựtinhơn:
•Suynghĩtíchcực.Thayvìphànnànrằngbạnkhơngtựtinvà
thu mình lại, hãy quyết tâm trở nên tích cực. Tập trung vào những
yếu tố tích cực trong cơng việc, những vấn đề cần giải quyết, cuộc
sốngvànhữngcốnghiếncủabạn.XinmờixemBíquyếtsố6.5.
•Nhậnthứcđượctínhcáchcủariêngmình.Hãylắngnghebạn
bè,nhưngđừngđểbịhọápđảo.Bạnlàmộtcáthểbiệtlậpvớinét
tínhcáchriêng.
•Pháttriểntínhcách.Đặtmụctiêucao-hướngtớisựtrungthực

vàliêmchínhcaonhất.
•Phát triển kỹ năng của bản thân. Khơng bao giờ ngừng cố
gắng.Hãyquyếttâmtrởnênnổibật.Vídụ:Nếubạncầnđàotạovề
kỹnăngthuyếttrình,hãythamdựmộtkhóahọcphùhợpđểcảithiện
kỹnăngđó.
•Tintưởngvàobảnthân.Hãynghĩvàtựhàovềviệcbạnlàai
và bạn đang làm gì. Nếu bạn là người bán hàng mà chính bạn lại
khơngtintưởngvàomónhàngđó,bạnsẽnhanhchóngbịpháthiện.
Bạnphảibịthuyếtphụcbởichínhconngườibạnvànhữngkỹnăng,
tàinăngvàcơngviệcmàbạncóthểhồnthành.
•Chuẩnbịkỹcàng.Hãynhớcâunói“Nếubạnthấtbạitrongviệc
chuẩn bị, thì bạn đang chuẩn bị cho thất bại.” Hãy suy nghĩ và tìm
hiểucẩnthậntrướckhithuyếttrình.Xemkỹcáctàiliệuvềđềtàibạn
đãcó.Bạncónhớmộtbứctranhvẽmộtconvịtđangchậmrõiđểbơi
quahồ,cịndướimặtnướcđơichânchútađangđạpcậtlựckhơng?
Đừngcoithườngcơngtácchuẩnbị-hãytìmhiểucácphươngpháp
mớivàxemxétcơngviệcdiễnranhưthếnào.
•Xác định vùng rắc rối. Tìm hiểu những khía cạnh trong cuộc
sống và cơng việc mà bạn cảm thấy sợ hãi. Đừng tập trung vào